Eco new farmers. Modül 3- Bitkiler ve Teknik Güzergahlar. Bölüm 5- Toprak Hazırlığı ve Ürün Tesisi

Transkript

1 Eco new farmers Modül 3- Bitkiler ve Teknik Güzergahlar Bölüm 5- Toprak Hazırlığı ve Ürün Tesisi

2 Modül 3 Bitkiler ve teknik olarak izlenmesi gereken yollar Bölüm 5 Toprka hazırlama ve Bitki yerleşimi 1. Giriş Bitki yerleşimi tohum ekimi için arazi hazırlaması, fide çıkışı ve büyümesi gibi işlevleri kapsar. Yerleşme kararı oldukça önemlidir çünkü besin yeterliliği, bitki koruma ve pazarlama gibi ürün yönetiminin bir çok yönünü ilgilendirir. Bu bölümde toprak hazırlamanın, tohum standartlarının, ekim zamanı ve metotlarının nasıl olduğunu öğreneceksiniz (Şekil 1), Şekil.1. Tohum yatağı 2. Ekim-öncesi kültürel işlemler Ekim öncesi yapılan kültürel işlemlerle başlayalım. Orfganik ve organic olmayan tarımda toprak işlme amacı aynıdır. Buna karşın bir organik yetiştirici olarak iki şeyi göz önüne almalısınız: Toprak başlıca besin kaynağıdır Yabancı ot kontrolü için toprak işleme esastır Toprak işlemedeki amaç iyi iyi yapılı, iyi drene olmuş, havalanmış toprak, derin kök oluşumu ve verilen besin maddelerinden maksimum yararlanma için gereklidir. Kısmen üst cm toprak derinliğinde toprağın biyolojik aktivitesi korunmalıdır. Yabancı otlar ve bitki atıkları veya hastalık taşıyıcılar toprak işleme ile gömülmelidir.

3 3. Tohum yatağı hazırlama İlk önce toprak işlemede ne yaptığımıza bakalım (Şekil 2). Pullukla sürüm gelenekseldir, ve kesmede, kabartmada, ters çevirmede ve kısmen toprağı ufalamada kullanılır, fakat pullukla sürüm her zaman uygun değildir, minimum toprak işleme veya doğrudan ekim para ve zaman kazancı sağlar. Diğer yandan minimum toprak işleme şerit-işleme gibi toprak koruma sistemidir, amaç toprağı çevirmeden toprak manipülasyonunu azaltmaktır. Organik tarımda minimum toprak işleme iyi bir yabancı ot kontrolünü kısıtlar ve toprakta azotun mineralizasyonunu artırabilir. Şekil 2. tohum yatağı hazırlama 4. Yabancı otları minimize etmek için toprak işleme Mevcut ve gelecekte ekilecek bitkide yabancı otları engellemek için toprak işleme uygulaması yapılmalıdır. Toprak işleme yabancı ot rekabetini minimize eder ve yabancı ot tohumlarının tohum bankası olarak adlandırılan toprağa geri dönmesini engeller. Bu uygulamalar tohumları ve bitkileri toprağa gömen teknik veya tohumların çimlenmesini teşvik edip çimlendik sonar onları tekrar öldüren teknikleri içermektedir (Şekil 3). Şekil.3. Yabancı otları gömme 4.1. Nadas Nadas yabancı ot kontrolünde etkin bir rol oynayabilir. Buna şöyle bir bakalım. Nadasın amacı kültür bitkisinin yokluğunda yabancı otların büyümesine izin vermek daha sonra toprak işleme ile yabancı otları tohum bağlamadan yok etmektir.

