KADINLARIN DOĞUM TERCİHLERİ ÜZERİNE SAĞLIK EĞİTİMİNİN ETKİSİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KADINLARIN DOĞUM TERCİHLERİ ÜZERİNE SAĞLIK EĞİTİMİNİN ETKİSİ"

Transkript

1 T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KADINLARIN DOĞUM TERCİHLERİ ÜZERİNE SAĞLIK EĞİTİMİNİN ETKİSİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Medine MUTLU ÇUBUK HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI DANIŞMAN Doç. Dr. Yurdagül YAĞMUR MALATYA-2014

2 T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KADINLARIN DOĞUM TERCİHLERİ ÜZERİNE SAĞLIK EĞİTİMİNİN ETKİSİ Medine MUTLU ÇUBUK Danışman Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Yurdagül YAĞMUR MALATYA-2014

3 ONAY SAYFASI iii

4 iv TEŞEKKÜR Yüksek lisans eğitimimde ve tez çalışmamın her aşamasında ilgi ve desteğini esirgemeyen, beni titiz, sabırlı ve anlayışlı yaklaşımıyla yönlendiren, daima cesaretlendiren ve özveride bulunan değerli hocam ve danışmanım Sayın Doç. Dr. Yurdagül YAĞMUR a, Katkılarından dolayı Malatya İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı Mücelli, Çöşnük, Sıtmapınarı, Çavuşoğlu, Hasan Dernek, Özalper, Adafı-1 ve 2 nolu Aile Sağlığı Merkezlerinde çalışan meslektaşlarıma, Anket formlarımı doldurarak çalışmama en büyük katkıyı sağlayan gebelere, Her zaman yanımda olan ve beni her konuda destekleyen ailem ve eşim Özcan ÇUBUK a teşekkürlerimi sunarım. Medine MUTLU ÇUBUK

5 v ÖZET Bu araştırmanın amacı, daha önce doğum yapmamış gebelerin doğum şekli tercihleri üzerine sağlık eğitiminin etkisini belirlemekti. Bu araştırma, tanımlayıcı ve tek grup son test deneme öncesi modeli olarak yapılmıştır. Araştırma, 14 Eylül Şubat 2014 tarihleri arasında yürütüldü. Araştırmanın evrenini Malatya ilinde 8 ASM ye kayıtlı daha önce hiç doğum yapmamış ve gebeliğinin 7. ayı ve üzerinde olan 200 gebenin taranması sonucu sezaryen doğum isteyen veya doğum şekli konusunda kararsız olarak belirlenen 58 gebe oluşturdu. Evrenin tamamı örnekleme alındığı için herhangi bir örnekleme yöntemi kullanılmamıştır. Veriler Anket Formu kullanılarak toplandı. Sezaryen isteyen veya doğum şekli konusunda kararsız olan her kadına, Eğitim Materyali kullanılarak 15 dakikalık normal doğumun faydaları ve sezaryenin riskleri konusunda bire bir eğitim evlerinde verildi. Kadınlar doğumlarını yaptıktan sonra Anket Formunun doğum sonrası kısmı dolduruldu. Elde edilen verilerin istatistik değerlendirilmesinde; yüzdelik dağılım ve Fisher Exact testi kullanıldı. Tanımlatıcı gruptaki 200 gebenin planladıkları doğum şekli tercihleri incelendiğinde %71.0 inin vajinal doğum, %22.0 sinin sezaryen doğum istediği ve %7.0 sinin doğum şekli konusunda kararsız olduğu belirlenmiştir. Çalışma grubundaki 58 gebenin %84.5 i gebeliğin özel hastanede ve tamamı doktor tarafından takip edildiğini belirtmiştir. Gebelerin %75.9 u sezaryen doğum istediğini, %24.1 i ise kararsız olduğunu belirtmişti. Gebelerin %93.1 i sezaryen doğum yapmış ve %77.8 i sezaryen doğuma hekimin karar verdiğini belirtmiştir. Gerçekleşen doğum şekli ile kadının eşinin çalışması, gebeliğin takip edildiği yer, doğumun yapıldığı yer ve planlanan doğum şekli arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<.05). Gerçekleşen doğum şekli ile kadının yaşı, kadın ve eşinin eğitimi, kadının çalışması ve aylık gelir durumu arasında anlamlı fark saptanmamıştır (p>.05).

6 vi Bu araştırmanın sonuçları, sezaryen doğum oranının yüksek olduğunu ve verilen bireysel eğitimin sezaryen oranını azaltmadığını gösterdi. Vajinal doğum oranlarını arttırmak için; birinci basamak sağlık kurumlarında çalışan hemşirelerebeler tarafından kadınların antenatal dönemde vajinal doğum yapmaları konusunda cesaretlendirilmesi, eğitim verilmesi ve eğitimin sürekliliği önerilebilir. Anahtar Sözcükler: Sezaryen Doğum, Vajinal Doğum, Sağlık Eğitimi, Doğum Tercihi

7 vii ABSTRACT The Effect Of Health Education On Women s Birth Preferences The aim of this study was to determine the effect of health education on pregnant women s birth preferences who have never given a birth. This study was carried out as a model of defining and single group and last test of pre-trial. The research was carried out between September 14 th and February 11 th The universe of the study consisted of 58 pregnant women who wanted to give birth with cesarean and those who didn t make up their mind about the form of giving birth, all of whom were chosen among 200 pregnant women who were registered to the Center of Family health in the city of Malatya and who had never given any birth and who were in the 7th month of their pregnancy or more. All the universe was regarded as the sample, that is why no sampling method was used. The data were collected by using questionnaire. Each woman who to give birth by caesarean or indecisive about how to give birth was given a 15-minute training in their houses about the risks of caesarian section and benefits of vajinal birth by using educational materials. After the women gave birth tho their babies, they were asked to fill the part of the questionnaire which was allocated to post-natal period. Percentage distribution and the Fisher Exact test were used for statistical analysis of the data obtained. When the preferences of 200 pregnant women were examined, 71.0 % pregnant women want vajinal birth and 22.0 % of them want caesarean and 7.0 % of them stated that they were indecisive about how to give birth % of 58 pregnant women in the group said that they were all controlled at private hospitals by a doctor regularly % of the pregnant women had stated that they wanted normal birth and 24.1 % of them were indecisive % of the pregnant women gave birth by caesarean and 77.8 % of them said that their doctor decided how to give birth. It has been determined that there is statistically a significant relation between the type of birth and the job of wife s husband; between the place where pregnancy is checked and how the birth is planned to happen (p<.05). No significant difference has been observed between the form of birth and the age of woman, the educational state of wife and her husband, the job of the woman and monthly income (p>.05). The results of these study showed that the rates of caesarean were high and giving individual training was not an effective way to diminish the rates of caesarean. To increase the rates of vajinal birth, it can be suggested that women in

8 viii the antenatal period should be encouraged and trained for vajinal birth by nurses and midwives who are working at health care institution and that the training should be maintained. Key Words: Caesarean Section, Vajinal Birth, Health Education, Type Of Delivery

9 ix İÇİNDEKİLER Sayfa No ONAY SAYFASI... iii TEŞEKKÜR... iv ÖZET... v ABSTRACT... vii İÇİNDEKİLER... ix SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ... xi TABLOLAR DİZİNİ... xii 1.GİRİŞ GENEL BİLGİLER Vajinal Doğum Eylemin Başlama Belirtileri Eylemin Mekanizması Doğumun Evreleri Sezaryen Doğum Sezaryen Doğumun Endikasyonları ve Kontrendikasyonları Sezaryen Doğumun Komplikasyonları Sezaryen Doğumun Artış Nedenleri Sezaryen Doğum Oranları Nasıl Azaltılır? Sağlık Eğitiminin Etkisi GEREÇ VE YÖNTEM Araştırmanın Şekli Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Zaman Evren ve Örneklem Veri Toplama Araçları Veri Toplama Araçlarının Uygulanması Araştırmanın Değişkenleri İstatistiksel Analizler Araştırmanın Etik Yönü Araştırmanın Sınırlılıkları... 14

10 x 4. BULGULAR TARTIŞMA SONUÇ VE ÖNERİLER KAYNAKLAR EKLER Ek-1-Anket Formu Ek-2- Eğitim Materyali Ek-3-İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kural Onayı Ek-4-Malatya Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü İzni Ek-5-Malatya Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü İzni ÖZGEÇMİŞ... 47

11 xi SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ABD: Amerika Birleşik Devletleri ASM: Aile Sağlığı Merkezi DSÖ: Dünya Sağlık Örgütü M.Ö: Milattan Önce TNSA: Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması GDH: Genel Doğurganlık Hızı

12 xii TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo Gebelerin Tanıtıcı Özelliklerinin Dağılımı Tablo Gebelerin Planladıkları Doğum Şekline İlişkin Düşüncelerinin Dağılımı Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Tanıtıcı Özelliklerinin Dağılımı Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Obstetrik Özelliklerinin Dağılımı Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Mevcut Gebeliğe İlişkin Özelliklerinin Dağılımı Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Doğum Şekli İle İlgili Daha Önceden Bilgi Alma Durumu ve Bilgiyi Veren Kişilerin Dağılımı Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Doğumlarına İlişkin İfadelerin Dağılımı.. 21 Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Eğitim Sonrası Gerçekleşen Doğumlarıyla İlgili Bilgilerin Dağılımı Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Tanıtıcı Özellikleriyle Eğitim Sonrası Gerçekleşen Doğum Şeklinin Karşılaştırması Tablo Kadınların Gebeliğine İlişkin Özellikleriyle Eğitim Sonrası Gerçekleşen Doğum Şeklinin Karşılaştırması Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Doğum Şekli Tercihi İle Eğitim Sonrası Gerçekleşen Doğum Şeklinin Karşılaştırması... 25

13 1 1.GİRİŞ Cerrahi bir girişim olan sezaryen, gerekli olduğunda anne ve bebek için yaşam kurtarıcı olmakla birlikte, vajinal doğumla karşılaştırıldığında maternal mortalite ve morbidite oranlarını dört kat arttırabilmektedir. Sezaryen doğumun yüksek maternal ölüm, iyileşme, emzirme ve anne-bebek ilişkisinde gecikme ve gelecek doğumların risklerini artırma gibi dezavantajları da vardır (1). Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de, son yıllarda sezaryen oranlarındaki artış dikkat çekicidir (2). Sezaryen oranlarındaki bu artışın nedenleri arasında; ilk gebelik yaşının ileri olması, paritenin azalması, ultrasonografi ve fetal monitorizasyonun yaygın olarak kullanılması, yardımcı üreme tekniklerinin yaygın kullanılması, hasta istemi (3), doktorun malpraktis konusunda endişelenmesi, sezaryen doğumun sağlık kurumu ve doktora ekonomik katkılarının olması, normal doğumun zaman kaybı olarak görülmesi, hemşire-ebe ve doktorların eğitimindeki değişiklikler, antenatal bakım sırasında yetersiz bilgi ve destek verilmesi, annelerin eğitim seviyelerinin yükselmesi, ailelerin ekonomik olarak iyi durumda olmaları, normal doğum korkusu, normal doğum konusunda yanlış inançlar, elektif sezaryenin artması (4) yer almaktadır. Sezaryenin daha sık tercih edilen bir doğum şekli olmasından dolayı, sezaryen endikasyonları, komplikasyonları, anne ve bebeğe, ülkeye getirdiği ekonomik etkilerinin çok iyi bilinmesi ve araştırılması gerekir (5). Sezaryen ile doğum ülke ekonomilerine ciddi ekonomik yük getirmektedir. ABD de sezaryen operasyonlarının yaklaşık yarısının medikal endikasyonların yanlış konulması sonucu gereksiz yere yapıldığı görülmüştür (6). Bu nedenle tüm dünyada sezaryen ile olan doğumların aşağıya çekilmesine yönelik bir eğilim vardır (7). Kadınlar doğum şeklini belirlerken, sezaryenin mi yoksa normal doğumun mu iyi olacağına karar verememektedir; bu süreçte verilecek destek ve bilgilendirme ile onların daha sağlıklı ve doğru tercih yapmaları sağlanabilir (8). Kadınlar doğum şekline karar verirken arkadaş çevreleri, medya ve sağlık personeli gibi birçok faktörden etkilenebilmekte (9), önemli olan gebe kadınların doğru kaynaklar tarafından, yeterli düzeyde bilgilendirilerek, uygun doğum şekline yönlendirilmeleri ve doğum eyleminin sağlıklı bir anne ve bebekle sonlanmasıdır (10).

