KENT GELĠġĠMĠNE KONUT ARAYÜZÜNDEN BAKIġ VE ĠSTANBUL DAKĠ REZĠDANS KONUT TĠPĠ ÖRNEĞĠNDE GELECEK ĠÇĠN TASARIM ÖNGÖRÜLERĠNĠN ÜRETĠLMESĠ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KENT GELĠġĠMĠNE KONUT ARAYÜZÜNDEN BAKIġ VE ĠSTANBUL DAKĠ REZĠDANS KONUT TĠPĠ ÖRNEĞĠNDE GELECEK ĠÇĠN TASARIM ÖNGÖRÜLERĠNĠN ÜRETĠLMESĠ"

Transkript

1 ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ KENT GELĠġĠMĠNE KONUT ARAYÜZÜNDEN BAKIġ VE ĠSTANBUL DAKĠ REZĠDANS KONUT TĠPĠ ÖRNEĞĠNDE GELECEK ĠÇĠN TASARIM ÖNGÖRÜLERĠNĠN ÜRETĠLMESĠ YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Ender ÇERÇĠ Anabilim Dalı : Mimarlık A.B.D. Programı : Mimari Tasarım Programı HAZĠRAN 2010

2

3 ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ KENT GELĠġĠMĠNE KONUT ARAYÜZÜNDEN BAKIġ VE ĠSTANBUL DAKĠ REZĠDANS KONUT TĠPĠ ÖRNEĞĠNDE GELECEK ĠÇĠN TASARIM ÖNGÖRÜLERĠNĠN ÜRETĠLMESĠ YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Ender ÇERÇĠ ( ) Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 07 Mayıs 2010 Tezin Savunulduğu Tarih : 07 Haziran 2010 Tez DanıĢmanı : Öğr.Gör.Dr. Çiğdem EREN (ĠTÜ) Diğer Jüri Üyeleri : Prof. Dr. Nur ESĠN (ĠTÜ) Prof. Dr. Handan TÜRKOĞLU (ĠTÜ) HAZĠRAN 2010

4

5 iii Anneme ve babama,

6

7 ÖNSÖZ Pozitif enerjisi ve güncel literature olan hâkimiyetiyle tezimin Ģekillenmesinde büyük emekleri olan değerli tez danıģmanım, sevgili hocam Dr. Çiğdem Eren e, 1999 senesinde o zamanki adıyla Bina Bilgisi olan programa ilk kaydımdaki tez danıģmanım Prof. Hülya Yürekli ye, hep daha iyisini baģarmam konusundaki yüksek motivasyonlarını benden esirgemeyen ve hayatta olduğum yere gelmemde büyük emekleri bulunan sevgili annem ġengül Çerçi ve sevgili babam Burhanettin Çerçi ye, analitik bakıģımın geliģmesinde katkıları büyük olan sevgili teyzem Dr. Günnur Dikeç ve merhum eniģtem Prof. Dr. Feridun Dikeç e, af neticesinde eğitimime devam etmem konusunda beni destekleyen genel müdürüm Sayın Mustafa Elçi ye teģekkürlerimi sunuyorum. Mayıs 2010 Ender Çerçi (Y.Mimar) v

8

9 ĠÇĠNDEKĠLER ÖNSÖZ... v ĠÇĠNDEKĠLER... vii KISALTMALAR... ix ÇĠZELGE LĠSTESĠ... xi ġekġl LĠSTESĠ... xiii ÖZET... xvii SUMMARY... xix 1. GĠRĠġ Tezin Amacı Tezin Yöntemi KAVRAMSAL ĠNCELEME Kent ve Konut Kavramlarının Ġrdelenmesi Metropol ve Kent Kimliği Kavramlarının Ġrdelenmesi Küresel ġehirlerin Analizi Büyüklük Hız Form Yoğunluk ÇeĢitlilik REZĠDANS KONUT TĠPĠNE BAKIġ Rezidans Modelinin Ortaya ÇıkıĢı, Sebep ve Ġlk Örnekler Ġstanbul ve Rezidans Ġstanbul daki Rezidans Projeleri Ġstanbul ili ölçeğinde varılan sonuçlar GELECEK ĠÇĠN TASARIM ÖNGÖRÜLERĠNĠN ÜRETĠLMESĠ Dünya GeliĢiminde Yeni BakıĢ Açıları Yeni BakıĢ Açılarının Tasarıma Yansıması Çevre ve kaynaklar KüreselleĢme Sosyal Psikoloji Politika ve siyaset Teknoloji SONUÇLAR Günümüze Yönelik Sonuçlar Geleceğe Yönelik Öngörü Sonuçları KAYNAKLAR EKLER Sayfa vii

10

11 KISALTMALAR BREEAM CoR DPT ECOSAN GYODER IT ĠBB ĠMP LEED MĠA TDK TKGM TOKĠ TÜĠK USGBC : Building Research Establishment Environmental Assessment Method : The Club of Rome : TC. BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüĢteĢarlığı : Ecological Sanitation : Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği : Internet Technologies : Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi : Ġstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi : Leadership in Energy and Environmental Design : Merkezi ĠĢ Alanı : Türk Dil Kurumu : Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü : TC. BaĢbakanlık Toplu Konut Ġdaresi BaĢkanlığı : TC. BaĢbakanlık Türkiye Ġstatistik Kurumu : United States Green Building Council ix

12

13 ÇĠZELGE LĠSTESĠ Çizelge 2.1 : Ocak 2010 verilerine göre nüfusu 10 milyonu geçen dünya kentleri sıralaması (Brinkhoff, 2010) Çizelge 3.1 : Proje seçim çizelgesi Çizelge 3.2 : Rezidans projelerinin proje özelliklerine göre değerlendirmesi Çizelge 4.1 : EĢdeğer hanehalkı kullanılabilir gelire göre sıralı %20 lik gruplar, (TÜĠK, 2009) Çizelge 4.2 : Türkiye gayrimenkul sektöründeki büyüme verileri (Gürlesel, 2009). 72 Çizelge A.1 : Ġstanbul daki 100 rezidans projesinin listesi Sayfa xi

14

15 ġekġl LĠSTESĠ ġekil 1.1 : Levent ten boğaza doğru bakıģ (Url-101) ġekil 1.2 : Kent silüetinde değiģim (Url-102) ġekil 1.3 : Akasya Projesi (Url-2)... 3 ġekil 2.1 : Dünyanın gece görünüģünün uydu fotoğrafı (Alberti ve diğ., 2003)... 7 ġekil 2.2 : Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi mozaik plan çalıģması (Ġ.B.B. Planlama Müdürlüğü, 2005)... 8 ġekil 2.3 : SinpaĢ Ottomanors Projesi (Url-103) ġekil 2.4 : Ġstanbul Sapphire Projesi cephe detayı (Url-44) ġekil 2.5 : Küresel Ģehirler Ģeması ġekil 2.6 : Kıtalara göre dünya kent nüfusu dağılımı, (United Nations, 2008) ġekil 2.7 : Dünyanın kır ve kent nüfusu (United Nations, 2008) ġekil 2.8 : Hızlarına göre iģaretlenmiģ dünya kentleri (Url-104) ġekil 2.9 : Türkiye yüzölçümünün nüfus yoğunluğuna göre eģit dağılım haritası (Worldmapper, 2009) ġekil 2.10 : Türkiye New York Manhattan daki yüksek yoğunluktaki yerleģim ve ortasında yer alan Central Park tan görüntü (Url-105) ġekil 2.11 : Batı AtaĢehir ve Barbaros mahallesinden görünüm (Url-106) ġekil 3.1 : Sultanahmet meydanı ve altında Roma-Bizans hipodrom duvarı (Url-107) ġekil 3.2 : Ġstanbul Sapphire Projesi iç mekan tasarımı (Url-44) ġekil 3.3 : Elit Residence (Url-26) ġekil 3.4 : Ataköy 9. Kısım (Url-109) ġekil 3.5 : Süzer Plaza & Residence (Url-86) ġekil 3.6 : Üsküdar dan Ġstanbul boğazı ve kent silüeti (Url-110) ġekil 3.7 : Luigi Piccinato nun Önerisi ( ) (Kortan, 1999) ġekil 3.8 : Esentepe den Levent e bakıģ (Url-111) ġekil 3.9 : Önde Selenium Twins Residence, Arkada Polat Tower Residence ve Selenium Residence (Url-112) ġekil 3.10 : Trump Tower dıģ mekan ve spor alanı (Url-93) ġekil 3.11 : Anthill Residence açık havuz modeli (Url-6) ġekil 3.12 : Andromeda Residence fuaye (Url-5) ġekil 3.13 : Anthill Residence dıģ cephe modeli (Url-6) ġekil 3.14 : Ġstanbul Ġli Ġdari Sınırları Haritası (Ġ.B.B., 2008) ġekil 3.15 : Ġstanbul Ġli Ġdari Sınırları içerisindeki 100 adet rezidans projesi haritası ġekil 3.16 : Rezidans projelerinin kıtalara ve ilçelere göre dağılım Ģeması ġekil 3.17 : Rezidans projelerinin kümeleģme gösterimi haritası ġekil 3.18 : Seçilen rezidans projelerinin kente dağılım haritası ġekil 3.19 : Ġstanbul ili ölçeğinde varılan sonuçlara iliģkin alt baģlıklar ġekil 4.1 : Roma Kulübü sistemler bütünü Ģeması (Url-115) Sayfa xiii

16 ġekil 4.2 : KentleĢmenin ekolojik ve insani hizmetlerle iliģkisi (Alberti ve Marzluff, 2004) ġekil 4.3 : Binaların Kullanım Amacına Göre Dağılımı (Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, 2006) ġekil 4.4 : Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı (Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, 2006) ġekil 4.5 : Solstice on the Park projesi cephe detayları (Url-116) ġekil 4.6 : qr5 v1.3 düģey akslı rüzgar jeneratörü ve uygulamaları (Url-117) ġekil 4.7 : Pekin deki SIEEB (Solar Energy-Efficient Building) binası (Domenicali, 2007) ġekil 4.8 : Chicago da 2008 yılında Green Roof Award of Excellence ödülünü alan Hoerr Schaudt Landscape Architects grubuna ait proje (Url-118) ġekil 4.9 : Evsel atıksu fraksiyonlarının ayrı halde toplanması (Werner, 2006) ġekil 4.10 : Evsel atıksu fraksiyonları (Beler Baykal, 2006) ġekil 4.11 : Evsel atıksu bileģenleri (Beler Baykal, 2006) ġekil 4.12 : New York da The Dragonfly projesi (Url-120) ġekil 4.13 : The Dragonfly projesi iç mekan tasarımı (Url-120) ġekil 4.14 : itibariyle erkek ve kadın nüfusunun yaģlara göre dağılımı (TÜĠK, 2010a) ġekil 4.15 : Studio Gang tarafından tasarlanan Aqua Tower projesi (Url-121) ġekil 4.16 : Arch Group tarafından tasarlanan Sleepbox projesi (Url-122) ġekil 4.17 : Design Studio S tarafından tasarlanan Nine Hours projesi (Url-123). 79 ġekil 4.18 : Atelier Van Lieshout tarafından tasarlanan 6 üniteli Mini Capsule projesi ve tek üniteli Maxi Capsule projesi (Url-124) ġekil 4.19 : ÇeĢitli güvenlik sistemi cihazları (Url-125) ġekil 4.20 : Atlantis Premium Residence projesinde standart sunulan rezidans hizmetlerine iliģkin tanıtım kitapçığından bir görüntü (Url-9) ġekil 4.21 : ĠMP tarafından 2006 yılında hazırlanan Ġstanbul Ġl Çevre Düzeni Planı (ĠMP, 2010) ġekil 4.22 : Burj Dubai Projesi (Url-131) ġekil 4.23 : Zaha Hadid tarafından tasarlanan Kartal Projesi (Url-132) ġekil 4.24 : Nano teknoloji uygulanmıģ ve uygulanmamıģ yüzeylerdeki su tutuculuk ve kirlenme durumlarına iliģkin karģılaģtırmalar (Url-133) ġekil 4.25 : Ġstanbul mevcut raylı sistem Ģeması (Url-134) ġekil 4.26 : Ġstanbul mevcut ve planlanan raylı sistem haritası (Url-135) ġekil 4.27 : Swissmetro projesi (Url-136) ġekil 4.28 : OfficePOD projesi (Url-138) ġekil B.1 : Akasya (Url-2) ġekil B.2 : Andromeda Residence (Url-5) ġekil B.3 : Anthill Residence (Url-6) ġekil B.4 : Atlantis Premium Residence (Url-9) ġekil B.5 : Bellevue Residence (Url-12) ġekil B.6 : Canan Residence (Url-16) ġekil B.7 : Dilman Towers Residence (Url-17) ġekil B.8 : Dumankaya Vizyon (Url-24) ġekil B.9 : Eltes Gold Residence (Url-27) ġekil B.10 : Fantasia Elite Residence (Url-31) ġekil B11 : Ġstanbul Sapphire (Url-44) ġekil B.12 : Levent Loft (Url-49) ġekil B.13 : Papatya Residence (Url-61) xiv

17 ġekil B.14 : Pelican Hill Residence (Url-65) ġekil B.15 : Polat Tower Residence (Url-67) ġekil B.16 : Selenium Twins (Url-75) ġekil B.17 : Skyport Residence (Url-80) ġekil B.18 : ġiģli Plaza (Url-79) ġekil B.19 : Trump Towers (Url-93) ġekil B.20 : Varyap Meridian (Url-98) ġekil C.1 : Akasya Projesi vaziyet ve kat planları ġekil C.2 : Andromeda Residence Projesi katlanları ġekil C.3 : Anthill Residence Projesi kat planları ġekil C.4 : Canan Residence Projesi kat planları ġekil C.5 : Dilman Towers Residence Projesi kat planları ġekil C.6 : Eltes Gold Residence Projesi kat planları ġekil C.7 : Fantasia Elite Residence Projesi vaziyet ve kat planları ġekil C.8 : Ġstanbul Sapphire Projesi kat planları ġekil C.9 : Levent Loft Projesi kat planları ġekil C.10 : Papatya Residence Projesi kat planları ġekil C.11 : Pelican Hill Residence Projesi kat planları ġekil C.12 : Polat Tower Residence Projesi kat planları ġekil C.13 : Trump Towers Projesi kat planları ġekil C.14 : Varyap Meridian Projesi vaziyet ve kat planları xv

18

19 KENT GELĠġĠMĠNE KONUT ARAYÜZÜNDEN BAKIġ VE ĠSTANBUL DAKĠ REZĠDANS KONUT TĠPĠ ÖRNEĞĠNDE GELECEK ĠÇĠN TASARIM ÖNGÖRÜLERĠNĠN ÜRETĠLMESĠ ÖZET Kent geliģiminin önemli göstergelerinden olan konut oluģumları incelendiğinde rezidans konut tiplerinin, küreselleģen dünyanın kurallarına uyum sağlamak adına metropollerde ortaya çıktığı ve kent yaģamının içerisindeki durumlara yanıt vermeyi hedeflediği görülmüģtür. Günümüzün popüler konut tipi olan ve yeni projelerin pek çoğuna adını veren rezidans konut tipi belirli bir yaģam tarzının da simgesi haline gelmiģtir. Önceleri elit kesim düģünülerek tasarlanan ve pazarlaması yapılan rezidans projeleri zamanla diğer kesimlerin de ilgisini çekmiģ ve kent geneline yayılmıģtır. Böylece kent konut tipolojisinde yerini alan rezidans projeleri buna rağmen tanımsal zafiyeti sebebiyle kavramsal karģılığını henüz tam anlamıyla dolduramamıģtır. Bu tez çalıģmasında kent ve mekan bağlamında incelenen konut tipi, kendini oluģturan kavramlar doğrultusunda ele alınmıģ ve Ġstanbul kenti ölçeğinde vaat ettiği yaģam tarzının ihtiyaçlarını karģılayıp karģılayamadığı değerlendirilmiģtir. Bu kapsamda yapılan tez çalıģması beģ bölümden oluģmuģtur. ÇalıĢmanın ilk bölümünde problemin tanımı yapılarak araģtırmanın amacı ve kapsamı ifade edilmiģ, tezi oluģturmada kullanılan yöntemler belirtilerek kavramsal altyapısı netleģtirilmiģtir. Ġkinci bölümde, tezin temelini oluģturan kent, konut, metropol ve kent kimliği kavramları irdelenmiģ ve birbirleri arasındaki karģılıklı etkileģimleri açıklanmaya çalıģılmıģtır. Özellikle tez kapsamında üzerinde sıklıkla durulan küreselleģme konusu kent boyutunda analiz edilerek teze hangi yönleriyle yansıtıldığı üzerinde durulmuģtur. Üçüncü bölümde rezidans konut tipinin ortaya çıkıģ sebepleri örneklerle açıklanmıģtır. Ġstanbul ölçeğinde kentin rezidans tipini üretmesi ve bu tipin kente sağladığı avantaj ve dezavantajlar üzerinde durulmuģtur. Daha sonra Ġstanbul il idari sınırları içerisinde yapılan bir alan çalıģmasına yer verilerek kentteki rezidans projeleri kentsel, mimari, ekonomi, iģletme, çevre ve sosyal açıdan detaylı olarak değerlendirilmiģtir. Dördüncü bölümde kentin ve konutun geleceği için yapılacak öngörülerde dünya geliģiminde yeni bakıģ açıları ve bu bakıģ açılarının tasarımdaki karģılığı üzerinde durulmuģtur. Çevre ve kaynaklar, küreselleģme, sosyal psikoloji, politika ve siyaset ile teknoloji baģlıkları olmak üzere toplam beģ bölüme ayrılan inceleme ve değerlendirmede gelecekte kenti ve konutu bekleyen geliģmeler örneklerle öngörüler halinde aktarılmıģtır. BeĢinci ve son bölümde tez çalıģmasının genel değerlendirmesi yapılmıģ; Ġstanbul ölçeğinde konutun geldiği en üst nokta olan rezidansın ilerisinde gelecekte konutu bekleyen yeni geliģmelerle ilgili sonuçlara varılmıģtır. xvii

20 Anahtar Kelimeler: Kent, konut, metropol, kent kimliği, küreselleģme, küresel Ģehirler, rezidans, gelecek konutu. xviii

21 PERSPECTIVES OF CITY DEVELOPMENT FROM A HOUSING INTERFACE AND GENERATING FUTURE DESIGN FORESIGHTS VIA RESIDENCE TYPE HOUSING MODEL IN ISTANBUL SUMMARY The housing process is an important indicator of urban development and when analyzed it is found that the concept of Residence housing first arised in metropolitans to meet the globalizing world s standards and the needs of urban life. Today s popular housing concept Residence has become the symbol of a particular lifestyle and it is noticed that many of the recent projects use the label Residence in their project names. Initially they were designed and marketed in consideration of the elite section of the population but over time they had attracted the attention of the whole population and spread across the entire city. Although they took a place in urban housing typology the conceptual definition of Residences could not be fullfilled yet. In this thesis, the house concept that was studied in the context of city and space; was being handled and studied through the concepts that was building itself and the capability of satisfying the needs of life style is being evaluated by the scale of Ġstanbul city. In this context, this thesis consists of five chapters. In the first chapter of this study, problem was identified, purpose of the research was explained, ways of study were determined and therefore lays down the theoretical substructure. In the second chapter, city, housing, metropolitan and urban identity concepts forming the basis of this thesis are studied and the interaction between these concepts are stated. The often-mentioned term in the thesis, Globalization is analyzed by the aspects of the city and sides that are involved with the thesis are emphasized. In the third chapter, the emergence reasons of the Residence housing type are explained with examples. The exposure of Residence by the city itself in Ġstanbul scale and the advantages and disadvantages of this type over the city are discussed. Then a case study, within the administrative boundaries of the city Ġstanbul, is handled and the Residence projects are being considered in details by means of urban life, architecture, economics, administration, environment and social. In the forth chapter, a new vision for the world s development is defined for the provisions of the city with housing future and the vision s equivalent meanings in architecture are focused. Environment and resources, globalization, social psychology, policy and politics and technology titles five chapters devoted to review and assess the future urban and residential developments with examples provided. In the fifth and final chapter, a general assessment for the thesis is made and conclusions over the future housing developments are mentioned considering the beyond of Residence concept, which is said to be the highest point of housing perception in Ġstanbul city scale. xix

22 Keywords: City, housing, metropolitan, urban identity, globalization, global cities, residence, future housing. xx

23 1. GĠRĠġ Konut, teknolojik, fiziksel, sosyolojik, psikolojik gibi farklı disiplinlerdeki nedenlerin etkisiyle karģıt tepkiler oluģturarak zaman içerisinde farklı karakterler sergilemektedir. DeğiĢim ve dönüģümlerin zamansal sürecinde bireyler aynı zamanda kendi ifadeleri kapsamında kültürlerinden ve yaģam tarzlarından katkılar yaparak yeni konut örnekleri ortaya koymakta ve medeniyeti biçimlendirmektedirler. Küçülen dünya olgusu, sınırlar kavramının zayıflaması, kültürlerin karģılıklı iletiģimi, ortak tüketim anlayıģının geliģmesiyle birleģik dünya görüģünün ortaya çıkmasını, ulusal kimliklerin bütün içerisinde erimeye baģlamasını ve yeni hâkim benlikleri yaratmıģtır. Konut, bu bağlamda kendini yeniden yapılandırmıģ ve güncel yaģam birimleri haline dönüģmüģtür. Zamanın hızlı ilerleyiģi içerisinde sürüklenmek zorunda kalan kültürel yapılar yaģam mekanizmasının içinde yer alırken ülkeler kendi öz benliklerini bir biçimde farklı alanlarda korumuģlar fakat ilerleyiģe de doğal biçimde ayak uydurmuģlardır. Neticede pek çok yaģam tarzı, tüketim alıģkanlıkları, bunlardan mesnet alan yapı modelleri, tüm dünyayı saran bilgi ağının yoğun etkisindeki metropollerde evrensel bir kültür çatısı oluģturmaya baģlamıģtır. YaĢam tarzları, çoğalan ihtiyaçlar neticesinde değiģim içine girip teknolojik geliģmeleri de arkasına alarak ġekil 1.1 de ve ġekil 1.2 de örneği görülen yeni yapılaģmalar ortaya çıkarmıģtır. Bu değiģimin bir kolu olarak oluģan rezidanslar yeniliklere ve değiģimlere kapılarını açarak kendini kendi istekleri düzeyinde ifade edebilen sosyokültürel ve ekonomik güçteki kesimin ihtiyaç ve talebini karģılayabilecek Ģekilde tasarlanmaya baģlanmıģtır. ġekil 1.1 : Levent ten boğaza doğru bakıģ (Url-101). 1

24 ġekil 1.2 : Kent silüetinde değiģim (Url-102). Ġçerisinde bulunduğumuz yüzyılda ilk örneklerini vermeye baģlayan rezidanslar, iģ ağırlıklı yaģam biçimlerinin önem kazanmasıyla yaygınlaģmıģlardır. ÇıkıĢ prensibinde gayrimenkul sahibinin bina yönetimini konutunu kullanmadığı zamanlarda kiraya vermek üzere yetkilendirmesi bulunmaktadır. Bu Ģekilde müģteri profili genelde yabancı ve yerli iģadamı olan kiracılara otel konforunu aratmayan mobilyalı bir konut teslim edilerek ve iģletim masrafları kiradan düģülmek suretiyle bina imkânlarından da faydalanması sağlanmaktadır. Böylece sistemden iki taraflı bir fayda elde edilmektedir. Bir tarafta konut sahibi kullanmadığı zamanlarda yapmıģ olduğu gayrimenkul yatırımından hem gelir elde etmekte hem de iģletim masraflarının yükünden kurtulmaktadır, diğer tarafta ise kiralayan tercihleri doğrultusunda konut rahatlığına sahip fakat otel rahatlığını da sunan bir sisteme dâhil olmaktadır (Zengel, 2007). Ġlk örnekleri, tanımladığı belirli bir yaģam biçiminden ve kısa dönemli kiralama ihtiyacından ortaya çıkan rezidanslarda daha sonra tercihler yerleģik bir yaģama kaymıģtır. Belirli bir sosyo-kültürel seviyeye ve ekonomik güce sahip kesimin güvenli, hizmetler sunulan ve pek çok ihtiyaca cevap verebilen sistemlere olan talebi gerek kent içerisinde gerekse kent dıģında yeni oluģumlara neden olmuģtur. Metropol hayatının devinimi içerisinde kentin yoğun yaģamından kaçıģa imkân tanıyan yeni konut kuleleri aynı zamanda belirli sosyal tabakaların kendini özel ifade etme isteklerine de simgesel anlamda cevap vermiģtir (ġekil 1.3). Bu nedenle rezidans konut tipini anlamak amacıyla kent ve konut kavramlarının irdelenmesinin ardından metropol ve kent kimliği kavramlarının üzerinde durulmuģtur. KüreselleĢmenin merkezini oluģturan metropoller için küresel Ģehir tanımı yapılmıģ ve rezidans konut tipinin ortaya çıkıģ sebepleri araģtırılmıģtır. Ġstanbul metropolünde rezidans kavramı ortaya konulmuģ ve değerlendirmesi yapılmıģtır. Yeni yaģam tarzları içerisinde zamanın daha hızlı tüketildiği gerçeğiyle 2

25 gelecekte konutun geliģim seyrini etkileyecek yeni öngörüler yapılarak konuta ve kente etkileri yorumlanmıģtır. ġekil 1.3 : Akasya Projesi (Url-2). 1.1 Tezin Amacı Bu çalıģma: Kavramsal bağlamda kent, kent kimliği, metropol ve konut kavramlarını irdeleyerek birbirleri arasındaki iliģkileri ortaya çıkarmayı, DeğiĢen ve dönüģen konut çözümlerinin sebeplerini çözümlemeyi, Yeni ve popüler konut tiplerinden Rezidans tasarımlarını incelemeyi, Ġstanbul daki rezidans projeleri üzerine bir alan çalıģması yaparak mevcut durumun ve tasarım kriterlerinin ortaya konulmasını sağlamayı, Metropol içinde konutun geliģim sürecinin devamına yönelik gelecek öngörüleri ortaya koyarak rezidans modelinin ilerisine ıģık tutmayı amaçlamaktadır. Özetle bu tez çalıģması kapsamında kent ve konut kavramlarının değiģim geçirerek günümüzün rezidans konut tipini nasıl yarattığı, bu konut tipinin karģılığının çok boyutlu değerlendirildiğinde ne olduğu ve değiģimin gelecekte nasıl devam edebileceği sorularına cevap aranmaktadır. 3

