SU TEMN VE ÇEVRE SALII

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SU TEMN VE ÇEVRE SALII"

Transkript

1 Kaynaklar: SU TEMN VE ÇEVRE SALII - Su Temini ve Çevre Salıı (Prof. Dr. Mehmet Karpuzcu) - Su ve Atıksu Teknolojisi (Prof. Dr. Yılmaz Muslu) - Çözümlü Problemlerle Su Temini ve Çevre Salıı (Prof. Dr. Yılmaz Muslu) - Su Getirme (Yük. Müh. M. Nejat Erdemgil) - Su Getirme ve Kanalizasyon Yapılarının Projelendirilmesi (Prof. Dr. Ahmet Samsunlu) - Su Teminin ve Atıksu Uzaklatırılması Uygulamaları (Prof. Dr. Dinçer Topacık, Prof. Dr. Veysel Erolu). Su Kaynaklarının Planlanması Günümüzde toplumların nüfusu ve buna balı olarak da ihtiyaçları günden güne artarken, bu ihtiyaçları karılamak için kullanılan kaynaklar azalmaktadır. Kaynakların bir kısmı artan ihtiyaçları karılamak üzere tüketilirken, bir kısmı da gerekli tedbirler zamanında alınmadıı için kirletilmek suretiyle kullanılamaz hale getirilmektedir. Bu durum tatlı su rezervleri için daha da kritik bir durum arz eder. Evlerde, tarımda ve sanayide kullanılan su miktarları her geçen gün artmaktadır. Ayrıca belediyelerin kullanılmı suları, su yataklarına gerekli tedbirler alınmadan boaltıldıından pek çok su yataı kullanılamaz hale gelmektedir. Bunun içindir ki her ülke kendi su kaynaklarının en uygun bir ekilde kullanılmasını salayan plan ve programları hazırlamak zorundadır. Ülkenin yaı-buharlama durumları, yer altı ve yer üstü sularının miktar, depolama ve beslenme potansiyelleri tespit edilmelidir. Bunun için aaıdaki hususlar incelenmelidir:. Yeni su kaynakları aranarak su rezervlerinin artırılması.. Yer altı ve yerüstü su kaynaklarının kirlenmesinin önlenmesi (Kullanılmı suların yeteri kadar arıtılması, kaynaklar için koruma bölgelerinin tekili v.b.) 3. Arıtma metot ve tekniklerinin gelitirilmesi (Bu suretle temizlenmesi zor ham suların kullanılması salanmı olur) 4. Tuzlu sulardan tatlı su elde etme metotlarının gelitirilmesi (Arap Yarımadası nda ve Afrika ülkelerinin çounda denizden tatlı su elde edilmektedir) 5. Su kayıplarının ve aırı su kullanımının önlenmesi (Gerek ev gerekse ehir tesisatında kayıplar önlenmeli, artezyen, halk çemesi ve galerilerdeki bouna akılara mani olunmalıdır) 6. Kullanılmı sulardan faydalanılması (Kullanılmı sular zemine sızdırılarak yer altı su rezervleri arttırılabilir, bazı endüstri dallarında kullanılan az kirlenmi sular dier maksatlar için kullanılabilir) Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları

2 . Su Temini ve Çevre Salıı Tesislerinin Elemanları.. Su Temini Tesislerinin Elemanları Toplumların ihtiyacı olan suyu temin eden tesislerin belli balı elemanları aaıda sıralanmıtır:. Kaynak: Uygun kalitede ve yeterli miktarda suyun temin edildii su kaynaı. Kaptaj: Suların kaynaktan alınmasını salayan yapılar 3. letim (isale) hattı: Kaynaktan alınan suların kullanılacak bölgeye iletilmesini salayan tesisler 4. Arıtma veya tasfiye tesisi: Gerekli olması halinde, kaynaktan alınan ham suları temizlemeye yarayan tesisler 5. Hazne: Suyun tüketicilere ulamasını salayan ve sarfiyat salınımlarının dengeleyen tesisler 6. ebeke: htiyaç bölgesine getirilmi olan suları, ihtiyaç sahiplerine daıtan tesisler.. Çevre Salıı (Kanalizasyon) Tesislerinin Elemanları ehir veya kasabalarda çeitli maksatlar için kullanılan suların çevreye zararlı bir duruma gelmeden çevreyi kirletmeyecek bir ekilde derhal uzaklatırılması gerekir. Ayrıca meskun bölgelerde düen yamur suları da can ve mal kaybına sebep olmadan tekniine uygun olarak toplanıp uzaklatırılmalıdır. Çevre salıı tesislerinin elemanları genel olarak u ekilde sıralanabilir.. Balantı kanalı: Kullanılmı suları olutukları yerden caddedeki kanallara götüren balantı kanalları. Yamur suyu aızlıkları (Rogar) 3. Cadde ve toplama kanalları 4. Ana toplama kanalı 5. Muayene ve havalandırma bacaları 6. Ters sifon, dolu savak ve su tutma hazneleri Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları

3 . SU HTYACI VE SU KAYNAKLARI. Su htiyaçlarının Tesbiti Su temini tesislerinin plan ve projelendirilmesinde ilk olarak yapılacak i, toplum nüfusunun tesbit edilmesidir. Su temini tesisleri, toplumun proje inaatının tamamlandıı tarihteki ve bu tarihten 5-30 sene sonra ihtiyaçlarının karılayacak ekilde boyutlandırılır. Bir su temini tesisinin ana fonksiyonlarının baında suyun miktarının ihtiyacı emniyetli ve sürekli bir ekilde karılayacak derecede bol; kalitesinin emin; tat ve kokusunun uygun olması gelir. Yerleim merkezlerinin büyümesi, nüfusun zamanla artması, hayat seviyesinin yükselmesi ve sanayileme su ihtiyaçlarını zamanla arttırır. çme suyu tesislerinin planlanmasında esas alınacak su miktarının tayin edilmesinde aaıdaki faktörler göz önünde bulundurulur:. Proje süresi (yıl). Kii baına günde kullanılan su miktarı (L/N-G) (Birim Su Sarfiyatı) 3. Yerleim merkezinin proje süresi sonundaki nüfusu (kii).. Proje Süresi Projenin yapıldıı tarihten itibaren proje artlarının gerçekletii tarihe kadar geçen zamana proje süresi adı verilir. Proje süresinin tespitinde aaıdaki faktörler göz önünde tutulur:. Tesislerin ve donatım elemanlarının faydalı ve ekonomik ömrü,. Yatırım ve iletme masrafları, 3. Tesislerin ileri yıllardaki gelitirmelerinin güç ve kolay olması, 4. Elde mevcut mali imkanlar, 5. Tesisin tam kapasite ile yüklenemedii yıllardaki çalıma durumu (randımanı) 6. Proje süresi zarfında paranın satın alma gücündeki azalma, 7. Borçlanılması halinde ödenecek faiz miktarı. Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 3

4 Su temini ve çevre salıı tesisleri için pratikte en çok rastlanan proje süreleri Tablo. de verilmitir. Ülkemizde su temini tesislerinin proje süresi ller Bankası çme Suyu Proje Yönetmeliine göre, projeler, inaatın sona ermesinden 30 sene sonraki ihtiyacı karılamak üzere düzenlenir. Ancak projenin fiilen ele alınmasından tesisisin iletmeye giriine kadar geçecei farz edilen 5 yıl bu süreye eklenir. Böylece 35 sene sonraki ihtiyaçların tahminin söz konusu olmaktadır. Tablo. Su temini ve çevre salıı tesislerinin proje süreleri Yapının cinsi Özellikleri Proje süresi, yıl Büyük baraj ve kanallar Büyütmek zor ve pahalı 5-50 Büyütülmesi kolay Kuyular, Su ebekeleri ve Fltre Tesisleri a) Nüfusun artıı ve faiz oranı küçük ise 0-5 b) Nüfusun artıı ve faiz oranı yüksek ise 0-5 Çapları 30 cm den büyük borular Küçük boruların deitirilmesi daha pahalı 0-5 Toplayıcı, ana toplayıcı ve sanak kanallar Büyütmek zor ve pahalı Kullanılmı su tasfiye tesisleri a) Nüfusun artıı ve faiz oranı küçük ise 0-5 b) Nüfusun artıı ve faiz oranı yüksek ise Birim Su Sarfiyatı Bir toplumun su ihtiyacı, toplumdaki kiilerin bir günde kullandıkları su miktarı esas alınarak hesaplanır. Bunun için bir insanın içme, yıkanma, bulaık yıkama, çamaır yıkama vb. ev ileri için ortalama olarak günde kaç litre su kullandıı bilinmelidir. Birim su sarfiyatına etkiyen faktörler aaıda sıralanmıtır:. Yerleim merkezinin nüfusu ( büyük ehirlerde kii baına su sarfiyatı daha yüksektir),. klim (sıcak ve kurak iklimlerde ve sıcak dönemin uzun olması halinde sarfiyat artar), 3. ehir suyundan sulanan bahçe ve parkların fazlalıı, 4. Baka su kaynaklarının varlıı ve bu kaynaklardan su temin etme imkanları (mevcut kaynaklar sarfiyatı azaltır), 5. Suyun kalitesi (iyi kaliteli su sarfiyatı artırır), 6. Hayat standardı ve eitim seviyesi (hayat seviyesi yükseldikçe sarfiyat artar), 7. Sanayi ve ticaret merkezlerinin durumu, 8. Kanalizasyon tesislerinin mevcudiyeti (çevre salıı tesislerinin mevcudiyeti sarfiyatı artırır), 9. Daıtma sistemindeki (ebekedeki) basınç, (fazla basınç sarfiyatı artırır), 0. Sarfiyatların ölçülmesi.suyun fiyatı (yüksek fiyat sarfiyatı azaltır), Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 4

