EGEE GRID ALTYAPISINDA ÇALIŞAN UYGULAMALAR. 98k jobs/day

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "EGEE GRID ALTYAPISINDA ÇALIŞAN UYGULAMALAR. 98k jobs/day"

Transkript

1 EGEE GRID ALTYAPISINDA ÇALIŞAN UYGULAMALAR EGEE (Enabling Grids for E-sciencE) araştırmacılara kesintisiz çalışma imkanı sağlayan ve her geçen gün genişleyen bir grid alyapısıdır. EGEE altyapısı; 24 farklı sitede, 36. işlemci, 5PB depolama alanı, 2 sanal organizasyon ve günde ortalama 98. işin koşturulduğu (Şekil1) devasa bir yapılanmadır. Sanal organizasyonlar aracılığı ile araştırmacılar arasındaki işbirliğinde, bilgi ve kaynakların paylaşılması desteklenemekte ve genel veritabanlarına erişim imkanı sağlanmaktadır. 98k jobs/day Şekil1: EGEE altyapısında koşturulan iş sayısının aylara göre dağılımı EGEE altyapısında desteklenen genel uygulama alanları aşağıdaki gibi sıralanabilir. Yüksek Enerji Fiziği Uygulamaları(LHC, Tevatron, HERA,...) Füzyon Biyomedikal Uygulamalar (Gen Analizleri, İlaç Araştırmaları, Tıbbi Görüntüleme) Astronomi & Astrofizik (Planck, MAGIC) Hesaplamalı Kimya Yer Bilimleri ve JeoFizik Uygulamaları(Hidroloji, Çevre Kirliliği, İklimModelleme) Hesaplamalı Akışkan Dinamiği Yoğun Madde Fiziği Bilgisayar Bilimleri / Araçları Arkeoloji 1

2 EGEE'de çalışmakta olan uygulamalar aşamalı olarak kullanıma geçirilmektedir. test aşamasından düzenli ve kesintisiz Yüksek Enerji Fiziği Uygulamaları Yüksek Enerji Fiziği (YEF), EGEE nin ilk pilot uygulama alanı olarak bu altyapının kurulmasında ve EGEE nin kullanıcıya yönelik hizmet sunmasında çok önemli bir girdi sağlayarak EGEE altyapısının en büyük kullanıcısı konumundadır. YEF uygulamaları geniş veri setlerine ve büyük miktarda hesaplama kaynağına ihtiyaç duymaktadır. İlk EGEE YEF topluluğu İsviçre nin Cenevre şehri yakınlarında bulunan CERN (European Organization for Nuclear Research) de Large Hadron Collider (LHC) ın dört büyük deneyi sonucu oluşturulmuştur. Bu dört deneyin (ALICE, ATLAS, CMS ve LHCb) çarpışmaları 27 de başlamıştır ve yıllık yaklaşık 15 Petabyte veri üretmeleri beklenmektedir. Bu veri EGEE altyapısı kullanılarak yönetilecek ve işletilecektir. BaBar (B ve B-bar deneyi), CDF(Fermilab daki çarpıştırma dedektörü), Amerika da parçaçık hızlandırıcılarını kullanan DØ deneylerini ve Almanya da DESY laboratuvarında HERA çarpıştırıcısını kullanan ZEUS ve H1 deneylerini içeren diğer uluslararası YEF deneyleri de ayrıca EGEE altyapısını kullanmaktadır. YEF uygulamaları doğaları gereği EGEE tarafından sunulan hizmetlerin anlaşılması ve geliştirilmesi için üçlü bir araç olarak görülmektedir. EGEE hizmetleri altyapının kesintisiz işletilmesi dışında dökümantasyon, kullanıcı desteği ve grid izleme araçlarının geliştirilmesinden ortakatman geliştirilmesine kadar uzanan geniş bir alanı kapsamaktadır. Ayrıca YEF deneyleri, tüm grid topluluğu için prototip sayılabilecek yüksek seviyeli ortakatman bileşenleri üretmektedir. YEF kullanıcıları tarafından edinilen deneyim diğer EGEE grid kullanıcıları için de yol gösterici olarak kullanılmakta ve YEF uygulamaları EGEE içindeki teşvik edici güçlerden birisi olarak değerlendirilmektedir. Large Hadron Collider (LHC) Deneyleri: LHC, CERN içinde ALICE, ATLAS, CMS ve LHCb deneylerinin gerçekleştirilmesini sağlayacak yeni parçacık çarpıştırıcısıdır. Bu dört deneyden elde edilecek verilerin işlenmesi için küresel olarak dağıtılmış bir işlem çevresi kurmak amacıyla hem EGEE den hem de OSG (Open Science Grid) ve NDGF (Nordic Data Grid Facility) gibi diğer iligi projelerden grid kaynakları kullanılmaktadır. EGEE altyapısının kullanımı büyük ölçekte başlatıldı ve şu anda LHC projesinin bilimsel programının hazırlanmasında rutin şekilde kullanılmaktadır. Her deneyin farkı bir fiziki hedefi bulunmasına karşın, tüm deneyler için ağır iyonların veya protonların yüksek enerjili ışınlarla çarpıştırılması sonucu ortaya çıkacak olan fiziksel olayların simülasyonunun yapılması gerekmektedir. ALICE (A Large Ion Collider Experiment), quark-gluon plazma fazı denilen yeni bir fazın oluşması durumunda beklenen enerji yoğunluklarında madde fiziğini incelemeyi hedeflemektedir. ATLAS (A Toroidal LHC ApparatuS) maddelerin doğasını ve evrenimizi şekillendiren temel kuvvetleri keşfetmeyi planlamaktadır. CMS (Compact Muon Solenoid) yüksek enerjideki yeni fizik etkileşmelerini keşfetmek için kullanılan bir detektördür. LHCb (Large Hadron Collider Beauty), yükün bozunmasının etkilerini ve parite simetrisini inceleyen bir deneydir. Bu etkinin, evrenin doğuşundaki madde/anti-madde dengesizliğinden sorumlu olabileceği düşünülmektedir. LHC deneyinin genel görünümü ve çarpıştırıcı kesitleri Şekil2, Şekil3 ve Şekil4'de görülmektedir. 2

3 Şekil2: LHC deneyi genel görünümü Şekil3: LHC deneyi şematik görünümü 3

4 Şekil4: LHC hızlandırıcısı LHC deneyi dışında EGEE altyapısını kullanan diğer YEF deneyleri çoktan veri alımı ve incelenmesi aşamasına geçmiş bulunan gelişmiş projelerdir. Bunlar fizik araştırması tekniğinin son durumunu temsil ederler ve LHC deneylerini bekleyen bazı zorlukları öngörürler. Ayrıca bu deneyler LHC'nin grid kullanımındaki ihtiyaçlarını öngören örnekleri keşfetmeleri nedeniyle EGEE için oldukça ilginç sonuçlar vermektedirler. EGEE altyapısını kullanan diğer YEF deneyleri: BaBar, Stanford Doğrusal Hızlandırıcı'sında gerçekleştiirlen bir YEF deneyidir. Bu deneyin amacı B mesonlarının CP bozulmasını incelemektir. CDF (Collider Detector at Fermilab), evreni oluşturan parçacıkların kimliklerini ve özelliklerini keşfetmeyi ve bu parçacıklar arasındaki kuvvetleri ve etkileşimleri anlamayı amaçlamaktadır. DØ, Fermi Ulusal Hızlandırıcısında gerçekleştirilen ve evreni oluşturan parçaların özeliklerini açığa çıkaran atomik ipuçlarını araştıran bir çalışmadır. DESY, Hamburg'daki electron-proton hızlandırıcı HERA da bulunan H1 ve ZEUS detektörleri ile doğanın temel parçacıklarını ve kuvvetlerini daha iyi anlayabilmek için parçacık reaksiyonlarını incelemektedir. Füzyon Uygulamaları Grid altyapısının füzyon araştırmalarının ihtiyaçlarını karşılamadaki gücü ispatlanmıştır ve bu alanda çeşitli uygulamalar EGEE altyapısı üzerinde çalışmaktadır. Plazmadaki mikrodalga ışının yörüngesinin tahmin edilmesi için çok sayıda ışının izlenmesi, özel manyetik hapsetme füzyon araçlarının kinetik ulaşımı ve optimizasyonunu içeren çalışmalar EGEE altyapısında gerçekleştirilmektedir. Fransa'nın başlatılan Uluslararası Termonükleer Deney Reaktörü (International Thermonuclear Experimental Reactor - ITER) nükleer füzyon kurulumunun en önemli örneğidir. ITER, füzyon gücünün bilimsel ve teknik fizibilitesini göstermeyi amaçlayan uluslararası bir araştırma ve geliştirme projesidir. Proje, 1M C nin üzerinde çalışabilen ve 27 yılına kadar 5MW füzyon gücü üretme potansiyeline sahip bir hidrojen plazma halkası yaratmayı hedeflemektedir. Füzyon uygulamaları, dağıtık veri depolama ve işleme, kararların işlemin gerçekleştirildiği süre içinde alınmasını, kinetik taşınmanın çözülmesini (parçacık yörüngeleri), ve stellaratörlerin (plazmayı içeren manyetik alan) optimizasyonunu gerektirmektedir. ITER projesiyle ilişkili çeşitli hesaplamalı işler başarılı bir şekilde EGEE altyapısına aktarılmıştır ve bu çalışmalar 27 de başlatılan nükleer füzyon ile daha da genişletilecektir. Füzyon simülasyonunun genel görünümü Şekil5'de verilmiştir. 4