26 1.2 Tezin Yöntemi Bu çalıģmada: Mimarlık, kentsel tasarım, yapı mühendisliği, sosyoloji, psikoloji, ekonomi gibi farklı fakat konuyla ilgili disiplinlerde yerli ve yabancı kaynaklı süreli ve süresiz yayınlara ve internet sitelerine iliģkin araģtırması yapılması, ÇalıĢma ile ilgili konferans ve seminerlere katılarak bildirilerin ve konuģmaların takip edilmesi, Konuta yönelik hazırlanmıģ ders notları, çeģitli üniversitelere ait hazırlanmıģ tez ve akademik yayınlar taranarak kavramsal yaklaģımın incelenmesi, Ġstanbul kenti kapsamında yapılacak alan çalıģmasına yönelik: - Projelerin internet sitelerinin ve tanıtım yayınlarının taranması, - Yerinde proje incelemeleri, - Konut piyasasında söz sahibi olan uzman kiģiler, kurumlar (mimarlar, inģaat firmaları, pazarlama Ģirketleri, yatırım Ģirketleri, vb.) ve müģteriler ile görüģmeler yapılması yöntemleri kullanılmıģtır. 4

27 2. KAVRAMSAL ĠNCELEME Kent ve Konut, modern yaģamın iç içe geçmiģ ve kiģilerin yaģam biçimlerini doğrudan etkileyen kavramlarıdır. Birinin değiģimi bir diğerini de değiģtirmekte ve yeni bir noktaya taģımaktadır. Toplumsal boyutta değiģim ve dönüģümlerin sahnesi olan kentler, barındırdıkları toplumun kaynakları çerçevesinde kültürel ve sosyal biçimlenme süreci içerisindedirler. Bu süreç kentleri meydana getiren mekansal kurguların baģında gelen konut oluģumlarında ise genelde bireysel boyutta temel ihtiyaçları etkilemektedir. Bu anlamda kent ve konutun toplum ve birey boyutlarındaki karģılıklarının ifadesi ve döngüsel yapılarının analizi, günümüzdeki mevcut durumun çözümlenmesine ve tarihsel akıģtan gelerek günümüz rezidans tiplemesinin mimari literatürde yer almasına ıģık tutacaktır. 2.1 Kent ve Konut Kavramlarının Ġrdelenmesi Kent, tanımının yapıldığı zaman ve görüģ açılarına göre farklı yönleri ile yorumlanmıģtır. Genel tanıma göre kent, tarımsal olmayan tüm üretimin yapıldığı ve denetlendiği, dağıtımın koordine edildiği, belirli bir seviyedeki teknolojinin beraberinde getirdiği yoğunluk, heterojenlik ve bütünleģme düzeylerine varmıģ yerleģme türüdür. U. Radcliff kenti mal ve hizmetlerin; üretim, dağıtım ve tüketim sürecinde, toplumun sürekli olarak değiģen gereksinmelerini karģılamak için ortaya çıkardığı ekonomik bir mekanizma olarak; Luis Writh ise kenti, toplumsal bakımdan benzerlik göstermeyen bireylerin oluģturduğu, nispeten geniģ, yoğun nüfuslu, mekânda süreklilik niteliği olan yerleģme ve istatistik değerlerden oluģan olguların toplamı olarak tanımlamaktadır. Emil Durkheim kenti, iģbölümü ve dayanıģmanın esas olduğu ve bunun sonucunda yapının meydana geldiği bir oluģum olarak resmetmiģtir. Sorokin in kent tanımı ise kümelenmiģ gruplardan oluģan bir varlık biçiminde olmuģtur (Karakaya, 2007). Kent, tarımsal olmayan üretimin egemen olduğu, hem tarımsal hem tarım dıģı üretimin dağıtım ve denetim iģlevlerinin toplandığı, örgütleģme, bütünleģme, ayrı 5

28 cinstenlik derecelerinin yüksek düzeyde bulunduğu yoğun bir nüfus odağıdır (Kartal, 1983). Görüldüğü üzere kent tanımında önemli düģünürler farklı tanımlamalara ulaģmıģtır. Bütün bunların dıģında genel bir tanıma ulaģmak istersek Kent; sürekli toplumsal geliģme içerisinde bulunan ve toplumun yerleģme, gidiģ-geliģ, çalıģma, dinlenme gibi ihtiyaçlarının karģılandığı, pek az kimsenin tarım kesiminde çalıģtığı, köylere bakarak nüfus yönünden daha yoğun olan yerleģme biçimidir (TDK, 1998). Kentlerin genelde sağlık ve altyapı hizmetleri, arazi kullanımı, konut, ulaģım ve benzeri konularda ileri sistemleri bulunmaktadır. Bununla birlikte kentlerin geliģmiģlik konsantrasyonu, içerdiği toplum ve iģ olanaklarının karģılıklı etkileģimini her ikisinin de yararına olacak Ģekilde kolaylaģtırmaktadır. 2.2 Metropol ve Kent Kimliği Kavramlarının Ġrdelenmesi Konut çözümlerinin rezidans modelini yaratma sürecinde toplumun geçirdiği sosyal, kültürel ve ekonomik değiģimler büyük rol oynamaktadır. Bu değiģimler özellikle insan yoğunluğunun yüksek olduğu metropollerde gözlenmektedir. Ġstanbul metropolünün kent kimliği kapsamındaki modern hayat görüģünün rezidans yapılarına ihtiyacı ve bu yapıların kente artı eksi katkısı rezidansların analizinde önemli verilerdir. Bu nedenle rezidans tipini anlamada öncelikle metropol ve kent kimliği kavramları üzerinde durulmalıdır. ÇeĢitli iletiģim ağlarıyla birbirine bağlı olan dünyada ülkeler arası etkileģim kültürleri, yaģam biçimlerini, tüketim alıģkanlıklarını ve bunlara bağlı olarak konut tasarımlarını değiģtirmektedir. Bu değiģim kent kimliğini de etkilemekte ve ortaya dönüģüm içerisinde olan bir metropol yapısı çıkmaktadır. Metropol alanlardaki çeģitli ve fazla sayıdaki değiģkenden dolayı bu alanların basit, kesin ve tüm dünyada kabul görmüģ tek bir anlamı yoktur. Tanım farklı parametrelere göre değiģmekle beraber bazı temel kavramları içerisinde barındırmaktadır. Bunlar arasında sayılabileceklerden bazıları: - Nüfus: Metropoliten alanların merkezi nüfus yoğunluğu yüksek olan kentsel yerleģim bölgeleridir (ġekil 2.1). 6

29 - Çoklu merkez: Merkez Ģehir ve banliyölerden oluģan metropoliten alanda bölgelerden biri olan merkez Ģehir yoğun nüfusa sahiptir. Ekonomik, idari ve sosyal açıdan kentin merkezini oluģturur. Banliyö bölgeleri ise merkez Ģehre göre ikincil derecede önem taģırlar. Bununla beraber merkez Ģehir ve banliyölerin birbirleriyle ciddi boyutta sosyal ve ekonomik bağlantıları bulunmaktadır. Bu iliģkiler yumağı ortak gereksinimler çerçevesinde geliģmekte ve merkez Ģehirle banliyölerin iç içe birbirine geçmiģ ve birbirlerinden ayrılamaz yapısını oluģturmaktadır. Metropol kentlerde her bölgenin kendine özgü önem kazanması çoklu merkez kavramını beraberinde getirmiģtir. - Bölümlenme: Nüfusun çok merkezli dağılımı idari birimlerin de çok merkezli olmasını ve tek bir noktadan değil bu merkezlere göre bölümlenmiģ bir organizasyonu gerektirmektedir. Bu durum aynı Ģekilde barınma, çalıģma, üretim gibi iģlevlerin de çok merkezli dağılımına sebep olmuģtur. Merkez Ģehre yakın alanlar genelde iģ ve ticaret, dıģa doğru ilerledikçe de barınma ve endüstri alanları bölümlenmiģtir. ġekil 2.1 : Dünyanın gece görünüģünün uydu fotoğrafı (Alberti ve diğ., 2003) Metropoliten alanlarla ilgili yapılacak doğru analizler, genel anlamda metropol planlamasında (ġekil 2.2) ve yapısal oluģumlarda kentlere kendi kimlikleri ile uyumlu yaģam mekanları kazandırılmasında etkili olacaktır. Bu sebepledir ki metropoliten alanlarda çok hızlı büyüme, plansız ve kontrolsüz geliģme, kırsal 7

30 alanlarla iliģkilerin kesilmesi, trafik ve ulaģtırmadaki zorluklar, olanakların adil kullanılmayıģı, farklı gelir seviyesindeki sosyal sınıfların oluģması ve yerleģmelerindeki ayrıģımlar kentsel faaliyetlerin yüksek maliyetli olmasına sebep olmaktadır. Bu sorunlar metropol hayatına uyumlu planlamaların oluģturulmasına ve tasarlanacak mekanların dinamik kent yaģamındaki iģlevsel ve altyapısal durumlarına da ıģık tutabilir. Toplumsal değiģimin ve geliģimin bir aracı olan planlama gelecek hedeflerinin belirlenmesi ve uygulamasında vazgeçilmez bir yöntemdir. ġekil 2.2 : Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi mozaik plan çalıģması (Ġ.B.B. Planlama Müdürlüğü, 2005) Metropoliten planlama bu açıdan iki aģamalı bir yapı sergiler: 1. a. Ekonomik ve sosyal koģullar b. Arazi ihtiyacı ve yer seçimi c. Fiziksel çevrenin yapısı kriterlerini kapsayan gelecekteki durum modelinin tasarımı 2. Tasarlanan duruma ulaģmak için gerekli koordinasyon ve faaliyetlerin programlanması Fiziksel, ekonomik, sosyal ve idari olarak baģlıca dört yönü olan metropoliten planlamanın esasları ise: 1. Planlama kapsamlı olmalı ve bütün sosyal gruplar ile her tip iģlevi içine almalıdır. 8

31 2. Düzen ve hiyerarģi, planlamada bütün iģlevleri, birbirine bağlı faaliyetlerden meydana gelen koordine bir sistemin parçaları haline getirebilmek için vazgeçilmez iki faktördür. 3. Geleceğin Ģehrinde değiģme ve geliģme çok büyük olacaktır. Bu durum dördüncü bir boyut olan zaman boyutuna daha çok önem verilmesini gerektirecektir. 4. Geleceğin Ģehirleri çeģitli ölçeklerde yapılacaklardır. Eskiden Ģehirler yalnızca insanlar için insan ölçeğinde idi, Ģimdi ise insan ve araç ölçeğinde olmak zorundadırlar. Belki de bu ölçeklerin sayısı zamanla artacaklardır (Ankara Devlet Planlama TeĢkilatı, 1997). Metropoliten bölgenin kimliği yukarıda sayılan esaslar ile ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel bileģenler tarafından oluģturulmaktadır. Bu çerçevede kent planlaması, bütünün yerleģim kurgusunu belirlediği gibi bir yandan da içinde barındırdığı kiģilerin birbiri ile olan iliģkilerinin sınırlarını çizen, toplumun organizasyonuna kaynak oluģturan ve yaģam tarzları ile tüketim alıģkanlıklarını belirleyen bir karakter sergilemektedir. Ekonomik geliģmelerin bir ürünü sayılabilecek metropoller, barındırdıkları kültürleri, kendine özgü sosyo-ekonomik ve kolektif yapılarını yansıtırlar. Bununla birlikte küreselleģen dünyada teknolojik geliģmelerin, iletiģim ve bilgi ağlarının yoğunlaģtığı yerlerdir. Bu nedenlerden bulundukları ülkelerin önemli bölgeleri oluģturan metropoller, ulusal ekonomiden çok uluslararası ekonominin bir birimi halini alırlar. Barındırdıkları toplumun ekonomik yapısı aynı zamanda kendi geliģimlerinin göstergesidir. GeçmiĢ kentleri günümüz metropollerinden en önemli özellik farklılaģan ekonomileridir. Ülkedeki tüketimin en yüksek seviyede olduğu yerler olan metropoller bu tüketimi karģılamak amacıyla üretimin de yüksek olduğu ve para ekonomisinin döndüğü bölgelerdir. Dünya ile durmaksızın bağlantı kurulan metropoller pek çok iģleve kapılarını açtığı ve verimliliği ön plana çıkardığı için pek çok farklı kültürü de bünyesinde toplamaktadır. Bir kentin metropol olabilmesi için gerekli koģulları sıralayacak olursak: Sosyo-kültürel açıdan kozmopolit kimlik içermesi Organik bir bütünlük içermeyen fiziksel ve toplumsal anlamda çeģitlilik göstermesi Para ekonomisinin dönmesi 9

32 Büyük kent ve nüfus yoğunluğunun olması Dünya kentleri, devletlerin ve onların biçimlendirdiği enerji merkezleri olması Kapital ve insan gücü birikiminin endüstride kullanılması Kimlik kavramı, metropolü oluģturan koģullar arasında önemli bir yere sahip olmasından dolayı hem metropolün hem de çevresindeki kentlerin planlanmasında geniģ anlamda ele alınmalıdır. Tek bir yapı bağlamında yapılacak kimlik değerlendirmesinde bile bu geniģ perspektiften yararlanılmalı ve o yapının kent ile olan iliģkisi irdelenmelidir. Toplumsal ve ekonomik verilerin de katkısıyla çok boyutlu hale dönüģen kimlik kavramı sadece fiziksel özelliklerle yapıya veya kente kazandırılacak bir özellik değildir (ġekil 2.3). Gerçek kimlik kavramı bütünün değerlendirilmesiyle doğru olarak ortaya konulabilecektir. ġekil 2.3 : SinpaĢ Ottomanors Projesi (Url-103). Popüler bir kavram haline dönüģen bazen bir yapıyı, bazen bir bölgeyi, bazense tüm bir kenti kapsayan yeni kimlik kazandırma konusu kentleģmenin dinamik bir süreç olmasından ötürü yapay yapısından sıyrılamayarak kente ve topluma yabancı görüntüler oluģturmaktadır. Kimlik kente enjekte edilecek yapay bir kavram değildir. Tarihsel süreç ve o sürecin içerisinden gelen verilerle Ģekillenen kimliğin çözümlemesi yapılmadan, ekonomik, sosyal, psikolojik, kültürel alt sistemler incelenmeden, kente veya çevresine bir yapıdan hareketle kimlik önerisinde bulunmak baģarı sağlamayacaktır. Kent kimliği karmaģık ve çok boyutlu bir kavram olup doğal bir süreç içinde kentin dönüģümü sonucu ortaya çıkar. Kent dönüģümleri, insanların sosyo-ekonomik ve kültürel yapılarının değiģimlerinin bir sonucu olarak 10

33 sindirilmiģ bir gerçeklik olup, yaģam alıģkanlıklarının ve tüketim kültürünün olağan bir uzantısıdır. Tek bir yapı düzeyinde ise kimlik olgusu; yaģam tarzlarının değiģimi sonucu oluģan çevre gereksinmelerinin çeģitliliği, yeni yapı teknolojileri, çevre koģulları ve yeni iģlevlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Taklit etmeden, talep ve kaynakları doğru kullanarak yapıları inģa etmek ve bu biçimde kentleri planlamak kimlikli fiziksel mekânlar yaratmanın en doğru yoludur (Simmel, 2002). Konut mimarisi üzerinden bir okuma, aslında metropol insanının etken olduğu bir alanı keģfetmeyi sağlamaktadır. Konut, yalnızca değiģen barınma örüntülerinin, kültürel talep ve beklentilerin dıģavurulduğu bir nokta olduğu için aktif insanı görmeyi sağlamamakta; aynı zamanda da, bir karģılaģmalar alanı tanımlamaktadır. Orada modernleģme süreçlerinin baģlamasıyla birlikte kamu otoritesinin etkinlik alanıyla çeģitli toplumsal grup ve sınıf değerleri, giderek kiģisel, bireysel tercihler kesiģmekte, dolayısıyla, evin bir mikrokozmos olduğu söylenebilmektedir (Tanyeli, 2004). Tek bir birim Ģeklinde düģünülen yapı kavramı aslında metropol ve planlaması ile ilgili koģulların analizi sonucunda çok yönlü bir hal almaktadır. Dolayısıyla yaģama mekânlarının kent ile olan iliģkisinin anlaģılmasının, sağlıklı bir yapılaģmanın meydana gelebilmesinde oldukça büyük bir önemi vardır. Bu çalıģma için örnek model seçilen rezidans konut tipi için metropol yaģamı ve kent kimliği kavramları bazı sorunsalları da beraberinde getirmektedir. Bunlar arasında, altyapısı, kullanıcılarının toplum içindeki sosyoekonomik durumları ve buna bağlı olarak oluģan kent içindeki yaģam biçimleri ve tüketim alıģkanlıkları (ġekil 2.4), metropol kavramı içinde kentin kimliğinin yapıyı ne kadar kabul edebileceği, toplumsal iģ bölümü açısından ele alındığı zaman kentin hangi bölümlerinde yer almasının kullanıcı ve kent için doğru olacağı sayılabilir. ġekil 2.4 : Ġstanbul Sapphire Projesi cephe detayı (Url-44) 11

34 2.3 Küresel ġehirlerin Analizi Ülkelerin yaģadıkları küreselleģme sürecinde, kentleģme deneyimleri, izledikleri ekonomik geliģme stratejileri ile siyasal rejim ve yönetimlerinin niteliklerine göre farklılıklar göstermiģ, her dönem kendine özgü bir kent tipini yaratmıģtır. Günümüz kent tipi olan küresel Ģehirlerin analizi kent kaynaklı ama aynı zamanda kente etki eden faktörlerin incelenmesiyle olabilecektir. Yapılan analizde kullanılan, büyüklük, hız, form, yoğunluk ve çeģitlilik olmak üzere, beģ baģlık Tate Modern in 20.Haziran 27.Ağustos.2007 tarihleri arasında düzenlediği Küresel ġehirler sergisinden seçilmiģtir (ġekil 2.5) (Tate, 2007). FORM HIZ YOĞUNLUK BÜYÜKLÜK KÜRESEL ġehġrler ÇEġĠTLĠLĠK ġekil 2.5 : Küresel Ģehirler Ģeması Büyüklük ġehirler artan biçimde küresel insan, sermaye, kültür ve enformasyon akıģının odağındadırlar (ġekil 2.6). Geçtiğimiz 30 yıl boyunca sahip oldukları finansal komuta merkezleri rolü, kentsel yığınlar halinde, çoğu zaman çok merkezli yeni tip bir yayılım yaratarak geniģlemiģtir. ġu anda 10 milyondan fazla nüfusa sahip 26 mega-ģehir bölgesi bulunmaktadır (Çizelge 2.1) (Brinkhoff, 2010). Ayrıca yaklaģık 450 Ģehir bölgesinde de nüfus 1 milyonun üzerindedir. Hepsi birlikte toplam 1 milyardan fazla insanı görece olarak küçük bir dünya yüzeyinde barındırmaktadır. 50 milyondan fazla sakini olan kentleģmiģ alanlara doğru daha da geniģledikçe halen yaģamakta olan ve yeni gelenlerin kapladığı alanın iklim değiģikliğine ve dünyanın ekolojik dengesine doğrudan etkisi olacaktır. 12

35 Afrika Asya Avrupa Latin Amerika Kuzey Amerika Okyanusya Ve Karayipler ġekil 2.6 : Kıtalara göre dünya kent nüfusu dağılımı, (United Nations, 2008). Çizelge 2.1 : Ocak 2010 verilerine göre nüfusu 10 milyonu geçen dünya kentleri sıralaması (Brinkhoff, 2010). 1 Tokyo Japonya 34,000,000 2 Canton Çin 24,200,000 2 Seul Kore (Güney) 24,200,000 4 Mexico City Meksika 23,400,000 5 Yeni Delhi Hindistan 23,200,000 6 Bombay Hindistan 22,800,000 7 New York Amerika BirleĢik Devletleri 22,200,000 8 Sao Paulo Brezilya 20,900,000 9 Manila Filipinler 19,600, ġanghay Çin 18,400, Los Angeles Amerika BirleĢik Devletleri 17,900, Osaka Japonya 16,800, Kalküta Hindistan 16,300, Karaçi Pakistan 16,200, Jakarta Endonezya 15,400, Kahire Mısır 15,200, Pekin Çin 13,600, Dakka BangladeĢ 13,600, Moskova Rusya 13,600, Buenos Aires Arjantin 13,300, Istanbul Türkiye 12,800, Tahran Ġran 12,800, Rio de Janeiro Brezilya 12,600, Londra Ġngiltere 12,400, Lagos Nijerya 11,800, Paris Fransa 10,400,000 13

36 2.3.2 Hız Büyümekte olan Ģehirlerin hızı sosyal ve fiziksel yapılarını dramatik bir Ģekilde etkilemektedir. ġehirler büyüme hızını farklı derecelerde deneyimlemekte ve değiģik biçimlerde özümsemektedir. Bazı Ģehirler yukarıya doğru büyürken bazıları da dıģarıya doğru büyümektedirler. Kentsel değiģimin hızı doğal nüfus artıģından olduğu kadar kırsaldan kente göç, iģ arayanların Ģehirlere akın etmesi ve sosyal imkânlardan da beslenmektedir (ġekil 2.7). Bazı Ģehirler bu değiģimi büyümeye yönelik görüģe sahip planlanmıģ stratejilerle yönetirken diğerleri ölçeğini, dokusunu ve karakterini tamamen değiģtiren geliģi güzel bir geliģim süreci içerisinde yakalanmaktadır. ġekil 2.7 : Dünyanın kır ve kent nüfusu (United Nations, 2008). Bu Ģehirlerin sosyal ve kentsel peyzajları birçok örnekte, spekülatif ticari geliģim içerisinde iģ alanlarına, ticari bölgelere, alıģveriģ merkezlerine ve kuģatılmıģ konut yerleģimlerine hızla dönüģmektedir. Bu değiģimler mevcut toplumun ve yeni kent sakinlerinin yaģamlarını doğrudan etkilemektedir. Ġstanbul dünyada en hızlı büyüyen 18. Ģehir olup her saat nüfusu 19 kiģi artmaktadır. Son 50 yılda Ģehir %900, son 10 yılda %27 büyümüģtür. Gelecek 10 yılda ise nüfusun 1.5milyon artması beklenmektedir. Günümüzde küresel sermaye ve kültür akıģı ile Ģehirde büyük altyapı düzenlemelerine giriģilmiģtir. Bunlar arasında iki kıtayı birbirine bağlayan Marmaray projesi, kent merkezini yenilemeye yönelik kentsel dönüģüm programları ve kıyı Ģeridi için dönüģüm projeleri sayılabilir. 14

37 Ġstanbul ekonomisi için endüstri artık önemli çarklardan biri olmamasına rağmen yine de kent nüfusunun üçte biri endüstride çalıģmaktadır. Türkiye nin üretim tesislerinin üçte biri de hala Ġstanbul dadır. Endüstri tesisleri Ģehrin varoģlarına taģındıkça çok sayıda ihtiyaç dıģı endüstri alanı (özellikle Ġstanbul un kıyı Ģeridi boyunca) geliģim alanları haline gelmektedir. Kentteki bir diğer hız olgusu da kentin yaģam hızıdır. Kentin yaģam hızı, tüketimde yaģanan hızla benzerlikler göstermektedir. FragmanlaĢan hayatta olaylar sindirilmeden es geçilebilmektedir. Kentin içinde eskinin yerine yeninin geçiģi ve sürekli buna zorlaması görülmektedir. Yeninin Ģık albenisi ve görkemi, çevresi ile iliģkisi algılandığında ortaya çıkan bir ikilik çıkmaktadır. Yeninin çoğu zaman taklit oluģu ve derme çatmalığı, toplumda yeninin Ģimdiden eskimiģ ve yıpranmıģlığına dair bir imge oluģturmaktadır. ġehircilik planları, mimari düzenlemeler, mesnetsiz eklemeler, sürekli yamalanan binalar ve bitmeyen hafriyat çalıģmaları bu zihniyetin göstergesidir (Gürsoytrak, 2004). Fast Company Magazine dergisinin Carnegie Mellon Üniversitesi nden Doç. Kevin Stolarick yaptığı çalıģmaları temel alarak 2007 senesinde seçtiği 30 hızlı kent içerisinde Ġstanbul da bulunmaktadır (ġekil 2.8). Kenti hızlı yapan kriterler arasında fırsatların bolluğu, alınan patent sayıları, ileri teknoloji sektöründe geniģleme, yaratıcı insan çokluğu gibi çok sayıda madde sayılmaktadır. Fiziksel, kültürel ve entelektüel altyapıya yatırım yaptığı ifade edilen bu kentlerin büyümeyi sağlayacağı öngörülmektedir (Url-137). Lejant Hızlı Sınırda YavaĢ Çok Hızlı ġekil 2.8 : Hızlarına göre iģaretlenmiģ dünya kentleri (Url-104). 15

38 YaĢamın hızlı akıģına dair Lafayette Koleji nden William Berkowitz tarafından yürütülen bir çalıģmada metropollerde yaģayan kiģilerin yürüme hızları araģtırılmıģtır. Küçük ve orta boyutlu kasabalarla New York ve Boston gibi metropollerde yürütülen çalıģmada, yürüme hızı ile kent büyüklüğü arasında anlamlı doğrusal bir iliģki bulunmuģtur. %10 luk bir oranda değiģen hız metropollerde daha yüksektir (Milgram, 1983). YaĢamın akıģ hızındaki bu farklılık ve artıģ kentin yapılanmasında ve konutun organizasyonunda metropole özgü özellikleri doğurmaktadır. Rezidansların çıkıģ nedenleri arasında bulunan kentsel yaģam hızına uyum da bu noktadan kaynaklanmaktadır. Hızlı yaģamın içerisindeki bireyler kiģisel veya sosyal anlamda ihtiyaç duydukları hizmetlere aynı hızda ulaģmak istemektedirler Form Uydu fotoğrafları incelendiğinde de görüldüğü gibi insan etkisinin çeģitliliği ve karmaģıklığı Ģehirleri Ģekillendirmektedir. Pek çok küresel Ģehir merkezde planlanmıģ alanlar içerse de aynı zamanda düzensiz ve organik Ģekilde geliģmiģ alanlar da içermektedir. Bu fiziksel strüktürler her Ģehrin coğrafi ve çevresel koģullarını aynı zamanda Ģehrin kültürel, sosyal ve ekonomik sistemleriyle uyumlu hale getirmek üzere ortaya çıkmıģtır. Kent formu günlük yaģamı Ģekillendiren akıģların ve güçlerin izlerini taģımaktadır. Kent formu ve Ģehir yaģamı arasındaki karmaģık ve yerine özgü iliģkiler düģünüldüğünde, mimarlar ve Ģehir plancılar bu büyüklükteki ve tarihi geçmiģteki Ģehirlerde pozitif değiģim yaratmak için pek çok zorlukla karģılaģmaktadır. Bu durum kimi Ģehirlerde ortaya çıkan, büyük sayıdaki düzensiz yerleģimler için yeterli altyapıyı sağlamak, potansiyel doğal afetlerden Ģehri korumak ve atıl altyapı ve endüstri alanlarından Ģehre miras kalan geliģim alanlarının değerlendirilmesi gibi görevleri içermektedir. Birçok Ģehir kendi özelliklerini ve bireysel strüktürünü gözardı eden türdeģ ve küresel modellerin saldırısına uğramaktadır. Planlama politikalarının ve gelecekteki geliģimlerin kalıcı baģarısı kent formunu oluģturan dokuya yapılan müdahalelerin hassasiyetinde yatmaktadır. Balkanlar ın en büyük Ģehri olan Ġstanbul, Asya ve Avrupa yı Ġstanbul boğazı boyunca birleģtiren köklü fakat hızla büyüyen bir Ģehirdir. Genel anlamda iç göçün ezici konut ihtiyacına cevaben Ġstanbul un %95 i kentleģmiģtir. Resmi Ģehir 16