5 Birim su sarfiyatı genel olarak bir gün için nüfus baına düen deer olarak lt/n/gün cinsinden ifade edilir. Bundan sonra q ile gösterilecektir. Burada; Lt : litre, N : nüfus, G : gün Yerleim merkezlerindeki birim su sarfiyatları senenin muhtelif aylarında ve ayın farklı günlerinde deiik deerler alır. Ayrıca günün muhtelif saatlerinde de deiik deerlerde su kullanılır. Bu deimeler ortalama günlük, maksimum günlük ve maksimum saatlik sarfiyatlar olarak ifade edilir. Bir toplumdaki ortalama günlük su sarfiyatını bulmak için o toplumdaki insan sayısı ile bir senede sarf edilen su miktarının bilinmesi gerekir. Q T bir yıllık kullanılan toplam su miktarını, N bu suyu kullanan nüfusu gösterdiine göre, ortalama birim su sarfiyatı q ort, aaıdaki gibi hesaplanabilir: q ort QT = L / N.G (.) 365 N Yıllık toplam debi yerine günlük sarfiyatların bilinmesi halinde (.) ifadesi: q ort 365 Qgi i= = 365 N L / N.G eklinde yazılabilir. Q gi bir günde sarfedilen su miktarını göstermektedir. (.) Maksimum günlük su sarfiyatı, ortalama günlük su sarfiyatının yaklaık.3 ila. katıdır. ller Bankası yönetmeliklerine göre bu deer ülkemiz için.5 olarak kabul edilmektedir. Buna göre; q max =.5q ort (.3) eitlii yazılabilir. ller Bankası Yönetmeliklerinde nüfusa balı olarak fert baına max. Günlük su miktarları tesbit edilmitir. Yönetmelik tarihi eski olmakla beraber, bir fikir vermesi bakımından teklif edilen deerler Tablo. de gösterilmitir. Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 5

6 Tablo. Günde kii baına düen su sarfiyatları Nüfus Max. Günlük Su Sarfiyatı, L/N.G 3000 e kadar Max. Saatlik sarfiyat, max. Günlük sarfiyatın bilinmesi halinde aaıdaki eitlik yardımı ile hesaplanabilir: (.5 ~ 3.5)q max g q max s = L / N.saat (.4) 4 q max s, en fazla su kullanılan günün en fazla su sarf edilen saatindeki birim su sarfiyatını göstermektedir. ller Bankası Yönetmeliklerine göre (.4) denklemindeki katsayı.5 olarak kabul edilmitir. Toplam su sarfiyatını, evsel su sarfiyatı; kamu hizmetlerinin (park, bahçe, ehir temizlii, okul, hastane v.s) su sarfiyatı; ticaret ve endüstri su sarfiyatı olmak üzere kısımlara ayırıp incelemek uygun olur. Genel olarak Amerikan ehirlerinde birim su tüketimi, Avrupa ya nazaran çok yüksektir. Avrupa ve Ülkemizde ABD de Evsel 00 lt/n-gün 50 lt/n-gün Evsel + End. 00 lt/n-gün 550 lt/n-gün Su temini tesislerinin çeitli elemanlarının boyutlandırılmasında esas alınan birim su sarfiyatları deiiktir. Her bir elemanın projelendirme debisi Tablo.3 de verilmitir. Tablo.3 Projelendirme debileri Su temini tesisinin elemanı Projelendirme debisi Kaptaj tesisleri Max q gün Hazne ve isale hattı Max q gün Su ve kanal ebekesi Max. q saat Pompa kapasitelerinin tayini Max. q saat letme maliyeti hesapları Ort. q gün Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 6

7 ..3 Yerleim merkezinin proje süresi sonundaki nüfusu (kii) Meskun bölgelerin su ihtiyaç ve sarfiyatları, öncelikle, bu bölgede yaayan insan sayısı ile ilgilidir ve gerekli mühendislik yapıları gelecekteki ihtiyaçları karılamak için projelendirilir. Bu sebeple belirli bir proje süresi sonundaki nüfusun gerçee yakın bir ekilde tahmini gerekir.. Nüfus Tahmin Metotları Su temini ve çevre salıı tesislerinin boyutlandırılmasında esas alınacak debi tesisten ihtiyacını karılayacak nüfus ile kii baına bir günde kullanılan su miktarının çarpılması suretiyle bulunabilir. Bunu için söz konusu yerleim merkezinin proje süresi sonundaki nüfusunun mümkün mertebe doru bir ekilde tahmin edilmesi gerekir. Bir toplumun nüfusu, doumlarla artar, ölümle azalır. Göç hareketleri, yerleim merkezinin durumuna göre nüfusu artırır veya azaltır. Yerleim merkezlerinin gelecekteki nüfuslarını hesaplamaya yarayan pek çok metod gelitirilmitir. Bu metotların bazıları aaıda toplu olarak verilmitir... Grafik Metot Yerleim merkezinin geçmi yıllardaki nüfusu, zamana balı olarak grafik üzerinde gösterilir. Mühendis tahmin yaparak grafii gelecee doru uzatırken gelimesi incelenen ehre benzeyen fakat ondan daha büyük olan ehirlerin nüfus artılarını gösteren erilerden yararlanır. Bu metotta söz konusu ehrin gelecekteki büyümesinin mukayese ehirlerinin geçmiteki büyümesine benzer ekilde meydana gelecei kabul edilir. Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 7

8 O A paralel OA O B paralel OB A B B A zmir Ankara Nüfus Sayısı, Bin olarak Ankara O O O zmir Adana Son nüfus sayımında Adana nın nüfusu Adana nın tahmin edilen nüfusu Yıllar Grafik metotla Adana nın gelecekteki nüfusunun tahmini.. Aritmetik Artı Metodu Bu metotta nüfusun zamanla deiiminin sabit olduu kabul ediliyor. Buna göre birim zamandaki nüfus artıı; dn K a = (.5) dt eklinde ifade edilebilir. Burada; N: nüfusu, t : zamanı (yıl)ve K a : aritmetik artı hızını (sabit) göstermektedir. (.5) denklemi bilinen iki nüfus sayımı için entegre edilirse N = N t a t dn K dt ve N N = K a (t t ) (.6) eitlii elde edilir. Burada; t, t : Nüfus sayımının yapıldıı yılları N, N : Bu yıllardaki nüfus sayılarını gösterir. (.6) denkleminden nüfus artı hızı: K a N N = (.7) t t Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 8

9 eklinde hesaplanır. Geçmiteki nüfus sayımları yardımıyla K a deeri hesaplandıktan sonra gelecekte, bir t g yılındaki nüfus sayısı, N g, N g = N + K a (t g -t ) (.8) eklinde hesaplanabilir. Nüfus lineer Yıllar ** Önce yıllarla nüfus arasındaki deiimin grafii çizilerek ona göre kullanılacak metot belirlenir. Nüfusun yıllara göre deiim bir doru, yani dorusal (lineer) olarak deiiyorsa (yukarıdaki grafikteki gibi) o zaman aritmetik artı metodu kullanılabilir...3 Geometrik Artı Metodu Bu metot da, nüfusun birim zamandaki artıının toplumun nüfusu ile orantılı olduu kabul edilmitir. Buna göre nüfusun birim zamandaki deiimi: dn = K gn (.9) dt eklinde yazılabilir. Burada K g geometrik hız sabitini göstermektedir. Bu denklem bilinen iki nüfus sayımı için entegre edilirse: dn N = N N K t g t dt N ve ln = K g (t t) veya N K g ln N ln N = (.0) t t denklemi elde edilir. Yerleim merkezinin gelecekteki bir t g yılı için nüfus miktarı, N g, ln N g = ln N + K g (t g t ) (.) denklemi ile hesaplanabilir. Yıllarla nüfus arasındaki deiim bir konkav eri eklinde ise geometrik artı metodu kullanılır. Nüfus Yıllar Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 9

