MARDİN. Genel bilgiler

Transkript

1 MARDİN Genel bilgiler Yüzölçümü: km² Nüfus: Mardin ilinin ilçeleri; Dargeçit, Derik, Kızıltepe, Mazıdağı, Midyat, Nusaybin, Ömerli, Savur ve YeĢilli dir Mardin'deki diller: Türkçe, Arapça, Süryanice, Kürtçe, Zazaca, Arami (Sümerlerin dili) Yezidi dili. Mardin'deki dinler: Müslüman, Hıristiyan (Katolik, Süryani, Ermeni) ve Yezidi (ġeytana tapanlar ve Melek Tavus)

2 JEOLOJĠK YAPI Ġlin jeolojik yapısı incelendiğinde yerküre oluģum sürecinde çok eski bir geçmiģe sahip olduğu görülür. Ġl jeolojisinin, büyük bölümü erime boģluklu (karstik) kireçtaģlarından oluģmaktadır. Ayrıca, bazalt, marn, kil, çört, fosfat kayaları ve alüvyonlar yer almaktadır.

3 Fiziki Yapı Mardin il topraklarının % 50 si dağlarla % 30 u platolarla ve % 20 si ovalarla kaplıdır. Mardin de geniģ ovalar bulunur. Kuzeyi dağlık ve güneyi düzlüktür. Dağları: Ġlin kuzeyinde; Mazı Dağları yer alır. Bunlara Mardin Dağları da denir. Ortalama yükseklik m dir. BaĢlıca dağları; Karınca Tepe (1134 m), Alem Dağı (1041 m), GümüĢyuva Tepe (1160 m), Dibek Dağı (1231 m), Pirinç Tepe (1130 m), Ziyaret Tepe (1160 m) dir. Mardin Dağlarının kalkerli kısımlarından meydana gelmiģ olan platolar Diyarbakır, Mardin ve Nusaybin Ovasına doğru alçalırlar. Ovaları: Mardin-Batman sınırını çizen Dicle Vâdisi yer yer geniģleyerek çok verimli ovalar meydana getirir. Mardin ovaları güneyde yer alır ve Suriye ovaları ile birleģir. BaĢlıca ovaları; Mardin, Nusaybin, Cizre, Kızıltepe ve Silopi ovalarıdır.

4 Akarsuları: Dicle, ilin baģlıca büyük akarsuyudur. Elazığ ın Gölcük Gölünden çıkan Dicle, Diyarbakır dan geçip Batman-Mardin sınırını teģkil ederek, Cizre yakınında Suriye, sonra Irak a geçer. Savur Suyu: Savur kasabasının Suzi köyü yakınından çıkar ve bâzı kollara ayrılır. Çağçağ Suyu: Midyat ile Nusaybin arasından çıkar. Nusaybin Ovasını sular ve Suriye ye geçer. Buğur Suyu üzerinde baraj vardır. Habur Suyu, Zeni Hınıs ve Zerkân Dereleri diğer akarsularıdır. Gölleri: Mardin ilinde tabiî göl yoktur. Buğur Suyu üzerinde kurulan baraj gölü 260 hektarlık yer kaplar ve sulama maksadıyla kurulmuģtur.

5 BEġERĠ COĞRAFYA Mardin nin yaģ ortalaması: 20,38 Mardin de çalıģan nüfus sayısı dır. Mardin de emekli nüfus sayısı dir. Yani Mardin e genel olarak bakıcak olursak nüfusun yaklaģık olarak 2/3 çalıģan genç nüfus.ama yeterli iģ imkanlarının olmamasından kaynaklanan bir göç var, buda Ģehrin geliģmesine büyük bir engel.

6 MARDĠN ĠN ĠSTATĠSTĠKLERĠ Okul/Kurum Sayısı: 1163 Derslik Sayısı: 5673 Öğrenci Sayısı: Öğretmen Sayısı: 9290 Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı Ġlköğretim: 39 Ortaöğretim: 40 Mesleki ve Teknik Eğitim: 31

7 YILLIK ORTALAMA TURĠST SAYISI Mardin e heryıl yaklaģık 600,000 yerli/yabancı turist gelmektedir.buda Ģehrin ekonomisin büyük bir miktarda artırır.tabi bu artıģ yılın daha çok bahar ve yaz aylarında görülmekte.kıģın kuru soğuk ve bol kar yağıģlı olduğu için, turistler tarafından fazla tercih edilmemektedir.

