ULUSLARARASI ÇOCUK MERKEZİ

Transkript

1 mizin Elinizdek i Y ıllık Rapor, d ü n yan ı n h e r yerinde yaşa yan ç o c u k l a r ı n, gençlerin ve kadın l a r ı n y a ş a m l a r ı n ı geliştirmek i ç i n Merkezi y a p t ığı çalışmaların bir özetini vermektedir yılı, Uluslararası Çocuk Merkezi açısından sağlık ve insan h a k l a r ı alanında ilgi çekici etkinliklerle dolu yoğun bir yıl oldu. Çalışma alanlarımız öncelikle araştırma ve kanıta-dayalı savunuculuk yapmak, kapasite geliştirmek, ağ oluşturmak ve a y n ı konularda çalışan yerel sivil toplum kuruluşlarını güçlendirmektir. Merkezimiz yenidoğ an sağlığı, erken çocukluk dönemi, beslenme, çocuk sağlığı ve hakları, kadına ve çocuğa karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme sağlığı ve hakları çalışmalarını sürdürmektedir. Gelecek yıllardaki çalışmalarımız için 3 ö n c e l i k saptadık: 1. Çocuk Gelinler tüm çalış ma alanlarımızı birleştiren önemli bir konu olarak temel önceliğ e sahiptir. Merkezimiz, erken ve zorla evliliklerin genç kız çocuklarda yarattığı tüm sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ve bu konuya i l i ş k i n yapılması gereken yasal değişiklikler üzerinde çalışmakta ve bu konuda ulusal ve uluslar a r a s ı kuruluşlarla yakın işbirliği yapmaktadır. 2. İkinci Elinizdeki Yıllık Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çocukların, gençlerin ve kadınların yaşamlarını geliştirmek için Merkezimizin yaptığı çal ışm alarım ız için 3 öncelik saptadık: 1. Çocuk Gelinler tüm çalışma alanlarımızı birleştiren önemli bir konu olarak temel önceliğe s a h i p t i r. Merkezimiz, erken ve zorla evliliklerin genç k ı z çocuklarda yarattığı tüm sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal s a ğ l ı k sorunları ve bu konuya ili ş kin yap ı lmas ı gereken y a s a l değ i ş iklikler üzeri- n d e çalışmakta ve b u konuda ulusal ve ulus l a r a r a s ı kuruluşlarla yakın i şb irli ği yap mak tadır. 2.. kinci önceli ğ imiz, s i v i l toplum kuruluşu olarak Uluslar arası Nüfus ve Kal k ı nma Konferansı nın yılından sonra nas ı l uygu lanacağına ili şkin sürece katkıda bulun maktır. Kahire Konferans ı g ü n - demi ve u y g u lamas ı n ı n kad ı n sağ l ığı ve üreme sağ l ığı yönünde büyük bir önem taşıdı ğına i n a n ı yoruz. 3. Üçüncü önceli ğ imiz, 2015 ten iti b a r e n ger çek leş ecek B i n Y ı l Kalkınma Hedefleri (MDG) ve g ü n demine katkı da bulunmaktır. Bu hedefler yılında sivil t o p l u m kuruluş larından katkı almadan o l u ş t u rulduğundan, biz, bir sivil t o p l u m kuruluşu olarak yeni sürece ve y e n i k a l k ı n m a h e d e f l e r i çal ışmalar ı na katkıda bulun m a y ı sürdüreceğ iz. Uluslararas ı Çocuk Merkezi, herkesin bir birey olarak temel hak v e özgürlüklerin- den eşit bir biçimde yararland ığı, sağlıklı bir t o p l u m olu şturulması amacı na y ö n e l i k çalışmalar ı na d e v a m edecektir. Children s Elinizdeki Yıllık R a p o r, dünyanın her yerinde yaşayan çocukların, gençlerin ve k a d ı n l a r ı n yaş amları n ı geliştirmek için Merkezimizin yaptığı çalışmaların bir özetini vermektedir yılı, Uluslararası Çocuk Merkezi açısından sağlık ve insan hakları alanında ilgi çekici etkinliklerle dolu yoğun bir yıl oldu. Çalışma alanlarımız öncelikle araştırma ve kan ı ta-dayalı savunuculuk yapmak, kapasite geliştirmek, ağ oluşturmak ve aynı konularda çalışan yerel sivil toplum kuruluşlarını güçlendirmektir. Merkezimiz yenidoğan sağlığı, erken çocukluk dönemi, beslenme, çocuk sağlığı ve hakları, kadına ve çocuğa karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme sağlığı ve hakları önceliğimiz, sivil toplum kuruluşu olarak Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı nın 2014 yılından sonra nasıl uygulanacağına ilişkin sürece katkıda bulunmaktır. Kahire Konfe ransı gündemi ve uygulamasının kadın sağlığı ve üreme sağlığı yönünde büyük bir önem taşıd ığı na inanıyoruz. 3. Üçüncü önceliğimiz, 2015 ten itibaren çalışmalarını sürdürmektedir. Gelecek yıllardaki çalışmalarımız için 3 öncelik saptadık: 1. Çocuk Gelinler tüm çalışma alanlarımızı birleştiren önemli bir konu olarak temel önceliğe sahiptir. Merkezimiz, erken ve zorla evliliklerin genç kız çocuklarda yarattığı tüm sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ve bu konuya ilişkin yapılması gereken yasal değişiklikler üzerinde çalışmakta ve bu konuda ulusal v e gerçekleşecek BinYıl Kalkınma Hedefleri (MDG) ve gündemine katkıda bulun maktır. Bu hedefler 2000 yılında sivil toplum kuruluşlarından katkı almadan oluşturulduğundan, biz, bir sivil toplum kuruluş u olarak yeni sürece ve yeni kalkınma hedefleri çalışmalarına katk ı da bulunmayı sürdüreceğiz. Uluslararası Ç o c u k Merkezi, herkesin bir birey olarak temel hak ve özgürlüklerin- den eşit bir biçimde yararlandığı, sağlıklı bir toplum oluşturulması amacı na yönelik çalışmalarına devam edecektir. Elinizdeki Y ı llı k Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çocukların, gençlerin v e kadınların yaşamlarını geliştirmek i ç i n Merkezimizin yaptığı çalışmaların b i r özetini vermektedir yılı, Uluslararas ı Çocuk Merkezi açısından sağlık ve insan hakları alanında ilgi çekici etkinliklerle dolu yoğun bir yıl oldu. Ç a l ı ş m a alanlarımız öncelikle araştırma ve k a n ı t a - d a y a l ı s a v u - nuculuk yapmak, kapasite geliştirmek, ağ oluşturmak ve aynı konularda çal ışan yerel sivil toplum kuruluşlarını güçlendirmektir. Merkezimiz yenidoğan sağ l ığı, e r k e n çocukluk dönemi, beslenme, çocuk sağlığı ve hakları, kadına ve çocuğ a karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme sağlığı ve hakları çalışmalarını sürdürmektedir. Gelecek yıllardaki çalışmalarımız için 3 öncelik saptadık: 1. Çocuk Gelinler tüm çal ışma alanlarımızı birleştiren önemli bir konu olarak temel önceliğe sahiptir. Merkezimiz, erken ve zorla evliliklerin genç kız çocuklarda yarattığı tüm sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ve bu konuya ilişkin yap ı lması gereken yasal değişiklikler üzerinde çalışmakta ve bu konuda ulusal ve uluslararası kuruluşlarla yakın işbirliği yapmaktadır. 2. İkinci önceliğimiz, sivil t o p l u m kuruluşu olarak Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı nın 2014 y ı l ı ndan sonra nasıl uygulanacağına ilişkin sürece katkıda bulunmaktır. Kahire Konferansı gündemi ve uygulamasının kadın sağlığı ve üreme sağlığı yönünde büyük bir önem taşıdığına inanıyoruz. 3. Üçüncü önceliğ imiz, 2015 ten itibaren gerçekleşecek BinYıl Kalkınma Hedefleri (MDG) ve gündemine katkıda bulunmaktır. Bu hedefler 2000 yılında sivil t o p l u m kuruluşlarından katkı almadan oluşturulduğundan, biz, bir sivil toplum kuruluşu olarak yeni sürece ve yeni kalkınma hedefleri çalışmalarına katkıda bulunmayı sürdürece ğ iz. Uluslararası Çocuk Merkezi, herkesin bir birey olarak temel hak ve özgürlüklerinden Elinizdeki Yıllık Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çocukların, gençlerin ve kadınların yaşamlarını geliştirmek için Merkezimizin yaptığı çalışmaların bir özetini vermektedir yılı, Uluslararası Çocuk Merkezi açısından sağlık ve insan hakları alanında ilgi çekici etkinliklerle dolu yoğun bir yıl oldu. Çalışma alanlarımız öncelikle araştırma ve kanıta-dayalı savunuculuk yapmak, kapasite geliştirmek, ağ oluşturmak ve aynı konularda çalışan yerel sivil toplum kuruluşlarını güçlendirmektir. Merkezimiz yenidoğan sağlığı, erken çocukluk dönemi, beslenme, çocuk sağlığı ve hakları, kadına ve çocuğa karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme sağlığı ve hakları çalışmalarını sürdürmektedir. Gelecek yıllardaki çalışmalarımız için 3 öncelik eşit bir biçimde yararlandığı, sağlıklı bir toplum olu ş turulması amacına yönelik çalışmalarına devam edecektir. Elinizdeki Y ı llı k Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çocuk ların, gençlerin ve kadın ların yaşamlarını geliştir mek için Merkezimizin yaptığı çalışmaların bir özetini veğektedir yılı, Uluslararası Ç o c u k Merkezi açısından sağlık ve insan hakları alanında ilgi ç e k i c i etkinliklerle dolu yoğun bir yıl oldu. Çalışma alanlarımız öncelikle araştırma ve kanıta-dayalı savunuculuk yapmak, kapasite geliştirmek, ağ oluşturmak ve aynı konularda çalışan yerel sivil toplum k u r u l u ş l a r ı n ı güçlendirmektir. Merkezimiz yenidoğan sağlığı, erken çocukluk dönemi, beslenme, çocuk sağlığı ve hakları, kadına ve çocuğa karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme sağlığı ve hakları çalışmalarını sürdürmektedir. Gelecek yıllardaki çalışmalarımız için 3 öncelik saptadık: 1. Çocuk Gelinler tüm çalışma alanlarımızı birleştiren önemli bir konu olarak temel önceliğe sahiptir. Merkezimiz, erken ve zorla evliliklerin genç kız çocuklarda yarattığı tüm sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ve bu konuya ilişkin yapılması gereken yasal değişiklikler üzerinde çalışmakta ve bu konuda ulusal ve uluslararası kuruluşlarla yakın işbirliği yapmaktadır. 2. İkinci önceliğimiz, sivil toplum kuruluşu olarak Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı nın 2014 yılından sonra nasıl uygulanacağına ilişkin sürece katkıda bulunmaktır. Kahire Konferansı gündemi ve uygulamasının kadın sağlığı ve üreme sağlığı yönünde büyük bir önem taşıdığına inanıyoruz. 3. Üçüncü önceliğimiz, 2015 ten itibaren gerçekleşecek BinYıl Kalkınma Hedefleri (MDG) ve gündemine katkıda bulunmaktır. Bu hedefler 2000 yılında sivil toplum kuruluşlarından katkı almadan oluşturulduğundan, biz, bir sivil toplum kuruluşu olarak yeni sürece ve yeni kalkınma hedefleri çalışmalarımız için 3 öncelik saptadık: 1. Çocuk Gelinler tüm çalışma alanları m ı z ı birleştiren önemli bir konu olarak temel önceliğe sahiptir. Merkezi miz, erken ve zorla evliliklerin genç kız çocuklarda yarattığı tüm sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ve bu konuya ilişkin yapılması gereken yasal değişiklikler üzerinde çalışmakta ve bu konuda ulusal ve u l u s l a raras ı kuruluşlarla yakın işbirliği yapmaktadır. 2. İkinci önceliğimiz, alanlarımızı birleştiren önemli bir konu olarak temel önceliğe sahiptir. Merkezimiz, erken ve zorla evliliklerin genç kız çocuklarda yarattığı tüm Merkezimiz yenidoğan sağlığı, sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ve erken çocukluk dönemi, bu konuya ilişkin yapılması gereken yasal değişiklikler üzerinde beslenme, çocuk sağlığı ve çalışmakta ve bu konuda ulusal ve uluslararası kuruluşlarla yakın hakları, kadına ve işbirliği yapmaktadır. 2. İkinci önceliğimiz, sivil toplum kuruluşu olarak çocuğa karşı şiddet, Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı nın 2014 yılından sonra nasıl cinsel istismar, çocuk uygulanacağına ilişkin sürece katkıda bulunmaktır. Kahire Konferansı ve adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme yönünde büyük bir önem taşıdığına inanıyoruz. 3. Üçüncü önceliğimiz, 2015 ten sağlığı ve itibaren gerçekleşecek BinYıl Kalkınma Hedefleri (MDG) ve gündemine katkıda h a k l a r ı bulunmaktır. Bu hedefler 2000 yılında sivil toplum kuruluşlarından katkı almadan çalışmalarını oluşturulduğundan, biz, bir sivil toplum kuruluşu olarak yeni sürece ve yeni kalkınma sürdürmektedir. Gelecek hedefleri çalışmalarına katkıda bulunmayı sürdüreceğiz. Uluslararası Çocuk Merkezi, herkesin bir birey olarak temel hak ve özgürlüklerinden eşit bir biçimde yararlandığı, sağlıklı y ı llardaki sivil toplum kuruluşu olarak G elecek yıllardaki Uluslar arası çal ışma larımız için Nüfus ve Kalkı nma 3 öncelik saptadık: 1. Konferan sı nın Çocuk Gelinler 2014 yılından t ü m çal ışma sonra nasıl a l a n lar ı m ı z ı uygulana birleş tiren önemli c a ğın a bir konu olarak temel ili ş kin önceli ğ e sahiptir. s ü r e c e Merkezimiz, katkı da b u l u n erken ve z o r l a maktı r. evliliklerin genç kız Kahire çocuklarda yarattığı tüm Konferansı sorunlara ek olarak özellikle gündemi ve fiziksel ve ruhsal sağlık u y g u l a sorunları ve bu konuya mas ı n ı n i l i ş k i n yap ı lması kadın sağlığı gereken yasal değ i ş iklikler ü z e r i n d e çalışmakta ve bu ve üreme konuda ulusal ve uluslararası s a ğ l ı ğ ı kuruluşlarla yakın işbirliği y ö n ü n d e yapmaktadır. 2. İkinci büyük bir önem önceliğimiz, sivil toplum kurulu ş u o l a r a k taşıd ığı na Uluslararası inanıyoruz. 3. Nüfus ve Kalkı nma Ü ç ü n c ü K o n f e ransı nı n y ı l ı ndan önceliğ imiz, sonra nasıl uygula 2015 ten itibaren nacağına ili ş kin gerçekleşecek BinYıl s ü rec e katkıda b u l u n maktı r. Kalkınma Hedefleri K ahire Konfer (MDG) ve a n s ı g ü n - gündemine katkıda demi ve uygula bulunmaktır. Bu mas ın ın kad ı n sağlığı ve üreme hedefler 2000 sağ l ığı yönünde yılında sivil toplum büyük bir ö n e m kuruluş lar ı ndan taşıd ığı na inanı yoruz. 3. Üçüncü katkı almadan önceli ğimiz, 2015 ten oluşturulduğundan, i t i b a r e n biz, bir sivil toplum gerçekleş ecek BinYı l K a l k ı n m a Hedefleri kuruluşu olarak (MDG) ve gündemine yeni sürece ve yeni k a t k ı d a k a l k ı n m a bulunmaktır. Bu hedefler h e d e f l e r i 2000 yılında sivil t o p l u m kuruluşlarından katkı almadan çalışmalarına oluşturul duğundan, biz, bir sivil k a t k ı d a toplum kuruluşu olarak yeni bul unmayı sürece ve yeni k a l k ı n m a h e d e f l e r i çalışmalar ı na sürdürece ğ iz. katkıda bulunmayı sürdürece ğ iz. Uluslararas ı Uluslararası Çocuk Merkezi, herkesin Çocuk Merkezi, bir birey olarak temel hak ve özgürlüklerinden eşit bir biçimde herkesin bir birey yararland ığı, sağlıklı bir toplum olarak temel hak olu ş turulması amacına yönelik v e çal ışmalar ı na devam edecektir.. özgür- Elinizdeki Yıllık Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çocukları n, gençlerin ve kadınların y a ş a m l a r ı n ı geliştirmek için Merkezimizin y a p t ı ğ ı çalışmaları n ULUSLARARASI ÇOCUK MERKEZİ YILLIK RAPOR 2013 çalışmalarına katkıda bulunmayı sürdüreceğiz. Uluslararası Çocuk Merkezi, herkesin bir birey olarak temel hak ve özgürlüklerinden eşit bir biçimde yararlandığı, sağlıklı bir toplum oluşturulması amacına yönelik çalışmalarına devam edecektir. Elinizdeki Yıllık Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çalışmaların bir özetini vermektedir yılı, Uluslararası Çocuk çocukların, gençlerin ve kadınların Merkezi açısından sağlık ve insan hakları alanında yaşamlarını geliştirmek için ilgi çekici etkinliklerle dolu yoğun bir yıl oldu. Çalışma alanlarımız öncelikle araştırma ve kanıta-dayalı savunuculuk Merkezimizin yaptığı yapmak, kapasite geliştirmek, ağ oluşturmak ve aynı konularda çalışmaların bir özetini çalışan yerel sivil toplum kuruluşlarını güçlendirmektir. Merkezimiz vermektedir yılı, yenidoğan sağlığı, erken çocukluk dönemi, beslenme, çocuk sağlığı ve Uluslararası Çocuk Merkezi hakları, kadına ve çocuğa karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve açısından sağlık ve insan hakları adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme sağlığı alanında ilgi çekici etkinliklerle ve hakları çalışmalarını sürdürmektedir. Gelecek yıllardaki çalışmalarımız için 3 öncelik dolu yoğun bir yıl oldu. Çalışma saptadık: 1. Çocuk Gelinler tüm çalışma alanlarımız öncelikle araştırma ve alanlarımızı birleştiren önemli bir konu kanıta-dayalı savunuculuk yapmak, olarak temel önceliğe sahiptir. kapasite geliştirmek, ağ oluşturmak ve Merkezimiz, erken ve zorla aynı konularda çalışan yerel sivil toplum evliliklerin genç kız çocuklarda kuruluşlarını güçlendirmektir. Merkezimiz yarattığı tüm sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal sağlık yenidoğan sağlığı, erken çocukluk dönemi, sorunları ve bu konuya ilişkin beslenme, çocuk sağlığı ve hakları, kadına ve yapılması gereken yasal çocuğa karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve adalet, değişiklikler üzerinde gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme sağlığı ve çalışmakta ve bu konuda ulusal hakları çalışmalarını sürdürmektedir. Gelecek yıllardaki ve uluslararası kuruluşlarla çalışmalarımız için 3 öncelik saptadık: 1. Çocuk Gelinler tüm yakın işbirliği yapmaktadır. 2. İkinci önceliğimiz, sivil toplum çalışma alanlarımızı birleştiren önemli bir konu olarak temel kuruluşu olarak Uluslararası önceliğe sahiptir. Merkezimiz, erken ve zorla evliliklerin genç kız Nüfus ve Kalkınma Konferansı nın çocuklarda yarattığı tüm sorunlara ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal 2014 yılından sonra nasıl sağlık sorunları ve bu konuya ilişkin yapılması gereken yasal değişiklikler uygulanacağına ilişkin sürece üzerinde çalışmakta ve bu konuda ulusal ve uluslararası kuruluşlarla yakın katkıda bulunmaktır. Kahire işbirliği yapmaktadır. 2. İkinci önceliğimiz, sivil toplum kuruluşu olarak Konferansı gündemi ve uygulamasının kadın sağlığı ve üreme sağlığı yönünde Uluslararası Nüfus ve Kalkınma büyük bir önem taşıdığına inanıyoruz. 3. Üçüncü önceliğimiz, 2015 ten itibaren gerçekleşecek BinYıl Kalkınma Hedefleri (MDG) ve Konferansı nın 2014 yılından sonra nasıl uygulanacağına ilişkin gündemine katkıda bulunmaktır. Bu hedefler 2000 yılında sivil toplum kuruluşlarından katkı almadan oluşturulduğundan, biz, bir sivil toplum kuruluşu sürece katkıda bulunmaktır. Kahire Konferansı gündemi ve uygulamasının olarak yeni sürece ve yeni kalkınma hedefleri çalışmalarına katkıda bulunmayı sürdüreceğiz. kadın sağlığı ve üreme sağlığı yönünde büyük bir önem taşıdığına Uluslararası Çocuk Merkezi, herkesin bir birey olarak temel hak ve özgürlüklerinden eşit bir biçimde inanıyoruz. 3. Üçüncü önceliğimiz, 2015 ten itibaren gerçekleşecek yararlandığı, sağlıklı bir toplum oluşturulması amacına yönelik çalışmalarına devam edecektir. Elinizdeki Yıllık Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çocukların, gençlerin ve kadınların yaşamlarını BinYıl Kalkınma Hedefleri (MDG) ve gündemine geliştirmek için Merkezimizin yaptığı çalışmaların bir özetini vermektedir yılı, Uluslararası Çocuk Merkezi açısından sağlık ve insan hakları alanında ilgi çekici etkinliklerle dolu yoğun bir yıl oldu. katkıda bulunmaktır. Bu hedefler 2000 yılında sivil toplum kuruluşlarından katkı almadan oluşturulduğundan, biz, bir sivil toplum Çalışma alanlarımız öncelikle araştırma ve kanıta-dayalı savunuculuk yapmak, kuruluşu olarak yeni sürece ve yeni kalkınma hedefleri çalışmalarına katkıda bulunmayı sürdüreceğiz. Uluslararası Çocuk Merkezi, herkesin kapasite geliştirmek, ağ oluşturmak ve aynı konularda çalışan yerel sivil toplum bir birey olarak temel hak ve özgürlüklerinden eşit bir biçimde kuruluşlarını güçlendirmektir. Merkezimiz yenidoğan sağlığı, erken çocukluk dönemi, beslenme, çocuk sağlığı ve yararlandığı, sağlıklı bir toplum oluşturulması amacına yönelik hakları, kadına ve çocuğa karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, üreme çalışmalarına devam edecektir. Elinizdeki Yıllık Rapor, dünyanın her sağlığı ve hakları çalışmalarını sürdürmektedir. Gelecek yıllardaki çalışmalarımız için 3 öncelik saptadık: 1. Çocuk yerinde yaşayan çocukların, gençlerin ve kadınların yaşamlarını Gelinler tüm çalışma alanlarımızı birleştiren önemli bir konu olarak temel önceliğe geliştirmek için Merkezimizin yaptığı çalışmaların bir özetini sahiptir. Merkezimiz, erken ve zorla evliliklerin genç kız çocuklarda yarattığı tüm sorunlara vermektedir yılı, Uluslararası Çocuk Merkezi açısından ek olarak özellikle fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ve bu konuya ilişkin yapılması gereken sağlık ve insan hakları alanında ilgi yasal değişiklikler üzerinde çalışmakta ve bu konuda ulusal ve uluslararası kuruluşlarla çekici etkinliklerle dolu yoğun bir yakın işbirliği yapmaktadır. 2. İkinci önceliğimiz, sivil toplum kuruluşu olarak Uluslararası yıl oldu. Çalışma Nüfus ve Kalkınma Konferansı nın 2014 yılından sonra nasıl uygulanacağına ilişkin sürece katkıda alanlarımız öncelikle bulunmaktır. Kahire Konferansı gündemi ve uygulamasının kadın sağlığı ve üreme sağlığı yönünde büyük araştırma ve kan ı ta-dayalı bir önem taşıdığına inanıyoruz. 3. Üçüncü önceliğimiz, 2015 ten itibaren gerçekleşecek BinYıl savunuculuk yapmak, kapasite Kalkınma Hedefleri (MDG) ve gündemine katkıda bulunmaktır. Bu hedefler 2000 geliştirmek, ağ oluşturmak ve saptadık: 1. Çocuk yılında sivil toplum kuruluşlarından katkı almadan oluşturulduğundan, biz, bir sivil toplum kuruluşu aynı konularda çalışan yerel sivil Gelinler tüm çalışma olarak yeni sürece ve yeni kalkınma hedefleri çalışmalarına katkıda bulunmayı sürdüreceğiz. toplum kuruluşlarını Uluslararası Çocuk Merkezi, herkesin bir birey olarak temel hak ve özgürlüklerinden eşit bir biçimde güçlendirmektir. yararlandığı, sağlıklı bir toplum oluşturulması amacına yönelik çalışmalarına devam edecektir. Elinizdeki Yıllık Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çocukların, gençlerin ve kadınların yaşamlarını geliştirmek için Merkezimizin yaptığı çalışmaların bir özetini vermektedir yılı, Uluslararas ı Çocuk Merkezi açısından sağlık ve insan h a k l a r ı gündemi ve uygulamasının alanında ilgi çekici etkinliklerle dolu yoğun bir yıl kadın sağlığı ve üreme sağlığı oldu. Çalışma alanları m ı z öncelikle araştırma ve kanıta-dayalı savunuculuk yapmak, kapasite geliştirmek, a ğ oluşturmak ve aynı konularda çalışan yerel sivil toplum kuruluş l a r ı n ı bir toplum oluşturulması amacına yönelik çalışmalarına devam edecektir. Elinizdeki güçlendirmektir. Merkezimiz y e n i Yıllık Rapor, dünyanın her yerinde yaşayan çocukların, doğan sağlığı, e r k e n çocukluk gençlerin ve kadınların yaşamlarını geliştirmek için d ö n e m i, beslenme, ç o c u k sağlığı ve h a k l a r ı, kad ı na Merkezimizin yaptığı çalışmaların bir özetini vermektedir. ve çocuğa karşı şiddet, cinsel 2012 yılı, Uluslararası Çocuk Merkezi açısından sağlık ve istismar, çocuk ve adalet, gençlerin insan hakları alanında ilgi çekici etkinliklerle dolu yoğun ve kadınların sağlığı ve hakları, ü r e m e bir yıl oldu. Çalışma alanlarımız öncelikle araştırma ve sağlığı ve hakları çalışma l a r ı n ı kanıta-dayalı savunuculuk yapmak, kapasite sürdürmekte- dir. Gelecek y ı llardaki geliştirmek, ağ oluşturmak ve aynı konularda çalışan yerel sivil toplum kuruluşlarını güçlendirmektir. Merkezimiz yenidoğan sağlığı, erken çocukluk dönemi, beslenme, çocuk sağlığı ve hakları, kadına ve çocuğa karşı şiddet, cinsel istismar, çocuk ve adalet, gençlerin ve kadınların sağlığı ve hakları, ü r e m e sağlığı ve hakları çalışmal arı n ı sürdür mekte- d i r. 1

