KONYA BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ İL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. KONYA VALİLİĞİ

Transkript

1 KONYA BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ İL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. KONYA VALİLİĞİ Konya, 2012

2 KONYA BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ İL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. KONYA VALİLİĞİ Hazırlayanlar: Prof.Dr. Fatih Mehmet Botsalı Selçuk Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Doç.Dr. Ahmet Ay Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Bölümü Doç.Dr. Savaş Durduran Selçuk Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Bu Rapor T.C. Mevlana Kalkınma Ajansı nın 2011 Yılı Doğrudan Faaliyet Destek Programı kapsamında desteklediği Konya İli Sanayi Sektörü Yatırım Klavuzu Projesi kapsamında hazırlanmıştır. Kılavuzun içeriği ile ilgili her türlü sorumluluk Konya Teknokent Teknoloji Geliştirme Hizmetleri A.Ş. ye aittir. Bu kılavuzdaki görüşler proje ekibine ait olup T.C. Mevlana Kalkınma Ajansı nın Görüşlerini Yansıtmaz. Konya, 2012

3 KONYA TEKNOKENT TEKNOLOJİ GELİŞTİRME HİZMETLERİ A.Ş. Selçuk Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Safir Panorama Blok Kat 1 No:A1/120 Ardıçlı Mah Gürbulut Sok No 67 Selçuklu Konya, TURKİYE Tel: +90 (332) Faks: +90 (332) URL: E-posta: info@konyateknokent.com.tr Baskı Yeri ve Yılı: Konya Haziran 2012

4 İçindekiler SUNUŞ... 8 YÖNETİCİ ÖZETİ... 9 SANAYİ YATIRIMINIZ NEDEN KONYA YA? KONYA İLİ İklim Nüfus İstihdam Sosyoekeonomik Gelişmişlik Sağlık Maden ve Enerji Kaynakları Elektrik Enerjisi Rüzgâr Enerjisi Güneş Enerjisi Jeotermal Enerji Kömür Doğal Gaz Doğa Potansiyeli Su Kaynakları Orman Alanları Karayolu Ulaşımı Demiryolu Ulaşımı Havayolu Ulaşımı Lojistik Merkezi İç Ticaret Dış Ticaret Turizm Tarım Hayvancılık Organize Hayvancılık Bölgesi Küçükbaş Hayvancılık Büyükbaş Hayvancılık Kümes Hayvanları Su Ürünleri Hayvansal Ürünler Ar-Ge Bilim ve Teknoloji... 29

5 Konya da Yabancı Sermayeli İşletmeler KONYA SANAYİİ İmalat Sanayiinde Öne Çıkan Sektörler Makine İmalatı Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı Römork İmalatı Ana Metal Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri İmalatı Deri Ürünleri ve Ayakkabı İmalatı Plastik ve Kauçuk Ürünleri İmalatı Ağaç Ürünleri ve Mobilya İmalat Sanayi Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalat Sanayi Diğer Alt Sektörler Madencilik Enerji Üretimi Rekabetçilik Konya Ovaları Projesi (KOP) KONYA İLİNDEKİ SANAYİ YATIRIMLARINA YÖNELİK TEŞVİK VE DESTEKLER Yatırımları Teşvik Sistemi Kapsamında Konya İlindeki Yatırımların Yararlanacağı Teşvik Unsurları A.Genel Teşvik Uygulamaları B.Bölgesel Teşvik Uygulamaları Stratejik yatırımlara verilen teşvikler Öncelikli Yatırımlar Kümelenme ve Ar-Ge Yatırımları AR-GE ve Çevre yatırımları Teşvik Unsurları Vergi İndirimi Yatırım Yeri Tahsisi KDV istisnası ve iadesi Gümrük Vergisi Muafiyeti Faiz Desteği Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar İhracatı Artırıcı ve Döviz Kazandırıcı Faaliyetlere Sağlanan Devlet Destekleri Sayılı Kanunla Ar-Ge Faaliyetlerine Sağlanan İndirim İstisna Destek ve Teşvikler Ar-Ge indirimi Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Sigorta Primi Desteği... 55

6 Kamu Kurum ve Kuruluşlarından ve Kanunla Kurulan Vakıflardan Alınan Desteğe Vergi Muafiyeti Ar-Ge Merkezleri SAN-TEZ Sanayi Tezleri Destekleme Programı Teknoloji Geliştirme Bölgelerine Yönelik Destek ve Muafiyetler Uluslararası Destek Programları AB 7. Çerçeve Programı (FP7) TÜBİTAK Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı EUREKA Programı kapsamındaki EUREKA İkili ve Çoklu Ar-Ge İşbirliği Projeleri TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Destek Programları TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı TÜBİTAK Proje Pazarları Destekleme Programı TÜBİTAK Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı TÜBİTAK Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı TÜBİTAK Bireysel Girişimcilik Aşamalı Destek Programı TTGV Ar-Ge ve Çevre Destek Programları Teknoloji Geliştirme Projeleri Destek Program: Ticarileştirme Projeleri Desteği: İleri Teknoloji Projeleri Desteği (İTEP) TTGV Çevre Proje Destekleri Çevre Teknolojileri Destek Programı Enerji Verimliliği Desteği Yenilenebilir Enerji Desteği (30 Kasım 2012 tarihine kadar başvuru kabul edilememektedir.) KOBİ lere yönelik KOSGEB destekleri Genel Destek Programı KOBİ Proje Destek Programı Tematik Proje Destek Programı Girişimcilik Destek Programı İşbirliği Güçbirliği Destek Programı Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı Kalkınma Ajansları Tarafından Verilen Destekler IPARD Kırsal Kalkınma Destek Programı YATIRIMCILARA DESTEK SAĞLAYAN BİRİM VE KURULUŞLAR Konya Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü...77 Konya Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü...77 Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA)...77 MEVKA Yatırım Destek Ofisi... 78

7 KOP Bölge Kalkınma İdaresi KOSGEB Konya Hizmet Merkezi Müdürlüğü Konya Valiliği Konya Tek Adımda Yatırım Bürosu Konya Teknokent Proje ve İş Geliştirme Merkezi PİGEM Selçuk Üniversitesi İleri Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi MEVKA Tarafından sağlanan destekler Doğrudan Faaliyet Desteği Teknik destek Faiz Desteği Faizsiz Kredi Desteği Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Konya İl Koordinatörlüğü Konya ABİGEM A.Ş Resmi Kurumların ve ilgili kuruluşların STK lar Odalar İletişim Bilgileri SANAYİ YATIRIMLARINA TAŞINMAZ SAĞLAYAN KURULUŞLAR Karapınar Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi Organize Sanayi Bölgeleri Organize Sanayi Bölgeleri nin sunduğu avantajlar Selçuk Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi sınırları içinde Ar-Ge ve yazılım geliştirme faaliyeti yürüten kuruluşlara tanınan muafiyet ve destekler: Teknoloji Geliştirme Bölgeleri sınırları içinde Ar-Ge ve yazılım geliştirme projelerinde görev alan akademisyenlere tanınan muafiyet ve destekler: Konya Teknokent e Firma Kabulü Milli Emlak Müdürlüğü Konya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü HAZİNE TAŞINMAZLARININ YATIRIMCILARIN KULLANIMINA VERİLME YÖNTEMLERİ Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik Hazine Taşınmazlarının Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar Kapsamında Yatırımlara Tahsisi 97 Yabancılara Arazi Satışı KONYA İLİNDE Kİ HAZİNE ARAZİLERİ Alt Sektörler bazında 300 da dan büyük kullanılabilir araziler SONUÇ: Yatırım Tercihinde Neden Konya? KAYNAKLAR

8 SUNUŞ Konya Sanayi Sektörü Yatırım Klavuzunun hazırlanması sürecinde proje çalışmalarına özel önem atfeden, değerli fikirleri ile proje çalışmalarının etkin biçimde planlanması ve yürütülmesine önemli katkı ve yönlendirme sağlayan Konya Valisi Aydın Nezih Doğan a, projeye finansal destek sağlayan Mevlana Kalkınma Ajansı-MEVKA Yönetim Kurulu Üyelerine ve Genel Sekreterine, projenin amacına uygun olarak yürütülmesi için gerekli yönlendirmeyi yapan Konya Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürü Veyis İbaoğlu na, kamu kuruluşlarının proje çalışmalarına gerekli desteği sağlaması için koordinasyonu sağlayan Konya İl Planlama Müdürü Metin Özdil e, Proje çalışmaları kapsamında proje ekibine gerekli bilgileri sağlayan Konya Büyükşehir Belediyesine, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne, Şehircilik ve Çevre İl Müdürlüğüne, Milli Emlak Müdürlüğüne, Tapu ve Kadastro Müdürlüğüne, İlçe Kaymakamlıklarına, İlçe Belediye Başkanlıklarına, kamu kuruluşlarının ilçe müdürlüklerine, hazine arazilerinin yerinde tespitini yapan komisyon üyelerine teşekkürlerimizi arz ederiz.

9 YÖNETİCİ ÖZETİ Konya Sanayi Sektörü Yatırım Klavuzu, Mevlana Kalkınma Ajansı tarafından 2011 Yılı Doğrudan Faaliyet Desteği Programı kapsamında desteklenen, yürütücüsü Konya Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü olan Nolu Konya İli Sanayi Sektörü Yatırım Kılavuzu Projesi kapsamında hazırlanmıştır. Projenin hizmet tedarikçisi Konya Teknokent Teknoloji Geliştirme Hizmetleri A.Ş. olup, Konya Sanayi Sektörü Yatırım Klavuzu, Konya Teknokent tarafından Selçuk Üniversitesi öğretim üyeleri arasından oluşturulan proje ekibi tarafından kaleme alınmıştır. Konya Sanayi Sektörü Yatırım Klavuzu, TR52 Düzey II Bölgesinde bulunan Konya İlinin mevcut potansiyelinin ve sanayi sektörüne sunduğu imkanların en etkin biçimde değerlendirilmesi, bu yolla bölgeye yeni sanayi yatırımlarının çekilmesi, sanayi üretiminin ve istihdamının artırılması, sanayiden elde edilecek gelirin ve ihracatın artırılması bunun sonucunda TR52 Bölgesinin ve ülkemizin sosyo-ekonomik kalkınmasına katkı sağlanması amacıyla hazırlanmıştır. Klavuzun öncelikli amaçlarından biri de: bölgedeki hazine arazilerinin Konya İli sınırları içinde sanayi sektöründe yatırım yapmayı düşünen potansiyel yatırımcılar tarafından etkin biçimde kullanımının sağlanmasıdır. Konya Sanayi Sektörü Yatırım Klavuzu, Konya İli sınırları içinde sanayi sektöründe yatırım yapmayı düşünen potansiyel yatırımcılara aşağıdaki konularda bilgiler sunmaktadır: Konya İlinde sanayi sektörünün alt sektörler bazında mevcut durum analizi ve Konya ilinin sanayi sektörünün gelişimini destekleyici potansiyelini ifade eden sosyoekonomik göstergeler, Konya ilinin, sanayi sektörünün gelişimi konusundaki güçlü yönleri ile ilin sanayi sektörünün gelişmesi konsunda sunduğu imkanlar ve fırsatlar, Konya İline sanayi yatırımı yapmayı düşünen yatırımcıların yararlanabileceği uluslararası, ulusal ve bölgesel düzeydeki muafiyet ve destekler, Konya İlinde sanayi yatırımı yapmayı düşünen potansiyel yatırımcılara ihtiyaç duyduğu araziyi sağlayabilecek Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi, Organize Sanayi Bölgeleri ile Selçuk Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesinin hangi koşullarda arazi sunduğu ve bu bölgelerde yatırımcılara sağlanan imkanlar, muafiyet ve destekler, Konya İlinde sanayi yatırımı yapmayı düşünen potansiyel yatırımcılara tahsis edilebilecek hazine arazilerinin il ve ilçeler bazında envanteri ve hazine arazilerinin yatırımcıların kullanımına sunulması konusundaki prosedür ve mevzuat. Konya İlinde sanayi sektörünün alt sektörler bazında mevcut durum analizi ve Konya ilinin sanayi sektörünün gelişimini destekleyici potansiyelini ifade eden sosyoekonomik göstergeler öncelikli olarak Mevlana Kalkınma Ajansı tarafından hazırlanmış olan TR52 Düzey II Bölgesi Bölge Planı ve Mevlana Kalkınma Ajansı tarafından hazırlattırılan TR52 Düzey II Bölgesi 2023 Vizyonu Raporu, Konya Ticaret Odası tarafından Mevlana Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen Konya İli Yatırım Ön Fizibilite Raporu projesi kapsamında hazırlanmış olan Konya İli Uygun Yatırım Alanları raporundan alınmıştır. Seçilen hazine arazilerin kullanılabilirliği değerlendirilirken Konya İli Nazım İmar Planı, Konya-Isparta Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı, İl ve ilçe belediyelerine ait imar planları esas alınmıştır. Konya Sanayi Sektörü Yatırım Klavuzu, konuyla ilgili görsel öğelerle desteklenmiş, klavuzda harita, uydu görüntüsü, grafik, tablo ve şekil gibi çok sayıda görsel anlatım unsuru yer almıştır. Konya İli Sanayi Sektörü Yatırım Kılavuzu Projesi kapsamında Konya İli sınırları içindeki hazine arazilerinden potansiyel yatırımcıların kullanımına sunulabilecek 300 da dan daha büyük alana sahip olan 456 parsel seçilmiş, bu parseller, ilgili Kaymakamlıkların oluşturduğu bir teknik ekip tarafından yerinde gözlemlenerek her parsel için Tapu kayıt bilgileri, Yola cephe durumu, ana yola uzaklık, tali yola uzaklık, en yakın yerleşim yerine uzaklık, ilçe merkezine uzaklık, OSB ye uzaklık bilgileri, Tarımsal yönden kullanımı engelleyen toprak derinliği, tuzluluk, taşlılık, kireçlilik, taban suyu, yer altı suyu, sulanabilirlik ve mevcut kullanılma durumu bilgileri, İmar planı, yerleşim yeri gelişme sınırları içinde olma şeklinde imar durumu ile ilgili bilgiler, Şebeke suyu, elektrik, doğalgaz, telekomünikasyon hizmeti temin edilebilirliği, yeraltı suyu çıkarmaya elverişlilik, sulama suyu temin edilebilirliği, demiryolu ulaşımı, istihdam edilecek genç nüfus potansiyeli bilgileri,

10 En çok 10 km uzaklıktaki 300 da dan büyük diğer hazine arazilerinin ada ve parsel numaraları, 10 km yakınındaki tesisler ve yatırımlar, Parselin tarıma dayalı/yönelik sanayi yatırımı, diğer alanlarda sanayi yatırımı, turizm yatırımı, tarıma dayalı ticaret yatırımı, diğer alanlarda ticaret yatırımı, kültür ve inanç turizm yatırımı (yakında tarihi eser, ören yeri vb. var ise), sağlık ve termal turizm, ekolojik turizm (ekoturizm)/yayla turizmi, av turizmi/özel avlak, doğa sporları yatırımı (rafting, dağcılık, mağara turizmi, pentatlon, kayak, çim kayağı, yamaç paraşütü), sağlık yatırımı, eğitim yatırımı, rüzgar enerjisi yatırımı, güneş enerjisi yatırımı, organik ürün yetiştiriciliği, seracılık/sebzecilik, meyvecilik/bağcılık, fidancılık, tohumculuk, tarla, kanatlı hayvancılık, büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılık, su ürünleri üretimi, arıcılık, golf sahası olarak kullanılabilirliği konusunda bilgiler tespit edilmiş, yatırımcılar tarafından kullanılma potsaniyeli yüksek olan parseller, konuyla ilgili öğretim üyeleri tarafından ikinci kez ziyaret edilerek yapılan tespitin doğruluğu kontrol edilmiştir. Parsel bazında yapılan tespitlere ait Arazi Bilgi Formları nın birer kopyası Konya Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğüne teslim edilmiştir. Konya İli sınırları içindeki hazine arazilerinden potansiyel yatırımcıların kullanımına sunulabilecek 300 da dan daha büyük alana sahip olan 456 parselin köşe koordinatları ve tapu kayıt bilgileri Coğrafi Bilgi Sistemi yazılımına girilerek parsellerin Konya Haritası üzerinde görsel olarak izlenmesi sağlanmıştır. 456 parsel için Coğrafi Bilgi Sistemi (GIS) yazılımına girilen bilgileri içeren ArcGIS 9.3 formatındaki dosya Konya Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğüne teslim edilmiştir. Konya ili sınırları içinde yatırım yapmayı düşünen potansiyel yatırımcılar Konya İli sınırları içindeki hazine arazilerinden potansiyel yatırımcıların kullanımına sunulabilecek 300 da dan daha büyük alan sahip olan 456 parsel için parsel bazında tespit edilen bilgiler ile bu arazilere ait ArcGIS 9.3 formatındaki Coğrafi Bilgi Sistemi (GIS) dosyasını Konya il Planlama Müdürlüğünden temin edebileceklerdir.

11 SANAYİ YATIRIMINIZ NEDEN KONYA YA? Konya Türkiye nin tarımsal üretimine en fazla katkıyı yapan Türkiye nin tarım başkentidir. Konya metal eşya, makine imalat, otomotiv yedek parça, treyler, döküm, tarım alet ve makineleri, ayakkabı ve gıda ürünleri üretim potansiyeli ile ülkemizdeki en önemli sanayi merkezlerinden biridir, Türkiye nin merkezinde yer alan Konya, lojistik anlamda avantajlı ve önemli bir üs konumundadır. Konya 4 üniversitesi ile in üzerinde üniversite öğrencisi ile 5000 e yakın üniversite öğretim elemanı ile önemli düzeyde nitelikli insan kaynağı potansiyeline sahiptir, Ülkemizin KOBİ başkenti olan Konya, Uluslararası Fuar Merkezi ile gelişmiş hizmet sektörü ile Anadolu nun en önemli ticaret merkezlerinden biridir. Konya, Türkiye nin en hızlı gelişen teknokentlerinden biri olan Konya Teknokent i ile Anadolu nun en önemli teknoloji merkezlerinden biridir. Konya, coğrafi özellikleri nedeniyle rüzgar ve güneş enerjisi yönünden ülkemizdeki en cazip yatırım alanlarından biridir, Ülkemizin tahıl ambarı olan Konya buğday, şekerpancarı, havuç, kuru fasulye, yumurta üretiminde ilk sırada yer alırken; arpa, kırmızı et, süt, nohut, mantar, ayçiçeği, patates üretiminde önemli yere sahiptir. Ülkemizde marka tescilinde 5., endüstriyel tasarım tescilinde 6., patent tescilinde 7. sıradaki il olan Konya da üretimde teknoloji kullanım düzeyi ülke ortalamasının çok üzerindedir, Konya mesleki ve teknik eğitim alanında gerek okul sayısında gerekse de öğrenci sayısında ülke çapında 5. sırada yer almaktadır Konya 4 adet üniversite hastanesi, devlet hastaneleri ve özel hastaneleri ile ülkemizin en önemli sağlık merkezlerinden biridir, Konya Mevlana Celaleddini Rumi, Çatalhöyük, Kilistra gibi tarihi ve kültürel değerleri ile ülkemizin en önemli kültür ve turizm merkezlerinden biridir. Konya ülkemizde deprem riskinin en düşük olduğu bölgede konumlanmıştır, Konya da 9 adet OSB, 1 adet Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi mevcuttur, Konya da 100 e yakın yabacı sermayeli firma faaliyet göstermektedir. Konya da den fazla ihracat yapan firma bulunmakta olup Konya, İstanbul dan sonra ihracatı en hızlı artan ildir.

12 KONYA İLİ Konya İli 36 41' ve 39 16' Kuzey Enlemleri ile 31 14' ve 34 26' Doğu Boylamları arasında yer almakta, kuzeyden Ankara, batıdan Isparta-Afyonkarahisar-Eskişehir, güneyden İçel-Karaman-Antalya, doğudan Niğde-Aksaray illeri ile çevrilmiş bulunmaktadır. Konya ili göller dahil 40,814 km2 yüzölçümüyle Türkiye'nin en büyük ili olup ülke topraklarının yaklaşık olarak %5'ini kaplamaktadır. Topraklarının büyük bir bölümü İç Anadolu'nun yüksek düzlükleri üzerine rastlayan Konya'nın yüzölçümü göller hariç km2'dir. Konya İlinin ortalama yükseltisi m'dir. Konya İli kuzeyinde Haymana Platosu, kuzeydoğuda Cihanbeyli Platosu ve Tuz Gölü'ne, batısında Beyşehir Gölü'ne ve Akşehir Gölü'ne, güneyinde Sultan Dağları'ndan başlayan Karaman ilinin güneyine kadar devam eden, Toros yayının iç yamaçları önünde bir fay hattı boyunca oluşmuş volkanik dağlara, doğusunda ise Obruk Platosuna kadar uzanır. Çok sayıda göl ve bataklık havzalarının bir araya gelmesinden oluşan Konya Kapalı Havzası'nda önemli vadi oluşumları bulunmamaktadır. Eskiden bir iç deniz olan Konya Kapalı Havzası'nın tabanı sular çekildikten sonra neojen tortullarla kaplanmıştır. Daha sonra akarsuların taşıdığı alüvyonlarla örtülen çok sayıda küçük vadi tabanları birleşmiş ve böylece ildeki ovalar oluşmuştur. İldeki belli başlı ovalar; Konya Ovası, Ereğli Ovası, Çumra Ovası, Karapınar Ovası, Altınekin Ovası, Cihanbeyli Ovası, Yeniceoba Ovası, Kulu Ovası, Beyşehir- Seydişehir Ovası'dır. Konya ili göl ve bataklık açısından zengin bir ilimizdir. Bunların başlıcaları Tuz Gölü, Beyşehir Gölü, Akşehir Gölü, Suğla Gölü, Ilgın Çavuşçu Gölü, Ereğli Akgöl, Yunak Akgöl, Ereğli Bataklığı, Hotamış Bataklığı, Alakova Bataklığı, Aslım Bataklığı, Beşgöz ve İnsuyu Bataklıklarıdır. İlin en büyük barajı ise 13 km2 alanıyla Apa Barajı'dır. Konya ili Beyşehir ilçesi sınırları içerisinde bir Milli Park bulunmaktadır yılında milli park olarak ilan edilen Beyşehir Gölü Milli Parkı, 88,750 hektar olup içinde irili ufaklı 33 adet ada bulunmaktadır. Su sporları aktiviteleri için potansiyel kaynakları olan park ve çevresinde günübirlik kullanım ve kamp olanağı mevcuttur. Milli parkın önemli ağaç türleri; ardıç, karaçam, göknar, sedir ve meşe, hayvan türleri; keklik, bıldırcın, çil keklik, tavşan, sansar, kurt, balık türleri; sazan, alabalık, çiçek balığı, levrek, gövce ve sarıbalık olarak mevcut bulunmaktadır. İklim Bölgede karasal iklim hakim olup kışlar yağışlı ve soğuk, yazlar ise sıcak ve kurak geçmektedir. Bölgede, doğuya doğru gidildikçe yüksekliğin artmasına bağlı olarak karasallık derecesi artmakta ve kış sıcaklıkları çok düşük değerlere ulaşmaktadır. Kuraklık ve step bitki örtüsü genel olarak bölgenin ayırıcı nitelikleri arasında yer almaktadır. Bölgenin de içinde bulunduğu İç Anadolu Bölgesi, ülkemizin en az yağış alan bölgesidir. Bölge, en fazla yağışı kış ve ilkbahar aylarında sağanak halinde almaktadır. Bölgenin ve ülkemizin en az yağış alan yeri Tuz Gölü çevresidir. İlde değişik ekolojilere sahip birçok mikro klima bölgesi mevcuttur. Konya İlinde yıllık yağış toplamı 294,9 mm (Karapınar) ile 764 mm (Seydişehir) arasında büyük bir değişim göstermektedir. İl genelinde yağışların büyük bir kısmı sonbahar ve özellikle kış aylarında düşmektedir. Bitki büyüme ve gelişimi açısından büyük öneme sahip olan, Nisan-Mayıs-Haziran aylarındaki yağışın toplam yağışa oranı il geneli ortalaması olarak ancak % 27,3 tür. İlde meteorolojik verilerin alındığı ilçelerin ortalaması olarak, nispi nem % 61,2, sıcaklık ortalaması 10,9 C'dir. Çizelge 1 Konya İli Meteorolojik Verileri KONYA Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler ( ) Ortalama Sıcaklık ( C) -0,2 1,2 5, ,7 20,3 23,7 23,1 18,7 12,5 5,8 1,3 Ortalama En Yüksek Sıcaklık ( C) 4,6 7 12,1 17,4 22,3 26,9 30,3 30,1 26, ,6 6,2 Ortalama En Düşük Sıcaklık ( C) -4,2-3,4 0,1 4,6 8, ,3 15,8 11,4 6,2 0,5-2,7 Ortalama Güneşlenme Süresi (saat) 3,1 4, ,4 10,3 11,2 11 9,4 7,1 5,1 3,1 Ortalama Yağışlı Gün Sayısı 9,2 8,7 8,5 10,2 10,6 6,5 2,5 1,7 3 6,5 6,8 9,3 Aylık Toplam Yağış Miktarı Ortalaması (kg/m 2 ) 33,3 25,2 25,8 38,1 41,1 23,9 7,8 5,8 10,4 33,6 33,8 41,4 Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen En Yüksek ve En Düşük Değerler ( )* En Yüksek Sıcaklık ( C) 17,6 21,6 28,9 31,5 33,4 37,2 40,6 39,6 36,1 31,6 25,2 20,4 En Düşük Sıcaklık ( C) -25,8-26,6-15,8-8,6-1,2 3,2 7,5 6,7 1,2-7, ,4 Günlük Toplam En Yüksek Yağış Miktarı kg/m 2 Günlük En Hızlı Rüzgar km/s En Yüksek Kar cm

