kolaylaflt rmak üzere Birleflmifl Milletler Kalk nma Program (UNDP) taraf ndan 1989 da oluflturulmufltur. Birleflmifl Milletler Çevre Program (UNEP)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "kolaylaflt rmak üzere Birleflmifl Milletler Kalk nma Program (UNDP) taraf ndan 1989 da oluflturulmufltur. Birleflmifl Milletler Çevre Program (UNEP)"

Transkript

1

2

3 8. Bilgi ve letiflim 8.1. Bilgi ve letiflimin Sürdürülebilir Kalk nmadaki Yeri Bilgi ve iletiflim, uluslar n geliflmiflli inin göstergesi olarak kullan lmaya bafllam flt r. Bilgi üreten, bilgiye ulaflan ve topluma yaymay baflarabilen ülkeler, yeni bilgilerin üretilmesi için gerekli kayna da haz rlam fl olmaktad r. Sürdürülebilir kalk nma, insan esas alarak bilgi toplumu olma yolunda ilerleyen ülkelerce gerçeklefltirilecektir. Bu yönde olumlu ad mlar n at labilmesi ancak bilginin verimli, etkin ve yayg n olarak üretim ve iletimiyle olanakl d r. Bilginin toplanmas, ifllenmesi ve yayg nlaflt r lmas, iklim de iflikli i ve biyolojik çeflitlilik gibi görece teknik konular n genifl toplum kesimlerince anlafl lmas kadar, ekolojik durumun saptanmas ve gerekli önlemlerin al nmas bak m ndan da önemlidir. Bilgi ve iletiflim ayn zamanda, yang n, deprem ve kas rga gibi afetlerin boyutlar n n saptanmas, önlem al nmas ya da müdahale edilmesi aç s ndan da önem tafl maktad r. Bilgi ve iletiflim uygulamalar, geliflmekte olan ülkelerde toplumsal refah n art r lmas için büyük potansiyele sahiptir. Halk sa l, özürlüler, cinsiyet ayr m n n önlenmesi, e itim ve yaflam boyu ö renme gibi konularda da bilgi ve iletiflim uygulamalar olanakl d r (Mansell ve Wehn, 1998) klim De iflikli i ve Biyolojik Çeflitlili in Korunmas Aç s ndan Bilgi ve l e t i fl i m Biyolojik çeflitlilik sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden biridir. Biyolojik çeflitlilik, yaln z yerel ve ulusal düzeylerde de il, küresel düzeyde de ele al nmas ve ülkelerin sorunlara ortaklafla çözüm bulmalar gereken bir konudur. Öte yandan iklim de iflikli i, ekosistemdeki de iflime ayak uyduramayan türlerin tehlikeye düflmesi aç s ndan biyolojik çeflitlili e do rudan etkide bulunmaktad r. klim de iflikli ine yol açan gazlar n denetimi, ülkelerin küresel sorumlulu u çerçevesinde ele al nmas ve ortak çal fl lmas gereken bir konudur. Bilgi ve iletiflim uygulamalar, çevresel verilerin küresel düzeyde h zla toplanmas, kullan c lara daha h zl ulaflt r lmas ve böylece iyi bir çevresel izleme sa lanmas bak m ndan önemlidir. Bu uygulamalardan biri olan "co rafi bilgi teknolojisi" h zla geliflmekte ve co rafi bilgilerin bilgi teknolojileriyle birlefliminin insan kaynakl sorunlar n çözümünde kullan lmas n sa lamaktad r. Bu teknolojinin özgül uygulamalar "co rafi bilgi sistemleri" (GIS) ve "küresel konumlama sistemleri"dir (GPS). GIS, geleneksel haritalardan al nan bilgilerin k tl klar n önlenmesi, afetlerin tahmin edilmesi ve küresel s nma gibi konularda kullan lmas olarak düflünülebilir. klim, toprak ve arazi gibi konularda farkl kaynaklardan elde edilecek bilgiler birlefltirilerek, yönetimde potansiyel kaynaklar n ve k s tlar n modellenmesi olanakl d r. Dünyadaki çevre koruma etkinliklerinde bilgi ve iletiflim teknolojileri (B T ler) kullan larak, bilgi a oluflturma ve bilgi de iflimi önemli yararlar sa layabilmektedir. "Sürdürülebilir Kalk nma A Program ", geliflmekte olan ülkelerde bilgi üreticileri ile bilgi kullan c lar aras ndaki bilgi al flveriflini

4 kolaylaflt rmak üzere Birleflmifl Milletler Kalk nma Program (UNDP) taraf ndan 1989 da oluflturulmufltur. Birleflmifl Milletler Çevre Program (UNEP) projelerinden Uluslararas Bilgi Referans Sistemi A (INFOTERRA) bilimsel, teknik, bibliyografik ve kurumsal kaynaklar için özel bir on-line sistemdir. A da, UNDP nin Sürdürülebilir Kalk nma A projesi ile iflbirli i içinde, 173 ulusal odak noktas bulunmaktad r. Türkiye de bu ifllevi Çevre Bakanl üstlenmifltir. UNEPnet ise, UNEP ve paydafllar n n çevresel bilgilere küresel eriflim için oluflturduklar, Internet temelli bir projedir (Mansell ve Wehn, 1998). Türkiye de halen, baflta Tar m ve Köyiflleri ile Orman bakanl klar olmak üzere, baz kamu kurumlar ve stanbul Büyükflehir Belediyesi gibi yerel yönetimler GIS i planlama aflamas nda kullanmaktad r. Bunlar n yan s ra, A ustos 1997 de bafllayan "Birecik Baraj ndan Etkilenen Nüfusun Yeniden Yer Seçimi, stihdam ve Ekonomik Yat r mlar çin Planlama ve Uygulama Projesi" kapsam nda GIS kullan larak, barajdan etkilenen nüfusun yeniden yerlefliminin mekansal, ekonomik, kültürel ve psikolojik boyutlar ele al nm fl, bu do rultuda bir dizi araflt rma, planlama, uygulama ve izleme-de erlendirme çal flmas tasarlanm flt r. Proje UNDP ve Birleflmifl Milletler G da ve Tar m Teflkilat 'n n (FAO) kat l m yla, bir dan flmanlar grubu taraf ndan yürütülmüfl ve yeni yerleflimler için uygun alanlar saptanm flt r Yoksulluk Aç s ndan Bilgi ve letiflim Sürdürülebilirlik çabalar, toplumsal bir varl k olarak insan n, yaflad çevrede toplumsal ve ekonomik refah n n art r lmas na yöneliktir. Bu nedenle, yaflad çevreyi tan mas ve yürüttü ü her türlü etkinli in sonuçlar konusunda bilinçli olmas insan için büyük önem tafl r. Bu ancak e itim yoluyla, bilgili insan yetifltirerek sa lanabilir. Bilgi üretemeyen toplumlar yoksullaflmakta, yoksullaflma sonucunda da, yaflamlar n sürdürebilmek için var olan kaynaklar bilinçsizce tüketmektedirler. Kaynaklar n h zl ve plans z tüketilmesi durumunda, yeni kuflaklar n geliflmesi için gerekli yat r mlar yap lamamakta, neyi nas l yapaca n bilmeyen toplumlar ac mas z bir yaflam savafl vermeye mahkum olmaktad r. Dünya çap ndaki yoksullu un azalt lmas nda yap lmas gereken en önemli ifllerden biri, maddi destek yan nda bilginin de yoksul ülkelere iletilmesi ve böylece üretmeye bafllamalar n n sa lanmas d r. Türkiye de yoksullukla mücadelede bilgi ve iletiflimin kullan lmas aç s ndan yap labilecek en iyi ifl, yoksul kesimlerin gelirlerini art r c projelere a rl k verilmesi olacakt r. Bu konuda Tar m ve Köyiflleri Bakanl n n Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu (TRT) ile birlikte yürüttü ü "Televizyon Yoluyla Yayg n Çiftçi E itimi Projesi" (YAYÇEP) bir örnek olarak verilebilir. Bu proje kapsam nda, Anadolu Üniversitesi taraf ndan kifliye sertifika verilmifltir Yönetiflim Aç s ndan Bilgi ve letiflim Yönetimde aç kl k, saydaml k ve hesap verebilirlik kültürünün yarat lmas nda bilgiye eriflim hakk n n güvenceye al nmas ve kamu yönetimindeki gizlilik gelene inin kald r lmas önemli etken olacakt r. Türkiye de çeflitli k s tlamalara

