T.C MALİYE BAKANLIĞI EKONOMİK GÖRÜNÜM VE REFORM GÜNDEMİ. Naci AĞBAL Maliye Bakanı. 15 Kasım 2016

Transkript

1 T.C MALİYE BAKANLIĞI EKONOMİK GÖRÜNÜM VE REFORM GÜNDEMİ Naci AĞBAL Maliye Bakanı 15 Kasım

2 Sunum Planı Türkiye Ekonomisi Reform Niteliğinde Yaptığımız Düzenlemeler İhracata ve Ekonomiye Destekler Reform Gündemi 2

3 Türkiye Ekonomisi 3

4 2011-Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç2 Ekonomik Büyüme: 27 Çeyrektir Kesintisiz Devam Ediyor 6 Çeyrekler İtibarıyla Büyüme (%) Kaynak: TÜİK 4

5 ( İstihdam Değişimi, Milyon Kişi) İstihdam: En Yüksek İstihdam Artışı Sağlayan 2. OECD Ülkesiyiz Meksika Türkiye ABD Kolombiya Almanya Brezilya İngiltere Şili Rusya Polonya Macaristan Fransa Belçika Çek Cumhuriyeti Slovakya Danimarka Japonya Slovenya İrlanda İtalya Portekiz Yunanistan Avro Bölgesi İspanya 8 7 6, Kaynak: TÜİK, Eurostat, OECD

6 ,0 5,0 6,5 6,4 6,2 6,5 7,7 7,4 8,4 8,2 7,5 9,3 8,8 9,7 10,1 10,5 (%) 18,4 29,7 Enflasyon Kaynak: TÜİK, OVP

7 (GSYH, %) Cari Açık 10 9, , ,1 6,1 5, ,5 4,3 4, Kaynak: TÜİK, TCMB, OVP

8 (GSYH, %) Genel Devlet Açığı 12 10, Maastricht Kriteri: % 3 OVP ( ) 2 1,9 1,7 1,6 1,0 0-2 Kaynak: Kalkınma Bakanlığı

9 (GSYH, %) AB Tanımlı Genel Devlet Borç Stoku Maastricht Kriteri: % OVP ( ) ,8 31,9 31,0 29,9 25 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

10 (GSYH, %,2016) (GSYH, %, 2016) Genel Devlet Açığı ve Borç Stoku (2016) Genel Devlet Açığı Kamu Borç Stoku 5 4, ,7 116, ,6 2,9 %3 Maastricht Kriteri ,7 %60 Maastricht Kriteri 2 2,0 1, ,2 32,8 1 Gelişmekte Olan Ülkeler G7 OECD Ort. Avro Bölgesi TÜRKİYE 20 G7 OECD Ort. Avro Bölgesi Gelişmekte Olan Ülkeler TÜRKİYE Kaynak: IMF, OECD, Kalkınma Bakanlığı

11 Reform Niteliğinde Düzenlemeler 11

12 GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ REFORMLAR İşgücü Piyasası Reformu Katma Değer Zincirinde Yükselme Yatırımları Teşvik Tasarrufları Artırma Yatırım Ortamının İyileştirilmesi 12

13 İşgücü Piyasası Reformu Uluslararası İşgücü Kanunu Turkuaz Kart ile nitelikli insan gücü Ar-Ge ve nitelikli personele teşvik Genç ve Kadın İstihdamı Gençlerin istihdamına destek Genç girişimcilere destek Doğuma yönelik haklar Özel istihdam büroları Geçici iş ilişkisi Uzaktan Çalışma İşbaşı Eğitim Programları Mesleki yüksekokulların yapılandırılması Çıraklık eğitimi 13

14 Katma Değerli Üretime Teşvik: Ar-Ge Desteklerini Arttırdık Ar-Ge ile ilgili vergi teşviklerini ana mevzuatına taşıdık, uygulama birliği sağladık Tasarım faaliyetlerini destek kapsamına aldık. Ar-Ge Merkezleri için gerekli personel sayısını 30 dan 15 e indirdik KOBİ lere yönelik olarak sipariş üzerine Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerini vergisel açıdan destekledik Fikri mülkiyet haklarının ticarileştirilmesindeki istisna uygulamasını kolaylaştırdık. Öğretim elemanlarının Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde sürekli ya da kısmi süreli çalışmasına olanak sağladık Öğretim üyelerinin Ar-Ge projelerinden elde ettikleri gelirlerin %85 ini alabilmesini mümkün kıldık. 14

