Yrd. Doç. Dr. Fahri ERENEL: İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama ve Araştırma Mrk. Md.

Transkript

1 Aylık İş Kazaları Raporu Yrd. Doç. Dr. Fahri ERENEL: İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama ve Araştırma Mrk. Md. Rapor No:1 08 Kasım 2016 Ülkemizde iş kazaları alınan birçok önleme rağmen artmaya devam etmektedir basımlı İş Cinayetleri Almanağı nın giriş yazısında, 2014 yılında en az 1886 işçi,2015 yılında ise 1730 işçinin iş kazaları sonucu hayatlarını kaybettikleri belirtilmiştir. Trafik ve terörle birlikte çok can kaybı yaşadığımız bir alandır iş kazaları. Yapılan araştırmaların %98 oranında önlenebilir olduğunu ortaya koyduğu iş kazalarında; Avrupa ve dünya ölçeğinde ilk sıralarda yer almaya devam ediyoruz.aynı şekilde ülkemizde en çok kot taşlama işçilerinin yakalandığı Silikozis adlı akciğer hastalığı ile dikkatleri çeken meslek hastalıkları da net istatistiki bilgiler elimizde olmasa da önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu aydan itibaren İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama ve Araştırma Merkezi olarak aylık iş kazalarının genel bir değerlendirmesini yapmayı, aynı zamanda bu alanda çıkarılan yasalar, toplantılar, ulusal ve uluslararası alanda ki gelişmeler vb. konularda bilgi aktarımı yapmak suretiyle konuya dikkat çekmeyi, bu alanda sizler aracılığı ile farkındalık yaratmayı ve nihayetinde eksik olan İş Güvenliği Kültürünü yerleştirmede küçükte olsa bir katkı sağlamayı hedefliyoruz 2012 yılında çıkarılan 6331 sayı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu iş kazasını İş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hale getiren olay olarak tanımlanmaktadır. Türkiye nin de üyesi olduğu Uluslararası Çalışma Örgütü (International Labour Organization- ILO) ise iş kazasını Belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış beklenmedik bir olay şeklinde tanımlamaktadır. Birçok kaynakta da farklı tanımlarına ulaşmak mümkün olmaktadır. Esas olan iş kazasının; işyerinde veya işin yürütümü sırasında olması, beklenilmemesi ve sonuçta çalışana, üretime ve işletmeye zarar ve hasar vermesidir. Ülkemizde iş kazaları üzerine çeşitli kurumlar istatistiki veri toplamakta ve paylaşmaktadırlar. Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) yasası gereği konuya sadece sigortalı işçiler açısından bakmaktadır. Sigortasız çalışanları kapsamına almamaktadır. Bu durum ise kayıt dışı çalışmanın yüksek boyutlarda olduğu ülkemizde önemli bir çalışan kesiminin değerlendirme dışında kalmasına yol açmaktadır. Alana yönelik Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) da veri toplamaktadır. SGK ve TÜİK verilerini karşılaştırdığımızda; SGK nın sadece sigortalı işçi verilerini toplaması nedeniyle TÜİK verilerinin SGK kayıtlarına göre yaklaşık 9.5 kat fazla olduğunu görmekteyiz. Bu veriler her 10 iş kazasından yalnızca birinin SGK kayıtlarına yansıdığını göstermektedir. 1

2 Ülkemizde her saat 80 iş kazası meydana gelmekte, yılda 700 bin işçi iş kazası ile karşı karşıya kalmaktadır.100 kayıtlı iş kazasından biri ölümle sonuçlanmaktadır. İş kazalarına yönelik olarak bir sivil toplum kuruluşu olan İstanbul İş Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi de sigortalı sigortasız, çocuk, göçmen işçi ayrımı yapmaksızın veri toplamakta ve web sayfasında aylık olarak yayımlamaktadır.( Ekim 2016 ayına ait verileri incelediğimizde en az 165,2016 yılının ilk 10 ayında ise en az 1596,işçinin iş kazaları sonucu hayatını kaybettiği görülmektedir. Son 15 yılda en çok iş kazasının yaşandığı yıl Soma Maden Ocağı kazasının da etkisi ile 2014 yılı olmuştur. Bu yılda 1886 işçi hayatını kaybetmiştir.2015 yılında 1730 işçi aramızdan ayrılmıştır.2016 yılının ilk 10 ayında ise hayatını kaybedenlerin sayısı 1596 ya ulaşmıştır. İş kollarına göre dağılımda %23 ile inşaat sektörü ilk sırayı almakta,%21 ile tarım,%15 ile taşımacılık inşaat sektörünü izlemektedir. Taşımacılık içinde servis kazaları büyük çoğunluğu oluşturmaktadır. 2

3 Kaza nedenleri arasında %23 ile ezilme ve göçük altında kalarak hayatını kaybetme ilk sırayı almaktadır. En ilginç veriler yaş gruplarına göre dağılımda görülmektedir. En bilgili ve tecrübeli olarak adlandıracağımız yaş grubu %48 ile en çok kayıp verdiğimiz yaş grubu olmaktadır. Aşırı güvenin, bana bir şey olmaz anlayışının sonucu olarak görülebilir. 3

4 16 kaza ile İstanbul iş kazalarında ilk sırayı almaktadır. Kocaeli ve Antalya İstanbul u izlemektedir. 4

5 Göçmen işçilerde Suriyeli İşçiler %62 ile ilk sırayı almakta, onları %11 ile Afgan işçiler izlemektedir. 5

6 Ülkemizin en önemli sorunlarından bir olan iş kazalarını önlemenin yolu bellidir esasında. Mevzuata tam olarak uymak, denetim ve kontrolü elden bırakmamak, eğitim ve İş Güvenliği Kültürü nü çocukluk çağından başlayarak yerleştirmektir. İş kazalarının yaşanmadığı günlere ulaşmak dileği ile. 6