2 Uluslararası Çocuk Merkezi Yıllık Raporu Yayın Sahibi: Uluslararası Çocuk Merkezi Editör: Gülgün Müftü Grafik Tasarım ve Dizgi: Selim Cesur Uluslararası Çocuk Merkezi UÇM Bilkent Üniversitesi, Merkez Kütüphane Binası 06800, Bilkent, Ankara, TÜRKİYE Tel : +90 (312) Faks : +90 (312) E-posta : icc@icc.org.tr Yayın Türü: Yaygın Süreli Yayın (Periodical) Basımcı: Alp Ofset Matbaacılık, Ankara, Türkiye Basım Tarihi: ISBN:

3 ULUSLARARASI ÇOCUK MERKEZİ YILLIK RAPOR 2013

4 İLKELERİMİZ: İnsan haklarına saygı Toplum yararına çalışmak Gelecek nesilleri güçlendirmek Katılımcılık İşbirliği ve ortaklık Saydamlık ve hesap verebilirlik Orta Düzey Yöneticiler için Bağışıklama Eğitimi Çalıştayları 30 katılımcı ile Taşkent-Özbekistan da bir eğitim 55 katılımcı ile Kiev-Ukrayna da iki eğitim Sayfa 10 Risk Altındaki Gençlere Yönelik Kapsamlı Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmet Sunumuna Yönelik Ülke Düzeyinde Uluslararası Eğitim Kırgizistan, Tacikistan ve Özbekistan dan gelen 20 katılımcı ile Kairakkum-Tacikistan da bir eğitim Sayfa 17

5 Sağlığa yapılan yatırım, özellikle gelecek nesillere yapılan yatırım, daha iyi işleyen ekonomi, daha anlamlı kalkınma ve bireylere daha yüksek yaşam kalitesi getirecektir. Prof İhsan Doğramacı Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi Çocuğa Karşı Şiddetin Önlenmesi için İzleme Danışmanlığı Türkiye Büyük Millet Meclisinde 100 den fazla katılımcı ile açılış toplantısı Ankara-Türkiye de 30 farklı şehirden gelen 182 katılımcı ile 9 eğitim Eskişehir de 50 den fazla katılımcı ile yerel açılış toplantısı 4 adet yayın Sayfa 33 Sayfa 31

6 Daha ileriye, en iyiye - Prof. İhsan Doğramacı

7 İçindekiler Kurucu ve Onursal Başkanımız Prof. İhsan Doğramacı nın Uluslararası Çocuk Merkezi Kuruluş Konuşması 1 Uluslararası Çocuk Merkezi Başkanı nın Mesajı 3 Uluslararası Çocuk Merkezi 4 Önceliklerimiz: 7 Sağlık Programı 8 İnsan Hakları / Çocuk Hakları Programı 21 Yayınlar 36 Bölgesel ve Küresel Faaliyetler 40 Kısaltmalar 42 Biz Kimiz 44

8 Prof. İhsan Doğramacı ( )

9 Kurucu ve Onursal Başkanımızın Uluslararası Çocuk Merkezi Kuruluş Konuşması, Ankara, 20 Eylül 1999 Konseyimizin değerli üyeleri, Uluslararası Çocuk Merkezi nin (UÇM) yeni yerleşkesi Ankara da gerçekleşen bu ilk toplantısına Hoş Geldiniz. Sizlerin de bildiği gibi, UÇM her yaştan çocukların fiziksel, zihinsel, ve sosyal sağlığını ve refahını geliştirmek üzere harcanan küresel çabalara, aile ve toplum düzeyinde destek vermek amacıyla kurulmuş çok yönlü ve mutlidisipliner bir sivil toplum kuruluşudur. Merkez; Kahire ve Pekin Konferanslarından sonra, faaliyet alanlarına kadın sağlığı ve üreme sağlığı ve hakları konularını da dahil etmiştir. UÇM nin görevi, sağlığın iyileştirilmesinde, araştırma ve ulusal kapasite geliştirmede bir öncü ve katalizör rolü üstlenmektir. UÇM bu görevini yerine getirmek için yenilikçi yollar, araçlar ve stratejiler kullanır. UÇM çocuk ve kadın hakları, insan hakları ve üreme haklarının küresel bir savunucusudur. UÇM ilgili hükümetler, BM kuruluşları, akademik kuruluşlar ve diğer STK lar ile çalışmalar sürdürür ve işbirliği yapar. Merkez in geniş çaplı ve esnek görevi, bizim etkin ve enerjik bir grup olarak, özellikle gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere, sağlığı geliştirmek üzere bölgeler ve ülkelerarası geniş sağlık girişimlerini başlatmamızı mümkün kılmaktadır. Sektörlerarası işbirliği faaliyetleri, sağlıklı bir yaşam seviyesine ulaşma çabalarında çok büyük önem taşımaktadır. Ne yazık ki, 21. yüzyılın başında karşı karşıya bulunduğumuz sağlık sorunları yıldırıcı niteliktedir. Herkes için Sağlık amacına ulaşma yolunda önümüzde duran en büyük engel, hastalık ve insanların acı çekmesine en büyük sebep olarak da karşımıza çıkan yoksulluktur. Bu nedenle, yoksullukla mücadeleye yoksul insanların karşı karşıya oldukları aşırı hastalık yükü ve yüksek ölüm oranlarının büyük oranda azaltılması çalışmaları ile başlamalıyız. Aynı zamanda, uzayan yaşam süresi ve sağlıksız ortamlarda yaşama sonucu ortaya çıkan, bulaşıcı olmayan hastalıklar ve yaralanmalara karşı da önlemler alınmalıdır. Zor yoldan öğrendiğimiz bir gerçek varsa, o da sağlık alanında bazı zaferlerimiz olsa da, çok ender olarak bir savaş kazandığımızdır. Bu durum, sağlığın iyileştirilmesi konusunda önemli ilerlemeler kaydedemeyeceğimiz anlamına gelmez. Ancak, özellikle çocuk ve kadın sağlığı konusunda bir vizyon belirlenirken, pek çok göstergeyi dikkate alan geniş bir perspektiften bakmak gereklidir. Amacımız, herkesin sosyal ve ekonomik olarak verimli bir hayat sürdürdürmesine izin veren bir sağlık düzeyine sahip olmasını güvence altına almaktır. Bugün biz sağlıktan bahsederken, gerçekte insan gelişiminden, insan topluluklarının gelişim ve evrimleşme kapasitelerinden, içlerinde yer alan bireylerin ve ailelerin büyüme ve gelişmelerine sunduğu olanaklardan söz ediyoruz. Kalkınma; insan kapasitesine, enerjisine ve yaratıcılığına yatırımı ve insanın kaynaklara, eğitime ve sağlığa erişiminin teminini öngörür. Kalkınma aynı zamanda kişilerin çabalarının meyvesinin 1