13 Kaynak: Nüfus Konya nüfus varlığı bakımından Türkiye'nin en büyük illerinden biridir Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 2,038,555 olan il nüfusu, ülke nüfusunun %2.73'ünü oluşturmaktadır. İller arası nüfus sıralamasında ülke genelinde yedinci sırada yer almaktadır. Konya ilinde kilometre kareye yaklaşık 53 kişi düşmektedir yılları itibariyle Konya il nüfusunun yıllık artış hızı %o12.20, Türkiye'nin nüfus artış hızı %13.49 olup il nüfus artış hızı ülke geneli nüfus artış hızının altında kalmıştır. İl ve bölge nüfusları projeksiyonları incelendiğinde 2023 yılında Konya nüfusu %21 artış göstererek olacağı tahmin edilmektedir. Bölgenin gelişen sanayi alt yapısı sayesinde daha önce dışa göç vermekteyken mevcut durumda göç oranı dengede durmakta ve bu oran 2023 yılına doğru pozitif yönde giderek göç alma hızı giderek artmaktadır. Konya il nüfusunun %75.0'inin şehirlerde, %25.0'inin köy ve beldelerde yaşamaktadır. Konya ilinde nüfusun %49.5'i erkek, %50.5'i kadın nüfustan oluşmaktadır. Konya ve Türkiye için nüfus piramitleri incelendiğinde, Konya ve Türkiye'de yaş nüfus grubunun toplam nüfus içinde en büyük payı aldığı görülmektedir. Konya'da yaş grubu 2. sırada, 5-9 yaş grubu 3. sırada, 0-4 yaş grubu 4. sırada ve yaş grubu 5. sırada yer almaktadır. Konya'da, öğrenim çağındaki genç grup ve çocuk yaş grupları nüfusun önemli bir bölümünü oluşturmakta, çalışma çağındaki yaş grupları çocuk ve öğrenci yaş gruplarının ardından gelmektedir. İstihdam Konya, sigortalı ücretli çalışan sayısı en fazla olan iller arasında 8. sıradadır. Konya daki sigortalı işçi sayısı 2008 yılından itibaren Türkiye ortalamasının üstünde bir artış eğilimindedir.konya, son bir yıl içindeki sigortalı ücretli artışına en fazla katkı sağlayan iller arasında ise 9. sırada yer almıştır. TÜİK verilerine göre 2010 yılında Konya da işstihdam oranı %46,5, İşsizlik oranı %8,2, İşgücüne katılma oranı %50,7 dir. Çizelge 2 Konya İli 2011 yılı İstihdam verileri Bölüm İşyeri Sayısı Sigortalı sayısı Bölüm İşyeri Sayısı Sigortalı sayısı Bitkisel ve hayvansal üretim ile avcılık ve ilgili hizmet Taşımacılık için depolama ve destekleyici faaliyetler Ormancılık ve tomrukçuluk Posta ve kurye faaliyetleri Balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği 4 19 Konaklama Kömür ve Linyit Çıkartılması 3 74 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri Ham Petrol ve Doğalgaz çıkarımı 0 0 Yayımcılık faaliyetleri Metal Cevheri Madenciliği Sinema filmi. video ve televizyon programları yapımcılığı Diğer Madencilik ve Taşocakçılığı Programcılık ve yayıncılık faaliyetleri 5 12 Madenciliği destekleyici hizmet faaliyetleri 3 13 Telekomünikasyon Gıda ürünlerinin imalatı Bilgisayar programlama. danışmanlık ve ilgili faaliyetler İçeceklerin imalatı Bilgi hizmet faaliyetleri Tekstil ürünlerinin imalatı Sigorta ve emeklilik fonları hariç finansal hizmet faal Giyim eşyalarının imalatı Zorunlu sosyal güvenlik hariç. sigorta. reasürans Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Finansal hizmetler ile sigorta faaliyetleri Ağaç. ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı Gayrimenkul faaliyetleri Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Hukuki ve muhasebe faaliyetleri Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması İdare merkezi faaliyetleri, idari danışmanlık faaliyetleri Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri, teknik muayene Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri 4 7 Temel eczacılık ürünlerinin ve malzemelerin imalatı 3 43 Reklamcılık ve pazar araştırması Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Diğer mesleki. bilimsel ve teknik faaliyetler Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Veterinerlik hizmetleri Ana metal sanayii Kiralama ve leasing faaliyetleri Makine ve teçhizat hariç. fabrikasyon metal ürünleri İm İstihdam faaliyetleri 2 7 Bilgisayarların. elektronik ve optik ürünlerin imalatı Seyahat acentesi. tur operatörü ve diğer hizmetler Elektrikli teçhizat imalatı Güvenlik ve soruşturma faaliyetleri Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman İm Binalar ve çevre düzenlemesi faaliyetleri Motorlu kara taşıtı. Römork ve yarı römork İm Büro yönetimi. büro desteği ve iş destek faaliyetleri Diğer ulaşım araçlarının imalatı İtfaiye Hizmetler ve Trafik Kontrolu ile ilgili işler Mobilya imalatı Eğitim Diğer imalatlar İnsan sağlığı hizmetleri Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı Yatılı bakım faaliyetleri Elektrik. gaz. buhar ve havalandırma sis. üretim ve Dağ Barınacak yer sağlanmaksızın verilen sosyal hizmetler Suyun toplanması. arıtılması ve dağıtılması Yaratıcı sanatlar. gösteri sanatları ve eğlence faaliyetleri Kanalizasyon 2 12 Kütüphaneler. arşivler. müzeler ve diğer kültürel faal Atığın toplanması ıslahı ve bertarafı ve geri kazanımı faal Kumar ve müşterek bahis faaliyetleri

14 İyileştirme faaliyetleri ve diğer atık yönetimi hizmetleri 2 11 Spor faaliyetleri. eğlence ve dinlence faaliyetleri Bina inşaatı Üye olunan kuruluşların faaliyetleri Bina dışı yapıların inşaatı Bilgisayarların ve kişisel ve ev eşyalarının onarımı Özel inşaat faaliyetleri Diğer hizmet faaliyetleri Toptan ve perakende ticaret Hane halklarının faaliyetleri 4 4 Toptan ticaret Hane halkları tarafından üretilen mal ve hizmetler Perakende ticaret Uluslar arası örgütler ve temsilciliklerinin faaliyetleri Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı Bilinmeyen Havayolu taşımacılığı 3 23 TOPLAM TOBB Veri Sanayi Tabanı, Sosyoekeonomik Gelişmişlik 2012 yılı Haziran ayında yürürülüğe giren yeni teşvik sistemine göre Türkiye sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından 6 bölgeye ayrılmıştır. Konya da yeni teşvik sistemine göre sosyoekonomik gelişmişlik açısından 2. derecede gelişmiş iller arasında yer almaktadır. Genel bilgilere göre, Konya'nın belediye sayısı açısından Türkiye'deki iller arasında 1. sırayı, ilçe sayısı açısından 2. sırayı ve köy sayısı açısından 14. sırayı aldığı görülmektedir. Türkiye'nin yüzölçümü açısından en büyük ili olan Konya belediyeleşme açısından da önde gelmektedir. Şehirleşme oranı açısından da iller arasında 14. sırada yer alan Konya'da, nüfus yoğunluğu ve nüfus artış hızı Türkiye ortalamalarının altındadır. Seçilmiş göstergelerle Türkiye ve Konya'nın verileri ve Konya'nın seçilmiş göstergelere göre iller sıralamasında aldığı sıra değerleri Çizelge. Nüfusun eğitim durumuna bakıldığında, okuma-yazma oranı ve erkek ve kadın nüfusun okuma-yazma oranlarının Türkiye ortalamalarının üzerinde olduğu ve iller arasında yapılan sıralamalarda, okuma yazma oranı açısından 22. sırada, erkek nüfusun okuma- yazma oranında 21. sırada ve kadın nüfusun okumayazma oranında 24. sırada yer aldığı görülmektedir. Konya ili nüfusun okur-yazarlığı açısından Türkiye'nin gelişmiş illeri arasındadır. Eğitim açısından bakıldığında, Konya'nın toplam okul, öğretmen sayısı ve üniversite öğrenci sayısı açısından iller arasında 5. sırada ve yükseköğretim mezunu, profesör, doçent ve üniversitelerde toplam öğretim üyesi sayısı açısından iller arasında 4. sırada yer aldığı görülmektedir. İlköğretimde ve ortaöğretimde okullaşma oranlarında sırasıyla iller arasında 73. ve 56. sırada, öğretmen başına düşen öğrenci sayısında ilköğretimde 21. sırada, ortaöğretimde 28. sırada yer almakla birlikte Konya eğitimin diğer göstergeleri açısından gelişmiş iller kapsamındadır. Net göç veren il pozisyonunda olan Konya, iller arasında net göç hızında 27. sırada yer almakta olup, göç olayı daha çok kırsal kesimden kentlere doğru olmaktadır. Demografik göstergelere bakıldığında, Konya'nın kaba evlenme hızında iller arasında 26., kaba boşanma hızında 24. sırada yer aldığı görülmektedir. Kaba intihar hızında iller arasında 64. sırada yer alması sosyoekonomik durum açısından olumlu bir göstergedir. Sağlık göstergelerine göre, Konya'nın iller sıralamasında, yüzbin kişi başına düşen hastane yatak sayısında 13. sırada, hastane yatak sayısında 4. sırada ve uzman hekim sayısında 7. sırada yer aldığı görülmektedir. Sağlık göstergelerinde Konya Türkiye'nin en gelişmiş illeri arasında yer almaktadır. Kültür açısından bakıldığında, Konya halk kütüphanesi sayısında 5. sırada, sinema salonu sayısında 16. sırada, tiyatro sayısında 32. sırada ve müze sayısında 2. sırada yer almaktadır. Kültür göstergeleri açısından da Konya'nın gelişmişlik durumunun iyi olduğu söylenebilir. Ulaştırma göstergelerinden bin kişi başına özel otomobil sayısında iller arasında 18. sırada yer alan Konya, bir milyon nüfusta trafik kaza sayısına göre 24. sırada yer almaktadır. Çevre göstergelerine göre Konya iller sıralamasında, belediyelerde kişi başına sağlanan günlük su miktarında 64. sırada, ortalama kükürt dioksit sıralamasında 58. sırada ve ortalama partiküler madde değerinde 43. sırada yer almaktadır. Su kaynaklarının yetersizliğine bağlı olarak, etkin su kullanımının zorunlu olduğu Konya çevre kirliliği açısından daha alt sıralarda yer almaktadır.

15 İşgücü göstergelerine göre Konya, işsizlik oranında iller sıralamasında 57. sırada, işgücüne katılma oranında 37. sırada ve istihdam oranında 31. sırada yer alarak Türkiye geneline göre ortanın biraz üstünde görünüm arz etmektedir. Enerji açısından bakıldığında Konya'nın iller sıralamasında, toplam elektrik tüketiminde 9. sırada, kişi başına elektrik tüketiminde 23. sırada ve kişi başına sanayi elektrik tüketiminde 20. sırada olduğu görülmektedir. Enerji tüketimi açısından Konya Türkiye'nin gelişmiş illeri arasında sayılabilir. Dış ticaret göstergelerine göre Konya iller sıralamasında, kişi başına ihracatta 28. sırada ve kişi başına ithalatta 23. sırada yer almakta olup ihracatın ithalatı karşılama oranına göre de 40. sırada yer almaktadır. İş demografisine göre Konya'nın iller sıralamasında, gerçek kişi kurulan ticari işletmelerde 14. sırada, gerçek kişi kapanan ticari işletmelerde 19. sırada, açılan şirket ve kooperatif sayılarında 6. sırada, kapanan şirket ve kooperatif sayılarında 7. sırada ve iş kayıtlarına göre girişim sayılarında 6. sırada olduğu görülmektedir. Coğrafi konumu itibariyle de ticari faaliyetlerin yoğun olduğu Konya, ticaret sektöründe Türkiye'nin gelişmiş illeri arasında yer almaktadır. Tarım açısından Konya iller sıralamasında, toplam işlenen tarım alanında 1. sırada organik tarımda 2. sırada, kişi başına bitkisel üretim değerinde 35. sırada, kişi başına canlı hayvanlar değerinde 34. sırada ve kişi başına hayvansal ürünler değerinde 36. sırada yer almaktadır. Tarımsal üretime uygun arazi yapısıyla Konya tarım sektöründe Türkiye'nin önde gelen illerindendir. Turizm sektöründeki göstergelere göre Konya iller sıralamasında, turizm işletme belgeli tesis sayısında 18. sırada, turizm işletme belgeli yatak kapasitesinde 16. sırada ve turizm işletme belgeli tesislere geliş sayısında 11. sırada yer almaktadır. Turizm faaliyetlerinde Mevlana Müzesi'nin cazibe merkezi olduğu Konya'da, nitelikli turizm arzı ve talebi kent merkezinde yoğunlaşmıştır. Turizm sektörü açısından kent merkezi ile diğer bölgeler arasında gelişmişlik farkı söz konusudur. Ulusal hesaplar açısından 2001 yılına göre Konya kişi başına GSYH'da iller sıralamasında 43. sırada yer almaktadır. Adalet açısından bakıldığında, Konya'nın iller sıralamasında, suç işlendiği andaki ikamete göre ceza infaz kurumundan çıkan hükümlülerde 8. sırada, suç işlendiği ile göre ceza infaz kurumuna giren hükümlülerde 12. sırada ve ceza infaz kurumu sayılarına göre 10. sırada yer aldığı görülmektedir. Suç istinat edilen çocukların çocuk nüfus içindeki payı ise Türkiye ortalamasının üzerinde olup, bu göstergede Konya iller arasında 32. sırada yer almaktadır. Sonuç olarak, sosyo-ekonomik göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, Konya'nın çoğu gösterge açısından Türkiye ortalamalarının üzerinde olduğu ve Türkiye'nin diğer illerine göre daha üst sıralarda yer aldığı görülmektedir. Konya sosyo-ekonomik gelişmişlik durumu açısından, göreli olarak Türkiye'nin gelişmiş illeri arasında olup, gelişmeye de açık bir ildir.

16 Çizelge 3 Konya İli Sosyoekonomik Göstergeler Türkiye Konya Sıra GENEL (2011) Belediye Sayısı 2, İlçe Sayısı Köy Sayısı 34, NÜFUS (2011) Toplam Nüfus 74,724,269 2,038,555 7 Şehir Nüfusunun Toplam Nüfus İçindeki Oranı (%) Nüfus Yoğunluğu Toplam Yaş Bağımlılık Oranı (%) Yıllık Nüfus Artış Hızı (Binde) Cinsiyet Oranı (%) Erkek/Kadın NÜFUSUN EĞİTİM DURUMU (2011) Okuma Yazma Oranı (%) +6 yaş Okuma Yazma Oranı (%) +15 yaş Okuma Yazma Bilen Erkek Oranı (%) +6 yaş Okuma Yazma Bilen Erkek Oranı (%) +15 yaş Okuma Yazma Bilen Kadın Oranı (%) +6 yaş Okuma Yazma Bilen Kadın Oranı (%) +15 yaş GÖÇ (2011) Net Göç 0-2, Net Göç Hızı (%o) İllerin Verdiği Göç 2,420,181 54,533 9 İllerin Aldığı Göç 2,420,181 52,134 7 EĞİTİM ( ) Toplam Okul Sayısı 69,684 2,076 5 Brüt Okullaşma Oranı (%) İlköğretim Toplam Brüt Okullaşma Oranı (%) Ortaöğretim Toplam Toplam Öğretmen Sayısı 774,363 22,520 5 Toplam Öğrenci Sayısı 16,845, ,797 9 Toplam Şube Sayısı 622,855 17,778 6 Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayıları (İlköğretim/Toplam) Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayıları (Ortaöğretim/Top.) Üniversite Önlisans, Lisans Öğrenci Sayısı (Yeni Kayıt 2010) 770,774 19,778 5 Yükseköğretimde Toplam Öğrenci Sayısı (2010) 3,626,642 68,424 5 Yükseköğretim Mezun Toplamı (2010) 520,614 16,753 4 Üniversitelerde Profesör Sayısı (2010) 15, Üniversitelerde Doçent Sayısı (2010) 8, Üniversitelerde Toplam Öğretim Elemanı Sayısı (2010) 111,495 3,527 4 DEMOGRAFİ (2010) Kaba Evlenme Hızı (%o ) Kaba Boşanma Hızı (%) Kaba İntihar Hızı (%0) Ölüm Sayısı (2009) 367,971 10,330 5 SAĞLIK (2010) Bebek Ölümleri (2009) 17, Yüzbin Kişi Başına Hastane Yatak Sayısı Hastane Yatak Sayısı 184,050 6,419 4 Uzman Hekim Sayısı 63,563 1,515 7 KÜLTÜR (2010) Halk Kütüphanesi Sayısı 1, Onbin Kişi Başına Koltuk Sayısı Sinema Salonu Sayısı 1, Tiyatro salonu Sayısı Müze Sayısı ULAŞTIRMA Bin Kişi Başına Özel Otomobil Sayısı (2011) Bir Milyon Nüfusta Trafik Kaza Sayısı (2010) 1,584 2, ÇEVRE (2010) Belediyelerde Kişi Başına Sağlanan Günlük Su Miktarı(lt/gün) Ortalama Kükürtdioksit (SO2) Değeri (mikrogram/m3) Ortalama Partiküler Madde Değeri (PM10) (mikrogram/m3) İŞGÜCÜ (2010) İşsizlik Oranı (%) İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) ENERJİ (2010) Kişi Başına Toplam Elektrik Tüketimi (kwh) 2,334 2, Kişi Başına Sanayi Elektrik Tüketimi (kwh) 1,076 1, Kişi Başına Mesken Elektrik Tüketimi (kwh) Toplam Elektrik Tüketimi (MWh) 172,050,628 4,776,247 9 DIŞ TİCARET (2011) Kişi Başına İthalat (USD) 3, Kişi Başına İhracat (USD) 1, İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) İŞ DEMOGRAFİSİ (2010) Gerçek Kişi Ticari İşletmeler (Kurulan) 50, Gerçek Kişi Ticari İşletmeler (Kapanan) 29, Açılan Şirket ve Kooperatif Sayıları 51,970 1,271 6 Kapanan Şirket ve Kooperatif Sayıları 13, İş Kayıtlarına Göre Girişim Sayıları 3,003,116 77,970 6 TARIM (2010) Kişi Başına Bitkisel Üretim Değeri (TL) 1,086 1,435 35

17 Kişi Başına Canlı Hayvanlar Değeri (TL) 636 1, Kişi Başına Hayvansal Ürünler Değeri (TL) Toplam İşlenen Tarım Alanı (hektar) 21,383,237 2,041,157 1 Organik Tarım (Üretim-Ton) 331,361 7, TURİZM (2010) Belediye Belgeli Tesis Sayısı 9, Belediye Belgeli Yatak Kapasitesi 527,712 3, Belediye Belgeli Tesislere Geliş Sayısı 23,499, , Turizm İşletme Belgeli Tesis Sayısı 2, Turizm İşletme Belgeli Yatak Kapasitesi 629,465 3, Turizm İşletme Belgeli Tesislere Geliş Sayısı 29,753, , ULUSAL HESAPLAR (2001) Kişi Başına GSYH (USD, Cari Fiyatlarla) 2,146 1, ADALET Suç İşlendiği Andaki İkamete Göre Ceza İnfaz Kurumundan Çıkan Hükümlüler (2008) 72,420 2,032 8 Suç İşlendiği İle Göre Ceza İnfaz Kurumuna Giren Hükümlüler (2009) 74,404 1, Ceza İnfaz Kurumu Sayıları (2009) Güvenlik Birimine Gelen /Getirilen Çocukların Çocuk Nüfus İçindeki Payı (%) (2010) Suç İstinat Edilen Çocukların Çocuk Nüfus İçindeki Payı (%) (2010) BİNA (2000) Belediye Sınırları İçerisindeki Konut Sayıları 16,235, ,894 5 Belediye Sınırları İçerisindeki Bina Sayıları 7,838, ,645 4 Sağlık Konya'da, 23'ü kamu, 10'u özel ve 4'ü üniversite hastanesi olmak üzere toplam 37 hastane bulunmaktadır. Hastanelerdeki fiili yatak kapasitesi ise 3,646'sı kamu, 519'u özel ve 2,469'u üniversite olmak üzere toplam 6,634'tür. İldeki poliklinik sayısı (5'i kamu ve 21'i özel) 26'dır. Konya'da sağlık hizmeti veren 192 aile sağlığı merkezi, 251 sağlık evi, 5 ana ve çocuk sağlığı, 5 verem savaş dispanseri bulunmaktadır. İlde 3 adet ağız ve diş sağlığı merkezi bulunmakta olup, Konya ADSM 54 ünite, Beyhekim ADSM 62 ünite ve Ereğli ADSM 15 ünitedir. Konya'da faaliyette bulunan toplam 718 eczanenin, 416'sı il merkezinde ve 302'si ilçelerde yer almaktadır. Türkiye'deki toplam hastane sayısının %2.6'sı ve yatak sayısının %3.5'i Konya'ya aittir. Konya ilinde yüzbin kişi başına hastane yatak sayısı 319 olup, 250 olan Türkiye ortalamasının üzerindedir. Türkiye'deki toplam sağlık personelinin %2.6'sı Konya'da bulunmakta olup doktor sayısı açısından da bu oran %2.5 olmaktadır. Sağlık sektörü ile ilgili göstergeleri ülke ortalamasının üzerinde olan Konya'da, çok sayıda sağlık yatırımı devam etmektedir. Maden ve Enerji Kaynakları Konya ili, maden kaynakları açısından Orta Anadolu Bölgesi'nin önemli illerinden birisidir. Türkiye'nin en büyük alüminyum (boksit) ve manyezit yataklarının yanı sıra kömür, kil, çimento hammaddeleri, kurşun, çinko, barit madenleri ile önemli oranda yeraltı suyu rezervleri bulunmaktadır. Son yıllarda Karapınar'da bulunan linyit yatakları (rezervuar arama ve hesaplama çalışmaları devam etmektedir) Konya için önemli potansiyel enerji kaynağıdır. Konya ilinde büyük rezervlere sahip pek çok madenin varlığı bilinmesine rağmen il ekonomisine katkısı bakımından boksit, manyezit, barit ve linyit en önemli madenlerdir. Boksit alüminyumun hammaddesi olup, Türkiye'nin en zengin boksit rezervleri ve tek alüminyum fabrikası, Seydişehir ilçesinde bulunmaktadır. İlde alüminyum kaynağı olarak işletilen 8 adet boksit yatağı yer almaktadır. En önemli boksit rezervleri Seydişehir-Morçukur ve Doğankuzu sahaları olup, toplam %50-69 Al 2 O 3 tenörlü 38 milyon ton boksit rezervi bulunmaktadır. Seydişehir yöresindeki boksit madenleri rezerv ve üretim standartları açısından, alüminyum tesislerini boksit ithaline gerek kalmadan uzun süre besleyecek miktardadır. Konya-Doğanhisar'da 900 bin ton rezervli seramik (bağlama) kil yatağı işletilmektedir. Sağlık'ta 6.9 milyon ton rezervli kaolen ve bentonit sahası, Ilgın'da 2 milyon ton mümkün rezervli kil sahası bulunmaktadır. Konya'da Kurulu bulunan krom-manyezit fabrikası, Çayırbağ, Meram manyezitlerini kullanmaktadır. Bölgenin 9 milyon ton görünür, 40 milyon ton muhtemel+mümkün manyezit rezervi bulunmaktadır. Bölgede Akşehir-Beyşehir ilçelerinde bir kısmı işletilen 3 milyon ton görünür, 30 milyon ton mümkün rezervli barit yatakları bulunmaktadır. Geçmiş yıllarda işletilen Sarayönü, Sızma ve Ladik cıva sahaları da bu bölgede bulunmaktadır. Ayrıca, Akşehir ve Beyşehir bölgesinde zengin mermer yatakları bulunmakta olup, Beyşehir ilçesindeki mermer yatakları önemli bir potansiyel arz etmektedir. Konya İli Maden Varlığının Konumu ve niteliği için Bknz. Konya İli Uygun Yatırım Alanları,2012.

18 Konya İli Maden Haritası Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Nisan 2012 Elektrik Enerjisi Konya ilinin 2010 yılı itibariyle elektrik tüketimi, 4,776,247 MWh olup Türkiye toplam elektrik tüketiminin %2.8'ini oluşturmaktadır. Türkiye genelinde ve Konya ilinde elektrik tüketimi 2009 yılına göre 2010 yılında sırasıyla %9.7 ve %21.9 oranlarında artmıştır. Konya'da 2010 yılı itibariyle kişi başına elektrik tüketimi 2,371 kwh olarak gerçekleşmiş olup 2,333 kwh olan Türkiye kişi başına elektrik tüketiminin üzerinde kalmıştır.