14 2 Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), hemşirelik meslek grubunun Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri ne sağladığı büyük katkıya işaret ederek, üye ülkelerin hemşirelik eğitim programlarında Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri ne daha fazla yer vermelerini, bu hizmetleri sağlayan sağlık sistemlerinin gelişiminde rol oynamak üzere, hemşireleri planlama, yönetim, eğitim ve araştırmalarda aktif rol oynamaları yönünde teşvik etmiştir (11). Genel olarak, ebe-hemşirelerin eğitim ve danışmanlık hizmetlerindeki önemi büyüktür. Yapılan literatür incelemesinde, sezaryen doğumların azaltılmasına yönelik ebe-hemşirelerin eğitimdeki katkısını belirleyen çalışmaların yetersiz olduğu görülmüştür. Bu bağlamda, kadınların doğum tercihleri üzerine sağlık eğitiminin etkisinin belirlenmesine yönelik çalışmaların yapılması yararlı olacaktır. Bu araştırma ile sezaryen doğum isteyen ve kararsız olan gebelerin belirlenmesi ve eğitimle birlikte sezaryen doğum oranlarının azaltılması hedeflenmiştir. Bu araştırmanın amaçları; daha önce doğum yapmamış olan gebelerin doğum şekli tercihini belirlemek ve verilen eğitiminin doğum şekli tercihi üzerindeki etkinliğini değerlendirmektir. Araştırmanın Hipotezi 1- Gebe kadınlara verilen eğitim, kadınların doğum şekli üzerine etki yapar ve sezaryen oranını azaltır. 2- Gebe kadınlara verilen eğitim, kadınların doğum şekli üzerine etki yapmaz ve sezaryen oranını azaltmaz.

15 3 2. GENEL BİLGİLER Asırlarca insanoğlu kendi oluşumunun devamlılığını sağlayan doğum olayını dikkatle takip ederek deneme-yanılma ve deneme-öğrenme yöntemi ile edinilen bilgilerini gelecek kuşaklara aktarmıştır (12) Vajinal Doğum Vajinal doğum, haftalar arasında kendiliğinden başlayan bir eylemle, tek bir bebeğin uterustan canlı olarak baş geliş şeklinde vajinal yolla doğmasıdır (13). Doğum eylemi, düzenli gelip giden rahatsız edici-sancılı uterus kasılmalarının serviksin giderek incelmesine ve genişlemesine yol açtığı fizyolojik bir süreçtir. Serviksin bu incelmesi ve genişlemesi, fetusun uterustan, doğum kanalı yoluyla geçerek doğmasına izin verir (14). İnsanda gebeliğin son birkaç saati, servisteki dilatasyonu etkileyen ve fetusu doğum kanalının içinde ileriye doğru hareket ettiren uterin kontraksiyonlarla karakterizedir. Bu aşamada çok enerji tüketilir, bu nedenle bu süreci tarif etmek için İngilizce de çalışma, emek ve çaba anlamına gelen labor ifadesi kullanılır (15). Bir doğum eylemine normal diyebilmek için: 1. Gebeliğin miad bir gebelik olması, 2. Eylemin kendiliğinden başlaması, 3. Tek ve canlı bir fetüs olması, 4. Baş-pelvis uygunsuzluğunun olmaması, 5. Verteks pozisyonunda, 6. Fetüsün ve annenin sağlıklı olması gerekir (14,16).

16 Eylemin Başlama Belirtileri Gebeler doğum eylemi başlamadan önce aşağıdaki bulguları yaşarlar (16). a) Hafifleme: Son haftalarda başın doğum kanalına yerleşmesiyle gebenin nefes alması kolaylaşır, var olan mide ve bağırsak şikayetleri ortadan kaybolur. Baş doğum kanalına yerleştiği için gebe kadında bir rahatlama-hafifleme oluşur (13). b) Sevikal Değişiklik: Gebeliğin başlangıcında sert olan serviks, doğumun başlaması ile birlikte fetüsün geçebileceği kadar açılır ve yumuşar. Seviksin bu yumuşama özelliğine olgunlaşma denir (16). c) Silinme: Servikal kanalın yaklaşık 2 cm lik bir uzunluktan kısalıp neredeyse kağıt inceliğinde bir dairesel açıklığa dönüşmesidir (15). d) Dilatasyon (Sevikal Açılma): Dilatasyon serviksin silinmesinden sonra başlar. Serviksin etrafındaki kas liflerinin kontraksiyonlarla yana doğru çekilmesi sonucunda gerçekleşir (16,17). Servikal açılma vajinal muayene ile ölçülür ve serviksi geçen parmakların tahmin çapı ile ifade edilir (18). e) Nişane: Gebelik süresince kapalı olan rahim ağzı müküs ile doludur. Rahim ağzının açılması ile müküslü, kanlı bir sıvının vajinadan gelmeye başlamasına nişane denir (13). Normalde müküs tıkacı ile birlikte birkaç damla kan sızar; daha fazla kanama olması anormal kabul edilir (15). f) Membranların Açılması: Membranların spontan açılması çoğu kez doğum eylemi başladıktan sonra olur ve açık veya hafif bulanık, renksiz bir sıvının değişik miktarlarda gelmesiyle fark edilir (19). Anne adayının sancı olarak algıladığı düzenli uterus kasılmalarının ortaya çıkması ile başlayan sürece Eylem veya Travay adı verilir (17) Eylemin Mekanizması Eylemin mekanizması, prezante olan kısmın pasif hareketlerle doğum kanalından ilerlemesi süreci olarak açıklanabilir. Doğumların %95 inde prezante olan kısım baştır. Baş doğum kanalından ilerlerken aşağıdaki hareketleri yapar (16);

17 5 Yerleşme (Angajman) İniş (Descensus) Fleksiyon İç (İnternal) Rotasyon Ekstansiyon Dış (Eksternal) Rotasyon Atılım (Ekspulsiyon) Yerleşme (Angajman): Fetal başın en geniş transvers çapının (biparyetal çap) pelvik girime oturmasıdır (20). Primigravidalarda bazen doğum eyleminin başlamasından 1-2 hafta önce angajman tamamlanır (21). İniş (Descensus): Aslında ayrı bir kardinal hareket değildir. Doğum eyleminin başlangıcından itibaren devam eder. Prezente olan kısmın doğum kanalı içerisinde pelvis çıkımına kadar inmesi ile son bulur (21). Başın inişi dört kuvvetin etkisiyle oluşur. Bunlar amniyotik sıvı basıncı, fundusun, kontraksiyonlarla fetusun makatı üzerine doğrudan basıncı, maternal batın kaslarının ıkınma çabaları, ekstansiyon ve fetal gövdenin düzeltilmesidir (16,19,21-22). Fleksiyon: Baş doğum kanalında ilerlerken servikste, pelvis duvarında veya tabanında belirli bir dirençle karşılaşır ve bunun sonucunda fetüs fleksiyona geçer. Fleksiyonda fetüsün çenesi göğse değecek şekilde öne eğrilir (19). İç (İnternal) Rotasyon: Baş doğum kanalında ilerlerken occiput pelvise girdiği orijinal yeri olan annenin sağ veya solundan yavaşça öne yani simfızis pubise doğru döner. Çok nadiren arkaya sakrum boşluğuna döner. Doğumun normal ilerlemesi için iç rotasyon şarttır (19). Ekstansiyon: İnternal rotasyon tamamlanıp baş perineye geldiğinde ileri derecede fleksiyon halindedir. Başın perineden sıyrılıp geçmesi için geriye doğru bükülmesi yani ekstansiyona geçmesi gerekir (16,19).

18 6 Dış (Eksternal) Rotasyon: Baş pelvis çıkımından çıktıktan sonra bir kez daha rotasyon yapar (21). Eğer doğumun başlangıcında occiput annenin solundaysa doğumdan sonra çocuk yüzü annenin sağ bacağına bakacak şekilde dış rotasyon olur (19). Atılım (Ekspulsiyon): Başın doğumundan ve dış rotasyon yapmasından sonra gövdeye lateral fleksiyon yaptırılarak önce öndeki omuz simfızis altından ve daha sonra arka omuz sakrum boşluğundan doğar (21) Doğumun Evreleri Normal doğum 4 evreye ayrılır. Bunlar; Birinci Evre (Açılma-Dilatasyon) İkinci Evre (İtilme-Ekspulsiyon) Üçüncü Evre (Kurtulma-Halas) Dördüncü Evre (Erken Postpartum) (16). Birinci Evre (Açılma-Dilatasyon): Servikal değişimle birlikte olan düzenli kontraksiyonların başlangıcından tam servikal dilatasyona kadar olan süredir (23). Bu evre latent ve aktif faz olmak üzere ikiye ayrılır (13,22-23); Latent Faz: Gebenin düzenli kontraksiyonlarının başlaması ile başlar, açılma 3-5 cm olduğunda son bulur (22). En uzun süren fazdır, kontraksiyonlar hafif ve düzensiz olabilir (13). Multigravid hastalarda 14 saati, nulligravid hastalarda 20 saati geçmemesi gerekir (22-23). Aktif Faz: Servikal açıklık 3-5 cm ve daha fazla olduğunda başlar (22). Kasılmalar daha kuvvetli, daha uzun ve sıktır (13). Primigravidlerde 8-12 saat, multiparlarda 6-8 saat sürer. Uterus kasılmaları yetersizse mekanik işlem ile ya da farmokolojik ajanlar yardımı ile uterus kasılmalarının uyarılması sağlanabilir (21).

19 7 İkinci Evre (İtilme-Ekspulsiyon): Serviks tam açıldıktan sonra başlar, bu sürede tipik ıkınma hissi olur (19). Bu evre primiparlarda 30 dakika ile 2 saat arasında, multiparlarda ise 5 ile 30 dakika arasında değişir (16). Perinenin korunmasını sağlamak amacıyla kullanılan steril bir gaz tampon anüs üzerinden sağ elle bastırılarak fetal başın fleksiyonu desteklenir. Defleksiyon sırasında yanlardan bası yapılarak labiumların aşırı gerilmesi önlenir. Ağrı zaafı varsa arka perinede çene çıkıntıları bulunup öne doğru itilmeye çalışılır. Buna ritgen manevrası denir. Son bir ağrı ve güçlü bir ıkınma ile fetal baş perineden sıyrılarak doğar (14). Baş doğduktan sonra bebeğin ağzı silinir, sonra ön omuzu kurtarmak için baş anüse doğru çekilir. Ön omuz doğduktan sonra baş pubise doğru kaydırılarak arka omuzun kurtulması ve doğması sağlanır. Omuzlar tutulur, gövde pubisin üstüne doğru kaldırılarak doğurtulur. Göbek kordonu klempe edilerek kesilir (17,18). Vajina ve perinede oluşabilecek düzensiz yırtıkları engellemek için önde gelen kısım vulvayı gerdiğinde epizyotomi açılabilir (24). Üçüncü Evre (Kurtulma-Halas): Bebeğin doğumu ile başlar, plasentanın doğumu ile sonlanır. Plasentanın ayrılıp atılması 5 dakika ile 30 dakika arasında gerçekleşir (16). Plasentanın ayrıldığı dört şekilde anlaşılır; Ani vajinal kanama Uterusun küre şeklini alması (Küstner Belirtisi) Umblikal kordun boyunda uzama (Ahfeld Belirtisi) Uterusun fundusunun umblikus hizasında yükselmesi (Schroeder Belirtisi) (16,20-23). Plasentanın doğumuna Crede Manevrası ile yardım edilir. Fundus avuçlanıp masaj yapılarak kasılma oluşturulur. Orta hatta çekilir ve sıkılarak doğum yoluna itilir. Plasentanın doğumunun ardından zar ve kotiledenların kontrolü yapılmalıdır (14). Normal vajinal doğum sırasında en fazla 500 ml ye kadar kanama olur (21). Dördüncü Evre (Erken Postpartum): Plasentanın doğumundan sonraki 1-4 saatlik süreyi içerir (16). Bu evrede doğum sonu atoni kanamaları oldukça önemlidir. Bu

20 8 nedenle sık sık uterus muayene edilmeli, kanama kontrol edilmeli ve uterusa masaj yapılmalıdır. Perine iyice gözden geçirilmeli ve mevcut laserasyonlar tamir edilmelidir (19) Sezaryen Doğum Sezaryen, fetus, plasenta ve membranların abdomen ve uterusa insizyon yapılarak doğurtulmasıdır (19). Bir kadına ilk defa yapılan sezaryen primer sezaryen olarak, bunu izleyenler ise mükerrer sezaryen olarak adlandırılır. Doğum başlamadan önce veya kesin bir endikasyon olmadan yapılan sezaryene elektif sezaryen denir (25). Başlangıçta sezaryenin amacı maternal morbidite ve mortaliteyi azaltmak iken, zamanla üzerinde konuşularak kazandırılan ve bilimsel temelleri yetersiz sözde avantajlar nedeniyle çok cazip hale gelmiştir (26). Sezaryen prevalansının artışı uluslararası bir sağlık sorunu olarak tanımlanmaktadır (8). Ülkemizde yapılan çalışmalarda sezaryen doğum oranı % arasında değişmektedir (6,27-29). TNSA verilerine göre 1993 yılında %6.9 olan sezaryen oranı 1998 yılında %14.0 e, 2003 yılında %21.2 ye, 2008 yılında ise %36.7 ye yükselmiştir (30). DSÖ 2010 verilerine göre bazı ülkelerin sezaryen oranları; ABD de %30.2, İtalya da %37.4, Brezilya da %41.3, Meksika da %36.1, Kore de %37.7, İsviçre de %28.9, Almanya da %27.8 dir (1). Bu sezaryen hızlarının hepsi DSÖ nün 2000 Yılında Herkese Sağlık hedefleri kapsamında önerilen %15 oranından yüksektir (31). Bu oranın üzerine çıkıldığında maternal ve perinatal morbiditenin yükseleceği belirtilmektedir (32). Gelişmiş ülkeler içinde, en düşük sezaryen oranı İsviçre %10, Çekoslovakya ve Hollanda da %14 olarak görülmektedir (5) Sezaryen Doğumun Endikasyonları ve Kontrendikasyonları Sezaryen ile doğum; doğumun anne veya bebek açısından güvenli olmadığı, eylemin indüklenemediği, vajinal doğumun belirgin riskler oluşturacağı distosi veya fetal problem varlığı ve acil doğum gerektiren durumlarda endikedir (23).

