MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜN ZONGULDAK İLİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ: EKONOMETRİK VE İSTATİSTİKİ YÖNTEMLERLE ANALİZ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜN ZONGULDAK İLİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ: EKONOMETRİK VE İSTATİSTİKİ YÖNTEMLERLE ANALİZ"

Transkript

1 MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜN ZONGULDAK İLİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ: EKONOMETRİK VE İSTATİSTİKİ YÖNTEMLERLE ANALİZ Prof.Dr. Hamza ÇEŞTEPE Prof.Dr. Hasan VERGİL Doç.Dr. Gökhan DÖKMEN Yrd.Doç.Dr. Denz ŞÜKRÜOĞLU Yrd.Doç.Dr. Mehmet Fath BAYRAMOĞLU Zonguldak 2016

2 T.C. Bülent Ecevt Ünverstes Yayınları No: 12 Bu ktabın basım, yayım ve satış hakları Bülent Ecevt Ünverstes ne attr. Bütün hakları saklıdır. Ktabın tümü ya da bölümü/bölümler Bülent Ecevt Ünverstes nn yazılı zn olmadan Elektronk, optk, mekank ya da dğer yollarla basılamaz, çoğaltılmaz ve dağıtılmaz. Copyrght 2016 by Bülent Ecevt Unversty. All rghts reserved No part of ths book may be prnted, Reproduced or dstrbuted by any electroncal, optcal, mechancal or other means wthout the wrtten permsson of Bülent Ecevt Unversty. Kapak Fotoğrafı: Can ÇETİN Tasarım-Dzg: Zraat Gurup Matbaacılık ISBN: Baskı Zonguldak 2016

3 İÇİNDEKİLER TAKDİM...V GİRİŞ DÜNYADA VE TÜRKİYE DE MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ Dünyada Madenclk Sektörü Dünya Maden Üretm Dünya Maden Tüketm Dünya Maden ve Mneral Tcaret Dünya Madenclk Ürün Fyatları Türkye de Madenclk Sektörü Türkye nn Maden Potansyel Üretm ve Tüketm Dış Tcaret Türkye de Madenclk Sektörünün Güçlü ve Zayıf Yönler ZONGULDAK İLİ VE MADENCİLİK SEKTÖRÜ Taşkömürü Rezerv Durumu Taşkömürü Üretm Taşkömürü Tüketm Taşkömürü İhracatı ve İthalatı EKONOMETRİK VE İSTATİSTİKİ ANALİZLERİN GENEL ÇERÇEVESİ Amprk Analzler İçn Başvurulan Yöntemler Örneklem Seçm ve Ver Toplama ZONGULDAK İLİ SEKTÖRLERİNİN ÜRETİM FONKSİYONLARI TAHMİNLERİ İktsat Blmnde Önde Gelen Üretm Fonksyonları İhracat, İthalat ve Ekonomk Büyüme Doğrusal Üretm Model le Tahmn MATEMATİKSEL VE İSTATİSTİKİ ANALİZ SONUÇLARINA GÖRE ZONGULDAK İLİNDEKİ MADENCİLİK SEKTÖRÜ Sektörlern Toplam Talep Açısından Değerlendrlmes III

4 5.2. Sektörlern Yapılan İhracata Göre Değerlendrlmes Sektörlern Yapılan İthalata Göre Değerlendrlmes Zonguldak İlnn Dış Tcaret Denges Sektörlern İstdama Olan Katkıları Açısından Değerlendrlmes Sektörlern Ana Faalyet Gelrler Açısından Değerlendrlmes Sektörlern Ana Faalyet Gderler Açısından Değerlendrlmes Zonguldak Frmalarından Alışlar Elektrk Gderler Yakıt ve Akaryakıt Gderler Faalyetle İlgl Dğer Tüm Gderler Çalışanlara Yapılan Net Ödemeler İthalat Toplam Ana Faalyet Gder/Gelr Oranı Sektörlern İşletme Artığı Açısından Değerlendrlmes Sektörlern Verg Açısından Değerlendrlmes Sektörlern Svl Toplum Kuruluşlarına Yaptıkları Yardımlar Açısından Değerlendrlmes Sektörlern Bazı Temel Göstergeler le Toplam Talepler İlşksnn Değerlendrlmes Çalışanlara Yapılan Net Ödemeler / Toplam Talep İlşks İthalat / Toplam Talep İlşks İhracat / Toplam Talep İlşks Toplam Verg / Toplam Talep İlşks Fason veya Taşeron Üretm Gelrler / Toplam Talep İlşks SONUÇ REFERANSLAR TABLOLAR LİSTESİ ŞEKİLLER VE GRAFİKLER LİSTESİ IV

5 TAKDİM Ünversteler eğtm-öğrenm ve araştırma kurumları olmalarının yanı sıra, bulundukları mekânsal yapının gelşmne de öneml katkılar sağlayan kurumlardır. Bülent Ecevt Ünverstes, bu bağlamda bölgenn tarh, sosyal, stratejk ve ekonomk yapısıyla lgl blmsel araştırma ve ncelemeler yapmakta ve ortaya çıkablecek muhtemel gelşmelere yönelk tesptler yaparak kullanılablr blg ve verler üretmektedr. Bu tbarla Ünverstemz, bölgenn potansyeln harekete geçrecek, temel sorunlarına etkl ve gerçekç çözümler sunablecek çalışmalar yapmak ve bu çalışmaları blmsel yayına dönüştürerek toplumsal sorumluluğunun gereğn yerne getrmek amacındadır. Ünverstemzn üstlendğ bu amaç, at olduğu mekânsal yapının bütünsel br bakış açısıyla gerek toplumsal gerekse de ekonomk açıdan ncelenmesn gerektrmektedr. Çünkü, br mekânsal yapının bütün unsurları le brlkte ele alınması toplumsal gelşme açısından oldukça önemldr. İstkrarlı şleyen br ekonomk yapı, Bülent Ecevt Ünverstes nn bölgeye sağlayacağı katma değern ncelğn ve ntelğn etkleyecektr. Ünverste-şehr etkleşmn mekânın ekonomk ntelğ le brleştrerek ünverste-şehr-sanay üçlü sarmalını oluşturmayı amaçlayan bu çalışmada, mekân ekonomk br analze tab tutulmuştur. Madenclk Sektörünün Zonguldak İlndek Yer ve Önem: Ekonometrk ve İstatstk Yöntemlerle Analz adlı bu eserle, madenclk sektörünün Zonguldak lndek yer amprk olarak tespt edlmeye çalışılmıştır. Yapılan çalışma le, br taraftan madenclk sektörünün ekonomk açıdan Zonguldak l çersndek yer belrlenrken; aynı zamanda madenclk sektörü dışındak dğer sektörlern bölge ekonomsndek önem de ortaya konulmuştur. Çalışma bu yönüyle, Bülent Ecevt Ünverstes nn sadece eğtm-öğrenm temel amacına odaklanmadığının, bunun yanı sıra blmsel araştırma ve topluma hzmet msyonlarını da gerçekleştrmeye yönelk adımlar attığının br göstergesdr. Ttz br araştırma ve nceleme sürecnn br ürünü olan bu esern ortaya çıkmasında emeğ geçen Ünverstemz İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dekanı Prof.Dr. Hamza Çeştepe başkanlığındak araştırma ekb başta olmak üzere çalışmaya katkı sunan herkese, Zonguldak ve Ünverstemz adına teşekkürlerm sunuyorum. Prof. Dr. Mahmut Özer Rektör V

6 Bu yayının anket yöntem le ver toplama aşaması Türkye İstatstk Kurumu (TÜİK) tarafından gerçekleştrlmş olup, TÜİK n görüşlern yansıtmamaktadır. Yayının çerğ le lgl sorumluluk ktabın yazarlarına attr.

7 GİRİŞ Dünyanın en esk faalyetlernden olan madenclk, gerek hammadde gerekse nha ürün olarak, günümüz ekonomlernn de en temel sektörlernden br durumundadır. Madenclk sektörünün, dünya genelnde başta malat sanay, enerj ve nşaat sektörler olmak üzere brçok sektör le yoğun şeklde grd-çıktı bağlantısı bulunmaktadır. Hanehalklarının tüketm htyaçlarının karşılanmasında da öneml br role sahp olan madenclk sektörünün, dünya genelnde yıllık üretm yaklaşık 1,5 trlyon $ düzeyndedr. Yüksek üretm değerne sahp olan madenclk sektörü ayrıca, dünya genelnde sthdamdak payı yüksek olan sektörler arasındadır. Madenlern dünya coğrafyasına dağılmış olması sebebyle 132 ülkede çeştl madenclk faalyetlernde bulunulduğu görülmektedr. Türkye, 132 ülke arasında toplam maden üretm değer açısından 28. sırada, maden çeştllğ açısından se 10. sırada bulunmaktadır. Ülkemzde yılda 400 mlyon ton sevyelernde üretlen maden ürünler, nşaat sektöründe ve sanayde hammadde olarak tüketlmektedr. Türkye de 50 dolayında maden kaynağı üretm yapılmakta ve bu üretmn oluşturduğu katma değer 2-2,5 mlyar $ a ulaşmaktadır. Bunun GSMH çndek payı se %1,5 dolayındadır. Madenclk ve madene dayalı sanay brlkte düşünüldüğünde, oluşan katma değern 22 mlyar $ sevyesnde olduğu ve GSMH çndek payının %12 y bulduğu görülmektedr. Türkye de madenclğn %85 kamu sektörü, %15 özel sektör tarafından yapılmaktadır. Hem kamu sektörünün hem de özel sektörün madenclk faalyetlernde bulunduğu llermzden olan Zonguldak ın ekonoms, sanayyle brlkte madenclğe dayanmaktadır. Türkye de taşkömürü üretmnde brnc sırada yer alan Zonguldak l ayrıca, bokst, manganez, bart, dolomt, fosfat, kuvarst, kuvars kumu ve şferton gb maden rezervlerne de sahptr. Bu madenlerden özellkle kuvarst ve kuvars bakımından Zonguldak l öneml br potansyele sahptr. Bu ktap çalışmasının amacı, madenclk sektörünün Zonguldak l üzerndek ekonomk etklernn analz edlmesdr. Bu bağlamda çalışmanın ana hatlarıyla ele aldığı konular; () madenclk sektörünün ekonomk açıdan Zonguldak l çersndek yernn belrlenmes ve () Zonguldak l ekonoms çn madenclk sektörünün yanı sıra önde gelen dğer sektörlern belrlenmes olarak fade edleblr. Belrtldğ üzere, Zonguldak lnde madenclk faalyetler açısından sadece taşkömürü üretm yapılmamaktadır. Taşkömürü madenclğnn Zonguldak ekonomsne etkler konusunda bazı çalışmalar yapılmış olmasına karşın, dğer madenclk faalyetlernn ekonomk etklern konu alan yeterl sayıda çalışma bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın kapsamı, sadece taşkömürü madenclğ le sınırlandırılmamış; ldek dğer madenclk faalyetlernn ekonomk etklernn de ortaya konulması amaçlanmıştır. Böylece bu çalışma le, gerek taşkömürü üretm bakımından gerekse dğer madenclk faalyetler bakımından lteratüre katkıda bulunulması hedeflenmektedr. 1