5 karfl n son dönemlerde baz geliflmeler yaflanmaktad r. Elektronik alandaki yeniliklerin kamu yönetimine uygulanmas nda ifadesini bulan bu geliflmeler, "e - d e v l e t" ve "e - y ö n e t i m" gibi tan mlamalarla an lmaktad r. Bu yenilikler kapsam nda, kamu kurum ve kurulufllar n n elektronik ortamda eriflilebilen web sayfalar haz rlamalar, yetki ve görev alanlar yla ilgili bilgilere ve yasal düzenlemelere bu sayfalarda yer vermeleri halk n bilgiye erifliminde bir aflamay oluflturmaktad r. Ayr ca, yasa tasar lar n n metinlerine TBMM nin web sayfas ndan ulafl labilmektedir. TBMM ile TRT aras nda Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Yasas n n 17. maddesine göre yap lan protokol uyar nca, TBMM nin çal flmalar Aral k 1994 ten beri TRT 3 kanal ndan TBMM TV ad yla yay nlanmaktad r. Birleflmifl Milletler (BM) Kamu Ekonomisi ve Kamu Yönetimi Bölümü ile Amerikan Kamu Yönetimi Derne i nin birlikte gerçeklefltirdi i, BM üyesi ülkelerin e - y ö n e t i m e geçifl kapasitelerinin de erlendirildi i 2001 tarihli bir araflt rmaya göre, Türkiye e-yönetim endeksi aç s ndan orta düzeydeki ülkeler aras nda yer almaktad r. Küresel endeksin 1,63 olarak hesapland bu araflt rmada, Türkiye 1,83 ile ortalaman n üzerindedir. Bu geliflmeler bilgi edinme hakk ve yönetimlerin bilgi verme yükümlülü ü aç s ndan bir anlay fl de iflimi yaratma potansiyeli tafl maktad r. Bilgiye eriflim hakk na iliflkin olarak, hukuksal güvence yoklu u yan nda, toplumsal koflullardan, siyasal kültür ve uygulamalar ile altyap yetersizliklerinden kaynaklanan sorunlar da yaflanmaktad r. Bu sorunlar n bafl nda, bilginin üretim ve paylafl m süreçlerine eriflimdeki engeller bulunmaktad r. Cinsiyet bu engellerden birini oluflturmaktad r. E itim yetersizli i ve ekonomik aç dan güçsüz konumda olmalar nedeniyle, kad nlar bilgi ve iletiflim teknolojilerine daha az eriflebilmektedirler. Kamu yönetimindeki merkeziyetçilik anlay fl bilginin üretilmesi, biriktirilmesi ve yay lmas süreçlerinde de sürmektedir. Bilgiler merkezi, kapal ve kat l ma aç k olmayan süreçlerle üretilmekte; bu durum, bilgi üretim ve bölüflümünde tekeller ya da iktidar odaklar yaratmakta; bilgi üretim ve bölüflümünde farkl kayg lar ve yönlendirmeler etkili olabilmektedir. Bu durum bilgilerin nesnelli i, güvenilirli i, do rulu u ve aç kl konusunda kuflkular uyand rmaktad r. TUENA Sonuç Raporu nda, yönetimde bilgi ve iletiflim teknolojilerin kullan m yla ilgili yap lanmalar incelenmifltir. Yap lan de erlendirmelerde ortaya ç kan en büyük sorunlardan biri, kamu kurumlar n n ellerindeki bilginin büyük bölümünün hâlâ elektronik ortama girmemifl olmas d r. Dolay s yla, birikmifl bilgiler at l olarak bekletilmekte, konuyla ilgilenenlerin bile kullan m na sunulamamaktad r. Türkiye nin kamu hizmetlerinde elektronik ortama geçmeye bafllam fl olmas önemli bir baflar d r, ama bu hizmetlerden yararlanma oran n art rmaya ve hizmetin kalitesini iyilefltirmeye yönelik çal flmalara da a rl k verilmesi gereklidir (TÜB TAK-B LTEN, 1999). Baflbakanl k n eflgüdümünde yürütülen e - D e v l e t çal flmalar kapsam nda, gizli olmayan belge ve bilgilerin elektronik ortama aktar lmas na ve bilginin saydaml n destekleyen uygulamalara bafllanm flt r. Bunlardan, e - i m z a i l e

6 güvenli ifllem yap lan uygulamalar aras nda, D fl Ticaret Müsteflarl n n evrak ak fl sistemini düzenleyen "Pilot Otomasyon Projesi" (POP); SPK ve MKB ile TÜB TAK-B LTEN in ortak uygulamas olan SPK- MKB Kamuyu Ayd nlatma Otomasyon Projesi yer almaktad r. Ayr ca, Türkiye deki hemen bütün kamu kurum ve kurulufllar web sayfalar nda yurttafllara bilgi sunmaktad r fl Dünyas ve Sanayi Aç s ndan Bilgi ve letiflim Geliflmifl ekonomilerin bir bölümünde, bilgi ça olarak da tan mlanan, teknoloji ve h z n etkin oldu u sanayi ötesi döneme geçifl süreci ilerlemektedir. Türkiye, kendi sanayi toplumunun oluflumunu tamamlama ve sanayi sonras toplum düzenine geçifl haz rl klar n bafllatma göreviyle karfl karfl yad r. Dünyadaki önemli ve h zl geliflmeler de dikkate al nd nda, Türkiye'de fiyat istikrar ile adil ve sürdürülebilir kalk nma ortam n n bir an önce sa lanmas na gerek vard r. Ülkemizin de iflen dünyada daha ileri aflamalara ulaflma, ekonomik ve toplumsal refah göstergelerini daha da gelifltirme hedefi tüm temel alanlarda yeni çabalar ve kapsaml dönüflümleri gerektirmektedir. Avrupa Komisyonu 22 fiubat 1999 da, Avrupa-Akdeniz bilgi t o p l u m u n u gelifltirmek ve bu alanda ülkeler aras ndaki farklar gidermek amac yla kapsaml bir bölgesel giriflimi onaylam flt r. Bu giriflimin sonucu olarak, aralar nda Türkiye nin de bulundu u Akdeniz ülkeleri temsilcileri taraf ndan Avrupa Komisyonu'na yap lan resmi taleplerin sonucunda ortaya ç kan ve Avrupa komisyonu taraf ndan yürütülen küresel bilgi toplumunun oluflturulmas na yönelik en büyük proje olan EUMEDIS projesi bafllat lm flt r. Bilgi toplumunun oluflturulmas için gerekli temel kaynaklar n sa lanmas n amaçlayan projenin ilk aflamas nda, Avrupa-Akdeniz bilgi toplumuna yönelik uyumlu hükümet stratejileri oluflturmak amac yla, Akdeniz Ülkeleri Bilgi Toplumu Odak Noktalar A, Avrupa Araflt rma A ve Akdeniz araflt rma a lar aras nda Internet tabanl bir ba lant n n finansman sa lanacakt r. Bu ba lant sayesinde Akdeniz ülkelerinde Internet kullan m artmakla kalmayacak, Barcelona süreci üyeleri aras nda iflbirli ine yönelik her tür uygulaman n tafl nabilece i yüksek kapasiteli bir a da oluflturulacakt r. "Bilgi ve letiflim Teknolojilerinin Sanayi ve Yenilik Yaratma Alan "nda Internet tabanl sanal firmalar, bilgi teknolojisi yeniliklerini ifl yaflam na aktaran projeler, bilgi teknolojisine dayal sanayi üretim projeleri ve yüksek ifllem h zl sanayi uygulamalar gibi, ifl süreçlerinde bilgi teknolojisi çözümleri desteklenmifl olacakt r. Bu giriflim için yap lan proje ça r lar na gelen yan tlar de erlendirilmifl ve 12 sinde Türk ortaklar n bulundu u 16 proje kabul edilmifltir E itimde Bilgi ve letiflimin Önemi nsana yap labilecek en büyük yat r m bilgi üretmek, üretilen bilgiyi do ru ve yeterli düzeyde aktarmak ve bu sayede kiflinin bilgi üretmesine olanak tan makt r. Bu nedenle, bilginin üretilmesi kadar iletilmesi de önem kazanmaktad r. Bilgi toplumu olma yolunda ilerlemifl ülkeler bilginin iletilmesi ve bireyin bilgiye ulaflabilmesini sa lama yönünde önemli baflar lar elde etmifllerdir. E itim ve ö renme, okuldan ayr lmayla sona ermeyen ve yaflam boyu süren bir olgudur. E itimde B T lerin kullan m nda, ö retmeden çok ö renme olgusu

7 önem kazanmakta, ö retmen bilgi ve deneyimlerini ö renciye aktararak bu sürece katk da bulunmaktad r. Kuramsal anlat m n çok zor oldu u konu ve nesnelerin televizyon, video, CD-ROM gibi B T ler kullan larak aktar lmas, konunun görsel olarak da anlafl lmas aç s ndan önemlidir. Internetin yayg nlaflmas yla uzaktan e itim yeni bir boyut kazanm flt r. Internetin kullan m ndan önce, genellikle uydular ya da kiral k hatlar üzerinden video konferans yöntemiyle sürdürülen uzaktan e itimin ilk yat r m ve iflletim maliyetleri çok yüksekti. Internetin yayg nlaflmas, maliyetin düflürülmesinin yan s ra, etkileflim ve zengin görsel malzeme kullan m olanaklar da sa lam flt r. Uzaktan e itimin dünyada en yayg n kullan ld ülkeler ABD, Avustralya ve ngiltere dir. Bunun temel nedenlerinden biri, bilgi toplumunda gerekli olan yeni niteliklere sahip iflgücüne olan gereksinimdir. Böylece, gereksinim duyulan nitelikleri eski iflgücüne kazand rarak, bir yandan iflsizlik sorununun çözümüne katk da bulunmak, öte yandan teknolojik üretimin ivmesini korumak olanakl olmufltur. E itimli iflgücü yetifltirmede en önemli kaynaklardan biri de kütüphanelerdir. Bilgisayar teknolojisinin h zla geliflti i günümüz dünyas nda uygun yaz l mlar sayesinde en uzak mesafedeki bir kütüphaneye bile girip bilgi aramak ve bu bilgiyi elde etmek mümkündür. Kütüphanecilik kavram da bu sayede de iflime u ramakta, geleneksel kütüphanecilik yerini yavafl yavafl e - k ü t ü p h a n e c i l i k e b rakmaktad r. Bunun yan nda, milyonlarca sayfal k dergi, kitap vb. yay nlara da Internet üzerinden ulafl labilmektedir. Bilgiye eriflimdeki zorluklar bu sayede yavafl yavafl ortadan kalkmaya bafllam flt r. Bugün geliflmifl ülkelerde bilgiye ulaflman n en kolay yolu Internet teknolojisinden geçmektedir. Bu teknoloji, e itim dönemindeki gençlere birkaç tufl ile dünyan n en büyük kütüphanelerine eriflme olana vermektedir. Türkiye nin de ö renci ve gençlerine bu olana sunmas gerekir. Çünkü ülkenin kalk nmas herkesin e itim ve kültürel yaflamdan pay alabilmesine ba l d r. Bunun yolu ülkenin ulafl lmas en zor köflelerine kadar uzanan bir altyap n n kurulmas d r. Türk Telekom un yasal tekeli alt nda kurdu u kendi TTNet omurgas alternatifi ve yede i olmadan çal flmaktad r. Özel giriflimi s n rlayan altyap tekelinin bir an önce kald r lmas, e itimdeki rolüne TUENA da özel önem verilen Internetin yayg nlaflmas için gereklidir Veri ve Bilgi Üretimi, Depolanmas ve Kullan m Veri, bilgi üretiminde kullan labilecek en küçük birim olarak tan mlanabilir. Standardizasyonu sa lamak için, veri konuyla ilgili uzman kiflilerce üretilmelidir. Kullan lan verinin güvenilirli ini ve saydaml n art rmak için, hangi kurum/kurulufl taraf ndan, ne amaçla ve hangi yöntemlerle üretildi i topluma aç klanmal d r. Günümüzde Türkiye de veri üretiminin farkl standartlarda yap lmas veriden bilgi üretmekte karfl lafl lan bir sorun olarak ortaya ç kmakta, verinin dönüfltürülmesi zaman kayb na yol açmakta ve bazen veri kay plar n da beraberinde getirmektedir. Ayn konularda çal flan kurum, kurulufl, üniversite, STK lar ve firmalar aras nda veri üretiminde standardizasyonun sa lanmas ve yinelemelerin önlenmesinde iletiflim büyük önem tafl maktad r.