19 Konya ilinde 13 adet elektrik üretim tesisi bulunmakta olup, bunların 4'ü hidrolik santral, 9'u termik santraldır. Elektrik üretim santrallarının 12 adeti işletmededir; işletmede olan santralların 4'ü üretim şirketi, 8'i otoprodüktör santraldır. Rüzgâr Enerjisi Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 2010 yılı iller bazında Rüzgar Enerji Santrali Kurulabilir Alanlar Haritalarına göre Konya İlinde rüzgar enerjisi santrali kurulabilir alanlar; Konya İl Merkezi, Seydişehir, Derebucak, Akşehir, Doğanhisar ve Taşkent ilçeleridir. Mevcut durum itibarıyla bölgede herhangi bir rüzgar enerjisi santrali bulunmamaktadır. Konya ili Seydişehir- Ardıçlı ve Çumra-Alibeyhüyüğü bölgelerine Rüzgar Enerjisi Santrali kurulması çalışmaları devam etmektedir. Ekonomik RES yatırımı için 7 m/s veya üzerinde rüzgâr hızı ve %35 veya üzerinde kapasite faktörü gerekmektedir. Konya ili rüzgâr hız dağılımı (EİEİ) Konya ili rüzgâr hız dağılımı ve rüzgar enerjisi santralı kurulabilir alanlar (EİEİ)

20 Konya İli Potansiyel RES Kapasitesi 50 m'de Rüzgâr Gücü (W/m 2 ) 50 m'de Rüzgâr Hızı (m/s) Toplam Alan (km 2 ) Toplam Kurulu Güç (MW) , , Toplam , Güneş Enerjisi Elektrik İşleri Etüd İdaresi Türkiye Güneş Enerjisi Potansiyel Atlasına göre Konya bölgesi Güneş Enerjisi bakımından oldukça yüksek bir potansiyele sahiptir. Özellikle Konya ilinin güney kısımları yüksek güneşlenme süresi ve radyasyon değerine sahiptir. Bu bölgeler Güneş Enerjisi yatırımı yapılması için oldukça uygun bölgelerdir. Türkiye'nin bölgelere ve illere göre güneşlenme potansiyelini gösteren güneş haritası Türkiye yıllık ortalama toplam güneş radyasyon değeri 1.527,5 kwh/m2'dir. Bu değer Konya için 1.612,5 kwh/m2 'dir. Türkiye'nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2,741 saattir. Konya ili için yıllık toplam güneşlenme süresi 2,902.5 saattir. Buna göre Konya ili global radyasyon değerleri bakımından Türkiye ortalamasının üzerindedir. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı açıklamasına göre Konya'da toplam MW güneş enerjisi potansiyeli bulunmaktadır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından açıklanan ve tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan karar ile 2013 yılı sonuna kadar toplam 600 MW'lık kapasite ile sınırlandırılan güneş enerjisinden elektrik üretimi yatırımları için lisans verilebilecek bölgeler belirtilmiştir. Toplam 27 bölgeye yatırım izni verilmiş, bu bölgeler arasında da Konya en fazla yatırım izni verilen bölge olarak öne çıkmıştır. Konya için toplam 13 trafo merkezi belirlenmiş, 600 MW'lık toplam yatırımların 92 MW'lık bölümü Konya'ya tahsis edilmiştir. Konya, yüksek miktarda sahip olduğu düz, engebesiz ve tarıma elverişsiz alan kapasitesi ile güneş enerjisinden elektrik üretimi yatırımları için önemli bir cazibe merkezi konumundadır. Konya'da özellikle Karapınar bölgesinde geniş ve tarıma elverişsiz araziler bulunmaktadır. Güneş enerjisi yatırımları için bölge seçimini etkileyen kriterler birlikte dikkate alındığında, Karapınar İlçesi Türkiye'nin en fazla yatırım potansiyeline sahip bölgelerinden biri olarak değerlendirilmektedir. ''Konya Valiliği, Karapınar İlçesi'nde Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretim Tesisi Yatırımları İçin Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi Kurulmasına Yönelik Fizibilite Çalışması Raporu''na göre, Konya'nın güneyinde kalan ve geniş

21 arazilere sahip olan Karapınar İlçesi gerek güneşlenme değerleri gerekse arazi stoğu açısından yüksek potansiyele sahiptir. Söz konusu fizibilite çalışmasında, Karapınar Bölgesi, Almanya'nın en büyük güneş enerjisi yatırımlarına sahip Bavyera Bölgesi ile karşılaştırılmış ve güneşten elektrik enerjisi üretimi değerlendirme ölçütlerine göre Karapınar'ın özellikle güneş ışınım miktarları açısından daha iyi değerlere sahip olduğu belirtilmiştir. Jeotermal Enerji Ülkemiz bulunduğu coğrafi ve jeolojik konumu gereği jeotermal enerji bakımından önemli bir potansiyele sahiptir. Türkiye MWt jeotermal enerji potansiyeline göre ile Avrupa'da birinci, dünya'da 7. ülkedir. Türkiye jeotermal ısı ve kaplıca uygulamaları bakımından ise dünyada 5. sırada yer almaktadır. MTA Genel Müdürlüğünün çalışmalarına göre ülke genelinde 173 adet jeotermal alan bulunmaktadır. Bu alanlarda 414 adet toplam m derinlikte sondaj yapılmıştır. Buna göre ülkemizde 3.000MWt potansiyel görünür hale getirilmiştir. Konya ilinin yer altı zenginliklerinden bir diğeri de jeotermal kaynaklardır. Ilgın İlçesinde bulunan jeotermal kaynak 40 0 C sıcaklıkta olup 30 lt/sn debiye sahiptir. Sondaj ile çıkarılan suyun ısısı C arasında sıcaklığa ve 160 lt/sn debiye ulaşmaktadır. Bu kaynak kaplıca ve kaynağa yakın yerleşim merkezinin ısıtılmasında kullanılmaktadır. Ilgın Çavuşcugöl'de bulunan jeotermal kaynak 30 0 C sıcaklık ve 10.5 lt/sn debiye sahiptir. Kaplıca amaçlı kullanılmaktadır. Beyşehir Köşkköy'de bulunan jeotermal kaynağın ise sıcaklığı 35 0 C ve debisi 7.1 lt/sn'dir. Bu kaynakta yapılan sondajda debi 11 lt/sn'ye ulaşmaktadır. Bu kaynak da kaplıca amaçlı kullanılmaktadır. Bunların dışında İsmil'de bulunan sıcak su kaynağı üzerine yapılan termal tesislerde kullanılmaktadır. Hüyük-Çavuşköy, Cihanbeyli, Ereğli-Kükürtlü ve Seydişehir jeotermal kaynakları olan diğer bölgelerdir. Konya ilindeki diğer jeotermal alanlar ise Beyşehir-Köşkköy, Beyşehir-Yeşildağ, Tuzlukçu, Demirkent- İsmil, Hüyük-Çavuşköy, Cihanbeyli, Ereğli-Kükürtlü, Seydişehir'dir. Karaman ilinde MTA tarafından tespit edilen tek jeotermal enerji kaynağı sıcaklığı 26,5 derece olan Acıgöl Jeotermal alanıdır. Konya da jeotermal alanlar genel olarak kaplıca turizminde sıcak su kaynağı olarak kullanılmakta, enerji üretimi alanında kullanılmamaktadır. Konya'da Beyşehir Malanda, Beyşehir Yeşildağ, Cihanbeyli Ekşimüshilsu içmece suyu kaynakları, Doğanhisar Karaağa, Cihanbeyli Alaman Kuyusu maden suyu kaynakları ile Hüyük Görünmez, Ereğli Kükürtlüsu, Hüyük Köşk, Hüyük Çavuş, Ilgın, Ilgın Çavuşçugöl, Karapınar Yarımca, Karatay İsmil, Seydişehir Kavakköy, Tuzlukçu, Beyşehir Köşk, Beyşehir Sevindik, Beyşehir Kaşaklı, Beyşehir Kükürt Pınarı, Cihanbeyli, Cihanbeyli Ilıcapınarı kaplıca suyu kaynakları bulunmaktadır. Konya İli başlıca Jeotermal Kaynakları Jeotermal Alan Adı Sıcaklık ( 0 C ) Debi (It/sn) Kullanım Alanı Kurulu Tesis Ilgın Kaplıcada, kaplıca tesisinde, yerleşim bölgesinin ısıtılmasında Kaplıca

22 Ilgın- Çavuşcugöl Termal turizm Termal oteller Beyşehir- Köşkköy Kaplıcada Kaplıca Beyşehir- Yeşildağ Tuzlukçu Termal turizm - Demirkent- İsmil Termal turizm Termal oteller Hüyük- Çavuşköy Kaplıcada - Cihanbeyli Termal turizm - Ereğli- Kükürtlü Seydişehir Termal turizm - Kaynak: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Nisan Kömür Konya da ağırlıklı olarak Beyşehir, Seydişehir, Ilgın, Ermenek ve Karapınar ilçelerinde olmak üzere çeşitli linyit sahaları bulunmaktadır. Türkiye toplam linyit rezervlerinin yaklaşık %10'u bölgede bulunmaktadır. Bölgedeki linyitler termik santrallarda ve ısınma amaçlı kullanılmaktadır. Karapınar ilçesi ton görünür rezerv, ton muhtemel rezerv, ton muhtemel rezerv olmak üzere toplam ton toplam rezerv ile bünyesinde en yüksek linyit potansiyeli bulunduran ilçedir. Beyşehir-Karadiken sahasında 1108kcal kalitede ton, Beyşehir-Avdancık sahalarında 1155kcal kalitesinde ton görünür rezerv bulunmaktadır. Konya'da bulunan diğer sahalar ise Ilgın- Haramiköy, Ilgın-Kurugöl, Seydişehir-Akçalar, Akburun-Eğirler linyit sahalarıdır. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 2009 verilerine göre Konya ilinde toplam ton görünür rezerv, ton muhtemel rezerv, ton mümkün rezerv olmak üzere toplam ton rezerv bulunmaktadır. Konya Linyit Varlığının Dağılımı ve Niteliği Bulunduğu Yer Rezerv (1,000 Ton) Görünür Muhtemel Mümkün Potansiyel Toplam KCal/kg Durumu Beyşehir-Karadiken 107, ,000 1,108 Açık İşletme Beyşehir-Avdancık 52, ,000 1,155 Açık İşletme Beyşehir-Avdancık - 80, ,000 1,282 Kapalı Seydişehir-Akçalar 59, ,000 1,083 Açık İşletme Seydişehir-Akçalar - 10, ,000 1,430 Kapalı Akburun-Eğirler , , Kapalı Ilgın-Haramiköy 12, ,032 2,239 Açık İşletme Ilgın-Kurugöl 9, ,142 2,180 Açık İşletme Ermenek-Boyalık - 1, ,700 3,262 Açık Kapalı Ermenek-Tepebaşı 2,010 3, ,918 4,063 Açık Kapalı Karapınar 530, , ,000 Çalışılıyor 1,280,000 1,300 Açık TOPLAM 771, , , ,000 1,757, Kaynak: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Nisan ,100 Doğal Gaz Konya bölgesinde kanıtlanmış bir doğal gaz rezervi bulunmamaktadır. Konya ili Cihanbeyli ilçesi Tuz Gölü Havzasında yürütülen çalışmalarda 2008 yılında Cihanbeyli ilçesi Ahirigüzel bölgesinde 300 metrede, Sağlık Köyü bölgesinde 800 metre derinlikte doğal gaza rastlanmıştır. Bu bölgelerde ve Gölyazı bölgesinde analiz çalışmaları devam etmektedir. Doğa Potansiyeli Konya ili, turizmde değerlendirilebilecek doğal kaynaklar açısından da oldukça zengin bir potansiyele sahiptir. Bunların başında ilde bulunan milli parklar, doğal göller ve jeotermal kaynaklar gelmektedir. Türkiye'nin en büyük tatlı su gölü olan Beyşehir Gölü, Konya il sınırları içindedir. Türkiye'nin en büyük doğa anıtı niteliğinde olan Meke Gölü, av ve yaban hayatı bakımından çok büyük öneme sahip Ereğli Sazlığı,

23 Akşehir Gölü, Çavuşçu Gölü, Maden Gölü, Düden Gölü, Samsam Gölü il sınırları içinde bulunmaktadır. Avrupa kıtasında yaşayan 500 kuş türünden 450'si Türkiye'de yaşamakta ve bunlardan 240'ı, ildeki sulak alanlarda yaşamaktadır. İldeki sulak alanların korunması amacıyla, Beyşehir Gölü Milli Parkı, Akgöl Tabiatı Koruma Alanı, Fosil Ardıç, Titrek Kavak olmak üzere ilde dört adet Milli Park kurulmuştur. Bu milli parkların yanı sıra ilde özellikle yörede yaşayanların yararlandığı çok sayıda orman içi dinlenme ve piknik alanları bulunmaktadır. Ayrıca içinde düden ve şelalelerin bulunduğu mağaralar görülmeye değer güzelliktedir. Bu mağaraların en önemlileri Balatini Mağarası (Beyşehir), Körükini Mağarası (Beyşehir), Suluin Mağarası (Beyşehir), Sakaltutan Mağarası (Seydişehir), Susuz Mağarası (Seydişehir), Tınaztepe Mağarası (Seydişehir), Pınarbaşı Mağarası (Beyşehir), Büyükdüden Mağarası (Derebucak), Yerköprü (Hadim) Mağarası'dır. Su Kaynakları Türkiye'nin toplam su potansiyeli; brüt yer üstü su potansiyeli 193 milyar m 3 ve yer altı suyu potansiyeli 41 milyar m 3 olmak üzere brüt 234 milyar m 3 olarak hesaplanmaktadır. Konya ilinin su potansiyeli 2.9 milyar m 3 yer üstü ve 1.5 milyar m 3 yer altı olmak üzere 4.4 milyar m 3 tür. Yer üstü su kaynakları ise Beyşehir Gölü ve Çarşamba Çayı'dır. Orman Alanları Konya ili topraklarını güney, güneybatı ve güney doğudan çevreleyen Batı ve Orta Toroslar tür ve orman varlığı bakımından oldukça zengindir. İlin diğer kesimleri İç Anadolu Bölgesinin bozkır kuşağı içinde kalmakta olup, bozkır bitkileriyle kaplıdır. İlin orman varlığı daha çok Toroslar üzerinde yer almaktadır. İldeki normal (verimli) orman ve bozuk orman alanı toplam olarak 492,829.5 hektar olup, il topraklarının %12.6'sını kaplamaktadır. Karayolu Ulaşımı Konya, kuzey ve güney illeri ile doğu ve batı illeri arasında ulaşımı sağlayan önemli karayollarının geçtiği bir il olup Konya il merkezi coğrafi konumu nedeniyle tarih boyunca önemli bir ticaret ve konaklama merkezi olmuştur. İl merkezinden kuzey, kuzeybatı, batı, güney, doğu ve kuzeydoğu yönünde çıkan yollar Konya'yı diğer illere bağlamaktadır. Bu yollardan Konya-Afyonkarahisar, Eskişehir-Bursa- İstanbul, Konya-Ankara karayolları Ankara ve Kuzeybatıda bulunan illerle, Konya-Aksaray yolu Nevşehir ili ve kuzeydoğu illeriyle, batıya uzanan Konya-Beyşehir yolu ilin Isparta- Denizli-Aydın üzerinden İzmir bağlantısını sağlamaktadır. Güneydeki Konya-Karaman yolu ilin Mersin ve Adana'ya ulaşımını sağlar. Ayrıca Ereğli üzerinden Ankara- Adana karayoluna bağlanan yol ile de hem Adana ve güneydoğu illerine hem de Kayseri üzerinden Karadeniz illerine ulaşım sağlanmaktadır yılında açılan Konya-Seydişehir yolu ise Konya ve İç Anadolu Bölgesini en kısa mesafeden güney kıyılarına ulaştırmaktadır. İl genelinde 1,421 km'si devlet yolu, 1,631 km'si il yolu, 7,230 km'si köy yolu olmak üzere toplam 10,282 km karayolu ağı mevcuttur. Konya, Karayolları Genel Müdürlüğü Devlet ve İl Yolları Ağı içerisinde 3,052 km ile en uzun paya sahip il konumundadır. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan Konya-Ankara Yolu, Konya-Karaman Yolu, Konya-Akşehir- Afyon İl Hd. Yolu, Konya-Ereğli Ulukışla Ayrım Yolu, Konya-Aksaray Yolu, Konya-Seydişehir, Konya- Beyşehir Yolu bölünmüş yol projeleri devam etmektedir. Yapım aşamasında olan söz konusu yollar tamamlandığında, diğer şehirlere ulaşım daha hızlı ve güvenli olabilecektir. Özellikle Ankara-Pozantı Otoyolu'nun tamamlanması bölgenin Şanlıurfa, Diyarbakır, Ankara ve İstanbul illeri ile ulaşımında büyük kolaylıklar sağlayacaktır.

24 Konya Karayolu Ulaşım Haritası Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüğü Demiryolu Ulaşımı Karayolu ile ulaşımın yanı sıra demiryolu ulaşımı olanağına da sahip olan Konya ilinde il sınırları içinden geçen demiryolu uzunluğu 2010 yılı itibariyle 590 km'dir. Türkiye genelinde 9,594 km'lik demiryolu ağı bulunup, bunun %6.1'i Konya iline aittir. Konya nın demir yolu bağlantısı 1898 beri kullanımdadır. Konya dan geçen trenler; İç Anadolu Mavi Treni, Toros Ekspresi ve Meram Ekspresidir. Konya nın demiryolu ulaşımındaki dönüm noktası, başarıyla bitirilmiş olan ve halen hizmet vermekte olan Konya-Ankara arası hızlı tren projesidir. Bu projenin tamamlanmasıyla Konya-Ankara arası ulaşım süresi 1 saat 40 dakikaya inmiştir. 212 km.'lik Polatlı- Konya hızlı tren hattının yapımı Ağustos 2006'da başlamış, hat 2011 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır. Ankara'dan Konya'ya uzanan hattın uzunluğu 306 kmdir. Her gün karşılıklı 8 sefer ile Ankara ve Konya arasında bir köprü kurulmuştur. Konya Ankara arasında başlayan Yüksek Hızlı Tren seferlerine bağlantılı olarak Karaman'dan Konya'ya konulan hızlı raybüs seferleriyle yolcu taşımaya başlanılmıştır. Halen Planlama aşamasında olan aşağıdaki hızlı tren hatları Konya ilinden geçmektedir. Ankara - Afyon - Uşak - İzmir (Kocahacılı'da Ankara-Konya hattından çatallanacak) Ankara - Konya - Antalya - Alanya Konya - Ereğli - Tarsus - Adana- Gaziantep (İstanbul'dan Hicaz hattı 24 saatte Medine-Mekke) İzmir - Afyon - Konya Kayseri - Kapadokya - Aksaray- Konya- Antalya- Alanya (Turizm amaçlı hat) Ayrıca TCDD tarafından, Konya Gar'da bulunan TCDD alanlarının, kentsel dönüşüm projeleri çerçevesinde ''TCDD Özel Proje Alanı'' ilan edilerek, yolcu taşıma faaliyetleri dışındaki faaliyetlerin Gar dışına çıkartılması, yük operasyonlarının Kayacık Lojistik Merkezi'ne aktarılması planlanmaktadır.

25 Havayolu Ulaşımı Konya ilinde bir adet askeri-sivil havaalanı bulunmaktadır. Konya Havaalanı 2000 yılında hizmete girmiş olup sivil-askeri kategorisindedir. Konya iline uzaklığı 18 km, Karaman iline uzaklığı 129 km. dir. Yolcuya açık alanlar m2, araç kapasitesi 278 ve yıllık yolcu kapasitesi kişidir. Konya havaalanı uluslararası trafiğe açık hudut kapısı statüsündedir. Türkiye deki iniş-kalkış yapan uçak sayısı döneminde %62,5 artış gösterirken aynı dönemde Konya havaalanı için bu oran %139,9 olarak gerçekleşmiştir. Konya havalanaı 5 yıllık dönemde hem yük hem de iniş-kalkış yapan uçak sayısı açısından Türkiye ortalamasının üstünde gelişme kaydetmiştir. Konya Havalanı Yolcu Sayısı (2010) (Kaynak: DHMİ) İç Hat Dış Hat Toplam Konya Türkiye Konya Havaalanı İniş-Kalkış Yapan Uçak Sayısı ve Taşınan Yük Miktarı (Kaynak: TÜİK) Yıl İniş-Kalkış Yapan Türk Uçak Sayısı İniş-Kalkış Yapan Yabancı Uçak Sayısı Toplam Yük (Ton) Türkiye Konya Türkiye Konya Türkiye Konya Lojistik Merkezi Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları tarafından yürütülen lojistik merkezleri projesinde, Konya ili Kayacık mevkiinde bir lojistik merkez kurulması öngörülmektedir. Lojistik merkezler, farklı işletici ve taşıyıcılarla ulusal ve uluslararası yük taşımacılığı, dağıtımı, depolama ve diğer tüm hizmetlerin sunulduğu ihtisas alanlarıdır. Karayolu, demiryolu, denizyolu ve gerektiğinde havayolu erişimi ile kombine taşımacılık olanaklarının olduğu depolama ve ulaştırma hizmetlerinin birlikte sunulduğu lojistik merkezlerin önemi giderek artmaktadır. 27 Mayıs 2011 tarihli Resmi Gazetede Kayacık Lojistik Merkezinin kuruluş kararı yayınlanmıştır Yılı Yatırım Programında yer alan Lojistik Merkez Kurulması Projesi (Konya-Kayacık) kapsamında kent içindeki mevcut yük ve depo merkezlerinin kent dışına çıkarılmak suretiyle bu sahaların kentle bütünleşmesinin sağlanması, diğer taşıma modları ile entegre olarak daha etkin ve modern bir hizmet sunulması ve bölge ticaretine katkıda bulunulması amacıyla ihtiyaç duyulan yaklaşık m2 lik taşınmaz ile üzerindeki muhdesatın Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından acele kamulaştırılması kararlaştırılmıştır. Halen Kayacık Lojistik Merkezi kapsamında m² alanın kamulaştırılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. İç Ticaret Konya, coğrafi konumu itibariyle eski çağlardan bu yana canlı bir ticaret merkezi olagelmiştir. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de önemli kervan yollarının geçtiği bir il olarak Konya, yoğun ticari faaliyetlere sahne olmuştur. Konya ilinin sanayi ve ticaretinin gelişiminde ilin sahip olduğu bu tarımsal potansiyelin önemli etkisi olmuştur. Konya'da ticarete konu olan mallar açısından, tarımsal ve hayvansal ürünler önemini devam ettirmektedir. Konya, son yıllarda imalat sanayinde sağlanan gelişme ve ürün çeşitliliği ile sanayi ürünlerinde de Türkiye iç ticaretinde önemli paya sahip illerden biri olmuştur. Tarım makinaları, otomotiv yedek parça ürünleri, lastik-plastik ürünleri, tarıma dayalı işlenmiş ürünler, demir- çelik ürünleri, imalat