8 MARDĠN ĠNDEKĠ CAMĠLER Camii (Cami-i Kebir):Mardin'deki camilerin en eskisidir. Ulu cami mahallesindedir. Kıble duvarına paralel uzanan üç nef, mihrap önünde 2 nef boyunca tromplu ve dıģtan bir kubbe ile örtülmüģtür. 6 paye üzerine oturan kubbe, bütün mekana hakimdir. Çapraz tonozlu revaklarda yalnız kuzeyde beģ bölüm kalmıģ diğerleri kaybolmuģtur. Melik Mahmut Camii (Bab Es Sur) : Camii, yatık bir dikdörtgen alan kaplayan ve bir yanında ve diğer yanlardan dar sokakların ayrıldığı evlerle ve çeģitli portal Ģeklinde taģ iģlemeli ana giriģi küçük bir meydanda açık durumdadır. Melik Mahmud ( )'un burada defnedilmiģ olmasından da bu camiye Melik Mahmud Camisi denmektedir. Hamidiye Camii : M.S.1347 yılında ġeyh Zebuni tarafından yaptırılmıģ, kendisi de içine gömülmüģtür.

9 Kızıltepe (Koçhisar) Ulu Camii : Kızıltepe Ġlçesinde Mardin Artuklu'larından Yavlak Aslan tarafından ( ) baģlanmıģ ve kardeģi Artuk Aslan tarafından ( ) tamamlanmıģtır. Kıble duvarına paralel üç nef mihrap önünde iki nef boyunca 9.75 m. çapında tromplu bir kubbe ile kesilmiģtir. Caminin iç kısmı, mihrabı ve duvarları zarif oyma iģleme yazılarıyla süslenmiģtir.

10 Kaleleri Mardin Kalesi:M.S tarihlerinde Hamdaniler tarafından inģa ettirilmiģtir. Kalede, cami, hamam, mahzen ve birçok ambar bulunmaktadır Mardin Kalesinin diğer bir ismi "Kartal Yuvası"dır. ġehrin büyük bir kısmının dayanmıģ olduğu zinin üst kafesine kurulmuģ müstahkem bir mevkidir. Subari, Sümer, Babil, Mitaniler, Asur, Pers, Roma, Bizans, Emevi, Abbasi, Hamdaniler, Selçuklular, Artuklu, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safaviler, Osmanlılar dönemlerini, kimi zaman zaferleri, kimi hayal kırıklıklarını yaģamıģ çok önemli bir kaledir. Dara Kalesi: Mardin in 30 km. uzaklığında.meģhur Dara Harabeleri içinde yığma bir tepe üzerinde yükselir. Burası Yukarı Mezopotamya Bölgesinin en ünlü tarihi Ģehri iken bugün bir köy görünümündedir. Oysa ki, tiyatro sahneleri, su sarnıçları, su değirmeni, barajı, mahsara, köprü, 40 m. derinliğinde yer altındaki zindanı ve üniversitesiyle çok önemli bir medeniyet katmanı olarak tarihte parlak bir dönem yaģamıģtır. Kaleyi meģhur Ġran hükümdarı Dara YuvaniĢ yaptırmıģtır. Miladın ilk yıllarına kadar Ġranlılar'la Romalılar arasında el değiģtirmiģ kale günümüze kadar özeliğini korumuģtur.

11 Birdahaki slaytta Medreseleri sunacağım için,bu slaytta bir ön hazırlık olması amacıyla Medreseyi tanımlamak istiyorum. Medrese: Müslüman ülkelerde orta ve yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adı. Medrese kelimesi Arapça ders (درس) kökünden gelir. Medreselerde ders verenlere müderris, onların yardımcılarına muid, okuyanlara danıģmend, sohta veya talebe adlandırılır.