8 Sürdürülebilir kalk nma için gerekli olan bilgi üretme ve iletme kapasitesi aç s ndan, Türkiye özellikle Rio Zirvesi sonras nda önemli ilerlemeler kaydetmifltir. Bu dönüflümde Avrupa Birli i ne (AB) adayl k sürecinin de önemli pay vard r. AB müktesebat na uyumun gerektirdi i de ifliklikler (yasa, yönetmelik vb.) gerçeklefltirilmeye çal fl lmaktad r. Veri ve bilgi varl n art rmak, ekonomik, toplumsal ve çevresel kararlar bu veri ve bilgilere dayanarak üretmek ve var olan bu bilgileri kararlardan etkilenecek yurttafllarla paylaflmak anlay fl na dayal AB politikalar Türkiye nin sürdürülebilir kalk nma politikalar na da yön vermektedir (Cerit Mazlum, 2000). Türkiye de son dönemlerde sürdürülebilir kalk nma politika ve uygulamalar na yön verecek ekonomik, toplumsal ve çevresel veri ve bilgi varl artmaktad r. Bu veri ve bilgiler kamu kurum ve kurulufllar, üniversiteler, STK lar ve özel kesim taraf ndan üretilmektedir. Devlet statistik Enstitüsü (D E) ve Devlet Planlama Teflkilat (DPT) ekonomik, toplumsal ve çevresel konularda istatistikler haz rlamaktad r. Bunun yan nda, bütün kamu kurum ve kurulufllar kendi görev alanlar yla ilgili verileri derlemekte ve bilgiye dönüfltürmektedir (Cerit Mazlum, 2000). Çevre Bakanl da çevreyle ilgili veri ve bilgileri yay mlamaktad r. Bunlar aras nda, TAI taraf ndan desteklenen Ulusal Çevre Veri Taban, Türkiye Çevre Atlas, l Çevre Sorunlar ve Öncelikleri Envanteri, Çevreyi Öncelikle Etkileyen Baz Sanayiler ve Temel Sektör Faaliyetleri bulunmaktad r. Çevre durumuyla ilgili bilgiler aç s ndan pek çok ülkede haz rlanmakta olan ve OECD taraf ndan da t lan çevre durum raporlar ülkemizde il çevre müdürlükleri taraf ndan iller düzeyinde h a z r l a n m a k t a d r. Çevreyle ilgili veri ve bilgi üretme ve iletme aç s ndan belirtilmesi gereken bir baflka geliflme de, Türkiye nin Avrupa Çevre Ajans ile Avrupa Bilgi ve Gözlemevi A na kat lma yolunda att ad mlard r. Böylece, AB ve Türkiye aç s ndan çevresel veri ve bilgilerin uyumlu duruma getirilmesi ve Türkiye nin AB çevre bilgi sistemlerine kat lmas sa lanacakt r. Konuyla ilgili anlaflmalar 9 Ekim 2000 de Brüksel de AB ile Türkiye aras nda imzalanm fl olup, TBMM de onaylanmay beklemektedir. Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Plan nda (UÇEP) çevreye iliflkin veri ve bilgilerden yeterince yararlan lamad, bütçelerin yetersizli i, yetkilerin ve bilgilerin afl r merkeziyetçi yap da oluflu ve e itim sisteminin içeri inde çevrenin az yer tutmas bu alandaki sorunlar olarak belirtilmifltir letiflim Yöntemleri ve Araçlar letiflim yöntemleri sözel, yaz l ve görsel olarak üçe ayr labilir. Sözel iletiflim telefon (sabit telefon, cep telefonu, mobil telefon), radyo, panel, konferans; yaz l iletiflim kitap, gazete, dergi, posta, telgraf, Internet (e-posta, e-ticaret vb.); görsel iletiflim de televizyon, teleteks, video, Internet, CD-ROM gibi araçlarla sa lanmaktad r. Kitle iletiflim araçlar sürdürülebilir kalk nma bilincinin yay lmas nda etkin bir rol oynar. Özellikle ekonomik kaynaklar n s n rl olmas nedeniyle, toplumun

9 her kesiminin e itim olana ndan yararlanmas istenilen ölçüde gerçekleflememektedir. Ayr ca ulafl m, nüfus ve co rafi koflullar da e itimin yeterli ölçüde sa lanmas n engelleyen etmenler aras nda yer almaktad r. Radyo ve televizyon yay nc l konusunda bazen çeliflen isteklerin ve farkl beklentilerin ortaya ç kmas, medya demokrasisi olarak adland r lan yeni bir demokrasi anlay fl n gündeme getirmifltir. Medya demokrasisi anlay fl ve yaklafl m çerçevesinde, siyasal yönetimlerin iktidar gücünü televizyonlar üzerinde bask unsuru olarak kullanmamalar gerekmektedir. Özgürlükçü ve ço ulcu yay nc l n temel niteli i, medya ile siyasal yönetimler aras nda organik bir iliflkinin bulunmamas d r. Bununla birlikte, siyasal yönetimler yay nc l k alan nda düzenleyici rol oynayabilirler. Özellikle 1992 sonras nda Türkiye de say lar h zla artan özel radyo ve televizyonlar n yay nlar n n düzenlenmesi aç s ndan Anayasa n n 133. maddesi de ifltirilerek radyo ve televizyon yay nc l nda TRT tekelinin kald r lmas ve 3984 say l Radyo ve Televizyonlar n Kurulufl ve Yay nlar Hakk nda Kanun'un ç kar lmas, devletin ve siyasal yönetimlerin bu alandaki düzenleyici rolünü ön plana ç karm flt r. Burada üzerinde önemle durulmas gereken nokta, düzenleyici rolün medyaya müdahale yetkisi olarak anlafl l p alg lanmamas d r. Devletin düzenleyici rolü çerçevesinde, ço ulcu medyan n da, toplumsal ve yasal sorumluluklar n n bilincinde olacaklar bir yay nc l k anlay fl n egemen k lmalar özel bir önem tafl maktad r. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu bu amaçlara yönelik olarak kurulmufl özerk bir kurumdur Sorumluluk Sahibi Bilgi Toplumlar n n Oluflturulmas Türkiye de sürdürülebilir kalk nmayla ilgili veri ve bilgi üretimi ile bunlar n iletimi alan nda baz geliflmeler kaydedilmekle birlikte, yurttafllar n kendilerini ve yaflad klar çevreyi ilgilendiren bilgilere eriflimi konusunda eksiklikler sürmektedir. Ülkemizde halk n kamu yönetimlerinin elinde bulunan ve kendilerini ilgilendiren bilgilere eriflimi konusunda bir hukuksal düzenleme ya da çerçeve bulunmamaktad r. Halk n kamu yönetimlerinden bilgi talepleri daha çok yöneticilerin ya da kamu görevlilerinin inisiyatifleri çerçevesinde karfl lanmakta ya da yan ts z b rak lmaktad r. Baflka bir deyiflle, bilgi edinme ya da bilgilendirilme hakk n güvenceye alan bir hukuksal düzenleme yoktur (Cerit Mazlum, 2000). Kamu yönetimlerinin elinde bulunan bilgiye eriflimle ilgili talepler konusunda yararlan labilecek güvencelerden biri A n a y a s a n n 74. maddesinde düzenlenen dilekçe hakk d r. Bu maddeye göre, "Vatandafllar, kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve flikayetleri hakk nda yetkili makamlara ve TBMM ye yaz ile baflvurma hakk na sahiptir. Kendileriyle ilgili baflvurular n sonucu dilekçe sahiplerine yaz l olarak bildirilir." Bu hükümler 3071 say ve 10 Kas m 1984 tarihli Dilekçe Hakk n n Kullan lmas na Dair Kanun da da yinelenmifltir. Bu maddenin bilgi ve belgelere ulaflma hakk çerçevesinde kullan labilece i ve bu maddeye dayanarak kamu yönetimlerinden bilgi talebinde bulunulabilece i görüflü baz yazarlarca dile getirilmekte ve halen bu amaçla kullan labilmektedir (Turgut, 1998).

