BORSA HABER. Projemiz, devleti harekete geçirdi...

Transkript

1 TRABZON TİCARET BORSASI EKİM 2014 BORSA Projemiz, devleti harekete geçirdi... FINDIK ALANLARININ YENİLENMESİ DEVLET POLİTİKASI OLACAK... VERİM VE KALİTEYİ ARTTIRMADA MAKİNELİ TARIM DÖNEMİ BAŞLAYACAK... Dünya lideri olduğumuz fındıkta, verim ve kaliteyi arttırmak amacıyla borsamız tarafından 10 yıl önce başlatılan çalışmalar Devleti de harekete geçiriyor. Geçtiğimiz yıl sektörle ilgili tüm kesimlerin iştiraki ile uygulanan Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi ile kapsamında oluşturulan örnek bahçelerle de dikkatlerin çekildiği konu TOBB tarafından son düzenlenen Ticaret ve Sanayi Şurası raporuna da girdi. BÜTÜNLÜK İÇİNDE SORUMLULUK... Günümüzde kalkınma hareketini de, bu hareketin unsurlarını da bir bütünlük içinde ele alıp değerlendirmek zorunda olduğumuzu biliyoruz, bilmemiz gerekiyor. / Sayfa 2 de Mehmet Cirav Meclis Başkanı Devletin de söz konusu yenileme için çeşitli teşvik tedbirleri vermesi için çalışmalara başlandı. Proje kapsamında yeni oluşturulan bahçelerde de makineler kullanılmaya başlandı. Sıralı, ikili, tekli ve ocak şekliyle yapılan dikimlerde fındık ağaçlarının arasındaki mesafe de kullanılarak traktör ve pat-pat gibi makineler kullanılıyor. Projenin ikinci dönemi için de hazırlıklar yapılıyor. FINDIKTA SORUN, FİYAT DEĞİL ÜRETİM... Sürekli söz edip, övünüp duruyoruz; Türkiye fındıkta dünya üretim ve ihracatının büyük kısmını karşılıyor diye... / Sayfa 3 de Şükrü Güngör Köleoğlu Yönetim Kurulu Başkanı BİR TARİH DAHA GÖÇTÜ... ALİ OSMAN ULUSOY VEFAT ETTİ. Taşımacılık sektörü ile özdeşleşmiş isimler arasında yer alan ve Trabzon un markalarından olan Ali Osman Ulusoy, 87 yaşında vefat etti. TTSO MECLİS BAŞKANI ŞADAN EREN... Ali Osman Ulusoy un vefatı ile boşalan TTSO Meclis Başkanlığı na Şadan Eren seçildi. Şadan Eren, daha önce TTSO Yönetim Kurulu ve Meclis Başkanlığı nda bulunmuş, TOBB Yönetim Kurulu üyeliği de yapmıştı. Şadan Eren halen TOBB ETÜ Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini de sürdürüyor.

2 Mehmet Cirav Meclis Başkanı BÜTÜNLÜK İÇİNDE SORUMLULUK Günümüzde kalkınma hareketini de, bu hareketin unsurlarını da bir bütünlük içinde ele alıp değerlendirmek zorunda olduğumuzu biliyoruz, bilmemiz gerekiyor. Üretimden tüketim aşamasına kadar bir bütünlük arz eden, uygulamaların daha verimli ve kazançlı sonuçlar verdiğini bilerek hareket etmekten başka çaremiz yoktur. Fındık örneğinde olduğu gibi.. Tek başına tek kuruş ithal girdisi olmadan ülkemize yılda 2 milyar dolara yakın döviz kazandıran fındıkta sektörün tüm elemanları, kazançlarının birbirleriyle ilişkili olduğunu düşünmeleri ve ona göre hareket etmeleri gerekir. Aksi takdirde üretici, tüccar, sanayici ve ihracatçı böylesine önemli bir ürüne sadece kendi penceresinden bakar, kendinden başkasını düşünmeden hareket ederler ve adeta pire kadar menfaati için yorganı yakacak derecede hareket ederse, bundan hem kendileri, hem de sektör zarar görecektir. Bunun için 2013 ürünü fındıkta yaşanan don olayı ve sonrasındaki rekolte azalmasıyla oluşan piyasanın durumuna bakılması yeterlidir. Arz talebe göre oluşan piyasadaki fiyatlara kimsenin itirazı olamaz, olmamalıdır da. Ama bunun dışında yapılan suni müdahaleler, yaratılan beklentiler ve sonuçta oluşan sağlıksız bir piyasa, sektörün sadece bugününü değil, geleceğini de etki altına alır. O nedenle, fındık az olduğu zamanı üretici, çok olmasını da ihracatçı hiçbir zaman bir fırsat olarak değerlendirmemelidir. Şurası unutulmamalıdır. Dünya fındık piyasasının üretim ve ihracatta yüzde 75 ini elinde bulunduran Türkiye nin bunu sürdürülebilir bir istikrara oturtması gerekir. Hem üretim de hem fiyatta... Sahip olduğu 700 bin hektarı aşkın alanda 1 milyon tonun üzerinde fındık üretebilecek Türkiye, anormal şartlarda bu yakın bir gelecekte tamamını satabileceği bu rekolteyi tutturup satabilmelidir ürünü rekolte azlığı nedeniyle Batı Karadeniz in genelinde, Doğu Karadeniz in ise sahil