21 9 Sezaryen doğumun anneye ait endikasyonları; daha önce geçirilen sezaryen, uterusa daha önce insizyon yapılan durumlar, aşırı kanama, plasental yetmezlik, uterus disfonksiyonu, pre-eklemsi, plasenta previa, ablasyo plasenta gibi durumlar, anne istemi, diabet gibi sistemik hastalıklar, genital herpes ve 35 yaş üzeri primipar olmaktır. Fetüse ait endikasyonlar ise; fetal distres, kordon sarkması, iri bebek, ağır gelişme geriliği, fetal anomali, ikiz gebelik ve prezantasyon-pozisyon bozukluklarıdır (19,21,24-26,33). Sezaryen doğum için en önemli kontrendikasyon, uygun bir endikasyonun olmamasıdır. Abdominal duvarda enfeksiyon varlığı, anormal fetüs ve ölü fetüs durumlarında sezaryen önerilmez (19) Sezaryen Doğumun Komplikasyonları Sezaryen doğum; maternal veya fetal riskleri olmayan, tehlikesiz bir operasyon değildir. Hastaların %25 inde nedeni açıklanamayan ateş, endometrit, yara enfeksiyonu, hemoraji, aspirasyon, atelektazi, idrar yolları enfeksiyonu, tromboflebit ve pulmoner emboli, anestezi komplikasyonları gibi çeşitli erken maternal komplikasyonlar görülebilir (21,23). Sezaryen ile doğumun geç maternal komplikasyonları ise; adezyondan kaynaklanan intestinal obstrüksiyon ve sonraki gebeliklerde uterin insizyon ayrılmasıdır. Her bir başarılı sezaryen sonrası plasenta previa ve plasentanın myometriuma anormal invazyon hastalıkları (akreta/inkreata/perkreata) insidansı artar, bu ise tehlikeli kanamalara neden olabilir (23). Sezaryen sonrası anemi riski vajinal doğuma göre daha yüksek, emzirme oranı daha düşük (26) ve hastanede kalış süresi daha uzun olmaktadır (17). Sezaryen sonrası mortalite de oranındadır. Sezaryen ile olan doğumlarda maternal mortalite vajinal doğumların en az 2 katı kadardır (34) Sezaryen Doğumun Artış Nedenleri Sezaryen doğum oranları, teknolojik alandaki gelişmeler, hekim ve anneye ait nedenler ve bakımla ilişkili nedenlerle artmaktadır.

22 10 Teknolojik alandaki gelişmeler; elektronik görüntüleme sistemlerinin (25), cerrahi tekniklerin (9) ve yardımcı üreme tekniklerinin gelişmesidir (3). Hekime ait nedenler; doğum sonrası çıkan problemler nedeniyle hekimlere açılan yasal soruşturmaların artması (9), normal doğum sorumluğunun hekim üzerindeki baskısı ve sezaryen doğumun maddi getirisidir (35). Anneye ait nedenler; annenin istemi (5), gelir seviyesinin (25) ve öğrenim düzeyinin yüksek olması (1), kentsel bölgede yaşamak, doğumunu özel hastanede yapmak (36), ileri yaşlarda çocuk sahibi olmak ve daha az doğum yapmak (5) ve sezaryen ile doğumun daha güvenli olduğu düşüncesidir (35), Bakımla ilgili nedenler; gebelere yeterli düzeyde hemşirelik-ebelik bakımı verilememesi (8) ve antenatal dönemde bilgilendirmenin azlığı veya yetersizliğidir (26) Sezaryen Doğum Oranları Nasıl Azaltılır? Günümüzde sezaryen oranlarını azaltmak için tüm dünyada önemli çalışmalar yapılmaktadır. Sezaryen oranlarındaki artışın en önemli sebeplerinden birisinin bilgilendirmenin azlığı veya yetersizliği olduğu bilinerek, gebeliğin başlangıcından itibaren sağlık personeli tarafından tüm doğum şekillerinin avantaj ve dezavantajları açık seçik anlatılmalıdır (26). Ülkemizde sezaryen oranlarının sağlıklı bir şekilde azaltılabilmesi için, uluslararası ebe-hemşirelik uygulamalarının ülkemizde de işlerlik kazanması gerekmektedir. Ebe-hemşirelerin mesleğin doğasına uygun sorumluluklarını yeniden benimsemesi, normal doğumlarda etkinliğini koruması ve arttırması, ebe-hemşirelik aktivitelerinin önemini gösteren bilimsel çalışmalar ortaya koyması gerekmektedir (35). Normal doğum sürecine ağırlık verilerek sezaryen oranlarını azaltmak ve gereksiz girişimleri önlemek amacıyla hemşire/ebeler ülkelerinin doğum politikalarında önemli rol üstlenebilirler. Gebelik süresince kaliteli bir hemşire/ebelik bakımı alan kadınların, antenatal dönemde daha az hastaneye yattığı, travay indiksiyonuna daha az ihtiyaç duyduğu, spontan doğum oranlarında artma ve ayrıca sezaryen oranlarında azalma olduğu belirtilmektedir (8). Artmış sezaryen oranlarının

23 11 azaltılması için, gebelerin bilgilendirilerek vajinal doğuma yönlendirilmeleri ve hekimlerin vajinal doğum açısından teşvik edilmeleri gerekmektedir (37). Sezaryen oranlarının artmasında rolü olan bir faktör de elektronik fetal monitorizasyonun yaygın kullanılmasıdır (38). Sezaryen oranlarının düşürülmesi için sezaryen endikasyonları ile ilgili protokollerin duyurulduğu bir doküman hazırlanabilir (39) Sağlık Eğitiminin Etkisi DSÖ sağlığı sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, fiziksel, sosyal ve ruhsal yönden tam bir iyilik halidir şeklinde tanımlar (40). Rogers sağlığı, tam sağlıklı olma halinden sağlığın tamamen kaybolduğu ölüme kadar sıralanan bir spektrum olarak görür ve sağlığın bu iki uç arasında derecelendirildiğini kabul eder (41). Gerek hastalık ve sakatlıklardan korunması; gerekse bedensel, ruhsal ve sosyal iyilik halinin sağlanması konularında insanlığın ve bilimin belirlediği davranışların ve yeterliliklerin bireylere kazandırılarak sağlığın korunması ve geliştirilmesi hedefi sağlık eğitimini ortaya çıkarmıştır. DSÖ ye göre sağlık eğitimi; bireylere ve topluma sağlıklı yaşam için alınması gereken önlemleri benimsetip uygulamak; sunulan sağlık hizmetlerini kullanmaya alıştırmak; sağlıklarını ve çevrelerini iyileştirmek için insanları ikna etmek; ortak karara vardırmak ve eyleme yöneltmek amacıyla gerçekleştirilen davranış kazandırma sürecidir (40). Hemşireler eğitim ve danışmanlık hizmetleri ile gereksiz yapılan sezaryen doğumların önlenmesine katkıda bulunarak kadın sağlığının yükseltilmesinde önemli rol üstlenebilirler (9). Bu nedenle birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hemşire/ebeler kadınlara gebeliğinin ilk aylarından itibaren doğru ve düzenli bir sağlık eğitimi vererek, kadın sağlığına önemli katkılarda bulunabilirler.

24 12 3. GEREÇ VE YÖNTEM 3.1. Araştırmanın Şekli Araştırma tanımlayıcı ve tek grup son test deneme öncesi modeli olarak yapıldı Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Zaman Araştırma Malatya İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı Mücelli, Çöşnük, Sıtmapınarı, Çavuşoğlu, Hasan Dernek, Özalper, Adafı-1 ve 2 nolu Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) daha önce doğum yapmamış gebeler üzerinde yürütüldü. Araştırma 14 Eylül Şubat 2014 tarihleri arasında gerçekleştirildi Evren ve Örneklem Araştırmanın evrenini; Malatya ilinde Mücelli, Çöşnük, Sıtmapınarı, Çavuşoğlu, Hasan Dernek, Özalper, Adafı-1 ve 2 nolu ASM lere kayıtlı, daha önce hiç doğum yapmamış ve gebeliğinin 7. ayı ve üzerinde olan 200 gebenin taranması sonucu sezaryen doğum isteyen veya doğum şekli konusunda kararsız olarak belirlenen 58 gebe oluşturmuştur. Evrenin tamamı örnekleme alındığı için herhangi bir örnekleme yöntemi kullanılmamıştır. Araştırmaya Alınma Kriterleri; Araştırmaya; ruhsal hastalık tanısı olmayan ve iletişim kurabilen gebeler dahil edildi Veri Toplama Araçları Verilerin toplanmasında Anket Formu kullanıldı. Anket Formu (Ek 1); Konu ile ilgili literatürler doğrultusunda (42-43) hazırlanan bu form; yaş, eğitim, meslek, aylık gelir durumu, evlilik yaşı ve yılı gibi sosyodemografik özellikleri, gebeliğinin nerde ve kim tarafından takip edildiği, gebeliğin planlı olup olmadığı, ne şekilde doğum yapmak istediği, nedeni, doğumunu nerde yapmayı düşündüğü, doğum şekliyle ilgili daha önce bilgi alıp almadığı, gerçekleşen

25 13 doğum şekli ve doğumun nerde gerçekleştiği ile ilgili obstetrik özellikli sorulardan oluşmaktadır Veri Toplama Araçlarının Uygulanması Veriler Anket Formu (Ek 1) kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile gebelerin evlerinde araştırmacı tarafından toplandı. Araştırmaya alım kriterlerine uygun gebelerin belirlenmesinde ASM kayıtları esas alındı. ASM kayıtlarından tesbit edilen gebelerin adres ve telefon bilgileri Ebe/Hemşirelerden elde edildi. ASM çalışanı Ebe/Hemşirelerden destek alınarak gebelere çalışma hakkında bilgi verildi ve çalışmaya katılmayı kabul etmeleri durumunda ev ziyareti yapılacağı bildirildi. Aşamanın verileri 14 Eylül Ocak 2012 tarihleri arasında yüz yüze gebelerin evlerinde görüşülerek ve tahmini doğum tarihleri belirlenmiş olan gebelere doğum sonrası telefonla ulaşılarak dolduruldu. Verilerin toplanması 11 Mayıs 2012 tarihinde tamamlandı. Hemşirelik Girişimi Gebeler evlerinde ziyaret edildi. Sezaryen doğum isteyen veya doğum şekli konusunda kararsız olan tüm gebelere Eğitim Materyali (Ek 2) kullanılarak soru cevap tekniği ile 15 dakika süren eğitim araştırmacı tarafından verildi. Eğitimden sonra gebelere Eğitim Materyali verildi. Eğitim materyalinde; vajinal doğum ve sezaryen doğumun tanımı, normal doğumun anneye ve bebeğe faydaları ve sezaryen doğumun riskleri yer almaktadır (19,18,44-46) Araştırmanın Değişkenleri Bağımlı Değişken; Gerçekleşen doğum şeklidir. Bağımsız Değişken; Gebelere verilen eğitimdir İstatistiksel Analizler Araştırma sonucunda elde edilen verilerin istatistiksel analizleri Statistical Package of Sosial Science (SPSS) 16.0 programı ile yapıldı. Elde edilen verilerin

26 14 değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerden yüzde, çeşitli değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek için ise Fisher Exact testi kullanıldı. Sonuçlar %95 güven aralığında, anlamlılık p<.05 düzeyinde değerlendirildi Araştırmanın Etik Yönü Araştırmanın yapılabilmesi için İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulundan (Ek 3) ve Malatya Valiliği İl Sağlık Müdürlüğünden yazılı izin (Ek 4-5) alındı. Bu çalışmada gönüllü katılım ilkesi temel alınarak, veri toplama araçları uygulanmadan önce, araştırmacı tarafından her bireye araştırmanın amacı açıklandı ve bireylerden bilgilendirilmiş yazılı onam alındı Araştırmanın Sınırlılıkları Bu çalışma, Malatya iline bağlı 8 ASM de gerçekleştirilmiş olup diğer illere genellenemez. Bir kontrol grubunun ve ön testinin olmaması araştırmanın sınırlılığını oluşturmaktadır.