10 ..4 ller Bankası Yönetmelii Ülkemizde ller Bankası yönetmeliine göre gelecekteki nüfuslar hesaplanır. ller Bankasınca verilen metot esas itibariyle geometrik artı metodudur. Ancak geometrik artı hızı sabitinin hesabında ve büyüklüünde bazı kısıtlamalar konulmutur. Metodun esası aaıda verilmitir: Burada; K g Ns a.00 N = (.) N : 945 senesindeki nüfus sayısını (945 nüfusu yoksa elimizdeki ilk mevcut nüfus alınacaktır). N s : En son sayımdaki nüfus sayısını, a : Bu iki nüfus sayımı arasındaki yılların sayısını, K g : Artı hızı sabitini gösterir. K g < K g = alınır. Kriterler; < K g < 3 bulunan deer aynen alınır. K g > 3 K g = 3 alınır. Artı hızı sabiti belirlendikten sonra gelecekteki nüfus, N g, N g tg ts K g = N s + 00 (.3) formülü ile hesaplanabilir. t g proje süresi sonundaki tarihi göstermektedir...5 Azalan Hızlı Artı Metodu Gelecekteki nüfus deeri; y m i i kd (t m ti ) [ e ] = y + (L - y ) (.4) ifadesiyle hesaplanır. Buradaki k d parametresi nüfus artı hızı katsayısıdır ve herhangi iki nüfus sayımı için bu deer; Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 0

11 k L - y ln L - y d = (.5) t t olarak hesaplanır ve formülde yerine yazılır. Formüldeki L doygunluk deerini göstermektedir...6 Lojistik Eri Metodu Gelecekteki nüfus deeri için lojistik eri denklemi; y m = L b t + m e (.6) eklinde elde edilmektedir. Eer t 0, t ve t deerleri üç nüfus sayım yılı ve y 0, y ve y deerleri de bu yıllara karılık gelen nüfus sayım deerleri ise Lojistik Eri Metodunun uygulanabilmesi için; t t = t t 0 (.7) artını salamalıdır. Bu ifadelere göre L doygunluk deeri; L y 0yy y (y 0 + y ) = (.8) y 0y y olarak hesaplanır. Lojistik eri denkleminde görülen b ve m katsayıları ile t sene farkı; L - y 0 m = (.9) y b = t 0 y ln y 0 (L - y) (L - y 0 ) (.0) t = t son t ilk (.) formülleri ile hesaplanır. Lojistik büyüme erisi denklemindeki b ve m katsayıları, verilen nüfus sayımı deerlerine göre belirlendikten sonra eri denkleminde tek deiken olarak kalan t deerine göre nüfus deiimi hesaplanabilir. Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları

12 .3 Nüfus Younluu Herhangi bir yerleim merkezinin toplam nüfusunun bilinmesi toplam su ihtiyacının veya toplam kullanılmı su miktarının hesaplanmasına yarar. yi bir su temini ve çevre salıı tesislerinin projelendirilmesi için bu deer yeterli deildir. Uygun bir boyutlandırma yapılabilmesi için toplam nüfusun bölgelere göre daılımı da bilinmelidir. Nüfus younluu tahminleri, mevcut meskun alanlardan toplanan bilgiler ve gelimekte olan alanların bölge mastır planları yardımıyla yapılabilir. Tablo.4 de verilen deerler, bölgeye ait daha fazla bilginin bulunmadıı hallerde bir fikir edinmek üzere kullanılabilir. Nüfus younluu bilhassa su daıtma ebekeleri ile kullanılmı suları toplayan tesislerin boyutlandırılmasında büyük önem taır. Tablo.4 Yerleme bölgelerinde nüfus younluu Bölgenin tipi Nüfus younluu, kii/ha Tek aileli evler 0-50 Çok aileli bloklar Apartmanlar yerleri Sanayi bölgeleri Su Kaynakları Yer küresinde yaklaık km 3 su bulunmaktadır. Bunun takriben %97 si okyanuslarda, %3 ü de göller, nehirler ve yer altı su yataklarında bulunur. Su temini açısından en deerli sular atmosferde oluan yaıla, yer üstü ve yer altında bulunan tatlı sulardır. Yer küresinde bulunan suların en önemli kaynaı yamurlardır. Balangıçta yeterli olan kaynak suları ihtiyaçların günden güne artması sonucu kafi gelmemee balamı ve toplumlar daha elverisiz kaynaklara yönelmek zorunda kalmıtır. Bugünkü durumda, deniz suları da dahil olmak üzere bütün su kaynakları toplumların içme ve kullanma ihtiyacı için düünülmektedir. Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları

13 .4. Su Kaynaklarının Sınıflandırılması Yerleim merkezlerinin su ihtiyacını temin edebilecekleri su kaynakları 3 gruba ayrılır. Bunlar; SU KAYNAKLARI Yüzey suları - Büyük göller - Küçük göller - Baraj gölleri - Nehirler Yer altı suları - Membalar - Sı ve basit kuyular - Derin borulu kuyular - Yatay drenli kuyular - Sızdırma boruları - Sızdırma galerileri Yamur suyu - Sarnıçlar.4.. Kaynak Seçimi Herhangi bir toplumun ihtiyacı olan su miktarı tayin edildikten sonra yapılacak ikinci önemli i bu ihtiyacı karılayacak en uygun su kaynaının seçilmesidir. Belediyelerin su ihtiyaçları sadece bir kaynaktan karılanabilecei gibi birkaç kaynaktan da temin edilebilir. Birden fazla kaynaın kullanılması halinde, temin edilen sular, genel olarak ebekeye verilmeden önce karıtırılmaktadır. Suyun temin edilecei kaynaın seçiminde dikkat edilecek hususlar;. Kaynaktan sürekli olarak alınabilecek suyun miktarı,. Kaynak suyunu kalitesinin zamanla deiimi, 3. Gerekli suyun kaynaktan temin edilmesi halinde maliyeti, Bu nedenle iyi bir su temini tesisi projesinin hazırlanabilmesi için, belirli bir toplumun su ihtiyacını temin etmek üzere kullanılabilecek deiik su kaynakları aratırılır. Her kaynak için suyun özellikleri ve sürekli olarak senede alınabilecek su miktarı ölçülür. Su temini tesislerinin maliyetleri her kaynak için yaklaık olarak hesaplanarak elde edilen sonuçlar karılatırılarak en uygun kaynak seçilir. Su temini tesislerinin kii baına isabet eden maliyetleri u faktörlere balıdır:. Su kaynaının cinsi, yakınlıı ve suyun bolluu,. Kaynaktan temin edilen suyun özellii (arıtma tesisinin gerekip gerekmedii), 3. Gerekli malzeme ve insan gücünün varlıı ve maliyeti, 4. Tesisin büyüklüü, 5. Bölgenin karakteristikleri ve bölge halkının özellikleri. Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 3

14 Su kaynaının ve ihtiyacı temin edilecek bölgenin özelliklerine göre aaıdaki tercih sırası yapılabilir:. Bakteriyolojik, fiziksel ve kimyasal özellikler bakımından arıtma gerekmeden kullanılabilen ve cazibe ile iletilebilen suyu temin eden kaynaklar ilk önce düünülür.. Arıtma gerektirmeyen fakat pompa ile iletilebilen sular 3. Basit arıtma gerektiren, fakat cazibe ile iletilebilen sular 4. Arıtma gerektiren ve pompa ile iletilebilen sular Su Temini ve Çevre Salıı Ders Notları 4

SU TEMİNİ ve KANALİZASYON SİSTEMLERİ

SU TEMİNİ ve KANALİZASYON SİSTEMLERİ SU TEMİNİ ve KANALİZASYON SİSTEMLERİ Su, insan ve diğer canlıların ana ihtiyaçlarının başında gelir. İnsan vücudunun %90 ı sudur. Aç kalan bir insan uzun süre yasayabilmesine rağmen, susuz kalan bir kimse

Detaylı

3. YÜZEYSEL SULARDAN SU ALMA

3. YÜZEYSEL SULARDAN SU ALMA 3. YÜZEYSEL SULARDAN SU ALMA Akarsu veya göllerin yakınında bulunan beldeler, eer akarsuyun debisi veya göl yada rezervuarın kapasitesi senenin bütün mevsimlerinde gerekli miktarda suyu çekmeye yeterli

Detaylı

713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1

713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1 713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1 Teslim tarihi:- 1. Bir şehrin 1960 yılındaki nüfusu 35600 ve 1980 deki nüfusu 54800 olarak verildiğine göre, bu şehrin 1970 ve 2010 yıllarındaki nüfusunu (a) aritmetik artışa