10 yaygın olarak ve hakça dağıtılmasını ifade eder. Dünyada yaşayan insan nüfusunun beşte birinin her zamankinden daha çok zenginlik ve fırsatlardan yararlanmasının yanında, nüfusun beşte dördünün de sağlık ve refahlarına karşı gittikçe artan tehditler ile karşı karşıya kalmalarını kabul edemeyiz. İyi sağlık hali bir yatırım olarak görülmelidir. Ekonomik, sosyal ve politik kalkınma için gerekli olduğu bilinmelidir. Sağlığa yapılan yatırım, özellikle de gelecek nesillere yapılan yatırım, daha iyi işleyen bir ekonomi, daha anlamlı işler ve dolayısı ile daha anlamlı hayatlar demek olacaktır. 20. yüzyıl pek çok insanın hayatında büyük değişimlerin yaşandığı ve pek çoğu için yeni fırsat ve beklentilerin ortaya çıktığı bir dönem olmuştur. İnsan sağlığının iyileştirilmesi alanında gerçekleşen büyük başarılar, bu yüzyılın en büyük sosyal dönüşümleri arasında yeralmaktadır. Bu başarıların bir çoğunun tıp ve teknoloji alanındaki olağanüstü gelişmelere bağlı olduğu düşünülebilir. Ancak temiz içme suyunun ve sanitasyonun yaygın olarak kullanılması gibi yaşam kalitesini arttırıcı önlemlerin yaygınlaştırılması da insanların büyük bir kısmının daha sağlıklı hayatlar yaşamasına katkıda bulunmuştur. Günümüz insanı bugün, yüzyılın başında olduğundan daha iyi eğitimli durumdadır; 1970 den bu yana yetişkin okuryazarlık oranı %50 dan daha fazla artmış ve aynı dönem içinde okula giden çocukların oranında %75 artış kaydedilmiştir. Rutin ve yoğun aşılama çalışmaları bu sağlık kazanımlarına büyük ölçüde katkıda bulunmuştur. Dünyanın her yerinde var olan difteri, boğmaca, tetanus, kızamık ve çocuk felci hastalıklarına karşı aşılama yoluyla her yıl milyonlarca çocuğun hayatı kurtarılmıştır. Günümüzde dramatik bir artışla, dünya çocuklarının neredeyse yüzde 90 ı bağışıklanmaktadır. Ayrıca, önemli bir konu olan çocuk haklarından bahsetmek isterim. Merkez Çocuk Haklarına dair Sözleşme nin hükümlerinin uygulanmasına yüksek öncelik vermektedir. Çocukların kendilerini etkileyen projelere katılım hakkına ve yaşamın sosyal, kültürel ve politik alanlarına katılım haklarına inanıyoruz. Gençliğin en anlamlı katılımcı rollerinden biri onların yararı nı belirlemede yardımcı olmaktır. Önümüzdeki yıllarda da, Merkezimiz dünyada Sözleşme nin uygulamasını gözlemlemeye devam edecektir. UÇM nin Başkanı olarak, Heyetin, 2000 li yıllarda özellikle kız çocuklar, kadınlar ve aileler başta olmak üzere çocukların karşı karşıya oldukları yeni zorlukları tartışmasını öneriyorum. Bu toplantıya başta IPA ve FIGO gibi çocuk ve kadın - doğum hekimlerinin kurdukları iki meslek kuruluşunun ve WHO, UNICEF ve UNFPA gibi çalıştığımız saha ile ilgili üç Birleşmiş Milletler kuruluşunun temsilcilerinin de katıldığına işaret etmek isterim. Dünya sağlığı için bu kuruluşlar ile Uluslararası Çocuk Merkezi arasında daha etkin bir ortaklık gelişeceğini ümit etmekteyim. Benim en içten dileğim, bu Merkez in çalışmalarının giderek genişleyip, ulusal ve uluslararası alanda varlığını ve etkisini uzun yıllar sürdürmesidir. 2

11 Prof. Tomris Türmen Uluslararası Çocuk Merkezi Başkanı nın Mesajı Uluslararası Çocuk Merkezi (UÇM) yoğun bir yılı yine çocuk sağlığının korunması, çocuk haklarının yayılması, kadın ve gençlerin sağlığı ve hakları, üreme sağlığı ve hakları konusunda çalışarak geçirmiştir. Bu yılın en önemli atılımları, üçüncü yılında 11 il de toplam sağlık personeline ulaşan çocuk sağlığı ve hastalıkları özellikle bağışıklama ve beslenme konusundaki aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları için sürekli pediatri eğitimlerin yaygınlaştırılması; çocukların cinsel istismar ve sömürüsüne karşı oluşturulan Beşte Bir kampanyasının savunuculuk ve eğitim ayağının başlatılması; üreme sağlığı konusunda yurtiçi ve dışında yapılan eğitimlerdir. UÇM kurucumuz Prof. İhsan Doğramacı nın daha ileriye, en iyiye önerisini gerçekleştirmek için çalışmalarını önümüzdeki yıl da daha yoğun bir biçimde sürdürecektir. 3

12 Uluslararası Çocuk Merkezi Uluslararası Çocuk Merkezi (UÇM), UNICEF ve Fransız Hükümeti tarafından 1949 yılında Paris te Centre International de l Enfance ismi ile kuruldu. Merkez 1999 yılına kadar özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki çocuk hekimleri ve sağlık çalışanlarına, çocuk sağlığı ve hastalıkları konusundaki yenilikler alanında kurslar düzenledi ve yayınlar hazırladı yılında mali güçlüklerden dolayı Fransa da kapanan Merkez, aynı yılın sonunda Prof. İhsan Doğramacı nın girişimleri ile, Türkiye de Ankara da Bilkent Üniversitesi kampüsünde yeniden açıldı. UÇM 2004 yılında dernek statüsünü aldı. Centre International de l Enfance ve UÇM nin arasındaki bağlantı, Centre ın tek şubesi olan Türkiye Uluslararası Çocuk Merkezi nin (TICC) 1976 yılında kurulmasına kadar gider. TICC 1980 yılında sonradan Bilkent Üniversitesi kampüsü içerisinde yer alacak bir binaya taşınmıştır. Bu şubenin ilk büyük faaliyeti Ankara Hacettepe Üniversitesi nde 7-10 Haziran 1977 tarihlerinde düzenlediği Göçmen İşçilerin Çocuklarının Sorunları konulu bir uluslararası konferanstır. Centre International de l Enfance ve TICC ayrıca ortaklaşa olarak Almanya da, Berlin de 1977 yılında Göçmen işçi ailelerinin çocuklarının sağlığı ve Türkiye deki çocukların sağlığı konulu bir araştırma yapmışlardır. Bu araştırma Prof. Münevver Bertan, Prof. Zafer Öztek, Prof. Bike Aksu ve arkadaşları tarafından gerçekleştirilmiştir. UÇM, Türkiye de faaliyetlerine başladıktan sonra çalışmalarının çocuk sağlığı ve çocuk haklarına odaklı olmasının yanı sıra, gençlerin, kadınların sağlığı ve hakları ile üreme sağlığı ve hakları da Merkez in uğraş ve çalışma alanına girmiştir. Merkez in halihazırdaki etkinlik ve programlarına Genel Kurul ve Yönetim Kurulu nun yanı sıra, geniş ulusal ve uluslararası danışmanlar ağı katkı ve destek vermektedirler. Merkez in amacı, gençler de dahil olmak üzere, her yaştaki çocuğun hakları, ile yaşadığı aile ve toplum içindeki bedensel, ruhsal ve sosyal sağlığının gelişmesine destek olacak çalışmalarda bulunmaktır. Merkez ayrıca, kadın sağlığı, üreme sağlığı ve hakları konularında da araştırma ve savunuculuk yapmaktadır. Paris, FRANSA Ankara, TÜRKİYE 4

13 UÇM nin öncelikli çalışma alanları: sağlık ve insan haklarıdır. Sağlık Alanı 1. Çocuk sağlığının korunması ve geliştirilmesi Bağışıklama Yenidoğan sağlığı Erken çocukluk gelişimi 2. Kadın, çocuk ve bebek beslenmesi 3. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı 4. Genç sağlığı ve hakları 5. Erken ve zorla evliliklerde sağlık sorunları Haklar Alanı 1. Çocuk haklarının Çocuk Hakları Sözleşmesi kapsamında izlenmesi ve raporlanması 2. Çocuk hakları eğitimleri (çocuklar, sağlık çalışanları, diğer meslek grupları için) 3. Çocuk katılımının bir hak olarak güçlendirilmesi 4. Çocuklara yönelik ticari cinsel sömürü ile mücadele 5. Erken çocukluk döneminde hakların uygulanmasının izlenmesi için göstergeler geliştirilmesi 6. Çocuk ihmal ve istismarını önleme 7. Toplumsal cinsiyet eğitimi UÇM sağlık alanında eşitlik ve ayrım gözetmeme ilkesini savunmakta ve çocukları, gençleri ve kadınları ilgilendiren sağlık konularında hak temelli bir yaklaşımı benimsemektedir. Merkez her ortamdaki çocuk, kadın, aile ve toplumun sağlığı ve refahı için gerekli olan önemli faktörleri belirlemek üzere çalışma ve araştırmalar yapar ve gerekli müdahaleleri ortakları ile planlar. Merkez konferanslar, seminerler, çalıştaylar, eğitim ve sağlık programları düzenler. Merkez aynı konularda çalışan ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarının teknik kapasitelerini geliştirmelerine ve güçlenmelerine destek verir. Merkez, kurulduğu yıldan bu yana ulusal ve uluslararası kuruluşlarla yakın işbirliği içerisinde çalışmalar sürdürmektedir. Merkez, 2010 yılında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) nün İşbirliği Merkezi (WHO Collaborating Center) olarak, bu prestijli ortaklığı alan ilk STK olmuştur. Merkez, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) nun Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölge Ofisi ile birlikte üreme sağlığı konularında eğitici merkezi olarak çalışmaktadır. Merkez in UNICEF ile uzun bir işbirliği geçmişi bulunmaktadır. Merkez UNICEF ile şiddetin önlenmesi ve çocuk haklarının erken çocukluk döneminde uygulanmasının izlenmesi için bölgesel ve uluslararası düzeyde işbirliği yaparak araçlar geliştirmektedir. Türkiye de Merkez, UNICEF ile beraber çocuk haklarının savunulması, çocuk katılımının sağlanması, çocuk hakları uygulamalarının izlenmesi ve çocuğa karşı şiddetin önlenmesi için çalışmaktadır. Merkez başta üniversiteler olmak üzere, değişik ülkelerde çocuk sağlığı ile ilgili çalışan kuruluşlar ile bir işbirliği ağı oluşturmuştur. Merkez in Bakü, Azerbaycan ve Erbil, Irak ta iki tane işbirliği merkezi bulunmaktadır. 5

14 Vizyonumuz: Tüm bireylerin demokratik, üretken, mutlu ve sağlıklı bir toplumda yaşamaları için çalışmalarda bulunmaktır. Misyonumuz: Aile ve toplum içinde, her yaştaki çocukların, gençlerin, kadınların bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal sağlığının gelişmesine yönelik hak temelli çalışmalar yapmaktır. İlkelerimiz: 1. İnsan haklarına saygı 2. Toplum yararına çalışmak 3. Gelecek nesilleri güçlendirmek 4. Katılımcılık 5. İşbirliği ve ortaklık 6. Saydamlık ve hesap verebilirlik İşlevlerimiz: 1. Eğitim 2. Araştırma 3. Savunuculuk 4. Kapasite geliştirme 5. Ağ geliştirme 6

15 Önceliklerimiz: SAĞLIK 1. Yeni Doğan ve Erken Çocukluk Gelişimi 2. Çocuk Sağlığı (beslenme, aşılama) 3. Ergen ve Üreme Sağlığı ve Hakları 4. Kadın Sağlığı ve Hakları İNSAN HAKLARI: 1. Çocukların ve Gençlerin Hakları ve Katılımı 2. Kapasite Geliştirme ve Ağ Çalışmaları 3. Çocuk Hakları Uygulamalarının İzlenip Raporlanması 4. Çocuk Haklarının Yaygınlaştırılması 7

16 Sağlık En yüksek sağlık standardına ulaşma hakkı en temel insan haklarından biridir. Sağlık hakkı, insan hakları uygulamalarının, özellikle yaşam hakkının temelidir ve beslenme, barınma, çalışma, temel eğitim alma, ayırımcılığa uğramama, eşitlik ve hastalıklardan korunma ve insan onuruna saygıya dayanır. Aynı zamanda, mahremiyet ve aile içinde yaşam hakkı, bilgiye ulaşılabilirlik ve derneklerin, meclislerin ve toplumsal hareketlerin bağımsızlığı ile ilişkilidir. Sağlık hakkı Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi madde 12 paragraf 1 ile garanti altına alınmış olmasına rağmen içsel veya dışsal pek çok faktör bu hakkı engellemektedir. Sağlıksızlık kötü yaşam koşullarının hem sonucu hem de nedenidir. Sağlıksız ve kirli çevre, güvenli olmayan içme suyu ve yetersiz beslenmenin doğrudan bir sonucudur. Nüfusun belirli grupları diğerlerine göre daha fazla risk altındadır. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği nedeniyle, sağlık hizmetlerine erişim yetersizliğinden özellikle kadın ve kızlar etkilenmektedir. Sağlık hakkı, genel ekonomik durumdan, devletlerin ekonomik gelişmelerinden ve bölgelerarası/ kırsal-kentsel farklılıklardan da etkilenmektedir. Sağlık hakkı doğal ve insan-kaynaklı afetlerden de etkilenebilir. Ayrıca, ticari ve finansal anlaşmalar da sağlık hakkı üzerinde olumsuz etkide bulunabilir. Bu bağlamda, sadece devletler değil üçüncü tarafların da sağlık hakkının tam olarak uygulanması önündeki engelleri kaldırmada sorumluluğu bulunmaktadır. Nitelikli sağlık personeli topluma yönelik sağlık hizmetlerinin etkisini arttıracaktır. Çocuklar, fiziksel ve zihinsel gelişimlerinin aşamaları ile ilişkili olan ve kendilerini savunmasız kılan sağlık sorunları, özellikle yetersiz beslenme ve bulaşıcı hastalıklar ile ergenlik döneminde cinsel sağlık üreme sağlığı ve ruh sağlığı sorunları ile karşı karşıyadırlar. Çocukluk çağı ölümlerinin çoğu, akut solunum yolu enfeksiyonları, ishalli hastalıklar, kızamık, sıtma ve beslenme bozuklukları gibi nedenlerle gerçekleşmektedir. Bu bağlamda, Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi ve Uluslararası Çocuk Haklarına dair Sözleşme Devletlerin bebek ve çocuk ölümlerinin azaltılması, hastalıklar ve beslenme bozuklukları ile mücadele etme yükümlülüğünü vurgulamaktadır. Sağlık ile ilgili olarak, Devletler, örneğin, mevzuat veya üçüncü taraflarca sağlanan sağlık hizmetlerine eşit erişimin sağlanması gibi diğer tedbirleri de benimsemelidir. Ayrıca, toplumdaki diğer aktörlerin de -bireyler, hükümet kuruluşları, sivil toplum örgütleri, sağlık profesyonelleri ve iş dünyasıinsan haklarının geliştirilmesi ve korunmasında sorumlulukları vardır. 8

17 Hükümetler ve sağlık profesyonelleri ayrımcı olmayan bir şekilde tüm çocukların ve ergenlerin tedavilerini gerçekleştirmelidir. Bu genellikle çocuklar ve genç kızlar ile adolesan kızlar gibi sağlık dahil birçok hizmete erişemeyen özel grupların ihtiyaçlarına ve haklarına dikkat etmek anlamına gelir. Özellikle, kız çocukların yeterli beslenme, güvenli çevre, fiziksel ve ruhsal sağlık hizmetlerine eşit erişimi sağlanmalıdır. Erken evlilik gibi çoğunlukla kızların sağlığını etkileyen zararlı geleneksel uygulamalar, ve erkek tercihli besleme ve bakımı ortadan kaldırmak için uygun önlemler alınmalıdır. Çocukların gelişimi, psikososyal ve biyolojik faktörler ve genetik mirastan etkilenir. Yoksulluk ve ona eşlik eden sorunlar önemli risk faktörleridir. Yaşamsal gelişim için yaşamın ilk birkaç yılı özellikle önemlidir. Bu dönemde özellikle beyin ve beyindeki iletim sistemi hızla gelişir. Bu gelişim farklı zamanlarda ve birbirini tamamlayacak şekilde sürer ve beyinin yapısal ve fonksiyonel kapasitesini etkiler. Bebeklik ve erken çocukluk döneminde yeterli beslenme çocuğun tüm fonksiyonlarının gelişmesi için temeldir. Doğumdan itibaren ilk iki yıl optimal büyüme, sağlık ve davranışsal gelişim için kritik dönemdir. Bu nedenle, UÇM, Sağlık Bakanlığı, üniversiteler ve özel sektör işbirliğinde başlattığı Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Elemanları için Sürekli Pediatri Eğitimi programını 2013 yılı boyunca da sürdürmüştür yılında Ankara, İstanbul, İzmir ve Gaziantep illerinde 6 seminer ile 848 aile sağlığı merkezi çalışanına ulaşılmıştır. Programın 2013 yılı teması Bebek ve Çocuk Beslenmesi, Bağışıklama, Ateş ve Çocuk İstismarı olarak belirlenmiştir. Birer günlük seminerler Ankara, Kayseri, Mersin, Konya, Diyarbakır, Şanlıurfa ve İstanbul da gerçekleştirilmiştir. Toplam 7 seminer ile 2013 yılında aile sağlığı merkezi çalışanına ulaşılmıştır. Sürekli Pediatri Eğitimi Toplantısı: Prof. Dr. Raşit Vural Yağcı (Ege Üniversitesi) ve Prof. Dr. Ateş Kara (Hacettepe Üniversitesi) UÇM, ayrıca, Ekim 2013 tarihlerinde Antalya da gerçekleştirilen Birinci Aile Sağlığı Elemanları Kongresi nin Bilimsel Programının hazırlanmasını desteklemiş ve kongreye konuşmacı sağlamıştır. Çocuk Sağlığı Sağlık, sadece hastalık ve sakatlıkların olmaması değil, fiziksel, mental ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Ulaşılabilir en yüksek sağlık standardı ise ırk, din, politik inanç, ekonomik ve sosyal farklılık gözetmeksizin tüm insanların en temel hakkıdır. 9