10 Dilekçe hakk na iliflkin bu madde hükmünde 20 Ekim 2001 de yap lan bir de ifliklikle, karfl l kl l k gözetilmek kofluluyla, yabanc lara da kendileri ya da kamuyla ilgili dilek ve flikayetleri hakk nda yetkili makamlara ve TBMM ye yaz yla baflvurma hakk tan nm flt r. Çevresel etki yaratabilecek etkinlikler hakk nda bilgilere ulaflma gereklili inin ve halk n kat l m n n öngörüldü ü yönetmelikler çevre mevzuat nda yer almakla birlikte, uygulamada birtak m eksiklikler görülmektedir. Özellikle, halk n yak n çevresindeki de iflikliklerde söz sahibi olmas aç s ndan kat l m n n sa lanmas na yönelik çabalar n art r lmas gereklidir. Çevreyle ilgili bilgilere eriflme hakk konusunda ilerleme sa layabilecek bir ad m TBMM gündeminde bulunan "Çevre Kanununun De ifltirilmesi Hakk nda Kanun Tasar s " ile at labilecektir. Bu tasar çevreyle ilgili bilgilere eriflim hakk n düzenlemekte ve buna iliflkin yol ve yöntemleri tan mlamaktad r. Çevreyle ilgili bilgi ve belgelere ulaflma hakk n n hukuksal güvencesi aç s ndan AB süreci önemli rol oynamaktad r. Nihai hedef olarak çevresel bilgiye eriflimi gerçeklefltirebilmek için Türkiye de gerekli yasal, teknik ve yönetsel altyap n n oluflturulmas amac n güden AB Müktesebat n n Üstlenilmesine liflkin Türkiye Ulusal Program, Baflbakanl k a ba l Avrupa Birli i Genel Sekreterli i taraf ndan 2001 y l nda haz rlanm flt r. Avrupa da, sürdürülebilir kalk nma çerçevesinde bilgi toplumu oluflumunu gerçeklefltirme politikas yla yola ç k larak "E-Europe Eylem Plan " projesi bafllat lm flt r. Bu plan çerçevesinde, 2002 y l na kadar bütün okullar Internete ba lanacak, bütün ö retmenlerin B T lere iliflkin becerileri gelifltirilecek, çal flma hayat nda iyileflmeler sa lanacak ve kamu hizmetlerinde yurttafllara daha iyi hizmet sunmak ana amaç olacakt r. AB "e - E u r o p a" benzeri bir eylem plan n n Türkiye ve di er aday ülkeler taraf ndan da haz rlanmas karar n alarak, bu giriflime "e - E u r o p a +" ad n vermifltir. Bu ba lamda, AB de al nan kararlar n Türkiye de de gerçeklefltirilmesi ve bilgi toplumu olmak için gerekli etkinliklerin yaflama geçirilmesini sa lamak amac yla, Baflbakanl k taraf ndan "e - T ü r k i y e" projesi bafllat lm flt r. E - T ü r k i y e'nin önemli bir aya "e - D e v l e t"in kurulmas d r. E-Devlet, günlük hayatta sunulan hizmetlerde yurttafllara kolayl k getirmek ve bu çerçevede bireylerin refah n art rmak amac yla bafllat lm fl bir projedir. Bu çerçevede, devletin yeniden yap land r lmas, toplumun e itim ve sa l k düzeyinin yükseltilmesi, bilim ve teknoloji yetene inin güçlendirilmesi, yeni teknolojilerin gelifltirilmesi ve fiziksel altyap n n iyilefltirilmesi büyük önem tafl maktad r. E-Devlet, kamu kurulufllar, yurttafllar ve ticari kurulufllar aras ndaki bilgi, hizmet ve mal al flverifllerinde bilgi teknolojileri yard m yla performans ve verimlilik art fl n hedefleyen devlet modeli olarak tan mlanmaktad r. E - T ü r k i y e yi yaratmak için bir dizi projenin tamamlanmas gerekmektedir. Bu projelerde birçok kurumun sorumlulu u bulunmaktad r. TC Yurttafll k Numaras n n verildi i MERN S Projesi, birçok kurum ve kurulufl taraf ndan yap lan projelerin birleflim anahtar olarak düflünülmektedir. E-Devlet ile devletin saydamlaflmas, h zl ve etkin bir biçimde iflleyiflinin sa lanmas, her düzeyde

11 yurttafl n yönetime kat l m n n sa lanmas, kurumlar aras nda bilgi al flverifli sa lanarak ifl ve veri yinelemelerinin önlenmesi, kamunun hizmet verdi i yurttafllar n yaflamlar n n kolaylaflt r lmas, karar vericilerin bilgiye dayal karar verme süreçlerinin gelifltirilmesi ve h zland r lmas amaçlanmaktad r. E - D e v l e t e geçmekle, demokrasinin geliflmesi için gerekli birçok olana n yarat laca na, seçimler, iyi yönetiflim ve saydaml k ile kat l mc l k konular nda önemli ilerlemeler sa lanaca na inan lmaktad r AB ye Uyum Sürdürülebilir kalk nmaya yönelik etkin, kat l mc ve demokratik politikalar n oluflturulmas ndaki rolünden dolay, bilgi ve iletiflim AB nin çevre politikalar n n da önemli bileflenlerinden ve öncelik alanlar ndan birini oluflturmaktad r. AB hem bilginin üretilmesi, ifllenmesi ve karar alma süreçlerinde etkili biçimde kullan lmas hem de bu bilginin yurttafllarla paylafl lmas yla ilgili politikalar üretmekte, mevzuat oluflturmakta ve gerekli kurumlar kurmaktad r. AB Müktesebat n n Üstlenilmesine liflkin Türkiye Ulusal Program nda da ifade edildi i gibi, AB politikalar ve mevzuat üyelik sürecinde olan Türkiye nin politikalar n n oluflturulmas nda önemli rol o y n a m a k t a d r. AB nin iletiflim teknolojilerinin kullan m n n ekonomik ve toplumsal alanda ortaya ç kard f rsatlardan yararlanma konusunda bafllatt e-europa g i r i fl i m i özellikle Internet alan nda yeni ekonomi için gerekli altyap y kurmay amaçlamaktad r. Avrupa y dünyadaki en dinamik ve rekabet gücü yüksek pazar durumuna getirmek gibi iddial bir amac olan bu giriflim, benzer bir plan uygulamas n n sürdürülebilir kalk nma için gerekli olaca düflüncesini aday ülkelerde de yayg nlaflt rm flt r. AB ye aday ülkelerin e - E u r o p a+ çal flmalar na davet edilmesi, bu ülkelerin özel durumlar na yönelik bir eylemdir. Bu plana göre aday ülkeler, Bilgi toplumunun temellerinin oluflturulmas n n h zland r lmas, Daha ucuz, daha h zl, daha güvenli Internet, nsan kayna na yat r m, Internet kullan m n n özendirilmesi, konular nda belirlenen hedeflere ulaflmak için 2003 y l sonuna kadar siyasi kararl l k göstermeyi kabul etmifllerdir. Türkiye de bilgi toplumunun temel yap tafllar n oluflturma çal flmalar telekomünikasyon pazar ndaki tekelleflme sona erdirilerek h zland r labilir. Telekomünikasyon pazar, ses iletimi ve altyap d fl nda rekabete aç lm flt r. Var olan yasalar ve düzenlemeler çerçevesinde, Aral k 2003 sonundan bafllayarak, söz konusu alanlarda da tekelin sona ermesiyle pazar tamamen serbestleflmifl o l a c a k t r. AB ye uyum sürecinin daha etkin bir biçimde sürdürülebilmesi için, bu de iflim ve geliflim sürecinin toplumun her kademesi taraf ndan benimsenerek uygulanabilmesi, bunun için de, her fleyden önce uyum sürecinin çeflitli aktörleri aras nda daha genifl kapsaml ve daha s k bir iletiflim ve ilgili taraflar n bu süreçte "kat l mc " olarak yer alabilmesi sa lanmal d r. Bu ifllevle iliflkili olarak,