4 Nadas pullukla ve sapanla sürülmüş bir arazi olup uzun süre toprak verimliliğini tekrar oluşturması için bir dönem bitki ekiminin yapılmadığı alandır ve ekim nöbetinin bir parçası gibide düşünülebilir. Nadası bir bitkinin ekimi ve tüm sezon bu bitkinin yetiştirilmesi takip eder. Nadasta yabancı ot kontrolü tam sağlanmak istesen de uygulanan işlemler iyi bir yabancı ot kontrolü için toprak işlemeye uygun olmayabilir. Bayat bir tohum yatağı, bazen sahte nadas olarak da adlandırılır ve hasattan sonra ve kışlık ürün ekiminden önce kullanılır buda organik tarım için daha uygundur. 5. Bayat tohum yatağı Bayat tohum yatağını daha detaylı olarak inceleyelim. Bayat tohum yatağı toprakta yabancı ot sayısını azaltmada kullanılabilecek en uygun tohum yatağıdır. Bu teknikte yabancı ot tohumlarının çimlenip çıkmaları için en az iki hafta beklenir ve daha sonra yabancı otlar öldürülür. Bu fikir tohum yatağını normal zamanda hazırlama esasına dayanır, tohum yatağı ilkbaharda hemen toprak yapısını bozmadan yapılır, eğer bayat tohum yatağı sonbaharda ekilecek ürün için yapılacaksa hasattan hemen sonra tohum yatağı ürün haşatından hemen sonra yapılır. Ürünü ekmeyin, fakat yabancı otların çimlenmesine izin verin-bu bir iki hafta sürebilir ve tekrar çimlenmiş yabancı otları öldürmek için toprağı işle ve daha sonra temiz tohum yatağına tohumu ek. Bayat tohum yatağının safhaları: Toprak işlemesini yap. Toprağı pullukla sür, diskaro çek ve tarlayı tapanla düzelt. Yabancı ot tohumlarının çimlenmesini hafif bir sulama ile teşvik et yada yağmur suyu ile bunun olmasını sağla. Ekimden en az iki hafta önce bir sulama yap. Yabancı ot tohumlarının çimlene bilmesi için toprakta yeteri kadar nem olmasını sağla. Hafif bir toprak işleme ile çimlenen yabancı otları öldür. Eğer toprak koşulları ekim için uygunsa, daha fazla toprak işlemesi yapmadan ekimi yap bayat tohum yatağında karşılaşılabilecek sorunlar Birçok durum için uygun olan bayat tohum yatağı her zaman herkes için uygun olmayabilir. Özellikle ilkbaharda ekilen bitkiler için, bayat tohum yatağı ekim zamanını geciktirir. Kışlık ekilen bitkilerde bir önceki ürünün kalıntıları tarladan uzaklaştırılmadı ise de bu durum söz konusu

5 olabilir. Eger tohum yatağı hazırlandı ve toprak ürün ekilemeyecek kadar ıslak ise, toprağın kuruması uzun sürer, eğer başka toprak işlemesi yapılacaksa toprak yapısı bozulabilir Tohum yatağı hazırlama zamanı Bu bölümün gelecek kısmı tohum yatağı hazırlama zamanı ve ekim hakkında olacaktır. Bu yabancı otları etkileyecek, hastalık ve zararlıları baskılayacak, toprakta azot varlığını etkileyecek önemli bir karardır (Şekil 4). Şekil.4. Yabancı otlar Toprak işleme zamanı Önce toprak işleme için en uygun zamanının hangisi olduğuna bakalım. Sonbahar toprak işlemesi topraktaki azotun mineralizasyonunu hızlandırır ki buda kış aylarında toprak derinliklerine sızarak kaybolmasına neden olur. Hızlı büyüyen yeşil gübre bitkileri, kolza gibi kışlık bitki ekilmeyecekse buğday, sonbahar toprak işlemesinden kaçınılmalıdır. Yazlık bitkilerin ekimi için toprak işleme yapılacaksa tekrar azot mineralizasyonunu ele almak lazım, fakat bu dönemde azotun daha sonraki ürün içinde gerekli olduğunu düşünmek gerekir. Tahıllar Ocak Şubat gibi toprağa gömülerek topraktaki azotun bitkiler için uygun olası sağlanır Ekim zamanı Şimdi organik ürünlerin ekim zamanına bakalım. Önce bazı genel noktalara değinelim: Erken ekim bitkilerin erken örtü oluşturmasına, fotosentez için daha fazla zaman sunarak daha yüksek verim vermelerine olanak sağlar, Buna karşın, geç ekim yabancı ot kontrolüne olanak sağlar ve Yazlık bitkilerde soğuk topraklarda bitkilerin tarlaya daha kolay yerleşmesine olanak sağlayarak yabancı otlarla daha iyi rekabet etme imkanı sunar. Belirli bitkiler için göz önüne alınması gereken bazı noktalar vardır. Kışlık bitkilerin erken ekimi ile başlayacağız. Sonbaharda kış gelmeden erken ekilen bitkiler hastalık enfeksiyonuna daha fazla