kesiminde ürün alabilen üreticiler kazanmıştır. Keşke her yerde fındık olup da tüm üreticiler de kazabilseydi. Sonuç itibariyle, fındıkta söz sahibi Türkiye de yediden yetmişe herkes, her kesim bir bütünlük içinde, birbirine zarar vermeden hareket etme yol ve yöntemini tercih ederek sağlıklı ve istikrarlı bir piyasa oluşumuna katkıda bulunmalıdır. FINDIĞI DALDAN DEĞİL, YERDEN TOPLAMAYA DEVAM Trabzon Ticaret Borsası nın (TTB) Kaliteli Fındık Projesi kapsamında geçen yıl Fındığı daldan değil, yerden toplayın sloganı ile başlattığı kampanyaya üreticiler bu yıl da büyük ilgi gösterdi. Geçen yıl değişik ebatlarda bastırılan bin afiş ile fındığı daldan değil, yerden toplama ile sağlanacak kazanımların yer aldığı 5 bin broşürün il genelinde asılması ve dağıtılması ile başlatılan kampanya da üreticilerin önceki yıllara göre yaklaşık yüzde 15 inin fındığı tam olgunlaştıktan sonra yerden toplaması sağlanmıştı. TTB Meclis Başkanı Mehmet Cirav kampanyanın eldeki broşürlerin dağıtılıp, afişlerin asılması ve iletişim araçları ile üreticilerin uyarılması şekliyle bu yıl da sürdürüldüğünü belirterek, Trabzon da bir dönümden elde edilen fındık miktarının kilogramdan kilograma kadar düştüğüne dikkat çekti. Cirav şöyle konuştu: Miktarda azalma, kalitede düşüklük fındıktan kazancı azaltıyor, kaybı arttırıyor. Bunu önlememiz lazım. Bunun kısa, orta ve uzun vadede alınması gereken tedbirleri var. Kısa vadede tedbirler arasında yer alan erken hasadın önlenmesi ve fındığın yerden toplanması ile ilgili üreticilerimizi çeşitli şekillerde uyardık. Kampanyayı önümüzdeki yıllarda da sürdüreceğiz. Üreticilere dağıtılan broşürlerde, yerden toplanan fındıkların 2-3 randıman daha fazla verdiği, işçilikten tasarruf sağlandığı, fındık ağacının zarar görmesinin önlendiği, daha çabuk kuruduğu gibi uyarılar yer aldı. 2

3 Şükrü Güngör KÖLEOĞLU Yönetim Kurulu Başkanı FINDIKTA SORUN, FİYAT DEĞİL ÜRETİM Sürekli söz edip, övünüp duruyoruz; Türkiye fındıkta dünya üretim ve ihracatının büyük kısmını karşılıyor diye.. Ama, sanıyoruz ki; Bu iş, bu tablo hep böyle gider, gidecek diye.. Oysa fındık ekonomik bir ürün.. Her ekonomik üründe olduğu gibi, mutlaka başka üretenler vardır ve olacaktır. Hele hele kârlı ve talep görüyor ise.. Türkiye, üretim ve ihracatta sahip olduğu yaklaşık yüzde 75 lik oranı 700 bin hektarı aşkın fındık bahçesinden sağlıyor. Ama, bu kazancı sağlam bir zemine oturtmak, istikrarlı bir şekilde kalıcı hale getirmek için başta devlet ve üretici olmak üzere herkes üzerine düşeni, tam olarak gereken çabayı, fedakarlığı maalesef göstermiyor. Bunun göstergesi ise son yıllarda normal şartlarda dahi fındıkta yaşanan verim ve kalite sorunu.. Daha açıkçası, Türk fındığında son yıllarda verim ve kalitede büyük bir düşüklük söz konusu.. Bunu rakamlarda görebilmek mümkün. Mesela Türkiye nin arasındaki 10 yıllık dönemdeki fındık üretimi toplam 6 milyon ton civarında. Bu da yıllık ortalama 600 bin tonluk kabuklu fındık üretimi demektir. Üretim anormal şartlarında etkisiyle 600 bin ton civarında seyrederken, 2000 li yılların başından itibaren ihracatçılarımızın büyük çabaları ile artmaya, özellikle de 2009 de devlet tarafından serbest piyasa sisteminin uygulanmasına izin verilmesiyle sezonunda 305 bin ton iç, yani 610 bin ton kabuklu fındığa kadar yükselen dış satımımız ve buna ilave 100 bin tonu aşan iç tüketim 700bin ton civarında bir fındığın tüketilmesini sağlamıştır. Bu süreç 122 ülkeye fındık ihraç eder hale gelen sanayici ve ihracatçımızın çabalarıyla, sürekli bir yükseliş trendi göstermektedir. İşte bu tablo ortada iken, yani istikrarlı piyasalar ve fiyat ile Türk fındığına talep artarken olumsuz hava şartlarının de etkisiyle yaşanan rekolte azalması sadece fiyattan söz edilir bir durum yaratmıştır. Oysa sorun, fiyattan çok üretim azalmasıdır. Bu da şu demektir; talep var, ama üretim yetmiyor. O zaman yapmamız gereken önce kaliteli üretimi arttırmaktır. 