8 Çalışma, amprk analzlere dayalı br çalışmadır. Amprk analz se k temel analz şeklnde ortaya konulmuştur. Bunlardan brncs, üretm fonksyonlarının tahmn edlmesn amaçlayan ekonometrk analz, kncs se grd-çıktı yöntemnn kullanıldığı matematksel ve statstk analzdr. Ekonometrk analzde, Zonguldak lnde faalyet gösteren frmaların hem Zonguldak ekonoms hem de bu frmaların faalyet gösterdkler sektörler bazında üretm fonksyonlarının tahmn yapılmıştır. Matematksel ve statstk analz se Zonguldak lnde faalyet gösteren sektörlern grd-çıktı tablosunun tahmnn çermektedr. Grd-çıktı tablosunun oluşturulmasında se anket yöntem le elde edlen verler kullanılmıştır. Bu ktapta, Zonguldak lndek madenclk sektörü, lde faalyet gösteren dğer sektörlerle karşılaştırmalı olarak analz edlmştr. Grş ve sonuç bölümler harcnde beş bölümden oluşan ktabın planı şöyledr: Brnc bölümde; Dünyada ve Türkye de madenclk sektörünün genel görünümü üretm, tüketm, fyatlar ve maden ürünlernn tcaret açılarından ele alınmıştır. İknc bölümde se Zonguldak lndek madenclk faalyetler rezervler, üretm, tüketm ve dış tcaret açısından ele alınmıştır. Üçüncü bölüm, uygulamaya grş bölümü olarak tasarlanmış olup okuyucuların; çalışmanın kapsamı, araştırmada kullanılan ver set, araştırmanın ver toplama yöntem, araştırmada uygulanan amprk yöntemler vb. konularda blg sahb olmalarını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu nedenle çalışmaya at bulgu ve değerlendrmelerden önce bu bölümün okunması okuyuculara tavsye edlmektedr. Dördüncü ve beşnc bölümlerde, araştırma kapsamında yapılan amprk analzlere lşkn bulgulara yer verlmştr. Dördüncü bölümde ekonometrk analzlere lşkn bulgular, beşnc bölümde se matematksel ve statstk analzlere lşkn bulgular açıklanmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde se, elde edlen bulgular çerçevesnde Zonguldak l Madenclk sektörüne lşkn genel br değerlendrme yapılarak; sektörün şehrdek önem dereces, çalışma kapsamında ele alınan dğer sektörlerle karşılaştırmalı olarak yorumlanmıştır. 2

9 1. DÜNYADA VE TÜRKİYE DE MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ Dünya ekonomsnde kökenler nsanlığın en esk dönemlerne kadar uzanan sektörlerden br olan madenclk sektörü, jeolojk ve tektonk yapısıyla brçok maden yatağına sahp olan Türkye çn de öneml sektörlerden br konumundadır. Bu bölümde önce dünyada, daha sonra da Türkye de madenclk sektörünün görünümü hakkında blg verlecektr Dünyada Madenclk Sektörü Dünyada madenclk sektörü genş br coğraf alana yayılmıştır. Bu coğraf alanın belrl br kısmı üretm açısından; belrl br kısmı se tüketm açısından mekânsal ayrışma çndedr. Başka br fadeyle, sektör üretm ve tüketm açısından farklı mekânsal yapıları öne çıkardığı çn madenclk sektörü tüm dünyayı çne alan br etkleşm çndedr. Dolayısıyla küresel madenclk sektörü, üretm ve tüketm bakımından ayrı ayrı ele alınmalıdır Dünya Maden Üretm Madenclk sektörü, günümüzde gerek sanay grds gerekse dğer sektörlern tedarkçs olarak küresel ekonomdek önemn korumaktadır. Günlük hayatımızın vazgeçlmez ürünler olan otomoblden cep telefonlarına, nşaat malzemelernden mutfak eşyalarına kadar brçok ürünün yapımında madenclk sektöründen elde edlen ürünler kullanılmaktadır. Madenclk sektörü, yüksek katma değer ve sthdam sağlayan br sektördür. Bunun yanında ürünlernn çeştl borsalarda tcaretnn yapılması da küresel anlamda yatırım açısından sektörü cazp hale getrmektedr. Ancak lk yatırım malyetnn yüksek olması ve ülkelerde sektörle lgl yasal düzenlemeler, üretmde daha çok büyük ölçekl br frmaların hakm olmasına yol açmıştır. Ntekm 2010 yılı tbarıyla sektördek en büyük 40 şrketn toplam crosu yaklaşık 435 mlyar $ olup, bunun da %35 ne en büyük üç şrket sahptr (T.C. Ekonom Bakanlığı, 2014:2). Çok uluslu şrketler, sayı olarak 4000 n üzerndek maden şrketnn küçük br bölümünü kapsamakla brlkte, bu şrketler metalk mnerallern üretmnde %83 lük br paya sahptrler. Kalan %17 lk üretm se, küçük ve orta ölçekl şrketler tarafından yapılmaktadır (Ernst ve Young, 2011:8). Günümüzde, dünyada yıllık 10 mlyar tonun üzernde maden üretlmekte olup, bu madenlern pyasa değer yaklaşık 1,5 trlyon $ düzeyndedr. Bu rakamın %75 n enerj ham maddeler, %10 unu metalk madenler ve %15 n endüstryel hammadde üretm oluşturmaktadır (TBMM, 2010:227). Tablo 1.1 de görüldüğü üzere, 2012 yılında 16,8 mlyon ton olan dünya maden üretmnn 10,1 mlyar tonu (yaklaşık %60 ı) gelşmekte olan ülkelerde, 4,3 mlyar tonu (yaklaşık %25 ) gelşmş ülkelerde ve ger kalanı se (yaklaşık %15 ) geçş ekonomlernde ve az gelşmş ülkelerde gerçekleşmştr. 3

10 Tablo 1.1: Üretc Ülkelern Gelşmşlk Düzeylerne Göre Dünya Maden Üretm (Ton) Gelşmş Ülkeler Gelşmekte Olan Ülkeler Geçş Aşamasındak Ülkeler Az Gelşmş Ülkeler Toplam Kaynak: Rechl, C., Schatz, M. ve Zsak, G., (2014), World Mnng Data, Volume 29, Internatonal Organzng Commttee for the World Mnng Congresses, Wen, s.27. Mal gruplarına göre dünya maden üretmne bakıldığında Tablo 1.2 de görüldüğü üzere, mneral yakıtların büyük paya (%86) sahp olduğu görülmektedr. Daha sonra sırasıyla, demr ve demrl ön alaşım metaller, endüstryel mneraller ve demr dışı metaller gelmektedr. Kıymetl metallern toplam üretm çersndek payı se oldukça düşüktür. Tablo 1.2: Mal Gruplarına Göre Dünya Maden Üretm (Ton) Mneral Yakıtlar Demr, Demrl Ön Alaşım Metaller Endüstryel Mneraller Demr Dışı Metaller Kıymetl Metaller Toplam Kaynak: Rechl, C., Schatz, M. ve Zsak, G., (2014), World Mnng Data, Volume 29, Internatonal Organzng Commttee for the World Mnng Congresses, Wen, s.31. Dünya maden rezervlernde öneml payları olan ülkeler dünya maden üretmnde de ön sıralarda yer almaktadır. Tablo 1.3 te görüldüğü üzere, 2012 yılında dünya maden üretmnde lk beş sırada Çn, ABD, Rusya, Avustralya ve Hndstan yer almıştır. Bu ülkeler arasında özellkle Çn, demr cevher, manyezt, feldspat ve çnko üretmnde lk üç ülke arasında yer alarak öneml br üstünlüğe sahp durumdadır. 4

11 Tablo 1.3: 2012 Yılında Ülkelere Göre Dünya Maden Üretm (Ton) Ülkeler Toplam Demr, Ferro Alaşımları Demr İçermeyen Metaller Değerl Metaller Endüstryel Mneraller Mneral Yakıtlar Çn ABD Rusya, Asya Avustralya Hndstan Suud Arabstan Endonezya Kanada Brezlya İran Güney Afrka Rusya, Avrupa Kazakstan Almanya Mekska Katar Brleşk Arap Emrlkler Venezüella Norveç Kuveyt Polonya Irak Njerya Cezayr Ukrayna Kolombya Türkye Brleşk Krallık Mısır Malezya Angola Lbya Tayland Umman Vetnam Kaynak: Rechl, C., Schatz, M. ve Zsak, G., (2014), World Mnng Data, Volume 29, Internatonal Organzng Commttee for the World Mnng Congresses, Wen, s.35. 5

12 Tablo 1.3 te verlen genel sıralamaya göre 27. sırada yer alan Türkye, hracata konu ürünlern üretm mktarlarına göre özellkle bor, feldspat ve manyezt üretmnde lk üç üretc ülkeden brdr Dünya Maden Tüketm Geçtğmz yüzyılda, dünya gayrsaf yurt ç hasılası (GSYİH) yaklaşık 18 kat artmış ve küresel kaynak tüketm mktarı da buna paralel olarak büyümüştür. Dünya ham petrol tüketm 20,4 mlyon tondan 3,5 mlyar tona yükselerek 172 kat, çelk tüketm se 27,8 mlyon tondan 847 mlyon tona yükselerek 30 kat artış göstermştr. Alümnyum tüketm tondan 24,54 mlyon tona yükselerek yaklaşık kat, bakır tüketm se 495 bn tondan 14 mlyon tona yükselerek 28 kat artmıştır (TBMM, 2010:228). Ülkelern refah düzey artışı le kş başına maden tüketm arasında doğru yönlü br lşk bulunmaktadır. Ülkelern refah düzey yükseldkçe kş başına maden tüketm de artmaktadır. Tablo 1.4 te görüldüğü üzere, dünya nüfus oranlarına göre başlıca metal madenler açısından kş başına tüketm mktarlarına bakıldığında, dünya nüfusunun çok az br kısmını oluşturan gelşmş ülkelern bu açından büyük br ağırlığa sahp olduğunu belrtmek gerekldr. Tablo 1.4: Başlıca Metal Madenlernde Kş Başına Tüketm (Kg/Kş) Ülkeler Dünya Nüfus Oranı % Alümnyum Bakır Kurşun Çelk Gelşmş Ülkeler 14,6 17,8 10,3 4,4 438,4 Gelşmekte Olan Ülkeler 25,2 3,1 2, ,4 Çn, Hndstan Orta Doğu ve Dğer Asya Ülkeler 22,4 0,7 0,3 0,2 9,3 Türkye 1,1 0,3 3,7 0,9 188,8 Kaynak: Ernst & Young (2011), Dünyada ve Türkye de Madenclk Sektörü Raporu, 2011, s.6. Sanayleşmş ülkeler (ABD, Avrupa ülkeler, Japonya) dünya maden üretmnn %60 lara varan kısmını tüketmektedrler. Sanayleşmekte olan ülkeler çersnde se Çn dünya üretmnde olduğu gb tüketmde de ön sıralarda yer almaktadır Dünya Maden ve Mneral Tcaret Dünya yakıt ve madenclk ürünler hracatı 2013 yılında 3,99 trlyon $ olarak gerçekleşmştr. Bu rakamın 2010 yılında yaklaşık 3 trlyon $ olduğu düşünüldüğünde 3 yıl çersnde dünya hracatında yaklaşık %25 lk br artışın gerçekleştğ söyleneblr. Dünya yakıt ve madenclk ürünler hracatındak lk 10 ülke ve Türkye Tablo 1.5 te gösterlmektedr. 6

13 Tablo 1.5: Yakıt ve Madenclk Ürünler İhracatında İlk On Ülke ve Türkye (Mlyon $) Sıra No Ülke Rusya Federasyonu , , ,0 2 Suud Arabstan , , ,0 3 ABD , , ,5 4 Avustralya , , ,5 5 Hollanda , , ,0 6 Kanada , , ,6 7 Brleşk Arap Emrlkler , , ,7 8 Norveç , , ,5 9 Katar , , ,6 10 Kuveyt , , ,6 49 Türkye , , ,5 Toplam , , ,7 Kaynak: WTO (2016), Internatonal Trade and Market Access Data, englsh/res_e/stats_e/stats_bs_e.htm?soluton=wto&path=/dashboards/maps&fle=map. wcdf&bookmarkstate={%22mpl%22:%22clent%22,%22params%22:{%22langparam%22:%22en%22}}, Erşm Tarh: Tablo 1.5 te görüldüğü üzere, yakıt ve madenclk ürünler sektöründe en fazla hracat yapan ülke başta petrol ve doğal gaz olmak üzere zengn maden kaynaklarına sahp, dünyanın coğraf olarak en büyük ülkes Rusya Federasyonu dur. Bu ülkey dünyanın en zengn petrol rezervlerne sahp ülkelernden br olan Suud Arabstan ve çeştl maden ürünler hracatıyla ABD takp etmektedr. Ürün grupları açısından bu mktarın yaklaşık %50 sn metal cevherler, cüruf ve kül, %30 unu mneral yakıt ve yağlar, %8 n demr-çelk ve ger kalanını se dğer maden ürünler oluşturmuştur Dünya Madenclk Ürün Fyatları Dünya genelnde madenclk ürün fyatları yaşanan konjonktürel hareketlere bağlı olarak aşırı dalgalanma göstermştr. Başlıca madenclk ürünlernn dünya pyasalarındak yıllık fyat değşmler Tablo 1.6 da gösterlmştr. 7