15 Katma Değerli Üretime Teşvik: Ar-Ge nin Ticarileştirilmesini Etkinleştirdik Ar-Ge faaliyetlerinin ticarileştirilmesinden elde edilen kazançların %50 sini gelir ve kurumlar vergisinden istisna ettik Fikri mülkiyet haklarının ticarileştirilmesine yönelik gelir vergisi stopajını %50 azalttık Buluşların devri ve satışını katma değer vergisinden istisna ettik, yüklenilen vergilerin indirimine imkan sağladık Desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlere ilişkin yatırımları öncelikli yatırım saydık ve 5. Bölge destekleri sunduk OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili yatırımlar öncelikli yatırım saydık ve 5 inci bölge desteklerinden yararlanmasına olanak sağladık Orta-yüksek teknolojili yatırımlara IV. Bölge destekleri sunmaya başladık 15

16 Ar-Ge Destekleri 276 FAAL AR-GE MERKEZİ AR-GE PERSONELİ AR-GE PROJE 51 FAAL, 13 YAPIM AŞAMASINDA TOPLAM 64 TEKNOPARK AR-GE PERSONELİ AR-GE PROJE 16

17 Yatırımları Teşvik Teşvik Sistemini Etkinleştirdik İşlem Maliyetlerini Azalttık - Süreçleri Basitleştirdik Yatırım Ortamındaki Belirsizlikleri Giderdik Uluslararası Yatırımları Ülkemize Kazandırıyoruz 17

18 Teşvik Sistemini Etkinleştirdik Süper Teşvik Sistemini başlattık Yatırım döneminde yararlanılabilecek yatırıma katkı oranını %80 e çıkarttık Yatırıma katkı tutarının endekslenmesine imkan sağladık Kurumlar vergisi desteğinde avantajlı yatırıma katkı oranları ile sigorta primi işveren hissesinde uzun destek sürelerini kalıcı hale getirdik Stratejik yatırımlarda; yatırıma başlama tarihinden bağımsız olarak faiz desteği verilebilmesini mümkün kıldık Stratejik yatırımlar dışındaki yatırımlarda da inşaat işleri nedeniyle indirilemeyen KDV iadesini mümkün kıldık 18

19 Destek Unsurları Uygulama Süper Teşvik Sistemi Genel Teşvik Uygulama Bölgesel Teşvik Uygulama Öncelikli Yatırımların Teşviki Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Stratejik Yatırımların Teşviki Proje Bazlı Yatırımların (Süper) Teşviki KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Gelir Vergisi Stopajı Desteği Sigorta Primi Desteği 1 Faiz Desteği Yatırım Yeri Tahsisi KDV İadesi 10 Yıla Kadar Kurumlar Vergisi İstisnası Hazine Taşınmazının Bedelsiz Devri Enerji Tüketim Harcamalarının Karşılanması Ücret Desteği Sağlanması Yatırıma Ortak Olunması Alım Garantisi İzin, Tahsis, Ruhsat, Lisans Kolaylığı Altyapı Yatırım Desteği Faiz Hibe Desteği 19

20 Yatırım Maliyetlerini Düşürdük Süreçleri Kısalttık İmalat sanayi makine ve teçhizat yatırımlarının finansmanında kullanılan kredilere BSMV istisnası getirdik Sözleşmelerin tek nüshasından damga vergisi ve noter harcı alınması başta olmak üzere işlem vergilerine yönelik birçok iyileştirmeler yaptık Yatırım teşvik belgesi kapsamında; binalara 5 yıl süreyle, arazilere yatırım teşvik belgesi süresince emlak vergisi muafiyeti tanıdık Kuruluş işlemlerine ait başvuru evraklarının vergi dairesine elektronik olarak gönderilebilmesini mümkün kıldık Şirket kuruluş ve defter tasdik işlemlerinde alınan harçların odalar tarafından da tahsil edilmesini sağlayarak işlem süreçlerini kısalttık 20