39 1.839km² olup Londra dan biraz büyük fakat %30 daha kalabalıktır. Bunun yanında gayriresmi sınırlar Ģehrin, banliyö yayılımı ve artan iç Ģehir yaģamı neticesinde durmaksızın geniģlemektedir. GeçmiĢ yıllarda kent ihtiyacının baskısı çoğunlukla gayriresmi yollarla karģılanmıģtır. Bu durum özellikle konut sektöründe, Ģehrin sınırlarında bulunan gecekonduların meģrulaģtırılmasıyla meydana gelmiģtir. Buna karģın daha yeni konut projeleri güvenlikli kapalı siteler Ģeklinde planlanmaktadır. Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi yakın zamanda daha kapsamlı planlama yapma ihtiyacına yönelik olarak Ġstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi departmanını kurmuģtur. Bunda amaç proje müzakerelerinin yapısal sürecini tek bir noktada toplamakla beraber bayındırlık iģlerine ait projelerin daha etkin yönetilmesidir. Anahtar rollerden bir diğeri de koordine edilmiģ yolcu taģımacılığıdır. Ġstanbul daki günlük seyahatlerin üçte ikisinden fazlası hali hazırda çok fazla yüklenmiģ toplu ulaģım sistemi ile, üçte birinden azı da özel araçlarla yapılmaktadır. Toplu ulaģım altyapısı durmadan artan nüfusun ağırlığı ile zorlanmaktadır. Bu sebeple özel araçlar dıģındaki alternatif seyahatleri teģvik edilmekte, mevcut ulaģım sisteminde de iyileģtirmeler planlanmaktadır Yoğunluk Yoğunluk, genelde kilometrekaredeki insan miktarı olarak ifade edilen, belirli bir alanda yaģayan insan sayısı olup Ģehirlerin gelecekteki büyümeleri üzerine kurgulanan toplumsal tartıģmaların merkezinde yer almaktadır (ġekil 2.9). Küresel Ģehirlerin en belirgin özelliklerinden olan yüksek yoğunluk metropollerde insanların yığınlar halinde yaģamasıyla sonuçlanmaktadır. DeğiĢen iģ tanımı neticesinde ve kente dönüģ senaryolarının getirisi olarak artmaya devam eden yoğunluk metropolün parçası olarak konut ihtiyacına da yansımakta ve tasarımların bu yönde yapılması gerekliliğini doğurmaktadır. Özellikle metropolün merkezinde yer alan rezidans projelerinde bu gerekliliğin tetikleyici rol olarak tasarımlara yansıdığı görülmektedir. KüreselleĢen kentte yabancı sermayenin etkisiyle artan iģ imkanı özellikle beyaz yakalı çalıģan grubuna yönelik ihtiyacı çoğaltmıģ, sosyo ekonomik seviyesi yüksek olan bu grubu diğer kentlerden metropollere çekmiģ, bu durum da üst gelir seviyesi için konut talebi yaratmıģtır. 17

40 ġekil 2.9 : Türkiye yüzölçümünün nüfus yoğunluğuna göre eģit dağılım haritası (Worldmapper, 2009) Yüksek yoğunluklu konutlar özellikle geliģmekte olan ülkelerin yoksul mahallelerinde fakirlik ve aģırı kalabalıkla özdeģleģtirilebilmektedir. Buna karģın Londra, Paris ve New York gibi metropollerde açık alanlara eriģim ve yaygın ulaģım imkanları sağlanarak yoğun geliģim dengelenmekte ve rağbet edilen çevreler oluģturulmasına katkıda bulunmaktadır (ġekil 2.10). ġekil 2.10 : New York Manhattan daki yüksek yoğunluktaki yerleģim ve ortasında yer alan Central Park tan görüntü (Url-105). Planlama aracı olarak kullanıldığında yoğunluk bilinci, aģırı geliģme ve kalabalıklaģmayı azaltmaya yardım etmekte ya da değerli kent alanının, özellikle toplu ulaģım Ģekillerinin iyi olduğu bölgelerde ve nitelikli sosyal alanlarda, yetersiz Ģekilde kullanılmadığından emin olunmasını sağlamaktadır. Yüksek yoğunluk çoğu 18

41 zaman yüksek kat ile beraber anılsa da çok sayıda kiģinin kompakt ve verimli bir Ģekilde az katlı binalarda barınabilmesi ve sosyal açıdan samimi ortamlar yaratılabilmesi mümkündür. Hedefe yönelik tasarım yoğun geliģmeyi, açık alanlara eriģim ve iyi ulaģım sağlayarak dengeleyebilmekte ve küresel Ģehirlerde tercih edilen çevreler oluģturulmasını sebep olabilmektedir. Yoğun kent çevreleri sürdürülebilir Ģehirler yaratılmasına da olanak tanımaktadır. Dağınık geliģim daha çok arazi kullanımı, daha fazla altyapı demek olup bu boyutta çevreye olumsuz etkileri daha fazla olmaktadır ÇeĢitlilik Kentsel bağlamda çeģitlilik bir Ģehirdeki farklılıklar seviyesi- genellikle Ģehrin etnik ve ırk kompozisyonu olarak yorumlanmaktadır. Fakat çeģitlilik, yaģ ve gelirin dağılımı, eğitim seviyeleri, istihdam sahaları ve o Ģehirde doğan insanlara karģın yeni gelenler gibi daha geniģ bir sahada göstergeler içermektedir. Metropollerin kozmopolit yapıları ve yaģamsal çekim alanı olmaları içerdikleri çeģitliliği zenginleģtirmektedir. Tarihin en eski çağlarından itibaren kıtalararası en önemli geçit yerlerinden birinde olan Ġstanbul'daki çeģitlilik de hem bu jeopolitik konumundan hem de metropol yapısından kaynaklanmaktadır. ġehirler yeni nüfusu barındırmak için büyüdüğünde, ister yakın çevre kırsalından ister dünyanın herhangi bir noktasından gelmiģ olsun, yeni gelenlerin bir arada var olma kapasitelerini test etmektedirler. ÇeĢitlilik Ģehrin sosyal bağlılığını farklı yollardan etkilemekte, anlayıģ ve bir arada yaģamı destekleyerek çeģitli geçmiģe sahip insanlar arasında bir dereceye kadar bütünleģmeyi teģvik etmektedir. Diğer taraftan muhtelif grupların ayrı ayrı var olup, sosyal çatıģma ve karģıtlık potansiyeli oluģturarak toplumsal ayrıģmaya yönelmesine de eģit ölçüde neden olabilmektedir. Kentsel ayrıģma güvenliği güçlendirilmiģ kapalı konut alanlarından kuģatılmıģ ticari bölgelere kadar çeģitli fiziksel formlarda olabilmektedir (ġekil 2.11). Kentsel bütünlük ise toplumun kültürel, sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarına hizmet eden canlı ve karma semtlerden beslenmektedir. Daha bütünleģik Ģehirler, kamuya açık parklar veya eriģilebilir toplu ulaģım sistemleri gibi paylaģılan olanaklar çerçevesinde ve toplumu ayırmaktansa daha devamlı ve birleģtirici kentsel doku ile oluģturulmaktadır. 19

42 ġekil 2.11 : Batı AtaĢehir ve Barbaros mahallesinden görünüm (Url-106). Tüm dünyaya büyük bir hızla yayılan neo-liberal politikalar baģa gelen yerel yönetimler vasıtasıyla Ġstanbul da da son 20 yıldır yaģanmaktadır. Sermaye sürecinde yaģanan dönüģümler toplumsal ve kentsel açıdan da dönüģümleri tetikler boyuttadır. Kentin küreselleģmeden etkilenen yapısı kentin dinamiklerinin de son yıllarda bunla Ģekillendiği gerçeğini gözler önüne sermiģtir. Ayrıca sanayi toplumundan enformasyon toplumuna geçiģle ulus devletin yapısında beliren değiģiklikler de küreselleģme sürecinin odağındadır. Toplum bu dönüģüm evresinde sınıfsal ayrımlara daha fazla maruz kalmaktadır. Kentte yaratılan sosyal eģitsizlik, sosyal ve mekansal ayrıģmalara neden olurken bu ayrıģmalar kentlerin örüntüsünü de etkilemektedir. Çöküntü bölgeleri artık kent yönetimleri ve küresel sermaye odakları için birer tehdit oluģtururken bu bölgeler hızlı bir yıkım süreci içersine girmiģlerdir. Türkiye gibi geliģmekte olan ülkeler bu dönüģüm sürecine geç girmiģ olsalar da özellikle metropoller soylulaģtırma denilen bu dönüģümlerin merkezi olmaktadırlar (Laçin, 2008). SoylulaĢtırma, en basit ve sınırlı tanımıyla, dar gelirlilerin yaģadığı, kent içerisindeki köhneleģmekte olan konut alanlarına, daha üst sınıfların yerleģmeye baģlaması süreci olarak ifade edilebilir. DeğiĢimin gerçekleģtiği mahallelerde, bir taraftan eski ve bakımsız kalmıģ konutların yenilenmesiyle gözle görülür fiziksel iyileģmeler yaģanırken; diğer taraftan eski sakinlerin, yerlerini biraz da gönülsüz olarak sonradan gelenlere bıraktığı, literatürde yerinden edilme (displacement) olarak adlandırılan bir süreç yaģanmaktadır(ciravoğlu ve Ġslam, 2006). 20

43 3. REZĠDANS KONUT TĠPĠNE BAKIġ 3.1 Rezidans Modelinin Ortaya ÇıkıĢı, Sebep ve Ġlk Örnekler Kentte yaģayanların tüm güncel ve gelecek hayat etkinlikleri için nesnel uygulama alanı kentin kendisidir. Bu etkinlikler kenti durmaksızın bir değiģim ve güncellenme içinde olmasını sağlar. Tarih boyunca özellikle metropoller, içinde yaģayanın sosyal yapısının her değiģiminde, kimi zaman öncekini yok ederek ya da terk ederek yeniden ĢekillenmiĢtir (ġekil 3.1). Ancak içinde bulunduğumuz ilerleme sürecinin de miladi sayılabilecek Fransız devrimi ve yansımaları, kentlerin hem bütün hem de birim mekânlara ayırmıģ ve kendi sürekliliği içinde devinen birbirinden koparılmıģ kontrol merkezlerine çevirmiģtir (Asiliskender, 2004). ġekil 3.1 : Sultanahmet meydanı ve altında Roma-Bizans hipodrom duvarı (Url-107) 21

44 Bu kontrol merkezine göre kamusal alanlar otoritenin merkezi haline gelmiģtir ve birey bu kontrol altında her türlü ihtiyacı karģılanarak daha az üreten varlıklar haline getirilmeye çalıģılmıģtır. Bu felsefenin altında yatan mekân anlayıģıyla bireylere zaman kavramının sınırlılıklarından dolayı belli yapılardaki konfor ile sahip çıkılma yoluna gidilmiģtir. Bu amaçla mekânın toplum üzerindeki etkisini arttırmak için sosyolojik ve coğrafi deneyimlerin bütünleģtirilmesi anlayıģı geliģtirilmiģtir. Bu da siyasi otoritenin toplumun kendisi olabilmesi ve yaģam deneyiminin tasarıma aktarılmasıyla mümkündür. BaĢka bir deyiģle mekânı evrenselleģtirmek onu tüketmek ve yok etmektir. Mekân mantığın sınırlarını zorlayacak biçimde hız ve aklın mimarisine dönüģecektir (Deleuze, Guattari,1990) (Asiliskender, 2004). Mekân kendi yerelliğini yaratarak otoritenin baskısından dolayı içinde özel donanımlarıyla bir cennet vaat ederken bu çeģitliliği insanlara kabul ettirecektir. Teknolojinin ve zamanın değiģimi sonucu gereksinimler artacak ve ihtiyaçları karģılayan bir yaģamsal etmen haline gelen konfor olgusu farkındalık düzeyini azaltarak, insanların günlük yaģam tarzları içinde onları ağırlayacak zenginlikler içinde yumuģak yataklar haline gelecektir. Bu mantığın en güzel örneklerinden biri de rezidans içinde yer alan fonksiyon zenginliğinin insanlara sağladığı rahatlıktır (ġekil 3.2). Mekân olarak tanımlanan bireyin yaģam alanı konut esas olmak üzere alıģveriģ merkezinden, ofis... vb tüm iģlevlere sahip olabilen yapılar kapsamında kullanıcı eylemleri kontrol altında tutulacak ve özlenen konfor onlara sağlanacaktır (Asiliskender, 2004). ġekil 3.2 : Ġstanbul Sapphire Projesi iç mekan tasarımı (Url-44). Temelde barınma gereksiniminden ortaya çıkan ve bir takım yan iģlevlerle günümüz yaģam tarzını kabullenen kullanıcının ihtiyaçlarına cevap veren rezidans yapı tipi 22

45 kentteki toplumsal yaģamı bir ölçüde kontrol altına aldığından kent yaģantısını ve planlamasını olumlu ve olumsuz etkilemektedir. Kent ve toplum yaģamını etkileyen rezidansların, olumlu yönlerini geliģtirip olumsuz yönlerini de göz önünde bulundurmak, ilerici bir mimari dönüģümü beraberinde getirecektir. Bu anlamda rezidansların kent ölçeğinde baģlıca avantajları: Kullandığı arazi ve barındırdığı kiģi sayısı kıyaslandığında kentden az alan talep etmesi Arsadan maksimum kazanç sağlaması DüĢeyde yer alan düzenlemesi sayesinde maksimum insan barındırması Kentin hızlı yaģamına uyum sağlaması Ġçerisindeki barınma dıģı iģlevleri sayesinde kent yaģamını 24 saat canlı tutabilmesi Kentin hemen hemen her bölgesine yayılarak maddi ve sosyal alanda eģitlikçi konut bölgeleri yaratması, zengin kesimin belirli bölgelerde gruplaģmasını ve kentin kozmopolit yapısının bozulmasını engellemesi Her yaģta insanın fonksiyonlara güvenli ve kolay ulaģımını sağlaması AlıĢveriĢ, çalıģma, eğlence spor fonksiyonları ile konut birimlerini desteklemesi ve bu alanlarda her çeģit kullanıcı tipine kentsel faaliyetlerden yararlanma olanağı sunması Kentlerin merkez bölgelerini istenen canlılığa kavuģturmanın ve yaģanabilir kılmanın etkili bir yolu, bu bölgelerde rezidansların bir özelliği olan iģlevsel çeģitliliği desteklemek ve çeģitliliği olan ama dengelenmiģ bir nüfus yaratmaktır. UlaĢım ile ilgili ilke ise iģlevler arasında büyük mesafelerin en aza indirgendiği "kolay eriģilebilir kent" hedefine yöneliktir. Bu noktada kentin pek çok sorunu üst üste çakıģmaktadır. ġöyle ki, kentin otomobil kullanımı esas alarak yaygın bir geliģme göstermesi, yalnızca büyük kayıp/sahipsiz alanların ortaya çıkmasına neden olmaz; bu durum sürdürülebilir ya da çevreyi geliģtirici kent kavramı ile de çeliģir. 21. Yüzyılda artık çok daha bütüncül ve demokratik, toplumdaki insanları birbirine yakınlaģtıran bir kent resmi çizilmektedir (compact city). Bu bağlamda, otomobile 23

46 olan bağımlılığı en aza indiren, yaya hareketini ve bisiklet kullanımını artıran, hava kirliliğini ve enerji harcamalarını en aza indiren geliģmiģ bir toplu ulaģım modeli ile kolay eriģebilir, her Ģeyi bir araya getiren, endüstriyi değil ama konutu ve çalıģma yerlerini, alıģveriģ alanlarını, toplumsal, rekreatif ve eğitimle ilgili iģlevleri yakınlaģtıran çözümler beklenmektedir. Ne var ki, kentsel yoğunluk ile ilgili kararlar alınırken, doğaya ve yeģile olan gereksinme göz ardı edilmemelidir. Doğa ile bütünleģme, ekolojik sürdürülebilirliğin en önemli bileģenidir. Yeni binaların yeni çevreleri biçimlendirdiği gerçeği özellikle tümüyle yeni alanlarda açıkça gözlemlenebilmektedir. Bazen de geleneksel bir kent bölgesinde yeni yapılan bir bina, çevre dinamiklerini tamamen değiģtirebilmektedir (ġekil 3.3). Örneğin, Paris'te eski bir kent dokusu içinde son derece aykırı ve ĢaĢırtıcı bir düģüncenin ürünü olarak tanımlanan bir takım binalar, gelecekte çevresindeki önemli kent mekânlarını birbirine bağlamıģ ve çeģitli rekreatif kullanımları kapsayan iģlevsel zenginliğiyle bölgenin yeniden yaģam bulmasını sağlamıģtır. ġekil 3.3 : Elit Residence (Url-26). Kent bağlamında çıkarılacak ders ise, kamuya yarı açık binaların çok amaçlı ve "esnek" kutular olarak tasarlanması ve böylece ana iģlevleri dıģında kentlilere ve konut sahiplerine günlük yaģamlarını zenginleģtirecek ek iģlevler sunabilmesidir. Bunun sonucunda hem bina ile çevresi arasında olumlu bir etkileģim doğacak, hem de binaların ana iģlevlerinin kullanım potansiyeli artacaktır. Ülkemiz kentlerindeki 24

47 söz konusu binaları çevresiyle ve kentle barıģtırmak için bu tür yöntemlerden mutlaka yararlanılmalıdır. Modernizm sonrasında yıl boyunca kent ve bina planlamasında doğaya sırt çevrilmiģ, doğal çevre yüksek binalar arasında uzanan, iģlev ve kullanımdan yoksun tanımsız yeģil alanlara indirgenmiģtir (ġekil 3.4). Bu dönemde ortaya çıkan "mega kent" düģüncesi de artık geçmiģte kalan bir yaklaģımdır. Geleceğin kentinde binalarla ilgili en önemli iki soru insan-ölçeğinin yani insanın etkinliklerine uygunluğun nasıl elde edilebileceği ve fiziksel çevre duyarlılığının nasıl sağlanacağıdır. Bu bağlamda yüksek yapı ya da alçak yapı seçimi yapmak çok da anlamlı değildir. Yoğunlukla ilgili kararlar alırken yerel sosyal dinamikler ve çevresel değerler dikkate alınarak, o bölge ve kullanıcıları için olumlu ve olumsuz etkileri belirlenmeye çalıģılmalıdır. Fiziksel çevre denetimi açısından, kendi kendine yeterli, doğal kaynaklardan daha çok yararlanan ve çevresine daha az zarar veren binalar hedeflenmelidir. Bu hedeflerin söz konusu olduğu bina tasarımlarında mutlaka geleneksel mimari örüntülerin kullanılması gerekmez; çağdaģ tasarımlarla da bu ilkelere koģutluk sağlanabilir (Oktay, 2001). Kentlerde var olan çevre ve mekânın fiziksel anlamda en önemli varoluģ ilkesi bütünlük içinde çeģitlilik tir. Bu ilke ıģığında bir yapıya enjekte edilmesiyle oluģan yapıda çeģitlilik kavramı zaman içinde önemli hale gelmeye baģlamıģtır. Gökdelenler bu anlamda konut kapsamı içinde özde büyük bir kentsel ters dengeleyici olarak kullanılmıģtır. Fakat önemli olan nokta iģlevlerin, kullanıcı gereksinimleri doğrultusunda yapı içine empoze edilmesidir (Url-108). ġekil 3.4 : Ataköy 9. Kısım (Url-109). 25

48 Günümüzde rezidanslar, pahallı yatırım olmaları ve yatırımcılarına getirdikleri finansman yükünün de sebebiyle bir takım ters etkiler yaratabilmektedirler. Özellikle metropol alanlarında, çıkıģ nedenlerinin uzağında, rant kaygısı, kullanıcı talepleri, maksimum kazanç istemi sonucu birçok faktör göz ardı edilerek ve yapay bir kent kimliği oluģturarak belirli ekonomik seviyenin üzerindeki kesime hitap eden bir bina tipi olarak kendini gösterebilmektedirler (ġekil 3.5). Bu anlamda gerçekte yeni Ģehircilik akımı (new urbanizm) ve sürdürülebilirlik gibi birçok kavramı bünyesinde barındıran yapı tipi bir takım avantajlarının yanında dezavantajlarıyla da kent düzenlemesinde kendini göstermektedir. ġekil 3.5 : Süzer Plaza & Residence (Url-86). Bunlara örnek Ģunlar sayılabilir: YanlıĢ yer seçimi ile kent siluetini bozma Çevreye adaptasyon zorluğu ile kent kimliğine zarar verme 26

49 Çevresel düzenleme eksikliği ile yalıtılmıģ bir hapis mekân oluģturma eğilimi ile kentten soyutlanması ĠĢlev çeģitliliği ile kullanıcıyı kentten kopartarak kent ile iletiģimini sınırlı boyutlarda kurması Teknolojik veriler eģliğinde kullanıcıyı yeģilden kopartarak mekanikleģmiģ bir yaģam standardı sunma Çevresiyle iliģkileri kapsamındaki alınan kararlar neticesinde ayrıģtırılmıģ bölgeler yaratması Alt yapı eksikliği Formları ve yükseklikleri ile kente itibar sağlayabilen, içerdiği iģlevler sayesinde kente canlılık ve hareket getiren rezidanslar birçok olumsuz faktörü olumlu bir girdi olarak kente kazandırma potansiyeline de sahiptirler. 3.2 Ġstanbul ve Rezidans Dünyanın üretimden çok tüketime ve dıģ borçlara dayalı olarak kalkınmaya çalıģan ülkelerinin azmanlaģarak büyüyen kentleri, bu yarıģta yer kapabilmek ve uluslararası sermayeyi kendilerine çekebilmek adına amansız bir rekabete girmiģ bulunmaktadırlar. Özellikle az geliģmiģ dünya metropolleri, New York, Londra, Tokyo, Frankfurt gibi dünya kenti olabilmek adına her türlü imkânı koz olarak ileri sürerek tüketme ve kontrolsüz ve plansız bir büyüme ile karģı karģıya kalmaktadırlar. Dünya Bankasının raporlarına göre 2030 yılına kadar dünya nüfusuna katılacak olan 2 ila 3 milyar kiģinin % 97 sinin yaģayacağı ve var olan nüfus ve kentsel yoğunluklarının ikiye katlanacağı ön görülen bu mega-kentler arasında Ġstanbul da yer almaktadır (Yapıcı, 2005) (ġekil 3.6). ġekil 3.6 : Üsküdar dan Ġstanbul boğazı ve kent silüeti (Url-110). 27

50 Günümüzde dünya metropollerinin her birinin sahip olduğu değerlere göre üstlendiği bölgesel hatta uluslararası roller vardır. Chicago ve Los Angeles bölgesel öneme sahipken New York, Tokyo gibi Ģehirler 21. yy a yönelik dünya metropolleridir. Bununla birlikte Londra nın dünyanın finans merkezi, Paris in ise dünyanın entelektüel merkezi olması gibi dünya metropollerinin üstlendiği özellikli iģlevleri de vardır. Ana hatları ile aktarılmaya çalıģılan uluslararası metropol kavramı senaryosunda Ġstanbul un yerinin, kimliğinin ve konumunun tartıģılarak ortaya konması gerekmektedir. Ġstanbul un Dünya Kenti kimliği ancak bu Ģekilde tanımlanabilecektir. Dünya üzerindeki 128 merkez arasından seçilen, 40 dünya metropolü arasında yer alan Ġstanbul, dünyanın en kalabalık kentleri arasında 21. Sırada yer almaktadır (Brinkhoff, 2010). Ġstanbul un metropol tanımına uygunluğu dıģında, diğer dünya metropolleri ile benzerlik ve farklılıkları, ülke ve ülkelerarası platformda üstlendiği rol de Ġstanbul un kimliğini ortaya çıkartmada temel verileri oluģturmaktadır. Yalnız coğrafi konumu, doğal ve kentsel peyzajlarıyla yada birçok uygarlıklara beģik olan kültür mirasıyla değil, ulusal ekonominin çok güçlü faktörleri ile yaratılmıģ bir metropol olarak ülkesel ve giderek ülkelerarası bir öneme sahip olmaya baģlamıģtır. Bununla birlikte Ġstanbul dünya kenti kimliğinin pekiģtirilmesinde en büyük engellerden biri olarak beliren yerel yönetim sorunları çözümlenemediği sürece Ġstanbul un dünya kenti imajının olgunlaģmasını olumsuz yönde etkileyecek, aynı zamanda Ġstanbul un geleceğine iliģkin ciddi bir vizyonun eksikliği ile birleģtiğinde Ģehrin taģralaģmasına da katkıda bulanacaktır lerden itibaren Ġstanbul da görülen geliģmeler, karayolu ağırlıklı ulaģım sistemi ve sanayileģme süreci sıkı sıkıya bağlıdır. Böylece sanayi alanları istihdam ettiği gücü için konut alanlarını çevresine çekmiģ, Ġstanbul belediyesi sınırları dıģına taģan konut-sanayi alanları yönetimsel sorunlar nedeniyle kentin kontrolsüz geliģimine neden olmuģtur. Bu dönem zarfı içinde kendi yetki alanları dıģında bocalayan yerel yönetimin sorunları günümüz Ģartları altında da devam etmektedir. Günümüz dinamik ve modern toplumunun sosyo-ekonomik, siyasi beklentilerine cevap vermede yetersiz kalan bu yönetim felsefesi kamu yönetiminin, yerel düzeyde örgütlenmesini ve dolayısıyla ideal yerel yönetim bilincinin oturması yolunda bütüncül ve uzun dönemli çözümlere ulaģmasını engellemektedir (Çubuk, 1994). 28