26 makinaları, dokuma-giyim, tuz, alüminyum, mermer ilde ticarete konu olan başlıca sanayi ürünleridir. Konya-Kayacık Lojistik Merkezi'nin faaliyete geçmesi ile birlikte Konya'da ticari faaliyetler daha fazla ivme kazanacağı beklenmekltedir. Ticaret, il merkezinde yoğunlaşmış olmakla birlikte Akşehir, Ereğli, Seydişehir gibi büyük ilçeleride ticaretin canlı olduğu merkezlerdir. Konya'da Ticaret Odası'na kayıtlı toplam 22,000 işyeri bulunmakta ve yaklaşık 11,265 işyeri de üretim ve hizmet faaliyetlerinin yanı sıra toptan ve perakende ticaret faaliyetleri ile uğraşmaktadır. İmalat, turizm, sağlık, hizmetler ve diğer sektörler kapsamında yer alan işyerleri, ticaret sektöründe de faaliyet göstermektedirler. Dış Ticaret Dış ticaret hacmindeki gelişmelere bakıldığında; döneminde Konya'nın dış ticaret hacminde önemli gelişmeler sağladığı görülmektedir döneminde Türkiye'nin dış ticaret hacmi 3.3 katına, Konya'nın dış ticaret hacmi aynı dönemde 7 katına ulaşmıştır. Nitekim 2002 yılında 292 milyon USD olan Konya dış ticaret hacmi 2011 yılında 2,338 milyon USD seviyesine yükselmiştir. İhracatın gelişimine bakıldığında, 2002 yılında 130 milyon USD olan Konya ihracatının yıllar itibariyle devamlı artarak 2011 yılında 1,168 milyon USD seviyesine yükseldiği görülmektedir. Konya, ülkemizde ihracatı en hızlı artan iller sıralamasında İstanbul dan sonra ikinci sıradadır. İthalatın gelişimine bakıldığında, 2002 yılında 162 milyon USD olan Konya ithalatının yıllar itibariyle artarak 2011 yılında 1,170 milyon USD seviyesine yükseldiği görülmektedir. Turizm Konya ilinde toplam 24 adet turizm işletmeli belgeli otel bulunmaktadır. Bu otellerin 17'si il merkezinde olup, 7'si Akşehir, Seydişehir, Beyşehir, Ilgın ve Ereğli ilçelerinde yer almaktadır. Beş yıldızlı ve dört yıldızlı otellerin tamamı, şehir merkezinde bulunan, Selçuklu ve Karatay ilçelerinde bulunmaktadır. Konya'nın turizm işletme belgeli otellerinin toplam oda sayısı 1,977, yatak kapasitesi 4,032 ve ortalama doluluk oranı %33.9'dur. Beş yıldızlı üç otelin toplam yatak kapasitesi 1,368, ortalama doluluk oranı %46.7 ve dört yıldızlı altı otelin toplam yatak kapasitesi 1,464, ortalama doluluk oranı %41.6'dır. Konya ilinde 78 adet turizm işletme belgeli seyahat acentesi bulunmakta olup, bunların 61 adedi A grubunda, 4 adedi B grubunda yer almaktadır. İlde, turizm belgesine sahip 15 adet restaurant bulunmakta olup, bunların da 6'sı özel restaurant, 6'sı 1. sınıf, 2'si 2. sınıf ve 1 adedi de mola noktası olarak sınıflandırılmaktadır. Konya ilinde beş ve dört yıldızlı otellerle, restaurant ve seyahat acentesi türünde nitelikli turizm arzı kent merkezinde yoğunlaşmıştır. Konya'ya yönelik turizm aktiviteleri Mevlana Müzesi ve etkinlikleri odaklı olduğu için, turizm faaliyetleri il merkezinde yoğunlaşmış, bunun sonucunda da gerek konaklama tesisleri, gerekse konaklama dışındaki yeme-içme, eğlence vb. diğer aktivitelere yönelik tesisler de merkez ilçelerde yer almıştır. Ayrıca Konya'ya yönelik turizm talebinin başlıca faktörünün Mevlana olması, Konya turizminde, transit geçişlerin ve günübirlik konaklamaların da ağırlığını artırmaktadır. Ancak bu tip turizmin yarattığı katma değer de sınırlı olmaktadır. Konya-Ankara bağlantılı yüksek hızlı tren hattının, İstanbul-Konya- Antalya ekseninde genişlemesi halinde ilde, kongre turizmi, kültür turizmi, sağlık turizmi ve ilçeler ağırlıklı termal turizmi de canlanacaktır. İl turizminin il genelinde canlandırılması için, turizm altyapısının önemli ögeleri olan nitelikli tesis arzı açısından merkez ilçeler dışında kalan ilçelerdeki turizm potansiyeli de değerlendirilmelidir. İlin kültürel ve tarihi değerleri ile birlikte dağ, doğal göl, orman ve yaban hayatı vb. ile bunların kombinasyonları gibi doğal kaynaklar açısından sahip olunan potansiyelin değerlendirilebileceği turizm yatırımlarına gerek vardır. Tarım Konya ili 40,814 km 2 (göller hariç 38,873 km 2 ) yüzölçümü ile ülke yüzölçümünün %5.2'sini oluştururken, yüzölçümünün büyüklüğü açısından iller arası sıralamada birinci sırada yer almaktadır. Konya ili arazisinin %55.1'ini tarım arazisi, %18.7'sini çayır-mera, %13.2'sini orman-fundalık ve %13'ünü de tarım dışı arazi oluşturmaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 570-1,700 metre arasında değişen il topraklarının büyük bölümü yer yer engebelerle kesilen geniş düzlüklerden oluşur. İlin kuzey-doğu ve batı bölgelerinde oldukça büyük ve düz ovalar yer alırken güney bölgesi engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Doğuda Ereğli,

27 KarapınarOvaları, kuzeyde Tuz Gölünün batısında uzanan Cihanbeyli, batıda Beyşehir Gölü'nün doğusunda Beyşehir, güneyde Çumra ovaları ile ilin ortasında yer alan Konya Ovası en önemli düzlüklerdir. Tarıma elverişli arazinin büyük bir bölümünde tarla tarımı yapılan Konya ilinde çoğunlukla orta ve büyük ölçekte tarım işletmeleri mevcut olup işletme başına ortalama arazi büyüklüğü Türkiye genelinin üzerindedir Genel Tarım Sayımı sonuçlarına göre, Konya ilinde toplam tarımsal işletme sayısı 99,536 olup bu işletmelere ait toplam arazi büyüklüğü 13,036,853 dekardır. Toplam arazinin 9,800,483 dekarı işlenmekte olup, bunun 2,924,138 dekarı sulanan 6,876,345 dekarı sulanmayan araziden oluşmaktadır. İlde arazisi olmadan tarım faaliyetinde bulunan işletme sayısı %1 iken, 5 dekardan az araziye sahip işletmelerin oranı ise %3.4'tür. Konya'daki tarımsal işletmeler daha ziyade dekar arazi büyüklüğüne sahip işletmelerden oluşmaktadır. Konya'da dekar arazi büyüklüğüne sahip işletmelerin sayısı 82,619 olup, toplam işletme sayısının %83'ünü oluşturmaktadır. İlde 500 ve daha üzerindeki işletme sayısı ise 2,331 olup toplam işletme sayısının %2.3'ünü teşkil etmektedir Genel Tarım Sayımı sonuçlarına göre Konya ili tarım kesiminde faaliyet gösteren işletmelerin %39.5'i yalnızca bitkisel üretim yapan işletmelerden oluşurken, %1.2'si yalnızca hayvancılık faaliyeti yapan işletmelerden oluşmaktadır. İldeki tarımsal işletmelerin %59.2'si ise hem bitkisel üretim hem de hayvancılık faaliyetleriyle uğraşmaktadır. Hayvancılık Konya ilinde hayvansal üretimin mevcut durumu ve Türkiye üretimindeki yeri küçükbaş, büyükbaş, kümes hayvancılığı, arıcılık ve ipekböcekçiliği ile su ürünleri olmak üzere toplam beş alt başlık altında TÜİK in son yıllarda yayınladığı resmi istatistiklerin ışığında değerlendirilmiştir. Genel olarak bakıldığında Konya ili bütün hayvancılık kollarında ülke hayvancılığı içerisinde iyi bir konumdadır. İlde hayvancılığın gelişiminde, geniş mera ve bitkisel üretim alanlarına sahip olması, gelişmiş ve birikimli bir yetiştiricilik kültürünün bulunması, ilin ihtiyacının çok üzerinde kapasiteye sahip fazla sayıda süt (82 adet) ve yem (61 adet) fabrikaları, şeker fabrikaları (4 adet), kombinalar (6 adet), mezbahalar (19 adet), et işleme tesisleri (46 adet) ve çok sayıdaki gıda sanayi işletmeleri rol oynamaktadır. Konya ili tarımsal faaliyetleri içinde hayvancılık özel bir ağırlığa sahiptir. Geniş bir alana yayılan Konya il toprakları hayvancılık için uygun bir zemin oluşturmaktadır. İlde yağışların yetersiz olması sulama olanaklarının azlığı bitkisel üretim yapan çiftçilerin ikinci bir faaliyet kolu olarak hayvancılığa yönelmelerine neden olmuştur Genel Tarım Sayımı sonuçlarına göre Konya'da, tarımsal işletmelerin %1.2 gibi oldukça düşük bir bölümünde yalnızca hayvancılık faaliyetleri yapılmakta iken, %59.2'lik bölümünde bitkisel üretimle birlikte hayvancılık yapılmaktadır. İlde işletme başına düşen küçükbaş hayvan sayısı Türkiye genelinin üzerinde iken, büyükbaş hayvanlarda Türkiye ortalamasının altında bir hayvan sayısına sahiptir. İlde tarımsal işletme başına 14.9 küçükbaş hayvan, 2.4 adet de büyükbaş hayvan düşerken, Türkiye genelinde tarımsal işletme başına 9 adet küçükbaş hayvan düşerken, 3.6 adet de büyükbaş hayvan düşmektedir.ilde 2010 yılında gerçekleştirilen hayvancılık faaliyetlerine ait toplam üretim değeri 3.8 Milyar TL. olup, bu üretim değerinin %60'ını canlı hayvan, %40'ını da hayvansal ürünler üretimi oluşturmaktadır. Konya, canlı hayvan üretim değeri olarak Türkiye genelinin %4.9'unu oluştururken, hayvansal ürünler üretim değerinin %3.9'unu oluşturmaktadır. Organize Hayvancılık Bölgesi Konya'da hayvancılık küçük ölçekli aile işletmeciliği şeklinde yapılmakta olup son yıllarda yaşanan gelişmeler neticesinde modern hayvancılık işletmeleri kurulmaya başlamıştır. Hayvansal üretimin yapıldığı işletmelerin, yeni teknolojileri uygulayabildiği, yeterli büyüklükte alt yapıya sahip, uygun bölgelerde planlanarak hayvansal ürünlerin sağlıklı ve yeterli miktarda üretilmesini sağlamak, üretici için karlı bir işletmecilik haline gelmesini amaçlayan Organize Hayvancılık Bölgesi uygulamasının Konya'da kurulmasına 2011 yılında karar verilmiştir. Bu amaçla Karatay ilçesi Saraçoğlu ve Kaşıkhanı mahalleleri arasında bulunan 21.5 milyon m 2 hazine arazisi tahsis edilmiştir. 18,500 büyükbaş ve 9,000 küçükbaş hayvan kapasiteli 459 kişinin istihdam edileceği bu Organize Hayvancılık Bölgesi için 2011 yılında 9 firma müracaat etmiştir. Konya'da kurulma kararı alınan bu Organize Hayvancılık Bölgesi Türkiye'de bir ilk olacaktır.

28 Küçükbaş Hayvancılık Konya ili hayvan varlığı içerisinde ağırlıklı olarak küçükbaş hayvanlar bulunmaktadır. Küçükbaş hayvanlar içerisinde ise ilk sırayı koyun yetiştiriciliği almaktadır. İlde bitkisel üretimle birlikte yapılan hayvancılık ve özellikle koyun ve sığır yetiştiriciliği çiftçi aileleri için önemli bir ekonomik uğraştır. Konya ili küçükbaş hayvan varlığı içerinde ağırlıklı olarak koyun yer almaktadır. İlde küçükbaş hayvan varlığının %92'sini koyun, %8'ini de keçi oluşturmaktadır yılı itibariyle il genelinde 1,349,248 baş koyun bulunurken, ilde bulunan koyunların %94'ü yerli, %6'sı ise merinos cinsi koyunlardan oluşmaktadır. Koyun varlığının ilçeler itibariyle dağılımı incelendiğinde, merkez ilçeyi oluşturan Karatay, Meram ve Selçuklu ilçesinin en çok koyun varlığına sahip olduğu görülürken bunu Karapınar, Ereğli, Cihanbeyli ve Çumra ilçelerinin izlediği dikkati çekmektedir. Merkez ilçeyle birlikte bu dört ilçe, il koyun varlığının yaklaşık olarak %60'ını oluşturmaktadır yılı itibariyle il genelindeki keçi varlığı ise 115,508 baştır. İlde bulunan keçilerin %97'si kıl keçisi, %3'ü ise tiftik cinsi keçilerden oluşmaktadır. İl keçi varlığı ise başta Ilgın olmak üzere Seydişehir, Taşkent ve Merkez ilçede (Karatay, Meram ve Selçuklu ilçelerinin toplamı olarak) bulunmaktadır. Merkez ilçeyle birlikte bu üç ilçe, il keçi varlığının yaklaşık olarak %40'ını oluşturmaktadır. Büyükbaş Hayvancılık Konya da özellikle son üç yılda yapılan sığırcılık yatırımlarına abğlı olarak ilin sığır varlığında yaklaşık % 30 luk bir artış meydana gelmiştir. TÜİK verilerine göre ilde toplam 460,814 baş sığır bulunmaktadır yılı istatistiklerine göre Türkiye sığır varlığının % 4.19 u Konya da bulunmaktadır. Kültür ırkı sığır varlığının ise % 6.56 sı Konya da bulunmaktadır. İlin sığır varlığında kültür ırklarının payı % iken, Türkiye de bu oran % tir. Bu durum kültür ırklarına dönüşüm oranının Türkiye genelinden daha yüksek olduğunu ve Konya ilinde sığırcılıkta entansifleşmenin giderek arttığını göstermektedir. En son istatistik verilere göre, sağmal inek başına düşen ortalama yıllık süt verimi ülkemizde 2899 kg iken, dünya ortalaması 2305 kg, Konya da ise 3433 kg dır (Anonim, 2011) yılı verilerine göre ilde kesilen büyükbaş hayvanların ortalama karkas ağırlığı yaklaşık 250 kg olup, Türkiye ortalamasına eşittir. Halen Türkiye de büyükbaş hayvanlardan üretilen sütün % 4.71 i, etin ise % 4.19 u Konya da üretilmektedir. KOP projesi kapsamında Mavi Tünel projesinin devreye girmesi ile birlikte ilin sulanabilen arazi varlığında önemli artışlar olacak, bu alanlarda yem bitkisi tarımının da münavebeye girmesi ile büyükbaş hayvancılık daha da gelişecektir. Kümes Hayvanları Konya'da kümes hayvanları yetiştiriciliğinde daha ziyade yumurta tavukçuluğu yapılmaktadır. İlde yumurta tavukçuluğu bütün ilçelerde yapılmakla birlikte, merkez ilçeyi oluşturan Karatay, Meram ve Selçuklu ilçelerinde daha yaygındır. Et tavukçuluğunun zayıf olduğu Konya'da, Akşehir ve Ereğli ilçeleri ön plana çıkmaktadır. Konya 10,697,284 adet yumurta tavuğu ile Türkiye yumurta tavukçuluğunda % lik bir paya sahip olup, iller arasında ilk sırayı almaktadır. Yumurta üretimi bakımından ise ilin payı tavuk sayısına kıyasla daha yüksektir. Yumurta tavukçuluğu teknik bakımdan ilde oldukça gelişmiş durumdadır. Nitekim Türkiye de yumurta tavuğu başına yılda ortalama 165 adet yumurta üretilirken, bu değer Konya için 250 adet civarındadır. Bu durumda yıllara göre değişmekle birlikte Türkiye de üretilen yumurtanın yaklaşık olarak %15-20 si Konya da üretilmekte fiyatın belirlenmesinde il en etkin rolü oynamaktadır. Su Ürünleri Konya, içsu balık üretiminde ülke çapında önemli bir yere sahip olup, avcılık yolu ile elde edilen içsu balıklarının % 7.30 u ilden karşılanmaktadır. Avlanan Kadife ve Levrek (Sudak) balıklarının sırasıyla %79.78 ve %59.15 i olmak üzere çoğunluğu Konya da avlanmaktadır. Bu potansiyelin daha da geliştirilmesi mümkündür. Türkiye de içsularında avcılık ve yetiştiricilik yolu ile elde edilen ton balığın 3678 tonu (% 3.10) Konya dan karşılanmaktadır. İldeki yeni yapılan barajlar ve sulama göletlerinin de değerlendirilmesiyle üretim miktarında önemli artışların olması beklenmektedir.

29 Hayvansal Ürünler Konya ili ülkenin ve bölgenin önemli hayvancılık merkezlerinden biridir. İlin hayvancılık faaliyetlerine ait üretim değeri 2010 yılı itibariyle 3.8 milyar TL olup, bu üretim değerinin %40'ını hayvansal ürünler üretimi, %60'ını da canlı hayvan değeri oluşturmaktadır. Konya hayvansal ürünler üretiminde Türkiye genelinin %3.9'unu karşılamaktadır yılı itibariyle ilde kesilen toplam hayvan sayısı 236,041 baş olup, bunun %91'ini küçükbaş hayvanlar (214,447 baş), %9'unu da büyükbaş hayvanlar (21,594 baş) oluşturmaktadır. Konya Hayvansal Ürünleri, 2009 Hayvansal Ürünler Türkiye Konya Keçi Sütü (ton) Koyun Sütü (ton) Büyük Baş Hayvan Sütü (ton) Yumurta (1000 Adet) Bal (ton) Kaynak: TÜİK, 2010 Konya ilinde ana tarımsal faaliyet kolu bitkisel üretimdir. İlde bitkisel üretim doğal koşullara ve arazinin topografik yapısına göre biçimlenmiş olup, yaygın olarak tahıl üretimi yapılmaktadır. Sulamaya açılan alanların artması ile birlikte endüstriyel bitkiler ve sebze- meyve üretiminde gelişmeler sağlanmıştır. Tarımsal faaliyetler içinde hayvancılık özel bir ağırlığa sahiptir. Geniş bir alana yayılan il toprakları hayvancılık için uygun bir ortam oluşturmaktadır. İlde yağışların yetersizliğine bağlı olarak bitkisel üretim yapan çiftçiler ikinci bir faaliyet kolu olarak hayvancılığa yönelmişlerdir. Konya, hayvan varlığı bakımından Türkiye içinde önemli bir paya sahiptir. Konya'da tarımsal üretimin nitelik ve niceliksel yapısı dikkate alınarak, tarım sektöründe önerilen yatırım konuları aşağıdaki gibidir: Tarım-Bitkisel Üretim: Serada bitkisel ürünler yetiştiriciliği, Tarım-Bitkisel Üretim: Yem bitkileri yetiştiriciliği, Tarım-Hayvancılık: Süt inekçiliği, Tarım-Hayvancılık: Büyükbaş besiciliği, Tarım-Hayvancılık: Küçükbaş besiciliği. Ar-Ge Bilim ve Teknoloji Dünya nüfusunun %1,1'ini oluşturan ülkemiz, zenginlikte dünyanın %0,6'sını, bilimsel bilgi üretiminde ise yaklaşık %0,9'unu temsil etmektedir. Bu göstergeler, Türkiye'nin bilgi üretme ve bilgiyi ekonomik ve sosyal faydaya dönüştürme yani inovasyon yeteneğinin istenilen düzeyde olmadığını göstermektedir. Konya, inovasyon altyapısı açısından ülkemizin en gelişmiş illeri rasında yer almaktadır. Son yıllarda bölgede iyi çalışan bir inovasyon ekosistemi oluşmuştur. Konya daki 4 üniversitenin öğrenci sayısı e, öğretim elemanı sayısı ise e yaklaşmaktadır. Selçuk Üniversitesi 2010 yılında ülkemizdeki üniversiteler arasında uluslararası indekslerde (SCI/SSCI/AHCI) taranan yayın sayısı açısından 8. sırada yer almaktadır. TÜBİTAK'a bağlı Teknoloji ve Yenilik Destek Programı Başkanlığı (TEYDEB) tarafından son yıllarda sanayiye verilen destekler ciddi oranlarda artış göstermiş, bu gelişme sonucunda özel sektörün toplam AR-GE harcamalarındaki payı %50'lere yaklaşmıştır. TÜBİTAK-TEYDEB desteğiyle geliştirilen ürün ve teknolojiler, Türk ürünlerine dünya piyasalarında önemli rekabet gücü sağlamıştır. Konya, TÜBİTAK- TEYDEB'e sunulan sanayi AR-GE projelerinin sayısı açısından %3.2 lik payla 7. sıradaki ildir. Konya, Bilim sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen SANTEZ sanayi Tezleri Destekleme Programı ve TEKNOGİRİŞİM Sermaye Destek programında en çok projesi desteklenen iller arasındadır. Konya bünyesindeki 2 devlet 2 vakıf vakıf üniversitesi ile ülkemizin en önemli bilim ve eğitim merkezlerinden biri haline gelmiştir. Konya daki üniversiteler hem bölgenin nitelikli insan gücü ihtiyacını karşılamada önemli bir rol üstlenmekte hem de bölgede bilimsel ve teknolojik araştırmalar ile inovasyona yönelik faaliyetlerin yürütülmesine önemli katkılar sağlamaktadır.

30 Konya daki iki devlet üniversitesinden biri olan Selçuk Üniversitesi, Konya'nın ilk üniversitesi olup 1975 yılında kurulmuştur. Konya ilinde yükseköğretim 1962 yılında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak açılan Selçuk Eğitim Fakültesi ve İslam Enstitüsü ile başlamış, 1970 yılında Mühendislik-Mimarlık Yüksek Okulu'nun açılmış, 1975 yılında Selçuk Üniversitesi'nin kuruluşu ile bu kurumlar Selçuk üniversitesi bünyesinde birleştirilmiştir. Kuruluşundaan bu yana fiziki, sosyal, kültürel ve sportif alanlarda hızlı bir ilerleme kaydeden üniversitenin 2011 yılında fakülte sayısı 24'e yükselmiştir. Selçuk Üniversitesi, uluslararası yayın sayısına göre yapılan sıralamada ülkemizdeki devlet üniversiteleri arasında 8. sıradadır yılının sonunda, Meram Tıp Fakültesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi ve İlahiyat Fakültesi Konya'da ikinci bir devlet üniversitesi olarak kurulan Necmettin Erbakan Üniversitesi'ne bağlanmıştır. Selçuk Üniversitesi'nin bünyesinde halen 21 fakülte, 6 enstitü, 6 yüksekokul, 23 meslek yüksekokulu, 1 devlet konservatuarı bulunmakta olup, 65,000'i aşkın öğrenci sayısı, 4000 e yakın öğretim elemanı ile Türkiye'nin en büyük eğitim kurumları arasında yer almaktadır. Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2010 yılında devlet üniversitesi statüsünde kurulmuştur. Üniversite bünyesinde, 9 fakülte, 3 enstitü ve 1 yüksekokul bulunmaktadır. Üniversite, toplam 821 akademik personel ile faaliyetlerine devam etmektedir. Gevher Sultan Eğitim, Araştırma, Kültür ve Sağlık Vakfı (GESAV) tarafından Temmuz 2009 yılında Konya'da kurulmuş olan Mevlana Üniversitesi nin bünyesinde 6 fakülte, 3 enstitü, Sağlık Uygulama Araştırma Merkezi, Mevlana Sosyal Araştırmalar ve Uygulama Merkezi ve Sağlık Hizmetleri Yüksek Okulu bulanmaktadır. Bir vakıf üniversitesi olan Mevlana Üniversitesi, Konya-Afyon karayolu üzerinde Rixos Otel bitişiğindeki Kampüsünde eğitim öğretimine devam etmektedir. Eğitim, Mühendislik ve Tıp Fakülteleri ve Sağlık Hizmetleri Yüksek Okulu aktif olan Mevlana Üniversitesi hızla gelişmekte olup üniversite bünyesinde halen 16 Lisans, 4 Yüksek Lisans ve 1 doktora programı aktif durumdadır Eğitim Öğretim döneminde Hukuk ve İşletme fakültelerine lisans, Sağlık ve Sosyal Bilimler Enstitülerine ise lisansüstü programlara ilk defa öğrenci alınacaktır. Üniversitenin öğrencilerinin yaklaşık %10 u yabancı uyruklu olup 22 faklı ülkeden gelen öğrenci profili bulunmaktadır. Yurt içinden gelen öğrencilerin %42 si, yurt dışından gelenlerin ise %50 si burslu olarak eğitim görmektedirler. Üniversitede toplam 116 Akademik Personel görev yapmaktadır. Yaklaşık % 30 yurt dışı doktoralı olan öğretim elemanları 8 farklı ülkeden gelmektedirler. Konya Ticaret Odası Eğitim ve Sağlık Vakfı tarafından 2009 yılında kurulmuş olan Konya Ticaret Odası Karatay Üniversitesi, 4 fakülte, 1 yüksekokul ve 2 enstitü ile eğitime devam etmekte olup, üniversitenin fakülte sayısı ve diğer birimler açısından gelişim süreci devam etmektedir. Konya daki Üniversitelerin Bünyesindeki Fakülte ve Yüksek Okullar Selçuk Üniversitesi Necmettin Erbakan Üniversitesi KTO Karatay Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Bilimleri Fakültesi 1 1 Eczacılık 1 Hukuk Fakültesi İktisadi ve İdari Bilimler /İşletme /Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Diş Hekimliği Fakültesi 1 Mühendislik /Mimarlık/ Doğa Bilimleri Fakültesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi 1 Veteriner Fakültesi 1 Ziraat Fakültesi 1 Eğitim/ Eğitim Bilimleri/Teknik Eğitim/Mesleki Eğitim/Teknoloji İlahiyat Fakültesi 1 Fen /Edebiyat Fakültesi 2 2 İletişim Fakültesi 1 Güzel Sanatlar /Sanat ve Tasarım 2 1 Fakültesi Turizm Fakültesi 1 Konservatuvar 1 Mevlana Üniversitesi