5 Şekil5: Füzyon simülasyonu Avrupa Füzyon Geliştirme Anlaşması nın (EFDA) yönetim kurulu, Avrupa füzyon topluluğunun gelecek hesaplama ihtiyaçlarını araştıracak bir grup oluşturdu ve grid altyapısının bu alandaki çalışmalar için yeterli olduğu ortaya çıkarıldı. Grid altyapısı, 4 farklı federasyona yayılmış bulunan 11 sitede 11 işlemci sağlayarak füzyon topluluğu sanal organizasyonu desteklemektedir. Gridteki füzyon uygulamalarının sayısını arttırmak için EGEE altyapısı üzerinde kodların ve uygulamaların test edilmesine başlanmıştır. Yoğun Işın İzlemesi, plazmadaki mikrodalga ışınların yörüngesini tahmin eden bir uygulamadır. Plazmayı ısıtmak için kullanılan ışınlar, çok sayıda ışından oluşan (ortalama 15) bir demet tarafından simüle edilmektedir. Program, yörüngeyi ve kompleks plazmalardaki her bir bağımsız ışının soğurulmasını öngörür. Global Kinetik Taşıma, sıcaklık, yoğunluk ve elektrik alanı özelliklerine sahip artalan plazmayla yaşanan çarpışmalardan zarar gören çok sayıda bağımsız parçacığın yörüngeleri takip edilerek belirlenir. Son yörüngeler plazmalardaki taşımanın parçacık akışı, sıcaklık akışı, asimetrilikler ve parçacıkların dağılım fonksiyonu gibi önemli özelliklerini belirlemekte kullanılır. Stellaratör Optimizasyonu için bir genetik algoritma geliştirilmiştir. Stellatörler, dalgalanma göstermeyen plazmalarda çalışmaları için tasarlanan manyetik hapsetme füzyon cihazlarıdır. Çeşitli olası stellatör manyetik konfigürasyonları mevcuttur ve hangisinin en uygun olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. Her bir konfigürasyon gridin tek bir işlemcisi tarafından incelenir ve elde edilenler arasında en iyi olan konfigürasyonu bulmak için genetik algoritma kullanılır. RDIG (Russian Data Intensive Grid) kaynaklarını kullanan nükleer füzyon araştırmacıları kendi yerel grid sanal organizasyonlarını oluşturmuşlardır. Bu sanal organizasyon çalışanları elde edilen sonuçları genel grid erişimi açısından incelemekte ve çalışmalarını grid ortamına aktarmaktadırlar. 5

6 Biyomedikal Uygulamalar EGEE projesinin başlangıcından itibaren biyomedikal uygulamalara altyapıda yer verilmiştir ve bu uygulamalar şu anda sürekli üretim şeklinde altyapıyı kullanmaktadır. Biyomedikal topluluğu ortak veritabanlarında uzaktan işbirliği sağlayarak ve hesaplamaları yaparak grid altyapısından faydalanmaktadır. Medikal görüntüleme, biyoinformatik araştırmaları ve ilaç keşfine yönelik çalışmalar başta olmak üzere 23 farklı uygulama EGEE altyapısında kullanılmaktadır. Biyomedikal uygulamalar, özellikle veri güvenliği, veri yönetimi ve veri yoğunluğu yüksek çok sayıda işin gerçekleştirilmesine ihtiyaç duyduğu için grid ortakatmanını zorlamaktadır. Buna rağmen bu alandaki uygulamalar aylık yaklaşık 15. iş ile altyapının düzenli kullanıcıları durumundadır. Ayrıca, 8 CPUyıl gerektiren ilaç keşfi için hedeflenen yoğun moleküler havuzlama analizi kısa süre içinde tamamlanacaktır. Medikal Görüntüleme uygulaması dijital medikal görüntülerin bilgisayarlı analizini hedeflemektedir. Bu çalışma medikal veri federasyonunu oluşturarak, hesaplama ağırlıkı medikal işlemleri, büyük veri kümelerinin işlenmesini ve büyük nüfuslarda istatistiksel çalışmalar yapmayı amaçlamaktadır. GATE (GEANT4 Application for Tomographic Emmision) hastaların röntgenlerinin analizi ile radyoterapi tedavilerini planlayan bir Monte Carlo tabanlı simülatördür. GATE, klinik kullanımlardaki Monte Carlo simülasyonlarını tamamlamak için gereken zamanı makul bir değere indirmek için EGEE altyapısını kullanmaktadır. CDSS (Clinical Decision Support System), klinik kararlarda yardımcı olmak için uzman bilgisine dayanarak görüntü sınıflandırması yapmaktadır. Grid altyapısından hem geniş veri kümelerinin toplanmasında hem de sınıflandırma yazılımının bu geniş veri kümelerinde verimli bir şekilde kullanılmasında yararlanılmaktadır. Pharmacokinetics, karaciğerdeki kontrast dağıtıcısının manyetik titreşim görüntülerinden difüzyonunu inceler. Hastanın hareket etmesi nedeniyle ortaya çıkan hatalar görüntülerin karşılaştırılmasını engeller. Ancak, grid üzerinde çalışan paralelize edilmiş görüntü ortak kayıt hesaplamaları sonuçların makul bir sürede analizini sağlar. SiMRI3D (A Versatile and Interactive 3D MRI Simulator), kaynakları tam olarak bilinen MR görüntülerini, geliştirerek, optimize ederek ve cihaz etkilerini inceleyerek analiz eden ve 3 boyutlu sanal MR görüntüleri üreten bir simülatördür. gptm3d (Radiology Analysis), 3 boyutlu medical görüntülerin etkileşimli olarak analiz edilmesini sağlar. Büyük veya karmaşık organlar için elde dilen kesit görüntüleri birleştiirlerek hacimsel görüntü elde edilmektedir. Bu uygulamada ihtiyaç duyulan hizmet kalitesi destek veren grid sitelerinin bu sınıf işler için öncelik tanımasını zorunlu hale getirmektedir. Bronze Standard, medikal görüntüleme kayıt algoritmalarını değerlendiren bir uygulamadır. Standart bilgisayarlar için işlenecek veri miktarı ve hesaplamaların maliyeti erişilemeyecek kadar fazladır, ancak uygulama grid üzerinden kolaylıkla dağıtılabilen bir yapıdadır. 6

7 SPM (Web-based Grid Implementation of a Neuro-Application for Diagnosis in Alzheimer Disease), yazılım paketi Alzheimer hastalığını erken teşhis edebilmek için nörolojik araştırma topluluğu tarafından kullanılmaktadır. Çalışma temel olarak normal durumda olanların hastalığa aday olanlarla karşılaştırılmasına dayanır. Grid teknolojisi dağıtılmış veriye ve dağıtılmış hesaplamala kaynaklarına erişimi kolaylaştırır. Biyoinformatik sektörü gen dizileri analizini yapmayı hedeflemektedir. Bu analiz genomik, proteomik ve filogeniyi içermektedir. GPS@ (Bioinformatics Grid Portal for Protein Sequence Analysis), EGEE gridi üzerindeki biyoinformatik kaynaklarına kullanımı kolay bir arayüz sağlayan web portalıdır. GPS@ portalının prototipine online erişilebilir. xmipp_mlrefine (Macromolecular 3D Structural Analysis), makromoleküler bileşimlerin 3 boyutlu yapısal analizi için kullanılır. Numunelerin farklı görünüşlerine karşılık gelen birçok elektron mikroskopi görüntüsü yeniden yapım aşamasında birleştirilir. Ancak, kaydedilen görüntüler çok yüksek gürültü nedeniyle bozulmaktadır ve sonuç olarak deneysel veriyi en iyi tanımlayan modeli bulmak için birçok yineleme gerekmektedir. Elektron mikroskopundan elde edilen görüntüler birçok sapma çeşidinden etkilenmektedir. Teorik projeksiyon ve gerçek deneysel projeksiyon arasındaki fark matematiksel olarak zıtlık transfer fonksiyonu (CTF) ile modellenir. Deneysel görüntüleri etkileyen CTF nin gerçek şeklini belirlemek için Xmipp_assign_multiple_CTFs simülasyon metodu kullanılmaktadır. SPLATCHE (SPatiaL And Temporal Coalescences in Heterogeneous Environment), genom gelişim modellemesi için kullanılan hücresel bir araçtır. İlaç keşfi sektörü, protein yapılarının ve dinamiklerinin in silico simülasyonları aracılığıyla yeni ilaçların bulunması sürecini hızlandırır. WISDOM (Wide In silico Docking on Malaria), yeni ortaya çıkan ya da ihmal edilen hastalıklara karşı in silico ilaç keşfi için yüksek ölçekli hesaplamaların yapılmasını sağlayan bir uygulamadır. Moleküler havuzlama hesaplamaları, bazı ilaçların hedef virüsün üzerindeki belirli alanları nasıl etkileyeceğini ortaya çıkarır. WISDOM, sıtma ve kuş gribine karşı başarılı bir şekilde çalıştırılmıştır ve gelecek için yeni hedefler planlanmaktadır. WISDOM, EGEE grid altyapısında her bir saatte bir analiz edilen ortalama 8. bilesenle 31 Haziran 27'de tamamlanan en son ilaç kesfi sayesinde büyük bir ilerleme yaptı. Bu kesif süresince, ilaç bilesenleri ve sıtma parazitinin hedef proteinleri arasında toplamda 14 milyon olası bağlama çalısması yapıldı. GridGRAMM (Molecular Docking Web), ağ üzerinde moleküler havuzlama yapabilmek için kullanılan bir arayüzdür. Sonuçları karmaşık yapılar için 3D giriş metodlarını ve kalite puanlarını içerir. Moleküler havuzlama moleküler etkileşimleri (enzimsubtrat etkileşimleri, ilaç dizaynı) incelemek için kullanılabilir. GROCK (Grid Dock), kullanıcıların bir molekülü tüm bir yapı veri tabanı içinde gözlemlemelerini sağlayarak, moleküler etkileşimlerin yoğun gözlemini web ortamında yapmak için imkan sağlamaktadır. 7