14 Tablo 1.6: Madenclk Sektöründe Fyat Değşmler (% Değşm, Yıllık) Demr Cevher 71,5 6,7 77,4 26,8-48,7 82,4 15,0-23,4 5,3-28,4 Gümüş 9,8 58,2 15,9 12,0-2,4 37,6 74,8-11,6-23,4-20,0 Altın 8,7 35,9 15,3 25,1 11,6 25,9 28,1 6,4-15,5-10,3 Bakır 28,4 82,7 5,9-2, ,3 17,2-9,8-7,9-6,4 Kalay -13,3 19,0 65,6 27,3-26,7 50,3 27,7-18,9 5,5-1,7 Alümnyum 10,7 35,4 2,7-2,5-35,3 30,5 10,5-15,7-8,7 1,1 Nkel 6,7 64,5 53,5-43,3-30,6 48,8 5,1-23,4-14,3 12,4 Çnko 31,8 137,1-1,0-42,2-11,7 30,5 1,5-11,1-2,1 13,1 Kaynak: T.C. Ekonom Bakanlığı (2015), Emta Raporu: Metaller ve Mneraller/Kıymetl Metaller, Hammadde ve Temel Grdler Analz Dares / I, Ankara, s.6. Tablo 1.6 da görüldüğü üzere, altın fyatlarında yaşanan sürekl artış dışında dğer ürünlern 2008 yılına kadar artış trendn koruduğu, 2009 yılında yaşanan krz sonucu talebn düşmes le fyatların gerledğ, 2010 yılında se tekrar artışa geçtğ görülmektedr yılında çnko, nkel ve alümnyum dışında kalan metallern fyatlarında ortalama %10 cvarında düşüşler yaşanmış, fyatı en çok düşen metaller demr cevher ve gümüş, fyatı en çok artan metaller se çnko ve nkel olmuştur yılında demr cevher %28, gümüş se %20 değer kaybederken; çnko %13, nkel se %12 oranında değerlenmştr. Demr cevher ve kalay fyatlarındak düşüşlerde arz yönlü faktörler, bakırda se Çn n talebndek zayıflama etkl olurken; alümnyum, nkel ve çnkoda görülen fyat artışlarında se sırasıyla üretmdek kesntler, hracat yasakları ve azalan stokların etks olmuştur. Dünya Bankası tahmnlerne göre, 2015 yılında demr cevher başta olmak üzere, çnko ve alümnyum dışında kalan tüm metallern fyatlarında br öncek yıla göre gerleme, buna karşılık çnko ve alümnyumda ılımlı br yükselş beklenmektedr yılına gelndğnde se, 2014 yılına göre fyatı en çok artan metaln %16 le çnko olacağı, onu sırasıyla %15 le alümnyum ve %13 le demr cevhernn takp edeceğ; buna karşılık, fyatı en çok düşen metaln %13 le altın olacağı ve altını %1 le bakırın takp edeceğ tahmn edlmektedr (T.C. Ekonom Bakanlığı, 2015:6). Metalk cevherlerde Çn n öncülüğünü yaptığı dış kaynaklara yönelk arz-talep dengesnn tutarsız gelşmes, son 5 yılda metal fyatlarında artışa sebep olmuştur. Bu durumun Çn dışındak üretc ülkelerde yer alan maden üretclerne de öneml fırsatlar sunacağı ve maden fyatlarının, konjonktürel dalgalanmalar olmakla beraber genel olarak artma eğlmn sürdüreceğ söyleneblr (Yetm, 2012:49) Türkye de Madenclk Sektörü Türkye de madenclk sektörü, dünyadak genel dağılıma benzer şeklde genş br coğraf yayılım göstermştr (Bkz. Ek 1). Özellkle de üretmn ve tüketmn mekânsal açıdan farklı bölgelerde yoğunlaşması, sektörü tüm ülke açısından öneml br konuma getrmektedr. 8

15 Türkye nn Maden Potansyel Türkye nn çeştllk arz eden jeolojk ve tektonk yapısı, brçok maden yatağının bulunmasına olanak sağlamıştır. Günümüzde dünyada üretm yapılan yaklaşık 90 çeşt maden türünden 60 nın Türkye de üretm yapılmaktadır. Maden Tetkk ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) verlerne göre, dünyada 132 ülke arasında toplam maden üretm değer tbarıyla 28 nc sırada yer alan Türkye, maden çeştllğ açısından se 10 uncu sırada bulunmaktadır (MTA, 2009:2). Türkye, başta endüstryel ham maddeler olmak üzere, bazı metalk madenler, lnyt ve jeotermal kaynaklar gb enerj ham maddeler açısından zengndr. Ancak brkaç maden dışında dünya ölçeğndek rezervler kısıtlıdır. Dünyada üretm ve tcaret yapılan 90 çeşt maden ve mneralden sadece 13 ünün ekonomk ölçektek varlığı henüz saptanamamıştır. Türkye, 50 çeşt madende kısmen yeterl kaynaklara sahpken, 27 maden ve mneraln günümüzde blnen rezervler ve kalteler ekonomk madenclk çn yeterszdr. Türkye nn, maden kaynakları ve çeştllğ bakımından kend kendne kısmen yeterl olan ülkeler arasında yer aldığı söyleneblr (TBMM, 2010:122). Dünya endüstryel hammadde rezervlernn % 2,5 ; kömür rezervlernn %1 ; jeotermal potansyelnn %0,8 ve metalk maden rezervlernn %0,4 ü Türkye de bulunmaktadır (TBMM, 2010:126). Maden potansyel açısından Türkye nn durumunu üç sınıfa ayırmak mümkündür (TOBB Madenclk Sektör Mecls, 2008:2): 1) Türkye de Bulunan Zengn Mneral Kaynaklar: Bor tuzları, Perlt, Feldspat, Bentont, Bart, Manyezt, Sodyum Sülfat, Kayatuzu, Trona, Jps, Zeolt, Olvn, Asbest, Lületaşı, Proflt Dolomt, Kalst, Mermer, Fluort, Kuvars-Kuvarst, Slskumu, Zımpara, Lnyt, Altın. 2) Türkye de Bulunan Öneml Mneral Kaynaklar: Kaolen, Bokst, Datomt, Alünt, Turba, Karbondokst, Tras, Kum-Çakıl, Tuğla Toprağı, Krom, Cıva, Antmuan, Gümüş, Volfram, Molbden NTE, Toryum. 3) Türkye de Yetersz Olan Mneral Kaynaklar: Bakır, Kurşun, Çnko, Demr, Nkel, Manganez, Alümnyum, Arsenk, Kükürt, Fosfat, Graft, Maden Kömürü, Kl Mneraller, Boya Toprakları, Zrkon, Ttan. Türkye ham madde grds yoğun sanay dallarında gelşmş ve büyük ölçüde dışa açılmıştır. Seramk, çmento, alümnyum, demr-çelk, gübre, yapı malzemeler bunların başında gelmektedr. Yukarıda belrtlen zengn maden kaynaklarının rasyonel br şeklde değerlendrlmes önem arz etmektedr. İlgl sanay dallarının yurt çnde kurulması ve gelştrlmesnn desteklenmesnn yanı sıra, maden ürünlernn tüketm alanlarının gelştrlmesne yönelk AR-GE çalışmalarının teşvk ve desteklenmes, sektör çn oldukça önem taşımaktadır Üretm ve Tüketm Türkye de yılda 400 mlyon ton sevyelernde üretlen maden ürünler, nşaat sektöründe ve sanayde hammadde olarak tüketlmektedr (MTA, 2009:4). Türkye de 50 dolayında madensel kay- 9

16 nak üretm yapılmakta ve bu üretmn oluşturduğu katma değer ncelğ 2-2,5 mlyar $ a ulaşmaktadır. Bunun GSMH çndek payı se %1,5 dolayındadır. Madenclk ve madene dayalı sanay brlkte düşünüldüğünde, oluşan katma değern GSMH çndek payı %12 y bulmaktadır. Bu da 22 mlyar $ tutarında br değer oluşturulduğu anlamına gelmektedr (TMMOB, Maden Mühendsler Odası 2011:4). Türkye de madenclğn %85 kamu sektörü, %15 özel sektör tarafından yapılmaktadır. Üretmde kamu sektörü mneral yakıtlar ve metalk cevher üretmnde ağırlıklı ken, özel sektör endüstryel hammadde üretmnde yoğunlaşmıştır (Uzunoğlu, 2005: 27). Tablo 1.7 de, yıllar tbarıyla GSYİH çersndek madenclk sektör payı blglerne yer verlmştr. Buna göre yıllar tbarıyla artan sektör üretmnn GSYİH dek payının 2009 yılında %1,5 e yaklaştığı, ancak bu tarhten tbaren küresel krzn yarattığı belrszlğn de etksyle 2010 yılında %1 e düştüğü görülmektedr yılında başlayan artış trend se son k yıldır devam etmektedr. Tablo 1.7: Madenclk Sektörü Üretm ve GSYİH İçersndek Payı Yıllar Üretm (Bn TL) GSYİH (Bn TL) Pay (%) , , , , , , , , , , , ,22 Kaynak: TBMM (2010), Madenclk Sektörü Mecls Araştırması Komsyonu Raporu, Mayıs 2010, s. 141 ve Yetm, A. (2012), Türkye Madenclk Sektörü Raporu, İZTO AR-GE Bülten, Eylül Sektörel, s.49. Daha önce belrtldğ üzere, ülkelern refah düzey artışı le kş başına maden tüketm arasında doğru yönlü br lşk bulunmakta, ülkelern refah düzey yükseldkçe kş başına maden tüketm de artmaktadır. Kş başına maden tüketm, Grafk 1.1 de gösterlmektedr. 10

17 Grafk 1.1: ABD, AB ve Türkye de Kş Başına Maden Tüketm (Ton) Kaynak: Ernst & Young (2011), Dünyada ve Türkye de Madenclk Sektörü Raporu, 2011, s.7. Grafk 1.1 de görüldüğü gb kş başına maden tüketm ABD de 21 ton, AB de 15 ton ken, Türkye de yaklaşık 5 tondur. Bu durum aslında maden tüketmnde gelşmşlk açısından ülke gruplarının genel görünümüne uygun br durumu yansıtmaktadır. Şöyle k, dünyada gelşmekte olan ülkeler tükettkler hammaddelern 3 katı fazlası hammadde üretmektedrler. Sanayleşmş batılı ülkeler se hammadde htyaçlarının ancak %61 n üretmektedrler. Başka br fadeyle gelşmekte olan ülkeler, ürettkler madensel hammaddelerden daha azını kendler tüketrken, sanayleşmş ülkeler se tükettklernden daha azını kendler üretmektedrler. Ancak yen sanayleşen bazı gelşmekte olan ülkeler gb Türkye nn de kalkınma ve sanayleşme düzeynn artmasıyla brlkte kş başına ve toplam maden tüketmnn önümüzdek dönemlerde artacağı söyleneblr Dış Tcaret Daha önce belrtldğ gb, Türkye de 60 çeşt maden bulunmaktadır. Ancak bu madenlerden bazılarının üretm yeterszdr. Bazı madenler se Türkye de hç üretlmemektedr. Dolayısıyla Türkye, özellkle sanaysnn htyaç duyduğu ve yurt ç kaynaklardan yeterl mktar ve/veya kaltede üretemedğ madenler thal ederken, belrl zengnlk ve kaltede olan maden türlern de hraç etmektedr. Dünya pyasalarında yaşanan gelşmelere benzer şeklde, Türkye de de madenclk sektörü hracatının 2003 yılından tbaren öneml br vme kazandığı görülmektedr. Türkye nn 2003 yılında 847,3 mlyon $ olan maden hracatı 2014 yılında 4,6 mlyar $ a yükselmştr. Sektör hracatının genel hracat çersndek payı se Tablo 1.8 den de görüleceğ gb aynı tarhlerde %1,81 den %2,9 a yükselmştr. 11