700 bin hektarlık alanda 1 milyon ton üretip satabilmektir. İstikrarlı fiyatlar, istikrarlı piyasalarla, verim ve kalitenin artması, üretim maliyetlerinin düşürülmesi ile daha çok satıp, daha çok kazanabilmek demektir. Önceliği bu anlayışa vermeliyiz. Yoksa az üretip çok fazla paraya satmayı tercih etmekle bir yere varılamaz. O zaman sizin yerinizi yeni üreticiler alır, yeni ülkeler alır. Pazar payınız sürekli azalır. Bu demektir ki, Türkiye ye % 100 net döviz kazandıran ürünlerin başında gelen fındıkta, öncelikle sorunu iyi tespit edip, ona göre politikalar oluşturup, uygulamamız gerekiyor. Bu da, verimli ve kaliteli üretimle hem mevcut pazarların tamamını elinde bulundurmak, hem de yeni pazarlar bularak Türk fındığını 120 ülkeye değil, tüm dünyaya yedirmek olmalıdır. İşte, biz Trabzon Ticaret Borsası olarak bu gerekçelerle, fındıkta verim ve kalitenin artırılması ile ilgili projeleri yıllardır uyguluyor, bu konudaki tüm çalışmalara destek veriyoruz. 4 ÜNCÜ DÖNEM FINDIK SEÇME ELEMANI KURSU Trabzon un en fazla istihdam sağlayan sektörlerinden olan fındık fabrikalarında, fındık seçme elemanı olarak çalıştırılacak bayanlar için Trabzon Ticaret Borsası nın (TTB), İŞ-KUR ve Trabzon Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi işbirliğinde düzenlenen fındık seçme elemanı kurslarının 4 üncüsü de yapıldı. UMEM BECERİ 10 diye adlandırılan Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Projesi kapsamında, asgari 24 kişi ile başlayan fındık seçme elemanı yetiştirme kursuna en az ilkokul mezunu olan bayanlar katıldı. Hafta içi 5 saat olmak üzere 4 hafta süren teorik kurslarda; İş Güvenliği İşçi Sağlığı, İş Hayatında iletişim, Kişisel Gelişim, Gıdalarda Hijyen ve Sanitasyon ile Gıdalarda nitel ve nicel analizler gibi modülerden oluşan toplam 100 saatlik modüler eğitim programı uygulandı. Kursu başarı ile tamamlayanlar 2 hafta süreyle fındık kırma ve işleme fabrikalarında staj görecekler. Başarılı olanlar fabrikalarda istihdam edilecekler ve 2013 yıllarında açılan 3 kursa katılan 90 kursiyerin büyük bölümü halen fındık fabrikaları ve işleme tesislerinde çalışıyorlar. 3

4 Mart ayının sonlarında özellikle Doğu Karadeniz in daha çok orta ve üst kesimlerinde yaşanan don olayının etkisiyle Haziran ayında çotanak sayımı şekliyle yapılan fındık rekoltesi tespitinde bu yıl çok başlılığın yaşanması beraberinde anlaşmazlıklar ve tartışmalar getirdi. Sahil kesiminin özellikle Giresun ve Ordu yöresinde de etkili olan don olayının rekolteye rakam olarak yansımaları değişik kuruluşlar tarafından çok farklı tespit edildi. Tarım Bakanlığı 411 bin, TZOB 371 bin, Fiskobirlik 430 bin, Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği ise 514 bin tonluk rekolte tahmininde bulundular. Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav da Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na verilen tahmin yetkisinin başkaları tarafından kullanılmasına tepki göstererek, bu konuda bakanlığın hem dirayetli davranmadığını, hem de yanlış tahminde bulunduğunu söyledi. Mehmet Cirav, geçmişte gelişigüzel yapılan rekolte tahminlerinden hem üreticiden tüccara kadar herkesin olumsuz etkilendiğini ve bu nedenle 2007 de Tarım Bakanlığı çatısı altında tek elden belirlenmesi için ilke kararı alınıp, anlaşma sağlandığını hatırlatarak; Ancak bu komisyonun son yıllarda yaptığı tespitlerle gerçekleşen rakam arasında büyük farklılıklar oluşmaya başlayınca eski sorunlar yine ortaya çıktı dedi. Tarım Bakanlığı geçen yıl 542 bin ton olarak açıkladığı rekolte de büyük bir yanılgı yaşandığını vurgulayan Mehmet Cirav; şu görüşleri savundu: Ama gerçekleşen rakamlar neredeyse 670 bin tonu buldu. Arada 130 bin tonluk bir fark var. Rekolte tahminlerinde yüzde gibi bir yanılma olmaz. Olsa olsa yüzde 1-3 arasında olur. Haziran ayında fındık dalda net olarak bellidir.yanılgının az olacağı şekilde detaylı inceleme ve tarama ile tahmin yapılmalıdır. Bizim fındık fiyatlarının düşük olacağı yönünde bir algı yaratmamız söz konusudur. Kaldı ki büyük fındık ithalatçıları zaten kendileri bizden daha detaylı