12 Medreseler Kasımiye Medresesi:Yapımına Artuklu sonlarında belki de Sultan İsa devrinde Zinciriye Medresesi nin yapımından hemen sonra muhtemelen aynı Mimar tarafından başlanmış, fakat Timur istilası ve Akkoyunlu baskısı gibi karışık bir durumun Mardin siyasetine hakim olmaya başlaması üzerine yarım kalmıştır. Akkoyunlu Hükümdarı Cihangir oğlu Kasım Padişah Mardin e atandığı zaman, şehri onarmaya başlamıştır. Kasımiye Medresesi 1469 yılında inşa edilmiştir. Zinciriye Medresesi:1385 yılında Melik Necmeddin Ġsa Bin Muzaffer Davut Bin El Melik Salih tarafından yaptırılmıģtır. Timur ve ordusuyla mücadele etmiģ olan Melik Ġsa bir süre bu medresede hapsedilmiģtir.

13 Altun Boğa Medresesi: Melik Mansur Ahmet Küçük ün veziri Altun Boğa tarafından 1364 yılında yapılmıģtır. Şah Sultan Hatun Medresesi: Akkoyunlu Hükümdarı Kasım Bin Cihangir in yeğeni Ġbrahim Bey tarafından yaptırılmıģtır. Medrese Teker Mahallesinde bulunmaktadır. Muzafferiye Medresesi: Artukoğlu Melik Muzaffer Karaaslan tarafından siyah beyaz taģlardan yapılmıģtır. Döneminde kale eteğinde önemli bir yapı iken bugün herhangi bir buluntu yoktur.

14 MANASTIRLAR Deyrulzaferan Manastırı Hammara Manastırı Mor Dimet Manastırı Mor Mihayel Kilisesi ve Burç Manastırı Seyde ( Meryem Ana) Manastırı Mar Barbara Manastırı Mor Cırcıs Manastırı Deyrulumur Manastırı Mor Yakup Manastrı Mor Yakup Manastırı (Arur) Mor Behnan Manastırı Mor Evgin Manastırı Meryem Ana Manastırı Mor Efram Manastırı

15 Deyrulzaferan Manastırı Ġsa dan sonra 5. yüzyılda inģa edilen Deyrulzafaran Manastırı, muhteģem mimarisi yanında Süryani Kilisesi nin önemli merkezlerinden biridir ye kadar 640 yıl boyunca Süryani Ortodoks patriklerinin ikametgah yeriydi.mardin Ovasına hakim bir noktadadır. Üç kattan oluģan Manastır 5. yüzyıldan baģlayarak farklı zamanlarda yapılan eklentilerle bugünkü haline 18. yüzyılda kavuģmuģtur. Farklı zamanlarda yapılan eklentilere rağmen Manastır ın adeta tek bir zamanda inģa edildiği havasını vermesi, bu eklenti binaları yapan mimarların ne kadar maharetli olduklarını gösteriyor.manastır, Milattan önce GüneĢ Tapınağı, daha sonra da Romalılarca kale olarak kullanılan bir kompleks üzerine inģa edildi.

16 Deyrulumur Manastırı Midyat'ın 18 km. doğusunda olup, Savurlu Mor Samuel ile Kartminli Mor ġemun tarafından M.S. 397'de inģa edilmiģtir. 615 ve 1049'da Metropolitlik merkeziydi. Manastırda Kral Arkedeus zamanında Mor ġemun tarafından barınma ve dua yerleri, Kral Teodosyus çağında lahitlerin konacağı abide evi Meryem Ana Kilisesi, Resuller Kilisesi, Kırk Ģehit Kilisesi, Mor Samuel Mabedi, Kral kızı Teodara'nın Mor ġamuel tarafından iyileģtirilmesi sebebiyle Teodara Kubbesi, Mor ġemun Mabedi, Mısırlılar tarafından yaptırılan Kubbeye MS.512 yılında Kral Anastas tarafından yaptırılan büyük Mabet ile muhteģem mimari örnekleriyle efsanavi abide niteliğini bütün görkemliğiyle muhafaza etmektedir.

17 Mor Yakup Manastrı Nusaybin Ġlçe Merkezindeki Manastır, Mor ġabo ve 11 öğrencisinin ġehitliğine kadar mecusi tapınağıydı. Tapınak kalıntıları üzerine MS.328 yılında Mor Yakup'un ölümünden sonra adına ithafen inģa edilmiģtir. Ġçinde türbesi vardır. l9.yüzyıla kadar bünyesinde rahipler yaģardı.