8 Astrofizik Uygulamaları EGEE tarafından desteklenen ESA (European Space Agency) Planck ve MAGIC sanal organizasyonları astrofizik alanında araştırmacılara hizmet vermektedir. Bu astrofizik projeleri, yüksek ölçekli veri elde edilmesi, simülasyon, veri depolanması ve veri erişimini içeren hesaplama problemlerini çözmektedirler. ESA Planck uydusu 28 yılında fırlatılacaktır. Bu çalışmada, benzeri görülmemiş bir gökyüzü ve frekans kapsama, doğruluk, istikrar ve duyarlılık kombinasyonuyla gökyüzünün mikrodalga haritasını çıkarılması amaçlanmaktadır. Planck, High Frequency Instrument (HFI) ve Low Frequency Instrument (LFI) olarak iki gruba ayrılan çok sayıda mikrodalga ve sub-millimetre detektörlerinden oluşmaktadır ve 3 ile 85 GHz arasında değişen bir frekans aralığını kapsamaktadır. LFI Veri İşleme Merkezi her gün ~1MB lık sıkıştırılmış veriyi işlemekle yükümlü olacaktır ve görev tamamlandığında toplam 1 GB veri işlenmiş olacaktır. Toplanacak verinin iş istasyonunda ve grid ortamında çalışma zamanı Şekil6'da karşılaştırılmıştır. Veri İşleme Merkezi nin birincil görevlerinden birisi veri analizi hatlarının test edilmesi için Planck ın görevinin tam bir simülasyonunu tanımlamak, tasarlamak ve çalıştırmaktır. Simülasyon yazılımının Planck gözleme sürecini ve sistematik etkilerin herhangi bir kaynağını aynen benzetmesi gerekmektedir. Buna ek olarak, mikrodalga gökyüzünün tüm özelliklerini kapsamalıdır. Simülasyon hattı bütün analiz altyapısı için temel testtir. Ayrıca, veri işleme hesaplamaları için donanım ihtiyaçlarını kurmada ana araçtır. Şekil6: ESA Planck veri incelemesinin iş istasyonu ve grid ortamındaki hesaplama zamanları 8

9 MAGIC (Major Atmospheric Gamma Imaging Cherenkov Telescope), 24 yılının sonundan beri faaliyet gösteren görüntüleme atmosferik Cherenkov teleskopudur. Kanarya Adaların nda bulunan MAGIC, astro-parçacık fizik araştırmaları için kullanılmaktadır ve atmosferin üst ısmına çarpan yüksek enerjili elektromanyetik parçacıklarının, özellikle gama ışınlarının, özelliklerini ölçmektedir. Verinin analizi atmosferde sağanaklar yaratan VHE parçacıkların yoğun simülasyonunu gerektirmektedir. EGEE deki ilk veri işlmesi Mart 25 de başladı. MAGIC ten 85m uzakta La Palma da yine aynı bölgede ikinci bir teleskop kurulması için çalışmalar devam etmektedir. Şekil7'de Cherenkov Teleskopu ve MAGIC uygulama sonuçları görülmektedir. Şekil7: Cherenkov Teleskopu ve MAGIC uygulama görüntüleri Hesaplamalı Kimya Uygulamaları Hesaplamalı Kimya Sanal Organizasyonu GEMS (Grid Enabled Molecular Simulator) çalıştırmak için kurulmuştur. Çeşitli uygulamalar gride aktarılmış ve üretim modunda çalışır durumdadır. EGEE altyapısına yeni ilave uygulamalar katma çabaları devam etmektedir ve hesaplamalı kimya araştırma grupları arasında daha geniş bir işbirliği teşvik edilmektedir. GEMS (Grid Enabled Molecular Simulator), kompleks kimyasal sistemlerin reaksiyon dinamiklerini inceleyecek simülasyonların yaratılmasında kullanılmaktadır. GEMS, kimyasal işlemler üzerinde inceleme yapabilmek için istatistiki kinetik ve dinamik etkileşimler kullanmaktadır (Şekil8). Sanal monitörlerle açısal, titreşimsel ve döngüsel dağılımlar gözlenmektedir. 9

10 Vibrational distribution Angular distribution Rotational distribution Şekil8: GEMS simülatörü tarafından kullanılan etkileşim dağılımları ABCtraj, gaz fazında oluşan atom-diatom reaksiyonlarının sonuçlarını hesaplar. Olaylar Monte Carlo teknikleri kullanılarak yaratılır. Program, sanal monitörlerde simülasyon sonuçlarını gösteren moleküler sanal gerçeklik çevresine bağlanır. Venus, ilk durumları Monte Carlo ile örneklenen atomlar ve moleküller arasındaki çarpışmaları simüle ederek kesit alanlarını ve oran katsayılarını hesaplar. Her çarpışmada atomların hareketini yönlendiren Hamilton denklemleri ürünlere olan reaksiyonlar incelenerek çözülür. Dl-Poly, kompleks sistemlerin moleküler dinamik simülasyonlarını yapar. Bu hesaplamalı kimya ve hesaplamalı biyoloji topluluklarında de-facto bir standarttır. RWAVEP, dalga paketi yaklaşımını kullanarak kimyasal reaktif kuantum olasılıklarını hesaplar. Çeşitli ilk durum kümeleri için farklı olaylar yaratılır. Yakın gelecekte aşağıda yer alan uygulamalar gibi başka uygulamalar da hesaplamalı kimya sanal organizasyonuna (CompChem VO) kurulacaktır. COLUMBUS, yüksek seviyeli ab-initio moleküler elektronik yapı hesaplamaları için programlar topluluğudur. Programlar ilk olarak elektronik zeminde çoklu başvuru hesaplamaları için tasarlanır. GAMESS, SCF dalga fonksiyonlarını hesaplayabilen ab-initio moleküler kuantum kimya programıdır. Bu SCF dalga fonksiyonları için bağıntı düzeltmeleri şunları içermektedir: yapılanış etkileşimi, ikincil Pertürbasyon Kuramı ve Coupled-Cluster yaklaşımları. 1

11 Bunlara ek olarak CompChem VO, hesaplamalı kimya topluluklarının belirli ihtiyaçlarını yerine getirebilmek için gride özel kullanıcı arayüzü sağlamak için CHARON sistemi geliştirilmektedir. Yer Bilimleri ve Jeofizik Uygulamaları EGEE altyapısında Yer Bilimleri ve Jeofizik toplulukları iki temel sanal organizasyon altında beş farklı uygulama alanı ile desteklemektedir: Jeobilim, Hidroloji, Yerküre Gözlemi, İklim Modelleme ve Yerkabuğu Fiziği. Yer Bilimi araştırmaları sanal organizasyonu akademik enstitüler ve ilişkili ortaklar için çalışırken, EGEODE (Expanding GEOsciences on DEmand) Fransa da özel bir şirket olan CGG (Compagnie Générale de Géophysique) tarafından oluşturmuştur ve EGEE nin ilk endüstriyel uygulamalarını desteklemektedir. Yerküre Gözlemi ozon profillerini toplamak için GOME uydusundan ve yağ düşüşünün tespit etmek için ERS/SAR uydusundan elde edilen bilgileri kullanır. Grid, farklı basamaklar için tek bir hesaplama çevresi sağlayarak ve verinin farklı kullanıcılar arasında kolaylıkla paylaşımına imkan tanıyarak ozon profillerinin analizine yardım eder. Yerkabuğu Fiziği, deprem mekanizmalarıyla ve karmaşık 3 boyutlu jeolojik modellerdeki depremlerin sayısal simülasyonuyla ilgilenir. Sismik deprem uygulaması deprem merkezini, büyüklüğünü ve mekanizmasını belirler ve gelecek olası depremlerin öngürülmesini ve depremlerin belirli bölgelerdeki etkisinin tahmin edilmesini kolaylaştırır. Hidroloji Uygulaması, Akdeniz havzasının kıyı şeridindeki deniz suyunun ilerleme hızındaki belirsizliğin etkisini araştırır. Bu araştırmayı 3 boyutlu yoğunluğa bağlı yeraltı suyu akışı ve tuz taşıma modeline dayanan Monte Carlo simülasyolarını kullanarak yapar. İklim Modelleme uygulamasında, sel öngörü uygulaması CrossGrid test yatağından EGEE ye aktarılmaktadır. Bu uygulama deneysel veriyle başlatılan simülasyonları içerir ve sonuçları elde etmek için meteoroloji, hidroloji ve hidrolik modelleri kullanır. ÇALIŞAN UYGULAMALAR Geocluster, endüstriyel sismik işleme çözümü, EGEE grid üretim hizmeti üzerinde başarıyla çalışan ilk endüstriyel uygulamadır. Bu uygulamaya EGEODE sanal organizasyonu aracılığıyla EGEE de ulaşılabilir. EGEODE, kamu ve özel sektör için araştırma ve incelemelerin yanında akademik laboratuvarlar için de araştırmalar yapmaktadır. EGEODE, araştırmacıların sismik veriyi işlemelerine ve yerkürenin katmanlarının bileşimlerini keşfetmelerine imkan sağlamaktadır. 11