18 10 Koruyucu Çocuk Sağlığı Aşılar: Aşılar çocuk sağlığını ve yaşam süresini en çok etkileyen faktördür. Ucuz, etkili ve uygulanması kolaydır. Genişletilmiş Bağışıklama Programı, boğmaca, difteri, tetanoz, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, tüberküloz, çocuk felci, hepatit B ve H. influenza tip B ye bağlı hastalıkları kontrol altına almak ve ortadan kaldırmak amacı ile, hassas yaş gruplarına enfeksiyona yakalanmalarından önce ulaşıp, bağışıklanmalarını sağlamak için yapılan aşılama hizmetlerini içerir. Bağışıklama hizmetleri; koruyucu sağlık hizmetleri içinde lokomotif işlevi görebilecek hizmetlerdendir. Bu durum, özellikle risk yaklaşımı gereği öncelikli hizmet alması gereken çocuk ve annelere aile planlaması, beslenme gibi diğer koruyucu sağlık hizmetlerinin sunulması olanağını verir. UÇM nin Dünya Sağlık Örgütü İşbirliği Merkezi olarak amacı, bu maliyet etkili yaklaşım konusunda ülkemizde, Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu, Kafkaslar ve Balkan ülkelerine yönelik olarak orta düzey bağışıklama program yöneticilerinin program yönetimi konusunda bilgi ve becerilerini arttırmak, toplumda aşılama oranlarının yükselmesini sağlamak üzere savunuculuk faaliyetlerini yürütmek ve yeni geliştirilen aşılar konusunda hem sağlık profesyonellerini, hem de halkı bilgilendirmektir. UÇM, DSÖ nün Aşı Tanıtımı, Savunuculuğu ve Eğitimi konusunda İşbirliği Merkezi olarak, bu etkili yaklaşım konusunda Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu, Kafkaslar ve Balkan ülkelerine yönelik orta düzey bağışıklama program yöneticilerine beceriye dayalı program yönetimi eğitimi düzenlemektedir. Bu bağlamda, UNICEF Taşkent Ofisi ve DSÖ Taşkent Ofisi ile işbirliği içinde ve Özbekistan Sağlık Hizmetleri Bakanlığı nın tam desteği ile Mart 2013 tarihlerinde, Taşkent-Özbekistan da Orta Düzey Yöneticiler için Bağışıklama Eğitimi Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Bu çalıştaya farklı bölge ve düzeylerden 33 yönetici katılmıştır. Taşkent-Özbekistan, Mart 2013 Kiev-Ukrayna, Ekim 2013

19 Hafta boyunca kütüphane kişi tarafından ziyaret edilmiştir. Ayrıca, Ankara da, birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan sağlık personeline yönelik Bağışıklama konulu bir Konferans düzenlenmiştir. Ulusal Bağışıklama Danışma Kurulu üyesi tarafından verilen konferansa toplam 163 sağlık çalışanı katılmıştır. Çalıştaylar ile ilgili uluslararası haberler Bu çalıştayın ana amacı bağışıklama kapsamını genişleterek ve sağlık uzmanlarını ve yöneticilerini verimli program yönetimi konusunda bilgilendirerek bağışıklama hizmetlerinin kalitesinin arttırılmasına katkıda bulunmaktır. Orta Düzey Yöneticiler için Bağışıklama Eğitimi Çalıştayı DSÖ Avrupa Bölge Bürosu ve DSÖ Kiev Ofisi işbirliğinde 7-11 Ekim 2013 ve Ekim 2013 tarihlerinde Kiev, Ukrayna da iki çalıştay daha düzenlenmiştir. Farklı bölge ve düzeylerden 55 yönetici bu çalıştaylara katılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü sağlık hizmetleri çalışanları ve yöneticilerinin eğitim kalitesini arttırmak amacıyla eğitimde yeni stratejiler konulu bir çalışma yapmasını ve bir rapor yazmasını UÇM den istedi. DSÖ aşı programları ile sağlık hizmetleri çalışanları ve yöneticilerinin hizmet-içi eğitim kalitesini arttırmak için çalışmaktadır. Bu bağlamda, DSÖ Genel Merkezi ve UÇM nin işbirliğinde Eğitim Metodolojileri konulu Uzman Danışma Kurulu toplantısı organize edilmiştir. Bu toplantının gündemini özellikle kademeli eğitim ve eğitim kalitesinin gelecekte nasıl arttırılacağı Avrupa Bağışıklama Haftası UÇM (DSÖ İşbirliği Merkezi) Bilkent Üniversitesi Kütüphane Müdürlüğünün desteği ile Nisan 2013 tarihlerinde bir hafta süreyle üniversite çalışanlarının ve öğrencilerinin bu konuda farkındalığının arttırılması amacıyla bağışıklama hakkında bilgi ve materyalinin Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi girişinde sergilenmesini sağlamıştır. Uzman Danışma Kurulu toplantısı, Kasım 2012, Ankara Prof. Zafer Öztek, Sn. Jhilmil Bahl, Prof. Andrew Brown 11

20 Risk Altındaki Gençler için Cinsel Sağlık Hizmetleri Programının Güçlendirilmesi İçin Çalıştay, UNFPA Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ofisi (EECARO) İstanbul, Nisan 2013 Kademeli Geliştirilmiş Eğitim Master Protokolu ve Eğitici El Kitabı konusu oluşturmuştur. Uzman Danışma Kurulu toplantısı Kasım 2012 tarihlerinde UÇM nde uluslararası ve ulusal düzeyde tanınmış 20 uzman ve akademisyenin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda, Eğitim Master Protokolu ve Eğitici El Kitabı nın UÇM tarafından hazırlanması için tavsiye kararı alınmıştır. Prof. Dr. Zafer Öztek, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ve Prof. Angela Kydd, University of West Scotland, danışmanlığında, UÇM tarafından özellikle gelişmekte olan ülkelerde kademeli geliştirilmiş eğitim (cascade plus training) stratejisi kullanılarak özellikle yeni aşıların eğitimini sağlamak üzere bir protokol ve eğitici el kitabı hazırlanmıştır. UÇM, UNFPA Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ofisi ile birlikte Risk Altındaki Gençler İçin Cinsel Sağlık Programının Güçlendirilmesi konusunda Nisan 2013 tarihinde İstanbul UNFPA Bölgesel Ofisinde bir çalıştay düzenlemiştir. Bu çalıştayın ana amacı Risk Altındaki Gençler için Cinsel ve Üreme Sağlığı Eğitici Eğitimi kursunda kullanılan Eğitici Eğitimi Modülü nün gözden geçirilmesi ve bu modülden yararlanılarak ülke düzeyinde yeni eğitim müfredatının geliştirilmesi idi. Bu çalıştayın özel amaçları şunlardı: Eğitici Eğitimi Modülünün gözden geçirilmesi ve bu modül hakkında uzman görüşlerinin değerlendirilerek başarılı noktalarının yanısıra eksiklerinin saptanması Ülke bazında yapılacak olan eğitim müfredatı için teknik ve kanıta dayalı tavsiyelerin geliştirilerek gerekli adımların belirlenmesi 12 Risk Altındaki Gençler için Cinsel Sağlık Hizmetleri Programının Güçlendirilmesi İçin Çalıştay, İstanbul, Nisan 2013

21 Risk Altındaki Gençler ve Adolesanlar için Üreme ve Cinsel Sağlık Hizmetlerinin Bölgesel ve Ülke düzeyinde uygulanması için gerekli girdilerin sağlanmasıdır. sunmaktır. Bu eğitim, izleme ve değerlendirme konusunda çalışmalarda değerlendirme deneyimi veya eğitimi olanlar, ya da bilgilerini yenilemek ve güncellemek isteyenler için tasarlanmıştır. Ülke düzeyinde hazırlanacak yeni eğitim Modülü nün Eğitici Eğitimi olmaması gerektiği, hizmet sunucuları için tasarlanacak rutin bir kurs programının olması gerektiği kabul edilmiştir. Bu eğitimin hizmet sunumu açısından uygulamaya yönelik olmasına, kurs organizatörleri ve kolaylaştırıcılar için gerekli olan bilgilerin açık ve net biçimde yer almasına önem verilmiştir. Uluslararası Değerlendirme Geliştirme Eğitim Programı, Haziran 2013, Carleton Universitesi, Ottawa, Kanada UÇM den bir yetkili Carleton Universitesi ve Dünya Bankası işbirliğinde Ottowa, Kanada da düzenlenen Uluslararası Değerlendirme Geliştirme Egitimi Programı na katılmış ve bu programdan uluslarası sertifika alarak Uluslararası Değerlendirmeci olmuştur. Bu kursun amacı İzleme ve Değerlendirme konusunda katılımcılara kapsamlı bir program Uluslararası Değerlendirme Geliştirme Eğitim Programı Grup Fotoğrafı Biri de UÇM den olmak üzere kursa 81 ülkeden 174 kişi katılmış ve sertifika almıştır. Daha Bütüncül ve İyi Sağlık Sonuçları için Birinci ve İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Denge Konferansı, 9-10 Eylül 2013, İstanbul Sağlıkta hasta ve insan odaklı yaklaşım birinci basamakta hizmet sunumunda toplum odaklı sağlık kuruluşlarının temel özelliklerdir. Demografik ve epidemiyolojik geçiş ve yoksulluk ile ilgili olarak artan sosyal ve sağlık sorunları, Avrupa daki sağlık sistemlerini kapsamlı ve bütüncül sağlık hizmetleri sunması için zorlamaktadır. Günümüzde sağlık yaklaşımında çoklu hastalıklar ve dikey örgütlenme modelleri yerine kişinin ve ailesinin ihtiyaçlarına yönelik bütüncül yaklaşımlar yer almalıdır. Bu yeni değişim yaklaşımı sadece yeni sağlık organizasyon modeli için değil aynı zamanda yeni sağlık sunucularının kalitesini arttırmaktadır. Bu amaçla Türkiye Aile Hekimleri Derneği (TAHD) ile Avrupa Birinci Basamak Hizmetleri Forumu (ABBHF) Daha Bütüncül ve İyi Sağlık Sonuçları için Birinci ve İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Denge Konferansı nı 9-10 Eylül 2013 tarihinde İstanbulda düzenlemiştir. Sağlık sisteminin daha fazla hakkaniyet ve verimliliğe hizmet edebilmesi için sağlık sisteminde uygun koşulların oluşması ve birinci basamak hizmet sunucuların hizmet sundukları topluma yönelik çalışması gerekmektedir. Burada önemli bir başka 13

22 14 nokta da ikinci basamak ile etkili işbirliğinin sağlanmasıdır. Bu nedenle, ABBHF ve TAHD ile Uluslararası Hastane Federasyonu ve DSÖ Avrupa Bölgesel Ofisi tarafından desteklenen bu konferans sayesinde birinci ve ikinci basamak sağlık sistemleri arasında bir denge sağlanması ile hizmetler arası koordinasyonun sağlanması ve nihai olarak daha iyi sağlık sonuçlarına ulaşılabilir. Otuz ülkeden 160 delegenin katıldığı konferansta UÇM Nüfus Aktivitelerinde Finansal Akışın Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerini Türkiye de Nasıl Etkilediği konulu bildiri sunmuştur. Çalıştaydan çıkan sonuçlar şunlardır: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sağlık indikatörleri arasındaki açığı, Üreme Sağlığı Programları sayesinde kapatılabilir. Türkiye Binyıl Kalkınma Hedefleri ve Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı hedeflerine ulaşabilmek için daha güçlü adımlar atmak zorundadır. Aşılama, Aile Planlaması ve Gebe İzlemi Programları, Sağlıkta Dönüşüm Programı uygulamasından önce Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü sorumluluğunda iken, Sağlıkta Dönüşüm Programı ile Aile Hekimleri, Sağlık Ocakları, Ana Çocuk Sağlığı Merkezleri ve Toplum Sağlığı Merkezleri bu hizmetleri sunmakla yükümlü olmuşlardır. Üreme Sağlığı ve dolayısı ile Aile Planlaması hizmet sunumunda karşılaşılan güçlükler şunlardır: Sağlık Bakanlığı birimleri arasında koordinasyon güçlüğü, Aile Planlaması ve Üreme Sağlığına ayrılan bütçenin kullanılmasında karşılaşılan engeller, sağlık personelinin aşırı yer ve birim değişikliği, kaliteli hizmet sunucuların yer Tablo 1. Nüfus Faaliyetleri için donör ülkelerden Türkiye ye yılları arasında gelen fonlar 1 Tablo 2: 2011 yılında ulusal bütçeden nüfus faaliyetlerine ayrılan payın dağılımı 2 değişikliği nedeni ile kısıtlı personel, personelin ülkenin doğu batı, şehir ve kırsal bölgelerde dengesiz dağılımıdır. Türkiye deki Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı için ayrılan fonlar yeterli değildir. Dünyada oluşan ekonomik kriz ve yakın gelecek için ayrılan fonların yetersizliği yüzünden Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferans hedeflerine ulaşabilmek için oluşturulan Eylem Planınını yürütülebilmesi tehlikeye girmiştir. Hem ulusal hem de uluslararası nüfus faaliyetleri için ayrılacak bütçenin arttırılması gerekmektedir. Türkiye de nüfus faaliyetleri için yapılan harcamalarda özellikle 2006 yılından sonra ciddi anlamda kısıtlanma olduğu gözlenmektedir. Bu geçiş sürecinin sonunda Ana Çocuk Sağlığı Merkezlerinin sayısı azaltılmış ve fonksiyonlarının Aile Sağlığı Hekim ve Personeli tarafından sağlanması düşünülmüştür. Halen bu yeni sağlık yapılanmasında üreme sağlığı hizmetlerinde aksaklıklar yaşanmaktadır. Konferans sunumları Uluslararası Bütüncül Bakım Dergisi 13. Özel Sayısında yayınlanmıştır. %3ANBN%3ANL%3AUI%3A Nüfus Faaliyetleri için Finans Kaynakları 2009, UNFPA 2 Nüfus Aktiviteleri için Mali Kaynak Araştırması, 2012, UÇM

23 15 Türkiye de Aile Planlaması Hizmetleri Hakkında Politika Dökümanı Hazırlanması UÇM İsviçre Tropik ve Halk Sağlığı Enstitüsü ve UNFPA Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ofisi için son 10 yılda Türkiye de Aile Planlaması ulusal ve bölgesel trendleri hakkında veri toplayıp analiz etmiştir. Bu araştırmanın amacı Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesi için Aile Planlaması Politika Dökümanı oluşturulmasında UNFPA ye destek olmaktır. Bu Politika Dökümanı, bölgede değişen demografik, sosyal ve çevresel politikaların Aile Planlamasındaki rolünü daha iyi kavrayabilmek için savunuculuk çalışmalarında kullanılacaktır. Ayrıca bu döküman sayesinde UNFPA Ülke Ofisi, Aile Planlaması ile ilgili ülke düzeyinde yapacakları faaliyetlerde rehber olacaktır. Bu çalışmada UÇM Aile Planlaması hakkında son 10 yılda çıkan ulusal kanun, yönetmelik ve stratejileri, demografik projeksiyonlar, üreme sağlığı ve aile planlaması hakkında yapılan maliyet-yarar araştırma ve raporlarını, Aile Planlaması Değerlendirme Raporları, özellikle savunmasız grupların Aile Planlaması kullanımına yönelik kalitatif araştırmaları incelenmiştir. Ayrıca konu hakkında uzman akademisyen, STK, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve BM temsilcileri ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Bu çalışmanın bir kaç önemli bulgusu aşağıda sunulmuştur; yapmakta hürdür, Birinci basamaktan hizmet talep eden herkes bu hizmetleri ücretsiz almaktadılar. Halka çok çeşitli aile planlaması malzemesi sunulmaktadır. İstekli kürtaja 10 haftaya kadar yasal izin verilmektedir ve kürtajın bir aile planlaması (AP) yöntemi olarak kullanılmaması konusunda bilgi verilmektedir. Yeni Sağlıkta Dönüşüm Yasası ile birlikte Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı ile Aile Planlaması Hizmet sunumunda karşılaşılan güçlükler vardır; Kısıtlı Lojistik Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Elemanlarının konu hakkında yetersiz eğitimi Performans kriterleri (Aile Hekimleri gebe, bebek izleminden artı 10 performans alırlarken, AP hizmet karşılığı sıfır performans getirmektedir) Türkiye nin ekonomik anlamda çok gelişme gösterdiği için artık gelişmekte olan ülkeler sınıfında yer almamaktadır. Bu ekonomide yaşanan pozitif gelişmenin yansımaları ne yazık ki cinsel sağlık ve aile planlaması alanlarına yansımamaktadır. Uluslararası kaynaklardan gelen cinsel sağlık ve Türkiye, kadın sağlığı, cinsel sağlık ve hakları, kadının güçlendirilmesi ve toplumsal cinsiyet hakkında bulunan bütün BM sözleşmelerini imzalamıştır. Türkiye bu sözleşmelerde yer alan uygulamaların yürütülmesi için gerekli kanun ve yönetmelik değişikliklerini de gerçekleştirmiştir. Kişiler doğurganlık konusunda kendi seçimlerini