21 Yatırım Ortamındaki Belirsizlikleri Giderdik İzaha Davet müessesesini getirerek inceleme öncesi mükellefe izahta bulunabilme imkanı sağladık Vergi teşviklerinden geriye dönük olarak yararlandırılmamaya ilişkin hükümleri VUK tan çıkararak güvenli bir yatırım ortamı oluşturduk Döviz kazandırıcı faaliyetlerde damga vergisi ve harç istisnası ihtilaflarını ortadan kaldırdık Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında uluslararası mevzuata uyum sağlayarak belirsizlikleri giderdik Transfer fiyatlandırması belgelendirme yükümlülüğünü tam ve zamanında yerine getirenlere örtülü kazanç dağıtımı nedeniyle yapılacak tarhiyatlarda vergi ziyaı cezasının yarısının alınmasını sağladık 21

22 Uluslararası Yatırımları Ülkemize Kazandırıyoruz Bölgesel yönetim merkezlerine kurumlar vergisi muafiyeti tanıdık ve belirsizlikleri giderdik Bu merkezlerde çalışanlara, Türkiye dışındaki kazançlar üzerinden döviz olarak ödenen ücretleri gelir vergisinden istisna ettik İleri teknolojiye sahip şirketlerin satın alınmasına ilişkin işlemleri damga vergisi ve harçtan muaf tuttuk Kamu özel işbirliği ile uluslararası ikili ve çok taraflı anlaşmalar kapsamında yapılan projelere ilişkin işlemleri döviz kazandırıcı faaliyet kabul ettik 22

23 Tasarrufları Artırma: BES Otomatik Katılım Özel Emekliliğin alternatif bir emeklilik olarak desteklenmesi Finansman çeşitlendirilmesi Yurt İçi tasarrufların artırılması imkanlarının 45 yaş altı zorunlu katılım Gelire bağlı olarak % 3 katkı payı TL devlet katkısı 2 ay içinde çıkma hakkı Emeklilikte sistemde kalanlara ilave birikimin %5 i AMAÇ DÜZENLEMELER Gelir vergisi istisnası sağlayarak bireysel emeklilik sistemi ile birikimli hayat sigortalarında daha uzun kalmayı teşvik ettik Bireysel emeklilik, gruba bağlı bireysel emeklilik ve işveren grup emeklilik sözleşmelerini damga vergisinden istisna tuttuk Menkul kıymet yatırım fon ve ortaklıkları ile emeklilik yatırım fonlarının para piyasası işlemlerine BSMV istisnası getirdik 23

24 Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Taşınır Rehni Kanunu Bilirkişi Kanunu 24

25 İhracata ve Ekonomiye Destekler 25

26 İhracat ve Ekonomiye Destek İhracata Yönelik Vergisel Teşvikler KDV İade Sistemini Etkinleştiriyoruz İhracata Yönelik Destekler Reel Sektöre Destekler 26

27 İhracat Desteklerini Artırdık İhracat potansiyeli yüksek firma yetkililerine iki yıl süreyle yeşil pasaport Gelirinin %85 ini yurt dışından elde eden hizmet işletmelerine çalışanları nedeniyle gelir vergisi stopajı teşviki Hizmet ihracının kapsamını genişlettik: ürün testi, sertifikasyon, veri işleme, veri analizi, mesleki eğitim hizmetlerini dahil ettik Yüksek ve orta yüksek teknolojili ürünlerin imalatına ilişkin işlemlere damga vergisi ve harç istisnası sağladık Yurt dışında tanıtım ve pazarlama ve fuarlara katılım için yapılan işlemlere damga vergisi ve harç muafiyeti getirdik 27

28 KDV İade Eylem Planı Haksız KDV iadelerinin önlenmesi Sadeleştirilmiş, Standart Uygulamalar Etkin, Hızlı, Doğru İade Odalar, Sektör Temsilcileri, Meslek Kuruluşları ve vergi dairleri ile toplantılar yaptık. Görüş ve öneriler doğrultusunda mevzuatı sadeleştiren ve uygulamaları kolaylaştıran Tebliğ değişikliği taslakları hazırladık. 28