18 Tablo 1.8: Türkye nn Toplam İhracatı le Maden İhracatının Karşılaştırılması Yıllar Toplam İhracat ( x $) Maden İhracatı (x $) Maden İhracatının Toplam İhracattak Payı (%) , , , , , , , , ,9 Kaynak: İMMİB (İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Brlkler) (2015), Maden Sektörü İhracatının Değerlendrlmes, html, Erşm Tarh: Türkye nn genel maden hracatında ürün grubu olarak doğal taşlar grubunun lk sırada yer aldığı görülmektedr yılında 8,4 mlyon ton ve 2,22 mlyar $ hracat yapan ve Grafk 1.2 de görüldüğü gb madenclk sektörü hracatında %44 lük paya sahp olan bu ürün grubunu 5,3 mlyon ton ve 1,77 mlyar $ le Metalk Cevherler, 8,3 mlyon ton ve 800 mlyon $ le Endüstryel Mneraller, 141 bn ton ve 241 mlyon $ le Ferro Alyajlar ve Dğer Maden Ürünlernn hracatı takp etmektedr. Ürün olarak se sırasıyla mermer-traverten, şlenmş mermer, bakır cevherler, krom cevherler ve şlenmş traverten en fazla hracat yapılan ürünler olarak yer almaktadır (İMMİB, 2015). Grafk 1.2: Türkye nn 2013 Yılı Maden İhracatının Maden Gruplarına Göre Dağılımı (%) Kaynak: İMMİB (İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Brlkler) (2015), Maden Sektörü İhracatının Değerlendrlmes,

19 Türkye nn 2013 yılı maden ürünler hracatında, ülke grubu bazında Çn, Hndstan, Tayvan, Güney Kore gb ülkelern yer aldığı Dğer Asya ülkeler lk sırada yer alırken, Avrupa Brlğ ülkeler knc sırada, Kuzey Amerka ülkeler se üçüncü sırada yer almaktadır. Ülke bazında se, Türkye nn en fazla hracat yaptığı ülke 2,46 mlyar $ le Çn olurken, Çn sırasıyla, 386,6 mlyon $ le ABD, 136,4 mlyon $ le Irak, 124,8 mlyon $ le Belçka ve 122,7 mlyon $ le İtalya takp etmştr (İMMİB, 2015). Türkye nn maden thalatında da, hracatta olduğu gb 2003 yılından sonra hızlı br artış gözlenmş, bu tarhte 1,354 mlyar $ olan maden thalatı 2006 yılında 3 mlyar $ ı aşmış, 2012 yılında se 6,817 mlyar $ a ulaşmıştır. Tablo 1.9 da görüldüğü gb maden thalatının, toplam thalat çersndek payı da 1996 yılında %2,04 ken bu oran 2012 yılında %2,88 e yükselmştr. Tablo 1.9: Türkye İthalatında Madenclğn Payı Yıllar Toplam İthalat (Mlyar $) Toplam Madenclk Madenclk İthalatının İthalatı (Bn $) Toplam İçndek Payı (%) , , , , , , , , , , , , , , , , ,88 Kaynak: MTA (2015a), Dış Tcarette Madenclğn Payı, Erşm Tarh: Türkye madenclk sektöründe thalata konu olan başlıca ürünler; taşkömürü, demr cevher, ferro alyajlar, alümnyum, kl ve manyezttr. Kullandığı doğal gazın %98 n, petrolün %90 ını, kömürün %20 sn, altının %95 n, demrn %50 sn, alümnyumun %80 n ve bakırın %80 n thal eden Türkye nn (TBMM, 2010:146) toplam maden thalatının yaklaşık %65 n petrolün de çnde yer aldığı mneral yakıtlar, mneral yağlar ve müstahsalları, %20 sn se metal cevherler, cüruf ve kül oluşturmaktadır. 13

20 Türkye nn değer olarak en fazla maden thal ettğ ülkeler 2012 yılı rakamlarına göre sırasıyla ABD, Rusya, Kolombya, Brezlya ve Güney Afrka Cumhuryet dr. Türkye nn toplam maden thalatının değer olarak yaklaşık yarısını ABD ve Rusya dan yapılan thalat oluşturmaktadır. Türkye nn madenclk sektöründe thalatı hracattan daha fazla artış göstermektedr. Bu durum Tablo 1.10 da gösterlmektedr. Tablo 1.10: Türkye nn Maden Tcaret ( ) Yıllar İhracat (Mlyon $) İthalat (Mlyon $) İhracatın-İthalatı Karşılama Oranı (%) ,53 891,51 48, ,75 964,25 50, ,77 886,76 51, ,50 620,04 83, , ,75 55, ,36 572,74 93, , ,84 57, , ,19 54, , ,70 62, , ,62 58, , ,34 61, , ,76 65, , ,85 60, , ,52 51, , ,59 69, , ,09 57, , ,84 59,1 Kaynak: MTA (2015b), 2012 Yılı Maden Dış Tcaret, Erşm Tarh Tablo 1.10 da görüldüğü gb sektörde hracatın thalatı karşılama oranı son yıllarda %60 düzeynde seyretmektedr. Yıllara göre değşmekle brlkte Türkye nn, hraç ettğ madenlern yaklaşık olarak 1,5 katı değernde maden thal ettğ görülmektedr Türkye de Madenclk Sektörünün Güçlü ve Zayıf Yönler Türkye Madenclk Sektörünün güçlü yanları, zayıf yanları, fırsatları ve tehdtler TOBB Madenclk Sektör Mecls alt komsyonu tarafından 2007 yılında yapılan br çalışmada değerlendrlmş ve br matrs olarak ortaya konulmuştur. Tablo 1.11 de özet olarak verlen bu değerlendrmelere göre sektörün daha çok ç dnamklerden etklendğ görülmektedr. 14

21 Tablo 1.11: Madenclk Sektörü SWOT Analz GÜÇLÜ YANLAR 1) Maden çeştllğ yönünden zengnlk 2) Bazı madenlerde (bor, feldspat vb.) rezervlern büyüklüğü 3) Türkye nn öneml pazarlara olan yakınlığı 4) Metal fyatlarının yükselmesyle sağlanan sermaye brkm 5) İy yetşmş ş gücü ve genç nüfus 6) 5177 sayılı Yasa le Taş Ocakçılığı dahl tüm Madenclk faalyetlernn tek br yasa (3213 sayılı Maden Kanunu) kapsamında brleştrlmş olması 7) Madenclk sektörüne yön verecek kurumsal (kamu, özel ve svl toplum) altyapılarının varlığı 8) AR-GE kurumları ve bu kurumlarda sthdam edleblecek ş gücünün varlığı 9) Özelleştrmeler le sağlanan sermaye grş ve vermllk artışı 10) Çevre mevzuatı ve teknolojlernn varlığı FIRSATLAR ZAYIF YANLAR 1) Blnen kaynakların doğru değerlendrlememes 2) Rezervlern büyüklüğü ve ntelkler hakkında yeterl blgye sahp olunmaması 3) Madenclk şrketlernn ölçek ekonoms, fnansman, teknoloj ve deneym yeterszlğ 4) Maden aramaları çn ayrılan kaynakların yeterszlğ 5) Ulaşım altyapısındak yeterszlkler 6) Sektörün rekabet gücünü azaltan (verg, akaryakıt ve navlun vb.) ücretler 7) Şrketlerde ve toplumda yeterl AR-GE kültürü olmaması ve AR-GE çn ayrılan kaynakların yeterszlğ 8) Sektöre yönelk teşvklern eksklğ 9) Maden Kanununda yapılan değşlklere uygun, dğer lgl mevzuatta gerekl değşklklern yapılmamış olması 10) Sektörün ortak br vzyon ve poltkaya sahp olmaması 11) Maden İşler Genel Müdürlüğü nün gerekl ve yeterl örgüt yapısına sahp olmaması 12) Çevre le lgl önlemlerde yeterszlkler 13) 5177 sayılı yasa le farklı grup madenler çn üst üste ruhsatlandırılması 14) Ünverste-Sanay şbrlğnde yaygınlık ve dernlk yeterszlğ 15) Rezervlern varlık olarak değerlendrlememes TEHDİTLER 1) Madenlere olan talebn süreceğ tahmnler 2) Yeterl arama yapılmamış sahaların varlığı ve yen maden rezervler bulma htmal 3) Yabancı şrketlern Türkye ye olan lgs 1) Kamuoyundak madenclk hakkında yetersz blg ve bunun getrdğ belrszlkler 2) Türk Lrası nın aşırı değerl olması 3) Fyat dalgalanmaları 4) AB uyum sürecnde yaşanablecek sorunlar 5) Yargı sürecndek karmaşa Kaynak: TOBB Madenclk Sektör Mecls (2008), Türkye Madenclk Sektör Raporu 2007, Yayın Sıra No:2008/77, Ankara, s

22 Madenclk Sektörünün Zonguldak İlndek Yer ve Önem: Ekonometrk ve İstatstk Yöntemlerle Analz Tablo 1.11 de yer alan SWOT analzne göre, güçlü yanlar olarak maden çeştllğ açısından zengnlk, bazı kaynaklarda büyük rezervler, öneml pazarlara yakınlık ve yasal, kurumsal alt yapının varlığı dkkat çekerken; zayıf yanlar olarak blg ve deneym eksklğ, kaynak yeterszlğ ve dğer yapısal sorunlar ön plana çıkmaktadır. Madenclk sektörü çn dünya pyasalarındak madenlere olan talep ve yabancı şrketlern lgs fırsat olarak görülürken, madenclk hakkında kamuoyundak blgs yeterszlğ, madenclk faalyetlern olumsuz yönde etkleyen yargı sürec, metal fyatlarındak dalgalanmalar ve AB uyum sürecnn olası etkler en öneml tehdtler olarak değerlendrlmektedr (TOBB Madenclk Sektör Mecls, 2008:14). 16

23 2. ZONGULDAK İLİ VE MADENCİLİK SEKTÖRÜ Coğraf yapısının %50 s dağlardan, %35 platolardan ve %15 ovalardan oluşan Zonguldak lnn ekonoms sanayyle brlkte madenclğe dayanmaktadır. Türkye de Taşkömürü üretmnde brnc sırada yer alan Zonguldak l, Tablo 2.1 de görüldüğü gb bokst, manganez, bart, dolomt, fosfat, kuvarst, kuvars kumu ve şferton gb maden rezervlerne de sahptr. Bu madenlerden özellkle kuvarst ve kuvars bakımından Zonguldak l öneml br potansyele sahptr. Tablo 2.1: Zonguldak ve TR81 Bölges Maden Rezervler (Ton) CİNSİ ZONGULDAK TR81 Kuvars Kumu Kuvarst Taşkömürü Dolomt Feldspat Şferton Fosfat Bokst Manganez Bentont Traverten (m 3 ) Kaynak: BAKKA (Batı Karadenz Kalkınma Ajansı) (2014), Zonguldak, VKl3oyusWao, Erşm Tarh: Metalk madenler bakımından ldek en öneml maden boksttr. Bokst yatak ve zuhurları özellkle merkez lçede yoğunlaşmıştır. Buradak bokst zuhurlarından Kokaksu (Hayatköy) bokst yatağının ton potansyele sahp olduğu belrlenmş olmakla brlkte, 2002 yılında yatağın br bölümünde yapılan revze çalışmalarda rezervn 600 bn ton cvarında olduğu ortaya konulmuştur. Bunun dışında Aydındere, Rüzgarlımeşe ve Sapanlıdere bokst zuhurlarındak toplam rezerv se tondur (MTA, 2015c). Kokaksu da 2012 yılında ton bokst üretm gerçekleştrlmştr (BAKKA, 2014). Zonguldak, bokst dışında öneml mktarda kuvars ve kuvars kumu rezervne sahptr. Başlıca kuvars kumu yatakları Merkez lçedek Kokurdan, Uzungüney ve Vrancık yatakları le Ereğl-Krenck Köyü yataklarıdır. Kuvars kumlarının yıkanınca demr çerğ kolayca uzaklaştırılablmektedr. Slsçe zengnleşeblen kumlar, özellkle uygun tane boyutlarına sahp olmaları neden le döküm sanaynde ve metalurjk uygulamalarda, düşük demr çerğ nedenyle de cam sanaynde kulla- 17