31 Meslek Yüksek Okulu Yüksek Okul Konya daki Üniversitelerin Bünyesindeki Mühendislik Bölümleri Selçuk Üniversitesi* Necmettin Erbakan Üniversitesi KTO Karatay Üniversitesi Mevlana Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Çevre Mühendisliği 1 1 Elektrik-Elektronik/Elektronik Haberleşme Mühendisliği Endüstri Mühendisliği 1 1 Endüstriyel Tasarım 1 1 Enerji Sistemleri Mühendisliği 1 1 Gıda Mühendisliği 2 1 Harita Mühendisliği 1 1 İnşaat Mühendisliği Makina Mühendisliği Mekatronik Mühendisliği Metalurji ve Malzeme Mühendisliği 2 1 Şehir ve Bölge Planlama 1 1 Mimarlık/İç Mimarlık Uçak Mühendisliği 1 Kontrol Mühendisliği 1 Biyosistem Mühendisliği 1 Maden Mühendisliği 1 Jeoloji Mühendisliği *Bölümlerin önemli kısmında ikinci öğretim programı bulunmaktadır Selçuk Üniversitesi Ziraat ve Veteriner Fakülteleri Bünyesindeki Bölümler Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bitki Koruma Gıda Mühendisliği Peyzaj Mimarlığı Tarım Ekonomisi Tarım Makinaları Tarımsal Yapılar ve Sulama Tarla Bitkileri Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Zootekni Veteriner Fakültesi Temel Bilimler Zooteknik ve Hayvan Besleme Hastalıklar ve Klinik Bilimler Konya daki Üniversitelerin Bünyesindeki İktisadi ve İdari Bilimler /İşletme /Sosyal ve Beşeri Bilimler /İletişim/Turizm Bölümleri Selçuk Necmettin Erbakan KTO Karatay Mevlana Üniversitesi Üniversitesi Üniversitesi Üniversitesi İşletme İktisat 1 1 Kamu Yönetimi / Siyaset Bilimi 1 1 Uluslararası ilişkiler 1 1 Halkla İlişkiler ve Tanıtım 1 1 Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik 1 1 Turizm ve Otel/Konaklama işletmeciliği Rekreasyon Yönetimi 1 Gastronomi ve Mutfak Sanatları 1 Turizm İşletmeciliği 1 Turizm Rehberliği 1 Sosyal Hizmetler 1 İşletme Enformatiği 1 Muhasebe ve Finansman 1

32 Bankacılık ve Sigortacılık 1 Radyo TV 1 Gazetecilik 1 Reklamcılık 1 Turizm ve Otel işletmeciliği (Ön lisans) 6 Konya da Yabancı Sermayeli İşletmeler Konya da toplam 30 farklı sektörde 85 adet yabancı sermayeli firma faaliyet göstermektedir. Toptan Ticaret ve Ticaret Komisyonculuğu(Motorlu Taşıtlar ve Motosikletler Dışında Kalan) sektörü 33 firma ile ilk sırayı alırken, bunu Motorlu taşıtlar ve motosikletlerin satışı, bakımı ve onarımı; motorlu taşıt yakıtının perakende satışı sektörü 6 firma ile izlemektedir. Üçüncü sırada ise 3 firma ile inşaat sektörü gelmektedir. Firmaların ülkelere göre dağılımına bakıldığında ise 26 farklı ülke firmasının Konya da faaliyet gösterdiği görülmektedir. Bu firmaların ülkelere göre dağılımında ilk sırayı 17 firma ile Almanya alırken, ikinci sırayı 9 firma ile Hollanda, 6 firma ile Irak, 5 firma ile İngiltere ve Kazakistan, 4 er firmayla Avusturya, Danimarka, İran, 3 er firmayla Fas, İspanya, İtalya, Suriye, 2 şer firmayla ABD, Azerbaycan, Cezayir, Çin, İsveç, Özbekistan takip etmektedir. Konya daki Yabancı Sermayeli Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Sayı Toptan ticaret ve ticaret komisyonculuğu (Motorlu taşıtlar ve motosikletler dışında kalan) 33 Motorlu taşıtlar ve motosikletlerin satışı, bakımı ve onarımı; motorlu taşıt yakıtının perakende sat 6 İnşaat 5 Destekleyici ve yardımcı ulaştırma faaliyetleri; seyahat acentelerinin faaliyetleri 4 Perakende ticaret, kişisel ve ev eşyalarının tamiri (Motorlu taşıtlar ve motosikletlerin dışında kalan) 4 Bilgisayar ve ilgili faaliyetler 3 Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı 3 Sağlık işleri ve sosyal hizmetler 3 Ana metal sanayii 2 Diğer iş faaliyetleri 2 Gıda ürünleri ve içecek imalatı 2 Taşocakçılığı ve diğer madencilik 2 B.y.s. Makine ve teçhizat imalatı 1 Basım ve yayım; plak, kaset v.b. Kayıtlı medyanın çoğaltılması 1 Giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması 1 Havayolu taşımacılığı 1 Kara taşımacılığı ve boru hattıyla taşımacılık 1 Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı 1 Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı 1 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı-römork imalatı 1 Ormancılık, tomrukçuluk ve ilgili hizmet faaliyetleri 1 Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı 1 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı 1 Sigorta ve emeklilik fonları hariç, mali aracı kuruluşların faaliyetleri 1 Tarım, avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri 1 Tekstil ürünleri imalatı 1 Tetkik ve arama hariç, ham petrol ve doğalgaz çıkarımı ve bunlarla ilgili hizmet faaliyetleri 1 Zorunlu sosyal güvenlik hariç, sigorta ve emeklilik fonları ile ilgili faaliyetler 1 TOPLAM 85

33 KONYA SANAYİİ Konya bir tarım ve sanayi sektöründe ün de geliştiği bir ildir. İmalat sanayiinin gelişmesine paralel olarak ilde sınai ürün çeşitliliği artmış, iç ve dış ticarete konu olan ürün yelpazesi genişlemiştir. Konya'da ticarete konu olan mallar açısından, tarımsal ve hayvansal ürünler önemini devam ettirmekte olup, tarımsal makinalar, otomotiv yan sanayii, lastik-plastik ürünleri, tarıma dayalı işlenmiş ürünler, demirçelik ürünleri, imalat makinaları, dokuma-giyim, tuz, alüminyum, mermer ilde ticaret konusu olan sanayi ürünlerindendir. İlde üretim ve ticaret, il merkezinde yoğunlaşmış olmakla birlikte, Akşehir, Ereğli, Seydişehir gibi büyük ilçelerde de üretimin ve ticaret gelişmiş durumdadır. Konya daki sanayi tesislerinin il merkezi dışında, Akşehir, Beyşehir, Ereğli ve Seydişehir ilçelerinde yoğunlaştığı görülmektedir. TOBB Sanayi Veri Tabanına göre bu ilçelerin her birinde 50 ve üzeri sektörel faaliyet gerçekleşmektedir. Söz konusu ilçelerde gerçekleştirilen faaliyet sayısı 453 tür. Ahırlı, Derbent, Yalıhüyük ve Taşkent ilçelerinde TOBB Sanayi Veri Tabanına kayıtlı üretici bulunmamaktadır. Akören, Altınekin, Bozkır, Çeltik, Doğanhisar, Emirgazi, Güneysınır, Hadim, Halkapınar, Kadınhanı ve Tuzlukçu ilçelerinde faaliyet birim sayısı 5 ve altındadır. 11 ilçenin toplam faaliyet sayısı 27 dir. Konya istihdam ve ülkemiz ekonomisine kazandırdığı katma değer açısından İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya dan sonra 6 ıncı il konumundadır. Konya 9 adet Organize Sanayi Bölgesi, Özel Organize Sanayi Bölgeleri ve 38 adet küçük sanayi sitesinde konumlanmış imalat sektörü işletmeleri ile ülkemizin toplam sanayi üretiminin % 4 ünü gerçekleştirmekte, sanayi üretimine katkı sıralamasında 5 inci sırada yer alan il konumundadır. Konya ili, ülkemizdeki iller arasında, alınan yatırım teşvik belgesi sayısı açısından 3., AB Hibe destek programlarında desteklenen proje sayısı açısından 2., AB Hibe destek programlarından alınan finansman miktarı açısından 5., TÜBİTAK-TEYDEB destek programlarına sunulkan proje sayısı açısındanyapılan sıralamada Konya 7. sıradadır. Konya ili; İngiliz basın kuruluşu Financial Times tarafından 2006 yılında En İyi Ekonomik Potansiyele Sahip Şehir Runner Up ödülüne layık görülmüştür Konya daki işletmeler kendi özgün ürünlerini geliştirme ve tasarlama ve kendi markalarını yaratma konusunda önemli bir gelişim içindedir. Konya da üretimde teknoloji kullanım düzeyi ülke ortalamasının oldukça üzerinde olup Konya ili, ülkemizdeki iller arasında marka tescilinde 5., endüstriyel tasarım tescilinde 6., patent tescilinde 7. sıradadır. Konya'da imalat sanayinin gelişmesi, dış ticaretin de gelişmesini beraberinde getirmiştir. Konya imalat sanayi ihracatı üzerine yapılan sektörel yoğunlaşma analizine göre; ihracatın, makine ve teçhizat, motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork, gıda ve içecek, ana metal, metalik olmayan diğer ürünler, metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) ile plastik ve kauçuk ürünleri alt sektörlerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Konya ekonomisinde bu sektörler, üretim, tüketim, istihdam, yaratılan katma değer, geri ve ileri bağlantılı sektörlerde yaratılan etkiler vb. ekonomik değerler açısından büyük önem arz etmektedir. Konya daki imalat sanayiinin ithalatı üzerine yapılan sektörel yoğunlaşma analizinde ithalatın, kimyasal madde ve ürünleri, makine ve teçhizat, kağıt ve kağıt ürünleri, ana metal sanayi, elektrikli makine ve cihazlar, gıda ürünleri ve içecek ile kağıt ve kağıt ürünleri alt sektörlerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Mevlana Kalkınma Ajansı tarafından belirlenen Konya ve Karaman illerinden oluşan TR 52 Düzey 2 Bölgesi Sanayi Sektörüne ait 2023 Vizyon Stratejisi Raporunda: TR-52 Konya Karaman Bölgesi Sanayi Sektörü 2023 Vizyon Stratejisi Sanayi Sektörünün Katma Değeri Yüksek Ürünler Üreten Rekabetçi Bir Yapıya Kavuşturulması olarak belirlenmiş, bu stratejinin gerçekleştirilmesi için ilin dinamiklerinin aşağıda verilen 12 faaliyeti gerçekleştirilecek şekilde yönetilmesi öngörülmüştür, bu konuda bir eylem planı hazırlanmıştır: Rekabet edebilir bir sanayi altyapısı için bölge sanayi potansiyelinin tam olarak tespit edilmesi

34 Bölge sanayisinin altyapı ihtiyaçlarının tamamlanması İmalat sanayinin katma değeri yüksek ürünler üretimine geçiş süreçlerinin hızlandırılması Sanayi firmalarının kurumsallaşmasının tamamlanması Sanayi sektörünün ihtiyaç duyduğu nitelikli eleman ihtiyacı için mesleki eğitimin yeniden yapılandırılması Katma değeri yüksek büyük sanayi yatırımlarının bölgeye çekilmesi Üniversite sanayi işbirliğinin etkin olarak sağlanması Tanıtım ve markalaşma stratejilerinin oluşturulması Yenilikçilik ve Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesi Rekabet edebilirlik için kümelenme ve kümelenme benzeri stratejilerin geliştirilerek uygulanması Bölge sanayinin lojistik altyapısının tamamlanması Bölge sanayinin sermaye sorunlarının giderilmesi İmalat Sanayiinde Öne Çıkan Sektörler Konya ilinde imalat sanayiinde faaliyet sayısı ve istihdama göre yoğunlaşma gösteren ilk 10 sektöre bakıldığında gerek faaliyet sayısı, gerekse istihdam açısından sıralamalardaki yeri değişiklik göstermekle birlikte öne çıkan ilk 10 sektör: - Gıda ürünlerinin imalatı - Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı - Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) - Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı - Ana metal sanayisi - Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı - Mobilya imalatı - Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı - Giyim eşyalarının imalatıdır. - Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatıdır. İlk 10 da yer alan sektörlerin toplam faaliyet sayısı içindeki %92,18 iken, istihdam içindeki payı ise %94,01 dir. Dolayısıyla ilk 10 sektörde yoğunlaşma çok güçlüdür. Her iki kategoride de gıda ürünleri imalatı ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı ilk iki sırayı almaktadır. Konya ilinde imalat sanayiindeki faaliyet sayısı ve istihdama göre yoğunlaşma NACE Rev.2 İmalat Sanayi Faaliyet Sayısı İstihdam 10 Gıda ürünlerinin imalatı İçeceklerin imalatı Tekstil ürünlerinin imalatı Giyim eşyalarının imalatı Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı

35 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayisi Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı Diğer ulaşım araçlarının imalatı Mobilya imalatı Diğer imalatlar Toplam Kaynak: TOBB Sanayi Veri Tabanı, 2012 Makine İmalatı Konya sanayiinde öne çıkan sektörlerden biri Makine ve Teçhizat İmalat Sanayidir. Ülkemizin Makine İmalat Sanayii alanındlki önemli üretim merkezlerinden biri olan Konya da Makine İmalat Sanayinin diğer bir kolu olan Araç Üstü Ekipman sanayinde Türkiye nin lider firması ve firmaları Konya da olup % 75 Pazar payına sahiptir. Konya da makine imalat sanayi alt sektörünün gelişmiş bir dalı da değirmen makinaları imalatıdır. Konya, değirmen makinaları imalatında, Konya daki değirmen makinaları imalatçıları; Türkiye deki pazar liderliğinin yanı sıra dünyada piyasalarında önemli bir yere sahiptir. Konya, endüstriyel hidrolik devre elemanlarından özellikle hidrolik silindir, hidrolik pompa ve hidrolik motor üretiminde Türkiye nin en önemli üretim merkezlerinden biridir. Konya da uzun ve büyük çaplı hidrolik silindir üretimi yapan Türkiye nin en büyük üreticisi Avrupa nın bu alandaki en büyük 3 kuruluşundan biri konumundadır. Makine İmalat Sektörünün Konya ihracatındaki payı giderek artmakta ve 2010 yılı ihracatındaki % 23,5 luk payla ilk sırada yer almaktadır. TOBB Sanayi Veri Tabanı verilerine göre Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı Konya iinde öne çıkan sektörlerden biridir. Konya, tarım alet makine ve ekipmanları imalatında Türkiye üretiminin %65 ine sahip olup, Türkiye ihracatının %45 ini gerçekleştirmektedir. Bu sektörde 761 faaliyet istihdam sağlanmaktadır. Alt sektörün, imalat sanayi içinde faaliyet oranı ve istihdam oranı %18 olup, alt sektör her iki kategoride de 2. sırada yer almaktadır. Makine ve ekipman imalatında kaynak makineleri, komprosörler, metal işleme makineleri, araç üstü ekipmanlar önemli üretim kalemleridir. Sektörde öne çıkan ilk üç üretim alanı; faaliyet, istihdam ile Tarım ve ormancılık makinelerinin imalatı, faaliyet, istihdam ile Akışkan gücü ile çalışan ekipmanların imalatı, faaliyet, istihdam ile Gıda, içecek ve tütün işleme makineleri imalatıdır. Konya Sanayi Odasına kayıtlı makine imalat sanayinde faaliyet gösteren 269 firma bulunmaktadır. Bunlardan % 12,6 sı kaldırma ve taşıma donanımları, %25,3 ü genel amaçlı makine ve kalıp imalatı, % 20,8 i akışkan gücü ile çalışan donanımlar, pompalar ve kompresörler imalatı, %21,9 u tarım ve hayvancılık makineleri ve % 19,3 ü ise değirmen makineleri ve diğer gıda makineleri üreticileridir. İlde büyük aşama kaydedilen ve Türkiye ihracatının büyük kısmının gerçekleştirildiği sektörler araç üstü ekipman sanayi (%75), metal işleme makineleri (%70) ve diğer tarım alet ve makineleri (%65) alt sektörleri şeklinde sıralanmaktadır. Makine imalat sanayiinde önemli olan diğer alt sektörler ise kaynak makineleri, kompresör, giyotin makas, pres, hidrolik silindir ve pompa, motor yenileme makineleri ve muhtelif matkap üretimleri olarak görülmektedir.

36 Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı Römork İmalatı Konya da Otomotiv Yan Sanayi; küçük işletmeler şeklinde karasörcülük ve oto yedek parça üretimiyle başlamıştır. TÜMOSAN ın üretime geçmesi Konya da oto yedek parça sanayiinin gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır. Konya, otomotiv yedek parça üretiminde ağırlıklı olarak aftermarket piyasasına hitap eden önemli bir üs haline gelmiştir. Konya da otomotiv yedek parça sanayiinin toplam ihracattaki payı yaklaşık % 20,5 dir. Ülkemizdeki en önemli motor piston ve gömlek, supap, krank, dişli ve conta fabrikaları Konya ilinde bulunmaktadır. alt sektördeki diğer işletmeler şasi, aks, motor bloğu, sindir kapağı, dişli, direksiyon, krank mili, şanzıman ve aktarma organları gibi ürünleri üretmektedir. Konya da otomotiv yan sanayinde üretim yapan firmaların bir çoğu dünya standartlarında üretim yapmakta büyük çoğunluğu uluslar arası kabul gören ve ihracat için zorunlu olan ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001, ISO-TS belgesine sahiptir. kalite belgesine sahiptir. Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı alt sektörünün ürettiği ürünlerin büyük kısmı başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere, Güney Amerika, Kuzey ve Güney Afrika, Ortadoğu, Türk Cumhuriyetleri ve Uzak Doğu ya ihraç edilmektedir. TOBB Sanayi Veri Tabanına göre alt sektörde 416 faaliyet istihdam görünmektedir. Alt sektör, imalat sanayii içinde hem faaliyet, hem de istihdam açısından %10 paya sahiptir. Motorlu kara taşıtlarının imalatı, kaporta, römork ve yarı römork imalatı ile yedek parça ve aksesuar imalatı göze çarpan önemli üretim kalemleridir. Sektörde öne çıkan ilk 3 faaliyet; faaliyet, istihdam ile Motorlu kara taşıtları için diğer parça ve aksesuarların imalatı; faaliyet, istihdam ile Motorlu kara taşıtları karoseri(kaporta) imalatı; treyler (römork) ve yarı treyler(yarı römork) imalatı; - 14 faaliyet, 393 istihdam ile Motorlu kara taşıtlarının imalatı; Öne Çıkan Otomotiv Yan Sanayi Ürünleri Türkiye Konya Üretici Sayısı Pistonlar Supaplar Aks, Dingil Segmanlar İstihdam Üretim (adet) Üretici Sayısı İstihdam Üretim (adet) Üretici Sayısı İstihdam Üretim (ton) Üretici Sayısı 4 2 İstihdam Üretim (adet)* Rot, Rotil Hidrolik Direksiyon Üretici Sayısı İstihdam Üretim (adet) Üretici Sayısı 4 1 İstihdam Üretim (adet)* *TOBB Sanayi Veri Tabanı, sanayi.tobb.org.tr/ Ana Metal Sanayii Konya ili, pik, çelik, sfero ve alüminyum döküm sanayii ile ülkemizin önemli döküm üretim merkezlerinden biridir. Ülkemizdeki dökümhanelerin %25 i Konya da yer almaktadır. Konya da döküm sanayinde faaliyet gösteren yaklaşık 1000 in üzerinde firma bulunmaktadır. Bu firmalar, 150 bin tonun üzerindeki üretim kapasitesi ile Türkiye nin toplam döküm üretiminin % 18 ini karşılamaktadır. Konya da döküm sanayi, son

37 yıllarda yapılan yeni yatırımlarla hızla büyümekte, ürün çeşitliliği ve kalitesi de sürekli gelişmektedir. Ana Metal sanayi alt sektöründe TOBB Sanayi Veri Tabanına kayıtlı 404 faaliyet, istihdam görünmektedir. Alt sektörün imalat sanayi içinde faaliyet oranı %10 iken istihdam oranı %8 dir. Alt sektör hem faaliyet hem de istihdam açısından imalat sanayii içinde 5. sırada yer almaktadır. Alt sektörde öne çıkan ilk üç üretim alanı: faaliyet, istihdam ile Demir dökümü, - 87 faaliyet, istihdam ile Çelik dökümü, - 19 faaliyet, istihdam ile hafif metallerin dökümüdür. Konya İli Döküm Sanayii NACE Rev.2- TR* Döküm Sanayi Mevcut Sanayi Durumu Kapasitedeki Pay {%) Faaliyet Sayısı** Kapasite İstihdam İlde Bölgede (TR52) Demir döküm kg , adet , Çelik dökümü kg , Hafif metallerin dökümü kg , Diğer demir dışı metallerin dökümü kg ,00 Öne Çıkan Döküm Alt Sektörleri İmalat Türü Türkiye Konya Üretici Sayısı Sfero Döküm İstihdam Üretim (ton) Üretici Sayısı Çelik Döküm İstihdam Üretim (ton) Üretici Sayısı Pik Döküm İstihdam Üretim (ton) Üretici Sayısı 1 1 Çatal, Kaşık, Bıçak (Siyah Sac) İstihdam 9 9 Üretim (ton)* Kaynak: TOBB Sanayi Veri Tabanı 2010 Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Türkiye tarımsal üretiminde önemli paya sahip olan Konya ilinde tarımsal teknolojilerle ilgili sanayii ve tarıma dayalı sanayi alt sektörleri hızlı bir gelişim göstermiştir. Bu kapsamda, Konya da imalat sanayii içinde öne çıkan iki sektörden biri gıda sanayiidir. Konya, Türkiye nin un, şeker ve tuz üretiminde en büyük paya sahip ilidir. Türkiye nin en önemli ve yüksek kapasiteli buğday unu fabrikaları Konya dadır. Konya da; Konya, Çumra, Ereğli, Ilgın olmak üzere 4 adet şeker fabrikası bulunmaktadır. Ülkemizin tuz ihtiyacının % 65 i Tuz Gölündeki tuzlalardan karşılanmaktadır. Süt ve süt ürünleri ile şeker ve şekerli mamüller sanayinde son yıllardaki gelişmeler Konya nın bu sektördeki payını artırmış ve iç piyasanın en büyük tedarik merkezi haline gelmiştir. Konya da Gıda ürünleri ve içecek imalatı alt sektöründeki işletmelerin tümü dünya standartlarında üretim yapmakta büyük çoğunluğu ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001, ISO 22000, HACPP, BRC belgesine sahiptir. TOBB Sanayi veritabanı verilerine göre Konya da gıda alt sektöründe 903 adet faaliyet, istihdam sağlanmaktadır. Alt sektörün imalat sanayi içinde faaliyet oranı %21 iken istihdam içindeki oranı %28 dir.