24 16 aile planlaması fonları azalmıştır, hükümet de bu boşluğu doldurmamaktadır. Tüm bu olumsuzluklar yüzünden cinsel sağlık ve aile planlaması alanlarında süregelen bir gerileme yaşanmaktadır. Politika ve kanunların sistematik olarak tekrar elden geçirilmesi, AP hizmeti sunulan kurumlarda yüksek kalitede Aile Planlaması ve Üreme Sağlığı hizmeti sunumunun sağlanması, ulusal veri taban sisteminin kurulması, bilimsel araştırmaların arttırılması, aile planlaması ve üreme sağlığı eğitimlerinin arttırılması ve güçlendirilmesi, ülke çapında eğitimcilerin arttırılması, ulaşılabilir korunma metotlarının yaygınlaştırılması, uluslararası işbirliği ve bu işbirliğinin devamlılığının sağlanması ile Aile Planlaması alanındaki açık karşılanabilecektir. Parlamenterlerin, STK ların, uzman kuruluşların ve akademisyenlerin Aile Planlaması hakkındaki politikaların ve talebin devamlı izlemesi, sorgulaması, yakın takip etmesi gereklidir. Savunuculuk çalışmalarının her alanda yaygınlaşması teşvik edilmelidir. Risk Altındaki Gençlere Yönelik Kapsamlı Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmet Sunumuna Yönelik Ülke Düzeyinde Uluslararası Eğitim (21-25 Ekim 2013, Kairakkum/Tacikistan) UÇM, UNFPA Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ofisi ve Tacikistan UNFPA Ofisinin desteği ile birlikte Risk Altındaki Gençlere Yönelik Kapsamlı Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmet Sunumuna Yönelik Ülke Düzeyinde Uluslararası Eğitimi Ekim 2013 tarihinde Kairakkum, Tacikistan da gerçekleştirmiştir. Kurs ulusal kapasiteyi güçlendirmeye yönelik devlet kuruluşları, BM kuruluşları ve STK larda risk altındaki gençlerle çalışan genel pratisyenler, ebeler, sağlık hizmet sunucuları ve sosyal hizmet uzmanları için tasarlanmıştır. Kursa bu sene Özbekistan dan, Kırgizistan dan ve Tacikistan dan katılımcılar gelmiş ve sertifika almaya hak kazanmıştır. Son değerlendirme sonuçları göstermektedir ki Risk Altındaki Gençlere Yönelik Kapsamlı Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmet Sunumuna Yönelik Kairakkum/Tacikistan, Ekim 2013 Kairakkum/Tacikistan, Ekim 2013

25 17 Ülke Düzeyinde Uluslararası Eğitim çok gerekli ve yararlıdır. Bu eğitim sonrasında Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan dan bu eğitimin sürdürülmesi talepleri gelmiştir. Kahire+20 ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, Türkiye Çalışma Platformu, 29 Kasım 2013 ve 20 Aralık 2013, İstanbul 1994 yılında geliştirilmiş olan Birleşmiş Milletler Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı (ICPD) Eylem Planı, 179 ülke tarafından onaylanmış, ülkemizde Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere kamu kuruluşları ve sivil toplum için önemli bir referans olmuştur. Bu uluslararası anlaşmada nüfus, sürdürülebilir kalkınma ve kadınların güçlendirilmesi temelinde üreme hakları ve cinsel haklar, temel insan hakları kapsamında tanımlanmıştır. Şu anda Birleşmiş Milletler (BM) de bu konuda hepimizi yakından ilgilendiren çok önemli bir süreç devam etmekte yılında BM de tüm dünya hükümetlerinin katılacağı bir BM Genel Kurul toplantısıyla ICPD Eylem Planı nın 20. yıl değerlendirilmesi yapılacaktır. Kısaca ICPD+20 olarak adlandırılan bu toplantıda, ICPD konusunda 2014 sonrasına ilişkin kararlar alınması planlanmaktadır. Buna paralel olarak işleyen çok önemli başka bir BM süreci daha bulunmaktadır: Brezilya da, Haziran 2012 de gerçekleştirilen BM Rio+20 Konferansı nda alınan bir kararla başlayan BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Süreci. Bu çok önemli süreçte 2015 yılında Birleşmiş Milletler nezdinde tüm dünya ülkeleri bir araya gelerek 2015 sonrasındaki yıllar için küresel sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin içeriğini belirleyeceklerdir. Kahire+20 ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) Platformu, cinsel sağlık ve üreme sağlığının, cinsel haklar ve üreme haklarının, kadınların güçlenmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin, gençlerin ve ergenlerin hakları ve güçlenmesinin sürdürülebilir kalkınmanın temelidir. Kahire+20 ve SKH Platformu yukarıda sıralanan hedeflerin gerçekleşmesi amacıyla bir araya gelmiş UÇM ninde desteklediği bir platformdur. Romanlara Yönelik Sağlık Eşitsizliklerini Azaltma Stratejileri Çalıştayı UÇM, UNFPA ve DSÖ tarafından ortaklaşa olarak 24 Ekim 2013 tarihinde İstanbul da düzenlenen çalıştaya katılmıştır. Romanlara Yönelik Sağlık Eşitsizliklerini Azaltma Stratejileri Çalıştayı, 24 Ekim 2013, İstanbul

26 18 Romanlara Yönelik Sağlık Eşitsizliklerini Azaltma Stratejileri Çalıştayının amacı, 2011 yılında Ulusal Roman Entegrasyonu Stratejilerinin oluşturulmasını/güncellenmesini ve Romanları 10 yıllık sağlık eylem planlarına dahil edilmesini desteklemek amacıyla gerçekleştirilen toplantıda alınan önerilerin takip edilmesidir. Ayrıca katılımcı ülkeler arasında tecrübe alış-verişi, ulusal sağlık eylem planlarının uygulanması sürecinin gözden geçirilmesi ve bu süreçten öğrenilenler, sağlık eşitsizliklerinin azaltılmasındaki başarılı uygulamalar ve tecrübe paylaşımı amaçlanmıştır. Çalıştay sonunda ulusal planların, Romanlar dahil olmak üzere herkesin sağlığa erişimini güvence altına alması, teşviklerin özendirilmesi, mevcut verilerin kullanılması ve politikaların iyileştirilmesi için kanıtlar toplanması ve bu süreci Birleşmiş Milletlerin kolaylaştırması gibi bir çok önerilerde bulunulmuştur. Avrupa Birliği GRUNDTVIG Öğrenme Ortaklığı Projesi: Toplum Yaşam Alanları Güvenli Öğrenme Ortamı (Ağustos 2013 Temmuz 2015) Danimarkalı bir yazar olan Nikolai Grundtvig ( ) yaşam için öğrenme de Nordic geleneğinin kurucusu olarak görülür. Onun halk lisesi kavramı eğitimin tüm vatandaşlar için yaşam boyu şart olması gereğini vurgular ve sadece bilgiyi değil aynı zamanda toplumsal sorumluluğu, kişisel ve kültürel gelişimi de içerir yılından bu yana, Avrupa Birliği Grundtvig Faaliyeti, Hayat Boyu Öğrenme ve Yetişkinlerin Eğitimi alanlarında Avrupa da işbirliği için destek sunmaktadır. Genel hedef, Avrupa işbirliği ve değişimleri aracılığıyla yetişkin eğitiminin ve öğrenim uygulamalarının kalitesini, duyulan ilgiyi ve Avrupa bakış açısını güçlendirmektir. Grundtvig programının amacı yetişkin eğitimini kapsayan kurumsal ve bireysel eğitim ve öğretim gereksiniminin altını çizmektedir. Özellikle, yaşlanan nüfusa yardım etmeyi hedeflerken, yetişkinlere bilgi ve becerilerini arttırmada farklı yollar sunabilmeyi hedeflemektedir. UÇM olarak ilk kez 2008 yılında, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ortaklığında dahil olduğumuz Grundtvig Öğrenme Ortaklığı projemiz sonucunda Türkiye de Anne Merkezlerinin kurulmasına öncülük etmiş ve bu merkezlerin faaliyetlerinin sürekliliğinin sağlanması ve geliştirilmesi konusunda çalışmalar yürütülmüştür. Anne Merkezleri özellikle imkanı olmayan annelere sohbet, arkadaşlık, destek ortamı sunan ve imkanlar dahilinde kendilerini geliştirebilmeleri için eğitimler ve seminerlerle onlara ve ailelerine destek veren, kendilerine olan güvenlerini arttırmada ve hatta aile bütçesine katkıda bulanabilecek düzeye çıkarmada faaliyetler ve imkanlar sunan mekanlardır. Halen Gaziantep te 3 Anne Merkezi, Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı altında aktif olarak faaliyetlerini yürütmekte ve yakın zamanda iki yeni anne merkezinin daha ihtiyaç bölgelerinde hizmet vermeye başlanması beklenmektedir. Projenin temel amacı belirlenmiş öncelikli konular dahilinde ebeveynlere nasıl daha iyi ortamlar sağlanabileceğini, hangi konularda destek sağlanması gerektiğini, eksikliklerin belirlenmesini

27 19 Grundtvig Ortaklık Toplantısı, Varşova, Polonya, Kasım 2013 Grundtvig Ortaklık Toplantısı, Ankara, Türkiye, Ocak 2014 yerinde görüp tartışarak anne merkezlerinin ve ağlarının güçlendirilmesini sağlamaktır. Bunun için, ortaklar belirlenmiş konular üzerinde tartışıp, bilgi ve deneyim paylaşımı sağlayacaklardır. Konular merkezler arasında paylaştırılmış ve iki yıl boyunca hem internet üzerinden hem de farklı ülkelerin ev sahipliği yaptığı ziyaretler sırasında yapılacak tartışmalar ile faaliyetler sürdürülecektir. Almanya, Avusturya, Polonya, Slovakya ve Türkiye nin de dahil olduğu altı merkezin ortaklığında yürütülecek faaliyetler, aileleri ve anne merkezlerini güçlendirmek için aşağıda belirtilmiş konular üzerinde çalışma ve araştırmalar düzenlenmesi planlanmaktadır: Anne merkezini güvenli bir yaşam alanı haline getirmek, Erken annelik döneminde anneler birbirlerine nasıl destek olurlar, Annenin çocuğunu bırakması gerektiğinde, Destekleyici bir gruba sahip olmak, Sağlık sistemi, Dahil etme, dışlama, ayrımcılık, Ekonomik güvence, Grubumuzu güvenli kılmak için gerekli araçlar ve metodlar, Kriz durumlarında güvenlik / değişen hayat şartları, Yerel toplum güvenliği nasıl oluşturulur. Grundtvig Proje Ortaklığının ilk toplantısı Kasım 2013 tarihlerinde, Varşova, Polonya da gerçekleştirilmiştir. Almanya, Avusturya, Polonya, Slovakya ve Türkiye nin katılımı ile gerçekleşen bu üç günlük tartışma toplantısında Anne merkezini güvenli bir yaşam alanı haline getirmek konusunda bilgi, deneyim ve yaşanan sorunlar üzerinde durulmuştur. Ortaklığın ikinci toplantısı Ocak 2014 tarihlerinde UÇM, Ankara, Türkiye de gerçekleştirilmiştir. Bu toplantının konusu Kriz durumlarında güvenlik ve değişen hayat şartları olup; özellikle Aile içi Şiddet konusunda ortaklar bilgilendirilmiş, ülkeler arası hukuk farklılıkları üzerinde durulmuş ve merkezlere gelen annelere aile içi şiddet konusunda nasıl destek olabilecekleri hakkında danışmanlık verilmiştir.

28 20 Zihinsel Engelli Çocuklar İçin Müzik Terapisi UÇM tarafından koordine edilen, finansal açıdan Çankaya Rotary Kulübü tarafından desteklenen ve Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi tarafından eğitim verilen ve Türkiye Özürlüler Eğitim ve Dayanışma Vakfı (ÖZEV) işbirliğinde Engelli Çocuklara Müzik Eğitimi Verilmesi Projesi yürütülmektedir. Bu proje kapsamında seçilen çocuklara müzik eğitimi verilmesi, öğrencilerin el-kol koordinasyonunun geliştirilmesi, bu yolla özgüven kazanarak toplumla bütünleşmelerinin sağlanması hedeflenmektedir. alması sağlanmıştır. Bu Müzik sınıfı yılı faaliyetlerinin kapanışı nedeniyle 5 Mayıs 2013 tarihinde Orff-Schulwerk ekolünden oluşturulmuş bir konser vermiştir. Bu amaçla Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi nde yarı zamanlı müzik eğitimi kapsamında 6-14 yaş grubu 15 öğrenciden oluşan bir müzik sınıfı oluşturulmuş ve yıl boyunca eğitim Özel Çocuklar Konseri, 5 Mayıs 2013,

29 21 İnsan / Çocuk Hakları Programı UÇM nin Çocuk Hakları Programı Türkiye de ve dünyada çocukların yaşamında ve durumlarında olumlu değişim sağlamak için çalışır.merkez bu konu ile ilgili bilgi paylaşımı, ortak eylem, uluslararası bilgiyi yerel bilgi ile ilişkilendirerek ve konu ile ilgili projeler ve faaliyetler yaparak gerçekleştirir. UÇM, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına dair Sözleşme (ÇHS) ve diğer insan hakları belgelerinin tam anlamlarıyla uygulanması yolunda çalışır. Burada amaç, tek tek, her çocuğun birey olarak saygı görmesinin ve toplumda tam ve eşit birer üye olarak kabul görmesinin sağlanmasıdır. Bu amaca ulaşmak için, UÇM çocuklarda görülen hak, ihlallerini ve onların haklarının gerçekleşmesinin önündeki engelleri analiz eder. Bu analizi savunuculuğun bir aracı olarak kullanıp stratejik çözümler geliştirebilmek için yapar. UÇM nin Çocuk Danışma Grubu (ÇDG): UÇM nin birlikte çalıştığı takriben 10 çocuktan oluşan UÇM ÇDG ile gerçekleştirilen ortak analiz çalışması sonucunda 2013 yılında program önceliklerimizi şu şekilde belirledik: özellikle cinsel istismar ve sömürü olmak üzere çocuğa karşı şiddetin tüm biçimlerine karşı her ortamda mücadele vermek, UÇM nin Çocuk Hakları Yeni Programlama Yapısı

30 22 fiziksel cezalandırma ve internet ortamında şiddete karşı mücadele çocuk haklarını her sektörde teşvik etmek, görünür olmasını sağlamak ve çocuk haklarının uygulanmasının izlenmesini ve raporlamasını sağlamak. Çocuk ve gençlerin katılımı programında uygulanan tüm savunuculuk yöntemlerinin (kapasite geliştirme ve ağ çalışmaları, izleme ve raporlama ve çocuk haklarının teşviki) içine entegre olduğu için burada ayrı bir başlık olarak vermiyoruz. Stratejik önceliklerimiz ve hedeflerimiz aynı kalmakla birlikte bu faaliyet raporunda UÇM nin çalışmalarını daha iyi yansıtacak şekilde sunduk. Faaliyetlerimizi çocukların seslerini yükseltebilmeleri için bir savunu aracı olarak bilgi üretmek, bilgi toplamak ve toplanan bilgiyi paylaşmak; hak ihlallerine karşı daha güçlü yanıt verebilmek ve çocuk hakları ihlalleri ile mücadele çabalarına katkıda bulunmak için birlikte çalışma/ güç birliği oluşturma gibi yöntemlerin birincil işlevlerini yansıtacak biçimde sunuyoruz. Bu nedenle ÇDG aracılığıyla çocuklarla sürdürülen istişarelere dayanarak, UÇM cinsel sömürü ve haklarından mahrum bırakılmış çocuk gruplarının üzerine özel bir vurgu ile çocuklara karşı şiddetin önlenmesi konusuna ayrıca ağırlık verilmiştir. Aşağıda 2013 yılı boyunca vizyonumuza ulaşmak için sürdürdüğümüz faaliyetlerin özetini bulabilirsiniz: Çocukların hayatında olumlu değişim için: Birlikte hareket etmek ve bilgilendirme UÇM bilgi ve ağ oluşturma yoluyla güçlendirir Bir çoğumuz günlük hayatımızdaki zamanlı ve güvenilir bilgi olmadan yaşayamayacağımız gerçeğini hafife alırız. Bu durum çocuk hakları savunuculuğunda da farklı değildir. Sistematik ve yenilikçi bilgi kullanımı ve paylaşımı çocukların yaşamlarındaki değişikliği tetikleyen bir anahtar ve güçlü bir araçtır. Ancak, bu bilgi çağında, doğru veya güvenilir ya da yanıltıcı veya hatalı bilgi kaynakları çevrimiçi ve çevrimdışı ortamda birçok bilgi bulunmaktadır. Bu dağınık ve ayrıştırılmamış bilgi çocuk hakları savunucularının, politikacıların, sivil toplumun, ailelerin ve çocukların doğruyu yanlış olanlardan seçmesini imkansız hale getirmektedir. Çocuk hakları savunuculuğunun çocukların yararına çalışmasını sağlamak, çocukların hayatını etkileyen gelişmelerin herkes tarafından daha kolay takip edilip anlaşılmasını sağlamak amacıyla UÇM aşağıdaki hizmetleri sumuştur; Türkiye deki çocuk hakları haberlerinin günlük takibi, Birleşmiş Milletler deki, Avrupa Konseyi ndeki, Avrupa Birliği ndeki ve diğer ilgili kurumlardaki tüm gelişmeler konusunda bilgilendirme, Uluslararası sivil toplum örgütlerinin ve üniversitelerin öncü araştırmalarını ve savunuculuk alanındaki gelişmeler ve materyeller konusunda bilgilendirme,