12 EGEE Altyapısında İşlemci Kullanımı EGEE altyapısında farklı disiplinler tarafından sanal organizasyonlar aracılığı ile işlemci kullanımı Şekil8 ve Tablo1 de verilmiştir. Şekil8: EGEE altyapısında işlemci kullanımı 12

13 Normalized CPU Time[1K.SI2K.hour] DICIPLINE Jul 6 Aug 6 Sep 6 Oct 6 Nov 6 Dec 6 Jan 7 Feb 7 Mar 7 Apr 7 May 7 Jun 7 Total % Astrophysics 1,44 1, ,41 56,678 73,977 76,944 15, ,221 Biomed. & Bioinfor. 83,848 37,56 52,327 1,62,93 1,777,975 1,957,389 1,155,52 85,425 36,194 92, ,45 236,829 7,156, % Comput. Chemistry 4, ,633 39,467 96,255 72, ,678 28, , ,258 72,748 3,819 1,13, % Earth Sciences 1,478 1,49 1,562 1,364 1,612 4,52 4,965 5,959 42,875 2, ,6 79,783.1% Finance % Geophysics % High-Energy Physics 4,17,798 6,5,83 5,647,517 4,685,743 4,65,539 5,533,16 7,154,93 9,118,653 6,64,455 7,648,396 5,652,2 3,118,458 69,98, % Infrastructure 13,198 7,461 3,382 2,316 7,17 9,952 1,486 2,382 22,449 23,61 8,93 3, ,75 Others Disciplines 173, , ,6 162,88 238, , , , , , ,42 134,937 2,371, % Unknown Discipline 12,88 5,928 11,366 11,581 25,61 19,885 17,765 55,423 64,664 65,511 95,922 8, ,55 Total 4,459,974 6,234,933 5,9,254 5,967,196 6,773,8 7,782,537 8,691,75 9,88,145 7,39,371 8,335,521 6,729,593 3,595,376 81,588,45 Percentage 5.47% 7.64% 7.23% 7.31% 13, % % 4, % 12.2% 8.96% 1.22% 8.25%.36%.16%.57% 4.41% Tablo1: EGEE altyapısında işlemci kullanımı 13

EGEE GRID UYGULAMALARI

EGEE GRID UYGULAMALARI EGEE GRID UYGULAMALARI Dr. Burcu Akcan TÜBİTAK ULAKBİM Ankara, Şubat 2007 GRID UYGULAMALARI EGEE: - 39 Ülkede 180 Site ~ - 20 000 CPUs 5 PB storage 10 000 jobs/day 90 Sanal Organizasyon GRID UYGULAMALARI

Detaylı

CERN Bağlamında İleri Fizik Uygulamaları

CERN Bağlamında İleri Fizik Uygulamaları Kaynaklar CERN website (http://kt.cern/medical-applications ve http://kt.cern/aerospace) Harran Üniversitesi (Türkiye) 3 Mayıs, 2017 CERN neredesin? CERN deki ana yapılar: ATLAS (A Toroidal LHC ApparatuS),

Detaylı

Uygulamaların Grid e Aktarılması

Uygulamaların Grid e Aktarılması Uygulamaların Grid e Aktarılması www.grid.org.tr Bu sunum, Peter Kacsuk ve Gergely Sipos Introduction to Grids and Grid applications ve C. Loomis Characteristic of Grid Applications sunumlarından alıntılar

Detaylı

CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi

CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi Gülsen Önengüt Çukurova Üniversitesi, Fizik Bölümü CERN, Compact Muon Solenoid (CMS) Deneyi 2. Ulusal Grid Çalıştayı, 1 Mart 2007,

Detaylı

TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ TÜBİTAK ULAKBİM

TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ TÜBİTAK ULAKBİM TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ TÜBİTAK ULAKBİM Ankara, Şubat 2007 ULUSAL GRID OLUŞUMU TR-GRID Ulusal Grid Oluşumu: Grid çalışmaları ULAKBİM koordinasyonunda hesaplama kaynaklarının grid altyapısı

Detaylı

TR-Grid Oluşumu (TR-Grid Altyapısı ve AB Projeleri)

TR-Grid Oluşumu (TR-Grid Altyapısı ve AB Projeleri) TR-Grid Oluşumu (TR-Grid Altyapısı ve AB Projeleri) www.grid.org.tr Grid nedir? Günümüzde TR-Grid altyapısı için Grid = Kümelerin kümesi Dev sanal süperbilgisayar + Paylaşım kültürü Coğrafi olarak dağıtık

Detaylı

TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ ve GRID UYGULAMALARI. Ankara, Temmuz 2007

TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ ve GRID UYGULAMALARI. Ankara, Temmuz 2007 TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ ve GRID UYGULAMALARI Ankara, Temmuz 2007 ULUSAL GRID OLUŞUMU TR-GRID Hedefleri Grid çalışmaları ULAKBİM koordinasyonunda hesaplama kaynaklarının grid altyapısı

Detaylı

Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar

Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar 1 Hızlandırıcı nedir? Çarpıştırıcı nedir? Parçacık hızlandırıcıları, elektrik yükü olan atomik veya atom-altı parçacıkları oldukça yüksek hızlara (ışık hızına bile oldukça

Detaylı

Grid Uygulamaları. www.grid.org.tr

Grid Uygulamaları. www.grid.org.tr Grid Uygulamaları www.grid.org.tr Bu sunum, Peter Kacsuk ve Gergely Sipos Introduction to Grids and Grid applications ve C. Loomis Characteristic of Grid Applications sunumlarından alıntılar ile oluşturulmuştur.

Detaylı

TR-Grid Oluşumu (TR-Grid Altyapısı ve AB Projeleri)

TR-Grid Oluşumu (TR-Grid Altyapısı ve AB Projeleri) TR-Grid Oluşumu (TR-Grid Altyapısı ve AB Projeleri) www.grid.org.tr Grid nedir? Günümüzde TR-Grid altyapısı için Grid = Kümelerin kümesi Dev sanal süperbilgisayar + Paylaşım kültürü Coğrafi olarak dağıtık

Detaylı

Hakkında. - Dağıtık hesaplama sayesinde elde edilen daha hızlı veri işlemenin faydasıyla

Hakkında. - Dağıtık hesaplama sayesinde elde edilen daha hızlı veri işlemenin faydasıyla Hakkında Avrupa Komisyonu, 6. ÇP kapsamında, Araştırma ve Bilimsel Gelişim için, Avrupa Komisyonu ve gelişen ülkeler arasındaki işbirliğini teşvik etmeyi amaçlayan çok sayıda Grid altyapı ve uygulama projesini

Detaylı

TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ ve GRID UYGULAMALARI

TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ ve GRID UYGULAMALARI TR-GRID ULUSAL GRID OLUŞUMU GRID PROJELERİ ve GRID UYGULAMALARI Dr. Burcu Ortakaya Ankara, Ekim 2007 TR-GRID Hedefleri ULUSAL GRID OLUŞUMU Grid çalışmaları ULAKBİM koordinasyonunda hesaplama kaynaklarının

Detaylı

CERN Evren & Büyük Patlama

CERN Evren & Büyük Patlama CERN Evren & Büyük Patlama Doç. Dr. Ayben Karasu Uysal KTO Karatay Üniversitesi l CERN l Hızlandırıcılar l ALICE Deneyi l Grid Page 1 CERN Dünyanın en büyük parçacık fiziği araştırma merkezidir. İsviçre

Detaylı

UHeM ve Bulut Bilişim

UHeM ve Bulut Bilişim UHeM ve Bulut Bilişim Özden AKINCI Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi (UHeM) Bilim ve Mühendislik Uygulamalar Müdürü 11.07.2012 UHeM hakkında Vizyon: Yüksek başarımlı hesaplama, bilgi teknolojileri