tespit yaparak, neyin ne kadar olduğunu biliyor ve ona göre pozisyon alıyorlar. Mehmet Cirav; Düşük rekolte tahmin ve açıklamalarına itibar edilmemesi gerektiğini, Türkiye nin zaten 2013 de olduğu gibi 300 bin ton iç fındığa tekabül eden 600 bin ton kabuklu fındığı ihraç edebildiğini, 100 bin tonu aşkın fındığın da iç piyasada tüketilebildiğini hatırlattı. TARIM BAKANI NA BAŞVURU.. TTB tarafından konu ile ilgili olarak Mehmet Cirav imzasıyla, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı M. Mehdi Eker e bir yazı gönderildi. Yazıda özetle şöyle denildi: Ülkemizin önemli tarımsal ihraç ürünlerinden fındıkta, piyasa hareketlerine etkisi olan rekolte tahmini konusunda son yıllarda büyük sapmalara ve yanılgılara sebep olacak çalışmaların yapıldığını gözlemekteyiz. Rekolte tahmini konusunda geçmişte yapılan yanlışların * ** *Miktar bazında rekor, **Tutar bazında rekor FINDIK DA REKORLARLA KARIŞIK SEZON 2014 ürünü fındık Doğu Karadeniz de dondu. Rekolte de büyük anlaşmazlık yaşanıyor. Fındık fiyatı rekora ulaştı ihracatı ise 2 milyar dolara yaklaştı. TTB Meclis Başkanı Cirav; Tek elden rekolte tespiti hem unutuldu, hem yanlış tahminler yapıldı. ortadan kaldırılması ve gerçeğe yakın tespitlerin yapılması için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın önderliğinde, tüm kesimlerin iştiraki ile başlatılan çalışmalarda son yıllarda tekrar eskinin yanlışları uygulanmaya başlanmıştır. Tek seferde ve Haziran ayında çotanak sayımı şekliyle yapılan rekolte tespitlerinin gerçeğe uygun olmadığı anlaşılmaktadır. Fındık rekolte tahmini ile ilgili olarak daha geniş alanı kapsayan profesyonel bir anlayış ve uygulama yapılması şarttır. Böyle bir çalışmanın finansmanın da sektörle ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından da karşılanabileceğini belirtiriz. REKORLAR YILI.. Fındıkta en tartışmalı yılların başında gelen 2014 de rakamlarda rekora imza attı. Fındık fiyatı Eylül ayı sonu itibariyle liraya kadar yükselirken, 31 Ağustos ta tamamlanan ihraç sezonu da kazanılan dövizde en üst seviyeye yükseldi. 1 Eylül-31 Ağustos tarihleri arasındaki sezonda Türkiye 267 bin ton iç fındık ihraç ederek karşılığında 1 milyar 981 milyon dolar döviz elde etti. 4

5 TRABZON 7 İNCİ KENT SORUNLARI TOPLANTISI Trabzon un gelişim stratejilerinin geçmişi, bugünü ve geleceğinin ele alındığı Kent Sorunları Toplantısı nın 7 incisi gerçekleştirildi. TTSO da Trabzon Valisi Abdil Celil Öz ün başkanlığında yapılan toplantıya Trabzon Büyükşehir Belediye Başkan vekili Seyfullah Kınalı, Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, KTÜ rektörü Prof. Dr. Süleyman Baykal, Trabzon Ticaret Borsası Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, TTSO Başkanı Suat Hacısalihoğlu, DOKA Genel Sekreteri Çetin Oktay Kaldırım, Trabzonspor Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu, DKİB Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan ile meslek kuruluşları ve siyasi parti il başkanları katıldı. Yaklaşık 5 yıldan beri düzenli olarak genelde 6 ayda bir gerçekleştirilen toplantılarda Trabzon un sorunları ve çözüm yolları üzerinde duruluyor, projelerin gelişimleri takip ediliyor. TTB Başkanı Köleoğlu, 7 inci toplantıda, ülkemizin en önemli tarımsal ihraç ürünleri arasında yer alan fındıkta yaşanan verim ve kalite düşüklüğünü ortadan kaldırmak için başlattıkları örnek projeden söz ederek, Bu projenin devlet politikası haline getirilmesi gerekir. Biz ancak örnek bahçelerle önderlik yapabiliyoruz. 700 bin hektarlık fındık bahçesinin neredeyse yarıya yakın kısmı yaşlanmış ve verimsiz olan ülkemizde, sorun devlet politikaları ile çözülebilir dedi. Köleoğlu,Trabzon un dünya çapında spor tesislerine sahip olduğuna da dikkat çekerek, Bu tesislerde ulusal ve uluslar arası organizasyonların yapılabilmesi için bir komite kurulması gerekir. Bu komite büyük organizasyonları almak için çalışma yaparak, Trabzon da spor turizminin hareketlenmesine katkıda bulunması gerekir diye konuştu. Organize Sanayi Bölgesi nin doğalgaza kavuşturulması gerektiğini de vurgulayan Şükrü Güngör Köleoğlu, kalkınma hareketinin bir bütünlük içinde ele alınıp değerlendirilerek çalışılmasının şart olduğunu da sözlerine ekledi. ODA-BORSA MÜŞTEREK TOPLANTISI HAYRAT TA... Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ne (TOBB) bağlı her ildeki oda ve borsaların 3 ayda bir yaptıkları müşterek değerlendirme toplantılarından üçüncüsü Trabzon da gerçekleştirildi. Of Ticaret ve Sanayi Odası nın organizasyonunda düzenlenen üçüncü toplantı Hayrat ilçesindeki Derekenarı Tesisleri nde yapıldı. Toplantıya, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Suat Hacısalihoğlu, Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, Of Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Zühal Akyüzlü, Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Saral ile 3 kuruluşun yönetim kurulu üyeleri katıldılar. Toplantıda fındık ve çay sektöründeki gelişmeler değerlendirilirken, Arsin de kurulması kararlaştırılan yatırım adası, özellikle Arap ülkelerinden gelenlerin artmasıyla hareketlenen turizm sektörü gibi konular ele alındı. 5

6 ÇAYSİAD DA GÖREVİ ERDAL SARAL DEVİR ALDI Merkezi Trabzon da bulunan ve 1997 yılında kurulmuş olan Çay Sanayicisi İşadamları Derneği (ÇAYSİAD) Başkanlığına Erdal Saral seçildi. Rahmi Üstün ün Trabzon-Sürmene Belediye Başkanlığına seçilmesi nedeniyle boşalan ÇAYSİAD Yönetim Kurulu için olağanüstü kongre ile seçim yapıldı. Seçimde Özçay Genel Müdürü Erdal Saral başkanlığa seçilirken, yönetim kurulu da Kenan Bilgin, Servet Mete, Sedat Uğur ve Mustafa Yılmaz Kar dan oluştu. Aynı zamanda Of Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı da olan Erdal Saral, görevi Rahmi Üstün den basın toplantısı ile devir aldı. Toplantıda konuşan Erdal Saral, Rahmi Üstün ün başta Türk çayının en büyük problemlerinden biri olan kaçakçılıkla mücadele olmak üzere sektöre önemli katkılarının olduğunu vurguladı. Erdal Saral, kaçak çayın sektörün en büyük sorunu olmaya devam ettiğine dikkat çekerek şunları söyledi: Kaçak çay ne kadar azalırsa, çayın üretildiği Doğu Karadeniz den göç de nispeten önlenmiş olacaktır. Hem haksız kazanç ortadan kalkacak, hem de yörede insanların refah seviyesi artmış olacaktır. Onun için kaçak çayla mücadelenin sürdürülmesi lazımdır. Sektörün en önemli beklentilerinden birinin de Çay Kanunu olduğunu vurgulayan Erdal Saral, Ulusal Çay Konseyi tarafından bir tasarının hazırlanıp parlamentoya gönderildiğini ve acilen yasalaştırılması gerektiğini sözlerine ekledi. Rahmi Üstün de, ülkemize değişik yollardan sokulan kaçak çaylarla ilgili mücadelede önemli mesafe alındığını, son 2 yılda ki azalışın da sektörde kendini olumlu hissettirdiğini belirterek şöyle konuştu: Son 15 yıldır kaçak çayla ilgili bir hayli sıkıntı yaşadık. Kaçak çay, Doğu Karadeniz Bölgesi nin doğusunda yaşayan ve geçimini çayla sağlayan insanların emeğini ve ekmeğini elinden alıyor. Konuyu sürekli gündeme taşıyıp, yetkili ve etkilileri uyarıp, işbirliği yaparak bu konuda epey yol aldık. Bunun sonucun da son 2 yılda sektörü olumlu etkilemiştir. Bu mücadele sürdürülmelidir. Ancak, maalesef kaçak çayın tamamen önüne geçilmiyor, geçmek de çok zor. Nihayetinde bu bizim hem işimiz hem ekmeğimiz. Bizim gibi sanayicilerinde, bu bölgedeki bir kısım insanların da ekmeği buradan geliyor. Onun için mücadeleye devam etmek gerekiyor. 6

7 ECO-AGRI PROJESİ 4.ÇİFTÇİ EĞİTİM PROGRAMI Trabzon Ticaret Borsası ile Of Ziraat Odası nın ortaklaşa yürüttüğü Karadeniz Havzası Sınır Ötesi İşbirliği Ortak Operasyonel Programı 2 AB destekli ECO-AGRI projesinin 4 üncü Çiftçi Eğitim Programı Trabzon Ticaret Borsası organizasyonunda Akçaabat ta yapıldı. İyi Tarım Uygulamaları, Doğu Karadeniz Bölgesi nde Geleneksel Tarım Ürünleri ile Sürdürülebilir Yetiştiricilik ve Gıda Güvenliği, Gübreleme ve Çevresel Kirlilik, Yeşil Gübreleme ve Çevresel etkileri, Toprak Kirliliği ve Çevreye Etkileri, Çevre Kirliliği ve İnsan Sağlığı gibi konuların anlatıldığı eğitim programı sonunda akademisyenlere plaket, çiftçilere de katılım sertifikası verildi. 