31 23 Ulusal ve uluslararası koalisyonlarla ortak savunuculuk çalışmalarına destek verme, yeni çalışmaları başlatma. Kaynakların paylaşımı, tetikleyici ve bilgilendirici savunuculuk araçları aracılığı ile kapasite gelişimini desteklemek için ve birer savunuculuk platformu olarak UÇM nin bir çok web sitesi vardır. Bu web sitelerinde 2005 yılından bu yana günlük haberleri takip etmekte, var olan bilgileri paylaşmakta, mevcut veri toplanma ve paylaşıma girişimlerine ön ayak olmakta ve toplanan bu verilerle coğrafi konumlandırma sistemini kullanarak çocuğa karşı şiddeti izleme ve raporlama haritası oluşturmuştur. Bunların yanısıra eğlenceli ve bilgilendirici yollarla çocuklara ve gençlere haklarını öğreten websiteleri de vardır. Çocuk haklarını izleme ve raporlama web sitemiz çocuk hakları savunucularına ve politika yapıcılarına 2005 yılından bu yana topladığı binlerce çocuk hakları haberi (sadece 2013 de haber) ile devamlılık gösteren ve çözüm bulunamayan çocuk hakları ihlalleri ile ilgili kanıt oluşturabilecek ve hak ihlalleri ile ilgili eğilimleri anlamalarını sağlayacak bilgi sunmaktadır. Web sitesi ayrıca, birçok yayın, kısa makaleler ve videolar ile çocuk hakları konusunda temel, güncel ve tarihsel bilgi sağlamaktadır. Sitede, UÇM den, BM Çocuk Hakları Komitesi nden, Avrupa Konseyi nden ve çocuk hakları alanında önde gelen STK lardan 75 yol gösterici yayın, 16 uluslararası ve ulusal uzman ile (YouTube daki UÇM Çocuk Hakları TV ICCcocukhaklariTV/videos) röportajın yanısıra BM, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ve STK lardan çocuk hakları savunucularının ve politika yapıcılarının bilinçli kararlar vermelerine yardımcı olmak için sunulan Türkiye ile ilgili raporlarlar da bulunmaktadır yılı boyunca, websitesini her ay %80 i bireysel ziyaretçiden oluşan ortalama ziyaretçi ziyaret etmiştir. Çocuklara Yönelik Şiddeti Raporlama/ İzleme Haritası Bu websitesinden tespit edilen eğilimler ışığında ve birlikte çalıştığımız çocukların yönlendirmesi ile UÇM, Kenya merkezli uluslararası sivil toplum örgütü Ushaidi ile işbirliği yaparak yeni bir teknoloji olan coğrafi konumlandırma sistemi kullanılarak oluşturulan izleme ve raporlama aracını 2009 da Türkiye ye getirdi. Bu yeni araç, Türkiye de çocukların (yaş ve cinsiyet ayrıştırması ile) nerede (il, ilçe, okul, kurum, ev, sokak gibi), şiddetin hangi türüne (BM tarafından tespit edilen 11 temel tür) maruz kaldıkları, şiddetin önlenmesinden sorumlu

32 24 yükümlüleri coğrafi konumlama teknolojisini kullanarak harita üzerinde göstermektedir. Bu yeni teknoloji, ayrıca çocukları ve onların ailelerini bu websitesi ve/veya Twitter aracılığı ile şiddeti rapor etmelerini, bilgilenmelerini ve haberdar etmelerini sağlamaktadır. Çocuklara yönelik şiddeti raporlama ve izleme haritası org/harita/ 2013 yılında 500 ün üzerinde çocuğa karşı yapılan şiddet olayını kaydetmiştir; haritanın her ay %43 ü düzenli harita kullanıcısı olan, yaklaşık ziyaretçisi bulunmaktadır. Harita Türkçe, İngilizce ve Fransızca olarak kullanmaktadır. Aynı derecede önemli bir başka websitesi ise çocuklar için hazırlanmıştır. cocukhaklariizleme.org/cocukhaklari/ Bilkent Üniversitesi ve Rose-Hulman Teknoloji Enstitüsündeki gençler tarafından, 8 yaşından 13 yaşına kadar çocukların Türkçe ve İngilizce oyun,video ve çocukların anlayabileceği biçimde sadeleştirilmiş ÇHS metni ile çocukların kendi haklarını öğrenmelerine yardımcı olması amacıyla yaratıldı. Basılı, görsel-işitsel ve çevrimiçi medya, UÇM nin bilgiyi yaymak ve farklı kullanıcılara ulaşarak çocukların hakları ve durumu hakkında bilgi vermek ve insanların çocuğa bakış açılarını etkilemeye gayret etmek için oluşturduğu diğer bir araçtır yılında medyayı nasıl kullandığımıza dair bazı örnekler aşağıdaki gibidir: UÇM, Türk Parlementosunda 29 Mayıs 2013 tarihinde sivil toplum örgütleriyle yapılan ilk ve tek basın toplantısına katıldı. Basın toplantısı, çocukların bulunduğu cezaevlerindeki cinsel istismar ve sömürü haberleri sonrasında yapıldı. TBMM de daha önce gerçekleşmemiş böylesi bir basın toplantısını düzenleyen parlamenterler, Türkiye de çocuk ceza adaleti alanında çalışan sivil toplum kuruluşlarını, alanın uzmanları olarak gerekli reformların gerçekleştirilmesi ile ilgili çağrı yapmaları için UÇM yi bu basın toplantısına dahil etti. UÇM yıl boyunca medyada çocukların durumlarını,karşılaştıkları şiddeti, istismar ve sömürüyü görünür kılmaya çalıştı. Örneğin, 16 Eylül de TRT Ankara Radyosu nda, 5 Kasım da South East Europe Times da, 11 Ekim Kız Çocukları Günü nde Rusyanın Sesi Radyosu nda, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü nde TRT Anadolu TV de ve 27 Kasımda Best FM de yaptığımız yayınlarla binlerce insana ulaştık. Uluslararası Çocuk Merkezi nin savunuculuk faaliyetlerini çeşitli medya organlarından öğrenen bazı akedemisyenler,öğretmenler, okul yöneticileri, STK temsilcileri, ebeveynler ve çocuklar UÇM den destek veya daha fazla bilgi istemişler ve bu talepleri karşılanmıştır. Facebook ve Twitter UÇM nin 2013 de kullanmaya başladığı,daha geniş şekilde çocuklar,

33 25 gençler, onların aileleri, politika yapıcıları, sivil toplum kuruluşları ve bazı grupların ulaştığı, bilgi paylaşımı sağladığı yeni teknoloji platformları. Facebook yoluyla ( BilkentICC?ref=hl), UÇM sadece 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları gününde 743 kişiye, 2013 yılında toplamda kişiye ulaştı ve çocuklara yönelik sömürü ve cinsel istismar hakkında bilgi verildi. Twitter yoluyla Missing Children Europe (Avrupa Kayıp Çocuklara Yardım Örgütü), CRIN (Çocuk Hakları Uluslararası Ağı), Child Rights Connect (Çocuk Hakları STK Grubu), Plan International ve Plan Asia gibi büyük uluslararası ve ulusal STKların da içinde bulunduğu 195 den fazla takipçisi ile paylaştığımız bilginin yayıldığı den fazla insan ve kuruma ulaştık. Toplantılara katılarak çocuk hakları konusunda farkındalığı arttırmaya yönelik varolan çalışmalara yapılan katkılar UÇM nin kullandığı bir diğer yöntemdir. Aşağıdaki liste UÇM nin uzman konuşmacılar ve yorumcular sağlayarak doğrudan katkıda bulunduğu toplantılardan bazılarıdır: 9 Ocak, Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri ile UNICEF Erken Çocukluk Projesi kapsamında düzenlenecek medya kampanyası için danışma toplantısı, 24 Ocak, UNICEF erken çocukluk döneminin 2015 sonrası kalkınma hedeflerinde yer alması üzerine Güney Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Bölgesel danışma toplantısı, 5 Şubat, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) ortaklığında başlayan çocuk erken uyarı sistemi üzerine danışma toplantısı 18 Şubat, UÇM ve Avrupa Birliği Delegasyonu çocuk hakları sivil toplum danışma toplantısını düzenledi 19 Şubat, Ankara Tıp Fakültesinin alternatif bakım ve çocuk hakları semineri 2 Nisan, Avrupa Birliği Delegasyonu Türkiye hakkında İlerleme Raporu için çocuk hakları danışma toplantısı Mayıs, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ulusal Kongresi, 30 Mayıs, Anne ve Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) ve Eğitim Reformu Girişimi (ERG) erken dönem çocuk bakımı ve eğitimi ve Türkiye deki yeni eğitim sistemi üzerine politika dialog toplantısı 3 ve 9-12 Eylül, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), İnsan Hakları Ortak Platformu ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Engelli İnsan Hakları Programlama Eğitimi, 13 Eylül, Suç ve Ceza Uluslararası Film Festivali, Çocuk ve Suç Konferansı, 25 Ekim, Koç Üniversitesi kız çocuklarına karşı cinsel istismar semineri. Paydaşlar arasında ortaklıklar geliştirmek, ortaklaşa çalışma yoluyla çocukların hayatlarında olumlu değişim yaratmayı kolaylaştırma misyonumuzu gerçekleştirmedeki stratejik araçlarımızdır. Bu kadar büyük bir misyonun yanlız gerçekleştiremeyeceğini, değişimin sadece tüm sektörlerden savunucuların birlikte çalışmasıyla olacağını biliyoruz. UÇM, çocukların yararı için birlikte çalışmaya olanak tanıyan birçok yaklaşım kullanmaktadır. Bunlar arasında yerel ve ulusal girişimlerin ve kampanyaların desteklenmesi, sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu ağlar ve koalisyonlar aracılığı ile ortak kampanyalar düzenlenmesi, toplantı, konferas, seminer

34 26 düzenlenmesi ve bu tür etkinliklere katılınması, tüm bu yollarla bilgi uzmanlığı geliştirilmesi, ve bu bilgi birikimi ve uzmanlığın paylaşılması vardır. UÇM çocuk hakları ve refahını tehdit eden noktalar ve endişeler hakkında üyesi olduğu ağları harekete geçirici eylemler konusunda uzman görüşü ve yönlendirme dahil insan ve diğer kaynaklarını ağların kullanımına sunararak ağların gelişmesine destek verir. Bu koalisyonlar ile gerçekleştirilen faaliyetler UÇM nin elindeki kaynakları da verimli kullanmasına olanak sağlamakta ve savunuculuğunu daha etkili kılmaktadır. Buna ek olarak, var olan yerel ve ulusal bilgiyi uluslararası savunuculuğa, uluslararası bilgiyi ise ulusal ve yerel savunuculuğa dönüştürerek bağlamamıza da olanak sağlamaktadır. Bu durum çocuk hakları savunuculuğunda etkin bir sinerji yaratmaktadır. Ağlarla birlikte çalışmak ve onları desteklemek UÇM nin misyonunu gerçekleştirmesi için yardımcı olan gerekli bir parçadır. Ortak eylem ve işbirliği konusunda bir örnek de UÇM nin Türkiye de CTCS ile Mücadele Ağı ile olan işbirliğidir. UÇM ortağı Uluslararası ECPAT ile birlikte Mayıs ayında Ankara da gerçekleşen Roma gençlik bölgesel eğitimine destek vermiştir. ECPAT Uluslararası üyesi olan Genç Eylem Ağı girişiminde CTCS ile Mücadele Ağı üyesi Güven Sağlık ve Eğitim Vakfı yönetiminde düzenlenen bu eğitime, ECPAT Uluslararası ağının Genel Müdürlüğüne yeni atanan Sayın Dorothy Rozga da katılmıştır. Güney Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu ndaki Genç Roman aktivistleri bir araya getiren bu eğitimde aktivistler bazı Roman topluluklarında da görülebilen çocuklara karşı ticari cinsel sömürü ile mücadele konusunda yeni yöntemler öğrendiler. Sayın Rozga, UÇM nin Türkiye deki Ağın kuruluşunda ve gelişmesinde gösterdiği liderliği överken UÇM yi Uluslararası ECPAT ın Güney Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu bölgesinde de önemli bir ortağı olarak gördüğünü belirtmiştir de ortaklarımızla gerçekleştirdiğimiz çalışmalardan bazıları aşağıdaki gibidir: Kendi websiteleri haricinde, UÇM nin Türkiye de yaşayan çocuklara karşı şiddet ve çocuk hakları ihlaline karşı gerçekleşen ortak çalışmalarda ev sahipliği yaptığı ve yürüttüğü 3 websitesi vardır: Ankara Çocuk Hakları Platformu- Çocuklara karşı Ticari Cinsel Sömürü (CTCS) ile Mücadele Ağı - Çocuklara Karşı Şiddeti Önlemek için Ortaklık Ağı - Olumlu düşünme, bölgedeki CSEC çalışmalarının devamı için gerekli. Burada eğitim sonundaki katılımcılar bize çocukları istismarın ve sömürünün en kötü biçimlerinden korumak için tutumlarımızda olumlu olmak zorunda olduğumuzu hatırlatıyor.

35 27 Çocuk Evliliklerine Son Ağı, UÇM ve CTCS ile Mücadele Ağı tarafından hazırlanan çocuk evliliklerini sonlandırma posterlerini taşıyarak halktan destek çağrısında bulundu. Bu, toplumdaki ortak endişelere dikkat çekme adına farklı koalisyonların ortak çalışmalarını gösteren ve diğer koalisyonlar için güzel bir örnek oldu. UÇM ayrıca Türkiye de Çocuk Evliliklerine Son ağı gibi diğer savunucu ağlarla yakından çalışmaktadır. Ağın, yürütme kurulu üyelerinden biri olarak, UÇM ağ aktivitelerine destek vermektedir. Örneğin, 11 Ekim Kız Çocukları Günü çerçevesinde 7 Ekim de Birleşmiş Milletler Türkiye Temsilciliği ve Ankara Ümitköy Lions Kulübü nün birlikte düzenlediği Umutları Solmasın başlığıyla düzenlenen Panel tartışmasında UÇM uluslarlarası yasal koruma önlemleri ve devlet yükümlükleri hakkında sunum yaptığı, 10 Ekim de ise Ankara nın en işlek sokaklarından birinde basın açıklamasının yapıldığı Ağın ortak etkinliklerine katıldı. 11 Ekim Kız Çocukları Günü etkinlikleri için, UÇM ayrıca iki uluslararası ağın etkinliklerine de katılım ve katkı sağladı.bunlar, Girls not Brides tarafından düzenlenen Twitton (Twitter Maratonu) ve Tayvan daki Garden of Hope Foundation tarafından koordine edilen Asya daki Kız Çocuklarının Hakları Kampanyası idi. İşbirliği içinde olduğumuz diğer bir koalisyon da UNICEF Türkiye Temsilciliği nin kolaylaştırıcılığında faaliyetlerini sürdüren Çocuklara Karşı Şiddeti Önleme Ortaklık Ağı (ÇKŞÖOA)dır. UÇM 2013 yılı boyunca bu koalisyona destek vermiş ve birlikte ortak çalışmalar yürütülmüştür. Örneğin, Arnavutluk ta Kasım ayında UNICEF Orta ve Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu tarafından düzenlenen çocuklara karşı şiddet konulu bölgesel toplantıda ÇKŞÖOA yi UÇM temsil etmiştir. Daha önce de belirtildiği gibi, UÇM, ÇKŞÖOA nın web sitesine ev sahipliği yapmaktadır. UÇM, Ağ için hazırlanan çocuklara karşı şiddeti izleme göstergeleri ve eğitim materyallerinin de yazarları arasındadır. (bakınız sayfa 36-37)