Detaylı

Theory Tajik (Tajikistan)

Theory Tajik (Tajikistan) Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)

Detaylı

ATLAS Dünyası. Standart Model. ATLAS ağ sayfası Karşımadde

ATLAS Dünyası. Standart Model. ATLAS ağ sayfası  Karşımadde Fizikçiler dünyanın ne olduğunu ve onu neyin bir arada tuttuğunu açıklayan isimli bir kuram geliştirmişlerdir. yüzlerce parçacığı ve karmaşık etkileşmeleri yalnızca aşağıdakilerle açıklayabilen bir kuramdır:

Detaylı

İçindekiler: CERN Globe Binası ve Micro Cosmos Müzesi

İçindekiler: CERN Globe Binası ve Micro Cosmos Müzesi Sayı 5 / Ağutos 2017 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi İçindekiler: CERN / CMS Deneyi Ziyareti...2 CMS Veri Alımı ve Analiz Çalışmaları... 3 LHCb Yeni Baryon

Detaylı

GridAE: Yapay Evrim Uygulamaları için Grid Tabanlı bir Altyapı

GridAE: Yapay Evrim Uygulamaları için Grid Tabanlı bir Altyapı GridAE: Yapay Evrim Uygulamaları için Grid Tabanlı bir Altyapı Erol Şahin Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ankara, Türkiye 2. ULUSAL GRİD ÇALIŞTAYI, 1-2 Mart 2007, TÜBİTAK,

Detaylı

BÖLÜMÜMÜZDE 2 Profesör 1 Doçent 5 Yardımcı Doçent 3 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır.

BÖLÜMÜMÜZDE 2 Profesör 1 Doçent 5 Yardımcı Doçent 3 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır. 1 BÖLÜMÜMÜZDE 2 Profesör 1 Doçent 5 Yardımcı Doçent 3 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır. 43+20(İ.Ö) lisans, 69 yüksek lisans ve 17 doktora olmak üzere toplam 149 öğrenci fizik bölümünde öğrenim görmektedir.

Detaylı

Türkiye nin CERN ile Bilimsel İşbirliği Turkey s Scientific Collaboration. Prof. Dr. Serkant Ali Çetin Director, High Energy Physics Research Center

Türkiye nin CERN ile Bilimsel İşbirliği Turkey s Scientific Collaboration. Prof. Dr. Serkant Ali Çetin Director, High Energy Physics Research Center Türkiye nin CERN ile Bilimsel İşbirliği Turkey s Scientific Collaboration with CERN Prof. Dr. Serkant Ali Çetin Director, High Energy Physics Research Center CERN: Misyon Araştırma / Evren hakkındaki sorulara

Detaylı

CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU?

CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU? CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU? CERN, 2014 te 60. kuruluş yılını kutlayacak. CERN, II. Dünya Savaşı sonunda Avrupa da ortak nükleer araştırmalar yapmak için kuruldu. CERN 58 Yıllık, Ama Adını Dünyaya

Detaylı

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS)

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS) FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS) 1.Yarıyıl GÜZ YARIYILI DERSİN DERS KURAMSAL UYGULAMA TOPLAM ULUSAL KREDİSİ DERSİN ADI OPTİK KODU

Detaylı

HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7)

HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA KONU BAŞLIKLARI STANDART MODEL-TEMEL PARÇACIKLAR HİGGS BOZONU HİGGS ALANI HIZLANDIRICILAR(HİGGS

Detaylı

CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017

CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 2 CERN CERN; Fransızca Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi kelimelerinin

Detaylı

PARALEL HESAPLAMA ÇAĞRI GİDER ENES BİLGİN

PARALEL HESAPLAMA ÇAĞRI GİDER ENES BİLGİN PARALEL HESAPLAMA ÇAĞRI GİDER 13011016 ENES BİLGİN - 13011004 Paralel Hesaplama Nedir? Paralel Hesaplamanın Avantajları Paralel Hesaplamanın Kullanım Alanları Paralel Hesaplama Yöntemleri, Donanım ve Yazılım

Detaylı

Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı.

Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı. 2 NEDEN?? : Yüksek enerjilerde parçacıkları çarpıştırıyoruz. Parçacıkları kırıp içlerine bakmak istiyoruz. DENEY Hızlandırıcılar Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden küçük bir

Detaylı

ArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi

ArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi ArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat ArcGIS ile Su Yönetimi Genel Bir platform olarak ArcGIS,

Detaylı

KHDAK IMRT sinde Tedavi Planlama Sistemlerinin Monte Carlo Yöntemi ile Karşılaştırılması

KHDAK IMRT sinde Tedavi Planlama Sistemlerinin Monte Carlo Yöntemi ile Karşılaştırılması KHDAK IMRT sinde Tedavi Planlama Sistemlerinin Monte Carlo Yöntemi ile Karşılaştırılması Türkay TOKLU 1, Bahar DİRİCAN 2, Necdet ASLAN 1 1 Yeditepe Üniversitesi, Fizik Bölümü 2 Gülhane Askeri Tıp Akademisi,

Detaylı

İnsan Bilgisayar Etkileşimi (IBE) nedir? İnsan Bilgisayar Etkileşimi Araştırma ve Uygulama Labaratuvarı

İnsan Bilgisayar Etkileşimi (IBE) nedir? İnsan Bilgisayar Etkileşimi Araştırma ve Uygulama Labaratuvarı İçindekiler Giriş İnsan Bilgisayar Etkileşimi (IBE) nedir? Kullanılabilirlik nedir? Kullanılabilirlik Testi nedir? İnsan Bilgisayar Etkileşimi Araştırma ve Uygulama Labaratuvarı İnsan Bilgisayar Etkileşimi

Detaylı

Kullanıcılar için EGEE ve TR-Grid araçları

Kullanıcılar için EGEE ve TR-Grid araçları Kullanıcılar için EGEE ve TR-Grid araçları ULAKBIM Kullanıcı Eğitimi 2007, Ankara Emrah AKKOYUN Konu Başlığı Denetim ve Yönetim araçları GOCDB SAM GStat RTM TR-Grid PAKITI TR-Grid Ganglia TR-Grid MRTG

Detaylı

9. SINIF ÜNİTE DEĞERLENDİRME SINAVLARI LİSTESİ / DİL VE ANLATIM

9. SINIF ÜNİTE DEĞERLENDİRME SINAVLARI LİSTESİ / DİL VE ANLATIM SINAVLARI LİSTESİ / DİL VE ANLATIM İletişim Dil - Kültür İlişkisi İnsan, İletişim ve Dil Dillerin Sınıflandırılması Türk Dilinin Tarihi Gelişimi ve Türkiye Türkçesi Türkçenin Ses Özellikleri Telaffuz (Söyleyiş)

Detaylı

2,45 GHz Mikrodalga Deşarj İyon Kaynağı Tasarımı ve Prototip Üretimi. Hakan ÇETİNKAYA Emel ALĞIN Görkem TÜREMEN Ümit DOĞAN Latife ŞAHİN YALÇIN

2,45 GHz Mikrodalga Deşarj İyon Kaynağı Tasarımı ve Prototip Üretimi. Hakan ÇETİNKAYA Emel ALĞIN Görkem TÜREMEN Ümit DOĞAN Latife ŞAHİN YALÇIN 2,45 GHz Mikrodalga Deşarj İyon Kaynağı Tasarımı ve Prototip Üretimi Hakan ÇETİNKAYA Emel ALĞIN Görkem TÜREMEN Ümit DOĞAN Latife ŞAHİN YALÇIN İyon Kaynakları İyon kaynakları elektromanyetik özelliklere

Detaylı

UZAKTAN ALGILAMA- UYGULAMA ALANLARI

UZAKTAN ALGILAMA- UYGULAMA ALANLARI UZAKTAN ALGILAMA- UYGULAMA ALANLARI Doç. Dr. Nebiye Musaoğlu nmusaoglu@ins.itu.edu.tr İTÜ İnşaat Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Uzaktan Algılama Anabilim Dalı UZAKTAN ALGILAMA-TANIM

Detaylı

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI *Mehmet YÜCEER, **Erdal KARADURMUŞ, *Rıdvan BERBER *Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Tandoğan - 06100

Detaylı

ULUSAL PROTON HIZLANDIRICILARI ÇALIŞTAYI

ULUSAL PROTON HIZLANDIRICILARI ÇALIŞTAYI ULUSAL PROTON HIZLANDIRICILARI ÇALIŞTAYI Dr. Ali Tanrıkut SANAEM Müdürü 18-19 Nisan 2013 TAEK-SANAEM Ankara Düzenleyenler: UPHÇ-2013 Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Ankara Üniversitesi, Hızlandırıcı Teknolojileri

Detaylı

MÜHENDİSLİK JEOLOJİ. Prof. Dr. Şükrü ERSOY SAATİ : KREDİ : 3

MÜHENDİSLİK JEOLOJİ. Prof. Dr. Şükrü ERSOY SAATİ : KREDİ : 3 MÜHENDİSLİK JEOLOJİ Prof. Dr. Şükrü ERSOY SAATİ : 3.0.0 KREDİ : 3 KONULAR 1. Giriş ve Yerin Genel Özellikleri YERİN İÇ OLAYLARI (İÇ DİNAMİK) 1. Mineraller ve Kayaçlar 2. Tabakalı Kayaçların Özellikleri

Detaylı

TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer

TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer THM- YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı 19-20 MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer Orhan Çakır Ankara Univ. & I

Detaylı

Radyolojik Görüntüleme Sistemlerinde Görüntü Kalitesinin Sayısal Olarak Değerlendirilmesi. Yard. Doç. Dr. Özlem Birgül 23 Kasım 2013, Antalya

Radyolojik Görüntüleme Sistemlerinde Görüntü Kalitesinin Sayısal Olarak Değerlendirilmesi. Yard. Doç. Dr. Özlem Birgül 23 Kasım 2013, Antalya Radyolojik Görüntüleme Sistemlerinde Görüntü Kalitesinin Sayısal Olarak Değerlendirilmesi Yard. Doç. Dr. Özlem Birgül 23 Kasım 2013, Antalya Amaç - Gelişen dedektör teknolojisi ile farklı dedektörlerin

Detaylı

HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?

HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA? Higgsli Günler HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA? 1. STANDART MODEL En basit haliyle, temel parçacıklar ve etkileşimleri hakkında bütün bilgimizi

Detaylı

ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar

ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar Resim 1: ATLAS ın 2012 de kaydettiği, Higgs in dört elektrona bozunma adayı. 4 Temmuz 2012 de, ATLAS deneyi, Higgs Bozonu araştırmalarındaki güncellenmiş sonuçlarının

Detaylı

Bölüm 1: Lagrange Kuramı... 1

Bölüm 1: Lagrange Kuramı... 1 İÇİNDEKİLER Bölüm 1: Lagrange Kuramı... 1 1.1. Giriş... 1 1.2. Genelleştirilmiş Koordinatlar... 2 1.3. Koordinat Dönüşüm Denklemleri... 3 1.4. Mekanik Dizgelerin Bağ Koşulları... 4 1.5. Mekanik Dizgelerin

Detaylı

YAZILI 3 8. SINIF EĞİTİM ÖĞRETİM YILI EKİM AYI MATEMATİK AÇIK UÇLU YAZILI SINAVLARI

YAZILI 3 8. SINIF EĞİTİM ÖĞRETİM YILI EKİM AYI MATEMATİK AÇIK UÇLU YAZILI SINAVLARI 07-08 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI. Bu yazılı sınavında 0 soru vardır.. Sınav süresi... dakikadır. 8. SINIF Adı & Soyadı :... Sınıfı :... ) ve 80 sayılarının en küçük ortak katını bulunuz. ) A B C D E 7 Yanda verilen

Detaylı

WorldWide Telescope Kullanım Kılavuzu

WorldWide Telescope Kullanım Kılavuzu WorldWide Telescope Kullanım Kılavuzu Özellikler Windows Client Web Client Gökyüzü, toprak ve gezegenlerin yüzlerce terabyte verilerine erişim 3D küresel ortamlar aracılığıyla sorunsuz gezinme yeteneği

Detaylı

Madde Dünya. Molekül Atom. Atomlar Elektron. Kuark

Madde Dünya. Molekül Atom. Atomlar Elektron. Kuark PARÇACIK FĠZĠĞĠ ve CERN Aytül ADIGÜZEL (Çukurova Üniversitesi) Tayfun ĠNCE (University of Bonn) 1 PARÇACIK FĠZĠĞĠ Maddenin temel yapıtaģları nelerdir? Bu yapıtaģlarının davranıģlarını en temel düzeyde

Detaylı

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI 1. Yarıyıl 1. Hafta ( 19.09.2011-23.09.2011 ) Nükleer reaktör türleri ve çalışma prensipleri Atomik boyuttaki parçacıkların yapısı Temel kavramlar Elektrostatiğin Temelleri,

Detaylı

İAUYGAR. İAUYGAR 1 Yaşında. Sayı 1, Kasım 2015. Üyeler. İçindekiler. http://iauygar.aydin.edu.tr

İAUYGAR. İAUYGAR 1 Yaşında. Sayı 1, Kasım 2015. Üyeler. İçindekiler. http://iauygar.aydin.edu.tr İAUYGAR İAUYGAR Yaşında Sayı, Kasım 05 Üyeler Prof. Dr. Hasan Saygın (Müdür - Araştırmacı) Prof. Dr. Orhan Çakır (Araştırmacı) Doç. Dr. İlkay Türk Çakır (Müdür Yard. - Araştırmacı) Yrd. Doç. Dr. Sinan

Detaylı

05 Kasım 2015. Mustafa GÜNİNDİ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Proje sorumlusu. 05 Kasım 2015 1

05 Kasım 2015. Mustafa GÜNİNDİ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Proje sorumlusu. 05 Kasım 2015 1 Mustafa GÜNİNDİ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Proje sorumlusu 1 PROJE ORGANİZASYONU Proje Sahibi : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Proje Yürütücüsü : TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Paydaş : Meteoroloji

Detaylı

9. SINIF ÜNİTE DEĞERLENDİRME SINAVLARI LİSTESİ / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

9. SINIF ÜNİTE DEĞERLENDİRME SINAVLARI LİSTESİ / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SINAVLARI LİSTESİ / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Türk Dili ve Edebiyatına Giriş İletişim Ses Bilgisi Yazım Kuralları Paragraf Bilgisi Bir Tür Olarak Hikâye Şekil Bilgisi ktalama Kuralları Bir Tür Olarak Şiir

Detaylı

MONTE CARLO BENZETİMİ

MONTE CARLO BENZETİMİ MONTE CARLO BENZETİMİ U(0,1) rassal değişkenler kullanılarak (zamanın önemli bir rolü olmadığı) stokastik ya da deterministik problemlerin çözümünde kullanılan bir tekniktir. Monte Carlo simülasyonu, genellikle

Detaylı

SANAL ARAŞTIRMA ORTAMLARI ve AÇIK VERİLER. Bülent Karasözen, ODTÜ INER-TR 05 9-11 Aralık 2005, Bahçeşehir Üniversitesi

SANAL ARAŞTIRMA ORTAMLARI ve AÇIK VERİLER. Bülent Karasözen, ODTÜ INER-TR 05 9-11 Aralık 2005, Bahçeşehir Üniversitesi SANAL ARAŞTIRMA ORTAMLARI ve AÇIK VERİLER Bülent Karasözen, ODTÜ INER-TR 05 9-11 Aralık 2005, Bahçeşehir Üniversitesi E-bilim Bilim ve teknolojide yeni problemlerin çözümü için giderek artan küresel işbirliği

Detaylı

Bölüm 5. Tıbbi Görüntüleme Yöntemlerinin Temel İlkeleri. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 5. Tıbbi Görüntüleme Yöntemlerinin Temel İlkeleri. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Bölüm 5 Tıbbi Görüntüleme Yöntemlerinin Temel İlkeleri Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU İÇİNDEKİLER X-ışınları Görüntüleme Teknikleri Bilgisayarlı Tomografi (BT) Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) Nükleer

Detaylı

Hidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir

Hidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir HİDROLOJİ KAPSAM Hidrolojik Çevrim ve Elemanları Hidrolojik Değişkenlerin Ölçülmesi ve Analizi Yağış Buharlaşma Terleme Sızma Analizleri Akım Ölçümleri ve Verilerin Analizi Yüzeysel Akış Yağış-Akış İlişkisi

Detaylı

FİZİK BÖLÜMÜ LİSANS DERSLERİ

FİZİK BÖLÜMÜ LİSANS DERSLERİ FİZİK BÖLÜMÜ LİSANS DERSLERİ BİRİNCİ SINIF GÜZ YARIYILI ADI Z/S T U K AKTS FZK 101 Fizik I Z 4 2 5 6 FZK 103 Fizik Laboratuvarı I Z 0 2 1 3 FZK 105 Analiz I Z 4 0 4 4 FZK 107 Kimya I Z 3 2 4 4 ENF I Temel

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği. İleri Hızlandırma Yöntemleri. Plazma Dalgası ile Hızlandırma

Hızlandırıcı Fiziği. İleri Hızlandırma Yöntemleri. Plazma Dalgası ile Hızlandırma Hızlandırıcı Fiziği İleri Hızlandırma Yöntemleri Plazma Dalgası ile Hızlandırma Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology İletişim Bilgileri

Detaylı

FİZİK ANABİLİM DALI. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı ANS Kampüsü, Afyonkarahisar

FİZİK ANABİLİM DALI. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı ANS Kampüsü, Afyonkarahisar FİZİK ANABİLİM DALI Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı ANS Kampüsü, Afyonkarahisar Telefon (272) 228 14 23 Faks (272) 228 14 22 1992 yılında kurulmuş olan Fizik Anabilim

Detaylı

PROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları

PROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları PROJENİN AMACI Bölgesel Temiz Hava Merkezlerinden olan Ankara merkez olmak üzere; Bartın, Bolu, Çankırı, Düzce, Eskişehir, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Yozgat ve Zonguldak illerinde

Detaylı

Esnek Hesaplamaya Giriş

Esnek Hesaplamaya Giriş Esnek Hesaplamaya Giriş J E O L O J İ M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ A. B. D. E S N E K H E S A P L A M A Y Ö N T E M L E R İ - I DOÇ. DR. ERSAN KABALCI Esnek Hesaplama Nedir? Esnek hesaplamanın temelinde yatan

Detaylı

SUNUM PLANI. Politika ve Proje Daire Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü

SUNUM PLANI. Politika ve Proje Daire Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü SUNUM PLANI Sağlık Hizmetlerinde Geri Ödeme Yeni Ödeme Sistemlerine Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? Neden DRG/TİG? SGK DRG/TİG Projesi Amaç / Hedef / Kurgu Proje Kapsamında Yapılan Çalışmalar ve Gelinen Son

Detaylı

HIGGS HAKKINDA. STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?