12 AB kavram ve de erlerinin halk taraf ndan alg lanmas, tart fl lmas ve benimsenmesi de büyük önem tafl maktad r. Çünkü, özünde AB üyeli i bir toplumsal de iflim ve geliflim sürecidir. Bu gereksinimlerden yola ç karak Avrupa Birli i Genel Sekreterli i taraf ndan gelifltirilen "e u - t u r k e y" projesiyle, kamu kurum ve kurulufllar, özel sektör, üniversiteler, STK lar, bas n-yay n kurulufllar ve konuyla ilgili tüm bireylerin hem kendi aralar nda hem de AB kurumlar ile iletiflimi sürdürülebilmelerini amaçlayan bir iletiflim platformu oluflturulmaktad r. Bu platformla hedeflenenler aras nda Avrupa bütünleflme sürecine ilgiyi art rmak, AB mevzuat na uyum süreçlerini daha verimli olarak sürdürmek, bu süreçlerin genifl gruplar taraf ndan izlenmesini sa lamak, bunlara farkl gruplar n kat l m n sa lamak, AB adayl k sürecinde e itici/bilgilendirici olmak, toplumun farkl kurumlar aras nda etkileflim sa lamak, e-türkiye p r o j e s i n e katk da bulunmak gibi etkinlikler yer almaktad r Bilgi ve letiflim Alan nda Uluslararas Geliflmeler 1995 te kurulan Birleflmifl Milletler Bilim ve Teknoloji Komisyonu na (UNCSTD) ba l Bilgi Teknolojileri ve Kalk nma Çal flma Grubu taraf ndan, geliflmekte olan ülkelerde B T lerin halk n sosyal, siyasal ve kültürel yaflant s na ve ekonominin bütün sektörlerine toplumsal ve ekonomik etkilerini daha iyi tan mlayabilmek amac yla bir araflt rma bafllat lm fl ve flu iki temel sonuca ulafl lm flt r (Mansell ve Wehn, 1998): Yenilikçi "bilgi toplumu"nun oluflturulmas na büyük katk sa layacak ulusal bilgi altyap s n kurmak amac yla B T'lere yap lacak yat r m n maliyeti yüksek olabilir, ama bunu yapmaman n maliyeti çok daha yüksektir. Geliflmekte olan ülkelerin yenilikçi "bilgi toplumu"nu kurmak ve ulusal bilgi ve iletiflim altyap s n kullanmaktaki bafllang ç noktalar büyük farkl l klar g ö s t e r m e k t e d i r. Çal flma Grubu bu sonuçlara dayanarak afla daki bulgulara ulaflm flt r: Her ülkenin sürdürülebilir kalk nma hedeflerine yönelik bir ulusal B T ler politikas oluflturmas ve uygulamas gerekmektedir. Geliflmekte olan ülkeler küresel bilgi altyap s na kat ld kça, her ülke B T'lerin toplumsal ve ekonomik yararlar n en üst düzeye ç karacak ve risklerini denetim alt nda tutacak etkin yöntemler bulmak zorundad r. B T'leri etkin olarak üretme ve kullanma kapasitesini gelifltirebilmek için politikalara, mevzuata, e itime ve teknoloji araflt rma programlar na öncelik verilmelidir. E er hükümetler ve öteki paydafllar B T lerle ilgili etkili ulusal stratejiler oluflturup, uygulamaya koyarlarsa, yeni teknoloji ve hizmetler zengin ve yoksul ülkeler aras ndaki aç kl n kapanmas na yard mc olacakt r. Bu stratejiler B T'lerin kullan m güçlükleri ile veri ve bilginin kalk nma öncelikleri aç s ndan vazgeçilmez olan anlaml bilgiye dönüfltürülmesine odaklanmal d r. OECD taraf ndan yap lan araflt rmalara göre, y ll k milli gelir art fl oran B T lere yap lan yat r mlarla do rudan iliflkilidir. Bu çerçevede, ekonomik büyümeyi h zland rmak ve iflgücü verimlili i ile kullan m oranlar n art rmak için

13 B T lere ve insan gücüne yat r m yap lmas, yarat c l n ve giriflimcili in desteklenmesi gerekmektedir. Günümüzde ulusal geliri yüksek ülkeler B T lere daha fazla yat r m yapmaktad r. Geliflmifl ve geliflmekte olan ülkeler aras ndaki ekonomik fark n daha da artmamas için, geliflmekte olan ülkelerde B T yat r mlar özendirilmeli ve e-ekonomi nin temel baflar faktörleri sa lanmal d r. Türkiye deki biliflim sektörünün ulusal gelire oran % 0,8 dolay ndad r. Bu oran Bat Avrupa da ortalama % 2,5, ABD de ise yaklafl k % 4,5 tir. Bu ülkelerle bir yar fl ortam nda oldu umuz düflünülecek olursa, ayn bilgi a ndan yararlanmak için Türkiye deki oran n en k sa sürede en az 3 ya da 4 kat na ç kmas gerekmektedir. Gene 2000 verileri temel al nd nda, Türkiye de bilgi ve teknoloji alan nda kifli bafl na yat r m ve harcamalar yaklafl k 55 euro oldu u halde, Bat Avrupa da ortalama 514 euro, ABD de ise eurodur Türkiye de Bilgi ve letiflimin Son On Y lda Geliflim Süreci Sosyo-Ekonomik De iflme Türkiye Rio Zirvesi nden beri bilgi üretimi ve iletiflim aç s ndan belirli bir yol alm flt r. Özel radyo ve televizyon kanallar, Internet, bilgisayar kullan m gibi alanlarda önemli geliflmeler yaflanm flt r ve yaflanmaktad r. Dolay s yla, bilgi ve iletiflim bir sektör durumuna gelmifl ve bu alana yat r m yapan kurulufllar n say s da artm flt r. Örne in, günümüzde Türkiye de bölgesel ve yerel olmak üzere 261 televizyon ve radyo yay n yapmakta, abone say s 20 milyona yaklaflan dört adet mobil telefon iflleticisi bulunmaktad r. letiflim yöntemleri teknolojik geliflmeye ba l olarak büyük bir de iflim ve geliflim yaflamaktad r. Örne in son on y lda sözel iletiflim araçlar nda sabit telefon kullan m ndan cep telefonu kullan m na do ru önemli bir de iflim yaflanmaktad r. Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu nun Bilgi Teknolojileri Yayg nl k ve Kullan m Araflt rmas na göre, 1997 ile 2000 aras nda Türkiye de sabit telefon kullan m % 81,8 den % 86,9 a, cep telefonu kullan m oran da % 10,1 den % 50,2 ye yükselmifltir. Ayn biçimde, on y l önce yaz l iletiflimin vazgeçilmez arac olan posta yerini Internete (e-posta) b rakmaya bafllam flt r. Bununla birlikte, ülke genelinde Internet üzerinden posta gönderiminin cep telefonuna geçifl kadar h zl geliflmedi i görülmektedir de bilgisayar sahipli i % 6,5 ve Internet sahipli i % 1,2 iken, 2000 y l nda bu de erler s ras yla % 13,2 ve % 7 ye yükselmifltir (TÜB TAK-B LTEN, 2000). Türkiye de iletiflim alan nda bir geçifl süreci yaflanmaktad r. Nitekim, 1992 de Türkiye de adet yurtiçi mektup, posta ve tebrik kart gönderilmiflken, 2000 y l nda bu say e gerilemifltir. Bu gerilemenin en büyük nedenlerinden biri, Internet ve öbür iletiflim araçlar n n geliflmesine koflut olarak iletiflimde ortaya ç kan de iflimdir. Haberleflme sektörüne sa lanan krediler Temmuz 2001 verileriyle trilyon TL olarak gerçekleflmifl ve sektör toplam kredilerden % 5,3 oran nda pay alm flt r. Bu oranla, tekstil ve ürünleri, toptan-perakende ticaret ve inflaat sektöründen sonra kredi pazar ndan en fazla pay alan sektör durumundad r.

14 Internetin geliflmesiyle birlikte e - t i c a r e t in önemi de artm flt r. Türkiye de e - t i c a r e t i desteklemek ve gelifltirmek amac yla 1996 da Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurumu kurulmufltur. Ayr ca, Türkiye Biliflim Derne i de e - t i c a r e t i n yerel düzeyde gelifltirilmesi için çal flmaktad r. Derne in el sanatlar ürünlerinin Internet üzerinden pazarlanmas için 1998 de bafllatt e-kent projesi Denizli de baflar yla uygulanmaktad r. Geliflmekte olan ülkelerde k s tl kaynaklar n etkin kullan labilmesi için, bilgi ve iletiflim yat r mlar aras nda tek merkezden eflgüdüm sa lanmas, kamu kurum ve kurulufllar nda bilgi ve iletiflim projelerinin öncelikli olarak de erlendirilmesi ve bu projelerin eflgüdümünü sa layacak bir kurumsal yap ya yönelinmektedir. Bu yap y oluflturmak üzere, TBMM ye 28 May s 2002 tarihinde, "Biliflim Komisyonu" kurulmas yönünde bir öneri verilmifltir. B T lerin kalk nman n de iflmez koflulu olarak gösterildi i Sekizinci Befl Y ll k Kalk nma Plan nda, e itim, sa l k, sosyal güvenlik, bilgi güvenli i, imalat, sanayi, savunma, KOB ler, AR-GE, telekomünikasyon, tar m, ulaflt rma, enerji, tapu kadastro, adalet, emniyet, yerel yönetimler ve kamu yönetimi alanlar nda etkinlik sa lanmas için bilgi ve iletiflim teknolojilerine önem verilmesi gerekti i vurgulanm flt r. Planda elektronik ticaret, fikri haklar, bilgi güvenli i, üniversitesanayi iflbirli i, kamuda bilgi altyap s n n oluflturulmas, risk sermayesi, yerel bilgi a lar gibi konularla ilgili olarak acil düzenlemeler yap laca da belirtilmifltir (DPT, 2001b) Yasal ve Yönetsel Düzenlemeler Radyo ve televizyon yay nlar n düzenlemek, RTÜK ün görev, yetki ve sorumluluklar na iliflkin esaslar belirlemek amac yla 13 Nisan 1994 tarihinde 3984 say l Radyo ve Televizyonlar n Kurulufl ve Yay nlar Hakk nda Kanun y ü r ü r l ü e girmifltir. O günden bu yana yaflanan deneyimler, ortaya ç kan sorunlar ve bu sorunlar n çözümüne iliflkin toplumun çeflitli kesimlerinde, bas n-yay n kurulufllar nda ve kamuoyunda oluflan öneri ve beklentiler dikkate al narak yasa 2002 de gözden geçirilmifl ve de ifltirilmifltir. Hem Türk Telekom'un özellefltirilmesi hem de sektörde rekabetin düzenlenmesinin önünde önemli bir engel olan yasal altyap n n yönetmelikler yoluyla düzenlenemeyece i k sa zamanda anlafl lm flt r. Bu nedenle sektöre iliflkin yasalar n de ifltirilmesi için çal flmalar 1997'de yo unlaflt r lm flt r. Yeni bir yasayla bütün sektörü yeniden yap land rmak yerine, tarihsel nitelikteki 406, 3348 ve 283 say l yasalar n yeni hedeflere uyumlu hale getirilmesi yolu ye lenmifl ve bu amaçla 29 Ocak 2000 tarihinde 4502 say l yasa (Telgraf ve Telefon Kanunu, Ulaflt rma Bakanl n n Teflkilat ve Görevleri Hakk nda Kanun, Telsiz Kanunu ve Posta, Telgraf ve Telefon daresinin Biriktirme ve Yard m Sand Hakk nda Kanun ile Genel Kadro ve Usulü Hakk nda Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde De ifliklik Yap lmas na Dair Kanun) TBMM'de kabul edilmifltir. Bu yasayla gerçeklefltirilen de iflikliklerden en önemlisi, sektörde politika belirleme ve idari düzenleme yapma ifllevleri ile iflletmecilik ifllevlerinin birbirinden ayr lmas ve sektörün yeniden yap land r lmas d r. Yasayla düzenlenen