38 Konya ilinde öne çıkan ilk üç üretim alanı; faaliyet, istihdamla süthane işletmeciliği ve peynir imalatı - 17 faaliyet, istihdamla şeker imalatı, - 99 faaliyet, istihdamla öğütülmüş hububat ve sebze ürünleridir Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri İmalatı Konya da, tekstil sektöründe faaliyet gösteren firmaların sayısı hızlı bir artış trendindedir. İlde yapağı yıkama, halı ipi, halı, kilim, konfeksiyon, triko ve çorap üretimi yapan çok sayıda sanayi kuruluşu bulunmaktadır. TOBB Sanayi Vertabanına göre Konya da iş giysisi, iç giyim, çorap imalatı ve diğer giyim eşyası imalatı yapan 150 faaliyet ve istihdan bulunmakta olup alt sektör toplam imalat sanayi içinde %4 paya sahiptir. Konya da tekstil sanayiinde 34 faaliyet ve 2095 istihdam bulunmaktadır., Deri Ürünleri ve Ayakkabı İmalatı Konya da gelişmiş olan sanayi alt sektörlerinden birisi de ayakkabı imalat sanayidir. Konya da ayakkabı ve ayakkabı üretiminde kullanılan malzeme ve bileşenlerin üretimi yapılabilmektedir. Ayrıca, ayakkabı makinelerinin de üretimi yapılmaktadır. Sektörde yaklaşık 10 bin kişi çalışmakta olup, 70 e yakın ayakkabı fabrikası ve 500 e yakın KOBİ statüsünde imalathane bulunmaktadır. Yıllık 15 milyon çift ayakkabı üretimi ile Türkiye pazarının % 15 ine sahip olan Konya daki ayakkabı üretim sektörü, üretim kapasitesi yönünden İstanbul ve İzmir in ardından 3 üncü sırada yer almaktadır. TOBB Veri Tabanında Deri ve ilgili ürünlerin imalatı konusunda 69 faaliyet, 1275 istihdam yer görünmektedir. Konya Ticaret Odası na Kayıtlı Ayakkabıcılık Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmalar Komite No: Grup Şahıs +Şirket Ayakkabı İmal Edenler Kundura Levazımatı,Deri Kösele ve Taban İmal Edenler, Lastik, Kauçuk Satanlar ve Plastik Ayakkabı İmal Edenler Ayakkabı Toptan Satıcıları Perakende Ayakkabı Satanlar ve Kavaflar Çantacılar,Deri Konfeksiyoncuları ve Kürkçüler Plastik,Kauçuk,Muşamba ve Lastik Ayakkabı 53 Satanlar Türkiye deki az sayıdaki ayakkabı eğitimi ile ilgili eğitim veren meslek lisesinden biri de Konya da bulunmaktadır. Konya daki Meram Atatürk Anadolu Meslek Lisesi ve Meslek Lisesindeki ayakkabı-tasarım bölümü döneminde açılmıştır. öğretim yılında Selçuk Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu bünyesinde kurulan iki yıllık Ayakkabı Tasarım Bölümü akademik yılında öğrenci almaya başlamıştır. Plastik ve Kauçuk Ürünleri İmalatı Konya da plastik ve kauçuk ürünler imaları sektöründe çok sayıda imalatçı bulunmaktadır. Konya, plastikten mamül inşaat malzemelerinin üretiminde ülkemizin öne çıkan bölgelerinden biridir. Konya da PVC kapı ve pencere profili üreten ülke çapında 2 büyük firma ve bazı küçük imalattçılar bulunmaktadır. Konya da plastik ambalaj malzemesi üreten ve baskı yapan Türkiye pazarında lider konumda olan üretici firmalar bulunmaktadır. Konya daki plastik sulama sistemi ekipmanı ve plastik sulama boruları üretimi yapan çok firma bulunmaktadır. Konya daki farklı sektörlere yönelik ürünler üreten lastik plastik sanayiinin toplam üretim ve ihracattaki payı giderek artmaktadır. TOBB Veri Tabanında Konya da Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı alt sektöründe 344 faaliyet, istihdam görünmektedir. Alt sektör, imalat sanayii içinde ki faaliyet sayısın göre %8, istihdama göre %9

39 paya sahiptir. Sektörde ağırlıklı olarak plastik tabaka ve profil imalatı, plastik paketleme malzemeleri imalatı, inşaat malzemeleri imalatı gerçekleştirilmektedir. Sektörde öne çıkan ilk üretim alanı: 88 faaliyet, istihdam ile Plastik tabaka, levha, tüp ve profil imalatı; 78 faaliyet istihdam ile Plastik torba, çanta, poşet, çuval, kutu, damacana, şişe, makara vb. paketleme imalatı; 37 faaliyet, istihdam ile Plastik inşaat malzemesi imalatıdır. Ağaç Ürünleri ve Mobilya İmalat Sanayi Ağaç ürünleri sanayinde de büyük bir potansiyele sahip Konya ilinde; kerestecilik, taban tahtası, lambri, ahşap parke, ahşap kapı ve pencere, laminat ve soft kaplama, ahşap yapı elemanları üreten çok sayıda sanayi kuruluşu bulunmaktadır. Mobilya sanayii sektöründe hem büro hem de ev mobilyası üreten ülke çapında Pazar payına sahip çok sayıda büyük kuruluş bulunmaktadır. Mobilya ürünleri, Konya nın ihracatında ilk 10 ürün arasında yer almakta olup Konya nın toplam ihracatındaki payı % 4 tür. TOBB Sanayi Veri Tabanına göre Ağaç Ürünleri Ve Mobilya İmalat Sanayii alt sektörü gerek faaliyet sayısı, gerekse istihdam olarak ilk 10 içinde yer almaktadır. Alt sektör, imalat sanayi içinde 199 faaliyet ile faaliyet bazında %5, istihdam ile istihdam bazında %4 paya sahiptir. Sektörde öne çıkan ilk üç faaliyet; 37 faaliyet, 1040 istihdam ile Mobilya imalatı, 34 faaliyet, istihdam ile Büro ve mağaza mobilyaları imalatı, 39 faaliyet, 403 istihdam ile Mutfak mobilyaları imalatıdır. Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalat Sanayi Konya da muhtelif mutfak eşyaları, sanayi tipi buzdolapları, depolama ve raf sistemleri, ev gereçleri, soba ve soba malzemeleri, kalorifer kazanları, güneş enerjisi kollektörleri, LPG tankı, akaryakıt tankları, gaz dönüşüm sistemleri, bağlantı elemanları ve av tüfekleri üretiminde Türkiye çapında Pazar payına sahip çok sayıda sanayi kuruluşu bulunmaktadır. Beyeşehir in Huğlu ve Üzümlü beldelerinde üretilen av tüfekleri dünya açpında üne sahiptir. TOBB Sanayi Veri Tabanında Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) alt sektöründe 434 faaliyet istihdam görünmektedir. İmalat sanayi içinde faaliyet oranı %10 olan sektörün, istihdamdaki oranı ise %8 dir. Alt sektörde öne çıkan ilk üç üretim alanı; - 75 faaliyet, istihdam ile Metal yapı ve yapı parçaları imalatı; - 68 faaliyet, istihdam ile Silah ve mühimmat (cephane)imalatı; - 36 faaliyet, istihdam ile Metalden diğer tank, rezervuar ve konteynerler imalatıdır. Diğer Alt Sektörler Kağıt ve Kağıt Ürünleri İmalat Sanayi alt sektöründe kağıt ambalaj malzemesi, karton kutu, basım ve yayım, kağıt torba, mukavva kutu, sürekli form, kraft kağıttan torbası, yumurta viyolu, defter ve benzeri mamüllerin üretimini yapan çok sayıda sanayi kuruluşu bulunmaktadır. TOBB Sanayi Veri Tabanına göre Bu sektörde yaklaşık 160 firma üretim yapmaktadır. Metalik Olmayan Diğer Mineral Ürünler İmalat Sanayi alt sektöründe ısı yalıtımlı çift cam (ısıcam), kesme kristal cam, cam karo, teperli bombe cam, cam şişe gibi ürünleri üreten çok sayıda sanayi kuruluşu bulunmaktadır. Konya da çimento fabrikası, ateşe dayanıklı tuğla üreten Krom Magnezit fabrikası ve diğer tuğla ve hazır beton fabrikaları mevcuttur. İlde inşaat sektörünün gelişmesine paralel olarak sektör de ildeki gelişimini hızlı bir şekilde sürdürmektedir. TOBB Sanayi Veri Tabanına göre alt sektörde 170 faaliyet istihdam görünmektedir. Alt sektörün imalat sanayi içindeki payı faaliyet sayısına göre %5, istihdama göre %4 tür.

40 Sektörde öne çıkan ilk üç faaliyet; 40 faaliyet, 909 istihdam ile İnşaat amaçlı beton ürünlerin imalatı; 37 faaliyet, 822 istihdam ile Hazır beton imalatı; 32 faaliyet, 744 istihdam ile Taş ve mermerin kesilmesi, şekil verilmesi ve bitirilmesi; Madencilik Konya ili maden rezervleri açısından oldukça zengin bir ildir. İlde halen işletilen ve gerek il gerekse ülke ekonomisine katkı sağlayan pek çok maden söz konusudur. İlde madencilik sektöründe yatırım yapılabilecek yatırım konular: mermer istihracı ve işleme, linyit istihracı, kum-çakıl istihracı ve işlenmesi, bentonit istihracı, kil istihracı, kaolen istihracıdır. Konya ilinin maden potansiyelini değerlendirmeye ve bu ürünlerin katma değerinin artırılmasına yönelik olarak yukarıda verilen yatırım konuları öneri niteliğinde olup her bir konu için fizibilite etüdüne gerek bulunmaktadır. Seydişehir Eti Alüminyum Tesisleri, alanında ülkenin en önemli tesisi konumundadır. Tesis, hammadde ihtiyacını Seydişehir deki boksit yataklarından karşılamaktadır. Bölgede alanda 38 milyon ton boksit rezervi bulunmaktadır. Konya-Doğanhisar da 900 bin ton rezervli işletilen bir seramik (bağlama) kil yatağı Sağlık ta 6,9 milyon ton rezervli kaolen ve bentonit sahası, Ilgın da 2 milyon ton mümkün rezervli kil sahası bulunmaktadır. Ayrıca Konya il merkezinde krom-manyezit fabrikası, 50 milyon tonu bulan muhtemel+mümkün rezervli alandan üretim yapmaktadır. Bölgede Akşehir-Beyşehir ilçelerinde bir kısmı işletilen 3 milyon ton görünür, 30 milyon ton mümkün rezervli barit yatakları, işletilmeyen Sarayönü, Sızma ve Ladik civa sahaları, Beyşehir, Seydişehir ve Ilgın da tonu bulan linyit sahaları bulunmaktadır. Bunun yanında bölgede Akşehir ve Beyşehir bölgesinde zengin mermer yatakları bulunmaktadır. Beyşehir ilçesi mermer sahaları ile gelecek için önemli bir potansiyeli bünyesinde taşımaktadır. Ayrıca, Karapınar da yeni bulunan linyit rezervleri termik santral işletim kapasitesi ile gelecek için önemli bir enerji kaynağı konumundadır. İlave olarak Bozkır Dutlu sahasında ton muhtemel asbets rezervi; Ilgın ve Halkapınar da toplam ton muhtemel kireç taşı rezervi bulunmaktadır. Akşehir ilçesinde ise m³ mümkün rezerv mermer bulunmaktadır. Ayrıca Sarayönü, Beyşehir ve Kadınhanı nda ton iyi kalitede tuğla-kiremit jeolojik rezervi mevcuttur. Enerji Üretimi Konya ilinin elektrik enerjisi ihtiyacı mevcut durumda hidrolik ve termik santrallarda yapılan üretimlerle karşılanmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarından rüzgâr ve güneş enerjisi Konya için potansiyel enerji kaynaklardır. Enerji alanında aşağıdaki yatırım konuları önerilmektedir: Enerji-Enerji: Rüzgâr Enerjisi Santralı (RES). Konya için RES kurulabilecek potansiyel toplam kurulu güç 1,860 MW ve toplam alan 372 km 2 olarak belirlenmiş olup, RES yatırımları için fizibilite etütlerine gerek vardır. Enerji-Enerji: Güneş Enerjisi Santralı (GES). Türkiye'de güneş enerjisi yatırımları 2013 yılı sonuna kadar toplam 600 MW ile sınırlandırılmış olup, bunun 92 MW'lık bölümü Konya'ya tahsis edilmiştir. Konya'nın özellikle Karapınar Bölgesinde yapılabilecek GES yatırımları için fizibilite etütlerine gerek vardır. Rekabetçilik İllerarası Rekabetçilik Endeksi sonuçlarına göre 13. sırada yer alan Konya, da 12. sıraya ilerlemiş olup, global krizin yaşandığı Endeks değerine göre Türkiye deki 81 il arasında en rekabetçi 17. il olmuştur. 24,15 Genel Endeks değerine sahip olan ilin rekabet gücünde en yüksek paya sahip olan alt endeks % 46,69 ile Erişilebilirlik Alt Endeksi dir. Bunu sırasıyla; % 29,06 ile Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi nin, % 20,05 ile Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi nin ve % 4,20 ile Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi nin takip ettiği tespit edilmiştir. İlin rekabetçiliğinde en yüksek paya sahip olmasına rağmen, yıllar içinde devamlı olarak sıra kaybettiği

41 Erişilebilirlik Alt Endeksi ne ait değişkenler incelendiğinde Konya nın; Kilometrekare Başına Düşen Bölünmüş Yol Uzunluğu bakımından 50. sıradan 53. sıraya gerilemesi ve Haberleşme-Ulaştırma Alanında Kamu Yatırımı na ait sıralamada bir önceki seneye göre 13 sıra gerileyerek 46. sırada yer alması ilin sıralamada gerilemesinin sebepleri arasında gösterilebilir. İç ve dış hat uçak seferlerinin gerçekleştiği il, Kilometrekare Başına Düşen Araç Sayısı na ait sıralamada 81 il arasında bir önceki sene oldugu gibi 39. sırada bulunmaktadır. Konya; Erişilebilirlik Alt Endeksi sonuçlarına göre 21. sırada yer alırken, döneminde 22. sıraya gerilemiştir. İl, Alt Endeks değerine göre 81 il arasında en rekabetçi 24. il olmuştur. Son yıllarda ülkemizin ekonomik açıdan en dinamik illerinden biri olan, sanayi, ticaret, tarım sektörlerinde oldukça dikkat çeken bir gelişme kaydeden Konya nın rekabeteçilik sıralamasında en üst sıralarda görülmemesinin nedeni; ilin ülkemizin en büyük ilçe ve belde sayısına sahip il olması, ülkemizin en büyük yüzölçümüne sahip ili olması, ildeki ekonomik faaliyetlerin ağırlıklı olarak merkezde toplanmasından kaynaklanmaktadır. Konya Ovaları Projesi (KOP) Son yıllarda bölgesel ülkemizde uygulamaya konulan en önemli bölgesel projelerden biri Konya Ovaları Projesi (KOP)dir. Başlangıçta sulama projeleri olarak tanınan KOP, 2011 yılında 'Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi'nin kurulmasıyla bir bölgesel kalkınma projesine dönüştü. Proje, başta Konya olmak üzere Karaman, Aksaray ve Niğde illerini kapsıyor. Uygulama alanı, Türkiye yüzölçümünün %8 ini kapsayan proje, aynı zamanda ülkemizdeki sulanabilir tarım arazilerinin de %13 ünü kapsamakta. Ülkemiz için hayati önem taşıyan KOP ile Konya ve Karaman Ovalarının sulanması, Konya, Karaman ve Aksaray şehir merkezlerinin içme, kullanma, sanayi suyu ihtiyaçlarının karşılanması ve hidroelektrik enerji üretimi hedeflenmekte. Projenin tamamlanması ile mevcut su kaynakları kendisine yetmeyen buna rağmen su kaynaklarının önemli bir kısmı denize dökülmekte olan Konya Ovası nın su potansiyeli rasyonel biçimde değerlendirilecek, proje ile Göksu Irmağından Konya Kapalı Havzasına yılda 414 milyon m³ su aktarılarak bölgenin sulama, içme ve kullanma suyu ihtiyacının önemli bir ksımı karşılanacak. KOP'un en önemli adımı olan, 2007 yılında temeli atılan 17 kilometrelik Mavi Tünel Projesi tüm hızıyla devam ediyor. KOP Projesinin ilk etabı olan 205 milyon metreküplük su depolama kapasitesine sahip olacak Bağbaşı Barajı nın inşaatı da devam ediyor. Afşar Barajının 2012 yılı Aralık ayında su tutmaya başlaması bekleniyor. GAP tan sonraki en büyük sulama yatırımının gerçekleştirilmesini amaçlayan Konya Ovaları Sulama Projesi (KOP) toplam 16 projeden meydana geliyor. Bunlardan 14 adedi sulama, 1 adedi hizmet ve 1 adedi de enerji projesi. Konya Çumra Projesi ( hektar) Konya Çumra I. Merhale Projesi ( hektar) Konya Çumra II. Merhale Projesi ( hektar) Konya Çumra III. Merhale Projesi ( hektar) Ereğli Projesi ( hektar) llgın Projesi ( hektar) Karaman Projesi ( hektar) Ayrancı Projesi (5.438 hektar) Sarayönü Beşgözler Projesi (5.630 hektar) Beyşehir Damlapınar Projesi (1.020 hektar) Gebere Projesi (930 hektar) Gümüşler Projesi (414 hektar) Akkaya Projesi (2.000 hektar) Murtaza Projesi (1.191 hektar) Uluırmak Projesi ( hektar) Küçüksu Projeleri ( hektar) İl Özel İdaresi Sulamaları ve Halk Sulamaları (YAS+YÜS) ( hektar) İçmesuyu Projeleri (164,1 milyon m³/yıl) Göksu Havzası Enerji Projeleri (948 MW, 3,06 milyar kwh/yıl)

42 KOP tamamlandığında, hektar arazi sulanacak, 164,1 milyon m³ içme, kullanma ve sanayi suyu temin edilecek, 3,06 milyar kwh/yıl enerji üretilecek. KONYA İLİNDEKİ SANAYİ YATIRIMLARINA YÖNELİK TEŞVİK VE DESTEKLER 2012 Yılında Yürürlüğe Giren Teşvik Sistemi Kapsamında Konya İlindeki Yatırımların Yararlanacağı Teşvik Unsurları Türkiye'de yatırımlara sağlanan kamu destekleri ile ilgili teşvik sistemi, tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2012/1) ile yeniden düzenlenmiştir. Yeni Teşvik Sistemi: Genel Teşvik Uygulamaları, Bölgesel Teşvik Uygulamaları, Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki, Stratejik Yatırımların Teşviki, şeklinde dört ana bölümden oluşmuştur. A.Genel Teşvik Uygulamaları Genel teşvik uygulamalarında, bölge ayrımı yapılmaksızın, teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımlar, KDV İstisnası ve Gümrük Muafiyeti destekleri ile desteklenmektedir. Konya iline yapılan yatırımlar doğal olarak bu teşvik unusurundan yararlanabiliyor. 6. Bölgede yapılan yatırımlara ek olarak asgari ücret üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi Stopajı Desteği ve Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği sağlanmaktadır. Genel teşvik sistemi kapsamında teşvik edilemeyecek yatırımlar:

43 Un, irmik (makarna imalatı ile entegre irmik yatırımları ve mısır irmiği yatırımları hariç), yem (balık unu, balık yağı, balık yemi ve entegre hayvancılık üretimi içindeki yem üretimi hariç), nişasta ve nişasta bazlı şeker. Dışarıya yemek hizmeti sunan işletmeler (hazır yemek). Küp şeker. 5 dekarın altındaki seracılık yatırımları. Bitkisel üretim (5 dekar ve üstü seracılık yatırımları, kültür mantarı yetiştiriciliği ve entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem bitkileri yetiştiriciliği hariç). Bölgesel uygulamalar kapsamında teşvik edilecek entegre hayvancılık yatırımları ve şartlı desteklenecek hayvancılık yatırımları dışındaki hayvancılık yatırımları. 5 ton/gün ve altında üretim kapasitesine sahip süt işleme yatırımları. Teşviki belirli şartlara bağlı yatırım konuları: Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş, Et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş, Damızlık büyükbaş entegre hayvan yetiştiriciliğinde (et/süt yönlü) asgari 150 büyükbaş/dönem, Kanatlı entegre yatırımlarında adet/dönem, Süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında (damızlık dahil) küçükbaş/dönem şartı aranır. B.Bölgesel Teşvik Uygulamaları 2012 yılında yürürlüğe giren bölgesel teşvik uygulamasında, yeni bir bölgesel harita-il bazlı bölgesel teşvik sistemi getirilerek Türkiye sosyo-ekonomik gelişmişlik durumuna göre 6 bölgeye ayrılıyor. Bölgesel teşvik unsurları arasında Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, SGK İşveren His. Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi, Faiz Desteği, Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği yer alıyor. Konya bu düzenlemeye göre 2. derecede gelişmiş illerin yer aldığı 2. bölgede bulunuyor.

44 Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde birmilyon Türk Lirası, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise beşyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Ayrıca, yatırımların asgari kapasite, sabit yatırım tutarı ve diğer şartları sağlaması da gerekir. Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için asgari ikiyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde ellisini aşamaz. Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için, projenin uygun görülmesi ve teşvik belgesi düzenlenmesi gerekir. Teşvik belgesi müracaatları, Ekonomi Bakanlığına yapılır. Ancak, genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan ve sabit yatırım tutarı onmilyon Türk Lirasını aşmayan, tebliğle belirlenecek yatırımlar için yatırımcının tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilir. Tarım Sektörüne yönelik yatırımlar, Genel Teşvik Sistemi ve Bölgesel Teşvikler den yararlanabilir. Bölgelere sağlanan bölgesel teşvik unsurları ile bunlara ait süre veya oranlar DESTEK UNSURLARI 1 II III IV V VI KDV İstisnası VAR VAR VAR VAR VAR VAR Gümrük Vergisi Muafiyeti VAR VAR VAR VAR VAR VAR Vergi İndirimi OSB Dışı Yatırıma Katkı Oranı (%) OSB İçi SGK İşveren His. Desteği (Destek Süresi) OSB Dışı 2 yıl 3 yıl 5 yıl 6 yıl 7 yıl 10 yıl SGK İşveren His. Desteği (Destek Süresi) OSB İçi 3 yıl 5 yıl 6 yıl 7 yıl 10 yıl 12 yıl Yatırım Yeri Tahsisi VAR VAR VAR VAR VAR VAR Faiz Desteği YOK YOK VAR VAR VAR VAR Gelir Vergisi Stopajı Desteği YOK YOK YOK YOK YOK 10 yıl

45 Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği (Destek Süresi) YOK YOK YOK YOK YOK 10 yıl Konya ilinde Bölgesel Teşvikler Kapsamında Desteklenen Tarımsal Sektörler BÖLGESEL TEŞVİKLERDEN ASGARİ YATIRIM TUTARLARI VEYA YARARLANACAK SEKTÖRLER KAPASİTELERİ Entegre hayvancılık yatırımları (entegre 1 Milyon TL damızlık hayvancılık yatırımları dahil)* Gıda ürünleri ve içecek imalatı** 2 Milyon TL Su ürünleri yetiştiriciliği (Balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil) 1 Milyon TL Soğuk hava deposu hizmetleri metrekare Lisanslı depoculuk 2 Milyon TL Seracılık 40 Dekar *Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 700 büyükbaş/dönemdamızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, damızlık küçükbaş entegre yatırımlarında küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında küçükbaş/dönem v e kanatlı entegre yatırımlarında adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz). **Gıda ürünleri ve içecek imalatı yatırımlarından "makarna, makarna ile entegre irmik yatırımları, şehriye, kuskus, yufka, kadayıf, pirinç, ev hayvanları için hazır yem, balık unu, balık yağı, balık yemi, ekmek, rakı, bira, kuruyemiş, turşu, linter pamuğu, çay, fındık kırma/kavurma, hazır çorba ve et suları ve müstahzarları üretimleri ile tahıl ve baklagil tasnif ve ambalajlanması" yatırımları bölgesel teşviklerden yararlanamaz. Stratejik yatırımlara verilen teşvikler 2012 yılında yürürlüğe giren teşvik uygulamasında en kapsamlı destek stratejik yatırımlara veriliyor. Stratejik yatırımlar, yatırımın yapıldığı bölgenin sosyoekeonomik gelişmişlik durumuna bakılmaksızın aşağıdaki destek unsurlarından KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği yatırım yeri tahsisi faiz desteği bina inşaat harcamalarına KDV iadesi yararlanıyor. İlave olarak, sadece 6. bölgedeki yatırımlar için 10 yıl süreyle uygulanmak üzere Gelir Vergisi Stopajı Desteği de veriliyor. Stratejik yatırımların teşviki ile Girdi Tedarik Stratejisi ve İthalat Haritası çerçevesinde, cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek ara malları ve ürünlerin üretimine yönelik, uluslararası rekabet gücünü artırma potansiyeline sahip, yüksek teknolojili ve yüksek katma değerli yatırımları teşvik etmek amaçlanıyor. Stratejik yatırımlar aşağıdakileri kapsar: İthalat bağımlılığı yüksek ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar ile münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek enerji yatırımları, Asgari yatırım tutarı 50 milyon TL olan yatırımlar, %50'den fazlası ithalatla karşılanan yatırımlar, Asgari %40 katma değer üreten yatırımlar, Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değeri son 1 yıl itibariyle en az 50 milyon USD olan (yurt içi üretimi olmayan mallarda bu şart aranmayacaktır) yatırımlar. Öncelikli Yatırımlar 2012 Yılında yürürlüğe giren teşvik sisteminde öncelikli alanlarda yapılacak yatırımlar, hangi bölgede yapılmış olmasına bakılmaksızın 5'inci Bölge desteklerinden yaralanacaklardır. Konya ilinde yapılacak öncelikli yatırımlar da 5. Bölge desteklerinden yararlanacaktır. Öncelik arz eden yatırım konuları şunlardır: Madencilik yatırımları,

46 Demiryolu ve denizyolu ile yük veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar, Test merkezleri, rüzgâr tüneli ve benzeri nitelikteki yatırımlar, Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerinde yapılacak turizm yatırımları, Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek ilk, orta ve lise eğitim yatırımları, Yatırım tutarı 20 Milyon TL üzerinde olan; Belirli ilaç yatırımları, Savunma sanayi yatırımlar. Kümelenme ve Ar-Ge Yatırımları Bölgesel teşvik uygulamalarının yatırım havzalarının oluşturulması ve kümelenmenin desteklenmesi hedefleri çerçevesinde, kümelenme ve Ar-Ge yatırımları şu şekilde tanımlanmıştır: Organize Sanayi Bölgeleri'nde yapılacak yatırımlar, Sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar, TÜBİTAK tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünün üretimine yönelik yatırımlar. Kümelenme ve Ar-Ge yatırımları grubuna giren yatırımlar, vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi destekleri açısından bir alt bölgede uygulanan desteklerden yararlanacaklardır. AR-GE ve çevre yatırımları AR-GE ve çevre yatırımları; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti ve faiz desteğinden yararlandırılır. Söz konusu yatırımlar, 6 ncı bölgede gerçekleştirilmesi halinde gelir vergisi stopajı ve sigorta primi desteğinden de yararlanabilir. Teşvik Unsurları: Vergi İndirimi: Bölgesel teşvik uygulamaları ve büyük ölçekli yatırımların teşviki ana başlıkları altında sağlanan vergi indirimi desteği bölgelere göre farklılık gösteriyor. Yeni sistemde bölgelere yapılan yatırımlara uygulanacak vergi indirim oranı yatırımın ölçeğine, yatırımın yapıldığı bölgeye ve yatırımın başlayış tarihine göre yüzde 10 dan başlayıp yüzde 60 a kadar değişiyor. Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar aşağıda belirtilen oranlarda indirimli olarak uygulanıyor tarihine kadar (dahil) yatırıma başlanılmış yatırımlara uygulanacak indirim oranları ve yatırıma katkı oranları * Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımlar Bölgeler Kurumlar vergisi Kurumlar vergisi Yatırıma katkı Yatırıma katkı veya gelir vergisi veya gelir vergisi oranı (%) oranı (%) indirim oranı (%) indirim oranı (%) *Stratejik yatırımlar için tüm bölgelerde uygulanacak vergi indirimi oranı yüzde doksan ve yatırıma katkı oranı yüzde ellidir.