51 Tek Ġstanbul'dan veya merkezden söz etmek mümkün değildir. GeniĢ ve yaygın bir coğrafya olan Ġstanbul da kentin farklı bölgeleri birbirine bağlanmamıģtır. YerleĢik bir tren, metro ağı olmadığı ve ulaģım sadece karayoluyla yapıldığı için Ģehrin bütünlüğünden, entegrasyonundan ya da bir merkezinden söz etmek mümkün değildir. ġehir birbirinden kopuk, birbirine uzak, birbiriyle ilgisiz bölgeler ve mahallelerdir. O bakımdan Ġstanbul'da bir ortak kültürel dokudan da söz edilemez. Yani sadece coğrafya olarak değil kültürel coğrafya olarak da bir tek Ġstanbul yoktur. Bu kültürel kopukluk iki ayrı uçtan beslenmektedir. Birincisi gitgide daha hızlanan ve sertleģen bir gettolaģma olmasıdır. Bunu tetikleyen ana sebep göç ki, bu, Ġstanbul'un ana sorundur. Yılda yüzde 4 nüfus artıģı ve yüzde 14 araç artıģı ile bu kent sadece taģınmaz bir insan yükü üretmekle kalmayıp aynı zamanda birbirini dıģlayan kültürel coğrafyalar da oluģturmaktadır. Farklı kentlerden göç etmiģ nüfusun topluca oturduğu mahalleler bir diğerinkine kapalıdır. Bundan hareketle kentin 'eskileri' veya 'yerleģikleri' de kendilerini siteler, 'kent'ler, 'konak'lar kurarak dıģarıya kapatmakta ve sonuçta birbirini duymayan, anlamayan, tanımayan cemaatler oluģmaktadır (Kahraman, 2009). Ġstanbul kentinin yaģadığı yerel yönetim örgütlenme sorunlarının bir diğer önemli nedeni ise planlamada olan yetersizliklerin yoğun nüfusu kaldıramayarak deforme olmaya baģlamasıdır. Planlamada göz önünde bulundurulmayan iģlevlere yönelik arazi kullanımları arasındaki iliģkiler, iģlevsel bağlılıklar, Ģehir planlarının ekonomik ve sosyal nitelikleri gibi kavramlar arka plana atılmıģtır. Bu amaçla 1967 yılında planlama için hazırlanan ön raporlarda Prof. Piccinato 50 km. yarıçapında bulunan Ġstanbul metropoliten alanın geliģimini etkileyen fiziksel ve ekonomik faktörleri çok daha geniģ bir alan içinde düģünmek gerektiğini savunmaktadır (Kortan, 1999). Tarımsal üretim, sanayi, turizm ve doğal kaynaklar, deniz ulaģtırması, yol Ģebekesi bu geniģ alan içinde bütünlüğü sağlayacak bir yönde planlanabildiği takdirde kalkınma yönünden yararlı bir organize yapı kurulabilecektir. Klasik dairesel planlama(radial cocentric) geliģimi durdurarak doğrusal açık bir sistemin (linear) tercih edilmesi, aģırı yoğunlaģmayı önleyecek ve çeģitli fonksiyonel değiģim, imkânlarına daha iyi cevap verebilecektir (ġekil 3.7). Planlamada bir diğer önemli nokta ise yapılacak olan değerlendirme de metropoliten alanın çevre yerleģimleri ile değerlendirilmesi olacaktır. Böylece yönetimsel boģluklardan oluģan dağınık ve rastgele bir yerleģme modeli yerini organize olmuģ bir bütüncül kent omurgasına 29

52 bırakarak, kentin yerleģimi ile ortaya çıkan ekonomik, sosyal, kültürel ve politik tablo daha net okunabilecektir. Bu açıdan bakıldığında bir kentin toplumsal iģ bölümlerinin belirlenmesinin ve yönetimsel bir örgütlenmenin oluģmasının, kent kimliğinin ortaya konması açısından ne kadar önemli bir rol oynadığını görmekteyiz. Kentin yapılaģma biçimlerini, bünyesinde barındırdığı renkleri ile yaģam biçimlerini, tüketim kültürünü ve planlama Ģekillerini ortaya çıkaran bu özellik gerek ülke bazında gerekse ülkelerarası bazda bilgi toplumunun var olma sürecinde küresel dünya vizyonuna ne kadar adapte olabileceğinin sinyallerini verebilmektedir (ġekil 3.8). Diğer bir deyiģle tek tipleģmeye baģlayan dünya yaģam biçimlerini ne kadar özümseyebildiğini ve bu doğrultuda aynılaģmıģ alıģkanlıkların doğrultusunda geliģen yapı birimlerinin ne ölçüde doğru kullanıldığını algılayabilmekteyiz (Çubuk, 1994). ġekil 3.7 : Luigi Piccinato nun Önerisi ( ) (Kortan, 1999) ġekil 3.8 : Esentepe den Levent e bakıģ (Url-111). Ġstanbul tarih boyunca çeģitli yolların kesiģtiği, ticaretin ve ithalatın yapıldığı kent olarak dünya ile iletiģim halinde olan bir merkez niteliğindedir. Bir metropol olarak ve kozmopolit yapısının da katkısıyla farklılıklar içinde çeģitlilik, ekonomi ve yaģam 30

53 tarzı sergilemektedir. Farklı ulus ve bölgelerden insanları bünyesinde barındıran Ġstanbul nüfus açısından da bugün dünyanın en büyüklerinden biridir. Farklı gereksinmelere ihtiyaç duyarak mimarların diğer merkezlerde bulunmayan olanakları kullanmalarını sağlayan kent bu sayede birikim ve deneyim edinmelerine de sebep olmaktadır. Ġstanbul yükselen yapıları ile dünyada üst sıralarda yer almaktadır. Nitekim mimarlık eserlerinde; Dünya daki iletiģim ağı sayesinde odak noktalar haline gelen diğer metropollerde görülen yapılaģma biçimi kendini göstermektedir (ġekil 3.9). Bu durum hem konumu sebebiyle bir ticaret merkezi olan Ġstanbul un farklılaģan tüketim alıģkanlıklarından hem de bu kavramın etkisi altında geliģen yaģam tarzından kaynaklanmaktadır. Belki de bu sebepten dolayı zaman zaman metropolün tarihi dokusunu hiçe sayılarak 21. yy. ın bir getirisi olan çağdaģ yaģam bağlamında geliģen yapı tiplerine, baģka çevre ve koģulların ürünleri de olsa, daha çok rağbet edilmiģtir. Bundan dolayıdır ki kimi çözümlerin altyapı açısından çevre verileri ile uyuģmadığı ve kentin siluetine getireceği olumlu etkiden çok onu bozduğu gözlenmiģtir. Bu durum modern hayatın elit kesim tarafından talep edilen lüks konut ihtiyacını karģılayamamakta ve kullanılmamaktadır. ġekil 3.9 : Önde Selenium Twins Residence, Arkada Polat Tower Residence ve Selenium Residence (Url-112). 31

54 GeliĢen ekonomi, sosyal yapıda gelir ve kültür uçurumunu da beraberinde getirmektedir. FarklılaĢan konut tipleri, ulaģım, zaman kısıtlılığı, değiģen yaģam tarzları ve tüketim alıģkanlıkları doğrultusunda elit kesime hitap eden bir görev üstlenmektedir (ġekil 3.10). Bir ticaret merkezi ve ülkenin kalbinin attığı yer olarak diğer Ģehirlerden farklılaģan Ġstanbul artık yabancılar için bir çekim noktası haline gelmekte ve dünya standartlarına uyum aģamasında değiģime uğramaktadır (Url- 113). ġekil 3.10 : Trump Tower dıģ mekan ve spor alanı (Url-93). Günümüzde pek çok nitelikli konut sitesinin sağladığı sosyal tesisler, spor merkezleri, kapalı-açık otopark, site güvenliği, profesyonel yönetim, çocuk oyun alanları, düzenlenmiģ yeģil alanlar gibi özelliklerin hepsini veya bir kısmını sağlamalarının yanında rezidans yapı tiplerinde ek bir takım iģlevler de kullanıcılarına sunulmaktadır (ġekil 3.11). Bu yapı tipine asıl talebin ortaya çıkmasını sağlayan bu iģlevler projeden projeye değiģmekte ve bu farklılaģma kullanıcı seçimlerine de yansımaktadır. 32

55 ġekil 3.11 : Anthill Residence açık havuz modeli (Url-6). Bu anlamda otel konforu ve imkânları sunan rezidanslarda concierge, güvenlik, housekeeping, kuru temizleme, vale parking, spor imkânları gibi iģlevler zamanla yarıģan, yüksek gelire sahip, tek yaģamayı tercih eden ya da sık seyahat eden kullanıcılara sunulmaktadır (ġekil 3.12). Yoğun çalıģma temposu içerisinde ihtiyaçlarını gidermek için arayıģa girip ulaģmak için zaman ve enerji kaybetmektense bu iģlevleri ellerinin altında hazır bulmayı tercih eden kullanıcı profilleri rezidanslara talebi arttırmaktadır. ġekil 3.12 : Andromeda Residence fuaye (Url-5). Rezidans larda yaģayanların çoğu A-B sosyo-ekonomik grubuna dâhil, uzmanlık gerektiren bir meslek sahibi ve 30 yaģ üstündedir. Ġstanbul da B ve üst gelir 33

56 seviyesine sahip bu grup nüfusun yüzde 22 sine denk gelmekte ve bunların önemli bir bölümü rezidans ve lüks konutlarda yaģama özlemi içindedir. Bu durum elit kesimin konut seçimine yönelik talebini de ortaya koymaktadır. Rezidanslara yönelen kullanıcının ev sahibi olmayı sadece bir ihtiyaç olarak görmediği, kendi zevkini yaģadığı mekâna yansıtmak isteyen bireylerden oluģtuğu gözlenmektedir (ġekil 3.13). Ġstanbul metropolünde üst gelir grubunun bir kısmı sessiz sakin kent çeperlerini tercih ederken bir kısmı ise Ģehirden vazgeçmeyerek rezidans tipi konut yapılarında ikamet etmeyi tercih etmektedir. Kent merkezini tercih eden bu kesim iģleri dolayısıyla Ģehir içinde olması gereken yöneticiler, sanatçılar ve iģ adamlarından oluģmakta olup yaģ ortalaması kent çeperinde yaģamayı tercih edenlere göre daha düģüktür (Balaban, 2006). DeğiĢen iģ tanımları, endüstriyel yapıdan enformasyon toplumuna geçiģ, metropollerin artan beyaz yakalı çalıģan talebi, kültür sanat etkinlikleriyle sosyal donatıların genelde merkezde yoğunlaģması gibi nedenler bir kente dönüģ organizasyonunu ve buna bağlı olarak bilinçli tüketici talebini de beraberinde getirmektedir. ġekil 3.13 : Anthill Residence dıģ cephe modeli (Url-6). Ġstanbul da son 15 senedir görülmeye baģlanan rezidans konut tipi tüketici talebindeki yoğun artıģ sebebiyle metropolün geneline yayılım içerisindedir. Bu 34

57 noktada yapılacak çalıģma, Ġstanbul ölçeğinde modelin analizi ve farklı boyutlarda yarattığı etkiler anlamında değerlendirilmesi açısından önemlidir. Böylece hem günümüz koģullarının anlaģılması hem de gelecekte kent ve konutun geliģimine iliģkin öngörülerde bulunulması mümkün olacaktır. 3.3 Ġstanbul daki Rezidans Projeleri Bu bölümde tez kapsamındaki hedeflerden biri olan Ġstanbul daki Rezidans Konut Tipi tanımına ulaģmak için Ġstanbul ilinde halen kullanılmakta olan, inģaat halinde olan ve projesi kesinleģmiģ olan rezidans projeleri üzerinde bir araģtırma yapılmıģtır. Projeler seçilirken ayırt edici kural olarak proje adlarının içerisinde ve/veya proje tanıtımlarında rezidans teriminin geçiyor olması kabul edilmiģtir. Buna göre Ġstanbul ili idari sınırları içerisinde ocak 2010 tarihi itibariyle belirlenen yaklaģık 120 adet rezidans projesinden 100 adet proje rastgele seçilerek çalıģma baģlatılmıģtır. Öncelikle proje isimleri alfabetik sıraya göre listelenmiģ ve bulundukları kıta, ilçe ve semt bu listeye eklenmiģtir (Çizelge A.1). Projelerin kent sathındaki dağılımlarının tespiti ve bu dağılımın eģit yoğunlukta olup olmadığının ortaya konması, bu Ģekilde de yeni yapı tiplerinin kent içerisindeki geliģimlerinin ardındaki sebepler hakkında fikir yürütebilmek amacıyla tespit edilen 100 adet rezidans projesi için haritalama çalıģması yapılmıģtır. Bu çalıģma için taban seçilen Ġstanbul Ġli Ġdari Sınırları Haritası olarak BüyükĢehir Belediyesi Sınırları Ġçerisinde Ġlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda DeğiĢiklik Yapılması Hakkındaki Kanun çerçevesinde oluģturulan ve tarihinde yayınlanan harita kabul edilmiģtir (Ġ.B.B., 2008) (ġekil 3.14). BüyükĢehir Belediyesi tarafından kanun kapsamında Ġstanbul da 41 olan ilk kademe belediyelerinden 37'sinin tüzel kiģiliği sona erdirilerek 8 ilçe belediyesi oluģturulmuģ, 32 olan ilçe sayısı da Eminönü nün kaldırılması ve Arnavutköy, AtaĢehir, BaĢakĢehir, Beylikdüzü, Çekmeköy, Esenyurt, Sancaktepe ve Sultangazi den oluģan 8 yeni ilçeyle birlikte 39 olmuģtur. Taban haritanın üzerinde Ģehir içerisinde bulundukları yerlere göre dairesel lekeler olarak iģaretlenen rezidans projelerinin kent coğrafyasındaki dağılımı elde edilmiģtir (ġekil 3.15). 35

58 ġekil 3.14 : Ġstanbul Ġli Ġdari Sınırları Haritası (Ġ.B.B., 2008) 36

59 ġekil 3.15 : Ġstanbul Ġli Ġdari Sınırları içerisindeki 100 adet rezidans projesi haritası 37

60 Harita üzerinde iģaretlenen 100 adet proje dağılımına bakıldığında bu dağılımın kent genelinde homojen bir yapı sergilemediği, belirli bölgelerde kümeleģmeler yarattığı, iki kıtadaki dağılımın eģit olmadığı, Avrupa yakasındaki rezidans projelerinin toplamın %60 ını oluģturduğu görülmüģtür (ġekil 3.16). En fazla proje olan ilçeler olarak da 24 adetle ġiģli, 11 adetle Ümraniye ve 8 adetle AtaĢehir ilçeleri tespit edilmiģtir. Bu 3 ilçedeki projeler toplamı Ġstanbul daki tüm rezidans projeleri toplamının üçte birinden fazladır. Asya kıtasındaki ilçelere göre rezidans projelerinin ( 40 adet) alfabetik dağılımı Ģu Ģekildedir: AtaĢehir (8 Proje): Andromeda Residence, Dumankaya Ġkon, Flora Residence, Global Residence, My Towerland Residence, Palladium Residence, Uphill Court Residence, Varyap Meridian Beykoz (1 Proje): Acarkent Residence Kadıköy (4 Proje): Dilman Towers Residence, Göztepe Park Residence, Paragon Residence, Park Residence Kartal (6 Proje): Dragos Royal Towers, Dumankaya Vizyon, Seyba Residence, Uprise Elite Residence, Uptwins Deluxe Residence, Soyak Evreka Residence Pendik (6 Proje): Atlantis Premium Residence, Atlas Residence, Çam Koza Residence, Doğa Ata Residence, Martan Residence, Trend Ekstra Residence Sancaktepe (1 Proje): ġelale Premium Residence Tuzla (1 Proje): Royal Park Residence Ümraniye (11 Proje): Antrium Residence, Buyaka, Canan Residence, Dream Towers Residence, Eltes Gold Residence, Londra Tower Residence, Pegasus Residence, Polaris Residence, Sevim Residence, Twins Residence, Dora Park Residence Üsküdar (2 Proje): Akasya, Sözbir Royal Residence Avrupa kıtasındaki ilçelere göre rezidans projelerinin (60 adet) alfabetik dağılımı ise Ģu Ģekildedir: Bahçelievler (1 Proje): Baran Residence 38

61 Bakırköy (1 Proje): Novus Residence BaĢakĢehir (1 Proje): Spradon Residence BeĢiktaĢ (6 Proje): Akmerkez Residence, Bellevue Residence, Selenium Panaroma, Selenium Twins, The Residence Gayrettepe, Zorlu Center Beylikdüzü (4 Proje): Aktel Residence, Beyaz City Residence, Ekinoks Residence, Skyport Residence Beyoğlu (3 Proje): Galata Residence, Mecidiyeköy Residence, Triada Residence Büyük Çekmece (3 Proje): Ginza Residence, Pelican Hill Residence, Vista Residence Esenyurt (5 Proje): Hera Club Residence, Nokta Residence, Papatya Residence, Rayana Residence, Story Residence Eyüp (5 Proje): Fantasia Elite Residence, Gökyüzü Residence, Kemer Rose Residence, Saban Residence, Suvenue Residence Kağıthane (1 Proje): Ġstanbul Sapphire Küçük Çekmece (2 Proje): Arkon Park Residence, Divan Residence Sarıyer (4 Proje): Güney Residence, Ġstinye Park Residence, L ist Ġstinye Suites, Tarabya Residence ġiģli (24 Proje): Anthill Residence, Elit Residence, Elysium Cool, Elysium Fantastic, Elysium Residence, Feriköy Residence, Feriloft, Gallery Residence, Garden Tower Residence, Kanyon Residence, Kempinski Astoria Residence, Levent Loft, Main Towers Residence, Mega Residence, Metrocity Residence, NiĢantaĢı Residence, Polat Tower Residence, Rixos Bomonty Residence, Selenium Residence, ġiģli Plaza, Süzer Plaza, Taksim Residence, Terrace Fulya, Trump Towers Projelerin kümeleģtiği bölgeler ise yine harita üzerinde çember içerisine alınarak gösterilmiģtir (ġekil 3.17). Bunlar Avrupa kıtasında Beylikdüzü-Çekmece bölgesi, Eyüp (Göktürk) bölgesi, BeĢiktaĢ-ġiĢli bölgesi, Asya kıtasında Kadıköy bölgesi, Ümraniye-AtaĢehir bölgesi, Kartal bölgesi ve Pendik bölgesidir. Görülmektedir ki projeler hem merkezlerde hem de yeni kurulmakta olan bölgelerde yer almaktadır. 39

62 Ġstanbul 100 Proje Asya 40 Proje Avrupa 60 Proje AtaĢehir 8 Proje Bahçelievler 1 Proje Beykoz 1 Proje Bakırköy 1 Proje Kadıköy 4 Proje BaĢakĢehir 1 Proje Kartal 6 Proje BeĢiktaĢ 6 Proje Pendik 6 Proje Beylikdüzü 4 Proje Sancaktepe 1 Proje Beyoğlu 3 Proje Tuzla 1 Proje Büyük Çekmece 3 Proje Ümraniye 11 Proje Esenyurt 5 Proje Üsküdar 2 Proje Eyüp 5 Proje Kağıthane 1 Proje Küçük Çekmece 2 Proje Sarıyer 4 Proje ġiģli 24 Proje ġekil 3.16 : Rezidans projelerinin kıtalara ve ilçelere göre dağılım Ģeması 40

63 ġekil 3.17 : Rezidans projelerinin kümeleģme gösterimi haritası 41

64 Kent sathına yayılımı belirlenen 100 adet projenin detay incelemesi için yoğunluk derecelerine göre 20 adet proje seçilmiģ ve harita üzerinde iģaretlenmiģtir (Çizelge 3.1) (ġekil 3.18). Bu projelerin seçilmesinde uygulanan metotta 100 projenin 20 projeye indirilmesi için bölen katsayısı 5 olarak saptanmıģtır. Daha sonra ilçelerdeki proje miktarlarına göre projeler sıralanmıģ ve proje adedine göre ilçe sayısı ile her ilçedeki proje adedi çarpılmıģtır. Bunun sonucu olarak proje toplamına göre sıralanan ilçeler için toplam proje adedi bulunmuģtur. Elde edilen sonuçlar bölme katsayısı olarak seçilen 5 e bölünmüģ ve ilgili ilçe grubunda incelenecek proje adedi belirlenmiģtir. Ġlçe gruplarından seçimler rastgele yapılmıģ ve alfabetik sıraya göre aģağıdaki 20 adetlik rezidans projeleri listesi oluģturulmuģtur (EK B): 1. Akasya / Üsküdar (ġekil B.1) 2. Andromeda Residence / AtaĢehir (ġekil B.2) 3. Anthill Residence / ġiģli (ġekil B.3) 4. Atlantis Premium Residence / Pendik (ġekil B.4) 5. Bellevue Residence / BeĢiktaĢ (ġekil B.5) 6. Canan Residence / Ümraniye (ġekil B.6) 7. Dilman Residence / Kadıköy (ġekil B.7) 8. Dumankaya Vizyon / Kartal (ġekil B.8) 9. Eltes Gold Residence / Ümraniye (ġekil B.9) 10. Fantasia Elite Residence / Eyüp (ġekil B.10) 11. Ġstanbul Sapphire / Kağıthane (ġekil B.11) 12. Levent Loft / ġiģli (ġekil B.12) 13. Papatya Residence / Esenyurt (ġekil B.13) 14. Pelican Hill Residence / Büyük Çekmece (ġekil B.14) 15. Polat Tower Residence / ġiģli (ġekil B.15) 16. Selenium Twins / BeĢiktaĢ (ġekil B.16) 17. Skyport Residence / Beylikdüzü (ġekil B.17) 18. ġiģli Plaza / ġiģli (ġekil B.18) 19. Trump Towers / ġiģli (ġekil B.19) 20. Varyap Meridian / AtaĢehir (ġekil B.20) 42

65 TOPLAMA GÖRE SIRALAMA ĠLÇELER PROJE ADEDĠNE GÖRE ĠLÇE SAYISI HER ĠLÇEDEKĠ PROJE ADEDĠ TOPLAM PROJE ADEDĠ BÖLME KATSAYISI ĠNCELENECEK PROJE SAYISI SEÇĠLEN PROJELER Çizelge 3.1 : Proje seçim çizelgesi 1 ġiģli 1 x 24 AD = 24 AD /5 = 5 AD Anthill, Polat Tower, Levent Loft, ġiģli Plaza, Trump Towers 2 Ümraniye 1 x 11 AD = 11 AD /5 = 2 AD Canan, Eltes Gold 3 AtaĢehir 1 x 8 AD = 8 AD /5 = 2 AD Andromeda, Varyap Meridian 4 Kartal, Pendik, BeĢiktaĢ 3 x 6 AD = 18 AD /5 = 4 AD Dumankaya Vizyon, Atlantis Premium, Bellevue, Sellenium Twins 5 Esenyurt, Eyüp 2 x 5 AD = 10 AD /5 = 2 AD Papatya, Fantasia Elite 6 Kadıköy, Beylikdüzü, Sarıyer 3 x 4 AD = 12 AD /5 = 2 AD Dilman, Skyport 7 Beyoğlu, Büyükçekmece 2 x 3 AD = 6 AD /5 = 1 AD Pelican Hill 8 Üsküdar, Küçük Çekmece 2 x 2 AD = 4 AD /5 = 1 AD Akasya 9 Beykoz, Sancaktepe, Tuzla, Bahçelievler, Bakırköy, BaĢakĢehir, Kağıthane 7 x 1 AD = 7 AD /5 = 1 AD Ġstanbul Sapphire AD /5 = 20 AD 43

66 ġekil 3.18 : Seçilen rezidans projelerinin kente dağılım haritası 44

67 3.3.1 Ġstanbul ili ölçeğinde varılan sonuçlar Bulunduğu konum, proje aģaması, projedeki rezidans bloğu sayısı ve yüksekliği, bağımsız bölüm sayısı, plan tipleri ve m2 çeģitleri ile sağladığı rezidans özelliklerine göre detaylı Ģekilde incelenen 20 rezidans projesi ile ilgili Ġstanbul ili ölçeğinde varılan sonuçlar kentsel, mimari, ekonomi, iģletme, çevre ve sosyal boyutta sınıflandırılarak Ģu Ģekilde sıralanmıģtır (ġekil 3.19): EKONOMĠ ĠġLETME MĠMARĠ ÇEVRE KENTSEL SONUÇLAR SOSYAL ġekil 3.19 : Ġstanbul ili ölçeğinde varılan sonuçlara iliģkin alt baģlıklar Kentsel boyuttaki sonuçlar: Projelerin kentteki dağılımlarına bakıldığında Avrupa kıtasında rezidans tipleri kapsamında daha çok proje olduğu görülmektedir. OluĢum süreçlerine bakıldığında rezidansların yapımına önce Avrupa kıtasında baģlanmıģ, daha sonra Asya kıtasına da yayılmıģtır. Ġlk örnekler, Akmerkez Residence, Elit Residence, Polat Tower Residence, vb., kent dokusunun yoğun ve eski olduğu bölgelerde verilmiģ daha sonra Ģehir çeperlerindeki yeni alanlara geçilmiģtir. Projelerde sunulan hizmetlerin bir kısmı (spor tesisleri, mağazalar, vb.) yakın çevre tarafından da kullanılmakta, bu durum proje çevresine canlılık getirmektedir. SatıĢ ve kiralama ilanlarının değerlendirilmesiyle elde edilen bilgilere göre bazı projelerde yaratılan peyzajın civar yapılarca manzara unsuru olarak 45