29 KDV İade Eylem Planı Elektronik altyapıyı iyileştirdik Kamu kurumlarıyla veri paylaşımı konusunda protokoller imzaladık. İhtisas Vergi Daireleri kurduk Ankara da Anadolu ve Ankara İhtisas Vergi Daireleri İstanbul da Vatan İhtisas Vergi Dairesi KDV iade servislerinde çalışan personeli e-uygulamalar ve mevzuat güncellemeleri konusunda uzmanlaştırdık 29

30 İhracat Destekleri (2017 Yılı) 1 Milyar TL 3 Milyar TL İhracatın desteklenmesine yönelik ayrılan kaynağı 1 milyar TL den 3 milyar TL ye çıkarıyoruz. Mevcut desteklere ayrılan kaynağı artırıyor, yeni destek unsurlarını hayata geçiriyoruz. İhracatçımızın rekabetçi gücünü artıracak şekilde maliyetleri aşağı çeken destekler getiriyoruz. Teknoloji yoğun ürünlerin ihracatına ve ihracatın finansmanına destek sağlıyoruz. 30

31 Reel Sektör Destekleri (2017 Yılı) 31

32 Sosyal Güvenlik Prim Destekleri Sosyal Güvenlik İşveren Prim Destekleri Reel kesim destekleri içerisinde en büyük payı sosyal güvenlik işveren prim desteklerine veriyoruz yılında 22 milyar TL tutarında işveren primini karşılıyoruz. Bağ-Kur Prim Desteği BAĞ-KUR lu vatandaşlarımızın primlerini 5 puan indirdik. Esnafımızın ödediği primde 82 TL ila 530 TL arasında indirim sağladık. Bu destek için bütçemizden 1,5 milyar TL kaynak ayırdık. 32

33 Faiz Desteği Esnaf Kredileri Faiz Desteği 2017 yılında Halk Bankası aracılığıyla kullandırdığımız esnaf kredileri için faiz desteği olarak 1,3 milyar TL kaynak ayırdık. Tarımsal Kredi Faiz Desteği Ziraat Bankası aracılığıyla tarımsal kredilere verdiğimiz faiz destek tutarını %37 artırarak 2,4 milyar TL ye çıkartıyoruz. 33

34 KOBİ Destekleri Gençlerimize Hibe Faizsiz Kredi Desteği KOSGEB Destekleri Genç girişimcilerimize KOSGEB üzerinden hibe veya faizsiz kredi olarak 650 milyon TL kaynak ayırdık. Kendi işini kurmak isteyen gençlerimize proje karşılığı 50 bin TL ye kadar karşılıksız nakdi destek veriyoruz. Kendi işini kurmak veya geliştirmek isteyen gençlerimize ayrıca 100 bin TL ye kadar faizsiz kredi veriyoruz. KOSGEB üzerinden işletmelerimize 1,1 milyar TL destek: Markalaşma Kurumsallaşma Kapasite geliştirme Ar-Ge İnovasyon İşletmecilik 34

35 Yatırım Teşvikleri Diğer Destekler Yatırım yapan işletmelerimize sağladığımız destekler için bütçemizden 2017 yılında yaklaşık 600 milyon TL kaynak ayırıyoruz. Kurumlar vergisi indirimi başta olmak üzere çeşitli vergi indirimleri ve istisnaları sağlıyoruz. Turizm Sektörü Destekleri 2017 yılında turizm sektörüne verdiğimiz desteği yaklaşık 4 katına çıkararak bütçemizden 522 milyon TL kaynak ayırıyoruz. 35

36 Reform Gündemi 36

37 GÜNDEMDEKİ REFORMLAR Demokrasi ve Adalet Öncelikli Dönüşüm Programları Eğitim Kamu Yönetimi Reel Ekonomide Köklü Değişim Kamu Maliyesi 37

38 TEŞEKKÜRLER!