24 nılmaya elverşl durumdadır. İldek öneml kuvarst yatağı se Çaycuma-Sapça yatağı olup, 900 mlyon ton toplam rezerve sahptr (MTA, 2015c). İlde öneml rezerve sahp dğer br maden olan dolomt rezervler se Ereğl-Alaplı cvarında yer almaktadır. Bu bölgedek rezerv potansyel 393,75 mlyon tondur. Şferton yatakları merkez lçede yer almaktadır. Burada Kozlu-Ontemmuz ve Karadon yataklarında toplam 60 mlyon ton şferton rezerv belrlenmştr. Bunlar dışında merkez lçedek dğer öneml endüstryel hammadde fosfat olup, Klml, Kozlu ve Sofular sahasında tenörlü kumtaşları çnde ton kolay şletleblr fosfat rezerv belrlenmştr. Devrek-Yörükoğlu sahasında se kumtaşı çnde 1,59 mlyon ton kolay şletleblr rezerv vardır (MTA, 2015c). Ayrıca Kokaksu cvarında 27 C sıcaklık ve 6,5 lt/sn debl ve Kozlu lçesnde 29,5 C sıcaklık ve 23 lt/sn debl jeotermal kaynakları da bulunmaktadır. Yukarıdak madenler dışında, özellkle Zonguldak lyle özdeşleşen başlıca maden taşkömürüdür. Türkye nn blnen en öneml taşkömürü rezervler Zonguldak lndedr. Zonguldak lnde üretlen taşkömürü, demr-çelk fabrkalarında kok üretmnde ve çevredek termk santrallerde kullanılmaktadır Taşkömürü Rezerv Durumu Hazır, görünür, muhtemel ve mümkün rezervler olmak üzere dört gruba ayrılan toplam havza rezerv 1,31 mlyar ton olup, bunun %39 u (yaklaşık 514 mlyon ton) görünür (varlığı %100 blnen) rezervdr. Muhtemel rezervlern payı %32, mümkün rezervlern payı se %28 düzeyndedr 1. Havzada bugüne kadar yapılan rezerv arama çalışmalarında, 1200 metre dernlğe kadar rezervler tespt edlmştr (TTK, 2014:20). Zonguldak Taşkömürü Havzası beş bölgeden oluşmaktadır. Bunlar; Amasra, Armutçuk, Kozlu, Üzülmez ve Karadon bölgelerdr. Kategorlerne göre havza rezervler Grafk 2.1 de gösterlmştr. 1 Muhtemel rezerv, %70-80 olasılıkla olduğu varsayılan rezerv, Mümkün rezerv se varlığı %50 olasılıkla tahmn edlen rezerv mktarlarını fade etmektedr. 18

25 Grafk 2.1: Zonguldak Taşkömürü Havzasının Bölgelere Göre Rezerv Görünümü (%) Kaynak: TTK (2015a), Müesseseler İtbaryle Rezerv Durumu REZERVLER/Rezervler.pdf, Erşm Tarh: Havzada koklaşablr rezervler Kozlu, Üzülmez ve Karadon bölgelernde yer almaktadır. Toplam rezervler çersndek payı yaklaşık %67 olan bu rezervler en fazla Karadon bölgesnde bulunmaktadır. Armutçuk bölgesnde yer alan rezervler; yarı-koklaşma özellğne sahptr. Yarı-koklaşma özellğyle brlkte yüksek ısıl değer ve düşük bünye külü çerğ le bu rezervler demr-çelk fabrkalarında kullanıma uygun ntelktedr. Amasra bölges kömürlernn koklaşma özellğ yoktur, ancak belrl oranlarda metalürjk kömürler le harmanlandığında bu kömürlern koklaşma özellğn bozmamaktadır (TTK, 2014:21) Taşkömürü Üretm Zonguldak havzasında taşkömürü üretm, br kamu kurumu olan TTK ve özel sektör kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Havzanın jeolojk ve tektonk yapısı tam mekanzasyona uygun olmadığı çn üretm büyük ölçüde emek gücüne dayalı olarak gerçekleştrlmektedr. Dern yeraltı madenclğnn yapıldığı havzada genel olarak lerletml-göçertmel uzunayak yöntem denlen üretm yöntem uygulanmaktadır. Kömür üretm tüvenan ve satılablr olarak k katagorye ayrılmaktadır. Kömürün yeraltından çıktığı şeklde, herhang br yıkama ve zengnleştrme şlemne tab tutulmadan üretmne tüvenan üretm denlmektedr. Satılablr üretm se kömürün pyasada satışa sunulur hale getrlmes şeklndek üretm fade etmektedr. Bu yöntemde kömür yıkanıp zengnleştrlerek pyasaya arz edlr. 19

26 Grafk 2.2 de, yılları arasında havzadak taşkömürü üretm tüvenan ve satılablr mktar olarak verlmştr. Grafk 2.2: Zonguldak Havzası Taşkömürü Üretm (Ton) Kaynak: TTK (2015b), Yıllık Üretmler, Uretmler.pdf Erşm tarh: Grafk 2.2 de görüldüğü gb 2003 yılında 2,06 mlyon ton olan üretm yıllar geçtkçe azalarak 2013 yılında 1,92 mlyon tona gerlemştr. Özellkle 2009 yılından tbaren hem tüvenan hem de satılablr üretm mktarının sürekl azaldığı görülmektedr Taşkömürü Tüketm Taşkömürünün tüketldğ sektörlern başında enerj ve malat sanay sektörler gelmektedr. Türkye de hemen her türden enerj kaynağı bulunmakla brlkte kömür ve hdrolk enerj kaynakları dışındakler gereksnmler karşılayablecek mktarlarda değldr. Enerj tüketmnde kömürle brlkte çok uzun yıllar boyunca petrol ve son yıllarda da doğal gaz önem kazanmıştır yılında 121 mlyon ton eşdeğer petrol (MTEP) olan ülke tüketmnde kömürün payı %31 dr (ETKB, 2014). Türkye nn başlıca elektrk üretm kaynakları doğal gaz, hdrolk ve kömürdür yılında kömüre dayalı santrallerden toplam 61,5 TWh brüt elektrk üretlmş olup toplam brüt elektrk üretm çersndek kömürün payı %25,7 düzeyndedr (ETKB, 2014). Elektrk üretmnde kullanılan kömürde taşkömürünün payı se yaklaşık %8 dr. 20

27 Türkye de taşkömürü tüketmnn en fazla gerçekleştğ malat sanay sektörler demr-çelk, çmento ve şeker sanaydr. Demr-çelk sanaynde kok fabrkalarında 1970 yılında 1,8 mlyon ton/ yıl olan taşkömürü tüketm, 2000 l yıllarda 4 mlyon ton/yıl sevyelernn üzerne çıkmıştır. Demr-çelk sektöründe 2011 yılı taşkömürü tüketm 5,2 mlyon tonu kok fabrkalarında olmak üzere toplam 6,68 mlyon ton olarak gerçekleşmştr. Ayrıca 309 bn ton hazır kok kömürü thal edlerek demr-çelk sanaysnde kullanılmıştır. Çmento sektöründe se 1970 l yıllarda bn ton/yıl sevyelernde olan taşkömürü tüketm, sürekl artan mktarlarda petrokok tüketmne rağmen, son yıllarda 2 mlyon ton sevyes üzernde gerçekleşmştr (TTK, 2014:26). Günümüzde Türkye nn taşkömürü talebnn büyük br kısmı yabancı kaynaklardan karşılanmaktadır l yılların başında ülke taşkömürü tüketmnn %80 yerl kaynaklardan karşılanırken 1990 ların başında bu oran %45 lere gerlemş, 2000 l yıllarda se yerl üretmdek azalma nedenyle %10 un altına düşmüştür. TTK Genel Müdürlüğü 2013 yılı faalyet raporuna göre, Türkye nn 2012 yılındak taşkömürü htyacının %4,6 sı TTK, %2,6 sı rödovanslı sahalardan olmak üzere %7,2 s havzadan karşılanmıştır. Türkye nn kömür tüketmne lşkn Enerj ve Tab Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan projeksyonlarda taşkömürü ve lnyt tüketmnn artan br trend zleyeceğ beklenmektedr. Tablo 2.2: Türkye nn Kömür Tüketm Projeksyonu (Bn Ton) Yıllar Taşkömürü Lnyt Yıllar Taşkömürü Lnyt Kaynak: TTK (2014), Taşkömürü Sektör Raporu, Mayıs, 2014, s.26. Tablo 2.2 de görüldüğü gb günümüzde yaklaşık ton olan taşkömürü tüketmnn 2020 yılında tonun üzerne çıkacağı tahmn edlmektedr Taşkömürü İhracatı ve İthalatı Türkye, taşkömürü rezervler açısından zengn br ülke olmasına rağmen bu madende büyük br dış tcaret açığı söz konusudur. Taşkömürü hracatı oldukça düşük olan ülkemzden 2012 yılında 1,54 mlyon ton mktarında ve 364,7 bn $ değernde taşkömürü hraç edlmştr. 21

28 Günümüzde Türkye nn taşkömürü talebnn büyük br kısmı yabancı kaynaklardan karşılanmaktadır l yılların başında ülke taşkömürü tüketmnn %80 yerl kaynaklardan karşılanırken 1990 ların başında bu oran %45 lere gerlemş, 2000 l yıllarda se yerl üretmdek azalma nedenyle %10 un altına düşmüştür. Tablo 2.3: Türkye nn Ülkeler İtbarıyla Taşkömürü İthalatı (2012) ÜLKELER MİKTAR (kg) DEĞER ($) A.B.D Rusya Federasyonu Kolombya Güney Afrka Avustralya Kanada Mozambk Ukrayna Gürcstan Mekska Polonya İran Hong Kong Letonya Hndstan Fas ÜLKELER Kaynak: MTA (2015b), 2012 Yılı Maden Dış Tcaret, tcaret-2012, Erşm Tarh: Tablo 2.3 ten görüleceğ üzere 2012 yılında mktar olarak 28,4 mlyar ton ve değer olarak 4,8 mlyar $ olan thalatımızın yaklaşık %75 üç ülkeden (ABD, Rusya ve Kolombya) yapılmaktadır. Mktar açısından thalatımızda en büyük paya sahp ülke Rusya ken, değer açısından se yaklaşık aynı oranla (%35) ABD dr. Türkye, özellkle demr-çelk sanaynde htyaç duyulan dünyada tcarete konu olan koklaşablr taşkömürünün %2,6 sının thalatçısı konumundadır. Dolayısıyla Türkye, koklaşablr taşkömürü thalatında öneml br konuma sahp thalatçı ülkeler arasındadır. 22