47 tarihinden sonra başlanılan yatırımlara uygulanacak indirim oranları ve yatırıma katkı oranları * Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımlar Bölgeler Kurumlar vergisi Kurumlar vergisi Yatırıma katkı Yatırıma katkı veya gelir vergisi veya gelir vergisi oranı (%) oranı (%) indirim oranı (%) indirim oranı (%) *Stratejik yatırımlar için tüm bölgelerde uygulanacak vergi indirimi oranı yüzde doksan ve yatırıma katkı oranı yüzde ellidir. İndirimli kurumlar vergisi oranı kural olarak sadece, yapılan yatırımdan elde edilen kazançlara uygulanabilir. Bu çerçevede yeni yapılan yatırım dışındaki faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli oran değil standart oran uygulanır. Bununla birlikte, yatırıma başlanan tarihten itibaren, yatırıma katkı tutarına mahsuben, belli ölçüde yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerden elde edilen kazancına da indirimli oran uygulama olanağı verilmiştir. Kararnamede yapılan düzenlemeye göre, yatırıma katkı tutarına mahsuben, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşmamak ve toplam yatırıma katkı tutarının; Büyük ölçekli yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlarda; 2. Bölge'de yüzde onunu, 3. Bölge'de yüzde yirmisini, 4. Bölge'de yüzde otuzunu, 5. Bölge'de yüzde ellisini ve 6. Bölge'de yüzde seksenini, Stratejik yatırımlarda; 6. Bölge'de yüzde seksenini, diğer bölgelerde yüzde ellisini, geçmemek üzere yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir. Konya Organize Sanayi Bölgesinde tarihinden önce başlanılmış olan TL tutarındaki bölgesel teşvike tabi bir yatırımı düşünelim. Organize Sanayi Bölgesine yapılacak yatırımlar bir alt bölgenin teşvik rakamlarından yararlanacağı için Yatırıma Katkı Oranı % 25, vergi indirimi oranı % 60 dır. Bu yatırımın Yatırıma Katkı Tutarı; yapılabilecek toplam gelir/kurumlar vergisi muafiyet sınırını ifade eder. Yatırıma Katkı Tutarı, yatırım tutarı ile Yatırıma Katkı Oranı çarpılarak X 0.25 = TL olarak bulunur. Bu yatırımın tutarının %25'i, yani YL lik kısmı devletçe karşılanacaktır. Devlet bu tutarı yatırımcıya nakit olarak ödemek yerine bu yatırımdan elde edilecek kazançları düşük oranda vergilendirerek gerçekleştirecektir. Buna göre, yapılan yatırımdan elde edilen vergi indirimi toplamı TL ye ulaşıncaya kadar indirimli vergi oranı uygulanacak, bu yolla devlet yatırımcıya TL vergi tasarrufu sağlamış olacaktır. İndirilen vergi tutarı, Yatırıma Katkı Tutarına ulaştığında, standart kurumlar vergisi oranının uygulanmasına başlanılacaktır. Yatırımın, işletemeye girdiği ilk yıl içinde TL kazanç elde ettiğini kabul edelim. Kurumlar /gelir vergisi oranı 2. Bölge OSB yatırımı için %60 indirimli uygulanacağı için %20-(%20 X %60)= % 8 dir. Bu durumda ödenmesi gereken indirimli vergi tutarı X % 8 = TL edecektir. Vergi indirimi uygulanmadığı durumda yatırımıcının ödemesi gereken vergi tutarı X % 20 = TL dir. Bu durumda, yatırımcının 1 yıl içinde yararlandığı toplam vergi indirimi = TL olacaktır. Yıllık kazanca bağlı olarak değişecek vergi indirimlerin toplamı Yatırıma Katkı Tutarı olan TL sınırına ulaşıncaya kadar vergi indirimi desteği devam edecektir. Vergi indirimi için bir süre kısıtlaması yoktur. Yatırım tutarı arttıkça indirgenmiş tutarda artacaktır. Örnekteki yatırımın her yıl TL kazanç sağladığını farz edersek bu yatırım için yaklaşık 10 yıl vergi indirimi uygulanabilecektir.

48 tarihine kadar Konya da yatırım yapan bir firma, yatırım dönemindeki tüm faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar için her hangi bir süre kısıtlaması olmaksızın yatırımın yüzde 20 sine, yatırım OSB içinde yapılmış ise yüzde 25 ine kadar miktarda vergi indiriminden yararlanma hakkına sahiptir. Yatırımın stratejik yatırım olması halinde hangi bölgede olduğuna bakılmaksızın vergi indirimi oranı yüzde doksan ve yatırıma katkı oranı yüzde ellidir. Vergi İndirimi Uygulaması Örnek Hesaplama 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 6. Bölge Yatırım Tutarı (Bin TL) Vergi İndirimi (%) Yatırıma Katkı Oranı (%) Yatırıma Katkı Tutarı (Bin TL): Yatırım Döneminde Yatırıma Katkı Tutarı: (Bin TL) (%10) 100 (%20) 250 (%30) 450 (%50) (%80) İşletme Döneminde Yatırıma Katkı Tutarı: (Bin L) (%90) 900 (%80) (%70) (%50) (%20) 500 Yatırıma Katkı Tutarına ulaşıncaya kadar uygulanacak kurumlar /gelir vergisi oranı (%) İndirilecek vergi oranı (%) Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar ile 5520 sayılı Kanun gereği finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar ve rödovans sözleşmesine bağlı olarak yapılan yatırımlar vergi indirimi desteğinden yararlanamaz. İndirimli oranlar stopaj suretiyle yapılan vergilendirmede uygulanmaz. Konya ilinde yapılacak yatırımlar, sigorta primi işveren hissesi desteğinden 'e kadar yararlanabilecektir tarihinden itibaren Konya'nın içinde bulunduğu 2. bölgede söz konusu destek unsuru uygulanmayacaktır. Bölgesel teşvik uygulamalarında destek tavanı %15, büyük ölçekli yatırımların teşvikinde destek tavanı %5'tir. Yatırım Yeri Tahsisi Bakanlıkça teşvik belgesi düzenlenmiş büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için, Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsis edilebilir. Hizmet sektörü yatırımlarına ve Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yapılan yatırımlara arazi tahsisi yapılamaz. KDV istisnası ve iadesi Teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV den istisna edilebilir. Aynı hüküm, teşvik belgesinin veya teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir işlemleri ile makine ve teçhizat listelerinde set, ünite, takım vb. olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanır. Sabit yatırım tutarı beşyüzmilyon Türk Lirasının üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaat harcamaları da KDV iadesinden yararlandırılabilir.

49 Gümrük Vergisi Muafiyeti Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizat, karayolu ve deniz taşıtları, aksam ve parçaların ithalinde belli koşullara uygunluk sağlanması halinde gümrük vergisi muafiyeti tanınmaktadır. Faiz Desteği Talep edilmesi halinde, bölgesel teşvik uygulamaları ve stratejik yatırımlar ile AR-GE ve çevre yatırımları kapsamında desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı bütçe kaynaklarından karşılanabilmektedir. Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği Gelir Vergisi Stopaj Desteği ve Sigorta Primi İşçi Hissesi desteği sadece 6. Bölgede verilmektedir. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Bakanlık bütçesinden karşılanabilmektedir. Konya'nın içinde yer aldığı 2. Bölgedeki yatırımlar kredilerde faiz desteğinden yararlanamamaktadır. Konya ya yapılan yartırımlar 3 yıl süreyle Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinden yararlanabilmektedir. Konya daki Kümelenme ve Ar-Ge yatırımları grubuna giren yatırımlar, vergi indirimi ve Sigorta Primi İşveren Hissesi destekleri açısından bir alt bölge olan 3. Bölgenin oran ve sürelerine tabi olacaktır. Bu durumda, Konya da yapılacak olan Organize Sanayi Bölgeleri'ndeki yatırımlar, sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar ve TÜBİTAK tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünün üretimine yönelik yatırımlar faiz desteğinden ve 5 yıl süreyle Sigorta Primi desteğinden yararlanabileceklerdir. Konya ilinde yapılacak 5 milyon TL tutarındaki 40 kişilik istihdam yaratan bir yatırımın yararlanabileceği teşvik unsurları çizelgede verilmektedir. Tablodan görüldüğü gibi, yatırım tutarı 5 milyon TL olan bir yatırım, 114 bin TL KDV istisnasından, 70 bin TL gümrük vergisi muafiyetinden, 1,000 bin TL vergi indiriminden, 248 bin TL sigorta primi işveren hissesi desteğinden ve 250 bin TL yatırım yeri tahsisinden yararlanmakta olup, söz konusu yatırımın yararlanabileceği toplam devlet desteği 1,682 bin TL olmaktadır. Yatırımın yararlanabileceği toplam devlet desteği yatırımın organize sanayi bölgesine yapılmış olması, yatırımın büyük yatırım olması, öncelikli yatırım olması, stratejik yatırım olması durumlarına göre daha yüksek olabilecektir. Konya ya yapılacak olan, yatırım tutarı 50 Milyon TL, istihdamı 100 kişi ve yatırım tutarı 500 Milyon TL, istihdamı 1,000 kişi olan iki stratejik yatırımın yararlanabileceği destek unsurları için yapılan hesaplamalar çizelgede verilmiştir: Destek Unsurları (Bin TL) Yatırım Tutarı:50 Milyon TL İstihdam: 100 Kişi Yatırım Tutarı:500 Milyon TL İstihdam: 1000 Kişi KDV İstisnası 1,140 11,400 Gümrük vergisi Muafiyeti 700 7,000 KDV İadesi - 11,460 Vergi İndirimi 25, ,000 Sig. Primi İşveren His.Des. 1,445 14,448 Faiz Desteği 2,500 25,000 Yatırım Yeri Tahsisi 2,500 25,000 Toplam Devlet Desteği 33, ,308 Destek Yoğunluğu (%) 67 69

50 Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar A. Tarım Ve Tarımsal Sanayi 1. Un, irmik (makarna imalatı ile entegre irmik yatırımları ve mısır irmiği yatırımları hariç), yem (balık unu, balık yağı, balık yemi ve entegre hayvancılık üretimi içindeki yem üretimi hariç), nişasta ve nişasta bazlı şeker. 2. Dışarıya yemek hizmeti sunan işletmeler (hazır yemek). 3. Küp şeker dekarın altındaki seracılık yatırımları. 5. Bitkisel üretim (5 dekar ve üstü seracılık yatırımları, kültür mantarı yetiştiriciliği ve entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem bitkileri yetiştiriciliği hariç). 6. Bölgesel uygulamalar kapsamında teşvik edilecek entegre hayvancılık yatırımları ve şartlı desteklenecek hayvancılık yatırımları dışındaki hayvancılık yatırımları ton/gün ve altında üretim kapasitesine sahip süt işleme yatırımları. B. İmalat, Enerji ve Madencilik Yatırımları 1. Tuğla ve kiremit üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar. 2. Kütlü pamuk işleme yatırımları. 3. İplik ve dokuma (yün ipliği, 15 Milyon Türk Lirasının üzerindeki iplik yatırımları, 5 Milyon Türk Lirasının üzerindeki dokuma yatırımları, akıllı ve çok fonksiyonlu teknik tekstil, halı, tafting, dokunmamış/örülmemiş kumaş ve çuval üretimine yönelik yatırımlar hariç) konularında modernizasyon yatırımları dışındaki yatırımlar. 4. Doğalgaza dayalı elektrik üretimi yatırımları. 5. Rödovans sözleşmesine istinaden gerçekleştirilecek madencilik yatırımları (Kamu kurum ve kuruluşları veya bunların doğrudan iştirakleri ile yapılan anlaşmalara istinaden kamuya ait maden sahalarında yapılan madencilik yatırımları bu kapsamda değerlendirilmez). 6. Kömür istihracına yönelik yatırımlar (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonunun uluslararası kodifikasyon sistemine göre düşük C kategorisinde yer alan kömürler hariç). 7. Ek-5 de yer alan demir çelik ürünlerinin üretimine yönelik yatırımlar (Ancak, bu üretim konularında aşağıdaki kriterleri birlikte sağlayan işletmeler sadece genel teşvik sisteminden desteklenebilir. 8. Ortaklık yapısındaki bir veya birden fazla tüzel kişinin veya kamu kurum ve kuruluşunun hisseleri toplamının %25 veya daha fazla olmaması. 9. Başka bir işletmenin sermayesinin %25 veya daha fazlasına sahip olmaması. 10. Çalışan sayısı yıllık 250 kişiden az olması. 11. ç) Yıllık net satış hasılatı 50 milyon Avro veya mali bilançosu değeri 43 milyon Avro karşılığı Türk Lirasını aşmaması. 12. Bu kriterler, 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden düzenlenen belgelere de uygulanabilir). 13. Sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar (Ancak, söz konusu modernizasyon yatırımları ile 7 nci maddede belirtilen kriterleri birlikte sağlayan işletmelerin sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik yatırımları sadece genel teşvik sisteminden desteklenebilir). C. Hizmetler Sektörü 1. İlkokul, ortaokul, lise, yüksekokul, üniversite, yükseköğretim ve teknik ve mesleki öğretim dışında kalan eğitim yatırımları ile yetişkinlerin eğitilmesine yönelik (kurslar, dershaneler vb) yatırımlar. 2. Hastane yatırımları, tıp merkezleri, diyaliz merkezleri, tahlil laboratuvarları ve manyetik görüntüleme merkezleri dışında kalan sağlık yatırımları. 3. Turizm yatırım/işletme belgeli oteller, butik oteller, tatil köyleri, özel konaklama tesisleri ve dağ/yayla evleri dışında kalan turizm konaklama tesisleri. 4. Ülke genelinde yayım yapan günlük gazete basım hizmetleri, televizyon/radyo yayıncılığı ve baskı, basım, matbaa ve ambalaj yatırımları dışındaki basın ve yayın yatırımları. 5. Sinema salonu yatırımları. 6. Müteahhitlik hizmetleri ve konut üretimine yönelik yatırımlar.

51 7. Yolcu ve yük taşımacılığına yönelik otobüs ile çekici ve treyler yatırımları (Belediyelerin yapacakları yatırımlar hariç). 8. Hipermarket, ticaret merkezi, alışveriş merkezi ve otopark yatırımları dâhil toptan ve perakende ticarete yönelik yatırımlar. 9. Kara taşıtları bakım, onarım ve servis istasyonu yatırımları. 10. Petrol ürünleri (LPG dâhil) dağıtım yatırımları, akaryakıt istasyonu yatırımları. 11. Karayolları dinlenme tesisi yatırımları, mola noktaları. 12. Lokantalar, kafeteryalar, eğlence yerleri, günübirlik tesisler, termal kür tesisleri, sağlıklı yaşam tesisleri, yüzme havuzları. 13. Yat ithali yatırımları. 14. Taşıt kiralama yatırımları. 15. Halı yıkama yatırımları. 16. Gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (Yazılım, AR-GE faaliyetleri, veri tabanı faaliyetleri, veri işleme, teknik test ve analiz faaliyetleri, ambalajlama faaliyetleri ile gösteri, sergi ve kongre faaliyetleri hariç). 17. Finansal kiralama faaliyetleri hariç olmak üzere mali aracı kuruluşların yatırımları. 18. Kapalı alanı 500 m2 nin altında olan soğuk hava deposu yatırımları. 19. Komple yeni ve tevsi niteliğindeki tersane yatırımları. Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırımlar A. Tarım ve Tarımsal Sanayi 1. Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş. 2. Et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş. 3. Damızlık büyükbaş entegre hayvan yetiştiriciliğinde (et/süt yönlü) asgari 150 büyükbaş/dönem. 4. Kanatlı entegre yatırımlarında adet/dönem. 5. Süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında (damızlık dâhil) küçükbaş/dönem şartı aranır. B. İmalat Sanayi 1. Düz örme konusunda yapılacak yatırımlarda toplam makine sistem sayısının asgari 60 olması şartı aranır. 2. Hazır beton yatırımlarında asgari 100 m3/saat ve üzerindeki komple yeni yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenebilir. C. Hizmetler Sektörü 1. Bir veya birkaç yerde gümrükleme ve sigortacılık hizmetlerinin de sunulduğu antrepo, elleçlemepaketleme ve otomasyon hizmetlerini birlikte içeren, asgari toplam kapalı alanı m2 olan entegre lojistik yatırımları için, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından alınmış L2 belgesinin yatırım süresi sonuna kadar ibraz edilmesi kaydıyla, teşvik belgesi düzenlenebilir. Söz konusu teşvik belgeleri kapsamına yük taşımacılığına yönelik araçlar dâhil edilmez. 2. Boru hattıyla taşımacılık, petrol ve doğalgaz ürünleri, dolum ve depolama tesisi yatırımlarında dağıtım araçları ve tüpler hariç olmak üzere, sadece sabit tesise yönelik harcamalar için teşvik belgesi düzenlenebilir. 3. Kültür yatırımları için, Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak kültür belgesine istinaden teşvik belgesi düzenlenebilir. Ancak, münhasıran bu amaçla inşa edilenler dışında, yeme-içme, spor, eğlence ve satış üniteleri gibi birimler kapsama dâhil edilmez. 4. Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak turizm belgesini haiz eğlence merkezi ve temalı tesis gibi konaklama içermeyen turizm yatırımları teşvik belgesine bağlanabilir. Ancak, münhasıran bu amaçla inşa edilenler dışında, yeme-içme, spor, eğlence ve satış üniteleri gibi birimler kapsama dâhil edilmez. 5. Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak Kültür veya Turizm Belgesini haiz fuar, kongre, sergi ve gösteri merkezi yatırımları için teşvik belgesi düzenlenebilir. Fuar ve sergi merkezlerinde, otopark hariç asgari kapalı alanın 5000 m2, kongre merkezlerinde asgari koltuk sayısının 1000, gösteri merkezlerinde ise asgari koltuk sayısının 2500 olması şartı aranır. 6. Spor tesisi yatırımlarında asgari 10 Milyon TL sabit yatırım şartı aranır.

52 7. Havaalanı yer hizmeti yatırımlarında teşvik belgesi kapsamına trafiğe çıkmayan ve sadece apronda kullanılan motorlu taşıtlar dâhil edilebilir. Binek otomobilleri proje kapsamına dâhil edilmez. 8. Havayolu işletmeciliği ve kargo taşımacılığı yatırımlarında temin edilecek uçaklarda birim başına asgari kapasitenin 50 koltuk, kargo uçaklarında ise asgari kargo kapasitesinin kg olması şartı aranır. Faaliyet konusu bizatihi havayolu işletmeciliği ve/veya kargo taşımacılığı olan yatırımlar dışında genel amaçlı ve hava taksi işletmeciliği amaçlı yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenmez. 9. Uydu, telsiz, kablo vb. iletişim ortamlarından gelen haberleşme, radyo, televizyon ve veri sinyallerini birleştirip tek bir paket halinde nihai tüketiciye iletimini sağlayan hizmet yatırımlarında nihai hizmeti alanlar tarafından kullanılan yatırım malları destek unsurlarından faydalandırılmaz. 10. Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, il özel idareleri, birlik, kooperatif vb. kuruluşların görev alanlarına yönelik olarak yapacakları yatırımlar proje bazında değerlendirilerek teşvik belgesi düzenlenebilir. 11. Sadece vinç hizmetlerine yönelik yatırımlarda her bir vinç için asgari 100 ton kaldırma kapasitesi aranır. 500 ton kaldırma kapasitesinin altında kullanılmış vinç ithaline izin verilmez. 12. Çamaşır yıkama ve kurutma yatırımlarında asgari 2 Milyon TL sabit yatırım şartı aranır. 13. Yat inşa yatırımlarında teşvik belgesi düzenlenebilmesi için yat boyunun asgari 24 metre olması şartı aranır.

53 İhracatı Artırıcı ve Döviz Kazandırıcı Faaliyetlere Sağlanan Devlet Destekleri İhracatı artırıcı ve döviz kazandırıcı faaaliyetlere yönelik olarak uygulamaya konulan muhtelif devlet destekleri bulunmaktadır. Bu desteklerle ilgili mevzuat aşağıda verilmiştir: 2012/4 Sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 2012/3 Sayılı Teknik Müşavirlik Hizmetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları Hakkında Tebliğ 2011/1 sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ 2010/10 Sayılı Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Tebliğ 2010/8 Sayılı Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ile Uygulama Usul ve Esasları 2010/6 Sayılı Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ile Uygulama Usul ve Esasları 2009/5 Sayılı Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ ile Uygulama Usul ve Esasları 2008/2 Sayılı Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ ile Uygulama Usul ve Esasları 2006/4 Sayılı "Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması ve Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turqualıty 'nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 2004/14 Sayılı Turqualıty Sertifikasının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ 2000/1 Sayılı İstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ ile Uygulama Usul ve Esasları 97/5 Sayılı Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 1995/7 Sayılı Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ ile Uygulama Usul ve Esasları Özel Statülü Şirketler 5746 Sayılı Kanunla Ar-Ge Faaliyetlerine Sağlanan İndirim İstisna Destek ve Teşvikler 5746 Sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunun amacı; Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik yeni destek mekanizmaları yürürlüğe koyarak ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için teknolojik bilgi üretilmesini, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını, üretim maliyetlerinin düşürülmesini, teknolojik bilginin ticarileştirilmesini teşvik etmek. Kanun, rekabet öncesi işbirliklerinin geliştirilmesini, teknoloji yoğun üretim, girişimcilik ve bu alanlara yönelik yatırımlar ile Ar-Ge ye ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasını destekleyen ve teşvik eden yeni destek mekanizmaları getiriyor. Kanundaki destek ve teşvikler; KOSGEB bünyesindeki TEKMER ler, kanuna göre kurulan Ar-Ge merkezleri, kamu kuruluşları veya özel kanunla kurulmuş vakıflarca desteklenen Ar-Ge projeleri, rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim projelerine yönelik destek ve teşvikleri kapsıyor. Kanunda yer alan başlıca teşvik unsurları: Ar-Ge Merkezleri, Ar-Ge İndirimi, Stopaj Desteği, Sigorta Primi Desteği, Damga Vergisi İstisnası,, Kamu Kuruluşları Veya Özel Kanunla Kurulmuş Vakıflarca Desteklenen Ar-Ge Projelerine ve Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerine Sağlanan Desteğe Vergi Muafiyeti, TEKNOGİRİŞİM Sermaye Desteği.

54 Ar-Ge indirimi Ar-Ge faaliyetleri için yapılan masrafların kurumlar veya gelir vergisi matrahından düşülmesi şeklinde uygulanan bir teşviktir. Vergi indirimi Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, Kamu kurum ve kuruluşları (TÜBİTAK,KOSGEB, SANTEZ, TEKNOGİRİŞİM,Bakanlıklar) ile kanunla kurulan vakıflar (TTGV) tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, Rekabet öncesi işbirliği projelerinde Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı vergiye tabi ticari kazancın tespitinde %100 oranında indirim konusu yapılır. Ayrıca, 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı da indirim konusu yapılır. Ayrıca bu harcamalar, aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması halinde ise doğrudan gider yazılır. Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Ar-Ge faaliyetlerinde istihdam edilen araştırmacı personel ve araştırmacı pesonelin %10 una kadar sayıdaki destek personeli için gelir vergisi indirimi sağlayan bir teşviktir. Teşvik kapsamı: Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde Rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar için yüzde doksanı, diğerleri için yüzde sekseni gelir vergisinden müstesnadır. Kanunda Ar-Ge personeli; Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenleri kapsar. Araştırmacı kavramı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları, teknisyen kavramı: Mühendislik, fen ve sağlık bilimleri alanlarında yüksek öğrenim görmüş ya da meslek lisesi veya meslek yüksek okullarının teknik fen ve sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişiler olarak tanımlanmıştır. Ar-Ge faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personel destek personel olarak nitelendirilir. Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemez.

55 Sigorta Primi Desteği Ar-Ge faaliyetlerinde istihdam edilen araştırmacı personel için SSK primi işveren hissesinin 5 yıl süreyle bütçesine konulacak ödenekten karşılanmasını öngören bir teşviktir. Teşvik kapsamında SSK primi desteğine tabi personel: Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde Rekabet öncesi işbirliği projelerinde Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde Ar-Ge ve destek personeli Teknoloji Geliştirme bölgelerinde çalışan, ücreti gelir vergisinden istisna olan personeldir. Damga Vergisi İstisnası: 5746 Sayılı kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmamasını öngören bir muafiyettir. Teknogirişim Sermayesi Desteği Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2009 yılından bu yana verilmekte olan Teknogirişim Sermayesi Desteği kapsamında örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden son beş yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı, nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek iş fikirlerini hayata geçirmeleri için proje başına en çok TL finansal destek sağlanıyor. Proje müracaatı, iş fikrinin uygulamaya geçerilmesine yönelik llarakj hazırlanan iş planı ile yapılıyor. Bu desteğin amacı: ülkemizde nitelikli girişimciliğin özendirilmesi bu girişimciler tarafından uluslararası rekabet gücü olan, yenilikçi, teknoloji düzeyi yüksek ürün ve süreçleri geliştirebilen işletmelerin oluşturulması. Diğer yandan, bu destek ile ülkemizde bilgi yoğun ve yenilikçi girişimcilik konusundaki farkındalığın artırılması, yüksek öğrenim görmüş, nitelikli gençlerin iş hayatına girişimci olarak katılmasının özendirilmesi hedefleniyor. TEKNOGİRİŞİM projeleri için destekleme süresi 12 ay, hibe şeklindeki destek sınırı ,00 TL. Desteklenmesi uygun bulunan girişimciye destek ödemeleri proje iş planı çerçevesinde yapılıyor. Destek kapsamında bulunan gider kalemleri: makina, donanım, yazılım ve yayın giderleri, sarf malzemesi giderleri, personel giderleri, hizmet alımı ve danışmanlık giderleri (Toplam bütçenin %20'sini geçemez),ve genel işletme giderleridir. Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerine Alınan Desteğe Vergi Muafiyeti Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge faaliyetlerine yönelik olarak yapılan ve fizibiliteye dayanan işbirliği anlaşması kapsamında, bilimsel ve teknolojik niteliği olan projelere vergi muafiyeti sağlayan bir teşvik unsurudur.