68 kullanıldığı, bu durumun da civar yapılarda bir değer artıģına sebep olduğu gözlenmektedir. Genelde kent çeperlerinde yapılan rezidanslar beraberlerinde gelen belediye hizmetleri sebebiyle çevrenin bayındırlık düzeyinde artıģ yaratmaktadır. Bu durum Ģu an için kent merkezinde genelde tersi etki yaratmakta, altyapı gibi sistemlerde aģırı yük getirmektedir. Projeler büyüklüklerine ve bulundukları konuma göre trafik yoğunluğu yaratmaktadırlar. Genelde kentsel doku içerisinde yer alan projelerde rastlanan bu durum hem kullanıcıları hem de çevre oluģumları etkilemektedir. Yüksek ve yan iģlev içermeyen çevre duvarları kent dokusu içerisinde yer alan projelerde sokak yaģamına blok etkisi yaratmakta, sokak yaģamı bundan olumsuz etkilenmektedir. KüreselleĢme neticesinde kalkan sınırlar, özellikle rezidans projeleriyle kentsel ölçekte yeni sınırlara dönüģmüģtür. Kolâj kent kavramını (Harvey, 2003) kuvvetlendirir biçimde yan yana bir bütünü oluģturmayan ya da iliģki kurmayan bağımsız proje kümeleri gözlemlenmektedir. Mimari boyuttaki sonuçlar: Kent içi projelerde çözümler genelde tek veya ikiz kuleler halinde oluģturulmuģ fakat çeperlere çıktıkça blok sayısı arttırılmıģtır. Rezidanslar dıģ algıda görkemli mimariler Ģeklinde oluģturulmuģ, kat ortalama yüksekliklerde tasarlanmıģlardır. Çeperlere çıkıldığında bina yüksekliklerinin imar planlarına bağlı olarak düģtüğü görülmüģtür. Projeler kullanıcı profillerinin üst gelir grubu ve yüksek eğitim seviyesinden kiģiler olması sebebiyle genellikle modern ve çağdaģ mimari tasarımlar olarak çözümlenmiģlerdir. Yükselmenin de getirisiyle kent ve doğa manzaralarına hâkimiyet sağlanmıģtır. BaĢlangıçta bekar ve yeni evli çiftler için tasarlanan konutlarda 1+1 ve 2+1 plan tipleri çözümlenmiģ fakat daha sonra talebin artmasıyla daha geniģ 46

69 ailelere de cevap verebilecek 5+1, dubleks, penthouse gibi plan tipi çözümlerine gidilmiģtir. DüĢey geliģen ve yükseldikçe doğal peyzajdan uzaklaģan projelerin bazılarında bu ihtiyaç konut bazında veya genel kullanıma yönelik kat bahçeleri Ģeklinde giderilmeye çalıģılmıģtır. Belirli yüksekliğin üzerindeki hava akımlarından etkilenmemesi ve tehlike yaratmaması için genellikle cephe sistemlerinin arkasında çözülen kat bahçeleri çoğu zaman taze havadan uzak kapalı kutular Ģeklindedir. Özellikle kent dokusu içerisindeki projeler yüksek yapı olmaları nedeniyle çevre binaların manzaralarını engellemektedirler. Kat planları incelendiğinde projelerde ortak kullanıma yönelik geniģ alanlar ayrıldığı görülmektedir. Standart merdivenler, basınçlandırılmıģ yangın merdivenleri, yangın, yük ve yolcu asansörleri gibi sirkülasyon birimleri dıģında kat holleri, koridorlar, çöp toplama odaları ve kat temizlik odaları bu alanlara örnek olarak sayılabilir. Projelerde genellikle yüksek tavanlı, geniģ lobi bölümlerine yer verilmiģ, dıģarıda karģılaģılan görkem içeriye de taģınmaya çalıģılmıģtır. Projelerde, özellikle stüdyo ve 1+1 plan tipine sahip birimlerin geniģ misafir ağırlama alanlarının olmaması sebebiyle lounge bölümü denilen ortak kullanıma yönelik salonlar tasarlanmıģtır. Genellikle kendi içlerinde bir cafébar kısmı da bulunan bu salonlarda küçük alana sahip daireler çok sayıdaki misafirlerini ağırlayabilmektedirler. Projelerin çoğunda gömme dolap, vestiyer dolabı, mutfak dolapları ve banyo dolapları gibi sabit ahģap iģleri standart olarak sunulmaktadır. Fırın, davlumbaz, bulaģık makinesi, buzdolabı, çamaģır makinesi ve çöp öğütme makineleri de yine standart olarak bulunmaktadır. m2 maliyetleri yüksek olan binalarda konut içerisinde sirkülasyona ayrılmıģ alanları azaltmak veya tümden kaldırmak yoluna gidilmiģtir. Bunun neticesinde açık mutfaklar, salona açılan giriģ kapıları ve yine salondan geçilerek ulaģılan odalar rezidans projelerinin mimari çözümlerinde sıkça rastlanmaktadır. 47

70 Ekonomi boyutundaki sonuçlar: KüreselleĢmenin bir getirisi olarak, sermayenin tüm dünyada serbestçe dolaģması sonucunda rezidans projeleri küresel kapitalin görselleģmiģ halini temsil etmektedirler. Rezidanslar konutta markalaģmayı beraberlerinde getirmiģlerdir. Pazarlanmaları sırasında veya kendilerinden bahsedilirken yarattıkları yeni yaģam tarzının yanında geliģtirici firmaların isimleri, tasarlayan mimari ve statik bürolar, kullanılan malzemelerin ve ekipmanların markaları gibi olgular da önemli hale gelmiģtir. Önceleri yüksek gelir grubuna yönelik lüks konut arzı Ģeklinde geliģtirilen projeler daha sonra genel talebin artması ve daha aģağı gelir seviyesindeki kiģilerin de bu tip konutlara yönelmesiyle değiģim göstermiģ ve alt gelir grubu için de projeler geliģtirilmeye baģlanmıģtır. Rezidans projeleri bir takım çok iģlevli kompleks yapıları içerisinde de yer alabilmektedir. Bu komplekslerdeki diğer ana iģlevler olarak alıģveriģ merkezi, ofis bloğu, otel ve kültür merkezi sayılabilir. Bu tip karma kullanımlı yapılar oluģturmadaki ana nedenlerden biri projenin finansal projeksiyonunda her bir iģlevin sağladığı getiridir. Daha proje baģlarken satılan rezidanslar proje için ön finansman sağlarken proje kapsamında yaratılan kiralanabilir alanlar da projenin hayata geçmesinden sonra getiri olarak yatırımcıya dönmektedir. Rezidans yapı tipleri genellikle yüksek ve özel hizmetler içeren yapılar olduğundan projenin tasarlanması, yapımı, bakımı ve onarımı sırasında bilgi birikimine sahip profesyonel ve konusunda uzman ekipleri gerektirmektedir. Bu durum zaman içerisinde geri dönüģ sağlasa bile ilk yatırım maliyetlerinin yükselmesine sebep olmaktadır. Projelerde uzman taģeron firmaların sayısının çok olması ana yüklenici ve yatırımcı firmaların yanında proje yönetim firmalarının da projeye dahil olmasını gerektirmiģtir. Genel koordinasyon ve kontrat yönetimi yapan yönetim firmaları proje teslimi yapıldıktan sonra bile garanti süresince projeyle bağlarını sürdürmektedir. 48

71 ĠĢletme boyutundaki sonuçlar: Projelerde kent yönetimi dıģında kendi iģletme yapıları bulunmaktadır. ĠĢletme sistemi, yapıların karmaģık teknik ve hizmet sistemleri sebebiyle kullanıcılar tarafından değil özel Ģirketler tarafından profesyonel bir biçimde yürütülmektedir. YaĢam temposu içerisinde ihtiyaçların hızlı, tam ve beklenen kalitede karģılanabilmesi amacıyla projelerde bir takım ek hizmetler verilmeye baģlanmıģtır (Çizelge 3.2). Bu hizmetlerde öne çıkanlar olarak yüksek güvenlik sağlanması, içerisinde gerek kendi sakinlerine gerekse dıģarıdan gelenlere hizmet verecek yeme içme bölümlerinin bulunması, kapalı ve açık spor tesisleri içermesi ve 7/24 concierge hizmeti içermesi sayılabilir. Toplamda %50 ve üstü projede rastlanan hizmetler projelerin ana dilini tanımlarken %50 altı gruba hitap eden hizmetler projelerin hedef kitlelerine göre ayrıģmıģ ve genelde o projeye özel ĢekillenmiĢtir. Projelerin genelinde akıllı ev sistemleri ya da benzeri sistemler kullanılarak yangın algılama ve söndürme, deprem algılama ve uyarı, gaz kaçağı algılama ve uyarı, kaçak akım önleme gibi can ve mal güvenliğine yönelik önlemler alınmaktadır. Bazı projelerdeki sistemlerde ise uzaktan ev içi cihaz ve sistemlerin yönetimi sağlanmıģtır. Bu sayede konuttan uzakta olunsa bile telefon vasıtasıyla iklimlendirme sistemlerinin devreye alınıp çıkarılması, cihazların çalıģtırılıp kapatılması gibi iģlemler gerçekleģtirilebilmektedir. Aynı zamanda yine bu sistemler sayesinde otomatik olarak gece gündüz durumuna göre aydınlatmanın devreye girip çıkması, panjur ve perdelerin açılıp kapanması gibi konforu arttırıcı iģlemler de sağlanabilmektedir. Kullanıcılardan toplanan aylık aidatlarda yönetim sistemi giderleri bulunmaktadır. Genellikle bahçe peyzaj bakımı, ortak alanların temizlenmesi, aydınlatılması ve iklimlendirilmesi, güvenlik ve karģılama bankosu hizmetlerinin aidata dahil olduğu, diğer tüm hizmetlerin kullanıma bağlı ücretlendirildiği görülmektedir. 49

72 Akasya Andromeda Residence Anthill Residence Atlantis Premium Res. Bellevue Residence Canan Residence Dilman Towers Res. Dumankaya Vizyon Eltes Gold Residence Fantasia Elite Res. Ġstanbul Sapphire Levent Loft Papatya Residence Pelican Hill Residence Polat Tower Res. Selenium Twins Skyport Residence ġiģli Plaza Trump Towers Varyap Meridian TOPLAM RANKING Çizelge 3.2 : Rezidans projelerinin proje özelliklerine göre değerlendirmesi Rezidans Projeleri Proje Özellikleri 1 Güvenlik Restaurant, Cafe & Bar Spor Merkezi Concierge Mağazalar Lounge ÇamaĢır ve Kuru Temizleme Hizmetleri Güzellik Merkezi Rezidans Ġçi Temizlik Hizmetleri Teknik Destek Vale Otopark Bebek Bakıcılığı Business Center Oda Servisi Doktor, HemĢire Rezidanslara Yiyecek ve Ġçecek Hizmetleri, Parti Desteği AlıĢveriĢ Hizmetleri IT Hizmetleri

73 Akasya Andromeda Residence Anthill Residence Atlantis Premium Res. Bellevue Residence Canan Residence Dilman Towers Res. Dumankaya Vizyon Eltes Gold Residence Fantasia Elite Res. Ġstanbul Sapphire Levent Loft Papatya Residence Pelican Hill Residence Polat Tower Res. Selenium Twins Skyport Residence ġiģli Plaza Trump Towers Varyap Meridian TOPLAM RANKING Çizelge 3.2 : (devam) Rezidans projelerinin proje özelliklerine göre değerlendirmesi Rezidans Projeleri Proje Özellikleri 19 Özel UlaĢım Hizmetleri, Rent-a-car Limuzin, Tekne, Helikopter transferleri Kargo ve Kurye Servisi Evcil Hayvan Gezdirme Evcil Hayvan Pansiyonu Çiçek Sulama AĢcı, Garson Kiralama Fatura Takibi ve Ödemesi Oto Kuaför Helikopter Pisti Özel Ekmek/Gazete Servisi KiĢisel Güvenlik ve Koruma Kasa Moda DanıĢmanlığı TOPLAM RANKING

74 Çevre boyutundaki sonuçlar: Projelerde ısı ve su yalıtımlarına büyük önem verilmektedir. Bu nedenle yalıtım değerleri yüksek, teknik özellikleri geliģmiģ malzemeler seçilerek ileri yalıtım değerleri sağlanmaktadır. Böylece kullanılan enerji miktarı ve iklimlendirme sebebiyle oluģan atık miktarında azalma hedeflenmektedir. Belirli bir doygunluğa doğru ilerleyen rezidans projelerinde farklılaģma yaratarak diğer projelerden ayrıģma adına yeni olanaklar devreye sokulmaktadır. Bunların en dikkat çekeni yenilenebilir enerji kaynaklarının projelere dahil edilmesidir. Projeler kapsamında çözülen ve güneģ ıģığı, rüzgar ve biyolojik süreçlerden elektrik enerjisi elde eden sistemler sayesinde özellikle ortak mekanların enerji ihtiyacı karģılanmakta bu da çevreye daha az zarar vermesinin yanında konut sahiplerine düģen genel gider ve aidatları azaltmaktadır. Bazı projelerde geri dönüģüm modelleri oluģturulmuģtur. Bu amaçla alüminyum, cam, kağıt gibi geri dönüģtürülebilir malzemeler organik atıklardan ayrıģtırılmakta ve yerel yönetimlerle yürütülen ortak çalıģmalar sonucunda bu malzemeler geri dönüģüm halkasına dahil edilmektedir. Özellikle belirli yeģil peyzaj alanının üzerindeki bazı projelerde arıtma sistemleri kurularak konutlardan toplanan kirli sular arıtılmakta ve peyzaj sulamasında kullanılmaktadır. Yüksekliği fazla ve kent dokusu içerisindeki projeler oluģturdukları gölge ve yer yer giydirme cam cephelerinden kaynaklanan yansımalarla çevre yapıların güneģlenmesinde ciddi değiģikliklere yol açmaktadırlar. Yüksek yapılar rüzgar hızlarında ve yönlerinde de değiģimlere sebep olmaktadırlar. Özellikle rüzgar koridorları üzerinde inģa edilen yüksek yapılar kent ölçeğinde etkileri yaratmakta, kentin durağan bir havaya sahip olmasına ve bunun sonucunda kirli havanın dağılamayıp kentin üzerinde kalmasına sebebiyet vermektedirler. Projelerin yapımı ve iģletimi sırasında kullandıkları kaynaklar ve ürettikleri atık ve karbon gazları ekoloji açısından tehlike yaratmaktadır. 52

75 Ġstanbul daki rezidans projelerinin geçmiģinin 1993 senesinden baģladığı ve bina ömürlerinin uzun düģünüldüğünde genç binalar olarak nitelendirilebilirler. Fakat zamanla eskiyecek, kullanım ömrünü ve iģlevini tamamlayacak olan binaların tasfiye edilmesi ve yıkılması sürecinde karģılaģılacak çevre kirliliği konusunda Ģu an için ileriye dönük önlemler alınmamaktadır. Sosyal boyuttaki sonuçlar: Projeler toplumda prestij ve belirli bir yaģam tarzını ifade etmektedirler. Popüler kültür ve söylemi en çok benimseyen, gösteriģçi tüketime odaklı orta sınıf, rezidans kavramının ardındaki statü sembolünden etkilenmiģ ve yatırımcılar tarafından kendilerine yönelik modeller geliģtirilmesine yol açmıģtır. Kendi içlerinde kullanıcı bakımından homojen yapı sergileseler de kentsel anlamda parçalanmıģ adacıklar olarak algılanmaktadırlar. Ġstanbul da ekonomik ve toplumsal iģbölümünde olan değiģikliklerle birlikte kentsel mekan büyük sermaye eliyle üretilmeye, kentsel mülkiyet ve tarihselmekansal miras toplumsal sınıflar arasında yeniden paylaģılmaya baģlamıģtır. Gerek kentin merkezinde gerekse çeperlerinde sunulan yeni rezidans projeleri bu yeniden paylaģımın sonuçlarından biridir. Kentin sosyo-mekansal yeniden inģası gerçekleģirken sınıfsal olarak kentin çeperlerine yönelen bir süzülme söz konusudur. Kentli kendine uygun oluģumlara yönelmekte, Ģehrin içi boģaldıkça da bu boģalan yerlerde rezidans projelerini de içine alan yeni oluģumlar geliģmektedir. Bu durum çeperlerde oluģan yerleģimlerde sınıfların daha belirgin ayrımını merkezde ise iç içe bir düzeni kurmaktadır. Kapalılık olgusunun en önemli temsilcilerinden olan rezidans projeleri bütünleģik kentte kaybolan sınıfsal sınırları mekansal olarak kurmaktadır. Böylece zor kurulan kentsel aidiyet duygusu yerini mekansal aidiyet duygusuna bırakmaktadır. DeğiĢmeyen bir gereksinim olan barınmanın değiģen karģılığı olarak konutta rezidans modeli gündelik hayata bir takım yenilikler katmıģtır. Yeni, önce üst 53

76 gelir seviyesine sunulmuģ giderek zaman içerisinde alt gelir seviyelerine süzülerek ilerlemiģtir. Bu yenilikler proje sayısı artıp model kendini oluģturmaya baģladıkça yerini alıģkanlıklara bırakmıģtır. Kullanıcıyı cezp etmek adına da daha fazla ne olabilir sorusuna cevap aranmıģ ve projeler günümüze yaklaģtıkça özellik anlamında çeģitlenmiģ, üst gelir seviyesi için yeni olan baģka bir olgu oluģturulmuģtur. Projelerin olmazsa olmaz özelliklerinden biri olan güvenlik konusunda çeģitli uygulamalar geliģtirilmiģtir. Güvenlik elemanlarının sayısı kadar güvenlik ekipmanları olan kameralar, hareket algılayıcıları, alarmlar, kartlı geçiģ sistemleri, retina parmak izi tanıma gibi sistemler de günlük hayatın bir parçası haline gelmiģtir. Yine de gündelikçiler, değiģen bina personeli, günlük veya anlık gelip giden kiģiler bu güvenlik kalkanında zayıf noktalarını oluģturmakta ve projeleri tehlikeye açık hale getirmektedir. 54

77 4. GELECEK ĠÇĠN TASARIM ÖNGÖRÜLERĠNĠN ÜRETĠLMESĠ Mimarlığın çoğulcu görünümünün çözümlenmesinde anahtar rol zamanın kavranmasıdır (Güney, 2003). Bu çoğulcu görünümün arkasında yatan çok yönlü iliģkiler zinciri ve toplumla birebir olan iliģki, tasarımın bütün değiģimlerden etkilenmesine neden olmaktadır. Ġçerisinde bulunduğumuz zaman diliminde konut, bir arazi çekirdeği olmasının ötesinde kültürel, sosyo-demografik, psikolojik, politik ve ekonomik etkenler tarafından tanımlanan, aynı zamanda da bu etkenleri tanımlayan karmaģık bir varlıktır (Lawrence, 1987).Konut, bulunduğumuz tüketim toplumunda tüketilenlerin pek çoğunun toplandığı ana mekan olmasının yanında kendisi de bir tüketim objesi haline gelmiģ, bununla beraber sosyal kimliğimizi temsil eden bir dıģavurum aracı, yatırım ve sosyal güvence biçimine dönüģmüģtür (Güzer, 2004). Günümüzdeki değiģimler maddesel teknoloji ve toplumsal stratejilerin hızlı olarak yayılmalarına bağlanabilir (Moore, 1963). Mimarlıkta gelecek düģüncesinin itici gücü ağırlıklı olarak teknolojiden gelmektedir. Modern yapı kavramı ile yapım süreçlerinde teknoloji kullanımının maksimum seviyeye çıkarılması düģüncesi aynı kapsamda kullanılmaya baģlanmıģtır. Teknoloji, zaman içinde yapıdaki varlığını aģan bir temsiliyet kazanmıģ, doğrudan bir dil öğesine, bir dıģa vurum biçimine dönüģmüģtür (Güzer, 2000). Bir diğer güç ise sosyal yaģamdaki değiģim mekanizmalarıdır. Bu mekanizmalar arasında demografi, teknoloji, ekonomik değiģim, planlı değiģim, organizasyonlar, kurumlar ve kültürler sayılabilmektedir (Healy, 1998). Benzer bir yaklaģımda ise konutun değiģim sürecinde rol oynayan etkenler olarak, sosyo-kültürel, sosyo-psikolojik, ekonomik ve politik etkenler gösterilmiģtir (Uraz ve Turgut, 1997). Konut, sosyal, psikolojik, politik, ekonomik özellikleri ve değerleri yansıtan fiziksel bir ünite olup kendini oluģturan kültürel, davranıģsal ve mekansal çevre özellikleri farklı kültür gruplarında ve konut çevrelerinde farklı etkileģimler göstermektedir (Turgut, 2003). Sonuçta gelecek için yapılacak öngörülerde esas üstünde durulması gereken insanların yaģam Ģekillerini ve değerlerini tanımlamaktır. Bireysel ihtiyaçlar kadar 55

78 konut yapısının süreçleri ve değer zincirleri değiģmektedir. Önceleri üretim düģünülerek yapılanan müstakil konutlar, sıra konutlar ve apartman blokları yeni anlayıģla birlikte kullanıcı odaklı düģüncenin yapılarına dönüģmeye baģlamıģtır (Rönka, 2003). Konut artık çevreyle, tüketimle ya da kiģinin sosyal statüsü, sorumlulukları, beklentileri, değerleri ve yaģam tarzına göre seçilmektedir. Hareketlerin ve ihtiyaçların temelindeki iģlevselliği hedef alan konut tasarımları aynı zamanda kullanıcının bireyselliğine ve yaģam Ģekillerine de dayanmaktadır. Önceleri proje bazında önerilen özel hizmetler artık herkes için hazır günlük hizmetler halini almaktadır Kolay eriģilebilen, kullanıģlı ve tatmin edici hizmetler geliģim sürecinde yüksek kalitedeki ve ileri teknoloji içeren konutların oluģmasına yol açmaktadır. Çok kültürlü ve uluslararası beklentiler kendilerini geleceğin konutunda ifade etmeye baģlamıģlardır. Ġstanbul ölçeğinde incelenen ve değiģimin geldiği nokta olan rezidans tipi konutlar bu anlamda değiģen anlayıģ ve dengelerin altını çizmektedir. Sınırların önemini kaybettiği günümüzde geliģim sürecine iliģkin yapılacak öngörülerde gelecek için tanımlanacak yeni rotalar önem kazanmaktadır. 4.1 Dünya GeliĢiminde Yeni BakıĢ Açıları Dünyanın geliģim sürecindeki yeni bakıģ açılarının neler olduğu araģtırıldığında kar amacı gütmeyen, politik, ideolojik ve dini çıkarlardan bağımsız bir teģkilat olan Roma Kulübü nün çalıģmalarına bakılabilir. Bilim, politika, iģ dünyası, finans, akademik çevreler, dini temsilciler, kültürel oluģumlar ve sivil toplum örgütlerinden üyeler 5 kıta ve 30 u aģkın ülkeden katılımla kulübü oluģturmaktadır. Bu kulübün temel görevi değiģim için küresel bir katalizör gibi hareket ederek insanlığın karģı karģıya olduğu ciddi sorunların tanımlanması ve analiziyle bu tip sorunların en yüksek derecedeki kamu ve özel sektördeki karar vericilerle olduğu kadar toplumla da iletiģiminin sağlanmasıdır. Hedefi ise ulusların karģılıklı artan bağımlılığının farkındalığında küresel bir perspektif oluģturmaktır. Dünyanın günümüzdeki geliģim rotası mevcut ve gelecek nesillere açık tehditler oluģturan dengesizlikler, kırılganlıklar, adaletsizlikler, ayrımcılıklar ve kutuplaģmalar yaratmaktadır. Bağımsız, çok kültürlü ve disiplinler arası katılımla yeni rota için anahtar unsurlar belirlenebilir. Böylece düģünce ve eylem anlamında Ģu baģlıklara yeni öneriler oluģturulabilir: 56

79 - Geri dönülemez iklim değiģikliğinin risk ve sonuçlarını önlemek - Ġnsan faaliyetlerinin ekosistem ve çevre üzerindeki yıkıcı etkilerini azaltmak - Gezegenin biyolojik ve fiziksel kaynaklarının aģırı kullanımını düģürmek, - YaĢamsal kaynak, imkân, gelir ve küreselleģmenin faydalarının dağıtımında adil davranmak - Artan dünya nüfusundaki yoksulluk ve mahrumiyetin ortadan kaldırılmasında küresel gayretlere hız vermek - Hızlı bir dönüģüm içerisindeki dünyanın bütünleģik sorunlarına çözüm üretecek uluslararası kuruluģların yapısını yeniden Ģekillendirmek - Özetle, tarafsız ve sürdürülebilir dünya geliģimi sağlamak ve böylece uluslararası güvenlik ve dünya barıģını muhafaza etmek (CoR BroĢür, 2009). Bu sorunsalın karmaģıklığını idare edebilmek için oluģturulacak program stratejisi, birbiriyle bağlantılı konulardan oluģturulacak 5 gruba (ġekil 4.1) odaklanmakla beraber bu gruplar arası bağlantıları tanımak olacaktır. 5 grup Ģu Ģekilde sıralanabilir: 1. Çevre ve Kaynaklar: - Ġklim değiģikliği, - Enerji güvenliği, - Ekosistem - Su. 2. KüreselleĢme: - Varlığın ve gelirin dağıtımı, - Ġstihdam, - Ekonomik yeniden yapılanma, - Ticaret - Finans. 3. Uluslararası GeliĢim: 57

80 - Demografik büyüme, - Çevresel gerilim, - Yoksulluk, - Gıda üretimi, - Sağlık - Ġstihdam. 4. Sosyal DönüĢüm: - Sosyal değiģim, - Değerler, - Kültür, - Kimlik - DavranıĢ. 5. BarıĢ ve Güvenlik: - Adalet, - Demokrasi, - Yönetim, - DayanıĢma, - Güvenlik - BarıĢ. ġekil 4.1 : Roma Kulübü sistemler bütünü Ģeması (Url-114). 58

81 Her bir grupta birbirleriyle sıkı bağları bulunan konular yer almaktadır. Çevre ve kaynaklarla ilgili boy gösteren iklimsel değiģiklik ve ekolojik çöküģü önlemek için radikal ve hızlı, sosyal ve ekonomik dönüģümlere ihtiyaç vardır. Günümüz küreselleģmesindeki artan eģitsizlik ve dengesizlik dünyanın ekonomik ve finansal sisteminde çöküģ riski oluģturmaktadır. Dünya geliģiminde hep olagelen yoksulluk, mahrumiyet, eģitsizlik ve ayrımcılık konuları düzeltilmelidir. 4.2 Yeni BakıĢ Açılarının Tasarıma Yansıması Roma Kulübü nün ortaya koyduğu 5 gruptan oluģan ve program stratejisine çerçeve olması hedeflenen konuların mimarlık disiplininde de etkin karģılıkları bulunmaktadır. OluĢturulacak küresel perspektifte mimarlara da önemli görevler düģmektedir. Bu görevi baģarmada diğer disiplinlerle ortak çalıģma ve etkileģmeler mutlaka olacaktır. 5 baģlıktan oluģan sistemler bütününün mimarlıktaki karģılıkları Ģu Ģekilde sıralanabilir: 1. Çevre ve Kaynaklar: - Ġklim değiģikliği ve konutun değiģime uyumu, - Konutta verimli enerji kullanımı ve enerjinin korunumu, - Geleceğin konutununun ekosistem üzerindeki etkisi ve iliģkisi, - Azalan su kaynaklarına konuttaki çözümler, - Yenilenebilir enerji kaynaklarının projelerde kullanımı, - Atıkların yönetimi ve geri kazanımı 2. KüreselleĢme: - Varlık ve gelirin dağılımındaki denge değiģimlerinin konuttaki yansıması - Küresel ekonominin hâkimiyeti ve uluslararası yatırımcıların piyasadaki rolü, - Tüketim alıģkanlıkları ve Ģekillerindeki değiģimlerin konuttaki karģılığı, 59