15 ikinci temel de ifliklik, kamu hizmeti niteli inde olan tüm telekomünikasyon hizmetlerinin, hizmetin niteli ine göre bir imtiyaz sözleflmesi, telekomünikasyon ruhsat ya da genel izin kapsam nda yürütülmesinin öngörülmüfl olmas d r. Telekomünikasyon iflletmecilerinin bir lisans ile yetkilendirilmeleri ve bu yolla kamu hizmetinden kaynaklanan yükümlülüklerinin aç k ve net bir flekilde saptanmas geliflmifl ülkelerde genel kabul görmüfl bir uygulamad r. Yasan n getirdi i üçüncü temel de ifliklik ise, sektörün yönetsel düzenleme ve denetimine iliflkindir. Telsiz Genel Müdürlü ü nü de içine özerk bir Telekomünikasyon Kurumu oluflturularak, telekomünikasyon sektörünün yönetsel düzenlemesi 15 A ustos 2000 tarihinde resmen göreve bafllayan bu kurum taraf ndan yap lmaya bafllanm flt r. Türkiye de bilgi ve iletiflim toplumunu oluflturma yolunda gerçeklefltirilen düzenlemelerden baz lar afla da özetlenmifltir. Telekomünikasyon Kurumu Tarife Yönetmeli i: 28 A ustos 2001 de yürürlü e giren bu yönetmeli in amac, telekomünikasyon sektöründe rekabet ortam n n oluflturulmas, teknolojik geliflmenin ve yeni yat r mlar n özendirilmesi, telekomünikasyon hizmetlerinin ülke geneline yayg nlaflt r lmas ve tüketicilerin korunmas hususlar n gözeterek tarifelerin onaylanmas na ve denetlenmesine yönelik yöntem ve esaslar belirlemektir. Telekomünikasyon Hizmetleri (Lisans) Yönetmeli i: 28 Mart 2001 tarihinde yürürlü e giren yönetmeli in amac, telekomünikasyon hizmeti yürütülmesi ve/ya da altyap kurulmas ve iflletilmesine iliflkin ilke ve yöntemleri düzenlemektir. Elektronik Veri, Elektronik Sözleflme ve Elektronik mza Kanunu Tasar s : E l e k t r o n i k Ticaret Kurulu taraf ndan ilgili AB direktifi do rultusunda haz rlanan tasar, elektronik belge, elektronik imza ve sertifika hizmet sa lay c lar gibi konular düzenlemektedir. Tüketicinin Korunmas Hakk nda Kanun da de ifliklik yapan yasa tasar s, e - E u r o p a+ giriflimi kapsam nda öngörülen hedeflere koflut bir çal flma olarak de erlendirilmektedir. Bu yasa tasar s yla, Internet yoluyla al flverifller düzenlenecek ve tüketici haklar n n bu tip al flverifllerde de korunmas sa lanm fl olacakt r. Tasar TBMM ye sunulmufl, komisyonlardan geçmifl, genel kurul aflamas na gelmifltir. Kiflisel Verilerin Korunmas Yasa Tasar s Tasla : lgili AB direktifi do rultusunda haz rlanm flt r; görüfl al nmak üzere Adalet Bakanl nca kamu kurumlar na sunulacakt r. Ulusal Bilgi Güvenli i Teflkilat ve Görevleri Hakk nda Kanun Tasar s Tasla : Genel Kurmay Baflkanl taraf ndan haz rlanm fl ve kurumlar n görüflüne sunulmufltur. Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun Baz Maddelerinin De ifltirilmesine liflkin Kanun ç km fl ve 3 Mart 2001 tarih ve say l Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlü e girmifltir. Yürürlükteki Türk Ceza Kanunu nda biliflim suç ve cezalar düzenlenmekle birlikte, haz rlanan ve kurumlar n görüflüne sunulan de ifliklik tasla nda bu konu daha genifl ele al nmaktad r.

16 Teknolojideki ola anüstü geliflmeler ve artan küreselleflme e ilimi telekomünikasyon sektörünü klasik kal plar n d fl na iterek köklü bir geçifl sürecine sokmufltur. Bu süreç içerisinde sektörün tekelci yap s yerini özellefltirme, serbestleflme ve konsolidasyon hareketlerine b rakm flt r. Yaflanan özellefltirme hareketi sonras nda telekomünikasyon sektöründe devletin iflletmeci rolü ve etkinli i sona ererken, düzenlemeye iliflkin ifllevlerinin daha büyük önem kazanmas beklenmektedir. Bütün dünyada geleneksel tekelci ve devletçi yap dan ç k larak özel giriflimcilerin de etkinlik gösterebilecekleri rekabetçi bir serbest pazar yap s na ulaflmak için planl bir geliflme izlenmektedir. Serbestleflme ana bafll alt nda toplanabilecek bu geliflme, birçok geliflmifl ülkede ileri uygulama aflamalar ndayken, Türkiye'de genel strateji ve gerekli yasal altyap daha yeni t a m a m l a n m fl t r. 1992'den bafllayarak PTT'nin ve 24 Nisan 1995'de PTT'deki telekomünikasyon ve posta hizmetlerinin birbirinden ayr lmas yla oluflturulan Türk Telekomünikasyon Afi'nin özellefltirilmesi gündemde olmufltur. Türk Telekom'un özellefltirilmesine iliflkin çal flmalar n 2004 y l nda sonuçland r lmas h e d e f l e n m e k t e d i r E itim Bütün dünyada oldu u gibi ülkemizde de yaflam boyu ö renmenin yayg n biçimde sürdürülebilmesi ve kiflilerin e itim gereksinimi karfl lanarak sürdürülebilir kalk nma kültürünün yayg nlaflt r lmas için, uzaktan e itim ve yayg n e itim konusunda çal flmalar yap lmaktad r. Yüksekö retim düzeyinde televizyon ve bas l malzemelerle uzaktan e itim çal flmas Anadolu Üniversitesi Aç kö retim Fakültesi taraf ndan yürütülmektedir. Aç kö retim Fakültesi nde 2001 y l nda yaklafl k ö rencinin ö renim gördü ü belirtilmifltir. Üniversitelerde 2001 y l nda ö renci ö renim görmekte oldu una göre, ö rencilerin yaklafl k % 34 ü aç kö retimdedir. ODTÜ, "Internete Dayal E itim-asenkron" (IDE-A) birimini kurarak, Internet temelli uzaktan e itimi bafllatm flt r. Internet destekli e itimde öncü rolü oynayan IDE-A, bilgisayar teknolojileri konusunda sertifika e itimi v e r m e k t e d i r. Türkiye de baz özel kurulufllar dünyadaki geliflmelere uygun olarak uydu üzerinden görüntülü, sesli ve Internet tabanl uzaktan e itim için destek ve altyap hizmeti sa lamaktad r. Bilgi toplumuna geçifl sürecinde bilgi ve iletiflim teknolojilerinin getirdi i olanaklardan yararlanarak, etkin, saydam, güvenli, h zl ve kesintisiz hizmet sunacak devlet e-kurumlar n n oluflturulmas n sa lamak ve devlet ile yurttafllar aras ndaki iliflkileri elektronik ortama tafl mak için, devlet e-kap s (p o r t a l) oluflturulmaktad r. E - D e v l e t e geçifl sürecinde kamu personelinin yeni sisteme uyumunun sa lanmas na ve sistemi ayakta tutacak personelin e itimine gerek vard r. lgili personelin e itimi için TODA E ile görüflülmüfl ve haz rlanmakta olan bir program çerçevesinde, kurumlara yönelik olarak ülke çap nda e itim