27 15 4. BULGULAR Gebeliğinin 7. ayı ve üzerinde olan primipar kadınların doğum şeklini belirlemek ve sezaryen doğum yapmak isteyen veya doğum şekli konusunda kararsız olan kadınlara verilecek sağlık eğitiminin, kadınların doğum şekli tercihleri üzerine etkisi olup olmadığını değerlendirmek amacı ile yapılan bu araştırmanın bulguları iki bölüm halinde sunulmuştur. I. BİRİNCİ AŞAMA 1. Tanımlayıcı gruptaki gebelerin özellikleri ile ilgili bulgular sunulmuştur. II. İKİNCİ AŞAMA 2. Çalışma grubundaki gebelerin özellikleri ile gerçekleşen doğum şeklini gösteren bulgular sunulmuştur.

28 16 I.BİRİNCİ AŞAMA Bu bölümde, araştırma kapsamına alınan gebelerin tanıtıcı ve planladıkları doğum şekline ilişkin bulguları yer almaktadır. Tablo Gebelerin Tanıtıcı Özelliklerinin Dağılımı Tanıtıcı Özellikler S % Yaş Grubu 20 yaş ve altı yaş 31 yaş ve üstü Eğitim Durumu İlköğretim ve altı Lise ve üstü Eşin Eğitim Durumu İlköğretim ve altı Lise ve üstü Meslek Çalışıyor Çalışmıyor Eşin Mesleği Çalışıyor Çalışmıyor Aylık Gelir Durumu Düşük Orta ve üzeri Toplam Araştırmaya katılan gebelerin büyük çoğunluğu yirmili yaşlarda bulunmuştur. Araştırmaya katılan gebelerin eğitim düzeyleri ile eşlerinin eğitim düzeylerinin

29 17 benzer olduğu, kadınların %76.5 inin çalışmadığı, eşlerinin %98.0 inin çalıştığı, %81 inin orta ve üzeri gelir seviyesinde olduğu belirlendi (Tablo 4.1.1). Tablo Gebelerin Planladıkları Doğum Şekline İlişkin Düşüncelerinin Dağılımı Planlanan Doğuma İlişkin Özellikler S % Planlanan Doğum Şekli (S=200) Sezaryen Doğum Vajinal Doğum Kararsız Sezaryen Doğum Tercih Nedenleri (S=44) Doğumdan/ doğum ağrısından korkmak Bebek için daha sağlıklı olduğunu düşünmek/ Kıymetli bebek olması Sağlık problemimin olması Vajinal doğumdaki pozisyon ve muayenelerden rahatsız olmak Doğum yapacağım tarihi önceden bilmek istem Vajinal Doğum Tercih Nedenleri (S=142) Doğum sonunda çabuk iyileşmek ve eve daha çabuk dönmek Daha sağlıklı ve iyi olması Doktorumun/ ebe-hemşiremin önerisi Diğer (Sezaryenden / ameliyattan korkmak, doğum deneyimini yaşamak istemek, üçten fazla çocuk istemek) Gebelerin planladıkları doğum şekli tercihleri incelendiğinde %71.0 i normal doğum, %22.0 si sezaryen doğum istediğini ve %7.0 si doğum şekli konusunda kararsız olduğunu belirtmiştir. Gebelerin %40.9 u sağlık problemi olduğu, %34.1 i doğumdan ve doğum ağrısından korktuğu için sezaryen doğum istediğini belirtirken; %73.9 u daha sağlıklı ve iyi olduğu, %21.9 u doğum sonunda daha çabuk iyileşmek

30 18 ve eve daha çabuk dönmek istediği için normal doğum istediğini belirtmiştir (Tablo 4.1.2) II. İKİNCİ AŞAMA Bu bölümde çalışma grubundaki gebelerin tanıtıcı özellikleri, gebeliklerine ilişkin özellikleri ve gerçekleşen doğum şekli ile ilgili özelliklerini gösteren bulgular yer almaktadır. Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Tanıtıcı Özelliklerinin Dağılımı Tanıtıcı Özellikler S % Yaş Grubu 30 yaş ve altı 31 yaş ve üstü Eğitim Durumu İlköğretim ve altı Lise ve üstü Eşin Eğitim Durumu İlköğretim ve altı Lise ve üstü Meslek Çalışıyor Çalışmıyor Eşin Mesleği Çalışıyor Çalışmıyor Aylık Gelir Durumu Düşük Orta ve üstü Toplam

31 19 Araştırmaya katılan gebelerin %77.6 sı otuz yaş ve altında bulunmuştur. Araştırmaya katılan gebelerin %70.7 si lise ve üstü eğitim düzeyinde, eşlerinin ise %72.4 ü lise ve üstü eğitim düzeyinde bulundu. Kadınların %67.2 sinin çalışmadığı, eşlerinin %96.6 sının çalıştığı ve %81 inin orta ve üstü gelir seviyesine sahip belirlendi (Tablo 4.2.1). Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Obstetrik Özelliklerinin Dağılımı Obstetrik Özellikler S % Gebelik Sayısı 1 gebelik 2 ve üstü Düşük Sayısı Yok 1 ve üstü Kürtaj Sayısı Yok 1 ve üstü Toplam Araştırma kapsamına alınan gebelerin %84.5 inin ilk gebeliği olduğu, % 13.8 inin en az bir düşük yaptığı ve %5.2 sinin en az bir kez kürtaj olduğu saptandı (Tablo 4.2.2).

32 20 Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Mevcut Gebeliğe İlişkin Özelliklerinin Dağılımı Gebeliğe İlişkin Özellikler S % Gebe İzlem Yeri Kamu Hastanesi Özel Hastane Gebeliği İzleyen Ebe-Hemşire Doktor Toplam Kadınların %84.5 inin gebeliğinin özel hastanede ve tamamının doktor tarafından takip edildiği saptanmıştır (Tablo 4.2.3). Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Doğum Şekli İle İlgili Daha Önceden Bilgi Alma Durumu ve Bilgiyi Veren Kişilerin Dağılımı Özellikler S % Bilgi Alma Durumu(S=58) Evet Hayır Bilgiyi Veren Kişi (S=46) Sağlık Personeli Aile ve diğer Gebelerin %79.3 ü doğum şekli konusunda bilgi aldığını; %56.5 i bu bilgiyi sağlık personelinden ve %43.5 i ise aile ve diğer kaynaklardan aldığını belirtmiştir (Tablo 4.2.4).

33 21 Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Doğumlarına İlişkin İfadelerin Dağılımı Doğuma İlişkin Özellikler S % Doğum Şekli Tercihi (S=58) Sezaryen Kararsız Sezaryen Doğum Tercih Nedenleri (S=44) Doğumdan/ doğum ağrısından korkmak Bebek için daha sağlıklı olduğunu düşünmek/ Kıymetli bebek olması Sağlık problemimin olması Vajinal doğumdaki pozisyon ve muayenelerden rahatsız olmak Doğum yapacağım tarihi önceden bilmek istem Gebelerin %75.9 u sezaryen doğum istediğini, %24.1 i ise doğum şekli konusunda kararsız olduğunu belirtmiştir. Gebelerin %40.9 u sağlık problemi olduğu, %34.1 i doğumdan ve doğum ağrısından korktuğu için sezaryen doğum istemektedir (Tablo 4.2.5).

34 22 Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Eğitim Sonrası Gerçekleşen Doğumlarıyla İlgili Bilgilerin Dağılımı Özellikler S % Gerçekleşen Doğum Şekli Normal Doğum Sezaryen Doğum Doğumun Yapıldığı Yer Kamu Hastanesi Özel hastane Sezaryen Doğuma Karar Veren Kişi Kendisi Takip Eden Hekim Toplam Araştırma kapsamına alınan gebelerin eğitim sonrasında gerçekleşen doğum şekilleri incelendiğinde %93.1 inin sezaryen doğum, %6.9 unun normal doğum yaptığı saptanmıştır. Gebelerin %74.1 i doğumunu özel hastanede yapmış ve %22.2 si sezaryen doğumu kendisi istemiştir (Tablo 4.2.6).

35 23 Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Tanıtıcı Özellikleriyle Eğitim Sonrası Gerçekleşen Doğum Şeklinin Karşılaştırması (S=58) Gerçekleşen Doğum Şekli Anlamlılık Tanıtıcı Vajinal Sezaryen Toplam Özellikler Doğum Doğum S % S % S % Yaş Grubu 30 yaş ve altı 31 yaş ve üstü p=.565* Eğitim Durumu İlköğretim ve altı Lise ve üstü p=.071* Eşin Eğitim Durumu İlköğretim ve altı Lise ve üstü p=.060* Meslek Çalışıyor Çalışmıyor p=.292* Eşin Mesleği Çalışıyor Çalışmıyor p=.004* Aylık Gelir Durumu Düşük p=1* Orta ve üstü ( * Fisher Exact Test )

36 24 Gerçekleşen doğum şekli ile tanıtıcı özellikler karşılaştırıldığında; kadının yaşı, eğitimi ve eşin eğitimi, kadının çalışması ve aylık gelir durumu ile gerçekleşen doğum şekli arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Eşinin çalışması ile gerçekleşen doğum şekli arasında sezaryen doğum lehine istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p=.004) (Tablo 4.2.7). Tablo Kadınların Gebeliğine İlişkin Özellikleriyle Eğitim Sonrası Gerçekleşen Doğum Şeklinin Karşılaştırması (S=58) Gerçekleşen Doğum Şekli Anlamlılık Vajinal Sezaryen Toplam Gebeliğine Doğum Doğum İlişkin Özellikler S % S % S % Gebelik Takip Yeri Kamu Hastanesi Özel Hastane p=.000* Doğumun Gerçekleştiği Yer Kamu Hastanesi p=.003* Özel Hastane ( * Fisher Exact Test ) Gebeliğin takip edildiği yer ve doğumun gerçekleştiği yer ile gerçekleşen doğum şekli arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p=.0001, p=.003). Gebeliğini kamu hastanesinde ve özel hastanede takip ettiren kadınlarda sezaryen doğumun daha yüksek olduğu saptanmıştır. Özel hastanede doğum yapanların hepsi sezaryen doğum yapmıştır (Tablo 4.2.8).

37 25 Tablo Çalışma Grubundaki Gebelerin Doğum Şekli Tercihi İle Eğitim Sonrası Gerçekleşen Doğum Şeklinin Karşılaştırması (S=58) Gerçekleşen Doğum Şekli Anlamlılık Özellik Vajinal Sezaryen Toplam Doğum Doğum S % S % S % Planlanan Doğum Şekli Sezaryen p=.040* Kararsız ( * FisherExact Test ) Tablo da çalışma grubundaki gebelerin doğum şekli tercihi ile eğitim sonrası gerçekleşen doğum şeklinin karşılaştırması gösterildi. Planlanan doğum şekli tercihi ile eğitim sonrası gerçekleşen doğum şekli arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p=.040). Farkın sezaryen planlayan gruptan değil doğum şekli konusunda kararsız olan gruptan kaynaklandığı bulunmuştur.