82 - Üretim metodolojisindeki değiģimlerin konuta etkisi, - Kırsal ve kent arasındaki iki taraflı göç sebebiyle oluģan değiģimler, - Ġstihdam dalgalanmaları ve yeni istihdam alanlarının yaratılmasıyla değiģimler, - Kent arazilerindeki değer artıģının yarattığı değiģimler, - Azalan tarım yapılabilir araziler ve bu arazilerin giderek kentten uzaklaģması neticesinde oluģan değiģimler, - Bina yapım ve iģletim maliyetlerinin değiģiminin konutta yarattığı baskı, - Endüstri Ģehrinden ticaret ve finans Ģehrine dönüģmenin getirdiği değiģimler, - Pazarlama tekniklerindeki geliģimle büyütülen pazar, - Güçlenen banka yapıları ve kredi imkanlarındaki çeģitliliğin konut satıģını arttırması. 3. Sosyal Psikoloji: - Demografik büyümenin yarattığı etkiler, - Toplumsal ve sınıfsal ayrıģmanın yarattığı değiģimler, - KüreselleĢme ve anti-milliyetçi tutumun getirileri, - Ġnsan iliģkilerindeki değiģimin sonuçları, - Aile yapısındaki değiģimin etkileri, - Toplumsal ve sınıfsal ayrıģmanın yarattığı yeni düzenden kaynaklanan değiģimler, - Yeni yaģam tarzları ve değerlerinin oluģturduğu yeni karģılıklar, - GeliĢen sağlık sektörü ve uzayan yaģamların etkileri, - Eğitim sistemindeki değiģimler, 60

83 - Kültür, kimlik ve davranıģ değiģimlerinin karģılıkları, - DeğiĢen algılar ve psikolojik kodların etkileri, - Artan ihtiyaçların konuttaki cevabı, - KiĢisel alandaki değiģimler ve bireyselliğin önem kazanmasının sonuçları, - Konfor isteğindeki artıģın etkileri, - YaĢam hızındaki artıģın getirileri, - Kentteki sosyal, kültürel, sağlık, eğitim gibi imkanların zenginliğinin getileri 4. Politika ve Siyaset: - Devlet politikalarının etkileri, - Ülke güvenliği ve barıģın sağladıkları, - Siyasi istikrarın getirileri, - Yerel yönetimlerin gücündeki artıģın sonuçları, - Kanun ve mevzuatların bağlayıcı durumu, - Kentsel dönüģüm programlarının yarattığı yeni perspektifler, - Altyapı hizmetlerindeki geliģim 5. Teknoloji: - GeliĢen tasarım, yapım ve iģletim tekniklerinin sağladıkları, - Yeni malzeme ve teknolojik sistemlerin getirileri, - ĠletiĢim ve ulaģtırma teknolojilerindeki ilerlemenin sonuçları Çevre, kaynaklar, küreselleģme, sosyal psikoloji, politika, siyaset ve teknoloji baģlıkları altında gelecek için değerlendirmeler yapmak mümkündür. Büyük doğal afetler, savaģlar ya da öngörülemeyen büyük krizler gibi mücbir sebepler dıģında konut ve dolayısıyla kent geliģimine yön vermesi beklenen gelecek öngörülerinin konutun ilerleyeceği yolun tanımlanmasında aydınlatıcı olması hedeflenmektedir. 61

84 4.2.1 Çevre ve kaynaklar Ġnsan kaynaklı sera gazı konsantrasyonunun atmosferde artmasının tetiklediği ve tüm ekosistemi tehdit eden küresel ısınma ve iklim değiģikliği; geleceğin bilimkurgu filmi olmaktan çıkmıģ, günümüzün önemli bir sorunu olarak hayatımızı etkilemeye baģlamıģtır. Bu artıģın devam etmesi halinde bütün canlı hayatını olumsuz Ģekilde etkileyecek durumlar; sıcaklık artıģı, kuraklık, tarım ve hayvancılığın zarar görmesi, kıtlık, sıcak hava dalgaları nedeniyle ölümler, yağıģlarda artıģlar ve buna bağlı olarak sellerin artması, Antarktika ve Kuzey Kutbundaki buzulların erimesi, okyanus ve deniz seviyelerinde artıģ ve kıyı yerleģimlerinin su altında kalma tehdidi, sıcaklık artıģı nedeniyle sineklerden bulaģan hastalıkların yaygınlaģması (sıtma), sıcaklık nedeniyle baģlayan orman yangınları, bitki ve hayvanların yaģam düzenlerinin ve yerlerinin değiģmesi, bazı türlerin yok olması Ģeklinde sıralanabilir (Ergin ve Özyurt, 2008). Bu sebeple açıktır ki bugünün yaģam tarzı gelecek için bir model oluģturamamaktadır. Yarın için yapılan konut araģtırmalarında ekolojik yaklaģımın saf dıģı bırakılması bilimsel bir yaklaģım olmamaktadır (Tönük, 2001). Ġklim değiģikliği nedeniyle konut tasarımında bu değiģimin etkisini azaltmaya ve bu değiģimden korunmaya yönelik çözümlere gidilmelidir. Dünyada kentleģmenin hızlı seyri, beraberinde kent alanlarının çevresel taģıma kapasiteleri ve kentlerin yaģanabilirliği kavramlarını gündeme taģımıģ ve disiplinler arası araģtırmalar artmaya baģlamıģtır. Kentleri birer insan ekosistemi olarak inceleyen kentsel ekoloji araģtırmaları da tam bu dönemin ürünü olup yer bilimleri, biyoloji, planlama, sosyoloji, ekonomi, politik bilimler gibi daha birçok disiplinin bakıģ açılarını birleģtirmekte ve bütüncül bir yaklaģımı savunmaktadır. Kentsel ekoloji, kentlerin yeni geliģen alanlarının planlanmasında çevresel duyarlılıkları dikkate alan, diğer bir deyiģle kentsel büyümeyi ekolojik yaklaģımla planlayan, kentsel ekonomik kalkınma modeli içinde kentsel verimliliği, üretkenliği, korumayı ve yeniden kullanımı destekleyen yöntem ve uygulamalara öncelik veren bir yaklaģımdır. Mevcut kent alanları içinde sağlıklı ve yaģanabilir yaģam adacıkları yaratma çabalarının bütünü olarak da tanımlanabilir (Kentsel ekoloji ve yaģanabilir kent sempozyumu, 2008). YaĢanabilir kent kavramı, kentte yaģayanların günlük yaģamı içinde ihtiyaç duydukları sağlıklı çevresel Ģartları ve yaģam kalitesini açıklayan koģulların birkaçının ya da tamamının aynı kentte toplanması durumudur. Günümüzde 62

85 kentleģmenin doğal koģullar üzerindeki olumsuz etkisinin Ģiddetlenmesi, benzer Ģekilde kent içindeki çevresel bozulmaların insan sağlığı ve etkinlikleri üzerindeki etkilerinin artması gibi olumsuz geliģmeler, araģtırmacıları kentsel ekoloji ve yaģanabilir kent kavramı üzerinde çok boyutlu düģünmeye ve sorgulamaya yöneltmektedir. Ekolojik boyutta yaratılacak planlı geliģim ile ekolojik ve insani hizmetlerdeki geriye gidiģin hızı olumlu Ģekilde değiģecektir (ġekil 4.2). ġekil 4.2 : KentleĢmenin ekolojik ve insani hizmetlerle iliģkisi (Alberti ve Marzluff, 2004). Enerji ihtiyacının giderek artması, mevcut ve planlanan enerji kaynaklarının yetersiz kalması enerjiyi verimli kullanmaya ve aktif enerji korunumu çalıģmaları yapmaya zorlamaktadır verilerine göre Türkiye deki yaklaģık 8.5 milyon binanın %86 gibi baskın bir oranını konut yapıları oluģturmaktadır (ġekil 4.3). Enerji tüketimi sektör bazında incelendiğinde ise enerjinin %31 inin konutlarda, %40 ının sanayide, %19 unun ulaģımda, %5 inin tarımda ve % 5 inin enerji dıģı amaçlarda kullanıldığı anlaģılmaktadır (ġekil 4.4). Tüketilen yakıtlar içinde fosil yakıtlar büyük bir payı kapsamakta, petrol %32.5, kömür (toplam) %28.2, doğal gaz %28.9, odun %8.1 ve hidrolik %5.1 oranda yer almaktadır (Olgun ve diğ., 2009). Günümüzde karbon dioksit salınımının üçte birlik gibi büyük bir bölümü fosil türevi yakıtların kullanılması sonucu üretilmeye çalıģılan elektrik enerjisi sebebiyle açığa çıkmaktadır (CO 2 sink, 2009). Dolayısıyla projelerde yenilenebilir enerji kaynaklarına yer vermek büyük önem kazanmıģtır. GüneĢ, rüzgar, biokütle ve jeotermal oluģumlar bu kaynaklardan bazılarıdır. 63

86 86 7,09 2,29 1,83 0,42 0,37 0,34 0,12 0,08 0,02 1,43 ġekil 4.3 : Binaların Kullanım Amacına Göre Dağılımı (Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, 2006). Sanayi Konut&Hizmet UlaĢtırma Tarım Enerji DıĢı 5% 5% 19% 40% 31% ġekil 4.4 : Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı (Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, 2006). Projelerin içerisinde yer alacağı atmosferik ve tabii koģulların belirlenmesi ve tasarımdan iģletmeye kadar bu koģullarla uyum içerisinde yer alması büyük önem taģımaktadır. Bu düģünce ile üretilen yapıların çevresel etkileri geleneksel sistem ile çözülen yapılara göre daha az olacaktır. Ana prensip öncelikle atmosferik koģullardan korunmak ve etkilerinden fayda elde etmektir. Örneğin Studio Gang tarafından tasarlanan Solstice on the park projesi 26 katlı ve 145 daireli bir rezidans olup tamamen güneģ etkisine göre çözümlenmiģtir. YaĢama mekanları güneģ açılarına göre kendi gölgesini yaratan güney cephesinde tasarlanmıģtır. Chicago daki güneģ açısı olan 71dereceye göre projelendirilen yapı kıģın güneģin içeri girerek pasif ısıtma yaratmasına, yazında da direk ıģıktan korunmasına imkan sağlamıģtır (ġekil 4.5). Bu durum mekanik 64

87 iklimlendirme ihtiyacını azaltmaktadır. Yapıda yaratılan yırtıklar doğal hava akımı sağlarken, çatı, cephe ve bahçeye kurulan sistem ile yağmur ve kar suları toplanarak proje kapsamında kullanılmak üzere biriktirilmektedir (Url-115). ġekil 4.5 : Solstice on the Park projesi cephe detayları (Url-115). GeliĢen teknoloji ile birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı hem daha kolay, hem daha ekonomik hem de daha verimli olmaktadır. Klasik rüzgar jeneratörlerinin yeni nesil çözümü olan düģey rüzgar türbinleri (ġekil 4.6) hem bina bazında bu sistemlerin kullanımına imkan tanımakta, hem de az yer kaplayan estetik ve sessiz yapılarıyla kullanım kolaylığı sağlamaktadır. Klasik türbinlerdeki gibi tek yönden rüzgarı almayıp her yönden gelecek rüzgarı enerjiye çevirebilen yeni sistem enerji üretiminde de artıģ sağlamaktadır (Url-116). 65

88 ġekil 4.6 : qr5 v1.3 düģey akslı rüzgar jeneratörü ve uygulamaları (Url-116). Cephe ve çatıda uygulanacak güneģ enerjisi panelleri yıllık güneģlenme gün sayısı yüksek olan ülkemizde enerji elde etme konusunda verimli bir seçenek oluģturabilecektir. Uygulamaya bağlı olarak güneģ kırıcı elemanlar Ģeklinde cephe çözümünde hem iģlevsel fayda sağlayabilir hem de enerji üretebilirler (ġekil 4.7). 66

89 ġekil 4.7 : Pekin deki SIEEB (Solar Energy-Efficient Building) binası (Domenicali, 2007). Bir diğer uygulama olan çatı bahçeleri doğadan kopartılan yeģil dokunun izdüģümde geri verilmesi olarak yorumlanabileceği gibi aynı zamanda kullanım faydaları da yaratmaktadır. Genellikle modüler sistemle ve mevsim değiģikliklerine iyi cevap veren bitkilerle oluģturulan bahçeler bina sakinleri için bir toplanma noktası oluģturmasının yanında oluģturduğu doğal izolasyonla ısı kayıplarını ve çevre gürültüsünün çatıdan içeri girmesini de engellemektedir (ġekil 4.8). ġekil 4.8 : Chicago da 2008 yılında Green Roof Award of Excellence ödülünü alan Hoerr Schaudt Landscape Architects grubuna ait proje (Url-117). Sürdürülebilirlik, çevre hareketi içinde ortaya çıkan oldukça yaygın olarak kabul gören ve içeriği siyasal süreç içinde, sürekli olarak yeniden belirlenmeye çalıģılan bir ahlak ilkesidir (Tekeli, 2001). Çevre-merkezci (eco-centric) yaklaģıma sahip derin ekologlara göre 20. yüzyılda çevre-merkezci yaklaģımın gündeme gelmesinin nedeni, günümüzün sürdürülemez kalıplarıdır (Ġncedayı, 2002). Sürdürülebilirlik kavramı, çevre kirliliğinin kontrol altına alınması yanında doğal kaynakların kontrollü kullanımı ve geri kazanım / yeniden kullanım konularını da ön plana çıkarmıģtır. Bu çerçevede son yıllarda gündeme gelen yeni bir kavram, ekolojik evsel atıksu yönetimini benimseyen ECOSAN (Ecological Sanitation) 67

90 yaklaģımıdır. Bu yaklaģıma göre evsel atıksu bir kirletici değil yeniden değerlendirilerek kullanılabilecek bir kaynaktır. Buna göre, evsel atıksuların fraksiyonlara ayrılarak toplanması (ġekil 4.9) ve her bir fraksiyonun özelliklerine uygun olan bir dizi iģlemden geçirilerek tekrar kullanımda değerlendirilmesi (ġekil 4.10) fikri ortaya atılmaktadır. (Werner ve diğ., 2003; Beler Baykal, 2006). Bu çerçevede, sarı su (yellow water), kahverengi su (brown water) ve gri su (grey water) Ģeklinde fraksiyonlar (ġekil 4.11) tanımlanmaktadır (Beler Baykal, Allar, 2007). ġekil 4.9 : Evsel atıksu fraksiyonlarının ayrı halde toplanması (Werner, 2006). ġekil 4.10 : Evsel atıksu fraksiyonları (Beler Baykal, 2006). 68

91 ġekil 4.11 : Evsel atıksu bileģenleri (Beler Baykal, 2006). USGBC, Amerika YeĢil Binalar Konseyi (US. Green Building Council), tarafından tanımlanan yeģil bina terimi, binanın yerleģimini, su yönetimini, iç hava kalitesini, malzeme kullanımını ve enerji unsurlarını içerir. Sağlıklı, rahat, sağlam, enerji verimli ve çevre bilinçli ve çevre dostu binalar demektir. Bu tür binalar, LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), adı verilen bir sistem ile değerlendirilebilmekte ve sistem her türlü binaya uygulanabilmektedir (Olgun ve diğ., 2009) da Ġngiltere'de oluģturulan BREEAM (Bina AraĢtırma Kurumu Çevre Değerlendirme Yöntemi) LEED gibi bir baģka bina çevresel performans değerlendirme sistemidir. ECD (Enerji ve Çevre) gibi büyük kuruluģların sponsorluğuyla, binaların çevresel performansları için doğru kriterleri belirlemek amacıyla hazırlanmıģ olan bu metot, bağımsız olarak uygulandığından dolayı piyasada da tanınmakta ve onay görmektedir. Önce Ġngiltere'de yaygınlaģan metot zamanla Avrupa'nın diğer ülkelerinde de kabul görmeye baģlamıģtır. Kriterlerin ana hedefleri arasında: Tasarımcıları çevresel konulara karģı daha duyarlı hale getirmek, Ürün geliģtiricilerin, tasarımcıların ve kullanıcıların çevreyle dost binaları tercih ve talep etmelerini ve bu yönde bir piyasa oluģmasını sağlamak, Toplum genelinde, binaların, küresel ısınma, asit yağmurları ve ozon tabakasındaki incelme üzerindeki büyük etkisi konusunda farkındalığı yükseltmek, Bağımsız olarak değerlendirilen hedefler ve standartlar belirlemek bu sayede yanlıģ talep ve uygulamaları en aza indirmek, 69

92 Binaların çevreye olan uzun vadeli etkilerini azaltmak, Gün geçtikçe azalan su ve fosil yakıtlar gibi kaynakların kullanımını azaltmak, Bina içi ortam kalitesini ve bu sayede kullanıcıların esenliğini ve konforunu artırmak sayılabilir (Url-118). ABD'de USGBC ye yapılan baģvuru üzerine sadece USGBC tarafından verilen LEED 2009 sertifikası yeni inģaatlar ve büyük renovasyonlarda EK-D de gösterilen listeye göre 7 alanda puanlanır. Bunlar: Sürdürülebilir Ģantiyeler (26 puan) Su kullanımında etkinlik (10 puan) Enerji ve atmosfer (35 puan) Malzeme ve kaynaklar (14 puan) Ġç ortam kalitesi (15 puan) Tasarımda yaratıcılık (olası 6 puan) Bölgesel öncelik (olası 4 puan) 100 temel puan ve olası 10 puan üzerinden değerlendirilen projeler aldıkları puanlara göre Ģu Ģekilde sertifikalandırılırlar: Sertifika puan GümüĢ puan Altın puan Platin 80 puan ve üzeri (USGBC, 2008). Program, yeni bir kararla, tüm yeni inģa edilen yapıların kullanıma baģlandıktan sonraki 5 yıl boyunca elektrik ve su faturalarının teslim edilmesini sertifikasyonun önkoģulu olarak talep etmektedir (Navarro, 2009). Görüldüğü üzere projelerin çevresel etki ve tepkileri yüksek düzeyde önemsenmekte ve oluģturulan sertifika sistemleri ile bu özellikleri belgelenmektedir. Böylece daha bilinçli alıcı profili oluģturulmakta, üreticilerin de bu talebe uygun arz yapmaları sağlanmaktadır. 70

93 4.2.2 KüreselleĢme KüreselleĢme, devletlerarası siyasal ve coğrafi sınırları önemli olmaktan çıkarmıģ, gerçekte kapitalizmi yeryüzünün tek geçerli ekonomik sistemi yapmayı, kamunun ekonomi ve toplum yaģamındaki etkisini azaltmayı, piyasa güçlerini toplum yaģamına tümüyle egemen kılmayı amaçlamıģtır (KeleĢ, 2006). Modernliğin sonucu olarak da nitelendirilen kavram uzak yerleģimlerin birbiri ile iliģkilendirildiği yerel oluģumların kilometrelerce ötedeki olaylarla biçimlendirildiği dünya çapındaki toplumsal iliģkilerin yoğunlaģması olarak tanımlamıģtır (Giddens, 1994). Ülkelerin ekonomik ve siyasal durumlarıyla birebir iliģkilenen küreselleģme bu kapsamda istikrar gösteren kapitalist ülke yapılarında kendi kent tipini yaratmakta yaģam bu kavram çerçevesinde Ģekillenmektedir. Konut boyutunda ise küreselleģme neticesinde kent içindeki organizasyonu, yapımı ve sunum biçimleri kapsamında büyük değiģimler yaģanmaktadır. KüreselleĢen dünya düzeni varlık ve gelir dağılımında denge değiģimleri yaratmıģtır. Türkiye Ġstatistik Kurumu 2006 yılından itibaren, gelir dağılımı yanında yaģam koģulları, gelire dayalı göreli yoksulluk ve sosyal dıģlanma konularında bilgi derlemek üzere Gelir ve YaĢam KoĢulları AraĢtırması isimli yeni bir çalıģma baģlatılmıģtır. Bu araģtırma ile birlikte TÜĠK ilk kez, eģdeğer hanehalkı kullanılabilir gelir dağılımı na iliģkin istatistikler üretmeye baģlamıģtır. EĢdeğer kullanılabilir gelir dağılımında bireysel refah ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla, hesaplamalarda hanehalkının toplam geliri kadar hane içindeki fert sayısı da önem taģımakta, hanehalkının toplam kullanılabilir geliri, hanedeki fert sayısı dikkate alınarak bireysel gelire dönüģtürülmektedir. Doğru karģılaģtırma yapabilmek için de eģdeğerlik ölçeği kullanılarak, her bir hanehalkı büyüklüğünün kaç yetiģkine eģdeğer olduğu tespit edilmektedir (TÜĠK, 2009). EĢdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirine göre oluģturulan yüzde 20 lik hanehalkı gruplarından en yüksek gelire sahip gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay % 46,9 iken, en düģük gelire sahip gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay % 5,8 olarak gerçekleģmiģtir (Çizelge 4.1). Buna göre, son yüzde 20 lik grubun toplam gelirden aldığı pay, ilk yüzde 20 lik gruba göre 8,1 kat daha fazladır. Açıkça görülmektedir ki büyüyen ekonomide, gelirden yüksek pay alan grup için konutta ancak prestij ve lüks anlayıģı ile konut çözümleri tercih edilecektir. 71

94 Çizelge 4.1 : EĢdeğer hanehalkı kullanılabilir gelire göre sıralı %20 lik gruplar, (TÜĠK, 2009). Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelire göre sıralı yüzde 20'lik gruplar, Yüzde 20'lik fert grupları Türkiye Kent Kır Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 İlk yüzde 20 (*) 5,1 5,8 5,5 6,2 5,6 6,4 İkinci yüzde 20 9,9 10,6 10,3 11,0 10,2 11,1 Üçüncü yüzde 20 14,8 15,2 15,0 15,3 15,3 16,0 Dördüncü yüzde 20 21,9 21,5 21,8 21,2 22,6 22,3 Son yüzde 20 (*) 48,4 46,9 47,5 46,2 46,3 44,2 Gini katsayısı 0,43 0,41 0,42 0,39 0,41 0,38 Son yüzde 20/İlk yüzde 20(P80/20) 9,5 8,1 8,6 7,5 8,3 6,9 Not: Gelir referans dönemleri bir önceki takvim yılıdır. Dünya (*) Fertler eşdeğer ekonomisinde hanehalkı kullanılabilir 2002 den gelirlerine sonra göre küçükten baģlayan büyüğe hızlı doğru sıralanarak bir ekonomik 5 gruba ayrıldığında; büyüme "İlk süreci yüzde 20'lik grup" geliri en düşük olan grubu, "Son yüzde 20'lik grup" ise geliri en yüksek olan grubu tanımlamaktadır. yaģanmıģtır arasında büyüme, % 5 olarak gerçekleģmiģtir. Özel kullanılabilir gelir ve özel tüketim harcamalarında ortalama % 4 lük bir büyüme, kiģi baģı gelirlerde yine % 4 lük bir büyüme olmuģtur. DıĢ ticarette, % 12 lik bir büyüme gerçekleģmiģtir. Özel sektör faaliyetlerinde de arasında % 8 gibi çok hızlı bir geniģleme gerçekleģmiģtir. Dünya ekonomisinde sermaye akımlarında da çok hızlı bir geniģleme yaģanmıģtır. Bunların hepsi gayrimenkul sektörünün hem arz tarafını, hem talep tarafını, hem de bu arz ve talebin finansman tarafını önemli ölçüde olumlu yönde etkileyen büyüklükler olmuģtur. Aynı dönemde Türkiye deki ekonomik geliģmelere bakılınca %7,5 oranında büyüme görülmektedir. Özel kullanım gelir ve özel tüketim harcamaları %8 artmıģtır. KiĢi baģı gelirlerde % 6 lık bir artıģ, dıģ ticarette %15 büyüme gerçekleģmiģtir. Türkiye ye yönelik sermaye akımlarında da hızlı geniģleme olmuģtur. Özellikle arasındaki bu hızlı ekonomik büyüme ve ekonomik koģullar Türkiye deki gayrimenkul sektörünün de göreceli olarak daha hızlı geliģmesine destek sağlamıģtır. Konut ve ticari gayrimenkul olarak Çizelge 4.2 de görüldüğü üzere konut arzında hızlı bir artıģ yaģanmıģtır. Hem hızlı ekonomik büyüme, hem de finansal olanaklar ile konut kredileri birden önemli bir geniģleme göstermiģtir (Gürlesel, 2009). Çizelge 4.2 : Türkiye gayrimenkul sektöründeki büyüme verileri (Gürlesel, 2009). 72

95 2009 bir küçülme yılı olmuģtur yılı ise tüm ekonomik aktivitelerde ve tüm piyasalarda yeni dengelerin kurulmaya ve ekonomilerin yeniden normalleģmeye baģlayacağı bir dönem olarak öngörülmektedir. ĠyileĢme ve büyümenin ise ancak 2011 yılından itibaren baģlayacağı düģünülmektedir arasında dünyada %5 yerine %3 lük bir büyüme olması Türkiye ekonomisinde de %7,5 lik büyümenin yerine ortalama %4 lük bir büyümenin yaģanacağı öngörülmektedir. Ġçinde bulunulan kriz sonrası dönemde orta vadeli ekonomik temellerde özellikle, demografi baskısı, hızlı kentleģme, organize perakende ve ticari gayrimenkullerin halen çok sınırlı olması vs gibi sebeplerden Türkiye de istikrarın devam etmesi beklenmektedir. Bu durum Türkiye deki ve Ġstanbul daki gayrimenkul sektörünü olumlu destekleyecek ve göreceli avantaj sağlayacak unsurlar olarak değerlendirilmektedir. Konut ve ticari gayrimenkul pazarında geniģ bir büyüme potansiyeli olmasının yanında Türkiye de göreceli daha sağlıklı bir konut finansman sisteminin olması da avantaj sağlamaktadır. Hane halklarının dünya ile mukayese edildiğinde daha az borçlu olması özellikle, konut ve diğer kredi yükümlülükleri bakımından dünyanın diğer örnekleriyle karģılaģtırıldığında bir avantaj teģkil etmektedir. Ġstanbul un geniģleyen bölgesel ekonomik ve ticari iģlerinin küresel kriz nedeniyle kesilmemesinin yanında dünya ekonomisi ve ticaretinin giderek Avrupa nın doğusuna kaymaktadır. Bu durum Ġstanbul a geliģen doğu ile Avrupa arasında artan bir iģlev kazandırmaktadır. Kısaca Ġstanbul un diğer ülkelere ve pazarlara göre henüz çok büyük bir potansiyele sahip olduğunu söylemek mümkündür (Gürlesel, 2009). ABD kaynaklı küresel kriz, tüm dünya ekonomilerini sarsmaya devam ederken, yabancılar Türkiye den konut alımını sürdürmektedir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü nün tarihli raporundaki verilere göre Ġstanbul da yabancılara ait olan gayrimenkul sayısı adede ulaģmıģtır. Bu rakam Türkiye geneli için adet olup aynı miktar Temmuz 2008 de adettir. Uyruk bazında bakıldığında ise ilk üç sırada adetle Alman uyruklular, adetle Ġngiliz uyruklular ve adetle Yunan uyruklular yer almaktadır (TKGM, 2010). Rakamlar küreselleģen konut talebinin göstergesi olup gelecekteki konut projelerinin hem niteliğinin hem de niceliğinin sadece yerel alıcılar için değil uluslararası alıcılar düģünülerek de yapılacağının göstergesidir. 73