17 verilmesi kararlaflt r lm flt r. E itim program na kat lan kiflilerin ald klar e itimi kurumlar nda uygulamalar da izlenecek ve denetlenecektir.. Milli E itim Bakanl 'n n (MEB) bilgi teknolojileri alan nda ulusal hedef ve politikas "bilgi ça n yakalamak, bilgi ve teknoloji toplumu olmak için evrensel düflünen ve ulusal düflünen insan yetifltirmek, insan m z n ve toplumumuzun rekabet gücünü sürekli art rmak için e itim sistemimizin her kademesini teknolojiyle donatmak" biçiminde belirlenmifltir. Bu hedef do rultusunda, MEB çeflitli projeler arac l yla e itim kurumlar n teknolojik araçlarla donatmaya çal flmaktad r. MEB taraf ndan 1992 den beri sürdürülen ve bir bölümü tamamlanm fl, e itimde bilgi teknolojilerinin kullan m na yönelik baz çal flmalar afla da verilmifltir: Temel E itim Projesi: Yedinci Befl Y ll k Kalk nma Plan nda yer alan ve 15. Milli E itim fiuras nda tavsiye karar olarak kabul edilen "sekiz y ll k kesintisiz zorunlu ilkö retim" 18 A ustos 1997 tarihinde yürürlü e giren 4306 say l yasayla uygulamaya konmufltur. Projede, kalitesini gelifltirerek temel e itime ilgiyi art rmak ve sekiz y ll k temel e itimi bütün ça nüfusuna yayg nlaflt rmak amaçlanmaktad r. World Links Projesi: Dünya Bankas Ekonomik Kalk nma Enstitüsü taraf ndan desteklenen "World Links Projesi", aralar nda Türkiye de bulunan 25 ülkenin kat ld uluslararas bir projedir. Projenin amaçlar, yaln zca verileni almakla yetinmeyen, araflt ran, sorgulayan, üreten ve paylaflan ö renci profiline ulaflmak ve bugün Internet ortam nda yaflanan Türkçe kaynak s k nt s n n gelecekte yaflanmamas için Internette bir okul kütüphanesinin oluflturulmas olarak s ralanabilir. Proje uygulamas na Türkiye genelinde 15 ilde lise düzeyindeki 19 okulda bafllanm flt r. Halen 45 ilde toplam 67 okul proje kapsam ndad r. Projenin 81 ile yayg nlaflt r lmas, her ilde bir proje okulunun seçilmesi, çevredeki okullar n da proje okuluna ba l kardefl okullar olarak proje kapsam na al nmas yönünde çal flmalar sürmektedir Sa l k Birinci basamak sa l k kurumlar nda sunulan bütün hizmetleri ve kiflilerin sa l kla ilgili bilgilerini elektronik ortamda tutmak, bu bilgileri elektronik yolla aktarmak, toplanan verileri iflleyip bilgiye dönüfltürerek her düzeydeki kullan c ya sunmak amac yla, Sa l k Bakanl kaynaklar yla "Birinci Basamak Sa l k Kurumlar Bilgi Sistemi" program gelifltirilmektedir. Sa l k Ocaklar, Ana-Çocuk Sa l -Aile Planlamas Merkezleri ve Verem Savafl Dispanserleri program kapsam ndad r. Ayr ca, ikincil sa l k hizmeti sunan hastaneler için gelifltirilen "hastane bilgi sistemi" 120 sa l k oca ve 9 hastanede deneme aflamas ndad r. Sa l k Bakanl na ba l 5868 sa l k oca ve 752 hastane bulunmaktad r. Nihai hedef sa l k ocaklar ve hastaneler aras nda telematik yap y oluflturup tele-konsültasyon ve uzaktan e itim gibi hizmetleri sunmakt r. Sa l k hizmeti sunan di er kamu ve özel sektör kurulufllar n n da ayn çat alt nda toplanmas hedeflenmifltir. Son y llarda özel sektörün devreye girmeye bafllamas yla Türkiye de sa l k alan nda önemli ilerlemeler kaydedilmifltir. Böylece kamu hastanelerindeki

18 y lmalar azalm fl, nüfusun daha fazla sa l k tesisine gereksinim duydu u alanlardaki altyap eksikli inin giderilmesi yönünde yol al nm flt r. AB kamu sa l a lar ve veri tabanlar kurma çal flmalar kapsam nda, AB ce oluflturulmufl özgül a lara kat l m konusunda Sa l k Bakanl nca komisyon oluflturulmufl ve çal flmalar bafllat lm flt r Teknik Aç dan De iflim Telekomünikasyon sektöründe köklü de iflikliklere neden olan baz hizmetler afla da incelenmifltir: Türkiye de iletiflim altyap s, ulusal iflletici olarak Türk Telekom taraf ndan kurulmufltur. Var olan iletiflim altyap s km fiber optik SDH ve STM 16 (2,4 Gbps) ile gereksinimi karfl layacak düzeydedir ve Avrupa daki 4. büyük flebekedir. Bütün il ve ilçeler, hatta k rsal kesim en az STM 1 (155 Mbps) altyap kapasitesiyle kapsanm flt r. Bu temel altyap üzerinden ulafl lan biliflim altyap s ise gene STM 16 düzeyinde 144 POP noktas na sahip bir ATM flebekesiyle hizmet vermektedir. Var olan bütün altyap lar aras nda geçifli sa layan yedekleme ve afet yönetim merkezi arac l yla kamusal görevleri nedeniyle do al afetlerden korunmas gereken kurumlara hizmet vermek üzere gelifltirilmifl olan Tetra Projesi nde, afet yönetim merkezi, itfaiye, h z r acil hizmetler gibi kurulufl ve hizmetler aras nda, hem karasal hem GSM hem de uydu teknolojilerinden yararlanarak, kesintisiz bir iletiflim sa lanmas hedeflenmektedir. 1990'da Frans z Aerospatiale firmas ile "TÜRKSAT Milli Haberleflme Uydular " sözleflmesi imzalanm fl, gene 1990'da "EMOS 1" projesiyle, talya- Yunanistan-Türkiye-Ortado u aras nda fiber optik denizalt kablosu üzerinden haberleflme sa lanm flt r. fiubat 1994'de Türkiye GSM teknolojisiyle tan flm fl, haberleflmede s n r tan mayan GSM ilk kez Ankara, stanbul ve zmir'deki abonelerine hizmet vermeye bafllam flt r. Gene ayn y l içinde Türkiye'nin ilk uydusu "TÜRKSAT" uzaya f rlat lm fl, TURMEOS-1 (Türkiye Marmara Ege Optik Sistemi) ve TURCYOS (Türkiye-Kuzey K br s Denizalt Fiber Optik Kablosu) hizmete aç lm fl; 1995'te Türkiye- talya-ukrayna-rusya'y kapsayan ITUR Denizalt Fiber Optik Kablo Sistemi hizmete al nm fl; 1996'da Türkiye'nin ikinci uydusu "TÜRKSAT 1C" uzaya f rlat lm fl ve Türksat uydular n üreten Aeorspatiale ve Türk Telekom ortakl yla kurulan Eurasiasat' n kurulufl anlaflmas imzalanm fl; 1997'de KAFOS (Karadeniz Fiber Optik Sistemi) ve TBL (Transbalkan Linki Karasal Fiber Optik Sistemi) hizmete al nm fl; 1998'de GSM lisans, 25 y ll na Turkcell ve Telsim flirketlerine devredilmifl ve Internet eriflimini Türkiye geneline yaymak, h zl ve kaliteli hizmet sunabilmek amac yla "TT NET" ulusal Internet altyap a na iliflkin sözleflme imzalanm fl; 2000'de Türk Telekom, say l Resmi Gazete de yay mlanan 4502 say l yasayla K T statüsünden ç kar larak özel hukuk hükümlerine tabi anonim flirkete dönüfltürülmüfl; 2001'de Eurasiasat flirketi taraf ndan yapt r lan "TÜRKSAT 2A" uydusu uzaya f rlat lm flt r. Türkiye kendi uydular na sahip olan 17 ülkeden biridir. Bu

19 uydular n kapsama alan Japonya dan zlanda ya kadar uzanmaktad r (Türkiye Vak flar Bankas, 2001). Internet, yeni hizmetler ve pazarlar yaratarak, telekom sektörünün yap s n de ifltirmekte ve rekabetin tan m n yenilemektedir. Türkiye de Internet eriflimine sahiplik oran hanelerde % 7, telefon sahipli i oran ise % 87 dir. Geliflmifl ülkelerde genifl bant eriflimi evlere kadar ulaflt r larak var olan telefon hatlar üzerinden Internet eriflim hizmeti verilmektedir. Türkiye de telefon sahipli i oran dikkate al narak, altyap kurulumu için var olan telefon hatlar n n kullan m na olanak veren DSL teknolojisine yönelinmifl ve gerekli yat r mlar bu yönde yap lm flt r. Bunun sonucunda, Internet eriflimine sahiplik oran n n h zla art r labilece i öngörülmektedir. Kablo TV abone say s , GSM tabanl mobil eriflim ise yaklafl k 20 milyondur. ABD, AB ülkeleri ve di er geliflmifl ülkeler incelendi inde, gerekli altyap lar oluflturan bu ülkelerin e-devlet, e-sa l k, e-e itim ve e- fl süreçlerinde ilerleme kaydettikleri ve AB ülkelerinde Internet eriflim oran n n 2 y l gibi k sa bir süre içerisinde 2 kat na ç kt görülmektedir. Bilgi ve iletiflim altyap s n gelifltirmek üzere oluflturulan ve Türkiye nin de yer ald e - E u r o p a+ eylem plan, e - T ü r k i y e girifliminin bafllat lmas, KamuNeT, YerelNet çal flmalar ve bilgi toplumuna geçifl sürecinde ana eylem plan oluflturma çabalar sürmektedir. Bu kapsamda sürdürülen örnek bilgi ve iletiflim projelerinin bafl nda Maliye Bakanl n n Saymanl klar Projesi (S2000i), çiflleri Bakanl n n MERN S ve YerelNet (Yerel Bilgi) projeleri, Çevre Bakanl n n Ulusal Çevre Veri Taban (UÇVT) Projesi, Tar m, Sa l k, Adalet ve Milli E itim bakanl klar n n otomasyon projeleri say labilir. Bu projeler, sürdürülmekte olan genifl bantl bilgi ve iletiflim altyap yat r mlar ile eriflim kadar önemli, uzaktan e itim gibi katma de erli hizmetleri de içermektedir. Yap lan bilgi ve iletiflim altyap yat r mlar n n Türkiye de toplumsal geliflme için vazgeçilmez olan e itim, sa l k, adalet ve mali sektörlerin say sallaflma projelerine temel oluflturmas, geliflmenin sürdürülebilirli i aç s ndan da büyük önem tafl maktad r Ulusal Baflar lar ve Eksiklikler Ulusal Baflar lar 1992 y l ile karfl laflt r ld nda, Türkiye de telekomünikasyon alan ndaki geliflmelerin tümü ulusal bir baflar olarak de erlendirilebilir. Günümüzde iletiflim konusunda dünya çap ndaki teknolojilerin tümü (uydu haberleflme, Internet vb.) Türkiye de kullan lmaktad r. letiflim pazar oluflmufl durumdad r ve bilgi teknolojilerini uygulama ve gelifltirme yönünde yol al nmaktad r. Bankac l k alan nda otomasyon sistemleri baflar l olarak uygulanmaktad r (telefon bankac l, Internet bankac l, televizyon bankac l gibi). Kamu kurumlar ve özel kurulufllar hizmetlerini Internet ortam nda da vermeye bafllam flt r. Türkiye, telekomünikasyon sektörünü yeniden düzenleyerek rekabete açmak üzere hayli köktenci bir süreci, 2000 y l bafl nda yeni Telekomünikasyon Yasas n yürürlü e koyarak bafllatm flt r. Pazar n düzenlenmesi için gerekli önlemleri