56 Rekabet öncesi işbirliği projelerinde işbirliğini oluşturan kuruluşların bu işbirliğine yaptıkları katkılar, işbirliği protokolünde belirlenen kuruluşlardan biri adına açılacak özel bir hesapta izlenir. Özel hesaba aktarılan bu tutarlar, harcamanın yapıldığı dönemde katkı sağlayan kuruluşların Ar-Ge harcaması olarak kabul edilir ve proje dışında başka bir amaç için kullanılamaz. Proje hesabında toplanan tutarlar, proje özel hesabı açan kuruluşun kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz. Kamu Kurum ve Kuruluşlarından ve Kanunla Kurulan Vakıflardan Alınan Desteğe Vergi Muafiyeti Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunanların; kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları destekler özel bir fon hesabında tutulur. Bu fon, Bilim Sanayi ve Teknolojivergiye tabi kazancın ve ilgili yılda yapılan Ar-Ge harcaması tutarının tespitinde dikkate alınmaz. Bu fonun, elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilâve dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılır. Ar-Ge Merkezleri Kanunî veya iş merkezi Türkiye de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde kurdukları, münhasıran yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge Merkezleri 5746 sayılı kanunda öngörülen tüm destek ve teşviklerden yararlanabilmektedir. İşletmeler, kurmuş oldukları Ar-Ge merkezinin 5746 sayılı kanunda tanımlanan Ar-Ge desteklerinden yararlanabilmesi için Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına müracaat eder. Başvuru, Bakanlığın konuyla ilgili Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından en geç 2 ay içinde değerlendirilip karara bağlanır. Kararın olumlu olması hâlinde sonuç, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve başvuru sahibi işletmeye 7 gün içinde bildirilir. Ar-Ge merkezi başvurusu olumlu olarak değerlendirilen işletmenin Ar-Ge Merkezi Belgesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilir.başvurusu uygun bulunarak Ar-Ge Merkezi Belgesi alan işletme, belgenin düzenlendiği tarihten itibaren Kanunda belirtilen şartlarla Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanır. Ar-Ge merkezlerinde en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam etmesi, kanun kapsamındaki Ar-Ge faaliyetlerini yurt içinde gerçekleştiriyor olması, yeterli Ar-Ge yönetimi ile teknolojik varlıklara sahip olması, Ar-Ge insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasitesinin bulunması, Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge merkezinde çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmalara sahip olması, konusu, süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı tanımlanmış Ar-Ge ve yenilik program ve projelerinin bulunması, ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması gereklidir. SAN-TEZ Sanayi Tezleri Destekleme Programı Bilim sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Sanayi Tezleri Projelerinin Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik çerçevesinde 2009 yılından bu yana yürütülmekte olan SAN-TEZ Sanayi Tezleri Destekleme Programının amacı: üniversite-sanayi işbirliğinin kurumsallaştırılması, ülkemize katma değer yaratacak ve uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artırılmasına katkı sağlayacak yeni ürün ve/veya üretim yöntemi geliştirilmesi, mevcut ürünlerde veya üretim yöntemlerinde yenilik yapılması amacıyla sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda belirlenecek yüksek lisans ve/veya doktora tez çalışmalarının desteklenmesi. Proje müracaatı için proje konusunun bir yüksek lisans veya doktora öğrencisinin tez çalışması olarak

57 belirlenmesi, destek başvurusunun tez danışmanı tarafından yapılması, proje bütçesinin %25 inin proje ortağı sanayi kuruluşu tarafından karşılanacağının taahhüt edilmesi gerekiyor. Proje bütçesinin %75 i Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden hibe destek şeklinde karşılanıyor. Proje ortağı firma tarafından taahhüt edilen katkı payı, proje için açılan banka hesabına proje sözleşmesinde belirtilen ödeme dönemlerinde, dönemsel harcama tutarının %25 i oranında yatırılıyor. Her harcama dönemi baaşında firma katkısının yatırılmasını müteakiben bakanlık tarafından dönemsel harcama tutarının %75 i oranında tutar proje hesabına yatırılıyor. Proje hesabında bulunan meblağ; proje sözleşmesine uygun olarak, proje ihtiyaçları doğrultusunda makine-donanım, lisans bedeli, tüketim malı ve malzemesi, hizmet alımları, harcırah giderleri ile proje kapsamındaki diğer giderler için kullanılabiliyor. Proje harcamaları tez danışmanı olan öğretim üyesinin kontrolünde ilgili üniversitenin satın alma mevzuatına göre yapılıyor. Satın alınan alet teçhizat ve yazılımın, proje kapsamında üretilen prototip veya pilot tesisin, proje sonucunda ortaya çıkan Fikri ve sınaî mülkiyet haklarının projenin tamamlanmasından sonra kimde kalacağı firma ile proje yürütücüsü öğretim üyesi arasında proje müracaatı aşamasında yapılan proje sözleşmesinde belirtiliyor. SAN-TEZ Projelerinin bütçesi için bir sınır yok. Destekleme süresi proje bazında en çok üç yıl. Ancak, projenin gereksinimlerine uygun olarak 6 ay ek süre verilebiliyor. SAN-TEZ Proje başvuruları her yıl Mart ve Ağustos ayında olmak üzere yılda iki defa kabul ediliyor. SAN-TEZ programı kapsamında desteklenen projelerinin yürütücüsüne aylık olarak telif ücreti, tez öğrencilerine her hangi bir işte çalışıp çalışmadığına bağlı olarak ücret ödeniyor. Projede görev alan öğretim üyesi, araştırma görevlisi, uzman, teknisyen veya sanayi kuruluşu personelinden yardımcı araştırmacı veya personele de ücret ödenebiliyor. Proje yürütücüsü ve tez öğrencisi öncelikli olmak üzere, proje ekibinin proje konusu ile ilgili katılacağı en fazla 2 uluslararası bilimsel toplantı ve yurt dışı faaliyetlerle ilgili giderleri proje bütçesinden karşılanabiliyor. Teknoloji Geliştirme Bölgelerine Yönelik Destek ve Muafiyetler Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) nde Ar-Ge veya yazılım projesi yürüten girişimcilere, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri nde göre alan öğretim elemanlarına 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yasası kapsamında önemli destek ve muafiyetler sunulmaktadır. Teknoloji Geliştirme Bölgesi sınırları içinde Ar- Ge ve yazılım geliştirme faaliyeti yürüten kuruluşlara tanınan muafiyet ve destekler: TGB lerde Münhasıran TGB sınırları içinde yürütülen Ar-Ge ve yazılım geliştirme faaliyetlerinden elde edilen gelirlere tarihine kadar %100 gelir/kurumlar vergisi muafiyeti, Teknokent sınırları içinde çalışan Ar-Ge personeli ve destek personeli (AR-GE personeli sayısının yüzde onu kadar) ile akademisyen danışmanların ücretlerine tarihine kadar %100 stopaj vergisi muafiyeti, Teknokent sınırları içinde geliştirilen yazılım ürünlerinin satışında tarihine kadar %100 KDV muafiyeti, Girişimciler, TGB sınırları içinde başlatıp sonuçlandırdığı bir Ar-Ge projesi sonucunda elde ettikleri teknolojik ürünlerin üretilmesi için gerekli yatırımı, Konya Teknokent in uygun bulması ve Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının izin vermesi şartıyla Konya Teknokent sınırları içerisinde yapabilirler. Söz konusu yatırıma konu olan teknolojik ürünün üretim izin belgeleri, ilgili kurum ve kuruluş tarafından Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görüşü alınarak, öncelikle verilir.bu yatırımlar yatırımları teşvik mevzuatından yararlanır sayılı yasa uyarınca TGB sınırları içinde çalışan Ar-Ge personelinin SSK primi işveren hissesinin %50 si 5 yıl süreyle Maliye Bakanlığı tarafından karşılanır.

58 TGB sınırları içindeki firmalar, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yabancı uyruklu yönetici ve vasıflı AR-GE personeli çalıştırabilir. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri sınırları içinde Ar-Ge ve yazılım geliştirme projelerinde görev alan akademisyenlere tanınan muafiyet ve destekler: Öğretim elemanları, Üniversite Yönetim Kurulunun izni ile yaptıkları araştırmaların sonuçlarını ticarileştirmek amacı ile TGB lerde şirket kurabilir, kurulu bir şirkete ortak olabilir ve/veya bu şirketlerin yönetiminde görev alabilirler. Üniversite personeli ve kamu kurum ve kuruluşlarının personelinden TGB de yer alan faaliyetlerde araştırmacı ve idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, çalıştıkları kuruluşların izni ile sürekli veya yarı zamanlı olarak çalıştırılabilirler. TGB lerdeki faaliyetlerde görev alan öğretim üyesi, öğretim görevlisi, araştırma görevlisi ve uzmanların bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermayesi kapsamı dışında tutulur. Öğretim elemanları 2547 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinde öngörülen yurt içinde ve yurt dışında geçici görevlendirme esaslarına göre yapacakları çalışmaları Üniversite Yönetim Kurulunun izni ile TGB lerdeki kuruluşlarda yapabilirler. TGB lerdeki faaliyetlerde görev almak üzere sürekli olarak istihdam edilecek kamu personeline kurumlarınca aylıksız izin verilir ve kadroları ile ilişkileri, emeklilik ve özlük hakları devam eder. Uluslararası Destek Programları AB 7. Çerçeve Programı (FP7) AB Çerçeve Programları, Avrupa Birliği nde çok uluslu araştırma ve teknoloji geliştirme projelerinin desteklendiği başlıca Topluluk Programı dır. İlki 1984 yılında başlayan Çerçeve Programları (ÇP) çok yıllı programlar olup, kapsamı ve programa ayrılan bütçe miktarı her bir programda artış göstermektedir. Halen yıllarını kapsayan AB 7. Çerçeve Programı (7th Framework Program FP7) yürürlüktedir. AB Çerçeve Programları nın başlıca amaçları arasında, Avrupa nın bilimsel ve teknolojik temelinin güçlendirilmesi, endüstriyel rekabetin desteklenmesi ve ülkeler arası işbirliğinin teşvik edilmesi sayılabilir. AB nin Mart 2000 de yapılan Zirve Toplantısı nda belirtilen ve Lizbon Stratejisi olarak adlandırılan strateji kapsamında ise, AB nin dünyanın en dinamik rekabetçi bilgi temelli ekonomisi olması hedeflenmiştir. Bütünleştirilmiş bir Avrupa Araştırma Alanı oluşturmayı hedefleyen ve döneminde yürürlükte olan 6. ve 7. Çerçeve Programları AB nin bu hedefe ulaşması amacıyla şekillendirilmiştir. AB Çerçeve Programları ülkelere tahsis edilen maddi bir yardım değildir. Çerçeve Programları, AB nin Lizbon hedeflerinin hayata geçirilmesine katkıda bulunacak ve Avrupa da ekonomik ve toplumsal katma değer yaratacak projelere mali destek sağlar. AB Çerçeve Programları na katılan ülkelere herhangi bir kota ayrılmamıştır. Mali destek, proje teklif çağrılarında belirtilen şartlara sahip projelerin hakemler tarafından objektif bir şekilde değerlendirilmeleri sonucunda verilir. Bu havuzdan pay almak isteyen tüzel kişiler, milliyetleri ve aday ya da asosye ülkelerde* yerleşik olmaları dikkate alınmaksızın yalnızca projelerinin başarıları temelinde desteklenirler. Diğer bir deyişle Çerçeve Programları na katılan aday veya asosye ülkeler, AB üye ülkeleriyle aynı haklara ve sorumluluklara sahiptir. 1 Ocak 2007 de başlayıp 2013 yılına dek yürürlükte olacak olan 7.ÇP, Lizbon hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla, araştırmayla ilgili tüm AB girişimlerini ortak bir çatı altında toplamayı hedeflemektedir. 7.ÇP, Avrupa Araştırma Alanı nı kurmayı hedefleyen önceki Çerçeve Programı nın başarılarını daha ileriye götürmek ve Avrupa da bilgi temelli ekonomi ve toplumu inşa etmek üzere oluşturulmuştur.

59 7.ÇP, İşbirliği Özel Programı, Fikirler Özel Programı, Kişiyi Destekleme Özel Programı ve Kapasiteler Özel Programı ndan oluşmaktadır. Programlarla ilgili ayrıntılı bilgiye adresinden ulaşılabilir. Bunların yanısıra, FP7 de, İşbirliği Özel Programı nın altında 9 tematik alan bulunmaktadır. Tematik alanlarla ilgili bilgilere adresinden ulaşılabilir. 53,5 milyar Avro bütçeye sahip olan FP7 Programı, bilginin, yeteneklerin ve uzmanlığın ortaklaşa kullanılabileceği Avrupa çapındaki konsorsiyumlara katılma fırsatları sunmaktadır. FP7 ye katılanlar, Avrupa da ve Avrupa dışında yeni ilişkiler ağı ve pazarlar kurma fırsatını yakalayıp teknolojinin en ileri noktasını hedefleyen projelere ortak olabileceklerdir. FP7 Programı projelerine ulusal/uluslararası kanunlar ve AB kanunlarına göre kurulmuş tüzel ve gerçek kişiler başvurabilirler. Bu kapsamda, üniversiteler, araştırma merkezleri, kamu kurumları, sanayi kuruluşları ve sivil toplum örgütleri Çerçeve Programları na katılabilirler. Ayrıca, tüzel kişiliğe sahip olan veya olmayan KOBİ lerin de başvuruları teşvik edilecektir. FP7 projelerine her ülkeden tüzel kişiler katılabilmektedir. Ancak, farklı ülke grupları için farklı katılım ve fonlama kuralları bulunmaktadır. Bu konuda ayrıntılı bilgi için Cordis sayfasından elde edilebilr. FP 7 Projelerine minimum katılımcı sayısı ve aranan özellikler proje türüne göre değişmektedir. Çerçeve Programları na yapılan tüm başvurularda aranan ana koşul, işbirliğidir. Programa dahil olan Aday Ülke kuruluşları, üye ülke kuruluşları ile aynı hak ve yükümlülüklere sahiptir. Minimum katılımcı sayısı sağlandıktan sonra projelere uluslararası örgütler ve 3. ülke kuruluşları da katılabilir. Genel olarak, 7.ÇP projelerinde en az 3 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden en az 3 bağımsız kuruluşun yer alması gerekmektedir. Çalışma programında ICPC ülkelerinden* ortaklar alınması gereği belirtilmişse, 2 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden ve en az 2 farklı ICPC ülkesinden olmak üzere 4 farklı ülkeden en az 4 bağımsız kuruluşun projelerde yer alması zorunludur. Eşgüdüm ve destek eylemleri, araştırmacıların eğitimi ve kariyer gelişimlerini amaçlayan projelerde ise en az 1 tüzel kişinin bulunması gerekmektedir. 7.ÇP tüm projelere destek sağlamaz. İlgili alanın Çalışma Programı nda açıkça belirtilen öncelikli alanlarda hazırlanmış, uluslararası ortaklı ve inovatif /yenilikçi) araştırma ve teknoloji geliştirme (ATG) projeleri 7.ÇP için uygundur. 7.ÇP nin hangi proje konularını kapsadığı adresinden ilgili tematik alan bölümlerini inceleyerek öğrenebilir. 7.ÇP de Araştırma Ve Teknoloji Geliştirme projelerinin yanı sıra, ATG projelerini destekleyici nitelikte tematik alanlar kapsamında hazırlanan eşgüdüm ve destek eylemi projeleri ile araştırmacıların eğitim ve kariyer gelişimlerini desteklemeyi amaçlayan projeler de desteklenmektedir. Bu programlar ile ilgili ayrıntılı bilgiye adresinden ulaşılabilir. Projelerde dikkat edilmesi gereken çeşitli hususlar vardır. Aşağıda yer alan sorulara ne kadar çok evet cevabı verirseniz, projeniz Çerçeve Programları na sunulmak için o oranda uygun olacaktır. Projeniz Avrupa odaklı mı? Projeniz Avrupa nın hali hazırda bulunduğu bilimsel-teknolojik duruma katkıda bulunuyor mu? Proje sonuçlarının Avrupa ya faydaları olacak mı? Projeniz yenilikçi mi? Araştırma projeniz kurumunuzun öncelikleri ve çalışma alanı açısından gerçekten önemli mi? Araştırma projenizi kullanılabilir ticari bir çıktı elde etmek ya da yeni bilgi ve en iyi uygulamayı üretmek için mi yürütüyorsunuz? Projeniz çok ortaklı olmaya müsait mi ve bundan faydalanabilecek mi?

60 Avrupa daki diğer kuruluşlarla işbirliğinden faydalar elde edebileceğinizi düşünüyor musunuz? (daha büyük pazarlara açılmak, risk paylaşımı, yeni irtibatlar ve yeni uzmanlıklar bağlamında) Büyük sorumluluk alacağınız bir konsorsiyumda çalışabilir misiniz? Fikri mülkiyet hakları da dahil olmak üzere proje çıktıları konusunda müzakereler yürütmeye hazır mısınız? Proje teklifi sunulması ve projenin yürütülmesi aşamalarında Avrupa nın dört bir yanından konsorsiyum ortakları ile görüşmeler yürütmek için gerekli yönetimsel zaman ve kaynak ayırmaya hazır mısınız? Hibenin alınması halinde yönetimsel sorumlulukları yüklenmeye hazır mısınız? Kuralların karmaşık, prosedürlerin uzun ve başarı oranının oldukça düşük olduğu rekabetçi bir ortamda proje teklifinizi sunmaya hazır mısınız? 2 ila 5 yıl sürecek bir projede yer almaya hazır mısınız? Projeye kendiniz yatırım yapmaya hazır mısınız? AB üye ülkesi veya asosye ülkede veya Topluluk kanunlarına göre kurulmuş, Avrupa ile ilgili uluslararası kuruluşlar, Uluslararası İşbirliği Ülkeleri nde kurulmuş tüzel kişiler tüzel veya gerçek kişiler FP7 projelerinden mali katkı alabilirler. Komisyon, ilgili özel program ve çalışma programlarında belirtilen öncelikler kapsamında yılda bir veya 2 defa proje teklif çağrıları açmaktadır. Çağrılar, 7.ÇP özel bilgi kanalları, internet sayfaları, üye ve aday ülkelerde bulunan ulusal irtibat noktaları aracılığı ile duyurulmaktadır. Çağrılara adresinden ve CORDIS'ten ulaşabilir. FP7 ile ilgili en güncel bilgilere CORDİS'ten ve/veya adresinden ulaşılabilir TÜBİTAK Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı TÜBİTAK-TEYDEB, 1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı kapsamında EUREKA, EUREKA Küme Projeleri, EUROSTARS, ITEA2, CELTIC, CATRENE(MEDEA+), EUROGIA, ENT3, CROSSTEXNET, ECO-INNOVERA, MANUNET, MNT-ERA.NET II, LEADERA, MARTEC II, GEOTHERMAL- ERA.NET, SOLAR-ERA.NET, ERA-IB-2, CONCERT-Japan, Transport ERA.NET, M-ERA.NET (en), Ortak Teknoloji Girişimi projeleri ile Avrupa Birliği Çerçeve Programı (FP7) altında ortak proje çağrılarına çıkan programlar ve benzeri uluslararası programlara sunulan uluslararası ortaklı araştırma geliştirme projeleri desteklenmektedir. Bu tür uluslararası programlara katılan, Türkiye de yerleşik, firma düzeyinde katma değer yaratan tüm kuruluşlar bu programdan yararlanabilmektedir yılında Türkiye nin de aralarında bulunduğu 18 ülke ve Avrupa Birliği nin katılımıyla kurulmuş olan EUREKA, Avrupa da sanayinin verimliliğini ve rekabet gücünü arttırmak için uluslararası Ar-Ge projelerini destekleme amacıyla oluşturulan bir işbirliği ağıdır. EUREKA; Avrupa ülkeleri arasında pazar odaklı Ar-Ge projeleri yaratmak üzere Avrupa çapındaki firmalar, üniversiteler ve araştırma kurumları arasındaki işbirliğini destekliyor. EUREKA programı sayesinde EUREKA üye ülkelerindeki büyük sanayi kuruluşları ve KOBİ ler, üniversiteler ve araştırma kuruluşları Avrupa da rekabetçiliğinin geliştirilmesi için kalıcı Ar-Ge işbirlikleri kuruyor. EUREKA Programı kapsamındaki İkili ve çoklu Ar-Ge işbirliği projeleri ile kısa zamanda ticarileşebilecek ürün, süreç ve hizmetlerin geliştirilmesi, Şemsiye programları (umbrellas) ile stratejik öneme sahip teknoloji alanlarında ülkeler arasında yakın işbirliği sağlanmasını ve ikili ve çoklu projeler yaratılması, Kümeler (clusters) ile Avrupa daki sektör liderlerinin uzun vadeli Ar-Ge işbirlikleri oluşturmasını

61 ve böylece rekabet öncesi araştırma ortaklıklarının kurulması, EUROSTARS Programı ile KOBİ lerin EUREKA Programına katılımını artırma ve projelerde daha etkin rol almaları hedeflenmektedir. EUREKA kapsamındaki Destek Programları Programda uluslararası işbirlikleri oluşturulurken, projeler ulusal kaynaklarla (TEYDEB Programı) desteklenmektedir. Projeler en az iki EUREKA üyesi ülkeden iki katılımcı tarafından önerilmelidir. Bu kapsamda, Türkiye de EUREKA Programının yürütülmesinden TÜBİTAK sorumludur. Diğer EUREKA ülkelerindeki proje ortakları proje desteğini kendi ülkesinde EUREKA programını yürüten kuruluştan alabilmektedir. EUREKA İkili ve çoklu Ar-Ge işbirliği projeleri kapsamında EUREKA kurulduğu tarihten bu yana 2500 den fazla Ar-Ge projesi desteklenmiş olup 25 milyar Avro nun üzerinde Ar-Ge hacmi yaratılmıştır.

62 EUREKA üyesi ülkeler EUREKA İkili ve Çoklu Ar-Ge İşbirliği Projeleri Kapsam: EUREKA Programının kapsamında, Türkiye de yerleşik kuruluşlara uluslararası Ar-Ge ve yenilik projeleri için finasal destek sağlanarak, ülkemizdeki teknik yeterliliğin ve bilgi birikiminin artırılması, ülkemizdeki kuruluşların uluslararası pazarlarda yer almasına katkı sağlanıyor. Pazar odaklı, kısa sürede ticarileşebilecek ürün ve süreçlerin geliştirilmesine yönelik projeler destekleniyor. Yararlanıcı: En az iki EUREKA üyesi ülkeden iki proje ortağı olmalıdır. Türkiye deki proje ortağı Sanayi Sicil Belgesine sahip sanayi kuruluşu veya yazılım faaliyeti gösteren bilgisayar ve yazılım şirketi olabilir. Müracaat Şekli: Her zaman. Destek Oranı: Destek almaya hak kazanan büyük ölçekli firmaların Ar-Ge projelerinin uygun bulunan proje harcamalarınına en fazla %60, KOBİ lerin proje harcamalarına da %75 oranında hibe destek sağlanmaktadır. Destek Sınırı: EUREKA platformundaki projelere sağlanan desteğin miktarında ve süresinde herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Firmalar projenin gerektirdiği bütçe için proje süresi boyunca hibe destek alabilirler. Destek Mekanizması: Desteklenen proje aşamaları, kavram geliştirme, teknolojik araştırma ve teknik fizibilite araştırması, konseptin tasarıma dönüşmesi sürecinde laboratuvar araştırmaları, proje ve çizim faaliyetleri, prototip üretimi, pilot tesis inşaatı, test üretimi, patent ve lisans araştırmaları, ürün tasarımından kaynaklanan satış sonrası sorunlarla ilgili faaliyetlerdir. Desteklenen giderler; personel giderleri, proje personeline ve varsa danışmanlara ait seyahat giderleri, alet, teçhizat, yazılım ve yayın alım giderleri, malzeme ve sarf giderleri, yurtiçi ve yurtdışı danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet alım giderleri, ülke içindeki üniversiteler, TÜBİTAK a bağlı Ar-Ge birimleri, özel sektör Ar-Ge kuruluşları ve benzeri Ar-Ge kurum ve kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmet giderleri,yeminli mali müşavir giderleridir. Hibe destek, her proje dönemi sonunda dönem içinde yapılan harcamaların TÜBİTAK a sunulması, harcama evraklarının TÜBİTAK tarafından incelenip onaylanmasını müteakiben TÜBİTAK tarafından proje yürütücüsü kuruluşun banka hesabına yatırılmaktadır. Belli koşullara uygun olmak koşuluyla desteğin bir kısmının peşin ödemesi (Transfer ödemesi) yapılabilmektedir. TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Destek Programları Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu bünyesindeki Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TÜBİTAK-TEYDEB) sanayi kuruluşlarının yeni ürün veya yeni süreç geliştirme veya mevcut ürün veya süreçleri iyileştirme odaklı Ar-Ge projelerine