29 3. EKONOMETRİK VE İSTATİSTİKİ ANALİZLERİN GENEL ÇERÇEVESİ Ktabın bu bölümü, ekonometr, matematk ve statstğe dayalı amprk bölümlerden önce çalışmanın kapsamını okuyucuya açık ve anlaşılır br halde aktarablmek ve bulguların değerlendrmes esnasında yardımcı olması amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaçla, öncelkle bu ktapta yer verlen amprk analzler çn başvurulan yöntemlerden kısaca bahsedlecek, ardından çalışmanın örneklem açıklanacaktır Amprk Analzler İçn Başvurulan Yöntemler Bu çalışma kapsamında yapılan amprk analzler kye ayrılablr. Brncs, üretm fonksyonlarının tahmn edlmesn amaçlayan ekonometrk analzler olup, kncs se grd-çıktı analzn amaçlayan matematksel ve statstk analzlerdr. Ekonometrk analzler, Zonguldak lnde faalyet gösteren frmaların verler le hem Zonguldak çn hem de bu frmaların faalyet gösterdkler sektör bazında üretm fonksyonlarının tahmnlern çermektedr. Eldek verler frmaların 2013 yılına at verler olduğundan bu verler yatay kest vers olarak ele alınablmş ve üretm fonksyonuna lşkn parametre tahmnlernde En Küçük Kareler yöntem kullanılmıştır. Yapılan model tahmnler k kısma ayrılmaktadır. İlk olarak Cobb-Douglas üretm fonksyonu le sermaye, emek, thalat ve hracattak değşmelern üretm üzernde nasıl br etksnn olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Cobb-Douglas üretm fonksyonu le parametre tahmn yaparken değşkenlern logartmalarının alınması gerekmektedr. Bu durum se örneğn hracat ya da thalat yapmayan br frma çn bu frmanın verlernn analze katılamamasına yan ver kaybına neden olmaktadır. Bu nedenle knc olarak doğrusal üretm fonksyonu kullanılarak parametre tahmnler yapılmıştır. Bu ktabın temel amacı, Zonguldak lndek madenclk sektörünün Zonguldak ekonomsndek önemnn ortaya konulması olduğundan, bulgular tüm sektörler açısından değerlendrlmekle brlkte madenclk sektörü özelnde de ele alınmıştır. Ekonometrk analzlere lşkn teorye, lteratüre ve bulgulara bu ktabın 4. bölümünde yer verlmştr. Matematksel ve statstk analzler, Zonguldak lnde faalyet gösteren sektörlern grd-çıktı tablosunun tahmnn çermektedr. Bu amaçla, Wassly Leontef tarafından 1930 lu yıllarda gelştrlmş ve temel amacı br ekonomde sektörler arasındak bağlantıyı göstermek olan grd-çıktı yöntem kullanılmıştır. Ekonometrk analzlere benzer br şeklde bulgular, tüm sektörler açısından değerlendrlmş, ayrıca bu ktabın temel amacına uygun olarak madenclk sektörü özelnde de ele alınmıştır. Bununla brlkte, Zonguldak lnde özellkle taşkömürü madenclğ üretm ön planda olduğundan, grd-çıktı analz le elde edlen tahmn sonuçları; genel olarak madenclk 23

ANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF

ANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALİYET RAPORU Bu rapor AEGON Emekllk ve Hayat A.Ş Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2011 30.09.2011 dönemne

Detaylı

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2016 yılında 142,1 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,7 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %3,1 lik azalışla 3,79 milyar USD olarak

Detaylı

MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ Ülkemizin karmaşık jeolojik ve tektonik yapısı çok çeşitli maden yataklarının bulunmasına olanak sağlamıştır. Günümüzde dünyada yaklaşık 90 çeşit madenin üretimi yapılmaktayken ülkemizde

Detaylı

2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU

2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU 2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Binler MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2017 yılında 156,7 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %3 pay alan madencilik

Detaylı

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ 2011-2012-2013 MALİ yılına İLİşKİN YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU ("Şrket") 01012011-31 ı22013

Detaylı

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti.

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti. B.E.A. Mal Hzmet Pyasaları le Fnans Pyasalarının Ortak Denges Mal Pyasası Denges: (IS-LM) Model Mal Pyasasının denges Toplam Talep tüketm, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eştt. = C(-V)+I+G atırımlar

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı)

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı) A.1. Mll Gelr Hesaplamaları ve Bazı Temel Kavramlar 1 Gayr Saf Yurtç Hâsıla (GSYİH GDP): Br ekonomde belrl br dönemde yerleşklern o ülkede ekonomk faalyetler sonucunda elde ettkler gelrlern toplamıdır.

Detaylı

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALİYET RAPORU Bu rapor AEGON Emekllk ve Hayat A.Ş. Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2012-30.09.2012 dönemne

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

ZONGULDAK İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

ZONGULDAK İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI ZONGULDAK İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI ildir. Zonguldak ili, Batı Karadeniz Bölgesi nde, Karadeniz e batı ve kuzeyden kıyısı olan bir Genel Müdürlüğümüzün il ve yakın çevresinde gerek metalik madenlere

Detaylı

ANE-AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF

ANE-AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF AEGON EMEKLĐLĐK VE HAYAT A.Ş. DENGELĐ EMEKLĐLĐK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALĐYET RAPORU Bu rapor Aegon Emekllk ve Hayat A.Ş Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2009 30.09.2009 dönemne

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225 Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 25, Sayı:, 20 225 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİ İÇİN İMKB İMALAT SANAYİ

Detaylı

Kısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği

Kısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği Dokuz Eylül Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs, Clt:24, Sayı:1, Yıl:2009, ss.105-122. Kısa Vadel Sermaye Grş Modellemes: Türkye Örneğ Mehmet AKSARAYLI 1 Özhan TUNCAY 2 Alınma Tarh: 04-2008,

Detaylı

Türkiye de büyümenin çok önemli bir kısmının ihracat tarafından

Türkiye de büyümenin çok önemli bir kısmının ihracat tarafından MÜZİK ALETİNİ BİZ ÜRETİYORUZ BAŞKASI ÇALIYOR Türkye de büyümenn çok öneml br kısmının hracat tarafından sağlanması ve 2023 yılı çn 500 mlyar dolarlık hracat hedefnn konması, hracatın önemnn ne denl arttığının

Detaylı

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2015 yılında 143,7 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,7 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %16 lık azalışla 3,9 milyar USD olarak

Detaylı

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2014 yılında 157,6 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,9 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %7,7 azalışla 4,6 milyar USD olarak Tablo

Detaylı

KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER T.C. GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Hazırlayan İsmal ŞENTÜRK İktsat Ana Blm Dalı Yüksek Lsans Tez Danışman

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI. Kalite Artışları ve Enflasyon: Türkiye Örneği

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI. Kalite Artışları ve Enflasyon: Türkiye Örneği Türkye Cumhuryet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI Kalte Artışları ve Enflasyon: Türkye Örneğ Yavuz Arslan Evren Certoğlu Abstract: In ths study, average qualty growth and upward

Detaylı

AİLEM VE ŞİRKETİM. Piyasalardan Haberler (Sayfa 9) Aile Şirketlerinde Kavganın Faturası 300 Milyar Dolar. Türkiye'ye En Çok Yatırım Yapan Ülkeler

AİLEM VE ŞİRKETİM. Piyasalardan Haberler (Sayfa 9) Aile Şirketlerinde Kavganın Faturası 300 Milyar Dolar. Türkiye'ye En Çok Yatırım Yapan Ülkeler Sayı 72 Eylül Ekm 2015 AİLEM VE ŞİRKETİM Türkye de İnovasyon (Sayfa 2-3) Teknoloj Üreten Türkye Çalıştayı (4-5) - H. Erkan Uncu - CGS Center Fnansal Yönetm Hzmetler Kıdeml Uzman Dünya da İnovasyon (6-7-8)

Detaylı

ISBN 978-975 19 4482-5 (basılı nüsha)

ISBN 978-975 19 4482-5 (basılı nüsha) ISBN 978-975 19 4482-5 (basılı nüsha) Bu Çalışma Devlet Planlama Teşklatının görüşlern yansıtmaz. Sorumluluğu yazarına attr. Yayın ve referans olarak kullanılması Devlet Planlama Teşklatının znn gerektrmez;

Detaylı

İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Anablm Dalı: Kamu PROGRAMIN TANIMI: Kamu Tezsz Yüksek Lsans Programı, kamu ve özel sektör sstem çersndek problemler ve htyaçları analz edeblecek, yorumlayacak,

Detaylı

Grafik 14 - Yıllara Göre Madencilik ve Taş Ocakçılığı Faaliyetlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçerisindeki Payı ( )

Grafik 14 - Yıllara Göre Madencilik ve Taş Ocakçılığı Faaliyetlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçerisindeki Payı ( ) MADEN Madencilik sektörünün ülke üretimindeki payı giderek artmaktadır. TÜİK Ulusal Hesaplar İstatistiklerine göre 1998 fiyatlarıyla iktisadi faaliyet kollarına göre incelendiğinde; Grafik 14 te de görüldüğü

Detaylı

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek

Detaylı

AR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü

AR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü Türkiye de Maden Sektörü Hande UZUNOĞLU Temel sanayi girdilerine ham madde sağlayan bir sektör olan Madencilik, ülkemiz temel sektörleri arasında önemli bir yer teşkil ediyor. Nitekim ülkemiz hem çeşitlilik

Detaylı

KRİZ DÖNEMİNDE KÜRESEL PERAKENDECİ AKTÖRLERİN PERFORMANSLARININ TOPSİS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

KRİZ DÖNEMİNDE KÜRESEL PERAKENDECİ AKTÖRLERİN PERFORMANSLARININ TOPSİS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 25, Sayı: 2, 2011 151 KRİZ DÖNEMİNDE KÜRESEL PERAKENDECİ AKTÖRLERİN PERFORMANSLARININ TOPSİS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Nhan ÖZGÜVEN (*) Özet: Perakendeclk

Detaylı

KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ

KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ Central Bank Revew Vol. 11 (January 2011), pp.1-9 ISSN 1303-0701 prnt / 1305-8800 onlne 2011 Central Bank of the Republc of Turkey http://www.tcmb.gov.tr/research/revew/ KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON:

Detaylı

ISK-SODEX ISTANBUL 2018

ISK-SODEX ISTANBUL 2018 Uluslararası Isıtma, Soğutma, Klma, Havalandırma, Yalıtım, Pompa, Vana, Tessat, Su Arıtma, ve Güneş Enerjs Sstemler Fuarı 7-10 Şubat 2018 Tüyap Fuar ve Kongre Merkez İstanbul Türkye www.sodex.com.tr 2018

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2013 yılında 151,7 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %3,3 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %20,6 artışla 5,04 milyar USD olarak gerçekleşmiştir.

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

AKADEMİK YAKLAŞIMLAR DERGİSİ JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNĠN YAPISAL ANALĠZĠ: 1998 VE 2002 YILLARI GĠRDĠ-ÇIKTI ANALĠZĠ ÖRNEĞĠ

AKADEMİK YAKLAŞIMLAR DERGİSİ JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNĠN YAPISAL ANALĠZĠ: 1998 VE 2002 YILLARI GĠRDĠ-ÇIKTI ANALĠZĠ ÖRNEĞĠ TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNĠN YAPISAL ANALĠZĠ: 1998 VE 2002 YILLARI GĠRDĠÇIKTI ANALĠZĠ ÖRNEĞĠ Özet Zya Gökalp GÖKTOLGA 1 Yusuf AKGÜL 2 Bu çalışmanın amacı 98 ve 2002 yıllarına at GrdÇıktı tablolarını kullanarak,

Detaylı

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan

Detaylı

DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV

DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU 2016 PAGEV 1. DÜNYA PLASTİK MAMUL SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER 1.1. DÜNYA PLASTİK MAMUL ÜRETİMİ Yüksek kaynak verimi, düşük üretim ve geri kazanım maliyeti ve tasarım ve uygulama zenginliği

Detaylı

MADEN SEKTÖRÜ DOĞAL TAŞ RAPORU. Türk doğaltaş üreticilerinin uluslararası pazardaki rekabet gücünü arttırmaktır.