Detaylı

CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon

CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Türkiye Çevre Durum Raporu 2011 www.csb.gov.tr/turkce/dosya/ced/tcdr_20 11.pdf A3 Su ve Su Kaynakları 3.4 Kentsel

Detaylı

Nüfus Projeksiyonları. ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon

Nüfus Projeksiyonları. ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Nüfus Projeksiyonları ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Nüfus Projeksiyonları Tasarımı yapılacak olan altyapı projesinin (kanalizasyon, yağmursuyu

Detaylı

BAÜ Müh. Mim. Fak. İnş. Müh. Böl. HAZNELER (DEPOLAR)

BAÜ Müh. Mim. Fak. İnş. Müh. Böl. HAZNELER (DEPOLAR) VI. BÖLÜM HAZNELER (DEPOLAR) Kaptajdan isale hatları ile alınan sular bir haznede biriktirildikten sonra sarfiyat yerlerine dağıtılır. Gerçekte hazneler isale ile arasında bir düzenleme yapısıdır. Dolayısı

Detaylı

UYGULAMA NOTLARI (BALIKESİR BURHANİYE) 1. PROJE TASARIM YILLARI

UYGULAMA NOTLARI (BALIKESİR BURHANİYE) 1. PROJE TASARIM YILLARI SU TEMİNİ VE KANALİZASYON SİSTEMLERİ DERSİ NÜFUS ve DEBİ UYGULAMA NOTLARI (BALIKESİR BURHANİYE) 1. PROJE TASARIM YILLARI Proje başlangıcı: 2018 Proje + inşaat süresi: 5 yıl Proje ömrü: 30 yıl Proje ilk

Detaylı

1 L=50 m. 2 L=60 m. 3 L=50 m. A=0,25 ha. A=0,2 ha. (90 m)

1 L=50 m. 2 L=60 m. 3 L=50 m. A=0,25 ha. A=0,2 ha. (90 m) KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENİSLİĞİ BÖLÜMÜ 01-013 BAHAR YARIYILI SU TEMİNİ VE ÇEVRE SAĞLIĞI BÜTÜNLEME SINAV SORULARI 1/06/013 Adı Soyadı: Soru 1: Şekilde boy kesiti verilen isale

Detaylı

İÇME SUYU HAZNELERİ 01.12.2011 İÇME SUYU HAZNELERİNİN İNŞA AMAÇLARI

İÇME SUYU HAZNELERİ 01.12.2011 İÇME SUYU HAZNELERİNİN İNŞA AMAÇLARI B Ö L Ü M 4 İÇME SUYU HAZNELERİ İÇME SUYU HAZNELERİNİN İNŞA AMAÇLARI Sarfiyatların Dengelenmesi Şebekedeki sarfiyat salınımlarının düzenlenmesi gelir. Günün çeşitli saatlerinde şebekede kullanılan su isaleden

Detaylı

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl.

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl. CMC 3206 Kanalizasyon Sistemlerinin Tasarımı 7. Ve 8. Dersler YAĞMURSUYU DRENAJI Doç. Dr. Ahmet GÜNAY, Mühendislik Fakültesi Çevre Müh. Böl. Çağış/Balıkesir agunay@balikesir.edu.tr ahmetgunay2@gmail.com

Detaylı

SU TEMİNİ VE KANALİZASYON

SU TEMİNİ VE KANALİZASYON SU TEMİNİ VE KANALİZASYON İÇME SUYU HAZNELERİ Erciyes Üniversitesi İnşaat Mühendisliği 06 İÇME SUYU HAZNELERİNİN İNŞA AMAÇLARI. Sarfiyatların Dengelenmesi. İşletme Emniyeti. Gerekli Basıncın Temini 4.

Detaylı

KENTSEL ALTYAPI SİSTEMLERİNİN HİDROLİĞİ 1. ÖDEVİ

KENTSEL ALTYAPI SİSTEMLERİNİN HİDROLİĞİ 1. ÖDEVİ KENTSEL ALTYAPI SİSTEMLERİNİN HİDROLİĞİ 1. ÖDEVİ Soru 1: Zemin boy kesiti şekilde verilen serbest yüzeyli akiferde açılacak bir d= 0.8 m çaplı bir kuyudan; a) Çekilebilecek optimum debiyi, b) Bu kuyunun

Detaylı

Atıksu Miktar ve Özellikleri

Atıksu Miktar ve Özellikleri Atıksu Miktar ve Özellikleri Tasarım Debi ve Yükleri 1 Atıksu Miktarını Belirleyen Faktörler Proje nüfusu Sızma Yağış şiddeti, yer altı suyu seviyesi Sanayi debileri ve değişimi 2 Atıksu debisinin belirlenmesi

Detaylı

CEV306-SU TEMİNİ VE ATIKSULARIN UZAKLAŞTIRILMASI YIL İÇİ UYGULAMASI (1+2=2)

CEV306-SU TEMİNİ VE ATIKSULARIN UZAKLAŞTIRILMASI YIL İÇİ UYGULAMASI (1+2=2) CEV306-SU TEMİNİ VE ATIKSULARIN UZAKLAŞTIRILMASI YIL İÇİ UYGULAMASI (1+2=2) Sorumlu Öğretim Üyeleri ve Yardımcı Öğretim Elemanları: A Grubu Doç. Dr. Senar AYDIN Arş. Grv. Havva KILIÇ B Grubu Yrd. Doç.

Detaylı

GÜZ YARIYILI CEV3301 SU TEMİNİ DERSİ TERFİ MERKEZİ UYGULAMA NOTU

GÜZ YARIYILI CEV3301 SU TEMİNİ DERSİ TERFİ MERKEZİ UYGULAMA NOTU 2018-2019 GÜZ YARIYILI CEV3301 SU TEMİNİ DERSİ TERFİ MERKEZİ UYGULAMA NOTU Su alma kulesinin dip kısmında çıkılacak olan iletim borusuyla Q max 1,31 m 3 /sn olan su, kıyıdaki pompa istasyonuna getirilecektir.

Detaylı

KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak

KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI Dr. Tuğba Ağaçayak İÇERİK Türkiye Ortalama Sıcaklık, Yağış Değerleri İklim Değişikliği ve Su Sorunları Kentler ve İklim Değişikliği Türkiye de Su Kaynakları

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ KONYA ÜNĠVERSĠTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ Doç. Dr. Senar AYDIN Necmettin Erbakan Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü 10.12.2015 1 1. SU ĠHTĠYACININ

Detaylı

Prof.Dr. Mehmet Faik SEVİMLİ Yrd.Doç.Dr.Süheyla TONGUR Arş.Grv.Mehmet TÜRKYILMAZ. Nüfuslar 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 2000

Prof.Dr. Mehmet Faik SEVİMLİ Yrd.Doç.Dr.Süheyla TONGUR Arş.Grv.Mehmet TÜRKYILMAZ. Nüfuslar 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 2000 S.Ü. Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Su Temini ve Sistem Tasarımı Dersi 2014-2015 Öğretim Yılı Uygulaması Sorumlu Öğretim Elemanı ve Yardımcı Öğretim Elemanları Prof.Dr. Mehmet Faik SEVİMLİ

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

BAHAR YARIYILI KENTSEL ALTYAPI SİSTEMLERİNİN HİDROLİĞİ ÖDEV I

BAHAR YARIYILI KENTSEL ALTYAPI SİSTEMLERİNİN HİDROLİĞİ ÖDEV I 2015-2016 BAHAR YARIYILI KENTSEL ALTYAPI SİSTEMLERİNİN HİDROLİĞİ ÖDEV I Öğrenci Numarası 060410ba (b ve/veya a 0 ise 5 olarak alınacak.) (NOT 1: ÖDEVLER 1. YILİÇİ SINAV GÜNÜ TOPLANACAK OLUP, DAHA SONRA

Detaylı

BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ

BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ 1.1 GİRİŞ Hidrolojinin kelime anlamı su bilimi olup böyle bir bilime ihtiyaç duyulması suyun doğadaki bütün canlıların yaşamını devam ettirebilmesi için gereken çok

Detaylı

CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı

CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Türkiye deki Mevcut Atık Su Altyapısı Su kullanımı ve atık

Detaylı

Kanalizasyon Şebekesi ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon

Kanalizasyon Şebekesi ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Kanalizasyon Şebekesi ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Kanalizasyon Şebekesi Kullanılmış sular, kanalizasyon şebekesi ile atıksu arıtma tesisine

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ KONYA ÜNİVERSİTESİ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ Doç. Dr. Senar AYDIN Necmettin Erbakan Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü V-HAFTA 17.12.2015 1 SULARIN ARITILMASI

Detaylı

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Zemindeki mühendislik problemleri, zeminin kendisinden değil, boşluklarında bulunan boşluk suyundan kaynaklanır. Su olmayan bir gezegende yaşıyor olsaydık, zemin

Detaylı

Boru Çaplarının Hesaplanması SIHHİ TESİSAT

Boru Çaplarının Hesaplanması SIHHİ TESİSAT Boru Çaplarının Hesaplanması SIHHİ TESİSAT Bir yapıda muslukların aynı anda açılması beklenemez. Bu nedenle toplam debi bulunurken YB ne karşılık gelen debi değerlerinin toplamı alınmaz. Bunun yerine

Detaylı

1. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklerin dönüşümünde? işareti yerine gelecek sayıyı bulunuz.

1. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklerin dönüşümünde? işareti yerine gelecek sayıyı bulunuz. Şube Adı- Soyadı: Fakülte No: NÖ-A NÖ-B Kimya Mühendisliği Bölümü, 2016/2017 Öğretim Yılı, 00323-Akışkanlar Mekaniği Dersi, 2. Ara Sınavı Soruları 10.12.2016 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20) 4 (20) 5 (20)

Detaylı

M 324 YAPI DONATIMI. Isı Kaybı. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

M 324 YAPI DONATIMI. Isı Kaybı. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü M 324 YAPI DONATIMI Isı Kaybı Dr. Salih KARAASLAN Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Bir Hacimdeki Isı Kayıpları Bina

Detaylı

Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması

Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması Giri Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması Taner Kavasolu Devlet Planlama Tekilatı Kalkınma Planlarımızda, ülke corafyasında ve kesimler arasında dengeli bir gelime salanması hedefi, ülke ekonomisi için

Detaylı

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ Giriş Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli

Detaylı

ATIK SULARIN TERFİSİ VE TERFİ MERKEZİ

ATIK SULARIN TERFİSİ VE TERFİ MERKEZİ ATIK SULARIN TERFİSİ VE TERFİ MERKEZİ Pompa; suya basınç sağlayan veya suyu aşağıdan yukarıya terfi ettiren (yükselten) makinedir. Terfi merkezi; atık suların, çamurun ve arıtılmış suların bir bölgeden

Detaylı

CEV311 SU TEMİNİ DERSİ PROJE KILAVUZU

CEV311 SU TEMİNİ DERSİ PROJE KILAVUZU CEV311 SU TEMİNİ DERSİ PROJE KILAVUZU Genel Kurallar Proje bir yerleşim merkezine su temini, temin edilen suyun kaynaktan yerleşim merkezine iletimi ve suyun yerleşim bölgesine dağıtımı tesislerinin projelendirilmesini

Detaylı

AX5000 KONTROL PANELLER

AX5000 KONTROL PANELLER AX5000 KONTROL PANELLER ÜRÜN SPESFKASYONU UYGULAMA AX5000 serisi, farklı modellerde kontrol panellerinden oluur. Bazı AX5000 panelleri tek baına ya da bir haberleme aı içinde baka panellerle kullanılabilirler.

Detaylı

HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN

HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN 1-1 YARDIMCI DERS KİTAPLARI VE KAYNAKLAR Kitap Adı Yazarı Yayınevi ve Yılı 1 Hidroloji Mehmetçik Bayazıt İTÜ Matbaası, 1995 2 Hidroloji Uygulamaları Mehmetçik Bayazıt Zekai

Detaylı

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ, ÇEVRE MÜHENDISLIĞI BÖLÜMÜ ATIKSU UZAKLAŞTIRMA VE SİSTEM TASARIMI DERSİ 2012-2013 ÖĞRETİM YILI

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ, ÇEVRE MÜHENDISLIĞI BÖLÜMÜ ATIKSU UZAKLAŞTIRMA VE SİSTEM TASARIMI DERSİ 2012-2013 ÖĞRETİM YILI SELÇUK ÜNİVERSİTESİ, ÇEVRE MÜHENDISLIĞI BÖLÜMÜ ATIKSU UZAKLAŞTIRMA VE SİSTEM TASARIMI DERSİ 2012-2013 ÖĞRETİM YILI Sorumlu Öğretim Üyeleri ve Yardımcı Öğretim Elemanları: Prof.Dr. Mehmet Faik SEVİMLİ Öğr.Grv.Dr.

Detaylı

Ana Boru Çapı ve Pompa Birimi

Ana Boru Çapı ve Pompa Birimi BASINÇLI BORU SİSTEMLERİNİN TASARIMI (POMPAJ VE CAZİBE İÇİN) (TEK HAT VE DALLI SİSTEMLER İÇİN) (KRİTİK HAT VE YAN DALLAR İÇİN) (DOĞRUSAL PROGRAMLAMA YÖNTEMİ, KELLER YÖNTEMİ, İZİN VERİLEN YÜK KAYBI YAKLAŞIMI,

Detaylı

SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA DENGELENMESİ. üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M

SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA DENGELENMESİ. üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M DEÜ HASTANESİ KLİMA SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA SİSTEMLERİNİN N ISIL VE HİDROLİK DENGELENMESİ Burak Kurşun un / Doç.Dr.Serhan KüçüK üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M BölümüB GİRİŞ Değişen

Detaylı

İ Ç M E S U Y U ŞE B E K E L E R İ

İ Ç M E S U Y U ŞE B E K E L E R İ B Ö L Ü M 5 İ Ç M E S U Y U ŞE B E K E L E R İ Bir meskun bölgeye su, bir boru ağı sistemi ile dağıtılır. Buna su şebekesi denir. Su şebekesi hazneden sonra gelir. Şebeke ile hazne arasında su dağıtmayan,

Detaylı

KANALİZASYON HESAP TABLOSUNUN DOLDURULMASI 1.Kolon: Kanal Başlangıç ve bitiş kodları 2.Kolon: Kanal Uzunluğu (m) 3.Kolon: Hesap yapılan bölge no

KANALİZASYON HESAP TABLOSUNUN DOLDURULMASI 1.Kolon: Kanal Başlangıç ve bitiş kodları 2.Kolon: Kanal Uzunluğu (m) 3.Kolon: Hesap yapılan bölge no KANALİZASYON ESAP TABLOSUNUN OLURULMASI.Kolon: Kanal Başlangıç ve bitiş kodları 2.Kolon: Kanal Uzunluğu (m) 3.Kolon: esap yapılan bölge no 4.Kolon: Kanal birim boyuna gelen debi (q=lt/sn/m) 5.Kolon: Kanal

Detaylı

SORU 1) ÇÖZÜM 1) UYGULAMALI AKIŞKANLAR MEKANİĞİ 1

SORU 1) ÇÖZÜM 1) UYGULAMALI AKIŞKANLAR MEKANİĞİ 1 SORU 1) Şekildeki sistemde içteki mil dönmektedir. İki silindir arasında yağ filmi vardır. Sistemde sızdırmazlık sağlanarak yağ kaçağı önlenmiştir. Verilen değerlere göre sürtünme yolu ile harcanan sürtünme

Detaylı

Su temini açısından en değerli sular atmosferden yağışla gelen, yer üstü ve yer altında bulunan tatlı sulardır.

Su temini açısından en değerli sular atmosferden yağışla gelen, yer üstü ve yer altında bulunan tatlı sulardır. Yer küresindeki su rezervi= yaklaşık 1.36 10 9 km 2. %97 si okyanuslarda %3 ü de göller, nehirler ve yer altı su yataklarında Su temini açısından en değerli sular atmosferden yağışla gelen, yer üstü ve

Detaylı

Antalya ili içme ve kullanma suyu ihtiyacı ve bazı öneriler

Antalya ili içme ve kullanma suyu ihtiyacı ve bazı öneriler 159 Antalya ili içme ve kullanma suyu ihtiyacı ve bazı öneriler Onur ARSLAN 1, Hasan Hüseyin ÖNDER 2, Gültekin ÖZDEMİR 2 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

Hidrolik pompalar ile ilgili temel kavramlar

Hidrolik pompalar ile ilgili temel kavramlar HDROLK POMPALAR Hidrolik pompalar ile ilgili temel kavramlar akıkanının sisteme / kullanıcılara iletilmesini salar. Mekanik enerjiyi hıza DEB ye dönütürler Pompalar basınç oluturmazlar Sistemde kullanılacak

Detaylı

ULAŞTIRMA. Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN

ULAŞTIRMA. Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN ULAŞTIRMA Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN 2 7-YOL GEOMETRİK STANDARTLARI 3 Geometrik Standartlar Yolun Genişliği Yatay ve Düşey Kurba Yarıçapları Yatay Kurbalarda Uygulanan Enine Yükseltme (Dever) Boyuna Eğim

Detaylı

YEREL KAYIPLAR. Borudaki yerel fiziki şekil değişimleri akımın yapısını mansaba doğru uzunca bir mesafe etkileyebilir.