HIGGS HAKKINDA. STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA? HIGGS HAKKINDA Seher DAMLI (TTP- 5 katılımcısı) seher.damli@eba.gov.tr Eğitmen: Sezen SEKMEN (Kore Kyungpook Ulusal Üniversitesi adına araştırmacı olarak CERN de CMS deneyinde görevli) sezen.sekmen@cern.ch

Detaylı

Başlıca Ürün-Bilgi Sistemleri

Başlıca Ürün-Bilgi Sistemleri BİLGİ SİSTEMLERİ Başlıca Ürün-Bilgi Sistemleri Süreç İşleme Sistemleri, Ofis Otomasyon Sistemleri ve Bilgi İşleme Sistemleri, Yönetim Bilişim Sistemleri, Karar Destek Sistemleri, Uzman Sistemler ve Yapay

Detaylı

Bilgisayar Mühendisliği. Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1

Bilgisayar Mühendisliği. Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1 Bilgisayar Mühendisliği Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1 Mühendislik Nedir? Mühendislik, bilim ve matematiğin yararlı cihaz ve sistemlerin üretimine uygulanmasıdır. Örn: Elektrik mühendisleri, elektronik

Detaylı

CMS'DEKİ ZDC DEDEKTÖRÜ İCİN AKIM AYIRICI DEVRE. Current Splitter for ZDC Dedector in the Cms

CMS'DEKİ ZDC DEDEKTÖRÜ İCİN AKIM AYIRICI DEVRE. Current Splitter for ZDC Dedector in the Cms CMS'DEKİ ZDC DEDEKTÖRÜ İCİN AKIM AYIRICI DEVRE Current Splitter for ZDC Dedector in the Cms Çağlar ZORBILMEZ Fizik Bölümü Anabilim Dalı Eda EŞKUT FizikBölümü Anabilim Dalı ÖZET Sıfır Derece Kalorimetre

Detaylı

ALGIÇ FİZİĞİ. Ali TEMİZ TTP-6 SAMSUN

ALGIÇ FİZİĞİ. Ali TEMİZ TTP-6 SAMSUN ALGIÇ FİZİĞİ Ali TEMİZ TTP-6 SAMSUN ALGI NEDİR? Algı; bilginin alınması, yorumlanması, seçilmesi ve düzenlenmesi anlamına gelir. Algı, duyu organlarının fiziksel uyarılması ile oluşan sinir sistemindeki

Detaylı

Açık Bilimsel Bilgi Dünyası na Yol Açma Hazırlıkları: OpenAIREplus

Açık Bilimsel Bilgi Dünyası na Yol Açma Hazırlıkları: OpenAIREplus Açık Bilimsel Bilgi Dünyası na Yol Açma Hazırlıkları: OpenAIREplus Gültekin GÜRDAL (İYTE) Dr. Burcu KETEN (ODTÜ) Ata TÜRKFİDANI (Yaşar Üniversitesi) Sönmez ÇELİK (Doğuş Üniversitesi) Akademik Bilişim,

Detaylı

FİZ314 Fizikte Güncel Konular

FİZ314 Fizikte Güncel Konular FİZ34 Fizikte Güncel Konular 205-206 Bahar Yarıyılı Bölüm-7 23.05.206 Ankara A. OZANSOY 23.05.206 A.Ozansoy, 206 Bölüm 7: Nükleer Reaksiyonlar ve Uygulamalar.Nötron İçeren Etkileşmeler 2.Nükleer Fisyon

Detaylı

MEDİKAL EĞİTİMDE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ

MEDİKAL EĞİTİMDE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ MEDİKAL EĞİTİMDE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ Dr. Nergiz Ercil ÇAĞILTAY Atılım Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Günümüzde medikal eğitim süreçleri, son derece zahmetli ve uzun bir eğitim programını

Detaylı

A B = A. = P q c A( X(t))

A B = A. = P q c A( X(t)) Ders 19 Metindeki ilgili bölümler 2.6 Elektromanyetik bir alanda yüklü parçacık Şimdi, kuantum mekaniğinin son derece önemli başka bir örneğine geçiyoruz. Verilen bir elektromanyetik alanda hareket eden

Detaylı

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞU Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü, 1 Kasım 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 655 Sayılı Kanun

Detaylı

Biyomühendislik nedir?

Biyomühendislik nedir? Biyomühendislik nedir? Doç.Dr. Semra HASANÇEBİ Trakya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü Biyomühendisliğin tanımı Biyomühendislik = Biological engineering, Biotechnological

Detaylı

Türkiye de Nükleer Fizik Eğitimi. Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü, 35100, Bornova, İzmir, TÜRKİYE

Türkiye de Nükleer Fizik Eğitimi. Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü, 35100, Bornova, İzmir, TÜRKİYE Türkiye de Nükleer Fizik Eğitimi Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü, 35100, Bornova, İzmir, TÜRKİYE Turkey-Ukraine Nuclear Education Cooperation Workshop 20-21 February 2017 Türkiye de nükleer

Detaylı

STANDART MODEL VE ÖTESİ. Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018

STANDART MODEL VE ÖTESİ. Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018 STANDART MODEL VE ÖTESİ Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018 1 Evrenin kısa tarihi Görüldüğü gibi evrenimizin tarihi aynı zamanda atom altı parçacıkların oluşum

Detaylı

Murat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi

Murat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi Murat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi Kütlenin kökeni Nötrino salınımı Madde-karşıt madde asimetrisi Karanlık madde ve karanlık enerjinin doğası gibi kuramsal olarak geliştirilmiş olayların açıklanmaya çalışılmasıdır.

Detaylı

THM PROTON HIZLANDIRICISI İÇİN WBS YAPISI. Ela GANİOĞLU İstanbul Üniversitesi THM PHT Grubu Adına

THM PROTON HIZLANDIRICISI İÇİN WBS YAPISI. Ela GANİOĞLU İstanbul Üniversitesi THM PHT Grubu Adına THM PROTON HIZLANDIRICISI İÇİN WBS YAPISI Ela GANİOĞLU İstanbul Üniversitesi THM PHT Grubu Adına İçerik Proje planlama Work Breakdown Structure(WBS) tanımı, amacı,.. WBS oluşturma süreci Proje Takvimi

Detaylı

T.C. AKSARAY ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. AKSARAY ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. AKSARAY ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2018-2019 Eğitim-Öğretim Döneminden İtibaren Uygulanacak LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANI 2018 2019 Eğitim Öğretim Döneminden

Detaylı

TIBBİ DOKÜMANTASYON. Ders 5- Sağlık ve Hastane Enformasyon Sistemleri. Öğr. Gör. Hüseyin ARI T.C. İstanbul Arel Üniversitesi

TIBBİ DOKÜMANTASYON. Ders 5- Sağlık ve Hastane Enformasyon Sistemleri. Öğr. Gör. Hüseyin ARI T.C. İstanbul Arel Üniversitesi TIBBİ DOKÜMANTASYON Ders 5- Sağlık ve Hastane Enformasyon Sistemleri 1 Enformasyon kelimesinin kökeni «information» dır. «Inform» kelimesi de fiil olarak bilgilendirmek anlamında kullanılır. Bu anlamda

Detaylı

Türk Telekom e-devlet Kapısı

Türk Telekom e-devlet Kapısı Türk Telekom e-devlet Kapısı E-Devlet Çevrimiçi tek noktadan devlet kavramı, kamu hizmetleri alıcısının (vatandaşın, özel şirket, sivil toplum örgütü gibi) bakış açısından çevrimiçi entegrasyonunu ifade

Detaylı

CMS DEKİ CASTOR KALORİMETRESİNDE KULLANILAN FOTO-ÇOĞALTICI TÜPLERİN ZAMAN YANITLAMA PARAMETRELERİ VE SONUÇLARI* 1

CMS DEKİ CASTOR KALORİMETRESİNDE KULLANILAN FOTO-ÇOĞALTICI TÜPLERİN ZAMAN YANITLAMA PARAMETRELERİ VE SONUÇLARI* 1 CMS DEKİ CASTOR KALORİMETRESİNDE KULLANILAN FOTO-ÇOĞALTICI TÜPLERİN ZAMAN YANITLAMA PARAMETRELERİ VE SONUÇLARI* 1 The Timing Parameters and Results of the CMS-CASTOR Calorimeter s Phototubes Zahide DEMİR