18 Mor Evgin Manastırı : Girmeli Bucağının 7 km. kuzeyindedir. Turabdin dağının yamacında, ovadan 500 metre yükseklikte mağara ve yapıtlardan oluģmaktadır. Manastıra çıkıģ yerine kadar motorlu araçlarla gidilebilmektedir. Mor Dimet Manastırı : Savur Ġlçesi Dereiçi Köyündedir. Manastıra gelen Romatizma hastalarının iyileģmesi sebebiyle buraya Romatizma Manastırı da denilmektedir.

19 KĠLĠSELER Mar Petıus ve Pavlus Kilisesi Mor İliyo Kilisesi Mat Behnam (Kırklar)Kilisesi Mar Hırmıs Kilisesi Mar Yusuf Kilisesi Mor Şimuni Kilisesi Mor İvennis Kilisesi Mor Circis Kilisesi Mor İliye Kilisesi Mor Yakup-Mor Kuryakus Kilesesi Mor Yuhannın Kilisesi Mor Babi Kilisesi Mor Aho Kilisesi Mor Şemun Kilisesi Mor Yuhanna Kilisesi

20 Meryemana Kilisesi ve Patrikhane: 1860 yılında Patrik Antuan Semheri tarafından yaptırılan Kilise 21 sütun üzerine oturtulmuģtur. Kilise de: Kemer, yuvarlak taģ sütunlar ve avluda korkuluklar yer alır. Patriğin oturma yeri ve Ġncil vaaz yeri, üzüm salkımlı motiflerinin ahģap el iģçiliği ile bambaģka bir görünüm sergilemektedir. Kilisenin Varnadrun, Baharan koro balkonu aküstiktir. Patrikhane, 1895 yılında Antakya Patriği Ġgnatios Benham Banni tarafından inģa ettirilmiģtir yılında Kültür Bakanlığına devredilen Patrikhane, restore edilerek 1995 yılından itibaren müze olarak kullanılmaya baģlanmıģtır. Eski Patrikhane binasının bir kısmı, ilde ana caddenin yıllarında Almanlar ın demirden yapılmıģ tekerlekli arabalarının geçebilmesi için yapılan geniģletme çalıģmalarında yıkılmıģtır yılında ana cadde geniģletilip Cumhuriyet Alanı ve yol bugünkü haline getirilmiģtir. => Meryemana Kilisesi dıģ görünümü

21 Mar Petıus ve Pavlus Kilisesi: 1914'te Patrik 2. Abdullah döneminde Papaz Abdulmesih'in gayretleriyle Petrus ve Pavlus adına yapılmıģtır. Kök boyalarla el iģi baskı perdeleri mevcuttur. Bu kilisenin taģ iģlemeleri sadedir. Merkez Gül Mahallesindedir. Mar Hırmıs Kilisesi: M.S.430'da yapılmıģtır yılına kadar Nasturilerin kullanımındaydı. Bu kilisede iki Metropolit Mezarı mevcuttur. Mor Şimuni Kilisesi: Eski Kale Köyünün güneybatısında yer alır. 793 yılında inģa edilmiģtir. Mor İvennis Kilisesi: Eski kale köyünün güneydoğusunda yer alan kilise 793 yılında inģa edilmiģtir Mor Circis Kilisesi: Eski kale köyünün kuzeybatısında yer alan kilise 793 yılında yapılmıģtır.

22 Mor Behnam (Kırklar)Kilisesi: 5.yy'da yapılmıģtır. ġar Mahallesindedir. Kilise de üç giriģ kapılı ince taģ iģçiliği ile iģlenmiģ mihrapları, dörtyüz yıllık ahģap mihrap kapıları, 1500 yıllık kök boya ile baskı perdeleri, geniģ avlusu içinde çan kulesi evi ve adeta dantel gibi iģlenmiģ taģ oymacılığı örneklerinin yer aldığı divan mevcuttur yılında kırk Ģehitlere ait kemikler bu kiliseye getirilmiģtir. Bugün Mardin Metropolitlik Kilisesidir. Mor Yakup-Mor Kuryakus Kilesesi: Kesin yapım tarihi bilinmemekle beraber 3.yüzyıla tarihlenen kilise Bülbül Köyündendir. Mor Yuhannın Kilisesi: 370 yılında inģa edilen kilise Dereiçi (Kıllıt) Köyündedir.