38 26 5.TARTIŞMA Günümüzde dünyada ve Türkiye de sezaryen oranları giderek artmaktadır. Gebeliğinin 7. ayı ve üzerinde olan primipar kadınların doğum şeklini belirlemek ve sezaryen doğum yapmak isteyen veya doğum şekli konusunda kararsız olan kadınlara verilecek sağlık eğitiminin, kadınların doğum şekli tercihleri üzerine etkisi olup olmadığını değerlendirmek amacı ile yapılan bu araştırmanın bulguları iki bölüm halinde tartışılmıştır. I. Bölümde; Tanımlayıcı gruptaki gebelerin özellikleri ile ilgili bulgular tartışıldı II. Bölümde; Deney grubundaki gebelerin özellikleri ile gerçekleşen doğum şeklini gösteren bulgular tartışıldı. I. Tanımlayıcı Gruptaki Gebelerin Özellikleri İle İlgili Bulguların Tartışılması Doğum şeklinin belirlenmesinde araştırma kapsamına alınan 200 gebenin %78.0 i yaş grubunda, %66.0 sı lise ve üzerinde eğitim almış, %76.5 i çalışmıyor, %81.0 i orta ve üzeri gelir düzeyine sahipti (Tablo 4.1.1). Çalışmamızda; gebelerin planladıkları doğum şekli %71.0 vajinal doğum, %22.0 sezaryen doğum ve %7.0 kararsız olarak belirlendi (Tablo 4.1.2). Vatansever ve Okumuş un (2013) çalışmasında ise kadınların %77.3 ünün vajinal doğum, %13.8 inin sezaryen doğum istediği, %8.8 inin ise kararsız olduğu bulunmuştur (47). Gözükara ve Eroğlu (2008) yaptıkları çalışmada vajinal doğum isteme oranını bizim çalışmamızdan daha yüksek (%86.2) bulurken, sezaryen doğum isteme oranını daha düşük (%12.9) bulmuştur (9). Gebelerin sezaryen doğum isteme nedenleri incelendiğinde ilk üç sırada %40.9 ile sağlık probleminin olması, %34.1 ile doğumdan/doğum ağrısından korkmak ve %20.4 ile bebek için daha sağlıklı olduğunu düşünmek yer almaktadır (Tablo 4.1.2). Literatürde çalışmamıza benzer olarak kadınların sezaryen doğum isteme nedenleri farklılık göstermezken nedenlerin sıralaması değişmektedir (4,9). Çalışmamızda her beş kadından ikisinin sağlık problemi nedeniyle sezaryen doğum yapmayı planladığı

39 27 saptanmıştır. Bu oldukça yüksek bir orandır. Bu nedenle kadınların sağlık durumlarının daha dikkatli değerlendirilmesi ve sezaryen doğum için gerçek endikasyon oluşturup oluşturmadığının incelenmesi önerilmektedir. Çalışmamızda gebelerin normal doğum isteme nedenlerinin ilk iki sırasında normal doğumun daha sağlıklı ve iyi olması (%73.9), doğum sonunda daha çabuk iyileşmek ve eve dönmeyi istemek (%21.9) yer almaktadır (Tablo 4.1.2). Literatürde de kadınların normal doğum isteme nedenleri sıralamalarında küçük farklılıklar olmasına rağmen çalışmamızla benzerlik göstermektedir (9-10). Vajinal doğum, doğum sonu dönemde iyileşmenin daha hızlı olması, bebekle iletişimin daha çabuk kurulması ve kültürel nedenlere bağlı olarak tercih edilmektedir (1). II. Çalışma grubundaki gebelerin özellikleri ile eğitim sonrası gerçekleşen doğum şeklini gösteren bulguların tartışılması Araştırmamızın çalışma grubuna alınan 58 gebenin %77.6 sının otuz yaş ve altı, %70.7 sinin lise ve üstü eğitim seviyesinde olduğu, %67.2 sinin çalışmadığı ve %81.0 inin orta ve üstü gelir seviyesinde olduğu tespit edildi (Tablo 4.2.1). Çalışma grubundaki gebelerin büyük çoğunluğunun ilk gebeliği olduğu, düşük ve kürtajlarının az olduğu tespit edildi (Tablo 4.2.2). Bu durum örneklemimizin genç ve primipar gebelerden oluşmasından kaynaklanmaktadır. Çalışma grubuna alınan gebelerin %84.5 inin gebeliğinin özel hastanede ve tamamının gebeliğinin doktor tarafından takip edildiği belirlendi (Tablo 4.2.3). Yaşar ve arkadaşları (2007) yaptıkları çalışmada gebeliği özel hastanede ve özel muayenehanelerde takip edilen kadınların oranını %54.3, Vatasever ve Okumuş (2013) ise %26.9 olarak bulmuşlardır (36,47). Çalışmamızla benzer şekilde Yaşar ve arkadaşları (2007) gebelerin büyük çoğunluğunun (%89.7) doktor tarafından takip edildiğini bulmuştur (36). Çalışma grubundaki gebelerin %79.3 ü doğum şekli konusunda önceden bilgi aldığını ve yarısından fazlası (%56.5) bu bilgiyi sağlık personelinden aldığını belirtmiştir (Tablo 4.2.4). Bizim çalışmamızdan farklı olarak Karabulutlu (2012) yaptığı çalışmada bilgi alan kadınların oranını %88.6 ve sağlık personelinden bilgi

40 28 alma oranını %70,7 olarak bulmuştur (10). Ceylantekin (2006) ise yaptığı çalışmada bilgi alanların oranını %30.2 olarak bulmuş, bilgi kaynaklarının ise %44.9 arkadaş ve daha önce doğum yapanlar, %26.6 doktorlar olduğunu tespit etmiştir (48). Sayıner ve arkadaşları (2009) yaptıkları çalışmada sezaryen tercih eden gebelerin %79.0 unun sağlık personelinden bilgi aldığını tespit etmiştir (8). Bu bulgular doğrultusunda doktor, hemşire ve ebelerin sezaryen doğum konusundaki tutumlarını değiştirmesi, normal doğuma teşvik eden yönlendirme ve bilgilendirme yapması ve bu bilgilendirmenin devamlılığı önerilebilir. Çalışma grubuna alınan gebelerin %75.9 u sezaryen doğum yapmak isterken, %24.1 i doğum şekli konusunda kararsızdı (Tablo 4.2.5). Çalışmamızla benzer şekilde Karabulutlu (2012) çalışmasında sezaryen doğum yapmak isteyenlerin oranını %78.8 bulmuştur (10). Çalışmamızdan farklı olarak Vatansever ve Okumuş (2013), Gözükara ve Eroğlu (2008) sezaryen doğum isteme oranını daha düşük bulmuşlardır (sırasıyla %13.8, %12.9) (47,9). Sezaryen doğum yapmak isteyen grubun özellikle ele alınması, gerçek sezaryen tercih nedenlerinin sorgulanması ve bu gruba yönelik eğitimlerin planlanması ve verilmesi önerilmektedir. Çalışma grubundaki gebelerin %93.1 inin sezaryen doğum yaptığı ve dörtte üçüne yakın kısmının doğumunu özel hastanede yaptığı belirlendi (Tablo 4.2.6). Çalışmamızda bulunan sezaryen doğum oranı hem DSÖ önerdiği (%15) hem de TNSA 2008 verilerine göre elde edilen (%36.7) sonuçlardan daha yüksek bulunmuştur (30,31). Çalışma bulgularımızı destekleyen araştırma sonuçları (% ) olduğu kadar (4,36,49), sonuçlarımızdan farklı olarak sezaryen oranını daha yüksek (10), ya da daha düşük bulan çalışmalar da mevcuttur (9,50). Sezaryen doğum oranlarını azaltmak için; sezaryen doğumlardaki artışın gerçek nedenlerinin araştırılması, nedene yönelik eğitim ve çalışmaların yapılması, destekleyici sağlık politikalarının geliştirilmesi, ebe-hemşirelerin gebe takibinde aktif rol almaları, kadınları doğum şekli konusunda bilgilendirmeleri ve vajinal doğum yapmaları konusunda kadınları gebelikleri süresince desteklemeleri önerilebilir. Gebelerin büyük çoğunluğunun doğumunu özel hastanede yapmasının nedeni, kadınların sezaryen doğum yapma isteklerinin özel hastanede daha kolay gerçekleşmesinden kaynaklanmaktadır.

41 29 Çalışma grubundaki gebelerin %22.2 oranında sezaryen doğuma kendisinin karar verdiği belirlendi (Tablo 4.2.6). Dünyada tüm sezaryen ile doğumların %4-18 inin kadının isteği nedeni ile olduğu tahmin edilmektedir (23). Literatürde kendi isteği ile sezaryen oranı %6.8-%28.3 arasında bulunmuştur (3,10,36,51). Kadının kendi isteği ile sezaryen doğum yapma oranı çalışmalarda farklılık göstermekle birlikte bu oranlar çok yüksektir. Özkan ve arkadaşlarının (2013) belirttiğine göre kadınların sezaryen doğumu tercih etmesinde doktorlar çok büyük bir role sahip ve kadınlar sezaryen kararı verirken doktorların bilgisinden etkilenmektedir (52). Kadının sezaryen kararında hekim etkisini araştırmak üzere yapılan bir çalışmada anne isteminin aslında önemli bir oranda hekim yönlendirmesi olduğu saptanmıştır (53). Literatürde gebelerin doğum konusunda yeteri kadar bilgilendirilmemesi, doğum ağrısı ve doğumhaneden korkmaları, doğumhane koşullarının uygun olmaması, psikolojik desteğin göz ardı edilmesi ve epidural anestezinin yaygın olarak kullanılmaması kadınları kendi isteği ile sezaryen doğuma yönlendiren nedenler arasında bulunmuştur (1). Çalışma grubunda eşi çalışan kadınlarda sezaryen doğum oranı daha yüksek bulunmuştur (Tablo 4.2.7). Çalışmamızı destekler nitelikte sosyo-ekonomik açıdan az gelişmiş bir ilin devlet hastanesinde yapılan araştırmada da sezaryen oranı düşük bulunmuştur (54). Eşinin çalışması kişinin sosyo-ekonomik düzeyini yükseltmektedir. Eşi çalışanlarda sezaryen doğumların yüksek olması, kişinin sosyoekonomik özgürlükle birlikte kendisi ve bebeği için daha iyi olduğuna inandığı doğum şeklini tercih etmesinden kaynaklanmış olabilir. Çalışmamızda yaşın, eğitimin, eş eğitiminin, kadının çalışmasının ve aylık gelir durumunun gerçekleşen doğum şekli üzerinde etkili olmadığı tespit edildi (Tablo 4.2.7). Çalışmamızla benzer olarak eğitimin (9,55), gelir durumunun (10) ve kadının çalışmasının (8-10) doğum şekli üzerinde anlamlı bir etki oluşturmadığını bulan çalışmalar mevcuttur. Çalışmamızdan farklı olarak yaşın (8-10,47,55), eğitimin (8,10,47,56) ve gelir durumunun (8,57) doğum şekli üzerinde etkili olduğunu bulan çalışmalar da mevcuttur. DSÖ verilerine bakıldığında gelir düzeyi arttıkça sezaryen oranları da artmaktadır (53). Tanıtıcı özelliklerin sezaryen doğum oranlarını etkilememesinin nedeni sezaryen doğumun tanıtımının iyi yapılması ve kadınların

Kadınların Doğum Şekli Tercihlerine Sağlık Eğitiminin Etkisi

Kadınların Doğum Şekli Tercihlerine Sağlık Eğitiminin Etkisi İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; 6 (1): 7-11 ISSN:2146-6696 Orijinal Araştırma Kadınların Doğum Şekli Tercihlerine Sağlık Eğitiminin Etkisi The Effect of Health Education on Women s Birth

Detaylı

30.12.2014. Doğuma Yardım ve Takip. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 13.Hafta ( 08-12 / 12 / 2014 ) DOĞUMA YARDIM VE TAKİP Slayt No: 17

30.12.2014. Doğuma Yardım ve Takip. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 13.Hafta ( 08-12 / 12 / 2014 ) DOĞUMA YARDIM VE TAKİP Slayt No: 17 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 13.Hafta ( 08-12 / 12 / 2014 ) DOĞUMA YARDIM VE TAKİP Slayt No: 17 4 Doğum eylemi, doğum ağrılarının başlamasından, fetüsün doğumu ve plasentanın ayrılmasının

Detaylı

SEZARYEN İLE DOĞUM YAPAN ANNELERİN EPİDURAL ANESTEZİ SEÇME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ

SEZARYEN İLE DOĞUM YAPAN ANNELERİN EPİDURAL ANESTEZİ SEÇME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ SEZARYEN İLE DOĞUM YAPAN ANNELERİN EPİDURAL ANESTEZİ SEÇME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ Meryem Karataş*, Aysun Çakır Özçelik*, Canan Sarı*, Sevinç Kaymaz* *Liv Hospital Ulus GİRİŞ Kadın sağlığı açısından gebelik

Detaylı

PROF. DR. FULYA DÖKMECİ

PROF. DR. FULYA DÖKMECİ PROF. DR. FULYA DÖKMECİ Doğum eylemi ve doğumdan bahsedilirken üç kritik öğeden bahsedilir: YOL: kemik ve yumuşak doku GÜÇ: uterin kontraksiyon kuvveti YOLCU: fetus YOL KEMİK PELVİS Vajinal doğumun gerçekleşmesi