96 Marmara Bölgesinde, sanayinin çevre illere göçü eğilimiyle birlikte hizmet sektörü önemli bir geliģme göstermektedir. Bu bağlamda, Ġstanbul, sanayi kentinden finans kenti ne dönüģmekte, daha büyük hız ve boyuttaki projeleri çeken bir kent haline gelerek, yeni liberal politikaların vitrini olmaktadır. Balkanların ve Ortadoğu nun finans, ticaret, iletiģim ve hizmet kenti olarak Ġstanbul, küresel dünyaya doğru yol almakta, sermayenin küresel düzeydeki projelerinin merkezi haline gelmektedir (BeĢiktepe, 2007). Bu potansiyel neticesinde gerek kent merkezinde gerekse kent çeperlerinde yeni projelerin geliģtirileceği ve bu amaçla konut yapılabilir arazi ihtiyacının artacağı açıktır. Yeni konut alanlarının oluģturulmasında sıkıģık kent dokunda özellikle eski endüstriyel tesisler, dıģ çeperlerde ise tarım yapılabilir araziler kullanılmaktadır. Bu durum özellikle tarım yapılabilir arazilerin giderek azalması ve kentten uzaklaģması sonucunu doğurmaktadır. Bu sonuca çözüm bulmak amacıyla kent içerisinde veya yakın çeperlerde kent tarımı için proje üretme fikri doğmuģtur. Manhattan için Belçikalı mimari grup Vincent Callebaut tarafından tasarlanan The Dragonfly projesi Ģehrin tam merkezinde düģey bir çiftlik yaratmaktadır (ġekil 4.12). 132 katlı ve 600 metre yüksekliğindeki projede 28 farklı tarım alanında meyve, sebze, hububat, et ve süt ürünleri üretimi planlanmıģtır. Projenin enerji ihtiyacı ise %100 olarak güneģ ve rüzgar enerjisi jeneratörleri ile çözülmüģ toplanan yağmur suları, dönüģtürülen atıklar ile sistemin kendi kendine çalıģması hedeflenmiģtir. Tasarımda aynı zamanda ofislere, araģtırma laboratuarlarına, rezidanslara ve kamu alanlarına da yer verilmiģtir (ġekil 4.13) (Url-119). ġekil 4.12 : New York da The Dragonfly projesi (Url-119). 74

97 ġekil 4.13 : The Dragonfly projesi iç mekan tasarımı (Url-119). Konut arz ve talebindeki artıģta güçlenen banka yapıları ve geniģleyen kredi imkanları da büyük rol oynamaktadır. Gayrimenkul yatırım ortaklığı derneğinin üçüncü çeyrek raporuna göre ekonomik krizle birlikte 2008 dördüncü çeyrekte 1.78 oranına kadar çıkan kredi faizleri 2009 üçüncü çeyrekte 0.96 oranına gerilemiģtir. Bu durum konut alımını cazip hale getirmiģ, konutun yatırım değerini artırmıģtır. Vade dağılımlarına bakıldığında ise ay arası vadenin tüm konut kredilerinin yaklaģık %50 sini kapsadığı görülmektedir. Uzayan vade imkanları ile birlikte tüketici daha lüks ve itibarlı konutlara sahip olabilmektedir (GYODER, 2009). Piyasadaki üretim miktarı yani arz, tüketim miktarı yani talep ile belirlenmektedir. Kapitalizm gibi sürekli geliģmek zorunda olan bir ekonomik yapıda, üretimin istikrarlı artıģı ancak tüketim cephesindeki talebin istikrarlı artıģına bağlıdır. Bu yüzden kapitalist ekonomide tüketim sadece gereksinim ve kullanımın doğal süreçlerine bırakılmamaktadır. Tüketim sürekli uyarılmak, yeni ihtiyaçlar yaratılmak zorundadır (Yırtıcı, 2002). Bu uyarılmada en büyük araç ileri pazarlama teknikleridir. Yazılı ve görsel medya imkanları sonuna kadar kullanıldığı gibi birebir görüģme teknikleri, müģteri bazlı veri tabanları oluģturma, örnek mekanlar oluģturmak ve beģ duyuya hitap eden uygulamalar gibi yeni modellerle talep durmaksızın uyarılmakta, pazar büyütülmektedir. KüreselleĢme konut sektörüne büyük bir ivme kazandırmıģtır. Finansal ve mali cephede ülkeler arasında kalkan fiziki sınırlar sektöre yeni ve büyük yatırımlar olarak geri dönmektedir. Ġstanbul gibi yatırımın cazip olduğu metropollerde bu etki daha büyük olmaktadır. Konutun vücut bulmasındaki en önemli etki olan finansmanda bu tip bir rahatlama tasarımda geniģ ve ilerici bir vizyona da yol açmaktadır. Buradaki kritik nokta heybetli fakat kiģiliksiz ve kimliksiz yapılara yönelmemektir. Çünkü asıl katkı kent kimliğine uyumlu ilerici projeler üretmekten geçmektedir. 75

98 4.2.3 Sosyal Psikoloji Bireylerin toplumsal davranıģını inceleyen sosyal psikolojide odak bireyin toplumsal niteliğidir. Bireyin hem kiģilik yapısı hem de toplumsal yapı içindeki iģleyiģi incelense de sosyal psikoloji ile öbür toplumsal bilimler arasında kesin bir sınır yoktur. Siyaset, ekonomi, kültürel antropoloji, sosyoloji ve genel psikoloji ile pek çok noktada kesiģmekte hatta iç içe geçmektedir (Ozankaya, 1968). Nüfus doğumlar, ölümler ve göçler neticesinde değiģmekte olup gelecek konut öngörülerinde önemli bir rol üstlenmektedir. Özellikle nüfusa yaģ olarak bakıldığında Türkiye için genç bir kitle ile karģılaģılmaktadır. Türkiye de ortanca yaģ 28,8 dir (ġekil 4.14). Bu durum yeniliklere açık olan kesimin baskın rolüne iģaret etmektedir. Bunun yanında genel verilere bakılacak olursa; 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Türkiye nüfusu kiģidir. Nüfusun %50,3 ünü erkekler, %49,7 sini ise kadınlar oluģturmaktadır yılında Türkiye nin yıllık nüfus artıģ hızı binde 14,5 olarak gerçekleģmiģtir. Ülke nüfusunun % 75,5 i il ve ilçe merkezlerinde yaģamaktadır. Nüfusun % 17,8 i Ġstanbul da ikamet etmektedir. Ġl ve ilçe merkezlerinde yaģayan nüfus oranının en yüksek olduğu il %99 ile Ġstanbul dur (TÜĠK, 2010a). ġekil 4.14 : itibariyle erkek ve kadın nüfusunun yaģlara göre dağılımı (TÜĠK, 2010a). 76

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Ahmet ÖZKAN tarafından hazırlanan Ġlkokul ve Ortaokul Yöneticilerinin

Detaylı

Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri

Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Ġstanbul Arel Üniversitesi 4. Pazarlama AraĢtırmaları Eğitim Semineri 26-29 Ekim 2010 Örnekleme Süreci Anakütleyi Tanımlamak Örnek Çerçevesini

Detaylı

SAĞLIKLI ŞEHİRLER EN İYİ UYGULAMA ÖDÜLÜ / 2010

SAĞLIKLI ŞEHİRLER EN İYİ UYGULAMA ÖDÜLÜ / 2010 SAĞLIKLI ŞEHİRLER EN İYİ UYGULAMA ÖDÜLÜ / 2010 S A Ğ L I K L I K E N T L E R B Ġ R L Ġ Ğ Ġ B A ġ K A N L I Ğ I SAĞLIKLI ŞEHİRLER EN İYİ UYGULAMA ÖDÜLÜ / 2010 ÖDÜLÜN AMACI Bugün Avrupa da ve dünyada birçok

Detaylı

Mega Kentlerin Metabolizması

Mega Kentlerin Metabolizması Dr. Zeynep Bilgici TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi Mega Kentlerin Metabolizması 1950 li yıllara kadar yaşayanlar arasında dünya nüfusunun iki katına çıktığını görebilen kimse yokken, aramızda nüfusun neredeyse

Detaylı

KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR

KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR Suyun insan hayatındaki önemi herkesçe bilinen bir konudur. Ġnsan yaģamı açısından oksijenden

Detaylı

ĠZMĠR ĠLĠ, KONAK ĠLÇESĠ, ÇINARLI MAHALLESĠ, 1507 ADA 102 PARSEL ĠLE 8668 ADA 1 PARSELE ĠLĠġKĠN NAZIM ĠMAR PLANI DEĞĠġĠKLĠĞĠ

ĠZMĠR ĠLĠ, KONAK ĠLÇESĠ, ÇINARLI MAHALLESĠ, 1507 ADA 102 PARSEL ĠLE 8668 ADA 1 PARSELE ĠLĠġKĠN NAZIM ĠMAR PLANI DEĞĠġĠKLĠĞĠ ĠZMĠR ĠLĠ, KONAK ĠLÇESĠ, ÇINARLI MAHALLESĠ, 1507 ADA 102 PARSEL ĠLE 8668 ADA 1 PARSELE ĠLĠġKĠN NAZIM ĠMAR PLANI DEĞĠġĠKLĠĞĠ 1. GĠRĠġ 1. 1. AMAÇ VE KAPSAM Ġzmir Ġli, Konak Ġlçesi, Çınarlı Mahallesi, 1507

Detaylı

ŞEHİR YÖNETİMİ Şubat 2018

ŞEHİR YÖNETİMİ Şubat 2018 ŞEHİR YÖNETİMİ Şubat 2018 nin hizmet ve sorumluluk alanları nelerdir? Küresel ve teknolojik değişimlerle birlikte Şehir Yönetimleri nasıl değişmektedir? İdeal nasıl sağlanmalıdır? Ajanda 1. Mevcut Durum

Detaylı

Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Kurulumu FĠZĠBĠLĠTE ETÜDÜ ÇALIġTAYI

Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Kurulumu FĠZĠBĠLĠTE ETÜDÜ ÇALIġTAYI Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Kurulumu FĠZĠBĠLĠTE ETÜDÜ ÇALIġTAYI Projenin GELĠġĠMĠ: KDEP-EYLEM 47 (Kısa Dönem Eylem Planı ) 4 Aralık 2003 tarihli BaĢbakanlık Genelgesi yle e-dönüģüm Türkiye

Detaylı

www.binnuryesilyaprak.com

www.binnuryesilyaprak.com Türkiye de PDR Eğitimi ve İstihdamında Yeni Eğilimler Prof. Dr. Binnur YEŞİLYAPRAK Türk PDR-DER Başkanı 16 Kasım 2007 Adana Türkiye de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Başlangıcından günümüze

Detaylı

NĠHAĠ RAPOR, EYLÜL 2011

NĠHAĠ RAPOR, EYLÜL 2011 9. GENEL SONUÇLAR... 1 9.1. GĠRĠġ... 1 9.2. DEĞERLENDĠRME... 1 9.2.1. Ġlin Genel Ġçeriği... 1 9.2.2. Proje Bölgesinin Kapasiteleri... 1 9.2.3. Köylülerin ve Üreticilerin Kapasiteleri... 2 9.2.4. Kurumsal

Detaylı

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU Adı Soyadı : Doç. Dr. Mustafa GÜLER, Dilem KOÇAK DURAK, Fatih ÇATAL, Zeynep GÜRLER YILDIZLI, Özgür Özden YALÇIN ÇalıĢtığı Birim :

Detaylı

PEYZAJ MĠMARLIĞI MESLEĞĠ VE KAHRAMANMARAġ SÜTÇÜ ĠMAM ÜNĠVERSĠTESĠ PEYZAJ MĠMARLIĞI BÖLÜMÜ

PEYZAJ MĠMARLIĞI MESLEĞĠ VE KAHRAMANMARAġ SÜTÇÜ ĠMAM ÜNĠVERSĠTESĠ PEYZAJ MĠMARLIĞI BÖLÜMÜ PEYZAJ MĠMARLIĞI MESLEĞĠ VE KAHRAMANMARAġ SÜTÇÜ ĠMAM ÜNĠVERSĠTESĠ PEYZAJ MĠMARLIĞI BÖLÜMÜ BU DOSYADA ULAġABĠLECEĞĠNĠZ BĠLGĠLER 1. PEYZAJ MĠMARLIĞI NIN TANIMI 2. PEYZAJ MĠMARLIĞI Ġġ OLANAKLARI VE ÇALIġMA

Detaylı

1.GAZĠANTEP ENERJĠ VERĠMLĠLĠĞĠ ÖDÜLLERĠ

1.GAZĠANTEP ENERJĠ VERĠMLĠLĠĞĠ ÖDÜLLERĠ 1.GAZĠANTEP ENERJĠ VERĠMLĠLĠĞĠ ÖDÜLLERĠ ĠÇĠNDEKĠLER 1.GAZĠANTEP SANAYĠDE ENERJĠ VERĠMLĠLĠĞĠ ÖDÜLLERĠ... 2 NEDEN BAġVURMALI?... 3 BAġVURU SÜRECĠ... 4 Hangi kurumlar baģvurabilir?... 4 Büyük Ölçekli ĠĢletmeler...

Detaylı

MÜHENDĠSLĠK VE DOĞA BĠLĠMLERĠ FAKÜLTESĠ

MÜHENDĠSLĠK VE DOĞA BĠLĠMLERĠ FAKÜLTESĠ MÜHENDĠSLĠK VE DOĞA BĠLĠMLERĠ FAKÜLTESĠ MAYIS 2018 SAYI 19 MÜHENDĠSLĠK VE DOĞA BĠLĠMLERĠ FAKÜLTESĠ YAYIN KURULU Prof.Dr. Çağrı ERHAN (Rektör) Prof.Dr Osman Nuri UÇAN Dekanımız Prof. Dr. Osman Nuri Uçan,

Detaylı

ÜCRET SİSTEMLERİ VE VERİMLİLİK YURTİÇİ KARGO

ÜCRET SİSTEMLERİ VE VERİMLİLİK YURTİÇİ KARGO ÜCRET SİSTEMLERİ VE VERİMLİLİK YURTİÇİ KARGO ALĠ ARIMAN:2008463007 OSMAN KARAKILIÇ:2008463066 MELĠK CANER SEVAL: 2008463092 MEHMET TEVFĠK TUNCER:2008463098 ŞİRKET TANITIMI 1982 yılında Türkiye'nin ilk

Detaylı

MARKA ŞEHİR ÇALIŞMALARINDA AVRUPA ŞEHİR ŞARTI SÖZLEŞMESİ DİKKATE ALINMALI

MARKA ŞEHİR ÇALIŞMALARINDA AVRUPA ŞEHİR ŞARTI SÖZLEŞMESİ DİKKATE ALINMALI ENER DEN MARKA ŞEHİR AÇIKLAMASI VAHDET NAFİZ AKSU, ERZURUM DA YAPILAN MARKA ŞEHİR TOPLANTISINI DEĞERLENDİRDİ: ENER olarak, Erzurum un Marka Şehir haline gelmesini yeni kalkınma paradigması oluşturulmasıyla

Detaylı

Türkiye dönüşüm geçirerek kırsal bir tarım ekonomisinden küresel ölçekte. 1950 yılında Türkiye nin kentsel nüfusu ülkenin toplam nüfusunun sadece

Türkiye dönüşüm geçirerek kırsal bir tarım ekonomisinden küresel ölçekte. 1950 yılında Türkiye nin kentsel nüfusu ülkenin toplam nüfusunun sadece SİLİVRİ 2014 DÜNYA VE AVRUPA KENTİ Türkiye dönüşüm geçirerek kırsal bir tarım ekonomisinden küresel ölçekte rekabetçi bir sanayi ekonomisi haline gelmiştir. 1950 yılında Türkiye nin kentsel nüfusu ülkenin

Detaylı

02 Nisan 2012. MĠMARLIK BÖLÜM BAġKANLIĞINA,

02 Nisan 2012. MĠMARLIK BÖLÜM BAġKANLIĞINA, 02 Nisan 2012 MĠMARLIK BÖLÜM BAġKANLIĞINA, Amasra Teknik Gezisi 12-13 Mart 2012 tarihleri arasında, ARCH 222 - Arhitectural Design 4 dersi için Bir Sanatçı İçin Konut, ARCH 221 - Arhitectural Design 3

Detaylı

Konut Sektörüne BakıĢ

Konut Sektörüne BakıĢ Konut Sektörüne BakıĢ Nurel KILIÇ Konut sektörü, inģaat sektörünün %60 ını oluģturmakta ve 250 den fazla yan sektörü ile istihdam yapısını ciddi bir Ģekilde etkilemektedir. 1999 yılında yaģanan büyük deprem

Detaylı

TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE. Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi

TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE. Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi ÇOCUK ÇEVRE ĠLIġKISI Ġnsanı saran her Ģey olarak tanımlanan çevre insanı etkilerken, insanda çevreyi etkilemektedir.

Detaylı

1 OCAK- 30 HAZĠRAN 2009 DÖNEMĠNE AĠT KONSOLĠDE OLMAYAN FAALĠYET RAPORU

1 OCAK- 30 HAZĠRAN 2009 DÖNEMĠNE AĠT KONSOLĠDE OLMAYAN FAALĠYET RAPORU TURKISH BANK A.ġ. 1 OCAK- 30 HAZĠRAN 2009 DÖNEMĠNE AĠT KONSOLĠDE OLMAYAN FAALĠYET RAPORU A-BANKAMIZDAKĠ GELĠġMELER 1-ÖZET FĠNANSAL BĠLGĠLER Bankamızın 2008 yıl sonunda 823.201 bin TL. olan aktif büyüklüğü

Detaylı

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ FELSEFESİ,TEMEL İLKELERİ,VİZYONU MEHMET NURİ KAYNAR TÜRKIYE NIN GELECEK VIZYONU TÜRKĠYE NĠN GELECEK VĠZYONU GELECEĞIN MIMARLARı ÖĞRETMENLER Öğretmen, bugünle gelecek arasında

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve III TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Canan ULUDAĞ tarafından hazırlanan Bağımsız Anaokullarında

Detaylı

Levent SÜMER, PMP, Torunlar GYO Planlama Müdürü, UPYE Kurucu YK Üyesi

Levent SÜMER, PMP, Torunlar GYO Planlama Müdürü, UPYE Kurucu YK Üyesi PMI Türkiye Proje Yönetim Zirvesi Eylül 27-28, 2013 Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Levent SÜMER, PMP, Torunlar GYO Planlama Müdürü, UPYE Kurucu YK Üyesi 1 Levent SÜMER (PMP) Torunlar GYO Planlama Müdürü

Detaylı

DÖRDÜNCÜ YARIYIL ZORUNLU DERSLER

DÖRDÜNCÜ YARIYIL ZORUNLU DERSLER DÖRDÜNCÜ YARIYIL ZORUNLU DERSLER İNG 401/ALM 401/FRA 401 YABANCI DİL IV İngilizce, Fransızca ve Almanca lisan bilgisi veren dersler. İNG 409/ALM 409/FRA 409 YABANCI DİL IV İngilizce, Fransızca ve Almanca

Detaylı

T.C. Sağlıklı Kentler Birliği. 2008 Faaliyet Raporu

T.C. Sağlıklı Kentler Birliği. 2008 Faaliyet Raporu T.C. Sağlıklı Kentler Birliği 2008 Faaliyet Raporu SAĞLIKLI KENTLER BİRLİĞİ FAALİYETLERİ MECLĠS TOPLANTILARI EĞĠTĠM ÇALIġMALARI KONFERANSLAR DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AVRUPA SAĞLIKLI ġehġrler ULUSAL AĞLARI ÇALIġMALARI

Detaylı

bul ULUSLARARASI EYLEM PLANI ÇALIŞTAYI OTURUM - YAŞAMA VE ÇALIŞMA MEKANLARI Yüklenici

bul ULUSLARARASI EYLEM PLANI ÇALIŞTAYI OTURUM - YAŞAMA VE ÇALIŞMA MEKANLARI Yüklenici bul ULUSLARARASI EYLEM PLANI ÇALIŞTAYI OTURUM - YAŞAMA VE ÇALIŞMA MEKANLARI Yüklenici KALİTELİ ve SÜRDÜRÜLEBİLİR YAŞAMA ve ÇALIŞMA MEKANLARI AMACINA İLİŞKİN EYLEMLER (Kısa Vade) 1 MEKANSAL ORGANİZASYON

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MEKANSAL PLANLAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. KENTSEL DÖNÜġÜM DAĠRESĠ BAġKANLIĞI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MEKANSAL PLANLAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. KENTSEL DÖNÜġÜM DAĠRESĠ BAġKANLIĞI KENTSEL DÖNÜġÜM DAĠRESĠ BAġKANLIĞI ANKARA, 2011 TANIMLAR* Kentsel dönüģüm uygulama ve yenilikçi modellerinin yaygın olduğu Ġngiltere de, Merkezi Hükümetinin tanımlamasına göre; DönüĢüm, piyasa güçlerinin

Detaylı

IV.ULUSLARARASI POLİMERİK KOMPOZİTLER SEMPOZYUMU SERGİ VE PROJE PAZARI SONUÇ BİLDİRGESİ 7-9 MAYIS 2015

IV.ULUSLARARASI POLİMERİK KOMPOZİTLER SEMPOZYUMU SERGİ VE PROJE PAZARI SONUÇ BİLDİRGESİ 7-9 MAYIS 2015 IV.ULUSLARARASI POLİMERİK KOMPOZİTLER SEMPOZYUMU SERGİ VE PROJE PAZARI SONUÇ BİLDİRGESİ 7-9 MAYIS 2015 TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Ege Bölge ġubesi Koordinatörlüğünde IV. Uluslararası PolimerikKompozitler

Detaylı

TÜRKİYE DE KOBİ UYGULAMALARI YMM. NAİL SANLI TÜRMOB GENEL BAŞKANI IFAC SMP (KOBİ UYGULAMARI) FORUMU İSTANBUL

TÜRKİYE DE KOBİ UYGULAMALARI YMM. NAİL SANLI TÜRMOB GENEL BAŞKANI IFAC SMP (KOBİ UYGULAMARI) FORUMU İSTANBUL TÜRKİYE DE KOBİ UYGULAMALARI YMM. NAİL SANLI TÜRMOB GENEL BAŞKANI IFAC SMP (KOBİ UYGULAMARI) FORUMU İSTANBUL 21 MART 2011 HOġ GELDĠNĠZ IFAC in Sayın Başkanı, Kurul Üyeleri, Dünyanın dört bir yanından gelmiş

Detaylı

Örgütler bu karmaģada artık daha esnek bir hiyerarģiye sahiptir.