YEREL KAYIPLAR. Borudaki yerel fiziki şekil değişimleri akımın yapısını mansaba doğru uzunca bir mesafe etkileyebilir. YEREL KAYIPLAR Bir boru hattı üzerinde akımı rahatsız edebilecek her çeşit yerel değişim bir miktar enerjinin kaybolmasına sebep olur. Örneğin boru birleşimleri, düğüm noktaları, çap değiştiren parçalar,

Detaylı

SU VE ATIKSU MÜHENDİSLİĞİ

SU VE ATIKSU MÜHENDİSLİĞİ SU VE ATIKSU MÜHENDİSLİĞİ Cilt 1 Su Temini ve Atıksuların Uzaklaştırılması, Tip Projeler Proje Misalleri Prof. Dr. Yılmaz MUSLU İTÜ İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi İstanbul, 2013 Kitabın Adı : Su ve Atıksu

Detaylı

FİLTRASYON. Şekil 4.1. Bir kum filtresinin kesit görünümü 1 GENEL BİLGİ

FİLTRASYON. Şekil 4.1. Bir kum filtresinin kesit görünümü 1 GENEL BİLGİ FİLTRASYON 1 GENEL BİLGİ Filtrasyon adından da anlaşılacağı üzere filtre etmek anlamına gelir. Başka bir deyişle filtrasyon, bir akışkanın katı parçacıklar içerisinden geçirilerek bünyesindeki kirliklerin

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ OTO4003 OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY FÖYÜ LAB. NO:.. DENEY ADI: ISI DEĞİŞTİRİCİ DENEYİ Boru tipi ısı değiştirici Plakalı

Detaylı

DENEY RAPORU. Fotometrik Yöntemle Karıım Tayini (11 No lu deney)

DENEY RAPORU. Fotometrik Yöntemle Karıım Tayini (11 No lu deney) M.Hilmi EREN 04-98 - 3636 Enstrümantel Analiz II Lab. 9.Deney Grubu DENEY RAPORU DENEY ADI Fotometrik Yöntemle Karıım Tayini (11 No lu deney) DENEY TARH 31 Ekim 2003 Cuma AMAÇ Lambert-Beer yasasından ve

Detaylı

Atıksu Miktarlarının Belirlenmesi. ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon

Atıksu Miktarlarının Belirlenmesi. ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Atıksu Miktarlarının Belirlenmesi ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Temel Kavramlar Kullanılmış suların (atıksu) deşarj edildiği ortama alıcı ortam

Detaylı

ÖRNEK PROJENİN HİDROLİK HESAPLARI: HİDROLİK BOYUTLANDIRMAYA ESAS KAPASİTE DEĞERLERİ. DİZAYN KAPASİTESİ m 3 /gün. Havalandırma 42 500 0,492 -

ÖRNEK PROJENİN HİDROLİK HESAPLARI: HİDROLİK BOYUTLANDIRMAYA ESAS KAPASİTE DEĞERLERİ. DİZAYN KAPASİTESİ m 3 /gün. Havalandırma 42 500 0,492 - Pnömatik Sistem Hava Kompresörü Tesisteki tüm pnömatik kapak ve vanaların operasyonunda kuru ve temiz havayı temin edecektir. Tank basıncına göre otomatik olarak devreye girip çıkacaktır. Gerekli emniyet

Detaylı

T = ----- = 1.5'"60 '"60 = ----=== Cd *a *.J2gz 0.6*a *..)19.62*4

T = ----- = 1.5'60 '60 = ----=== Cd *a *.J2gz 0.6*a *..)19.62*4 Sii Getirme ve Kanalizasyon Uygulamalan 185 Poleni formülüne göre Cd = 0.6 için; Q = 3.*Cd *b * hl5 *J2i = 0.08 = 3.*0.6* (n* D) * (0.08l5 *..)19.62 3 3 D= 3*0.08 =0.76m 2 * 0.6 * n * (0.08)15 *..)19.62

Detaylı

Su Debisi ve Boru Çapı Hesabı

Su Debisi ve Boru Çapı Hesabı Su Debisi ve Boru Çapı Hesabı Su Debisi Hesabı Sıcak sulu ısıtma sistemleri, günümüzde bireysel ve bölgesel konut ısıtmasında, fabrika ve atölye, sera ısıtmasında, jeotermal enerjinin kullanıldığı ısıtma

Detaylı

SULAMA SİSTEMLERİNİN TASARIMI

SULAMA SİSTEMLERİNİN TASARIMI SULAMA SİSTEMLERİNİN TASARIMI BİREYSEL YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMLERİNİN TASARIM İLKELERİ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Prof. Dr. Süleyman KODAL Prof. Dr. Yusuf Ersoy

Detaylı

DENİZLİ BELEDİYESİ ALTYAPI PROJESİ

DENİZLİ BELEDİYESİ ALTYAPI PROJESİ DENİZLİ BELEDİYESİ ALTYAPI PROJESİ 2007 1 Yrd. Doç. Dr. Mahmud GÜNGÖR Denizli Belediye Başkan Yardımcısı 2 Denizli Belediyesi, Belediye Hizmetleri Projesi kapsamında Dünya Bankasından 22.08.2006 2006 tarihinde

Detaylı

1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com

1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sosyoekonomik Etkiler Sağlık Etkileri 1. DOĞAL KAYNAKLAR ÜZERİNDEKİ

Detaylı

GAZALTI ÖZLÜ TELLER LE MAG ORBTAL KAYNAI

GAZALTI ÖZLÜ TELLER LE MAG ORBTAL KAYNAI GAZALTI ÖZLÜ TELLER LE MAG ORBTAL KAYNAI En yüksek kalitede ekonomik birletirme kaynaı 1. Giri Orbit kaynaı kelimesi,latince Orbit yani yörünge (mesela bir uydunun yerküresi çevresindeki yörüngesi) kelimesinden

Detaylı

Q şeb = 1,5 Q il + Q yangın debisine ve 1 < V < 1,3 m/sn aralığında bir hıza göre

Q şeb = 1,5 Q il + Q yangın debisine ve 1 < V < 1,3 m/sn aralığında bir hıza göre 6. ĠÇME SUYU DAĞITIM ġebekesġ TASARIMI 6.1. Dağıtım ġebekesinin OluĢturulması a) Ana Boru (İsale) Hattı: Q şeb = 1,5 Q il + Q yangın debisine ve 1 < V < 1,3 m/sn aralığında bir hıza göre uygun çap (D şeb

Detaylı

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl.

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl. CMC 3103 Su Temini Sistemlerinin Tasarımı 1. Ders GİRİŞ, Mühendislik Fakültesi Çevre Müh. Böl. Çağış/Balıkesir agunay@balikesir.edu.tr ahmetgunay2@gmail.com +90 505 529 43 17 http://cevre.balikesir.edu.tr/index.php/doc-dr-ahmet-gunay-ders-notlari/

Detaylı

Selçuk Üniversitesi. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi. Kimya Mühendisliği Bölümü. Kimya Mühendisliği Laboratuvarı. Venturimetre Deney Föyü

Selçuk Üniversitesi. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi. Kimya Mühendisliği Bölümü. Kimya Mühendisliği Laboratuvarı. Venturimetre Deney Föyü Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Kimya Mühendisliği Laboratuvarı Venturimetre Deney Föyü Hazırlayan Arş.Gör. Orhan BAYTAR 1.GİRİŞ Genellikle herhangi bir akış

Detaylı

ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Kanalizasyon Şebekesi

ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Kanalizasyon Şebekesi ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Kanalizasyon Şebekesi Dr. Öğr. Üy. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Kanalizasyon Şebekesi Kullanılmış sular, kanalizasyon şebekesi ile atıksu arıtma tesisine

Detaylı

statistiksel Proses Kontrol -Uygulamalar -

statistiksel Proses Kontrol -Uygulamalar - statistiksel Proses Kontrol -Uygulamalar - Prof.Dr. Erhan Öner eoner@marmara.edu.tr Prof.Dr. Erhan Öner/PK Problemleri/2002-1/34 Kontrol Diyagramları Niceliksel (kantitatif) kalite özellikleri ile oluturulan

Detaylı

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout Su seviyesi = h a in Kum dolu sütun out Su seviyesi = h b 1803-1858 Modern hidrojeolojinin doğumu Henry Darcy nin deney seti (1856) 1 Darcy Kanunu Enerjinin yüksek olduğu yerlerden alçak olan yerlere doğru

Detaylı

Yüzeysel Akış. Giriş 21.04.2012

Yüzeysel Akış. Giriş 21.04.2012 Yüzeysel Akış Giriş Bir akarsu kesitinde belirli bir zaman dilimi içerisinde geçen su parçacıklarının hareket doğrultusunda birçok kesitten geçerek, yol alarak ilerlemesi ve bir noktaya ulaşması süresince