Detaylı

DOĞUM UZM.DR.SEZER ARDA

DOĞUM UZM.DR.SEZER ARDA DOĞUM UZM.DR.SEZER ARDA DOĞUMUN BAŞLADIĞINI GÖSTEREN BELİRTİLER NELERDİR BAŞLICA BELİRTİLER; Sancı Kanama (lekelenme) Su gelmesi UYARI; Kanama az veya çok fark etmeksizin gebelikte en önemli durumlardan

Detaylı

SEZARYEN SONRASI VAJİNAL DOĞUM (SSVD)

SEZARYEN SONRASI VAJİNAL DOĞUM (SSVD) SEZARYEN SONRASI VAJİNAL DOĞUM (SSVD) Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum (SSVD) Daha önce sezaryen olan kadın tekrar doğum yapacak Sezaryen Sonrası Doğum Denemesi (SSDD) Sezaryen Sonrası Sezaryen Doğum (SSSD)

Detaylı

Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 12.Hafta ( / 12 / 2014 ) FETUS YÖNÜNDEN DOĞUM Slayt No: 16. Fetus Yönünden Doğum

Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 12.Hafta ( / 12 / 2014 ) FETUS YÖNÜNDEN DOĞUM Slayt No: 16. Fetus Yönünden Doğum Doğum mekanizmasında fetüsle ilgili faktörler : 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 12.Hafta ( 01 05 / 12 / 2014 ) FETUS YÖNÜNDEN DOĞUM Slayt No: 16 Fetüs başı Fetüsün tavrı Fetüsün duruşu Fetüsün

Detaylı

Makat prezentasyonu. Görülme oranı %3-4 dür. Tanı leopold manevraları ile konulabilir

Makat prezentasyonu. Görülme oranı %3-4 dür. Tanı leopold manevraları ile konulabilir MAKAT DOĞUM Makat prezentasyonu Görülme oranı %3-4 dür Tanı leopold manevraları ile konulabilir 2 MAKAT DOĞUM Sırt solda olduğunda birinci makat gelişi ; sırt sağda olduğunda ikinci makat gelişi, çocuk

Detaylı

Op Dr Aybala AKIL. Acıbadem Bodrum Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Op Dr Aybala AKIL. Acıbadem Bodrum Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op Dr Aybala AKIL Acıbadem Bodrum Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doğum Gebelik ürünlerinin (fetus ve eklerinin) vücut dışına atılması süreci!!! Doğumda kritik faktörler Doğum yolu (pelvis)

Detaylı

Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi

Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi EBE SEMRA TUNCAY* YRD. DOÇ DR. SENA KAPLAN ** DOÇ.DR. ÖZLEM MORALOĞLU

Detaylı

DOĞUM OBJESi İLE ilgili DİSTOSİ

DOĞUM OBJESi İLE ilgili DİSTOSİ 1 DOĞUM OBJESi İLE ilgili DİSTOSİ DOĞUM OBJESi İLE ilgili DİSTOSİ Fetusun prezantasyon ve pozisyon bozukluğu pelvis içindeki hareketini zorlaştırır ve bazen imkansız kılar. Bu nedenle disfonksiyonel doğum

Detaylı

Doğumun 2. Evresi Ne Kadar Sürer ve Ne Zaman Sonlanır? İlerlemeyen Eylem Tanısı Nasıl Konulur? Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH

Doğumun 2. Evresi Ne Kadar Sürer ve Ne Zaman Sonlanır? İlerlemeyen Eylem Tanısı Nasıl Konulur? Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Doğumun 2. Evresi Ne Kadar Sürer ve Ne Zaman Sonlanır? İlerlemeyen Eylem Tanısı Nasıl Konulur? Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH EVRE 2 (Atılma dönemi) Efasman ve dilatasyonun tamamlanması ile doğum

Detaylı

DOĞUMDA PARTOGRAM KULLANIMI

DOĞUMDA PARTOGRAM KULLANIMI DOĞUMDA PARTOGRAM KULLANIMI Dr Özlem Gün Eryılmaz Zekai Tahir Burak Eğitim Araştırma Hastanesi Doğum Kliniği Never let the sun set twice on a laboring woman. Steer P; BMJ 1999 PARTOGRAM NEDİR? Doğum eyleminin

Detaylı

PRETERM-POSTTERM EYLEM

PRETERM-POSTTERM EYLEM PRETERM-POSTTERM EYLEM PRE-TERM EYLEM PRETERM EYLEM; Doğum ağırlığı dikkate alınmaksızın, gebenin son adetinin ilk gününden itibaren 20-37. haftalar arasında eyleme girmesi ve bu eylem ile servikal açıklık

Detaylı

KOMPLİKE VAKALARDA DOĞUM ÖNCESİ, DOĞUM VE DOĞUM SONRASI SÜREÇLERİN İZLEMİ PROSEDÜRÜ

KOMPLİKE VAKALARDA DOĞUM ÖNCESİ, DOĞUM VE DOĞUM SONRASI SÜREÇLERİN İZLEMİ PROSEDÜRÜ KODU: SDH.PR..73 YAYIN TA: 21.09.2017 REVİZYON TA:-- REVİZYON NO:00 Sayfa 1 / 6 1.AMAÇ: Obstetrik problemleri hızla değerlendirip ayırıcı tanıyı yaparak ekip anlayışı içinde anne ve bebeğin doğum öncesi,

Detaylı

30.12.2014. Normal Doğum Fizyolojisi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı-Hastalıkları ve Bakımı. Normal Doğum Fizyolojisi. Normal Doğum Fizyolojisi

30.12.2014. Normal Doğum Fizyolojisi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı-Hastalıkları ve Bakımı. Normal Doğum Fizyolojisi. Normal Doğum Fizyolojisi 10.Sınıf Kadın Sağlığı-Hastalıkları ve Bakımı 12.Hafta ( 01 05 / 12 / 2014 ) NORMAL DOĞUM 1.) 2.) Slayt No:15 Doğum eylemi, son menstrual periyottan 38 40 hafta sonra serviks dilatasyonuna neden olan,

Detaylı

DOĞUMUN EVRELERİ. Yard.Doç.Dr. İlknur M. Gönenç

DOĞUMUN EVRELERİ. Yard.Doç.Dr. İlknur M. Gönenç DOĞUMUN EVRELERİ Yard.Doç.Dr. İlknur M. Gönenç 3)DOĞUMUN EVRELERİ Birinci evre; gerçek doğum ağrıları ile başlar servikal silinme ve dilatasyonun tamamlanması ile sonlanır. İkinci evre; Servikal silinme

Detaylı

DOĞUMA HAZIRLIK KURSUNUN GEBELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

DOĞUMA HAZIRLIK KURSUNUN GEBELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ DOĞUMA HAZIRLIK KURSUNUN GEBELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Ayfer Ayan(1) Cemile Aksoy(2) Hande Edizkan Budak(3) 1 Acıbadem Bursa Hastanesi, Hemşirelik Hizmetleri Müdürü 2 Acıbadem Bursa Hastanesi, Eğitim ve

Detaylı

KOMPLİKE VAKALARDA DOĞUM ÖNCESİ DOĞUM VE DOĞUM SONRASI SÜREÇLERİN İZLENMESİ PROSEDÜRÜ

KOMPLİKE VAKALARDA DOĞUM ÖNCESİ DOĞUM VE DOĞUM SONRASI SÜREÇLERİN İZLENMESİ PROSEDÜRÜ KOMPLİKE VAKALARDA DOĞUM ÖNCESİ DOĞUM VE DOĞUM SONRASI SÜREÇLERİN İZLENMESİ PROSEDÜRÜ DH.PR.01 31.10.2018 Revizyon No Revizyon tarihi 1/5 1.AMAÇ: Obstetrik problemleri hızla değerlendirip ayırıcı tanıyı

Detaylı

DOĞAL DOĞUMU DESTEKLEYEN POZİSYONLAR VE IKINMA. Hem. Eda ARIN Acıbadem Eskişehir hastanesi Doğumhane Ekip Lideri Ocak 2015

DOĞAL DOĞUMU DESTEKLEYEN POZİSYONLAR VE IKINMA. Hem. Eda ARIN Acıbadem Eskişehir hastanesi Doğumhane Ekip Lideri Ocak 2015 DOĞAL DOĞUMU DESTEKLEYEN POZİSYONLAR VE IKINMA Hem. Eda ARIN Acıbadem Eskişehir hastanesi Doğumhane Ekip Lideri Ocak 2015 Sunu Planı; Doğal Doğumu Destekleyen Pozisyonlar, Ikınma, Doğum Eyleminde Uygulanan

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF HEALTH SCIENCES Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayın Organıdır

SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF HEALTH SCIENCES Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayın Organıdır SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF HEALTH SCIENCES Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayın Organıdır Araştırma Yazısı 2015; 24: 44-48 EBELİK VE HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN DOĞUM ŞEKLİ TERCİHLERİ

Detaylı

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU EBELİK BÖLÜMÜ DOĞUM EYLEMİ SÜRECİ VE YENİDOĞAN İZLEM FORMU

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU EBELİK BÖLÜMÜ DOĞUM EYLEMİ SÜRECİ VE YENİDOĞAN İZLEM FORMU Revizyon Tarihi :-15.07.2016 ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU EBELİK BÖLÜMÜ DOĞUM EYLEMİ SÜRECİ VE YENİDOĞAN İZLEM FORMU Adı-Soyadı Yaşı Eşinin Adı Soyadı SGK Aile Hekimi Eğitim Durumu (kendisi

Detaylı

Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması

Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması Meryem METİNOĞLU Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Giriş Doğum kadın hayatında yaşanılan

Detaylı

1)SML 2) Ön lisans 3) Lisans 4) Yüksek lisans 5) Doktora 3. Çalışma Yılı:.. yıl

1)SML 2) Ön lisans 3) Lisans 4) Yüksek lisans 5) Doktora 3. Çalışma Yılı:.. yıl Ebelerde Bilgi Beceri Kursu Eğitim Modülü Belirleme Anketi Sayın Güney Genel Sekreterliğine Bağlı Bulunan Hastanelerde Çalışan Ebe Meslektaşlarımız. Ebelik eğitimi almış, ancak daha sonraki yıllarda farklı

Detaylı

FETAL SAĞLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ

FETAL SAĞLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ FETAL SAĞLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ Antenatal fetal izlenim amacı: Erken dönemde asfiksi tanısı koyarak fetal ve erken neonatal ölümü engellemek. Fetal ve perinetal morbiditeyi azaltmak. Kalıcı hasar başlamadan

Detaylı

İntrapartum Ebelik Hizmetlerinin Kapsam ve Kalitesi

İntrapartum Ebelik Hizmetlerinin Kapsam ve Kalitesi İntrapartum Ebelik Hizmetlerinin Kapsam ve Kalitesi Yrd. Doç. Dr. Nazan KARAHAN Ebeler Derneği Genel Başkanı Karabük Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü/Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölüm

Detaylı

Sema DOĞU, Kader KOÇ, Zeynep ASLAN, Serpil TÜRKER, Nur İHTİYAR GİRİŞ

Sema DOĞU, Kader KOÇ, Zeynep ASLAN, Serpil TÜRKER, Nur İHTİYAR GİRİŞ ÖZEL BİR SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURAN GEBE KADINLARDA SİGARA KULLANIMI İLE İLGİLİ VERİLEN EĞİTİMİN ANNE BEBEK SAĞLIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ İLE İLGİLİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN ÖLÇÜLMESİ 13-16 Ekim 2011 de 2. Ulusal

Detaylı

ENGELLİ KADINLARIN DOĞURGANLIK ÖZELLİKLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

ENGELLİ KADINLARIN DOĞURGANLIK ÖZELLİKLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER ENGELLİ KADINLARIN DOĞURGANLIK ÖZELLİKLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER Sidar AYTEKİN* Fatma KORUK** * İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Malatya ** Harran Üniversitesi

Detaylı

DOĞUMHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

DOĞUMHANE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ 1. AMAÇ: Özel Kdz. Ereğli Echomar Hastanesi inde hekim tarafından doğumhaneye yönlendirilen kadın-doğum hastalarının doğumhaneye kabulünü, değerlendirilmesini, girişimsel işlemlerini (doğum, ölü doğum,

Detaylı

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Edim MACİLA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ LEFKOŞA,

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ NDE YAPTIRILAN DOĞUMLARIN İNCELENMESİ

BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ NDE YAPTIRILAN DOĞUMLARIN İNCELENMESİ TAF Preventive Medicine Bulletin, 2006: 5 (6) ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ NDE YAPTIRILAN DOĞUMLARIN İNCELENMESİ Atilla Senih MAYDA*, Türker ACEHAN**, Suat ALTIN**, Mehmet ARICAN**,

Detaylı

Acil Doğum! Hazırmıyız?