Örgütler bu karmaģada artık daha esnek bir hiyerarģiye sahiptir. Durumsallık YaklaĢımı (KoĢulbağımlılık Kuramı) Durumsallık (KoĢulbağımlılık) Kuramının DoğuĢu KoĢul bağımlılık bir Ģeyin diğerine bağımlı olmasıdır. Eğer örgütün etkili olması isteniyorsa, örgütün yapısı

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Feyzi ÖZMEN tarafından hazırlanan Aday Öğretmenlerin Öz Yeterlilikleri

Detaylı

2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU

2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU 2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU Kamuda stratejik yönetim anlayıģının temelini oluģturan kaynakların etkili ve verimli bir Ģekilde kullanılması ilkesi çerçevesinde,

Detaylı

GeliĢimsel Rehberlikte 5 Ana Müdahale. Prof. Dr. Serap NAZLI

GeliĢimsel Rehberlikte 5 Ana Müdahale. Prof. Dr. Serap NAZLI GeliĢimsel Rehberlikte 5 Ana Müdahale Prof. Dr. Serap NAZLI Okul psikolojik danışmanları okullarda hangi PDR etkinliklerini uygular? PDR etkinliklerinin genel amacı nedir? Doğrudan-Dolaylı Müdahaleler

Detaylı

OKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3. Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi

OKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3. Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi OKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3 Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi KGRP de 5 Ana Müdahale Doğrudan müdahaleler: 1. Psikolojik danıģma 2. Sınıf rehberliği Dolaylı müdahaleler: 3. Konsültasyon

Detaylı

GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR

GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ BAġARILI YÖNETĠMDE ĠLETĠġĠM Hastane İletişim Platformu Hastane ĠletiĢim Platformu Nedir? Bu

Detaylı

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü

Detaylı

TRAFĠK GÜVENLĠĞĠ PROJESĠ Trafik Güvenliği DanıĢmanlık Hizmetleri

TRAFĠK GÜVENLĠĞĠ PROJESĠ Trafik Güvenliği DanıĢmanlık Hizmetleri TÜRKĠYE DE ARAÇ MUAYENE ĠSTASYONLARININ KURULMASI VE ĠġLETĠLMESĠ HAKKININ DEVRĠ ĠÇĠN ĠHALEYE DAVET 1. GENEL Türkiye deki Karayolları Genel Müdürlüğü Araç Muayene Ġstasyonlarının kurulması ve iģletilmesi

Detaylı

HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU

HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU 2012 ĠÇĠNDEKĠLER ÜST YÖNETĠCĠ SUNUġU I- GENEL BĠLGĠLER A- Misyon ve Vizyon.. B- Yetki, Görev ve Sorumluluklar... C- Ġdareye

Detaylı

ARAZİ VERİLERİ 2006 Planlama ve Yönetim Grubu

ARAZİ VERİLERİ 2006 Planlama ve Yönetim Grubu ARAZİ VERİLERİ 2006 Grup Koordinatörü: Prof. Dr. Melih Ersoy : Doç. Dr. Tarık ġengül Öğr. Gör. Dr. Bahar Gedikli Osman Balaban Kommagene-Nemrut Alanı için yönetim alanı nın sınırlarının belirlenmesi; bu

Detaylı

İletişim Programlarına Özgü Öğretim Çıktıları

İletişim Programlarına Özgü Öğretim Çıktıları İletişim Programlarına Özgü Öğretim Çıktıları Lisans düzeyindeki bir iletiģim programının değerlendirilmesi için baģvuruda bulunan yükseköğretim kurumu, söz konusu programının bu belgede yer alan ĠLETĠġĠM

Detaylı

2010 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ

2010 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ MADEN TETKĠK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sondaj Dairesi Başkanlığı 21 Yılı Ocak-Haziran Dönemi Faaliyet Raporu 21 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ 1 ÜST YÖNETĠM SUNUMU SONDAJ DAĠRESĠ BAġKANLIĞI 21 YILI 1. 6 AYLIK

Detaylı

ÜNİVERSİTE YERLEŞKELERİ PLANLAMA İLKELERİ ve MEKÂNSAL GELİŞİM STRATEJİLERİ

ÜNİVERSİTE YERLEŞKELERİ PLANLAMA İLKELERİ ve MEKÂNSAL GELİŞİM STRATEJİLERİ ÜNİVERSİTE YERLEŞKELERİ PLANLAMA İLKELERİ ve MEKÂNSAL GELİŞİM STRATEJİLERİ Üniversiteler toplumun merkezini oluģturmaktadır. Toplum meselelerinin araģtırıldığı, çözümler üretildiği ve çözümleri üretecek

Detaylı

KENTGES ODAKLI CBS PROJESİ KAHRAMANMARAŞ AFET BİLGİ SİSTEMİ (KABIS)

KENTGES ODAKLI CBS PROJESİ KAHRAMANMARAŞ AFET BİLGİ SİSTEMİ (KABIS) KENTGES ODAKLI CBS PROJESİ KAHRAMANMARAŞ AFET BİLGİ SİSTEMİ (KABIS) PLANLAMA VE ZARAR AZALTMA ĠÇERĠK İlimizin afetselliği Projenin Tanımı Projenin Yasal Dayanakları KENTGES Strateji Belgesi Kapsamı Proje

Detaylı

Özgörkey Otomotiv Yetkili Satıcı ve Yetkili Servisi

Özgörkey Otomotiv Yetkili Satıcı ve Yetkili Servisi Özgörkey Otomotiv Yetkili Satıcı ve Yetkili Servisi Grup ÇekoL : Ebru Tokgöz Gizem Şimşek Özge Bozdemir Emel Sema Tarihçe Temelleri 1951 yılında, Gruba ismini veren Erdoğan Özgörkey tarafından atılan

Detaylı

BiliĢim Sektöründe Saat Bu Saat

BiliĢim Sektöründe Saat Bu Saat BiliĢim Sektöründe Saat Bu Saat Dünya, önemli bir yol ayrımında. Küresel finansal krizle birlikte, takke düģtü kel göründü. Uzun yıllardan bu yana; güçlü ekonomilere sahip olduğu var sayılan ABD baģta

Detaylı

Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL

Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL Brezilya: Ülkeler arası gelir grubu sınıflandırmasına göre yüksek orta gelir grubunda yer almaktadır. 1960 ve 1970 lerdeki korumacı

Detaylı

E-DEVLET ÇALIġMALARI VE TÜRKSAT TA Ġġ SÜREKLĠLĠĞĠ ÇALIġMALARI MUSTAFA CANLI

E-DEVLET ÇALIġMALARI VE TÜRKSAT TA Ġġ SÜREKLĠLĠĞĠ ÇALIġMALARI MUSTAFA CANLI E-DEVLET ÇALIġMALARI VE TÜRKSAT TA Ġġ SÜREKLĠLĠĞĠ ÇALIġMALARI MUSTAFA CANLI GĠRĠġ 1. Özet 2. E-Devlet Nedir? 3. ĠĢ Sürekliliği Ve FKM ÇalıĢmalarının E-Devlet Projelerindeki Önemi 4. ĠĢ Sürekliliği Planlaması

Detaylı

ÇĠNLĠ LASTĠKLER TÜRKĠYE NĠN YOLLARINDA SALINIRKEN

ÇĠNLĠ LASTĠKLER TÜRKĠYE NĠN YOLLARINDA SALINIRKEN ÇĠNLĠ LASTĠKLER TÜRKĠYE NĠN YOLLARINDA SALINIRKEN Melisa KORKMAZ Günümüz koģullarında ülkeler arası entegrasyonun artması sonucu ekonomik faaliyetler daha geniģ bir coğrafya üzerinde gerçekleģmeye baģlamıģ;

Detaylı

Ġnternet ve Harekât AraĢtırması Uygulamaları

Ġnternet ve Harekât AraĢtırması Uygulamaları Ġnternet ve Harekât AraĢtırması Uygulamaları Cihan Ercan Mustafa Kemal Topcu 1 GĠRĠġ Band İçerik e- Konu\ Mobil Uydu Ağ Genişliği\ e- e- VoIP IpV6 Dağıtma Altyapı QoS ticaret\ Prensip Haberleşme Haberleşme

Detaylı

ANKARA ÇOCUK DOSTU ġehġr PROJESĠ UYGULAMA, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR

ANKARA ÇOCUK DOSTU ġehġr PROJESĠ UYGULAMA, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR Amaç ANKARA ÇOCUK DOSTU ġehġr PROJESĠ UYGULAMA, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR Madde 1- Ankara Çocuk Dostu ġehir Projesinin amacı Ankara yı; Çocuk Hakları SözleĢmesini

Detaylı

1. YARIYIL / SEMESTER 1 T+U / T+A KREDİ / CREDITS Z / C Introduction touniversity Life TOPLAM / TOTAL YARIYIL / SEMESTER 2

1. YARIYIL / SEMESTER 1 T+U / T+A KREDİ / CREDITS Z / C Introduction touniversity Life TOPLAM / TOTAL YARIYIL / SEMESTER 2 T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK FAKÜLTESİ, ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA BÖLÜMÜ, 2017-2018 AKADEMİK YILI ÖĞRETİM PLANI / T.C. NECMETTIN ERBAKAN UNIVERSITY ENGINEERING AND ARCHITECTURE

Detaylı

YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU OCAK 2012 İçindekiler Bölüm 1 : Sağlık Turizminde Türkiye deki Gelişmeler... 2 Bölüm 2 : Kurumsal Kimlik Çalışmaları ve Yazışmalar... 3 Bölüm 3: Basılı Materyaller... 4 Bölüm4

Detaylı

GELİŞEN ÜLKELER VE TÜRKİYE DE GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ; DEĞERLENDİRME VE ÖNGÖRÜLER

GELİŞEN ÜLKELER VE TÜRKİYE DE GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ; DEĞERLENDİRME VE ÖNGÖRÜLER GELİŞEN ÜLKELER VE TÜRKİYE DE GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ; DEĞERLENDİRME VE ÖNGÖRÜLER 17 Mayıs 2011 DR. CAN FUAT GÜRLESEL EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ ÇALIŞMANIN İÇERİĞİ EKONOMİK PERFORMANS VE ÖNGÖRÜLER

Detaylı

bağdat caddesi suadiye NUR rezidans çiğdem KONUTPROJELERİ 2015 KORUSİTESİ istanbul çelem

bağdat caddesi suadiye NUR rezidans çiğdem KONUTPROJELERİ 2015 KORUSİTESİ istanbul çelem loft bağdat caddesi suadiye NUR rezidans çiğdem KONUTPROJELERİ 2015 KORUSİTESİ istanbul çelem Kat karșılığı inșaat sektörüne yeni bir anlayıș getirme hedefiyle yola çıkan Arkad Yapı, LEED ( Ekolojik Çevre

Detaylı

SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ. MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY

SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ. MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY GİRİŞ ÇalıĢmak yaģamın bir parçasıdır. YaĢamak nasıl bir insan hakkı

Detaylı

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF MART 1. Nüfus LYS-1 Nüfus politikaları *Nüfus politikası nedir, niçin uygulanır *Nüfus politikaları LYS-2 Nüfus ve ekonomi *Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler *Yerleşme doku ve tipleri *Yapı tipleri

Detaylı

KİŞİSEL GELİŞİM ASİSTANI

KİŞİSEL GELİŞİM ASİSTANI AR-GE MERKEZLERİ İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ PAYLAŞIM TOPLANTISI GİRİŞİMCİLİK KİŞİSEL GELİŞİM ASİSTANI Türk DemirDöküm Fabrikaları A.ġ SUNUM PLANI 1. UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI 2. UYGULAMANIN YENĠLĠKÇĠ VE

Detaylı

Deprem Tehlike Yönetimi ( )

Deprem Tehlike Yönetimi ( ) Deprem Tehlike Yönetimi ( ) Prof. Dr. Murat UTKUCU Sakarya Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü 3.4.2016 Murat UTKUCU 1 (Adjustment to Hazard) A. Kayıpların kabulü ve paylaģılması 1. Kayıpların kabulü:

Detaylı

ÜÇÜNCÜ YARIYIL ZORUNLU DERSLER

ÜÇÜNCÜ YARIYIL ZORUNLU DERSLER ÜÇÜNCÜ YARIYIL ZORUNLU DERSLER İNG 301/ALM 301/FRA 301 YABANCI DİL III İngilizce, Fransızca ve Almanca lisan bilgisi veren dersler. İNG 309/ALM 309/FRA 309 YABANCI DİL III İngilizce, Fransızca ve Almanca

Detaylı

YEREL MEDYA SEKTÖRÜ VE GLOBALLEġEN MEDYAYA GÖRE KONUMU

YEREL MEDYA SEKTÖRÜ VE GLOBALLEġEN MEDYAYA GÖRE KONUMU YEREL MEDYA SEKTÖRÜ VE GLOBALLEġEN MEDYAYA GÖRE KONUMU Gizem ARABACI Hande UZUNOĞLU Türkiye de medya ulusal ve yerel medya tabanlı olmak üzere temel iki Ģekilde iģlemektedir. Bu iģleyiģ bazen daha kapsamlı

Detaylı

ÇALIŞMA EKONOMİSİ KISA ÖZET

ÇALIŞMA EKONOMİSİ KISA ÖZET DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETĠN ĠLK ÜNĠTESĠ SĠZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERĠLMĠġTĠR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNĠTELERĠ ĠÇĠNDEKĠLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBĠLĠRSĠNĠZ. ÇALIŞMA EKONOMİSİ KISA ÖZET WWW.KOLAYAOF.COM

Detaylı

TÜRK SPOR SİSTEMİNİN YAPILANDIRILMASI VE BAZI ÜLKELERLE KARŞILAŞTIRILMASI (3) DOÇ.DR.HAKAN SUNAY A.Ü.SBF

TÜRK SPOR SİSTEMİNİN YAPILANDIRILMASI VE BAZI ÜLKELERLE KARŞILAŞTIRILMASI (3) DOÇ.DR.HAKAN SUNAY A.Ü.SBF TÜRK SPOR SİSTEMİNİN YAPILANDIRILMASI VE BAZI ÜLKELERLE KARŞILAŞTIRILMASI (3) DOÇ.DR.HAKAN SUNAY A.Ü.SBF ANAYASAMIZIN 59 MADDESİ; Devlet her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve ruh sağlığını geliştirecek

Detaylı

AR&GE BÜLTEN 2010 ġubat EKONOMĠ ĠZMĠR FĠNANS ALTYAPISI VE TÜRKĠYE FĠNANS SĠSTEMĠ ĠÇĠNDEKĠ YERĠ

AR&GE BÜLTEN 2010 ġubat EKONOMĠ ĠZMĠR FĠNANS ALTYAPISI VE TÜRKĠYE FĠNANS SĠSTEMĠ ĠÇĠNDEKĠ YERĠ ĠZMĠR FĠNANS ALTYAPISI VE TÜRKĠYE FĠNANS SĠSTEMĠ ĠÇĠNDEKĠ YERĠ Erdem ALPTEKĠN Türk finans sistemi incelendiğinde en büyük payı bankaların, daha sonra ise sırasıyla menkul kıymet yatırım fonları, sigorta

Detaylı

Sürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik

Sürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik Sürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik Yrd.Doç.Dr. Gül GÜNEŞ Atılım Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Müdürü Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü İşletme Fakültesi ggunes@atilim.edu.tr

Detaylı

YÖNETMELİK. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinden: MEHMET AKĠF ERSOY ÜNĠVERSĠTESĠ KADIN SORUNLARI UYGULAMA VE. ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ

YÖNETMELİK. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinden: MEHMET AKĠF ERSOY ÜNĠVERSĠTESĠ KADIN SORUNLARI UYGULAMA VE. ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ 3 Temmuz 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28342 YÖNETMELİK Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinden: MEHMET AKĠF ERSOY ÜNĠVERSĠTESĠ KADIN SORUNLARI UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç,

Detaylı

KÜRESEL OTOMOTİV OEM BOYALARI PAZARI. Bosad Genel Sekreterliği

KÜRESEL OTOMOTİV OEM BOYALARI PAZARI. Bosad Genel Sekreterliği KÜRESEL OTOMOTİV OEM BOYALARI PAZARI Bosad Genel Sekreterliği SEKTÖR ANALİZİ Otomotiv OEM boyaları dünyanın en büyük boya segmentlerinden biridir. Otomotiv OEM boyaları, 2011 yılında toplam küresel boya

Detaylı

2. METODOLOJĠ 1 METODOLOJĠ. Programlar ile Ġstatistiksel Veri Analizi-2 (Prof.Dr. Kazım ÖZDAMAR,2002) çalıģmalarından yararlanılmıģtır.

2. METODOLOJĠ 1 METODOLOJĠ. Programlar ile Ġstatistiksel Veri Analizi-2 (Prof.Dr. Kazım ÖZDAMAR,2002) çalıģmalarından yararlanılmıģtır. GĠRĠġ 1 GĠRĠġ 2 GĠRĠġ 3 İÇİNDEKİLER 1. GĠRĠġ... 4 2. METODOLOJĠ... 5 3. TEMEL BĠLEġENLER ANALĠZĠ TEKNĠĞĠNĠN UYGULANMASI... 8 4. TR52 DÜZEY 2 BÖLGESĠ ĠLÇELERĠ SOSYAL GELĠġMĠġLĠK ENDEKSĠ...10 5. SONUÇ...27

Detaylı

KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR

KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR Dr. Canan KARAKAġ ULUSOY Jeoloji Yüksek Mühendisi 26-30 Ekim 2015 12.11.2015 Antalya Kentsel Su Yönetiminin Evreleri Kentsel Su Temini ve Güvenliği

Detaylı

DOĞAL GAZ SEKTÖRÜNDE PERSONEL BELGELENDĠRMESĠ

DOĞAL GAZ SEKTÖRÜNDE PERSONEL BELGELENDĠRMESĠ Türk Akreditasyon Kurumu Personel Akreditasyon Başkanlığı Akreditasyon Uzmanı 1 Ülkemizde ve dünyada tüm bireylerin iģgücüne katılması ve iģgücü piyasalarında istihdam edilebilmeleri için; bilgiye dayalı

Detaylı

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin

Detaylı

ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ ENERJİ TÜKETİMİ

ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ Enerji, modern kişisel yaşamın, üretim ve iletişim süreçlerinin en önemli aktörlerinden biri. Enerjinin tüketimi küresel düzeyde hızla artmaya devam ederken üç ana ihtiyaç baş gösteriyor:

Detaylı

THE LONDON THAMES GATEWAY: OLİMPİYATLAR VE DAHA FAZLASI. Kevin Whittle. London Thames Gateway Geliştirme Şirketi

THE LONDON THAMES GATEWAY: OLİMPİYATLAR VE DAHA FAZLASI. Kevin Whittle. London Thames Gateway Geliştirme Şirketi THE LONDON THAMES GATEWAY: OLİMPİYATLAR VE DAHA FAZLASI Kevin Whittle London Thames Gateway Geliştirme Şirketi The Thames Gateway The Thames Gateway Doğu Londra dan başlayıp Kent ve Essex deki Thames

Detaylı

İÇİNDEKİLER. İçindekiler... v Tablolar... xi Şekiller... xii Resimler... xii Önsöz... iii

İÇİNDEKİLER. İçindekiler... v Tablolar... xi Şekiller... xii Resimler... xii Önsöz... iii İÇİNDEKİLER İçindekiler... v Tablolar... xi Şekiller... xii Resimler... xii Önsöz... iii Birinci Bölüm REKREASYON OLGUSUNA GENEL YAKLAŞIM (Arş. Gör. Tolga GÜL) 1. İnsanlığın Temel İhtiyacı Olarak Zaman...

Detaylı

KIRSAL YERLEŞİM TEKNİĞİ DOÇ.DR. HAVVA EYLEM POLAT 8. HAFTA

KIRSAL YERLEŞİM TEKNİĞİ DOÇ.DR. HAVVA EYLEM POLAT 8. HAFTA KIRSAL YERLEŞİM TEKNİĞİ DOÇ.DR. HAVVA EYLEM POLAT 8. HAFTA Araştırıcı ve bilim adamları fiziksel planlamayı değişik biçimlerde tanımlamaktadırlar. Bu tanımlar, genellikle, birbirleri ile eş anlam ve kapsama

Detaylı

Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi. Doç.Dr.Tufan BAL

Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi. Doç.Dr.Tufan BAL Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi Doç.Dr.Tufan BAL Dersin İçeriği Kırsal Kalkınma Kavramının Tarihçesi Kırsal Kalkınmada Temel Amaç Kırsal Alan Kalkınma Politikaları Kırsal

Detaylı

ÜLKELERİN 2015 YILI BÜYÜME ORANLARI (%)

ÜLKELERİN 2015 YILI BÜYÜME ORANLARI (%) 2016/17 Global İhracat-Büyüme Tahminleri Kaynak : EDC Export Credit Agency - ÜLKE ANALİZLERİ BÜYÜME ORANLARI ÜLKELERİN YILI BÜYÜME ORANLARI (%) Avrupa Bölgesi; 1,5 % Japonya; 0,50 % Kanada ; 1,30 % Amerika;

Detaylı

SINIFTA ÖĞRETĠM LĠDERLĠĞĠ

SINIFTA ÖĞRETĠM LĠDERLĠĞĠ SINIFTA ÖĞRETĠM LĠDERLĠĞĠ Doç. Dr. Yücel GELĠġLĠ G.Ü.MEF. EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ BÖLÜMÜ Öğretimde Liderlik 1 Liderlik kavramı Liderlik kavramı yöneticiyle eģ tutulan kavram olmakla beraber aralarında ciddi fark

Detaylı

Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com

Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com Selenium Retro... Yeni Ataköy de Selenium Yaşam ve Ofis Kalitesi... A T A K Ö Y Selenium kalite algısında, yenilikçi

Detaylı

EKONOMİK GÖRÜNÜM MEHMET ÖZÇELİK

EKONOMİK GÖRÜNÜM MEHMET ÖZÇELİK Dünya Ekonomisine Küresel Bakış International Monetary Fund (IMF) tarafından Ekim 013 te açıklanan Dünya Ekonomik Görünüm raporuna göre, büyüme rakamları aşağı yönlü revize edilmiştir. 01 yılında dünya

Detaylı

1. MANSİYON; BORUSAN MANNESMAN ÖZEL ÖDÜLÜ;

1. MANSİYON; BORUSAN MANNESMAN ÖZEL ÖDÜLÜ; 30 Mart 2012, İstanbul PROSteel 2012 Jüri Değerlendirme Toplantısı: Jüri, 30 Mart 2012 Cuma günü saat 09:30 da Yapı-Endüstri Merkezi nde toplanmıştır. Jüri üyeleri, Yrd. Doç. Dr. Yük. Mim. İpek Akpınar;

Detaylı

ELEKTRONİK TİCARET ÖDEME ARAÇLARI

ELEKTRONİK TİCARET ÖDEME ARAÇLARI DERS NOTU - 2 ELEKTRONİK TİCARET ÖDEME ARAÇLARI Ġnternet üzerinden güvenli bir Ģekilde ödeme yapılabilmesi için pek çok araç geliģtirilmiģtir. Kredi Kartı Elektronik Para Elektronik Çek Diğer Ödeme Araçları

Detaylı

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümü Bölüm/Program Dersi DERS TANIM BİLGİLERİ Dersin Adı Şehircilik Dersin Kodu Teori Uygulama Laboratuvar AKTS Kredisi MIM 313 2

Detaylı

Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com

Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com Selenium Retro... Yeni Ataköy de Selenium Yaşam ve Ofis Kalitesi... A T A K Ö Y Selenium kalite algısında, yenilikçi

Detaylı

NEVŞEHİR İLİ SOSYO EKONOMİK YAPI

NEVŞEHİR İLİ SOSYO EKONOMİK YAPI GENEL DURUM NEVŞEHİR İLİ SOSYO EKONOMİK YAPI Ġlimize ait sosyo-ekonomik göstergeleri incelediğimizde nüfus ve coğrafya olarak küçük ölçekte bir Ģehir olduğu görülür. Yüzölçümü büyüklüğüne göre 63. nüfus

Detaylı

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik

Detaylı

ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TRC 2 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR?

ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TRC 2 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR? YEREL KALKINMA POLİTİKALARINDA FARKLI PERSPEKTİFLER TRC2 BÖLGESİ ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TRC 2 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR? BÖLGESEL GELIŞME ULUSAL STRATEJISI BGUS Mekansal Gelişme Haritası

Detaylı

T.C ADALET BAKANLIĞI Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

T.C ADALET BAKANLIĞI Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü T.C ADALET BAKANLIĞI Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Ceza Ġnfaz Kurumlarında Madde Bağımlılığı Tedavi Hizmetleri Serap GÖRÜCÜ Psikolog YetiĢkin ĠyileĢtirme Bürosu Madde bağımlılığını kontrol altında

Detaylı

ÜCRET SĠSTEMLERĠ VE VERĠMLĠLĠK DERSĠ. EKOTEN TEKSTĠL A.ġ.

ÜCRET SĠSTEMLERĠ VE VERĠMLĠLĠK DERSĠ. EKOTEN TEKSTĠL A.ġ. ÜCRET SĠSTEMLERĠ VE VERĠMLĠLĠK DERSĠ EKOTEN TEKSTĠL A.ġ. HAZIRLAYANLAR 2008463084 Gizem Özen 2008463055 Tuğba Gülseven 2009463097 Huriye Özdemir 2007463066 Raziye Sinem Sağsöz SUN GRUBU ŞİRKETLERİ SUN

Detaylı

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org Azerbaycan Enerji GÖRÜNÜMÜ Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EKİM 214 www.hazar.org 1 HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Geniş Hazar Bölgesi ne yönelik enerji,

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 İçindekiler 1. Giriş...

Detaylı

İLLER ARASI GÖÇLERDE AFYONKARAHİSAR İLİ. Afyonkarahisar Province in Inter Provincial Migration

İLLER ARASI GÖÇLERDE AFYONKARAHİSAR İLİ. Afyonkarahisar Province in Inter Provincial Migration İLLER ARASI GÖÇLERDE AFYONKARAHİSAR İLİ Afyonkarahisar Province in Inter Provincial Migration Mustafa YAKAR * ÖZET Sosyo-ekonomik geliģmiģlik seviyesinin çeģitli ölçeklerde farklılaģması, iç göçler yoluyla

Detaylı

MMR 301 Mimari Tasarım III

MMR 301 Mimari Tasarım III ATILIM ÜNİVERSİTESİ GSTMF MİMARLIK BÖLÜMÜ MMR 301 Mimari Tasarım III Emel Akın. Mete Öz Dönüşümün Dönüşümü : Yenimahalle Pınar Yılmaz Büşra Çelik Burçin Şener ATILIM ÜNİVERSİTESİ GSTMF MİMARLIK BÖLÜMÜ

Detaylı

İkinci Bölümde; Global hazır giyim ticareti senaryoları ve Türkiye için hedefler oluģturulmaktadır.

İkinci Bölümde; Global hazır giyim ticareti senaryoları ve Türkiye için hedefler oluģturulmaktadır. SUNUŞ Türk hazır giyim sektörü her dönem sürdürdüğü yatırım eğilimi ve özellikle dıģ talebe bağlı üretim artıģı ile ekonomik büyümenin itici gücü olmakta, yatırım, kapasite ve üretim artıģı ile emek yoğun

Detaylı

Çankaya/Alacaatlı da Konut Yapısı Ada 1 Parsel ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME RAPORU

Çankaya/Alacaatlı da Konut Yapısı Ada 1 Parsel ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME RAPORU Çankaya Belediyesi 64451 Ada 1 parsel için hazırlanan 57490.82 m 2 inşaat alanına sahip konut projesi, Projenin Adı : 64451 / 1 de Konut Yapısı Yeri : Çankaya / Alacaatlı Parsel Alanı : 18190 m 2 Emsal

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİR İŞLETME

SÜRDÜRÜLEBİLİR İŞLETME 1 ACI KARBON MĠKTARI DOGRULAMA PROJESĠ TAV Ġstanbul Mapping Seviyesi TAV Ankara Mapping Seviyesi TAV Izmir Mapping Seviyesi (Ġkinci yıl) 2 ACI KARBON MĠKTARI DOGRULAMA PROJESĠ Sürdürülebilir ĠĢletme sunumu

Detaylı

ĠZMĠR KENT KONSEYĠ GENÇLĠK MECLĠSĠ BĠLĠġĠM ÇALIġMA GRUBU ETKĠNLĠK VE EĞĠTĠMLERĠ. Simge SavaĢan & Baran Güntan

ĠZMĠR KENT KONSEYĠ GENÇLĠK MECLĠSĠ BĠLĠġĠM ÇALIġMA GRUBU ETKĠNLĠK VE EĞĠTĠMLERĠ. Simge SavaĢan & Baran Güntan ĠZMĠR KENT KONSEYĠ GENÇLĠK MECLĠSĠ BĠLĠġĠM ÇALIġMA GRUBU ETKĠNLĠK VE EĞĠTĠMLERĠ Simge SavaĢan & Baran Güntan AJANDA Kent Konseyi Nedir? Gençlik Meclisi Nedir? Ġzmir Gençlik Meclisi BiliĢim ÇalıĢma Grubu

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm TURİZME GENEL YAKLAŞIMLAR

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm TURİZME GENEL YAKLAŞIMLAR İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm TURİZME GENEL YAKLAŞIMLAR I TURİZM KAVRAMI VE KAPSAMI... 1 A- TURİZM OLAYI VE ÖNEMİ... 2 B- TURİZMİN DİĞER BİLİMLERLE İLİŞKİSİ... 3 1-Turizm ve Ekonomi... 4 2-Turizm ve Coğrafya...

Detaylı

Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL

Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL 11.07.2011 Adıyaman Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği A.B.D GĠRĠġ Fen bilimleri derslerinde anlamlı

Detaylı

HAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ. Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi

HAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ. Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi HAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı ÇölleĢme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü

Detaylı