36 de UÇM ayrıca Türkiye deki anayasa reformu konusunda savunuculuk yapan Denge ve Denetleme Ağına, İnsan Hakları Eğitimi Ağına ve Birleşmiş Milletler Evrensel Periyodik İnceleme STK Raporu Çalışma Grubuna katıldı ve destekledi. UÇM bu ulusal stratejik ortaklıkların yanısıra uluslararası stratejik ortaklıklarıyla uluslararası kampanyaları da destekledi. UÇM bunları gerçekleştirirken uluslararası gelişmelerin ulusal ve yerel sivil toplum faaliyetlerinin birbirlerini güçlendirmesini amaçlamıştır de UÇM aşağıdaki uluslararası kampanyaları desteklemiştir: Child Rights Connect (ÇHS için STK grubu) tarafından organize edilen Çocuk Haklarını Dünyanın Heryerinde Teşvik Edelim (Universally Promoting Child Rights) kampanyası. Bu kampanya hükümetleri ÇHS yi ve tüm ihtiyari protokollerini onaylamaları için çağrıda bulunurken, çocukların hukuki ve siyasi konumunu geliştirmek ve tüm ülkelerin çocuk haklarını kendi gündemlerine almalarını sağlamayı hedeflemektedir. UÇM, bu kampanyanın materyallerini Türkçe ye çevirmiş ve Türkiye de uluslararası eylem çağrısını yayınlamıştır. Kampanya hakkında daha fazla bilgi için: upchildrights.org UÇM, Çocuk Haklarına dair Sözleşmeye ek Başvuru Usulü İhtiyari Protokolu (ÇHS-İP) Uluslararası Koalisyonu nun kurulduğu 2011 yılında bu yana üyesidir. UÇM ve Koalisyon tüm ülkeler tarafından ÇHS-İP in hızlı onaylanması ve çocukların uluslararası hesapverebilirlik mekanizmasına erişmelerini sağlamak amacıyla bir kampanyaya destek vermektedir. UÇM 2013 te ÇHS-İP ile ilgili bilgi notları hazırladı ve bunları TBMM de, STK lara ve devlet kurumlarında yayılmasını sağladı yılında Türkiye nin Protokolü imzalaması ile sonuçlanan bu lobi çalışmalarına 2013 de Türkiye nin ÇHS-İP ünü onaylanmasını hızlandırmak amacıyla devam edildi. Bu çalışmalar sonucunda 23 Ağustos 2013 te olumlu görüş içeren onaylama kanun tasarısı Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü tarafından TBMM ne gönderildi. UÇM TBMM de ÇHS-İP in onalanması için bilgilendirme ve lobi çalışmalarına devam etmektedir. Örneğin, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu nun Sivil Düşün Programının desteğiyle UÇM, 2013 te STK lar ve çocuklara bu yeni Protokolün nasıl işleyeceği hakkında bilgi vermek için bir seri yayının çevirisini gerçekleştirdi yılında da bu yayınları çocuklar ve çocuk hakları savunucuları ile paylaşmak için bir dizi etkinlik yürütecektir. ÇHS-İP Kanpanyası hakkında daha fazla bilgi için:

37 29 UÇM, dünya çapında bir çok sivil toplum örgütünün bir araya gelerek kurduğu ve çocuk yaşta evlilikleri sonlandırmayı amaçlayan bir koalisyon olan Kız Çocukları Gelin Değildir Uluslararası Ağı nın (Girls not Brides - GnB) aktif bir üyesidir. UÇM, GnB nin Şubat ta İstanbul da gerçekleştirdiği küresel toplantısına katıldı ve GnB nin Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği ile birlikte Türkiye deki iletişim noktalarından biri oldu. Aralık 2013 te ise, UÇM, Cenevre de DSÖ, UNICEF ve GnB nin çocuk evliliklerini sonlandırma ve çocuk gelinlerin ihtiyaçlarına verilecek yanıtlar ile ilgili araştırma önceliklerinin belirlenmesi için düzenlenen üst düzey toplantıya katıldı. Bu toplantıyı takiben 2014 yılında bir seri yayın yapılması ve araştırma için işbirliği yapılması planlanmaktadır. Çocuklara karşı Fiziksel Cezalandırılmanın Tüm Biçimlerinin Sonlandırması için Küresel Girişim UÇM nin 2013 te birlikte çalıştığı bir diğer koalisyondur. Girişim ile ortak yürütülen lobi çalışmaları sonucunda evde ve bakım kurumlarında fiziksel cezalandırmanın yasallığını ortadan kaldırma konusunda Türkiye deki yetkililerle yapıcı bir dialog başlamıştır. Bunun yanında Haziran ayında İstanbul da gerçekleşen Uluslararası Ergen Sağlığı Kongresi nde Av. Şahin Antakyalıoğlu UÇM adına Girişimi temsil etmiştir. Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Güney Sudan ve Somali gibi ÇHS yi henüz onaylamamış üç ülkeden biridir. ABD nin ÇHS yi onaylaması için uzun süredir devam eden kampanyaya destek vermek amacıyla UÇM, Nisan ayında dünyanın önde gelen çocuk hakları savunucuları ile birlikte Michigan Devlet Üniversitesi nde bir toplantıya katılmış ve katkı vermiştir. UÇM 2013 yılında ayrıca, çocukların satılması, çocuk fuhşu ve çocuk pornografisi ile ilgili Birleşmiş Milletlerin Özel Raportörü 2014 seçimlerinde Avrupa Konseyi eski Genel Sekreter Yardımcısı ve Avrupa Kayıp Çocuklar Örgütü Başkanı Sayın Maud de Boer-Buquiccihio nun seçilmesi için Çocuk Hakları Uluslararası Ağı (CRIN) tarafından yürütülen kampanyayı da destekledi. Sayın Maud de Boer-Buquicchio Avrupa Konseyi ndeki görev süresi boyunca Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüden Korunması Avrupa Sözleşmesi nin ortaya çıkması ve çocuk haklarının tanıtımı ve çocukların şiddetten korunmaları konusunda bölgesel düzeydeki en güçlü çalışma olan Avrupa Konseyi Avrupa Konseyi çocuklarla çocuklar için Avrupa İnşa etmek adlı programın kurulmasını ve gelişmesini sağlamıştır. UÇM, Türkiye de cinsel istismar ve sömürüye karşı bu iki yapı ile işbirliği içinde olduğu bir kampanyayı 2013 yılında başlatmıştır (bakınız sayfa 33). Tüm bu savunuculuk faaliyetleri yanında daha fazla zaman ve kaynak ayrılan bazı savunuculuk faaliyetleri UÇM için özel bir yer tuttu. Yukarıda anlattığımız düzenli savunuculuk faaliyetlerimizden daha görünür olan bu faaliyetler UÇM nin vitrini niteliğindeydi. Bu faaliyetlerden dördü ile ilgili bilgiyi aşağıda sunuyoruz:

38 gerekliliğini vurguladılar. Sayın Çakın ve ekibi ile UÇM nin yakın çalışacağı, birbirlerinin işlerini destekleyecekleri konularında görüş birliğine varıldı. UÇM heyetinin Türkiye Kamu Denetçiliği Kurumunu Ziyareti 30 Sayın Çakın ve ekibinin UÇM yi ziyareti Kamu Denetçiliği kurumunu daha çocuk dostu yapma konusunda ortak karar alarak sonuçlandı Türkiye nin ilk Kamu Denetçisi ilk sivil toplum kuruluşu ziyaretini Uluslararası Çocuk Merkezi nde gerçekleştirdi. 29 Mart 2013 tarihi itibariyle şikayet başvuruları alınmaya başlayan Kamu Denetçiliği Kurumu nun kadın, çocuk, engelli, bilim, sanat, kültür ve turizmden sorumlu Kamu Denetçisi Sayın Serpil Çakın ilk sivil toplum kuruluşu ziyaretini 11 Nisan da UÇM ye gerçekleştirdi. UÇM yi 12 kişilik uzman ekibindeki çocuktan sorumlu uzmanları Sayın Berna Suer ve İlker Özcan ile ziyaret eden Sayın Çakın, Kamu Denetçiliği Kurumu nun UÇM ile işbirliği yapmaktan mutluluk duyacağını belirtti. UÇM yöneticileri ve uzmanları ile görüşen heyet Kamu Denetçiliği Kurumu nun sivil toplum kuruluşları ile yakın çalışması gerektiğini konuştular. Ayrıca çocuktan sorumlu Kamu Denetçisi nin çocuğun sesi olması gerektiği, çocukların kamu kurumları ile ilgili şikayetlerini kolayca Kamu Denetçisine ulaştırabiliyor olması 12 Haziran 2013 tarihinde UÇM den bir heyet Kamu Denetçisi Sayın Çakın ve ekibine bir ziyaret gerçekleştirerek çocukların katılım hakkı konusunda işbirliği yapılması konusunu tartıştı. Toplantıya UÇM Çocuk Danışma Grubu üyelerinden Zeynep Cansu Aslan (16) ve Betul Kolağasıoğlu (15) ve UÇM den Gülgün Müftü, Adem Arkadas-Thibert ve Gökçe Gül katıldı. Toplantıda Kamu Denetçiliği tarafından çocuklar için hazırlanan tanıtım materyalleri UÇM Çocuk Danışma Grubu üyesi çocuklar ile paylaşılırken, Grup üyeleri ile daha sonra da beraber çalışma kararı alındı. Ombudsmanlık ın yazılı ve çevrimiçi farkındalık materyalleri UÇM Çocuk Danışma Grubu üyeleri ile paylaşıldığı toplantı sonucunda, her iki taraf da sistematik bir işbirliği içine bu istişare toplantılarına devam etme ve birlikte çalışmaya kararı verildi.

39 Profesyoneller için Çocuk Hakları Eğitimi UÇM 2006 yılından bu yana, Profesyoneller için Çocuk Hakları Eğitimi Uluslararası Girişimi (CRED-PRO) ile farklı meslek grupları için çocuk hakları eğitimi çalışmaları yürütmektedir yılından bu yana UÇM bu işbirliğinin bir parçası olarak Türkiye de sağlık çalışanlarının çocuk hakları eğitimi faaliyetlerini yoğunlaştırmıştır. Türkiye de Sağlık Çalışanları için Çocuk Hakları Eğitimi (CRED-PRO Sağlık) 2013 yılında sağlık çalışanları için çocuk hakları eğitiminin sürdürülebilirliği açısından bir dönüm noktasını gerçekleştirdi. UNICEF ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında 19 Mayıs ta gerçekleştirilen dönem ortası değerlendirme toplantısında UÇM Sağlık Programı Sorumlusu Dr. Arzu Köseli nin çabalarıyla, CRED-PRO Sağlık 2015 yılına kadar UNICEF ile Sağlık Bakanlığı eğitim programında yerini aldı. Sağlık Bakanlığı eğitim programına entegre olan CRED-PRO Sağlık ın ilk iki eğitimi 4-6 Haziran da Ankara da ve Aralık ta İzmir de gerçekleşmiştir. İnsan hakları yaklaşımı ile çocuğa karşı şiddet gibi sorunların temelinde yatan nedenleri hedef alma anlayışımız UÇM nin önleme faaliyetlerine odaklanmasını sağlamaktadır Aşağıdaki iki faaliyet önleme konusuna bağlılığımızı göstermektedir: Çocuğa Karşı Şiddetin (ÇKŞ) Önlenmesi için İzleme Projesi Hem UNICEF hem de STKlar, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği nin Çocuğa Karşı Şiddet Araştırması Sonuç Raporu ndaki tavsiye kararlarının uygulanışını uluslararası, ulusal ve yerel düzeyde izlemektedirler. UNICEF ve STK ortakları bu çalışmanın kapsayıcı önerilerini, çocukların şiddetten masun olma hakkı konusunda hükümetlerin sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olma gayretlerinde kullanmaktadırlar. UNICEF Orta ve Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Bölgesel Ofisi, Avrupa Birliği nin ortak finansmanı ile Güneydoğu Avrupa da Sırbistan, Bosna-Hersek, Arnavutluk ve Türkiye den oluşan dört ülkede 2011 yılında bir bölgesel proje başlatmıştır. Bu proje Güneydoğu Avrupa da Çocukların Şiddetten Korunması Projesi olarak adlandırılmıştır. Bu projenin amacı, Çocuğa Karşı Şiddet Araştırması Sonuç Raporu nda ifade edilen önerilerin bazılarını desteklemektedir; örneğin ulusal ve yerel taahhüt ve icraların güçlendirilmesi, çocuklarla bizzat çalışan ve çocuklar için çalışanların kapasitelerinin geliştirilmesi, yasa yapıcıların ve uygulama ile ilgili mercilerin hesapverilebilirliğinin sağlanması, cezasız kalma halinin sonlandırılması ve sistematik veri toplama ve araştırmaların geliştirilmesi ve uygulanması. Eğitim programında sağlık çalışanları gerçek hayat durumlarından esinlenerek oluşturulan vakaları canlandırma da içeren eğlenceli ve öğretici yöntemler kullanmaktadırlar. 31

40 32 Yayınlar (bakınız sayfa 36-37) ÇKŞ İzleme ve Raporlama Literatür taraması ÇKŞ İzleme Göstergeleri Kılavuzu ÇKŞ İzleme Eğitim kitapları Eğitimler 2 pilot eğitim (40 kişi) 7 eğitim (140 kişi) 1 eğitici eğitimi (16 kişi) Sayın Séverine Jacomy-Vité, UNICEF Türkiye Temsilciliği Çocuk Koruma Bölüm Şefi, açılış konuşması yaparken Projenin Türkiye ayağı bir çok safhadan oluşmaktadır ve bu safhaların çoğu sivil toplum örgütlerinin katılımını içermektedir. UNICEF, projenin bir safhası için çağrı yapmış ve çağrıya yanıt veren UÇM, Özgürlüğünden Yoksun Gençlerle Dayanışma Derneği (Öz-Ge Der) ve Türkiye Gençlik Federasyonu (TGF) ile bir STK konsorsiyumu oluşturmuştur. Bu konsorsium, mevcut bilgi ve uygulamalara dayalı araçlar geliştirilerek bilgilendirme ve çocuğa karşı şiddeti (ÇKŞ) izlemek için çaba gösteren sivil toplum örgütleri için ÇKŞ önleme gösterge klavuzu, gösterge ve izleme eğitim modülleri ve eğitimleri içeren bir seri iş için UNICEF tarafından görevlendirmiştir. UÇM konsorsiyum adına yürütücü kuruluş olmuştur. Bu faaliyetlerin devamı olarak konsorsium ayrıca UNICEF ile Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı, ASPB Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu ve Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı ortaklığında yürütülen Çocuklar için Adalet projesi çerçevesinde 81 ilin vali, vali yardımcıları, savcılar, hakimler, kolluk gücü personeli, sosyal hizmet uzmanları ve diğer kamu görevlilerine verilecek olan çocuk koruma hizmetlerinde koordinasyon eğitimlerinde kullanılmak üzere ÇKŞ önleme, izleme ve göstergeler ve STK ların rolleri konulu modülleri hazırlamıştır. ÇKŞÖOA üyesi sivil toplum örgütü temsilcilerinin ve çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin katkı verdikleri çalışma sonucunda aşağıdaki çıktılara ulaşılmıştır: Eğitime katılan STK temsilcilerinin geldikleri iller, eğitimin Türkiye nin dört bir tarafına yapıldığını göstermiştir.

41 33 Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi 2010 yılında Avrupa Konseyi, Lanzarote Sözleşmesi (Cinsel Sömürü ve Cinsel İstismara Karşı Çocukların Korunmasına dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi) bağlantılı olarak çocuğa karşı cinsel şiddeti sonlandırmak için bir kampanya başlatmıştır. Avrupa Konseyi Kampanyası mevcut verileri kullanmaktadır. Bu veriler Avrupa da her BEŞ çocuktan BİRİNİN cinsel şiddetin herhangi bir biçiminin mağduru olduğunu ortaya koymaktadır. Bu tür tüm vakaların % 70 ila %85 inde fail/faillerin çocuğun tanıdığı ve güvendiği bir kişi/kişiler olduğu tahmin edilmektedir. Çocuklara karşı cinsel şiddet çeşitli biçimlerde olabilir: aile çevresinde, bir kurumda ya da başka bir yerde cinsel istismar; çocuk pornografisi aracılığıyla cinsel sömürü; fuhuş, internet aracılığıyla ayartma; akranların cinsel saldırısı bunlar arasındadır 1. Bu yüzden bu kampanya Beştebir olarak isimlendirilmiştir 2. Lanzarote Sözleşmesi, sözleşmeyi onaylayan her ülkenin cinsel şiddetin önlenmesi için çocuklara ve ailelerine bilgi sağlayarak onları güçlendirecek unsurları içeren bir kampanya yürütmesini öngörür. Sözleşmeyi onaylayan her ülke, ayrıca parlamento ve yerel yönetimlerini, sözleşmede belirtildiği gibi politika ve hizmet çözümleri geliştirmeye yönlendirmelidir 3. 1 Kevin Lalor and Rosaleen McElvaney, Overview of the nature and extent of child sexual abuse in Europe in Protecting children from sexual violence A comprehensive approach. Strasbourg: Council of Europe Publishing, Also, Corinne May-Chahal and Maria Herczog, Child sexual abuse in Europe, Strasbourg: Council of Europe Publishing: See the campaign website: 3 See Council of Europe website for more information: Lanzarote Sözleşmesi ve bağlantılı olduğu iki Avrupa Konseyi Sözleşmesi çocuğa karşı şiddetin önlenmesi, çocukların güçlendirilmesi ve korunması ve faillerin cezalandırılması için gerekli bütün önlemleri içermektedir. Bir STK olan UÇM 2011 yılından bu yana Avrupa Konseyi ile yakın işbirliği içinde Beştebir kampanyasının Türkiye de gerçekleştirilmesi için ön çalışmalara başlanmıştır. UÇM, Beştebir kampanyası materyallerinin Türkçe ye çevrilmesi ve bu materyallerin adapte edilmesi için küçük çocuklu ailelerden oluşan bir odak grubu toplantısı yapılmasını gerçekleştirmiştir. Avrupa Konseyi Eylül 2012 de Strasburg da hükümetler ve STK lar ile bir toplantı yapmış, ve bu toplantıda, UÇM nin bu kampanyayı Türkiye de başlatması kabul edilmiştir. Beştebir kampanyası böylelikle Hollanda Kraliyeti Ankara Büyükelçiliği nin mali desteği ile UÇM tarafından ı Temmuz 2013 te Türkiye de başlatılmıştır. Kampanya nın 3 ana odağı vardır: Politika yapıcıları ile çalışarak Türkiye deki yasaların Lanzarote Sözleşmesi ile uyumlu hale getirilmesine, yürürlüğe konulmasına ve aşağıda belirtilen Avrupa Konseyinin bağlantılı iki sözleşmesinin onaylanmasına yardımcı olmak: * Siber Suçlara dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi * İnsan Ticaretine Karşı Eyleme dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi Yerel Yönetimler ile çalışarak Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresinin Türk üyelerinin kampanyaya dahil olmasını kolaylaştırmak Küçük çocuklar ve aileleri ile çalışarak çocukları, children/1in5/nationalcampaigns/presentation_en.asp