Detaylı

ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE BORU ÇAPI HESAP ESASALARI. Doç. Dr. Ahmet ARISOY İ.T.Ü. MAKİNA FAKÜLTESİ

ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE BORU ÇAPI HESAP ESASALARI. Doç. Dr. Ahmet ARISOY İ.T.Ü. MAKİNA FAKÜLTESİ ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE BORU ÇAPI HESAP ESASALARI Doç. Dr. Ahmet ARISOY İ.T.Ü. MAKİNA FAKÜLTESİ 11 KASIM 1991 ORTA VE YÜKSEK BASINÇ GAZ DAĞITIM HATLARINDA BORU HESABI " Doç. Dr. Ahmet ARISOY.- - * GENEL

Detaylı

Kullanma Sıcak Suyu Sistemlerinde Boyler Hesabı

Kullanma Sıcak Suyu Sistemlerinde Boyler Hesabı Bülten No : TO-GEN-T002 Tarih : 27/06/2012 KONU : Boyler Hesabı Kullanma Sıcak Suyu Sistemlerinde Boyler Hesabı Bu bülten; boyler hacmi, kapasitesi, sıcak su ihtiyacı ve boyler seçimi ile ilgili hesaplamaları

Detaylı

İlk çamur arıtım ünitesidir ve diğer ünitelerin hacminin azalmasını sağlar. Bazı uygulamalarda çürütme işleminden sonra da yoğunlaştırıcı

İlk çamur arıtım ünitesidir ve diğer ünitelerin hacminin azalmasını sağlar. Bazı uygulamalarda çürütme işleminden sonra da yoğunlaştırıcı İlk çamur arıtım ünitesidir ve diğer ünitelerin hacminin azalmasını sağlar. Bazı uygulamalarda çürütme işleminden sonra da yoğunlaştırıcı kullanılabilir. Çürütme öncesi ön yoğunlaştırıcı, çürütme sonrası

Detaylı

ÇÖZÜMLER ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Uygulama VII

ÇÖZÜMLER ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Uygulama VII Soru 1 : Şekildeki hazne boru sisteminde; a- 1, 2, 3 noktalarındaki akışkanın basınçlarını bulunuz. b- Rölatif enerji ve piyezometre çizgilerini çiziniz. Sonuç: p 1=28.94 kn/m 2 ; p 2=29.23 kn/m 2 ; p

Detaylı

Su Temini ve Sistem Tasarımı Adı Soyadı: Öğrenci No: SORU 1) Verilenler: SORU 2) a) b) c) SORU 3) Soru 4) (Çözüm çift kollu olarak yapılacaktır.

Su Temini ve Sistem Tasarımı Adı Soyadı: Öğrenci No: SORU 1) Verilenler: SORU 2) a) b) c) SORU 3)  Soru 4) (Çözüm çift kollu olarak yapılacaktır. S. Ü. Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Su Temini ve Sistem Tasarımı Dersi Ara Sınavı - 9..0 Adı Soyadı: 4 Toplam Öğrenci No: SORU ) Nüfusu 6000, ortalama günlük su sarfiyatı 00 L/kişi-gün

Detaylı

M İ M K O MÜHENDİSLİK İMALAT MÜŞAVİRLİK KOORDİNASYON ve TİCARET A.Ş

M İ M K O MÜHENDİSLİK İMALAT MÜŞAVİRLİK KOORDİNASYON ve TİCARET A.Ş ALTYAPI SİSTEMLERİNİN PLANLAMASI PLANLAMA, PROJELENDİRME, TEKNİK İNCELİKLER Hüseyin KARIŞAN Çevre Mühendisi (İTÜ) Kısıklı Büyükçamlıca Cad. Başçay Sok. No: 16 Üsküdar İSTANBUL Tel: 0216 422 67 34 36 Fax:

Detaylı

Pompa tarafından iletilen akışkanın birim ağırlığı başına verilen enerji (kg.m /kg), birim olarak uzunluk birimi (m) ile belirtilebilir.

Pompa tarafından iletilen akışkanın birim ağırlığı başına verilen enerji (kg.m /kg), birim olarak uzunluk birimi (m) ile belirtilebilir. 2.3.1. Pompalar Öteki sanayi kesimlerinde olduğu gibi, gıda sanayinde de çeşitli işlem aşamalarında, akışkanların iletiminde pompalar kullanılır. Örneğin; işlemlerde gerekli su, buhar, elde edilen sıvı

Detaylı

KİRLİLİK YÜKÜ HESAPLAMALARI

KİRLİLİK YÜKÜ HESAPLAMALARI KİRLİLİK YÜKÜ HESAPLAMALARI Dr. Alpaslan EKDAL İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü ekdala@itu.edu.tr Kıyı Suları, Yer altı Suları ve Yüzeysel Suların Kalitesinin Belirlenmesi ve Yönetimi Hizmet İçi Eğitim Programı

Detaylı

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl.

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl. CMC 3103 Su Temini Sistemlerinin Tasarımı 1. Ders GİRİŞ, Mühendislik Fakültesi Çevre Müh. Böl. Çağış/Balıkesir agunay@balikesir.edu.tr ahmetgunay2@gmail.com +90 505 529 43 17 http://cevre.balikesir.edu.tr/index.php/doc-dr-ahmet-gunay-ders-notlari/

Detaylı

DEN 322. Pompa Sistemleri Hesapları

DEN 322. Pompa Sistemleri Hesapları DEN 3 Pompa Sistemleri Hesapları Sistem karakteristiği B h S P P B Gözönüne alınan pompalama sisteminde, ve B noktalarına Genişletilmiş Bernoulli denklemi uygulanırsa: L f B B B h h z g v g P h z g v g

Detaylı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Makine Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Akışkanlar Mekaniği Genel Laboratuvar Föyü Güz Dönemi Öğrencinin Adı Soyadı : No : Grup

Detaylı

KAYMALI YATAKLAR-II RADYAL YATAKLAR

KAYMALI YATAKLAR-II RADYAL YATAKLAR Makine Elemanları 2 KAYMALI YATAKLAR-II RADYAL YATAKLAR Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız 1 Bu Bölümden Elde Edilecek Kazanımlar Radyal yataklama türleri Sommerfield Sayısı Sonsuz Genişlikte Radyal Yatak Hesabı

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

S.S. YEŞİL DURU EVLERİ KOOPERATİFİ ATIKSU ARITMA TESİSİ PROJE RAPORU

S.S. YEŞİL DURU EVLERİ KOOPERATİFİ ATIKSU ARITMA TESİSİ PROJE RAPORU S.S. YEŞİL DURU EVLERİ KOOPERATİFİ ATIKSU ARITMA TESİSİ PROJE RAPORU 1 - PROSESİN TANITILMASI Tatil sitesinden kaynaklanacak evsel nitelikli atıksuları arıtacak olan, arıtma tesisi, biyolojik sistem (aktif

Detaylı

TÜRKİYE NİN NÜFUSU. Prof.Dr.rer.nat. D.Ali Ercan ADD Bilim Kurulu Başkanı Nükler Fizik Uzmanı. dn (t) / dt = c. n (t)

TÜRKİYE NİN NÜFUSU. Prof.Dr.rer.nat. D.Ali Ercan ADD Bilim Kurulu Başkanı Nükler Fizik Uzmanı. dn (t) / dt = c. n (t) TÜRKİYE NİN NÜFUSU Prof.Dr.rer.nat. D.Ali Ercan ADD Bilim Kurulu Başkanı Nükler Fizik Uzmanı Nüfus sayımının yapılmadığı son on yıldan bu yana nüfus ve buna bağlı demografik verilerde çelişkili rakamların

Detaylı

b. Gerek pompajlı iletimde, gerekse yerçekimiyle iletimde genellikle kent haznesine sabit bir debi derlenerek iletilir (Qil).

b. Gerek pompajlı iletimde, gerekse yerçekimiyle iletimde genellikle kent haznesine sabit bir debi derlenerek iletilir (Qil). 4. GÜNLÜK DÜZENLEME HAZNESİ TASARIMI 4.1. Düzenleme İhtiyacı: a. Şebekeden çekilen debiler, iletimden gelen debilerden günün bazı saatlerinde daha büyük, bazı saatlerinde ise daha küçüktür. b. Gerek pompajlı

Detaylı

Bölüm 4 BİNALARDA ISITMA SİSTEMİ PROJELENDİRİLMESİNE ESAS ISI GEREKSİNİMİ HESABI (TS 2164)

Bölüm 4 BİNALARDA ISITMA SİSTEMİ PROJELENDİRİLMESİNE ESAS ISI GEREKSİNİMİ HESABI (TS 2164) ME401- Isıtma ve Havalandırma Bahar, 2017 Bölüm 4 BİNALARDA ISITMA SİSTEMİ PROJELENDİRİLMESİNE ESAS ISI GEREKSİNİMİ HESABI (TS 2164) Ceyhun Yılmaz Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine

Detaylı

Bahar. Su Yapıları II Hava Payı. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1

Bahar. Su Yapıları II Hava Payı. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1 Su Yapıları II Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1 Hava

Detaylı

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu B - Zeminlerin Geçirimliliği Giriş Darcy Kanunu Geçirimliği Etkileyen Etkenler Geçirimlilik (Permeabilite) Katsayısnın (k) Belirlenmesi * Ampirik Yaklaşımlar ile * Laboratuvar deneyleri ile * Arazi deneyleri

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ DENEY NO: 5 HAVAANDIRMA ÇEVRE MÜHENDĠSĠĞĠ BÖÜMÜ Çevre Mühendisi atmosfer şartlarında suda çözünmüş oksijen ile yakından ilgilidir. Çözünmüş oksijen (Ç.O) su içinde çözünmüş halde bulunan oksijen konsantrasyonu

Detaylı

GÜNEŞ ENERJĐSĐ IV. BÖLÜM. Prof. Dr. Olcay KINCAY

GÜNEŞ ENERJĐSĐ IV. BÖLÜM. Prof. Dr. Olcay KINCAY GÜNEŞ ENERJĐSĐ IV. BÖLÜM Prof. Dr. Olcay KINCAY DÜZ TOPLAYICI Düz toplayıcı, güneş ışınımını, yararlı enerjiye dönüştüren ısı eşanjörüdür. Akışkanlar arasında ısı geçişi sağlayan ısı eşanjörlerinden farkı,

Detaylı

SU KAÇAKLARININ COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMĐ TABANLI TESPĐTĐ: ANTALYA SU VE ATIKSU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ UYGULAMALARI

SU KAÇAKLARININ COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMĐ TABANLI TESPĐTĐ: ANTALYA SU VE ATIKSU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ UYGULAMALARI TMMOB COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMLERĐ KONGRESĐ 2009 02-06 Kasım 2009, Đzmir SU KAÇAKLARININ COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMĐ TABANLI TESPĐTĐ: ANTALYA SU VE ATIKSU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ UYGULAMALARI T. Özden, E. Demirbaş, Đ. Demirel

Detaylı

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı METEOROLOJİ IV. HAFTA: Hava basıncı HAVA BASINCI Tüm cisimlerin olduğu gibi havanın da bir ağırlığı vardır. Bunu ilk ortaya atan Aristo, deneyleriyle ilk ispatlayan Galileo olmuştur. Havanın sahip olduğu

Detaylı

REAKTİF GÜÇ İHTİYACININ TESPİTİ. Aktif güç sabit. Şekil 5a ya göre kompanzasyondan önceki reaktif güç. Q 1 = P 1 * tan ø 1 ( a )

REAKTİF GÜÇ İHTİYACININ TESPİTİ. Aktif güç sabit. Şekil 5a ya göre kompanzasyondan önceki reaktif güç. Q 1 = P 1 * tan ø 1 ( a ) REAKTİF GÜÇ İHTİYACININ TESPİTİ Aktif güç sabit Şekil 5a ya göre kompanzasyondan önceki reaktif güç Q 1 = P 1 * tan ø 1 ( a ) kompanzasyondan sonra ise Q = P 1 * tan ø ( b ) dir. Buna göre kondansatör

Detaylı

I. Evsel atıklar Günlük hayatta ve sanayide kullanılan milyonlarca çeşit madde vardır. Bu maddelerin büyük çoğunluğu bir süre kullanıldıktan sonra

I. Evsel atıklar Günlük hayatta ve sanayide kullanılan milyonlarca çeşit madde vardır. Bu maddelerin büyük çoğunluğu bir süre kullanıldıktan sonra I. Evsel atıklar Günlük hayatta ve sanayide kullanılan milyonlarca çeşit madde vardır. Bu maddelerin büyük çoğunluğu bir süre kullanıldıktan sonra fiziksel ve ekonomik ömrünü tamamlar ve artık kullanılamaz

Detaylı

REAKTİF GÜÇ İHTİYACININ TESPİTİ. Aktif güç sabit. Şekil 5a ya göre kompanzasyondan önceki reaktif güç. Q 1 = P 1 * tan ø 1 ( a )

REAKTİF GÜÇ İHTİYACININ TESPİTİ. Aktif güç sabit. Şekil 5a ya göre kompanzasyondan önceki reaktif güç. Q 1 = P 1 * tan ø 1 ( a ) REAKTİF GÜÇ İHTİYACININ TESPİTİ Aktif güç sabit Şekil 5a ya göre kompanzasyondan önceki reaktif güç Q = P * tan ø ( a ) kompanzasyondan sonra ise Q 2 = P * tan ø 2 ( b ) dir. Buna göre kondansatör gücü

Detaylı

TÜRKYE'DE OTOMOBL SAHPLNN MODELLENMES

TÜRKYE'DE OTOMOBL SAHPLNN MODELLENMES TÜRKYE'DE OTOMOBL SAHPLNN MODELLENMES Kemal Selçuk ÖÜT 1 SUMMARY Car ownership forecasting plays an important role in both traditional and innovates planning. It is often recognised that the level of car

Detaylı

Çizelge 5.1. Çeşitli yapı elemanları için uygun çökme değerleri (TS 802)

Çizelge 5.1. Çeşitli yapı elemanları için uygun çökme değerleri (TS 802) 1 5.5 Beton Karışım Hesapları 1 m 3 yerine yerleşmiş betonun içine girecek çimento, su, agrega ve çoğu zaman da ilave mineral ve/veya kimyasal katkı miktarlarının hesaplanması problemi pek çok kişi tarafından

Detaylı

ÇEV314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. KanalizasyonŞebekesinin Projelendirilmesi

ÇEV314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. KanalizasyonŞebekesinin Projelendirilmesi ÇEV314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon KanalizasyonŞebekesinin Projelendirilmesi Dr. Öğr. Üy. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Proje İçin Gerekli Ön Bilgiler Projenin ömrü Nüfus projeksiyonu Atık

Detaylı

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl.

Müh. Fak., Çevre Müh. Böl. CMC 3206 Kanalizasyon Sistemlerinin Tasarımı 1. Ders KANAL TASARIMI, Mühendislik Fakültesi Çevre Müh. Böl. Çağış/Balıkesir agunay@balikesir.edu.tr ahmetgunay2@gmail.com +90 505 529 43 17 ATIKSU KANALLARINDA

Detaylı

TEMEL ELEKTROT SİSTEMLERİ Silindirsel Elektrot Sistemi

TEMEL ELEKTROT SİSTEMLERİ Silindirsel Elektrot Sistemi Aralarında yalıtkan madde (dielektrik) bulunan silindir biçimli eş eksenli yada kaçık eksenli, iç içe yada karşılıklı, paralel ve çapraz elektrotlar silindirsel elektrot sistemlerini oluştururlar. Yüksek

Detaylı

YAVAŞ DEĞİŞEN ÜNİFORM OLMAYAN AKIM

YAVAŞ DEĞİŞEN ÜNİFORM OLMAYAN AKIM YAVAŞ DEĞİŞEN ÜNİFORM OLMAYAN AKIM Yavaş değişen akımların analizinde kullanılacak genel denklem bir kanal kesitindeki toplam enerji yüksekliği: H = V g + h + z x e göre türevi alınırsa: dh d V = dx dx

Detaylı

Su ayak izi ve turizm sektöründe uygulaması. Prof.Dr.Bülent Topkaya Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Su ayak izi ve turizm sektöründe uygulaması. Prof.Dr.Bülent Topkaya Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Su ayak izi ve turizm sektöründe uygulaması Prof.Dr.Bülent Topkaya Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Kapsam Ayak izi kavramı Türkiye de su yönetimi Sanal su Su ayak izi ve turizm Karbon ayak

Detaylı

YÖNETMELİK İÇME SUYU TEMİN VE DAĞITIM SİSTEMLERİNDEKİ SU KAYIPLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÖNETMELİK İÇME SUYU TEMİN VE DAĞITIM SİSTEMLERİNDEKİ SU KAYIPLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar 8 Mayıs 2014 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 28994 Orman ve Su İşleri Bakanlığından: YÖNETMELİK İÇME SUYU TEMİN VE DAĞITIM SİSTEMLERİNDEKİ SU KAYIPLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,

Detaylı

SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU

SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU DERS HAKKINDA GENEL BİLGİLER Görüşme Saatleri:---------- Tavsiye edilen kitaplar: 1-Kavramsal su mühendisliği, Prof.Dr. A.Melih Yanmaz, Prof. Dr. Nurunnisa

Detaylı