4 gün süren eğitim programına; Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr.Sezai Ercişli, Atatürk Üniversitesi Narman Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Öğretim Görevlisi Yrd.Doç. Dr.Aslıhan Esringü, Gümüşhane Üniversitesi Gıda Bilimi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Hilal Yıldız, Yozgat Bozok Üniversitesi MYO Tohumculuk Programı Uzmanı Dr. Hülya Doğan, KTÜ Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç.Dr. Coşkun Erüz, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü nden Yüksek Ziraat Mühendisi Ali Çankaya ile Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Ziraat Yüksek Mühendisi Suzan Kol, projenin yurt dışı taraflarından da Romanya adına Prof. Aurelia Meghea ve Alexandru Muntoiu ile çok sayıda çiftçi katıldı. ECO-AGRI projesi Türkiye nin yanı sıra, Romanya, Moldova ve Ermenistan tan seçilen çiftçi kuruluşları ve üniversitelerin katılımı ile 2013 yılından itibaren uygulanıyor. 7

8 FINDIK İHRAÇ REKORTMENİ OLTAN GIDA, FERRERO NUN. Türkiye fındık ihraç rekortmeni Oltan Gıda, Türk fındığının en büyük alıcısı İtalyan çikolata devi Ferrero ya devredildi. Oltan Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Veli Oltan, İşletme Oltan Gıda ismi ile faaliyetine devam edecektir. Ben ve diğer ortağımız Şükrü Güngör Köleoğlu 5 yıl süreyle eskisi gibi şirketin idaresini sürdüreceğiz dedi. Ferrero nun sektörde söz sahibi ve istikrarlı üretici bir firma olduğuna dikkati çeken OLTAN GIDA Orhan Oltan; Ferrero nun Türk fındığı konusunda makineli iyi tarım uygulamaları ile teknolojiyi kullanarak verim ve kaliteyi arttırma yönünde geniş kapsamlı çalışmaları olacak. Bu çalışmalara geçtiğimiz yıllarda başlanmıştı. Hedef, verim ve kaliteyi arttırırken, üretim maliyetlerini azaltmak ve üreticinin de kazanmasını sağlamaktır. Böylelikle Türk fındığında son yıllarda azalan verim kaybının da önüne geçilmiş olunacak diye konuştu. Ferrero ye anonim şirket haline dönüştürülerek satışı yapılan Oltan Gıda Maddeleri İhracat, İthalat ve Ticaret Ltd. Şti. 5 Nisan 1984 yılında, Kenan Oltan, Burhan Oltan, Orhan Veli Oltan ve Şükrü Güngör Köleoğlu ortaklığı ile kuruldu lı yıllardan itibaren fındıkla iştigal eden Oltan ailesinin 30 yıllık firması olan şirkete ait Düzce, Ordu ve Trabzon Esiroğlu nda fındık kırma fabrikalarının yanı sıra Trabzon Arsin Organize Sanayi Bölgesi nde dünyanın en gelişmiş fındık entegre işleme tesisi bulunuyor. 27 dönümlük bir alan üzerine kurulan ve 2007 yılında üretime başlanan entegre işletmede her türlü fındık ve mamulleri üretimi yapılabiliyor yılından beri Türkiye Fındık İhraç rekortmenliğini elinde bulunduran Oltan Gıda ya ait işletmelerde bin 500 ü aşkın kişi çalışıyor. Oltan Gıda 2013 ciroları itibariyle İSO nun Türkiye nin büyük sanayi kuruluşları arasında 55 inci sırada yer alıyordu. 8

9 İHRACAT REKORTMENİ OLTAN A PLAKET BABACAN DAN Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından sektörlerinde ilk sırada yer alan Türkiye ihraç rekortmenlerine ödülleri verildi. Fındık ve Mamulleri sektöründe ilk sırada yer alan Oltan Gıda Maddeleri adına plaketi Genel Müdür Orhan Veli Oltan, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ın elinden aldı. KFMİB BAŞKANI EDİP SEVİNÇ, TİM SEKTÖRLER KONSEYİ NE SEÇİLDİ. Türkiye İhracatçılar Meclisi nin Sektörler Konseyi ne Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KFMİB) Başkanı Edip Sevinç, fındık sektörünü temsilen seçildi. 