MADEN SEKTÖRÜ DOĞAL TAŞ RAPORU. Türk doğaltaş üreticilerinin uluslararası pazardaki rekabet gücünü arttırmaktır. TÜRK MERMER MADEN VAKFI Sektöre Yön Veriyoruz 2017 MADEN SEKTÖRÜ & DOĞAL TAŞ RAPORU Türk Mermer Maden Vakfı olarak birinci önceliğimiz Türk doğaltaş üreticilerinin uluslararası pazardaki rekabet gücünü

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI FİRMA ÇEŞİTLENDİRMESİNİN FİRMA DEĞERİ, RİSKİ VE PERFORMANSINA ETKİLERİ: TÜRKİYE UYGULAMASI Emel YÜCEL DOKTORA TEZİ

Detaylı

Muhasebe ve Finansman Dergisi

Muhasebe ve Finansman Dergisi Muhasebe ve Fnansman Dergs Ocak/2012 Farklı Muhasebe Düzenlemelerne Göre Hazırlanan Mal Tablolardan Elde Edlen Fnansal Oranlar İle Şrketlern Hsse Sened Getrler Ve Pyasa Değerler Arasındak İlşk Ahmet BÜYÜKŞALVARCI

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ENDÜSTRİ İÇİ TİCARETİN YAPISI

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ENDÜSTRİ İÇİ TİCARETİN YAPISI TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ENDÜSTRİ İÇİ TİCARETİN YAPISI Dr. Ahmet AYDIN ÖZET Bu çalışmanın temel amacı gttkçe önemn artıran Endüstr-ç Tcaret Teorsn (EİT) kullanarak Türkye nn dış tcaret yapısını kapsamlı br

Detaylı

Devalüasyon, Para, Reel Gelir Değişkenlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkisinin Panel Data Yöntemiyle Türkiye İçin İncelenmesi

Devalüasyon, Para, Reel Gelir Değişkenlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkisinin Panel Data Yöntemiyle Türkiye İçin İncelenmesi Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 6, Sayı:4, 2004 Devalüasyon, Para, Reel Gelr Değşkenlernn Dış Tcaret Üzerne Etksnn Panel Data Yöntemyle Türkye İçn İncelenmes Yrd.Doç.Dr.Ercan BALDEMİR*

Detaylı

İşletmeye Giriş. Ekonomik Fonksiyonlarına na göre; g. Mal Üreten. İşletmeler Hizmet Üreten Pazarlama İşletmeleri

İşletmeye Giriş. Ekonomik Fonksiyonlarına na göre; g. Mal Üreten. İşletmeler Hizmet Üreten Pazarlama İşletmeleri İşletme BölümüB Yönetm ve Organzasyon Anablm Dalı İşletmeye Grş Ders Notu - 4 Öğr. Grv.. Dr. M. Volkan TÜRKERT vturker@marmara marmara.edu..edu.tr www.volkanturker volkanturker.com..com.tr İşletmelern

Detaylı

(*Birincil Enerji: Herhangi bir dönüşümden geçmemiş enerji kaynağı) Şekil 1 Dünya Ekonomisi ve Birincil Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki

(*Birincil Enerji: Herhangi bir dönüşümden geçmemiş enerji kaynağı) Şekil 1 Dünya Ekonomisi ve Birincil Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki Nüfus artışı, kentsel gelişim ve sanayileşme ile birlikte dünyada enerji tüketimi gün geçtikçe artmaktadır. Dünya nüfusunun 2040 yılına geldiğimizde 1,6 milyarlık bir artış ile 9 milyar seviyesine ulaşması

Detaylı

TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ

TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ Yrd. Doç. Dr. Seda ŞENGÜL Çukurova Ünverstes İktsad Ve İdar Blmler Fakültes Ekonometr Bölümü Mart 2004 ANKARA YAYIN NO: 119 ISBN: 975-407-151-9

Detaylı

2015 NİSAN DIŞ TİCARET RAPORU

2015 NİSAN DIŞ TİCARET RAPORU 2015 NİSAN DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2015 NİSAN / TÜRKİYE

Detaylı

TÜRK HİZMETLER SEKTÖRÜNDE HECKSCHER-OHLIN MODELİNİN TESTİ TESTING THE HECKSCHER-OHLIN MODEL IN THE SERVICE SECTOR OF TURKEY

TÜRK HİZMETLER SEKTÖRÜNDE HECKSCHER-OHLIN MODELİNİN TESTİ TESTING THE HECKSCHER-OHLIN MODEL IN THE SERVICE SECTOR OF TURKEY Doğuş Ünverstes Dergs, 12 (2) 2011, 200-212 TÜRK HİZMETLER SEKTÖRÜNDE HECKSCHER-OHLIN MODELİNİN TESTİ TESTING THE HECKSCHER-OHLIN MODEL IN THE SERVICE SECTOR OF TURKEY Necla AYAŞ (1), Hasan VERGİL (2),

Detaylı

Resmi Gazetenin 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı ile yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

Resmi Gazetenin 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı ile yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bldrm Resm Gazetenn 29.12.2012 tarh ve 28512 sayılı le yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket Bu Doküman

Detaylı

TÜRKİYE DEKİ 380 kv LUK 14 BARALI GÜÇ SİSTEMİNDE EKONOMİK YÜKLENME ANALİZİ

TÜRKİYE DEKİ 380 kv LUK 14 BARALI GÜÇ SİSTEMİNDE EKONOMİK YÜKLENME ANALİZİ TÜRİYE DEİ 38 kv LU 4 BARALI GÜÇ SİSTEMİDE EOOMİ YÜLEME AALİZİ Mehmet URBA Ümmühan BAŞARA 2,2 Elektrk-Elektronk Mühendslğ Bölümü Mühendslk-Mmarlık Fakültes Anadolu Ünverstes İk Eylül ampüsü, 2647, ESİŞEHİR

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

* Ticaret verileri Nace Revize 2 sınıflandırmasına göre 45 ve 46 kodlu sektörleri içermektedir. Kaynak: (Türkiye İstatistik Kurumu, u)

* Ticaret verileri Nace Revize 2 sınıflandırmasına göre 45 ve 46 kodlu sektörleri içermektedir. Kaynak: (Türkiye İstatistik Kurumu, u) 1.1. Ticaret Türkiye ye paralel olarak TR82 Bölgesi nde de hizmetler sektörünün ekonomideki payının artmasıyla öne çıkan alanlardan biri de ticarettir. 2010 TÜİK Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistiklerine

Detaylı

TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi

TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bldrm EK-1 TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama

Detaylı

KIRIKKALE ILINDE SıNAI YATıRıMLARA SAGLANAN DEVLET YARDıMLARı

KIRIKKALE ILINDE SıNAI YATıRıMLARA SAGLANAN DEVLET YARDıMLARı KIRIKKALE ILINDE SıNAI YATıRıMLARA SAGLANAN DEVLET YARDıMLARı Doç.Dr. Ahmet Burçln YEREL! PEGEM - Hacettepe Ünverstes Pyasa Ekonomsn Grşmclğ Gelştrme Merkez Müdürü ve ÖZET Kırıkkale l, kalkınmada öncelkl

Detaylı

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Türkye İnşaat Mühendslğ, XVII. Teknk Kongre, İstanbul, 2004 İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Nur MERZİ 1, Metn NOHUTCU, Evren YILDIZ 1 Orta Doğu Teknk Ünverstes, İnşaat Mühendslğ Bölümü, 06531 Ankara

Detaylı

01.01.2015 tarih ve 29223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

01.01.2015 tarih ve 29223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi 01.01.2015 tarh ve 29223 sayılı Resm Gazetede yayımlanmıştır. Bu Doküman Hakkında TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem

Detaylı

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır. KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ

KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yıl: 2007/2, Sayı: 6 Journal of Suleyman Demrel Unversty Insttue of Socal Scences Year: 2007/2, Number: 6 KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM

Detaylı

SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler Ekonometr 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekm 2011) http://www.ackders.org.tr SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler

Detaylı

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,

Detaylı

2018-ŞUBAT İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU

2018-ŞUBAT İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU 2018-ŞUBAT İHRACAT LENDİRME RAPORU OCAK-ŞUBAT 2018 1 2018-ŞUBAT İHRACAT LENDİRME RAPORU 1. ŞUBAT AYI LENDİRMESİ 1.1. Türkiye İhracatı TR 2017 ŞUBAT TR 2018 ŞUBAT TR 2018/2017 (Milyar $) (Milyar $) % Değişim

Detaylı

Aylık Dış Ticaret Analizi

Aylık Dış Ticaret Analizi EKİM YÖNETİCİ ÖZETİ Bu çalışmada, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından her ayın ilk günü açıklanan ihracat rakamları temel alınarak Türkiye nin aylık dış ticaret analizi yapılmaktadır. Aşağıdaki analiz,

Detaylı

EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR.

EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR. EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATL RESMİ GAETEDE YAYNLANMŞTR. Bu Doküman Hakkında TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama

Detaylı

İyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*)

İyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*) Gazosmanpaşa Ünverstes Zraat Fakültes Dergs Journal of Agrcultural Faculty of Gazosmanpasa Unversty http://zraatderg.gop.edu.tr/ Araştırma Makales/Research Artcle JAFAG ISSN: 1300-2910 E-ISSN: 2147-8848

Detaylı

SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI

SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en

Detaylı

Paper prepared for the EY International Congress on Economics II "EUROPE AND GLOBAL ECONOMIC REBALANCING" Ankara, November 5-6, 2015

Paper prepared for the EY International Congress on Economics II EUROPE AND GLOBAL ECONOMIC REBALANCING Ankara, November 5-6, 2015 Paper ID Number: Paper prepared for the EY Internatonal Congress on Economcs II "EUROPE AND GLOBAL ECONOMIC REBALANCING" Ankara, November -, Gaz Unversty Department of Economcs Türkye Tarım Ürünlernn Avrupa

Detaylı

TOPSIS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME SİSTEMİ: TÜRKİYE DEKİ KAMU BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

TOPSIS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME SİSTEMİ: TÜRKİYE DEKİ KAMU BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA Araştırma Makaleler TOPSIS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME SİSTEMİ: TÜRKİYE DEKİ KAMU BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA Dr., Dokuz Eylül Ünverstes, İİBF İşletme Bölümü erhan.demrel@deu.edu.tr ÖZET Ekonomk faalyetlern

Detaylı

Kar Payı Politikası ve Yaşam Döngüsü Teorisi: İMKB İmalat Sektöründe Ampirik Bir Uygulama

Kar Payı Politikası ve Yaşam Döngüsü Teorisi: İMKB İmalat Sektöründe Ampirik Bir Uygulama Anadolu Ünverses Sosyal Blmler Dergs Anadolu Unversy Journal of Socal Scences Kar Payı Polkası ve Yaşam Döngüsü Teors: İMKB İmalat Sektöründe Amprk Br Uygulama Dvdend Payout Polcy and Lfe Cycle Theory:

Detaylı

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA l!l KEÇÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI KEÇöREN BELeDYES SA YI : M.06.6.KEç.O-31/2009KONU: Yetk Devr bo f.!200fd 6.1. BAŞKANLIK MAKAMINA Blndğ üzere O 1.01.2006 tarhnden tbaren tüm yerel yönetmlerde 31.12.2005

Detaylı

OLİGOPOLİ. Oligopolic piyasa yapısını incelemek için ortaya atılmış belli başlı modeller şunlardır.