23 Mar Yusuf Kilisesi: Meclis-i Mebusan Üyesi Hovsep Kazasyan'ın öncülüğünde ve Mardin Ermeni Katolik Cemeati katkılarıyla Patrik VIII. Grigoryus tarafından Mardin Metropolitliğine getirilen Melkun Nazaryan ın görevi sırasında Mardin Surp Hovsep Kilisesinin inģaatına 1864 te baģlanmıģ, 1894 yılında ibadete açılmıģtır. Kilisenin yan tarafından Ruhbanların yeri vardır. Mimarı nam-ı değer Mimar Lole dir. Rutubeti önlemek için kilisenin inģaatı sırasında temele tonlarca tuz dökülmüģtür. Bu usul antik çağdan gelmektedir. Tepesinde Çan Kulesi olup, mimarisi düz damlıdır. Ġçi 21 sütun üzerinde Vernadun, Baharan Koro Balkonu akustiktir. Altı kutsal mihrabı olup, kuzeyde Horan, taģ koro, güneyde Kavit,batıda Mıgırdaran, doğuda Adyan Ģeklinde yapılmıģtır. Mor İliye Klisesi: Yapım tarihi bilinmeyen kilise Çiftlik Köyündedir. Kilise içerisinde yan bölümünde iki oda mevcuttur. Bu odalara geçiģ çok alçak tavanlı kapıdan yapılmaktadır. Orta kısımda Ģifalı (ruh, sinir ve sara hastaları) taka denen bölümü sık sık ziyaret edilmektedir.

24 Mor Babi Kilisesi: Nusaybin Günyurdu Köyünün kuzeybatısında ve tepenin baģında bulunmaktadır. Kayanın yontularak kilise inģa edilmiģtir. Buralara Mağara veya Yer altı Kilisesi de denilmektedir.tarihi bilinmemektedir. Mor Aho Kilisesi: Günyurdu Köyünün kuzeyinde tepe üzerinde bulunan kiliseye Patrik III. Yakup döneminde bazı eklemeler yapılmıģtır.tarihi bilinmemektedir. Mor Şemun Kilisesi: Günyurdu Köyünün kuzeyinde yer almaktadır.çok eski bir tarihe sahiptir.tam olarak tarihi bilinmemektedir

25 MARDĠN ĠN YÖRESEL YEMEKLERĠ Mardin'in kendine has yemekleri muhtelif gıda maddelerinin severek oluģturduğu bir lezzet yumağıdır.sanki bu yemekler, ağza layık harikalar oluģum sürecindeyken, gizli bir el tarafından iģlenmiģ,dünyanın en güzel tatlarına bezenmiģ hissini verir meraklılarına.. Yemek bir kültür olayıdır. Kültür,bir yöre halkının,belirli bir toplumun yarattığı maddi ve manevi değerlerin toplamıdır. Bu değerler tarihi kalıntılarda olabileceği gibi,yasamın en önemli halkalarından biri olan yemeklerde de yer bulabilir.yöremizde yetiģen bitkilerin yardımıyla, hava Ģartlarının ve yaģam tarzının belirleyiciliğiyle,yemekler geleneksel bir boyut kazanır. Mardin mutfağının zenginliği, gelmiģ geçmiģ milletlerin kültür birikimlerinden Mardinlilerin medeniyetteki tekamül sürecinde kendilerini yenilemedeki yetenekleri ve sosyal açıdan sahip oldukları açılımla ilgilidir. ÇeĢitli dinlerin dinsel törenleri için hazırlanan yemekler, doğum ve ölüm sonrası geleneksel günler ve ayinler için özel olarak oluģturulan hayratlar...