Detaylı

T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ DERS ADLARI VE KODLARI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI

T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ DERS ADLARI VE KODLARI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ADLARI VE KODLARI 1-11 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI I.YARIYIL ADI 35 17 FİZİK I (Mekanik) Z * 6 5 35 13 GENEL KİMYA I Z 35 155 GENEL MATEMATİK I Z * 6 5 35 111 FİZİK LAB. I Z 3 * 3 3 35 153 GENEL KİMYA LAB Z 3

Detaylı

MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları

MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları 18 19 Kasım 2015, ATO Congresium, Ankara MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları Dr. Engin Öncü SÜMER, Dr. Erol TİMUR, Yıldız NURLU, Pemra KUMTEPE ve Dr. Türkan

Detaylı

TR0300008 RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS

TR0300008 RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS TFD2I. Fizik Kf>ıı K r^i 11-14 E\lıil 21102 /.S/OTcm TR0300008 Y F. l- Sil RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS B. ŞİRVANLI Using the most general model independent form of the effective Hamillonian

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : BİYOFİZİK Ders No : 010020013 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim Tipi

Detaylı

Doç. Dr. Orhan ÇAKIR Ankara Üniversitesi, Ankara

Doç. Dr. Orhan ÇAKIR Ankara Üniversitesi, Ankara Doç. Dr. Orhan ÇAKIR Ankara Üniversitesi, Ankara PARÇACIK FİZİĞİNDE SİMULASYONLARA GENEL BAKIŞ SİMULASYON YÖNTEMLERİ ve ÇARPIŞMA KİNEMATİĞİ SİMULASYON PROGRAMLARI (CompHEP, PYTHIA) 2 3 1. PARÇACIK FİZİĞİNDE

Detaylı

1 BEÜ./ÖĞR.İŞL FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU : 3111 HAZIRLIK SINIFI

1 BEÜ./ÖĞR.İŞL FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU : 3111 HAZIRLIK SINIFI HAZIRLIK SINIFI 01.Yarıyıl Dersleri 02.Yarıyıl Dersleri *FİZ000 Hazırlık Preparatory Course 30 *FİZ000 Hazırlık Preparatory Course 30 * İngilizce hazırlık isteğe bağlıdır. 1 BEÜ./ÖĞR.İŞL. 01.Yarıyıl Dersleri

Detaylı

I.ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE UYGULAMALARI KONGRESİ 25 26 EKİM 2001 ANKARA SONUÇ RAPORU

I.ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE UYGULAMALARI KONGRESİ 25 26 EKİM 2001 ANKARA SONUÇ RAPORU ANKARA TAEK GAZİ ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTESİ I.ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE UYGULAMALARI KONGRESİ 25 26 EKİM 2001 ANKARA SONUÇ RAPORU DEĞERLENDİRME KOMİTESİ : PROF. DR. ATİLLA ÖZMEN (KOMİTE BAŞKANI

Detaylı

HIZLANDIRICILARA DAYALI IŞINIM KAYNAKLARI

HIZLANDIRICILARA DAYALI IŞINIM KAYNAKLARI HIZLANDIRICILARA DAYALI IŞINIM KAYNAKLARI Dr. Bora KETENOĞLU Ankara Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü & European XFEL GmbH, Hamburg İçerik Bilim, sanayi ve teknolojide parçacık hızlandırıcıları ve

Detaylı

UŞAK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

UŞAK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ UŞAK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BÖLÜM TANITIMI SUNUMU MAYIS 2017 - UŞAK Kimya Mühendisliği Tanımı Kimya bilimi ile matematik, fizik, biyoloji ve ekonomi bilimlerini kullanarak

Detaylı

Bilgi Servisleri (IS)

Bilgi Servisleri (IS) Bilgi Servisleri (IS) GRID Kullanıcı Eğitimi Boğaziçi Üniversitesi 2007, İstanbul Emrah AKKOYUN Konu Başlığı Neden ihtiyaç duyulur? Kullanıcılar kimlerdir? Bilgi Servisi türleri MDS ve BDII LDAP Bilgi

Detaylı

VERİ KAYNAKLARI. Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri

VERİ KAYNAKLARI. Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri VERİ KAYNAKLARI YÖNETİMİ İ İ 5. ÜNİTE GİRİŞ Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri yönetimidir. Geleneksel yada çağdaş, birinci yada ikinci elden derlenen veriler amaca uygun veri formlarında tutulur.

Detaylı

Yazılım Mühendisliği 1

Yazılım Mühendisliği 1 Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar

Detaylı

Dell IT Bütünleşik altyapılar ile kendi transformasyonumuzu nasıl yaptık? GLOBAL SPONSORS

Dell IT Bütünleşik altyapılar ile kendi transformasyonumuzu nasıl yaptık? GLOBAL SPONSORS Dell IT Bütünleşik altyapılar ile kendi transformasyonumuzu nasıl yaptık? GLOBAL SPONSORS Ajanda 1 Dell BT Altyapısı 2 Altyapı Transformasyonu 3 Hangi Faydaları Gördük? 4 Sorular 2 Copyright 2017 Dell

Detaylı

RÖNTGEN FİZİĞİ 6. X-Işınlarının madde ile etkileşimi. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak

RÖNTGEN FİZİĞİ 6. X-Işınlarının madde ile etkileşimi. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak RÖNTGEN FİZİĞİ 6 X-Işınlarının madde ile etkileşimi Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞINI MADDE ETKİLEŞİMİ Elektromanyetik enerjiler kendi dalga boylarına yakın maddelerle etkileşime

Detaylı

Fen - Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü

Fen - Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü http://ogr.kocaeli.edu.tr/koubs/bologna/genel/listesi_prn.cfm?ed=0 1 / 5 22.05.2018 15:51 Fen - Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Adı 2017/2018 Listesi 1. YARIYIL TLU Atatürk İlkeleri ve İnkılap 9905005

Detaylı

Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ

Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ 1 LEPTONLAR AYAR BOZONLARI (KUVVET TAŞIYICI BOZONLAR) KUARKLAR STANDART MODELİ ANLAMAK MADDE PARÇACIKLARI

Detaylı

1.ÜNİTE MODERN ATOM TEORİSİ -2.BÖLÜM- ATOMUN KUANTUM MODELİ

1.ÜNİTE MODERN ATOM TEORİSİ -2.BÖLÜM- ATOMUN KUANTUM MODELİ 1.ÜNİTE MODERN ATOM TEORİSİ -2.BÖLÜM- ATOMUN KUANTUM MODELİ Bohr Modelinin Yetersizlikleri Dalga-Tanecik İkiliği Dalga Mekaniği Kuantum Mekaniği -Orbital Kavramı Kuantum Sayıları Yörünge - Orbital Kavramları

Detaylı

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METOTLAR II DOĞRUSAL ISI İLETİMİ DENEYİ 1.Deneyin Adı: Doğrusal ısı iletimi deneyi..

Detaylı

Bursa İl Sınırları İçerisinde Kalan Alanların Zemin Sınıflaması ve Sismik Değerlendirme Projesi

Bursa İl Sınırları İçerisinde Kalan Alanların Zemin Sınıflaması ve Sismik Değerlendirme Projesi Bursa İl Sınırları İçerisinde Kalan Alanların Zemin Sınıflaması ve Sismik Değerlendirme Projesi 17 Ağustos 1999, Mw=7.4 büyüklüğündeki Kocaeli depremi, Marmara Denizi içine uzanan Kuzey Anadolu Fayı nın

Detaylı

ULUSAL GRID ÇALIŞTAYI 2005

ULUSAL GRID ÇALIŞTAYI 2005 ULUSAL GRID ÇALIŞTAYI 2005 TR-GRID ve GRID PROJELERİ Dr. Burcu AKCAN burcu@ulakbim.gov.tr 21-22 Eylül ANKARA TR-GRID ve GRID PROJELERİ Grid Grid Projeleri TR-Grid Girişimi TR-Grid Altyapı Projesi AB 6.

Detaylı

Olasılık ve İstatistik nedir? Bilgisayar Mühendisliğindeki yeri

Olasılık ve İstatistik nedir? Bilgisayar Mühendisliğindeki yeri Olasılık ve İstatistik nedir? Bilgisayar Mühendisliğindeki yeri IST 108 Olasılık ve İstatistik Bahar 2016 Yrd. Doç. Dr. Ferhat Dikbıyık Bu sunumun bir kısmı Utah Üniversitesi nden Bilgisayar Bilimleri

Detaylı

Türkiye Sosyoekonomik Statü Endeksi Geliştirme Projesi. Proje Yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Lütfi Sunar İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü

Türkiye Sosyoekonomik Statü Endeksi Geliştirme Projesi. Proje Yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Lütfi Sunar İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Türkiye Sosyoekonomik Statü Endeksi Geliştirme Projesi Proje Yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Lütfi Sunar İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Projenin Konusu, Amacı ve Anahtar Kelimeler Projemizin Konusu: Türkiye

Detaylı