OLİGOPOLİ. Oligopolic piyasa yapısını incelemek için ortaya atılmış belli başlı modeller şunlardır. OLİGOOLİ Olgopolc pyasa yapısını ncelemek çn ortaya atılmış bell başlı modeller şunlardır.. Drsekl Talep Eğrs Model Swezzy Model: Olgopolstc pyasalardak fyat katılığını açıklamak çn gelştrlmştr. Olgopolcü

Detaylı

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ. Dr. Ali Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selim Adem HATIRLI 2

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ. Dr. Ali Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selim Adem HATIRLI 2 Journal of Yasar Unversty 2010 3294-3319 KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ Dr. Al Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selm Adem HATIRLI 2 ÖZET Bu çalışmada, Batı Akdenz Bölges kent merkezlernde

Detaylı

Tokat İlinde Çiftçilerin Organik Domates Üretme İsteği. E. İkikat Tümer 1, B. Miran

Tokat İlinde Çiftçilerin Organik Domates Üretme İsteği. E. İkikat Tümer 1, B. Miran XI. Ulusal Tarım Ekonoms Kongres 3-5 Eylül 2014, Samsun Tokat İlnde Çftçlern Organk Domates Üretme İsteğ E. İkkat Tümer 1, B. Mran 1 Kahramanmaraş Sütçü İmam Ünverstes Zraat Fakültes Tarım Ekonoms Bölümü

Detaylı

BAŞLIK: AVRUPA BĐRLĐĞĐ SÜRECĐNDE KIBRIS MESELESĐ VE TÜRKĐYE ĐLE GÜNEY KIBRIS ARASINDAKĐ POTANSĐYEL TĐCARETĐN ÇEKĐM TEORĐSĐ YÖNTEMĐ ĐLE TAHMĐNĐ ÖZET

BAŞLIK: AVRUPA BĐRLĐĞĐ SÜRECĐNDE KIBRIS MESELESĐ VE TÜRKĐYE ĐLE GÜNEY KIBRIS ARASINDAKĐ POTANSĐYEL TĐCARETĐN ÇEKĐM TEORĐSĐ YÖNTEMĐ ĐLE TAHMĐNĐ ÖZET YAZAR ADI-SOYADI: HALĐL UÇAL BAŞLIK: AVRUPA BĐRLĐĞĐ SÜRECĐNDE KIBRIS MESELESĐ VE TÜRKĐYE ĐLE GÜNEY KIBRIS ARASINDAKĐ POTANSĐYEL TĐCARETĐN ÇEKĐM TEORĐSĐ YÖNTEMĐ ĐLE TAHMĐNĐ ÖZET Türkye nn dış lşklernde

Detaylı

AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ

AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ III. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI 16-18 Eylül 2010, ANADOLU ÜNİVERSİTESİ, Eskşehr AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ Davut ÇIKRIKCI * Yavuz YAMAN Murat SORGUÇ

Detaylı

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,88, TR21 Bölgesinde ise %7,85 olarak gerçekleşti

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,88, TR21 Bölgesinde ise %7,85 olarak gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2017 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %0,81, bir önceki yılın Aralık ayına

Detaylı

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için)

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için) Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Uluslararası Muhasebe ve Fnansal Raporlama Standartları Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 344000000000510 3 0 0 3 6 Ön Koşullar : Bu dersn ön koşulu ya da yan koşulu bulunmamaktadır.

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-15 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-15 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI Türkye Cumhuryet Merkez Bankası Sayı: 2010-15 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI TÜFE de Sat ve Değşken Ağırlık Sstem Yaklaşımları: Türkye Taze Meyve-Seze Fyatları Üzerne Br Uygulama Oğuz Atuk Orhun Sevnç

Detaylı

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,76 TR21 Bölgesinde ise %7,65 olarak gerçekleşti

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,76 TR21 Bölgesinde ise %7,65 olarak gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2017 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %2,46, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,46, bir önceki

Detaylı

2018-EKİM İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU

2018-EKİM İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU 2018-EKİM İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU OCAK-EKİM 2018 1. EKİM AYI DEĞERLENDİRMESİ 1.1 Türkiye İhracatı TR 2017 EKİM TR 2018 EKİM TR 2018/2017 (Milyar $) (Milyar $) % Değişim 13,91 15,73 13,1% 2018 yılı

Detaylı

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Yöntemnn Güvenlrlğ Ekonometr 1 Konu 11 Sürüm,0 (Ekm 011) UADMK Açık Lsans Blgs İşbu belge, Creatve Commons Attrbuton-Non-Commercal ShareAlke 3.0 Unported (CC BY-NC-SA 3.0)

Detaylı

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ DOKTORA TEZİ ALİ RIZA AKTAŞ TEZ DANIŞMANI DOÇ. DR. SELİM

Detaylı

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi V tsttşfaktör T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Il Kamu Hastaneler Brlğ Genel Sekreterlğ Kanun Eğtm ve Araştırma Hastanes Sayı ı 23618724/?ı C.. Y** 08/10/2015 Konu : Yaklaşık Malyet

Detaylı

T.C BARTIN iı ÖZEL idaresi PLAN PROJE YATIRIM VE inşaat MÜDÜRlÜGÜ ...,... ... ...

T.C BARTIN iı ÖZEL idaresi PLAN PROJE YATIRIM VE inşaat MÜDÜRlÜGÜ ...,... ... ... T.C BARTIN ı ÖZEL DARES PLAN PROJE YATIRIM VE NŞAAT MÜDÜRlÜGÜ TARH: 25/11/2014 SAYı: Adı SoyadılTcaret Teblgat Adres Ünvanı Bağlı Olduğu Verg Dares Verg Numarası TC.Kmlk Numarası Telefon No Faks No E-Mal

Detaylı

YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI

YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI , EK-A YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI Değerl Arkadaşlar, --e------ Bldğnz üzere, ş dünyası sthdam edeceğ adaylarda, ünverste mezunyet sonrası kendlerne ne ölçüde katma değer ekledklern de cddyetle

Detaylı

TÜKETİCİLERİN FONKSİYONEL GIDALARI KULLANMAYA VE ÖDEMEYE RAZI OLDUĞU MİKTARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANTALYA İLİ ÖRNEĞİ

TÜKETİCİLERİN FONKSİYONEL GIDALARI KULLANMAYA VE ÖDEMEYE RAZI OLDUĞU MİKTARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANTALYA İLİ ÖRNEĞİ 1 1 T.C. GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜKETİCİLERİN FONKSİYONEL GIDALARI KULLANMAYA VE ÖDEMEYE RAZI OLDUĞU MİKTARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANTALYA İLİ ÖRNEĞİ Hazırlayan Seda KARAAĞAÇ

Detaylı

T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı 10. 03.2010 00747. ... VALİLİGİNE (İl Milli Eğitim Müdürlüğü)

T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı 10. 03.2010 00747. ... VALİLİGİNE (İl Milli Eğitim Müdürlüğü) T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşler Dares Başkanlığı SA YI : B.08.0.SDB.0.ll.00.00/ KONU: Beslenme Dostu Okullar Projes 10. 03.2010 00747... VALİLİGİNE (İl Mll Eğtm Müdürlüğü) İlg: a)bakanlığımız

Detaylı

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü nün (UNCTAD) Uluslararası Doğrudan Yatırımlar

Detaylı

2016 TEMMUZ DIŞ TİCARET RAPORU

2016 TEMMUZ DIŞ TİCARET RAPORU 2016 TEMMUZ DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2016 TEMMUZ /

Detaylı

T.C BARTIN il ÖZEL idaresi YAZı işleri MÜDÜRLÜGÜ. TEKliF SAHiBiNiN

T.C BARTIN il ÖZEL idaresi YAZı işleri MÜDÜRLÜGÜ. TEKliF SAHiBiNiN TARH:...05/205 SAYı Adı SoyadılTcaret Ünvanı Teblgat Adres Bağlı Olduğu Verg Dares Verg Numarası T.C.Kmlk Numarası Telefon No Faks No E-Mal T.C BARTIN L ÖZEL DARES YAZı ŞLER MÜDÜRLÜGÜ TEKlF MEKTUBU TEKlF

Detaylı

ULUSLARARASI TİCARETTE FİYATA DAYALI REKABET GÜCÜ İLE ENDÜSTRİ-İÇİ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRK İMALAT SANAYİİ ÖRNEĞİ

ULUSLARARASI TİCARETTE FİYATA DAYALI REKABET GÜCÜ İLE ENDÜSTRİ-İÇİ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRK İMALAT SANAYİİ ÖRNEĞİ T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI ULUSLARARASI TİCARETTE FİYATA DAYALI REKABET GÜCÜ İLE ENDÜSTRİ-İÇİ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRK İMALAT SANAYİİ ÖRNEĞİ Doktora

Detaylı

TR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %18,44 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti

TR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %18,44 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,64, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,53, bir önceki

Detaylı

Fatih ECER*, Fatih GÜNAY**

Fatih ECER*, Fatih GÜNAY** Anatola: Turzm Araştırmaları Dergs, Clt 25, Sayı 1, Bahar: 35-48, 2014. Copyrght 2014 anatola Bütün hakları saklıdır ISSN: 1300-4220 (1990-2014) Borsa İstanbul da İşlem Gören Turzm Şrketlernn Fnansal Performanslarının

Detaylı

SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU

SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU 1. Dünya Seramik Sektörü 1.1 Seramik Kaplama Malzemeleri SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU 2007 yılında 8,2 milyar m 2 olan dünya seramik kaplama malzemeleri üretimi, 2008 yılında bir önceki yıla oranla %3,5 artarak

Detaylı

Türkİye İçİn Düşük Karbonlu

Türkİye İçİn Düşük Karbonlu BU RAPOR WWF-TÜRKİYE VE SABANCI ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL POLİTİKALAR MERKEZİ STIFTUNG MERCATOR GİRİŞİMİ NİN İŞBİRLİĞİYLE HAZIRLANMIŞTIR. Türkİye İçİn Düşük Karbonlu KALKINMA Yolları ve Öncelİklerİ WWF-TÜRKİYE

Detaylı

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org Azerbaycan Enerji GÖRÜNÜMÜ Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EKİM 214 www.hazar.org 1 HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Geniş Hazar Bölgesi ne yönelik enerji,

Detaylı

2013 KASIM DIŞ TİCARET RAPORU

2013 KASIM DIŞ TİCARET RAPORU 2013 KASIM DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2013 KASIM/ TÜRKİYE

Detaylı

COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The Natural Disasters in the Geography Teaching Curriculum)

COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The Natural Disasters in the Geography Teaching Curriculum) MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 28, TEMMUZ - 2013, S. 276-303 İSTANBUL ISSN:1303-2429 E-ISSN 2147-7825 copyrght 2013 http://www.marmaracografya.com COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The

Detaylı

Türkİye İçİn Düşük Karbonlu ve Öncelİklerİ

Türkİye İçİn Düşük Karbonlu ve Öncelİklerİ BU RAPOR WWF-TÜRKİYE VE SABANCI ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL POLİTİKALAR MERKEZİ STİFTUNG MERCATOR GİRİŞİMİ NİN İŞBİRLİĞİYLE HAZIRLANMIŞTIR. Türkİye İçİn Düşük Karbonlu KALKINMA Yolları ve Öncelİklerİ WWF-TÜRKİYE

Detaylı

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %6,57; TR21 Bölgesinde ise %6,32 olarak gerçekleşti

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %6,57; TR21 Bölgesinde ise %6,32 olarak gerçekleşti 12 10 8 6 4 2 0 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %0,78 artış, bir önceki yılın Nisan ayına göre%2,55 artış, bir önceki yılın

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

GTİP 392310: PLASTİKTEN KUTULAR, KASALAR, SANDIKLAR VB. EŞYA

GTİP 392310: PLASTİKTEN KUTULAR, KASALAR, SANDIKLAR VB. EŞYA GTİP 392310: PLASTİKTEN KUTULAR, KASALAR, SANDIKLAR VB. EŞYA TEMMUZ 2009 Hazırlayan: Mesut DÖNMEZ 1 GENEL KOD BİLGİSİ: 392310 GTIP kodunun üst kodu olan 3923 GTİP koduna ait alt kodlar ve ürünler aşağıda

Detaylı