26 Mardin yemeklerini Ģu Ģekilde bölümlemek mümkündür 1.Corbalar: Lebeniye,Un Corbası,Mercimek Corbası,Kelle Paca,Nohut Corbası,Corten,Ginedir Corbası,Domates Corbası... 2.Kebablar: Soğan Kebabı, Patates Kebabı... 3.Et Yemekleri: Malzum,Kibbe,Mardin Çiğköftesi,Kelle Paca,Dobo,Firkiye,Güvec,Havuc Türlüsü... 4.Tavalar-Kızartmalar-Kavurmalar: Semizotu Tavası,Patates,Patlıcan,Biber,Kabak,Havuc Kızartması... 5.Köfteler: Ġçli Köfte (Ġkbebet), Aya Köfte (Irok), Mercimekli Köfte (Bello),Cevizli Ġçli Köfte,Kitel Raha... 6.Dolmalar-Sarmalar: Patlıcan Dolması,Biber Dolması,ĠĢkembe Dolması,Kaburga Dolması,Kabak Dolması,Hindi Dolması, Kuzu Dolması,Güvercin Dolması,Domates Dolması,Tavuk Dolması... 7.Pilavlar: Sehriyeli Bulgur Pilavı,Kınepleli Pilav,Mercimekli Pilav,Gasore,IhĢene,Coban Pilavı... 8.Hamur İşleri: Sembusek,Cevizli Börek,Susamlı Patates Böreği,Lor Böreği...

27 9.Zeytinyağlı Yemekler: Kıneble,Nohut Meftunesi Piyazlar-Salatalar: Patates Salatası,Beyin Salatası,Acur Salatası Tatlılar-Pastalar: Davk Bi Dips,Peynir Helvası,Harire,Asure,Zerde,Un Helvası,Zingil,Kahıyye,Davk Ġl May,Tahinli Helva Tuzlular: Icce,KiĢniĢli ve Kırmızı Pul Biberli Tandır Cöregi Cerezler: Leblebi,Sekerli Leblebi,Badem,Badem Sekeri,Ibzor,Kavun Cekirdeği,Karpuz Cekirdeği,Kabak Cekirdeği,Bıtım, Mahlep,Pestil,Cevizli ve Bademli Sucuk (Ikude) İçecekler: Mırra,Likör,Üzüm Suyu,Nar Suyu,Sumak Turşular: Rami,Hıyar,ĠĢfelleh,YeĢil Zeytin,Dag Hıyarı,YeĢil Nohut Tursusu...

28 MARDĠN ĠN YÖRESEL KIYAFETLERĠ BAYANLAR Fistan,Zibun,Kıpkap(Takunya),Marhame(Mendil),Sıdriye, Fota. ERKEKLER Kofi,PoĢu,FespoĢu,Fes =>BaĢlıklar Dergikıras,ġalvaryelek,Uçkur,KuĢak,Mes

29 MARDĠN ĠN YÖRESEL TÜRKÜLERĠ - AġKA DÜġTÜM YENĠ -BAHAR GELDĠ GÜL AÇTI -SAVUR'UM -KUMAġIM VAR BEZĠM VAR -KĠRPĠKLERĠN OK MUDUR? -DELAL -ġevko

30 MARDĠN ĠN MANĠLERĠ Mardin manilerinin bilinen sayısı 35 tir. Manilerin baģlığı olmadığı için, ben bazılarını yazıcam. Çadır kurdum düzlere Diken oldum gözlere Ben buradan gideyim Mardin kalsın sizlere Mardin manilerinin bilinen sayısı 35 tir. Manilerin baģlığı olmadığı için, ben bazılarını yazıcam. Çadır kurdum düzlere Diken oldum gözlere Ben buradan gideyim Mardin kalsın sizlere Alçacık duvardayım Herkesten hovardayım Nerde bir güzel görsem Gece gündüz ordayım Alçacık duvardayım Herkesten hovardayım Nerde bir güzel görsem Gece gündüz ordayım

31 MARDĠN E HAS BĠLMECELER Tencerem ovada Kapaksız kaynamada CEVAP (KARINCA YUVASI) Zehirden acı KuĢ kafasından küçük Deveden uzun CEVAP(ZEYTĠN) Ufacıktır boyu posu Sesi dutun dolusu CEVAP(AĞUSTOS BÖCEĞĠ) Kökü anandadır Ucu ağzındadır CEVAP(MEME)

32 MARDĠN ĠN ETNĠK YAPISI Mardinin etnik yapısı bol çeģitlidir. Kürt,Türk,Arap: Bu ırklar genel olarak müslümandır. Süryani,Yezid,Keldani:Bu ırklarda genel olarak hristiyandır.