6 maruz kalırlar ve hastalık kış gelmeden ortaya çıkar. Kışlık bitkilerden olan buğday ve arpada mildiyö örneği verilebilir. Erken ekim aynı zamanda azot mineralizasyonunu teşvik eder ki buda kış yağmurları ile yıkanarak uzaklaşmaya neden olur. Organik bitkilerde sonbaharda çimlenen yabancı otlar ortama yerleşir böylece bunlar ilkbaharda daha hızlı büyürler. Diğer yandan erken ekilen bitkiler daha fazla verim verirler, ve pratik açıdan toprak işleme daha kolaydır, tohumlar daha çabuk çimlenir ve toprak nemi uygun olmak koşulu ile bitkiler daha iyi gelişir ve tarlaya yerleşir, ayrıca daha düşük oranda tohuma ihtiyaç duyulur, çünkü bitkiler daha fazla büyür ve kardeşlenir. Ne yazık ki dengeli geç ekim genelde tavsiye edilir. Şimdi erken ekilen yazlık bitkilere bakalım. Erken ekilen bitkilerde hastalık ve zararlılar daha fazla çoğalabilir, örneğin erken ekilen yazlık yulaf meyve sineği saldırısından daha az zarar görür ve erken ekilen patates bitkisi yanıklık hastalığı gelişiminden önce hasat edilebilir. Açıkça ekimden önce yabancı otları kontrol etmek için çok az bir fırsat vardır ve bitkilerin alana yerleşmesi oldukça yavaştır ve yabancı otlara karşı rekabetleri daha düşüktür. İlkbaharda ne kadar erken ekersen tohum yatağını da o kadar güzel hazırlarsın. Buna karşın yabancı ot kontrolünün bir parçası olmadıkça ekimi tohum yatağı hazırlandık sonra yapmak en iyisidir. 6. Tohum oranının verime etkisi Organik tarımda tohum ve tohum oranı hakkında genel ilkelere dönelim (Şekil 5). Çok düşük bir tohum oranı ile başlarsak tohum oranını artırırsak, bitki sıklığı artar ve sonuçta oransal bir verim artışı elde ederiz. Sıklık arttıkça bitkilerin kendi aralarında rekabet artar ve torak altında su ve besin maddesi rekabeti ortaya çıkar. Verimdeki azalış bir düzlem oluşuncaya kadar devam eder. Çok yüksek tohum oranında tahıllar, baklagiller ve yağ bitkileri gibi bazı ürünlerin verimleri azalmaya başlar, fakat verim patates, havuç ve çimlerde olduğu gibi vejetatif kısımdan oluşuyorsa toplam verimde değişme olmaz, buna karşın köklerinden yararlanılan bitkilerde yumru yada kök boyutu azalacağından satılabilir yumru/kök miktarı azalır.