26 üyeden oluşan TİM Sektörler Konseyi ne Fındık ve Mamulleri Konseyi başkanı olarak seçilen Edip Sevinç, 4 yıl süreyle bu görevi sürdürecek. FINDIK; 500 BİN TON OLSA NE YAZAR! Murat Taşkın Karadeniz Gazetesi Giresun Ziraat Odası Başkanı Musa Keskin in; Eylül ayı içinde yaptığı; 500 bin ton fındık vardı da neden fındık şuanda lira beyanı okuyunca, karar verdim ki; Sadece bunlar değil, fındık sektöründe çok kişi varılan yerin, mevcut durumun ve de rakamların ne olduğunun farkında bile değil. Neden derseniz? Fındıkta fiyat arz-talebe göre oluştuğuna göre, 500 bin ton rakamı fiyatın düşmesi için sebep olabilir mi? Önce buna bakmak lazım.. Bana göre; 400 bin de olsa, 500 bin de olsa, hatta 600 bin de olsa, pek fark etmez.. Çünkü, Türkiye ye iç ve dış ticarette gereken fındık miktarı 700 bin tonu çoktan aşmış, ama birileri halâ bunun farkında değil.. Hem de, ortadaki rakamlara rağmen.. İşte rakamlar; sezonunda 301 bin ton iç, yani 602 bin ton kabuklu fındık ihraç edilmiş.. Bunun yanı sıra içte tüketilen fındık miktarı ise 150 bin tona yaklaşmış.. Yani ortada 750 bin ton fındık dışarıya ve içeriye pazarlanmış. Dahası, demek ki, her geçen yıl sağlanan artışla pek de düşük sayılmayacak fiyatlarla tükettirilebilecek fındık miktarı minimum bu seviyelerde gerçekleşmiş. Tüketilebilecek fındık miktarının 750 bin ton seviyelerinde olduğu bir ülkede, 500 bin tonluk bir fındık rekoltesi üzerinden fiyat hareketi tahmini yürütmek, söz etmek ne derece doğrudur? Ben iddia ediyorum, Türkiye de bırakın 400 bini, bırakın 500 bini, 600 bin tonluk bir üretim bile fındık fiyatlarını aşağıya düşürmez. Tabii astronomik seviyeye çıkarma hariç.. Bu durum da, 500 bin ton üzerinden yapılan beyanlara bakarsak, birileri bu ülkede halâ yıl önceki dış satım, iç tüketim rakamlarının gereçli olduğunu sanıyor. Hiç de öyle olmadığını, son çeyrek asrın rakamlarına bakılsa görülür, anlaşılır. Ama, tabi ki, Türk fındığında sorunun fiyat değil, verim ve kalite artışı olduğunu görebilenler, anlayabilenler için.. Oysa, Türkiye yılda 1 milyon ton fındık üretecek ve bunun dış satımından milyar dolar döviz kazanacaktır. Böylelikle Türk üreticisi, tüccarı, sanayicisi ve ihracatçısı daha çok kazanacaktır şeklinde hedef koyanları bir anlayabilseler yok mu? Küçük rakamlarla, küçük işlerle uğraşmasak yok mu? Aklıma gelen Ünlü tarihçimiz İsmail Hami Danışmend in Büyük fikri küçük kafaya sokma Yarabbi vecizesini de bu araya sıkıştırmama müsade ediniz!.. Onun için, ben 500 bin ton fındık ne yazar? Ne yapar? diye soruyor ve Biz bunun iki katını üreterek daha çok kazanmalıyız diyorum. 9

10 FINDIK PROJESİNDE İKİNCİ AŞAMAYA GEÇİLDİ Trabzon Ticaret Borsası nın (TTB) koordinasyonunda 2013 de Trabzon da uygulanmaya konulan Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi nin ikinci dönemi başladı. Projenin, 2013 uygulamalarının değerlendirildiği, 2014 de de yapılacaklarla ile ilgili toplantı Borsa da gerçekleştirildi. Toplantıya TTB Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Trabzon İl Müdürü Cahit Gülbay, Fındık Araştırma İstasyonu Müdürü Gökhan Kızılcı ve proje sorumluları katıldı. Toplantıda birinci dönemde 10 bahçede yapılan uygulamalar ile yaşanan aksaklıklar ile, ikinci dönemde söküm ve dikim yapılacak bahçelerle ilgili başvurular ele alındı. Yeni dönemde üretici eğitimleri için yapılacak İmece Toplantıları na Ekim de başlanması, 10 bin adet olarak bastırılan Fındık El Kitabı nın üreticilere Tarım İlçe Müdürlükleri kanalıyla dağıtılması kararlaştırıldı. TTB Yönetim Kurulu Başkanı Köleoğlu, borsa olarak fındıktaki verim ve kalite sorununu 2002 den beri gündemde tutmaya çalıştıklarını, 2013 de ise sektörle ilgili tüm tarafları bir çatı altında toplayarak hareket etmeye başladıklarını belirterek, Oluşturduğumuz örnek bahçeler ve proje ile ilgili diğer çalışmalarımız konuya kamunun dikkatini çekmek noktasında başarılı olmuştur. Devlet bu işe el atmıştır. Son şura kararlarına alınmıştır. Ayrıca benzeri uygulamayı birçok borsa, ihracatçı firma ve üretici birlikleri hayata geçirmeye başlamışlardır dedi. Trabzon Tarım İl Müdürü Cahit Gülbay da, bakanlık olarak tarımsal üretimle ilgili düzenlenen tüm toplantılarda projenin örnek olarak gösterildiğini vurgulayarak şunları söyledi: Bakanlığımız verim ve kalitenin arttırılması için devletin yapabilecekleri üzerinde detaylı olarak çalışma yapıyor. Bunlar devam ederken, bizler Trabzon daki faaliyetlerimizi arttıracak ve örnek olmaya devam edeceğiz. Bu