33 TELKARĠ SANATI (GümüĢ ĠĢlemeciliği) Yüzyıllardan beri varlığını sürdüren bir sanat...bakır iģlemeciliği, Mardin in yok olmaya yüz tutmuģ geleneksel el sanatlarından biri Mardin kentindeki tarihi çarģıda yüzyıllardan beri varlığını sürdüren bu sanat, çarģıdaki çekiç sesleriyle hayat bulmaya çalıģsa da, fabrikasyon üretim bu sanatın devamlılığını büyük ölçüde etkilemiģ durumda. Bakırcılıkta ürünler son derece ağır koģullarda ortaya çıkıyor. Geleneksel desenlerin bakıra iģlenmesi tamamıyla bilek gücüne dayanıyor. Mardin in Bakırcılar ÇarĢısı nda sofra takımı, çanak, kaģık, kepçe, kevgir, sini, leğen, tencere, kazan, ibrik ve su güğümü gibi mutfak eģyaları üretiliyor. Bütün bu ürünlerin yanı sıra, zamanın eskitemediği, çok az sayıda kalan ġahmeran ustalarına da rastlamak mümkün çarģıda Mesleklerini babadan devralan Müslüman ve Süryani bakır ustaları, çekiç sesleri arasında yitmeye yüz tutan bir zanaatın suskunluğunda gibidirler. Bakırdan yapılan mutfak gereçleri yerini çelik, alüminyum, porselen, plastik, çinko ve cam gibi ucuz ve kullanıģlı malzemelere bıraksa da, Mardin deki bakır ustaları bu meslekte direnerek yaģamlarını sürdürmeye çalıģıyorlar.

34 BAKIRCILIK VE KALAYCILIK Bakırcılık ve Kalaycılık, Mardin merkezinde, önemli diğer sanat dalları gibi ayrı bir ihtimamla Ģehrin özel dokusunda yer bulan kendi adıyla anılan çarģısında yüzyıllardan beri varlığını sürdürmektedir. Bakırcılıkta ürünlerin ortaya çıkması son derece ağır Ģartlarda gerçekleģmekte ve iģin tamamı el gücüne dayanmaktadır. Burada bir çok sofra takımı, çanaklar, kaģık, kepçe, kevgir, sini, leğen, yemek tencereleri, kazanlar, güğümlü ibrik denilen ibrikler, su güğümü vb. mutfak eģyaları üretilmektedir. Bakır eģyalar yılda en az bir kez kalaylanırdı. Günümüzde bu sanatı sürdürenlerin sayısı oldukça azdır

35 Mardin deki bazı batıl inançlar Mardin birçok uygarlıklara sahne olduğu için ilginç adet ve batıl inançların bol olduğu bir yerdir.çocuğu olmayanların uyguladıkları adetlerden tutun da çocuğu yaşamayanların uyguladıkları bir takım usullere kadar ayaktan çıkarılan ayakkabıların tesadüfen üst üste gelmesi ayakkabı sahibine yolculuk göründüğü,el ayası kaşınan kişinin para kaybedeceği veya kazanacağı,gözü seğirten kişinin sevineceği,makasın açık şekilde kalması ev sahiplerinin dedikodu konusu yapıldıkları şeklinde yorumlanırken,sabun,bıçak,makas gibi eşyaların elden ele verilmesinin alıp veren arasında küslüğe sebep olacağına inanılır.çok sevilen kişinin resminin öpülmesi,ters dönmüş ayakkabının da uğursuzluk getireceği inancı mevcuttur.askere veya gurbete çıkacak kişinin beş parmağı belli olacak şekilde un dolusu bir tabağa batırılması adetlerden sayılır.

36 MARDĠN'DE KULANILAN ATASÖZLERĠ ĠLE DEYĠMLER Bu günün yumurtasını yarının tavuğuna değiģmem... Tavuklar çoğaldıkça yumurtalar azalırmıģ... Asil atın azığı da bol olurmuģ... Yoksulun ve öksüzün biti daha çok göze batar... Her balyoz sallayan demirci olmaz... Dosttan yoksun cennet, cennet değildir... Kalbimde evladım, gözlerimde yaģ /evladım güler, kalbi sanki taģ... Ġnsanın en güzel süsü akıldır...