Acil Doğum! Hazırmıyız? Acil Doğum! Hazırmıyız? Yrd.Doç.Dr Doç.Dr.Serkan.Serkan YILMAZ Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı 02-06 Mayıs 2007 Antalya Amaç Acil servis pratiğinde nadir görülen doğum ile ilgili

Detaylı

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3)

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3) 4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI (Grup 3) Amaç: Kadın yaşamının evreleri ve bu evrelerde karşılaşılabilecek sağlık sorunları hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, bu sorunlara pratisyen

Detaylı

Gebelerin Ağız ve Diş Sağlığına İlişkin Bilgi ve Görüşleri. Araş. Gör. Meltem MECDİ Doç.Dr. Nevin HOTUN ŞAHİN

Gebelerin Ağız ve Diş Sağlığına İlişkin Bilgi ve Görüşleri. Araş. Gör. Meltem MECDİ Doç.Dr. Nevin HOTUN ŞAHİN Gebelerin Ağız ve Diş Sağlığına İlişkin Bilgi ve Görüşleri Araş. Gör. Meltem MECDİ Doç.Dr. Nevin HOTUN ŞAHİN Giriş Gebeliğin periodontal sağlığı olumsuz etkilediği kabul edilmektedir. Diş ve diş etlerinde

Detaylı

TÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA. Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış

TÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA. Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış TÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış I. GİRİŞ Doğumun sağlıklı koşullarda ve bir sağlık personelinin yardımıyla yaptırılmasının ve doğum

Detaylı

Postpartum kanama nedenleri, insidansı ve Türkiye mortalitesi

Postpartum kanama nedenleri, insidansı ve Türkiye mortalitesi Postpartum kanama nedenleri, insidansı ve Türkiye mortalitesi Dr. D. Haluk Dervişoğlu Dr. Abdurrahman Yurtaslan Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Birincil doğum sonu kanama gözle saptanan,

Detaylı

Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat

Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat SAYFA NO Sayfa 1 / 5 Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat.. Hasta olarak size uygulanacak olan işlem hakkında karar verebilmeniz için, işlem öncesinde, durumunuz ve önerilen cerrahi, tibbi ya da tanısal işlem

Detaylı

DOĞUMDA HAREKET VE POZİSYONLAR

DOĞUMDA HAREKET VE POZİSYONLAR DOĞUMDA HAREKET VE POZİSYONLAR DOĞUMDA HAREKET VE POZİSYONLAR Doğum eylemi esnasında hareket etmek daha rahat hissettirir, daha fazla kişisel özgürlük duygusu verir. Kadının hareket etmesi, olumlu doğum

Detaylı

Fetal tedavide amniyoinfüzyon ve amniyodrenaj

Fetal tedavide amniyoinfüzyon ve amniyodrenaj Fetal tedavide amniyoinfüzyon ve amniyodrenaj Prof.Dr.Cüneyt Evrüke Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıklar ve Doğum ABD, Peinatoloji BD, Adana Amniyoinfüzyon Amniyodrenaj Amniyotik kaviteye

Detaylı

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ Sevil Şahin 1, İlknur Demirhan 1, Sibel Peksoy 1, Sena Kaplan 1, Gülay Dinç 2 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri

Detaylı

PERİNATOLOJİ ve ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMLERİ. Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Perinatoloji Kliniği

PERİNATOLOJİ ve ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMLERİ. Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Perinatoloji Kliniği PERİNATOLOJİ ve ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMLERİ Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Perinatoloji Kliniği Perinatoloji Yüksek riskli gebelik Maternal ve fetal sağlığı tehdit eden, mortalite ve morbidite olasılığını

Detaylı

Ülkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri

Ülkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri Ülkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı Uzm. Dr. Sema Sanisoğlu 20 Mart 2017, Ankara 1994 Kahire Uluslararası Nüfus ve Kalkınma toplantısında

Detaylı

T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU

T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU DOĞUM-TRAVAY İZLEME STAJ DEFTERİ DANIŞMAN ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI:... NUMARASI:. NOT: Defterler spiralli veya baskılı formlar birbirinden ayrılmayacak

Detaylı

Term ve Tekil Gebeliklerde Kordon Prolapsusu ve Sonuçları

Term ve Tekil Gebeliklerde Kordon Prolapsusu ve Sonuçları Term ve Tekil Gebeliklerde Kordon Prolapsusu ve Sonuçları Şafak ÖZDEMİRCİ 1, Emre BAŞER¹, Eylem ÜNLÜBİLGİN 1,Deniz ESİNLER 1, Serdar YALVAÇ 2, Aykan YÜCEL 1, Özlem MORALOĞLU TEKİN 1 1 Etlik Zübeyde Hanım

Detaylı

HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR

HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR GİRİŞ Hasta eğitimi, sağlığı koruyan ve bireylerde davranış değişikliği geliştirmeye yardım eden öğrenim deneyimlerinin

Detaylı

ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ

ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ Genital Organlar Dış Genital Organlar İç Genital Organlar Kemik Kısımları (Pelvis ) Siklus Oluşumu ve Hormonlar Oval ve Menstrual Siklus Halkası

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( ) HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı

Detaylı

GEBELİK SIRASINDA MATERNAL VE FETAL SAĞLIĞIN YÜKSELTİLMESİ

GEBELİK SIRASINDA MATERNAL VE FETAL SAĞLIĞIN YÜKSELTİLMESİ GEBELİK SIRASINDA MATERNAL VE FETAL SAĞLIĞIN YÜKSELTİLMESİ GEBELİK SIRASINDA MATERNAL VE FETAL SAĞLIĞIN YÜKSELTİLMESİ Doğuma Hazırlık Doğum Öncesi Eğitim Fetal Aktivitenin İzlenmesi Göğüs Bakımı Emzirmeye

Detaylı

190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte,

190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte, Dünyada her bir dakikada 380 kadın gebe kalmakta, 190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte, 40 kadın sağlıksız düşük yapmaktadır.

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı

Detaylı

EYLEMİN ÜÇÜNCÜ/ DÖRDÜNCÜ EVRELERİNDE İZLEM ve BAKIM

EYLEMİN ÜÇÜNCÜ/ DÖRDÜNCÜ EVRELERİNDE İZLEM ve BAKIM EYLEMİN ÜÇÜNCÜ/ DÖRDÜNCÜ EVRELERİNDE İZLEM ve BAKIM ÜÇÜNCÜ EVREDE BAKIM Anneye yapılacak işlem ilgili açıklama yapılır ve mahremiyeti sağlanır Plasentanın ayrıldığını gösteren belirtilerin takip edilir.

Detaylı

AĞRI İLİNDE SEZARYEN ORANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ANALYSIS OF CESAREAN SECTION RATES AT AGRI ARAŞTIRMA MAKALESİ

AĞRI İLİNDE SEZARYEN ORANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ANALYSIS OF CESAREAN SECTION RATES AT AGRI ARAŞTIRMA MAKALESİ İzmir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi,2013;17:55-62 ARAŞTIRMA MAKALESİ AĞRI İLİNDE SEZARYEN ORANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ANALYSIS OF CESAREAN SECTION RATES AT AGRI Lütfullah ÇAKIR 1, Baki ERDEM

Detaylı

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI

4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI 4. SINIF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM STAJ PROGRAMI Amaç: Kadın yaşamının evreleri ve bu evrelerde karşılaşılabilecek sağlık sorunları hakkında öğrenciyi bilgilendirmek, bu sorunlara pratisyen hekim düzeyinde

Detaylı

T.C. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİENSTİTÜSÜ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ NORMAL DOĞUM VE SEZARYEN İLE İLGİLİDÜŞÜNCELERİ Zeynep DUMAN KADIN

T.C. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİENSTİTÜSÜ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ NORMAL DOĞUM VE SEZARYEN İLE İLGİLİDÜŞÜNCELERİ Zeynep DUMAN KADIN T.C. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİENSTİTÜSÜ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ NORMAL DOĞUM VE SEZARYEN İLE İLGİLİDÜŞÜNCELERİ Zeynep DUMAN KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM HEMŞİRELİĞİANABİLİM DALI YÜKSEK

Detaylı

Bu tabakalari siraliyacak olursak:

Bu tabakalari siraliyacak olursak: Sezaryanla doğum bebegin anne karnından uterus açilarak çıkartılmasıdır. Annenin ve bebegin sağlığını tehdit eden her durumda veya vajinal yolla doğumun imkansız olduğu durumlarda sezaryan ile doğum yapılır.

Detaylı

Dr. Aslıhan Yazıcıoğlu, Prof. Dr. Aydan Biri Yüksek İhtisas Üniversitesi Koru Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

Dr. Aslıhan Yazıcıoğlu, Prof. Dr. Aydan Biri Yüksek İhtisas Üniversitesi Koru Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Dr. Aslıhan Yazıcıoğlu, Prof. Dr. Aydan Biri Yüksek İhtisas Üniversitesi Koru Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Son dört dekat boyunca prenatal izlem sırasında fetüs taramaları için ultrasonografi

Detaylı

Sezaryen veya Normal doğum Üriner inkontinans?

Sezaryen veya Normal doğum Üriner inkontinans? Sezaryen veya Normal doğum Üriner inkontinans? Prof. Dr. Fuat AKERCAN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Maternal Sonuçlar Mortalite / Morbidite Erken Sonuçlar Geç Sonuçlar 1.

Detaylı

Annenin Psikolojisi İle İlgili Distosi

Annenin Psikolojisi İle İlgili Distosi Annenin Psikolojisi İle İlgili Distosi Eylemin psikolojisi Kadının psikolojik olarak eyleme ve doğuma uyumu ile ilgilidir. Bu da doğrudan doğum sürecinin seyrini etkiler. Bu faktörlerden herhangi birinin

Detaylı

GEBELİK VE LOHUSALIK

GEBELİK VE LOHUSALIK GEBELİK VE LOHUSALIK ANA SAĞLIĞI Sağlık hizmetleri açısından doğurganlık çağındaki (15-49 yaş arası) tüm kadınlara ana denir. 15-49 yaş doğurganlık çağındaki kadınlar nüfusumuzun % 27 sini oluşturmaktadır.

Detaylı

SEZARYENLE VE VAJİNAL YOLLA DOĞUM YAPAN KADINLARIN DOĞUM ÖNCESİ VE SONRASI TECRÜBE VE BİLGİ DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

SEZARYENLE VE VAJİNAL YOLLA DOĞUM YAPAN KADINLARIN DOĞUM ÖNCESİ VE SONRASI TECRÜBE VE BİLGİ DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SEZARYENLE VE VAJİNAL YOLLA DOĞUM YAPAN KADINLARIN DOĞUM ÖNCESİ VE SONRASI TECRÜBE VE BİLGİ DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Yeşim CEYLANTEKİN DOĞUM

Detaylı

NORMAL GEBELİK ve BAKIM DERS ÖĞRETİM PLANI

NORMAL GEBELİK ve BAKIM DERS ÖĞRETİM PLANI NORMAL GEBELİK ve BAKIM DERS ÖĞRETİM PLANI Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü (Zorunlu, Seçmeli) Dersin Seviyesi (Ön Lisans, Lisans, Y.Lisans, Doktora) Dersin AKTS Kredisi Haftalık Ders Saati (Kuramsal)

Detaylı

ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞININ ÖNEMİ. Sağlık; bireyin beden, ruh ve sosyal açıdan tam bir iyilik durumunda olmasıdır.

ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞININ ÖNEMİ. Sağlık; bireyin beden, ruh ve sosyal açıdan tam bir iyilik durumunda olmasıdır. ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞININ ÖNEMİ Sağlık; bireyin beden, ruh ve sosyal açıdan tam bir iyilik durumunda olmasıdır. Anne-çocuk sağlığı hizmetlerinin amacı; özelde anne ve çocukların, genelde ise toplumun sağlıklı

Detaylı

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ SUNU PLANI Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik bakım amacı Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler

Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10.05.2010 1 Amaç : Tıp Fakültesi Dönem III öğrencileri, aşırı doğurganlık,

Detaylı

DOĞUMDA ROL OYNAYAN FAKTÖRLER- FETÜS

DOĞUMDA ROL OYNAYAN FAKTÖRLER- FETÜS DOĞUMDA ROL OYNAYAN FAKTÖRLER- FETÜS B)Fetüs Fetüs ile ilgili faktörler şunlardır; Fetüs başı Fetüsün duruşu Fetüsün yatışı Fetal prezentasyon Fetüsün pozisyonu Plasenta a)fetüs başı Fetüs başı, normalde

Detaylı

DOĞUM ÖNCESİ BAKIM. Dr. Ferruh N. Ayoğlu. Halk Sağlığı Anabilim Dalı

DOĞUM ÖNCESİ BAKIM. Dr. Ferruh N. Ayoğlu. Halk Sağlığı Anabilim Dalı DOĞUM ÖNCESİ BAKIM Dr. Ferruh N. Ayoğlu Sevmek güzel şey delikanlım, l sev bakalım. Madem ki kafanın içerisinde ışıklı bir karanlık var, benden izin sana sev sevebildiğin kadar. Yaşanan her 1 dakika da:

Detaylı

GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ ve GEBE BAKIMI

GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ ve GEBE BAKIMI 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve 10.Hafta ( 17-21 / 11 / 2014 ) GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ VE GEBE BAKIMI Slayt No: 11 GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ ve GEBE BAKIMI 2 Doğum öncesi bakım şu amaçlara yönelik

Detaylı

Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması. Ulusal Toplantısı. 8 Aralık 2006 Ankara

Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması. Ulusal Toplantısı. 8 Aralık 2006 Ankara Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması Ulusal Toplantısı 8 Aralık 2006 Ankara Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması Ulusal Toplantısı 8 Aralık 2006 Ankara Araştırma Sonuçları Doç Dr. İsmet Koç Kavramlar

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ

JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ Teskereci G*., Arslan İ*. & Akman G** *Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Antalya ** Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

ÇOĞUL GEBELİK EYLEM PLANI

ÇOĞUL GEBELİK EYLEM PLANI ÇOĞUL GEBELİK EYLEM PLANI Fetüs sayısını belirle İki Fetüs Üç Ve Üzeri Fetüs Prezantasyonu Belirle Amniyon Durumunu Belirle Monoamniyotik Diamniyotik Doğum Eylemi Sırasında Meydana Gelecek Morbiditeden

Detaylı

Postpartum dönemde anne ve babaların yenidoğan ARAŞTIRMA bakımına (Research ilişkin gereksinimlerinin Report) belirlenmesi

Postpartum dönemde anne ve babaların yenidoğan ARAŞTIRMA bakımına (Research ilişkin gereksinimlerinin Report) belirlenmesi Postpartum dönemde anne ve babaların yenidoğan ARAŞTIRMA bakımına (Research ilişkin gereksinimlerinin Report) belirlenmesi POSTPARTUM DÖNEMDE ANNE VE BABALARIN YENİDOĞAN BAKIMINA İLİŞKİN GEREKSİNİMLERİNİN

Detaylı

The Fetal Medicine Foundation

The Fetal Medicine Foundation Erken Term Dönemde İntrauterin Büyüme Geriliği Olan Fetuslarda Neonatal Asidozu Öngörmede Orta Serebral Arter Tepe Akım Hızı ve Serebroplasental Oranın Kullanımı Rauf Melekoğlu Ayşe Gülçin Baştemur Sevil

Detaylı

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi

Detaylı

POSTPARTUM KANAMA MATERNAL MORTALİTE VE MORBİDİTE

POSTPARTUM KANAMA MATERNAL MORTALİTE VE MORBİDİTE POSTPARTUM KANAMA MATERNAL MORTALİTE VE MORBİDİTE YRD. DOÇ.DR. MEHMET SÜHHA BOSTANCI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ Tanımlar MATERNAL ÖLÜM Bir kadının, gebelik

Detaylı

Abdominal Myomektomi Fertiliteyi Arttırıyor

Abdominal Myomektomi Fertiliteyi Arttırıyor Abdominal Myomektomi Fertiliteyi Arttırıyor Amaç: Bu çalışmanın amacı, abdominal myomektomi sonrası fertiliteyi değerlendirmek ve uterin fibroid lerin sayı, büyüklük ve lokalizasyonunun cerrahi sonrası

Detaylı

DOĞUMA HAZIRLIK EĞİTİMİNİN ANNENİN PRENATAL UYUMUNA ETKİSİ

DOĞUMA HAZIRLIK EĞİTİMİNİN ANNENİN PRENATAL UYUMUNA ETKİSİ DOĞUMA HAZIRLIK EĞİTİMİNİN ANNENİN PRENATAL UYUMUNA ETKİSİ Arş. Gör. MEHTAP UZUN AKSOY* Doç. Dr. AYTEN ŞENTÜRK ERENEL* Prof. Dr. AYDAN BİRİ** *Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü

Detaylı

EK-4 KURUM VERİMLİLİK GÖSTERGELERİ

EK-4 KURUM VERİMLİLİK GÖSTERGELERİ EK-4 KURUM VERİMLİLİK GÖSTERGELERİ Özellikle rekabetin artmakta olduğu hastane sektöründe hastaların ihtiyaçlarını miktar, kalite ve hizmet olarak en iyi düzeyde karşılayabilmek, hastanenin gerçek amaçlarına

Detaylı

DOĞUM EYLEMİNE İLİŞKİN GİRİŞİMLER

DOĞUM EYLEMİNE İLİŞKİN GİRİŞİMLER DOĞUM EYLEMİNE İLİŞKİN GİRİŞİMLER DOĞUM EYLEMİNE İLİŞKİN GİRİŞİMLER Eylemin Stimülasyonu Uterotonik ajanların uygulanması ve izlemi Amniyotomi Epizyotomi Forseps Vakum ekstraksiyon Sezaryen Doğum eyleminde

Detaylı

M2 S1. Üreme Sağlığı. Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım. Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011

M2 S1. Üreme Sağlığı. Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım. Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011 M2 S1 Üreme Sağlığı Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011 M2 S6 Üreme Sağlığına Yönelme Bükreş konferansı (1974) II. Nüfus Konferansı (1984 Meksika) Kadın ve çocuklara

Detaylı

AGE SUMMARY PRIMIPAR AGE

AGE SUMMARY PRIMIPAR AGE PRiMİPAR AGE Dr. A. Füsun AKSU('"). Dr. Birtan BORAN ( ) Or. A. Tarık ALTINOK (*) Dr. Umur KUVUMCUOÖLU ('") ÖZET Ocak - Aralık 98 tarihleri arasında Zeynep - Kamil Kadın ve Ço cuk Hastalıkları Hastanesi'nde

Detaylı

86. Doğum eylemi süresince fetal başın yaptığı eksternal rotasyon hareketi hangi aşamada gerçekleşir?

86. Doğum eylemi süresince fetal başın yaptığı eksternal rotasyon hareketi hangi aşamada gerçekleşir? 86. Doğum eylemi süresince fetal başın yaptığı eksternal rotasyon hareketi hangi aşamada gerçekleşir? A) Angajman B) Pelvik girimden geçiş C) Orta pelvise giriş D) Pelvik çıkım düzlemine giriş E) Omuz

Detaylı

30.12.2014. Özel Muayene ve Tanı Yöntemleri. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. Özel Muayene ve Tanı Yöntemleri

30.12.2014. Özel Muayene ve Tanı Yöntemleri. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. Özel Muayene ve Tanı Yöntemleri 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 16.Hafta ( 29.12-02.01 / 01 / 2015 ) ÖZEL MUAYENE VE TANI YÖNTEMLERİ Slayt No: 26 4 4.)) ÖZEL MUAYENE VE TANI YÖNTEMLERİ 1.) Smear alma 2.) Vajinal kültür

Detaylı

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanserinde Çığır Açan Adım Kadın Kanserleri Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler Özel

Detaylı

DOĞUM SONU EVDE BAKIM (ANNE EĞİTİMİ) Hazırlayan: Aysun Çakır Acıbadem Kadıköy Hastanesi Eğitim ve Gelişim Hemşiresi 24.06.2010

DOĞUM SONU EVDE BAKIM (ANNE EĞİTİMİ) Hazırlayan: Aysun Çakır Acıbadem Kadıköy Hastanesi Eğitim ve Gelişim Hemşiresi 24.06.2010 DOĞUM SONU EVDE BAKIM (ANNE EĞİTİMİ) Hazırlayan: Aysun Çakır Acıbadem Kadıköy Hastanesi Eğitim ve Gelişim Hemşiresi 24.06.2010 DOĞUM SONRASI AĞRI Altı haftaya kadar karın alt bölgesinde aralıklı ağrılar

Detaylı

GEBELİK VE POSTPARTUM DÖNEMLERİNDE CİNSELLİK

GEBELİK VE POSTPARTUM DÖNEMLERİNDE CİNSELLİK GEBELİK VE POSTPARTUM DÖNEMLERİNDE CİNSELLİK Doç.Dr. Nevin Hotun Şahin Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği AD Dalı Doç.Dr.Nevin Öğretim Üyesi ŞAHİN Cinsellik

Detaylı

ACOG diyor ki GEÇ-TERM VE POST-TERM GEBELİKLERİN YÖNETİMİ. Özeti yapan: Dr. Yasemin Doğan

ACOG diyor ki GEÇ-TERM VE POST-TERM GEBELİKLERİN YÖNETİMİ. Özeti yapan: Dr. Yasemin Doğan ACOG diyor ki GEÇ-TERM VE POST-TERM GEBELİKLERİN YÖNETİMİ Özeti yapan: Dr. Yasemin Doğan Son adet tarihinden itibaren 42 0/7 gebelik haftasına ulaşan veya bu haftayı geçen gebelikler post-term gebelik

Detaylı

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Hasta Başı Eğitim / İş Başında Öğrenme Hasta viziti, poliklinik, doğumhane ve ameliyathanede pratik

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Hasta Başı Eğitim / İş Başında Öğrenme Hasta viziti, poliklinik, doğumhane ve ameliyathanede pratik 1. HAFTA Stajın Tanıtımı Hekimlik Uygulaması Obstetrik antenatal vizit ve anamnez Puberte ve bozuklukları Hekimlik Uygulaması Jinekolojik anamnez, muayene Non-invaziv ve invaziv antenatal tetkikler Kadın

Detaylı

SEZARYEN DOĞUM SONRASI VAJİNAL DOĞUM UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. Tülay AYTEKİN AYDIN

SEZARYEN DOĞUM SONRASI VAJİNAL DOĞUM UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ. Tülay AYTEKİN AYDIN SEZARYEN DOĞUM SONRASI VAJİNAL DOĞUM UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ Tülay AYTEKİN AYDIN Hemşirelik Anabilim Dalı Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Tez Danışmanı Doç. Dr. Sermin TİMUR TAŞHAN Yüksek

Detaylı

GÜVENLİ ANNELİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016

GÜVENLİ ANNELİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016 GÜVENLİ ANNELİK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016 Bu sunum; Arş. Gör. Dr. Tuğçe Şanver, Arş. Gör. Dr. Can Keskin ve Prof. Dr. Şevkat Bahar Özvarış tarafından hazırlanmıştır.

Detaylı

EYLEMİN İKİNCİ EVRESİNDE İZLEM VE BAKIM

EYLEMİN İKİNCİ EVRESİNDE İZLEM VE BAKIM EYLEMİN İKİNCİ EVRESİNDE İZLEM VE BAKIM EYLEMİN İKİNCİ DEVRESİNDE izlem Gerekli malzemeler hazır tutulur Yaşam bulguları izlenir FKS 5 dk da bir izlenir Sol lateral, yarı fowler ya da oturur pozisyonda

Detaylı

PROF DR FERİDE SÖYLEMEZ AÜTF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM

PROF DR FERİDE SÖYLEMEZ AÜTF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM PROF DR FERİDE SÖYLEMEZ AÜTF KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 1.Devre: Açılma ve silinme Latent faz (multiparda 14 saat, nulliparda 20 saat) Aktif faz 2.Devre: Fetusun doğumu 3. Devre: Plasentanın çıkışı Latent

Detaylı

Sağlık Personelinin Doğum Şekli ve Özelliklerinin Sağlık Personeli Olmayanlarla Karşılaştırması

Sağlık Personelinin Doğum Şekli ve Özelliklerinin Sağlık Personeli Olmayanlarla Karşılaştırması Klinik Araştırma Sağlık Personelinin Doğum Şekli ve Özelliklerinin Sağlık Personeli Olmayanlarla Karşılaştırması Alpaslan AKYOL, Şebnem GÖNEN YAĞCI, Ali İsmet TEKİRDAĞ S. B. İstanbul Bakırköy Kadın Doğum

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesinde Kadınların Sezaryen Doğum Tercihlerini Etkileyen Faktörler

Bir Üniversite Hastanesinde Kadınların Sezaryen Doğum Tercihlerini Etkileyen Faktörler Bir Üniversite Hastanesinde Kadınların Sezaryen Doğum Tercihlerini Etkileyen Faktörler Factors Affecting Women s Preferences for Cesarean Birth in a University Hospital (Araştırma) Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

Gebelikte vaginal kanamalar. Dr. Şevki Hakan Eren Gaziantep

Gebelikte vaginal kanamalar. Dr. Şevki Hakan Eren Gaziantep Gebelikte vaginal kanamalar Dr. Şevki Hakan Eren Gaziantep Vajinal kanama, erken gebelik döneminde sık görülen klinik bir sorundur. Tüm gebelerin yaklaşık %20 si bu klinik durumdan şikayetçi olmaktadır.

Detaylı