konuda destek olan herkese teşekkür ediyoruz. Tüm ilçelerimizdeki ekiplerimiz ve özellikle de tarımsal geliştirme uzmanlarımızla konuya ilgiyi ve talebi arttıracağız Proje kapsamında, Türkiye de üretilen fındık çeşitlerinden örnek bir bahçenin tanıtım amaçlı olarak kurulması kararlaştırıldı. Ayrıca fındık çeşitleri için tanıtım kataloğu da hazırlanacak. Fındık El Kitabı nın sektörle ilgili kuruluşlar tarafından bastırılıp dağıtılmasına da izin verilecek. İkinci dönemde her ilçede en az bir kez imece toplantısı düzenlenecek. Toplantılarda üreticilere teknik ve piyasa konularında bilgiler verilecek. Jüt çuval ve Fındık El Kitabı dağıtılacak. Proje kapsamında ilk dönemde kurulan 9 yeni fındık bahçesinde traktör de kullanılarak arazi düzenleme ve çapalama işlemleri yapılıyor. Kurulan bahçelerde fındık fidanları arasında en az 4 metre bulunması nedeniyle traktörler kullanılıyor. FINDIK EL KİTABI Fındık Araştırma İstasyonu uzmanları tarafından hazırlanan ve cebe konabilecek şekilde 98 sayfa olarak bastırılan Fındık El Kitabı nda fındık tarımında yapılacaklar ve zararlılar ile bunlarla mücadele zamanları ve yöntemleri konusunda bilgiler veriliyor. Öte yandan, Fındık El Kitabı ndan bastırarak üreticilere dağıtmak isteyen kurum ve kuruluşlara da kitabın proje kapsamında bastırıldığını belirtmek şartıyla izin verildiği bildirildi. 10

11 FİDANLARDA KURUYANLAR YENİLENDİ Trabzon Ticaret Borsası nın (TTB) koordinasyonunda geçen yıl başlatılan Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi kapsamında örnek bahçe adı verilen 9 yaşlı bahçede az da olsa kuruyan fidanların yerine yenileri dikildi. Giresun daki Fındık Araştırma İstasyonu ndan temin edilen ve tüp içerisinde yetiştirilen tombul fındık fidanlarının ilk bölümü Trabzon un Yomra ilçesine bağlı İkisu Mahallesi ndeki örnek bahçeye dikildi. Projenin ortaklarından Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Trabzon İl Müdürlüğü uzmanı Ziraat Mühendisi Erdal Yığcı nezaretinde bahçe sahibi Ömer Ustaömeroğlu nun da iştirakiyle kuruyan fidanlar sökülerek yerlerine yenileri dikilirken, bahçedeki drenaj kanalları da gözden geçirildi. Erdal Yığcı, geçen yıl yapılan dikimlerden sonra bahçelerde konumlarına göre az veya çok kurumanın meydana gelmesinin normal olduğunu belirterek, Fındık Araştırma İstasyonu ndan temin edilen fidanlarla bunların değiştirildiğini söyledi. TTB Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, projeye bu yıl TOBB ve Fındık Tanıtım Grubu ndan maddi destek sağlandığını belirterek, proje kapsamında geçtiğimiz yıl kurulan örnek bahçelerde kuruyan fidanlar yenilenirken, aynı zamanda bu yıl oluşturulacak bahçelerde de söküm ve dikim işlemi yapılacağını bildirdi. Köleoğlu, Bu yıl oluşturacağımız bahçelerin sahiplerinden ürün verinceye kadar gereken bakım işleminin taraflarından yapılmasını şart koşacağız dedi. FINDIĞA ULUSLARARASI İLGİ ULUSLARARASI AJANSI AFP, BAHÇEDEN İHRACATA FINDIĞI ARAŞTIRDI. Rekolte düşüklüğü ve buna bağlı olarak artan fiyatı ile Türkiye de gündemden düşmeyen fındık, büyük kısmının ihraç edilmesinin de etkisiyle dış dünyada da gündem oluşturuyor. Türkiye nin fındık ihracatında önemli bir yer tutan Fransa nın dünya basının da önemli bir yeri olan medya kuruluşu Agence France-Presse (AFP) yazılı ve görsel basın 6 dilde yayınlanmak üzere fındıkla ilgili araştırmalarda bulundu, haber oluşturdu. Emmanuelle Baillon ve Philippe Alfroy ile 2 yardımcıdan oluşan 4 kişilik AFP ekibi, Trabzon da bahçelerde ve fabrikalarda çekimler yaptı. Trabzon Ticaret Borsası (TTB) Meclis Başkanı Mehmet Cirav, Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu ve Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Meclis üyesi ve fındık üreticisi Adnan Sağlam ın yanı sıra, vatandaşlarla da sokak röportajları gerçekleştirdi. Yakında 6 dilde tüm dünya basınına servis edilecek fındıkla ilgili araştırmada, özellikle fındık fiyatındaki yükseliş ve bunun çikolata sanayi başta olmak üzere tüketime yansımaları üzerinde duruldu. 11