7 Şekil.5. Tohum ve ekim oranları 6.1. Organik bitkiler için ekim oranları Peki, hangi ekim oranlarını kullanmanız gerekir? Organik tahıllar, baklagiller ve yağ bitkileri için ekim oranları normalde organik olmayanlardan yaklaşık %10-20 oranında daha fazladır. organik olmayan tohumlarda tohumlar kimyasallarla muamele edildiğinden tohum kaybı olmaz ama organik tarımda bu atılan fazla miktarda tohum tarlada kaybolur. Ayrıca atılan fazla tohum yabancı ot rekabetinde bir avantaj sağlar. Aynı zamanda atılan fazla tohum bitkilerin yatmasını engeller engeller, çünkü organik tarımda bitki besin madde miktarı organik olmayana göre daha fazladır. En iyi sonuç için hedeflenen tohum sayısını göz önüne alarak ekim oranını belirlemelisiniz. Çizelge 1 organik tarımda bazı bitkiler için ekim oranını göstermektedir. Table 1. Organik ürünler için bazı tohum oranları 6.2. Tohum oranın hesaplanması *swedes normal hassas ekilir **10-30 anadal / m2'ye denk Tohum oranını hesaplamak için tohum ağırlığını ve çimlenme oranını, hedeflediğiniz tohum sayısını bilmek zorundasınız (Şekil 6). Basitçe metre karedeki tohum sayısını bin tohum ağırlığı ile çarpın (1000 tohum ağırlığı gram cinsinden) ve sonucu çimlenme yüzdesi ile bölün. Bu size tohum oranını kg/m 2 cinsinden verir. Elbette bu yöntem şekerpancarı veya patates gibi sıraya hassas ekim yapılan bitkiler için uygun olmaya bilir.

8 Şekil 6. Tohum oranının karşılaştırılması 7. Organik tohum Şimdi, organic tohumdan ne haber? EU Regulation 834/2007 organik bitkilerin organik tohumlardan veya vejatatif bitki parçalarından yetiştirilmesini bildirir (şekil 7). Bunu yapmak için tohum elde etme amaçlı ana bitki, vejetatif parça olması durumunda ebeveyn bitki en azından bir generasyon kurallarda belirtildiği gibi yetiştirilmeli, yada çok yıllık bitkilerde olduğu gibi en az iki sezon kurallarda belirtildiği gibi yetiştirilmelidir. Bu durum yetiştiricileri bilinmeyen çeşitlerin veya uygun olmayan çeşitlerin yetiştirilmesine zorlayabilir yada tohumla bulaşan çok sayıda hastalığın taşındığı kendi elde ettikleri tohumları ekme zorunda kalabilirler. Şekil.7. Organik tohumlar 8. Ekim şekli Sonuç olarak, organik bitkilerin ekiminde neler izlenmeli? Geleneksel bitki yetiştiriciliğinde kullanılan aynı ekipman organik tarımda da kullanılır, fakat organik bitki yetiştiriciliğinde bitki dikim şeklini ayarlayarak yabancı ot rekabetini artırmak için bazı fırsatlar vardır. Tahıllar ve diğer tohumlu bitkiler için dar sıra ekim yapan mibzerler, hat yerine banda ekim yapan mibzerler, ve tohumu bir yönde toprağa gömen, diğer yönden tohumu hızla kapatan mibzerler veya yabancı

9 otları boğan mibzerler vardır. Eğer doğu-batı yönünde toprağı yırtarsanız, özellikle dik gelişen çeşitler için, bu daha fazla gölge yapacağından yabancı ot gelişimini engeller. 9. Özet Bu bölümde tohum yatağı hazırlamayı, tohum standartlarını, ekim zamanı ve metotlarını ve bazı bitkiler için ekimde tohum miktarının ne kadar olacağını öğrendiniz. Ürün ekimi yapıldığında ve bitkiler tarlaya yerleştiğinde organik tarımda sorunları düzeltmek için çok az şey vardır. Bu nedenle bitkilerin tarlaya yerleşmesi çok önemlidir. Bitkilerin tarlaya iyi yerleşmesi en uygun zamanda, iyi bir ekim oranının seçimine ve iyi bir toprak işlemesine bağlıdır. Organik tarımda yabancı ot kontrolü ve besin maddelerinin bitkiler için uygun hale gelmesi için toprak işleme hayati işleve sahiptir.