42 34 ailelerini/bakıcılarını çocuğa karşı cinsel şiddetin önlenmesi ve rapor edilmesi konularında bilgi ve yöntemler ile donatmak ve bu konuda farkındalığı arttırmak. UÇM bu proje kapsamında farklı ortaklarla beraber çalışmaktadır. Bu ortaklar; Çocuğa Karşı Şiddetin Önlenmesi STK Ağı, CTCS ile Mücadele STK Ağı ve YASADER dir. Bu projenin kamu ayağı 20 Kasım 2013, Dünya Çocuk Hakları Gününde TBMM de gerçekleştirilen bir panel ile başlatılmıştır. Çocuk Haklarının Korunmasında Uluslararası Hukuk: Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması (Lanzarote) Sözleşmesi konulu panel UÇM, UNICEF ve YASADER ortaklığında, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Çocuk Hakları İzleme Komitesi Himayelerinde, 20 Kasım 2013 tarihinde TBMM Küçük Grup Toplantı Salonunda düzenlenmiştir. Panele 15 milletvekili ile STK temsilcilerinden ve akademisyenlerden oluşan 100 ü aşkın davetli katılmıştır. TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Necdet Ünüvar ın açılış konuşması yaptığı panelde İstanbul Milletvekili ve TBMM Çocuk Hakları İzleme Komitesi Başkanı Türkan Dağoğlu, BDP Batman Milletvekili Ayla Akat Ata, MHP Eskişehir Milletvekili Ruhsar Demirel, CHP İzmir Milletvekili Rıza Mahmut Türmen, AK Parti Adana Milletvekili Fatoş Gürkan, YASADER Genel Sekreteri Habip Kocaman, UNICEF Türkiye Temsilcisi Simon Vis, Hollanda Kraliyeti Büyükelçiliği Müsteşar Yardımcısı Govert Visser ve UÇM Genel Müdürü Prof. Dr. Münevver Bertan konunun önemine ilişkin konuşmalar yapmışlardır. Toplantıda UNICEF Türkiye Temsilciliği Çocuk Koruma Bölüm Şefi Severine Jacomy Vite Çocuğu Cinsel Şiddetten Koruma Uluslararası Çerçevesi konusunda bir sunum yapmıştır. Ayrıca UÇM İnsan Hakları ve Çocuk Hakları Sorumlusu Adem Arkadaş-Thibert tarafından Merkezimiz tarafından yürütülen Lanzarote Sözleşmesi nin Uygulanması Beştebir Kampanyası nın tanıtımı yapılmıştır. Parlamentoda yapılan bu açılışın ardından, UNFPA Türkiye Ofisi ve Uluslararası Tıp Öğrencileri Birliğinin de içinde bulunduğu bir çok organizasyon UÇM ile temasa geçerek desteklerini belirtmişlerdir. Bu projenin Türkiye de sürdürülebilirliği açısından gerçekten cesaret vericidir. Bu panel ve gösterilen ilgi, Parlamentoda başlatmak istediğimiz tartışma ve diyalog atmosferini canlandırmış, adeta yeniden oluşturmuştur. Prof. Dr. Necdet Ünüvar TBMM de açılış konuşması yaparken

43 Projenin ilk yerel kampanyası ise Eskişehir Büyükşehir Belediyesi (EBB) Meclisi Salonunda 28 Kasım 2013 tarihinde, Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen in katılımı ile gerçekleştirilen imza töreni ve proje tanıtım toplantısı ile başlatılmıştır. Toplantıya belediye meclis üyelerinden, Eskişehir Barosu avukatlarından, STK temsilcilerinden ve basın mensuplarından oluşan 50 yi aşkın davetli katılmıştır. Bu imza ile projenin yerel düzeyde ortağı olan EBB, çocukların cinsel sömürü ve istismardan korunması için başlatılan Beştebir kampanyası kapsamında Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresinin Kentler ve Bölgeler sözleşmesini Türkiye de imzalayan ilk yerel yönetim olmuştur. Münevver Bertan ise konuşmasında çocuk hakları konusunda uluslararası sözleşmelerin önemine değinerek, çocukların cinsel sömürü ve istismardan korunmasının devletin, yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının, öğretmenlerin, adalet mekanizmalarının, hekimlerin ve birer yetişkin birey olarak hepimizin sorumluluğunda olduğuna vurgu yapmıştır. Toplantıda ayrıca EBB Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanı Jale Nur Süllü, Eskişehir de çocuk cinsel istismarı ve sömürüsünü önlemek için yapılacakların tanıtıldığı bir sunum yapmıştır. Kampanya iki yıl süreyle 2015 yılına kadar devam edecektir. EBB Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen açılış konuşmasında Eskişehir de çocuklara yönelik yaptıkları yerel ve uluslararası çalışmaları anlatarak, çocukların bir ülkenin geleceğindeki önemine vurgu yapmıştır. UÇM Genel Müdürü Prof. Dr. EBB Başkanı Sayın Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen Genel Müdürümüz Sayın Prof. Dr. Münevver Bertan ın elinde tuttuğu Kentler ve Bölgeler Sözleşmesini imzalarken. Ulusal ve yerel basın kampanyanın hikayesine büyük ilgi göstermişlerdir. Basında çıkan haberlere bu linkten ulaşabilirsiniz: haberler-ve-duyurular Bu medya ilgisinin ve kampanyanın basında yer almasının önemi, ilginin sadece STK lar ile ilgili haberleri yapan medya tarafından değil, ulusal düzeyde yayın yapan ve baskı sayısı yüksek Hürriyet, Milliyet, HaberTürk ve Cumhuriyet gazeteleri tarafından da gelmesidir. 35

44 36 Yayınlar Uluslararası Çocuk Merkezi olarak Çocuk Hakları konusunda farkındalığın arttırılması için yayınlarımıza 2013 yılında devam etti yılında UÇM nin katkıda bulunduğu veya yayınladığı yayınlar aşağıdadır. Adem Arkadaş-Thibert MSc., MA., Gülgün Müftü MA., Prof. Dr. Bahar Güçiz Doğan ve Prof. Dr. Münevver Bertan tarafından kaleme alınan Sağlık Hakkı Çerçevesinde İnsan, Kadın ve Çocuk Hakları konulu kitap bölümü Hacettepe Üniversitesi yayını olan Halk Sağlığı, Temel Bilgiler kitabının 3. Cilt, Genişletilmiş 2. Baskısında yayınlanmıştır. Çocuğa Karşı Şiddetin Önlenmesi için İzleme Danışmanlığı, Çocuğa Karşı Şiddeti İzleme Göstergeleri Klavuzu Hazırlayanlar; Adem Arkadas- Thibert ve H. Feray Salman Prof. Dr. Clyde Hertzman, Dr. Ziba Vaghri ve Adem Arkadas- Thibert MSc., MA., tarafından kaleme alınan Çocuk Haklarına dair Sözleşme ışığında Erken Çocukluk Döneminde Çocuk Haklarının Hayata Geçirilmesi Konusundaki Gelişmenin Ölçülmesi (19 Bölüm) Erken Çocukluk Döneminde Araştırma ve Küresel Politikaya Etkileri El Kitabı Handbook of Early Childhood Development Research and Its Impact on Global Policy (2013) UNICEF ve YALE Universitesi tarafından yayınlanmış ve Oxford University Press tarafından basılmıştır. El Kitabının bu bölümü savunucuların yararına ücret ödemeden ulaşılabilir kılınmıştır: :oso/ /acprof chapter-19 Çocuğa Karşı Şiddetin Önlenmesi için İzleme Danışmanlığı, Çocuğa Karşı Şiddeti Önleme İzleme ve Göstergeler Literatür Taraması Hazırlayanlar; Selin Berghan ve Adem Arkadaş Thibert

45 37 Çocuğa Karşı Şiddetin Önlenmesi için İzleme Danışmanlığı, Çocuğa Karşı Şiddetin Göstergelerle İzlenmesi Eğitimi Eğitici El Kitabı Hazırlayanlar; Prof. Dr. Betül Ulukol ve Dr. Arzu Köseli Düzenleme; Adem Arkadaş-Thibert Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Kiko ve El Bilgilendirici Posterleri Düzenleme; Gülgün Müftü ve Adem Arkadaş-Thibert Çocuğa Karşı Şiddetin Önlenmesi için İzleme Danışmanlığı, Çocuğa Karşı Şiddetin Göstergelerle İzlenmesi Eğitimi Katılımcı El Kitabı Hazırlayanlar; Prof. Dr. Betül Ulukol ve Dr. Arzu Köseli Düzenleme; Adem Arkadaş-Thibert Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Kiko ve El Bilgilendirici Kartpostalları Düzenleme; Gülgün Müftü ve Adem Arkadaş-Thibert Çocuğa Karşı Şiddetin Türkiye de Çocukların Cinsel Önlenmesi için İzleme İstismar ve Sömürüye Karşı Danışmanlığı, Eğitim Becerileri Öğrenim Rehberi Hazırlayanlar; Dr. Arzu Köseli, Selim Cesur, İzem Bulut, Korunması Projesi, Kiko ve El Hikaye Kitabı Klavuzu (Uzun Versiyon) Guide to Indicators on Prevention of Düzenleme; Gülgün Müftü ve Düzenleme; Prof. Dr. Betül Ulukol Violence against Children Adem Arkadaş-Thibert

46 38 Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Kiko ve El Bilgilendirici Yapracıkları Düzenleme; Gülgün Müftü ve Adem Arkadaş-Thibert Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Türkiye de Çocuğa Karşı Cinsel Şiddet Araştırmaları Literatür Taraması Hazırlayanlar; Prof. Dr. Runa Uslu ve Prof. Dr. Emine Gül Kapçı Mart 2014 te basılacaktır. Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Kiko ve El Hikaye Kitabı Düzenleme; Gülgün Müftü ve Adem Arkadaş-Thibert Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Kiko ve El Hikaye Kitabı Klavuzu (Kısa Versiyon) Düzenleme; Gülgün Müftü ve Adem Arkadaş-Thibert

47 39 Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Parlamenterler için El Kitabı Düzenleme; Adem Arkadaş-Thibert Nisan 2014 te basılacaktır. Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Elemanları için Sürekli Pediatri Eğitimi Projesi, Bebek ve Çocuk Beslenmesi, Bağışıklama, Ateş ve Çocuk İstismarı Hazırlayanlar; Prof. Dr. Raşit Vural Yağcı, Prof. Dr. Esin Koç, Prof. Dr. Saadet Arsan, Prof. Dr. Ateş Kara, Yrd. Doç. Dr. Sevtap Güney, Prof. Dr. Betül Ulukol Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Eylem ve Örnek Uygulamalar Derlemesi ( ) Düzenleme; Adem Arkadaş-Thibert Nisan 2014 te basılacaktır. Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Elemanları için Sürekli Pediatri Eğitimi Projesi, Çocukların Hastane Bakımı Cep Kitabı Hazırlayan; DSÖ Adaptasyon; UÇM Türkiye de Çocukların Cinsel İstismar ve Sömürüye Karşı Korunması Projesi, Kentler ve Bölgeler: Çocuklara Yönelik Cinsel Şiddeti Durdurmak için Bir Anlaşma Düzenleme; Adem Arkadaş-Thibert Nisan 2014 te basılacaktır. Eğitim Master Protokolu ve Eğitici El Kitabı Hazırlayanlar; Prof. Dr. Zafer Öztek ve Prof. Angela Kydd

48 40 Bölgesel ve Küresel Aktiviteler Sağlık Araştırmaları Avrupa Danışma Komitesi (EACHR) Toplantıları Dernek Başkanımız Prof. Dr. Tomris Türmen 2-3 Mayıs 2013 tarihlerinde Kopenhag da gerçekleştirilen toplantıda Sağlık Araştırmaları Avrupa Danışma Komitesi nin (EACHR) Başkanlığına seçilmiştir. EACHR nin kilit görevleri; Avrupa daki sağlık araştırmalarını gözden geçirmek, boşlukları ve kaçırılan fırsatları bulmak ve politika hazırlarken bunları dikkate almaktır. Kıdemli akademisyenlerden ve araştırmacılardan oluşan EACHR, DSÖ Avrupa Bölge Direktör üne DSÖ Avrupa bölgesindeki araştırmalar için stratejik yön hakkında tavsiyelerde bulunmaktadır. Bu toplantıda EACHR hedeflerini yeniden tanımlayarak, aşağıdaki alanlara daha yakın odaklanmayı kabul ederek için çalışma planını oluşturmuştur; Bazı DSÖ/Avrupa programlarının ve önceliklerinin bilimsel esaslarının gözden geçirilmesi Öncelikli halk sağlığı sorunlarındaki yeni araştırma bulgularına tavsiyeler, ve bu sorunlara değinmek için etkili stratejiler ve politikalar oluşturulması Araştırma kurumları ve donörler arasında kolaylaştırıcı diyalog ve etkileşim ile bilgi alışverişi sağlamak ve bulaşıcı olmayan hastalıklar gibi öncelikli alanlardaki kanıt boşluklarına değinilmesi Ulusal ve bölgesel düzeyde, özellikle bölgenin doğu kısmında, araştırma için potansiyelin ve kapasitenin geliştirilmesinin desteklenmesi. Toplantı da Başkanımız şu yorumu yapmıştır. Bu yıl ve gelecek yıl için çalışma planının ve hedeflerin belirlenmesi Komite ye yeni bir soluk getirmiştir. Dikkatimiz, uzmanlıklarımızın gerçekten değer katabileceği ve araştırma yatırımlarının yapılması gereken alanlara odaklanmıştır Prof. Dr. Tomris Türmen in başkanlık ettiği DSÖ Avrupa Bölge Ofisinde gerçekleştirilen EACHR dördüncü olağan toplantısı Aralık 2013 tarihlerinde Kopenhag da yapılmıştır. Bu toplantının amacı komitenin son toplantısında bir çalışma planı ile kabul edilen aktiviteleri Bölge Direktörü ve üyelerden gelen talepler ile birleştirmektir. EACHR Toplantısı, Kopenhag, Danimarka, 2-3 Mayıs 2013 EACHR Toplantısı, Kopenhag, Danimarka, Aralık 2013

49 41 EACHR için kabul edilen çalışma planında ana hatları ile belirlenen eylemlerin uygulanmasının önümüzdeki 1-2 yıl için gözden geçirilmesi; Avrupa Halk Sağlığı Araştırmasının Geleceği üzerine yazılan bağımsız uzman grubunun raporu dahil olmak üzere, güncel aktiviteler ışığında Avrupa daki halk sağlığı araştırmalarının gözden geçirilmesi; bu toplantının ana gündemidir; Halk sağlığının bir çok kilit alanı için araştırma ihtiyaçları ve eksiklikler konusunda yönlendirme sağlanması: 1. Çocukluk döneminde şiddet ve kötü muamele 2. Yaşlanma ve cinsel sağlık ve üreme sağlığı 3. Bulaşıcı olmayan hastalıklar araştırmalar nasıl daha yanıt verici olabilir? Avrupa da araştırma kapasitesinin haritalandırılması için yapılan uygulamaların gelişiminin gözden geçirilmesi EURO bölgesinde yakın zamanda başlatılan Politika Ağı için Kanıtlar (EVIPNet) oluşumu ile EACHR üyeleri ve aktiviteleri arasında bağlantı kurulması Entre-Nous Dergisinin Prof. Dr. Tomris Türmen ile Gerçekleştirdiği Röportaj Avrupa da yayınlanan Entre Nous dergisinin 78. sayısında 1994 yılında Kahire de yapılan Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansına (ICPD) katılan ve aralarında Dernek Başkanımız Prof. Dr. Tomris Türmen in de bulunduğu kişilere Kahire de yapılan ICPD Konferansının kendilerine profesyonel ve kişisel olarak ne anlam ifade ettiğini sormuştur. Dernek Başkanımız bu konuda verdiği röportaj da şunları dedi: Benim için, heyecan verici bir tecrübeydi. Muhafazakar hükümetlerle, STK lar ile yapılan müzakerelerdeydim, bunu sanki daha dünmüş gibi hatırlıyorum. Aniden yeni bir paradigmaya sahip olduk, bu cinsellik ya da jinekolojik sorunlar değil, bireyin yaşamının her aşamasını etkileyen yeni bir kavram: üreme sağlığı idi. Bu yüzden üreme sağlığı sorunlarını bilen fakat net olarak ifade edemeyen hepimiz için aydınlatıcı olmuştur. Böylece kadın meseleleri, kadına karşı şiddet ve bu sorunların daha fazla çözümüne yatırım yapma ihtiyacından oluşan bir yelpazeye sahip olduk. Bunun ileriye doğru atılmış büyük bir adım olduğunu düşünüyorum. Bu gezegende yaşayan insanları, isimsiz, yüzleri belli olmayan kitleler halinde değil, bireyler olarak görmeye başladık ve aydınlatılmış bir döneme girdik.