20 almak üzere bu yasayla kurulan Telekomünikasyon Kurumu 2001 y l nda çal flmaya bafllam flt r. Yap lan yasal düzenlemeler sonucunda Türk Telekom un ses üzerindeki yasal tekeli 2003 y l sonuyla s n rland r lm fl, ama yeni iflletmecilerin oluflumu da Telekomünikasyon Kurumu taraf ndan gerçeklefltirilecek düzenlemeler ile lisans benzeri yasal izinlere ba lanm flt r. Yaflama Geçirilmifl ve Geçirilmesi Düflünülen Baz Projeler: Türkiye deki e - Devlet uygulamalar na örnek olabilecek, üniversiteler ile çeflitli kamu kurum ve kurulufllar taraf ndan yürütülen baz projeler flunlard r: MERN S Projesi: Mart 2001 sonuna kadar herkese bir yurttafll k numaras verilmesi ve isteyenlerin Internet üzerinden numaralar n ö renmeleri aflamas gerçekleflmifltir. MERN S e-türkiye bilgi sisteminin önemli bir parças olacakt r ve di er projelerin bilgi sistemleri bu projenin altyap ve çal flmalar na ba l k a l a c a k t r. YAYÇEP Projesi: Tar m Bakanl taraf ndan 1991 de bafllat lan ve halen ikinci aflamas süren proje kapsam nda televizyonla e itim verilmifl, çiftçi program baflar yla tamamlayarak sertifika alm flt r. Mavi Bayrak Projesi: Türkiye de 1993 y l ndan bu yana yürütülen Mavi Bayrak Kampanyas, deniz suyu çözümlemeleri, bütünleflik k y yönetimi ve veri taban oluflturmay kapsamaktad r. YerelNet (YerelBilgi) Projesi: çiflleri Bakanl taraf ndan 2001 y l nda TODA E ile beraber bafllat lan bu projenin bafll ca amac, Internet üzerinde bir yerel yönetimler a oluflturmakt r. Türkiye de son on y lda bafllat lm fl, sürmekte olan ya da tamamlanm fl öbür bilgi ve iletiflim projelerinin bafll calar Çizelge 8.1 de listelenmifltir.

3 9 12 13 14 29 2 5 Tablo-2: Kat l m Öncesi Mali Yard m Kapsam nda Uygulanan Hibe Programlar (devam ) Tablo-2: Kat l m Öncesi Mali Yard m Kapsam nda Uygulanan Hibe Programlar (devam ) Tablo-4:

Detaylı

Dr. Osman DEM RC * *Özellefltirme daresi Baflkan Yard mc s

Dr. Osman DEM RC * *Özellefltirme daresi Baflkan Yard mc s Elektrik Da t m Sektörü Özellefltirmesi 125 Elektrik Da t m Sektörü Özellefltirmesi Dr. Osman DEM RC * 03.03.2001 tarihinde yay mlanan 4628 say l Elektrik Piyasas Kanunu ile elektri in yeterli, kaliteli,

Detaylı

Belediyelerde e-arfliv Uygulamalar ile Dijitallefltirme Çal flmalar nda zlenmesi Gereken Yol Haritas

Belediyelerde e-arfliv Uygulamalar ile Dijitallefltirme Çal flmalar nda zlenmesi Gereken Yol Haritas Belediyelerde e-arfliv Uygulamalar ile Dijitallefltirme Çal flmalar nda zlenmesi Gereken Yol Haritas Uzman Zeynep Akdo an Ankara Üniversitesi, Türkiye, zsen@ankara.edu.tr, Prof. Dr. Fahrettin Özdemirci

Detaylı

II. AMAÇ ve HEDEFLER 6-STRATEJ K ALAN: B L fi M TEKNOLOJ LER 6.1.STRATEJ K AMAÇ: Hizmetlerin kaliteli, güvenli, verimli, h zl ve düflük maliyetle sunulmas d r. STRATEJ K HEDEF 6.1.a) Birimler aras tam

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir 2002 May s ay nda yap lan Birleflmifl Milletler Çocuk Özel Oturumu öncesinde tüm dünyada gerçeklefltirilen Çocuklar çin Evet Deyin kampanyas na Türkiye

Detaylı

30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu

30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu 30 > 35 nsan Kaynaklar > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu > nsan Kaynaklar Personele Göre fl De il, fle Göre Personel. stanbul Büyükflehir Belediyesi, Personele Göre

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*) TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Yönetmelik, Türkiye Bilimsel

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 3. Ödemeler Dengesi 2003 y l nda 8.037 milyon dolar olan cari ifllemler aç, 2004 y l nda % 91,7 artarak 15.410 milyon dolara yükselmifltir. Cari ifllemler aç ndaki bu

Detaylı

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ?

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ? YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ? Yahya ARIKAN* Günümüzde; finansal anlamda ülkeleraras s n r n ortadan kalkmas, teknolojinin geliflimi ve bilgi toplumunun s n rs z imkânlar ile zaman ve mekân

Detaylı

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme 1.0. Girifl 1.1. Bu K lavuz Notunun amac ; Uluslararas De erleme Standartlar Komitesine (UDSK) üye tüm ülkelerde,

Detaylı

STRATEJ K V ZYON BELGES

STRATEJ K V ZYON BELGES STRATEJ K V ZYON BELGES BEYAZ K TAP S UNUfi Sivil toplum; demokrasi, insan haklar ve hukuk devleti kavramlar n n yerleflmesiyle ilgili taleplerden ekonomiyle ilgili endiflelere kadar sosyal yaflama dair

Detaylı

AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*)

AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*) AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*) Amaç Madde 1. Bu Esaslar, kurulufllar n teknolojik AR-GE yapma yetene inin TÜB TAK taraf ndan de erlendirilmesine iliflkin usul ve esaslar belirlemektedir. Kapsam

Detaylı

MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI

MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI 33 34 1 Projenin Tan t m ve Proje Kat l mc Baflvurusu SMMMO Yönetim Kurulu nca onaylanan SMMMO Meslek Mensubu Kurumsallaflma Projesi Fizibilitesi Ve Yol Haritas

Detaylı

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina .. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü

Detaylı

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler

2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler 2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar Konsolide Olmayan Veriler Rakamlarla Halkbank 70 y l Kooperatif ve KOB kredilerinde 70 y ll k tecrübe ve genifl müflteri taban Halkbank n rekabette kuvvetli yönleridir.

Detaylı

Ulusal Uzman Havuzu. Kimyasal Madde Tasarrufu Enerji Tasarrufu. Kapasite Gelifltirme

Ulusal Uzman Havuzu. Kimyasal Madde Tasarrufu Enerji Tasarrufu. Kapasite Gelifltirme Ulusal Uzman Havuzu 750.000 m 3 Su Tasarrufu BURSA Rekabet Gücü Kimyasal Madde Tasarrufu Enerji Tasarrufu Kapasite Gelifltirme KAYSER ANKARA N DE ADANA 6 F RMA Kurumsal maj 68 Uzmana E itim kat l mc l

Detaylı

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI 4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli

Detaylı

EVOK Güvenlik in hedefi daima bu kalite ve standartlarda hizmet sunmakt r. Hasan ERDEM R. Mustafa AL KOÇ. Yönetim Kurulu Baflkan.

EVOK Güvenlik in hedefi daima bu kalite ve standartlarda hizmet sunmakt r. Hasan ERDEM R. Mustafa AL KOÇ. Yönetim Kurulu Baflkan. EVOK Güvenlik, ülkemizde büyük ihtiyaç duyulan güvenlik hizmetlerine kalite getirmek amac yla Mustafa Alikoç yönetiminde profesyonel bir ekip taraf ndan kurulmufltur. Güvenlik sektöründeki 10 y ll k bilgi,

Detaylı

MOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY

MOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY MOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY brahim ERCAN * 1- GENEL B LG : Motorlu tafl t sürücüleri kurslar, 5580 say l Özel Ö retim Kurumlar Kanunu kapsam nda motorlu tafl

Detaylı

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları I Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları II Yay n No : 2056 Hukuk Dizisi : 289 1. Bas Kas m 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-953 - 8

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl

OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl Altan ÇET NKAL MESS fl Sa l ve Güvenli i Uzman Geliflen yeni yönetim anlay fllar, hiyerarflik yap - lanmadan

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen

Detaylı

RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com

RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com NTERNET S TES TANITIMI RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com ran slâm nk lâb n n 25. y ldönümü münasebetiyle hizmete aç lan ran slâm Cumhuriyeti

Detaylı

Gerçekten liberalleflmifl bir biliflim sektörü...

Gerçekten liberalleflmifl bir biliflim sektörü... Gerçekten liberalleflmifl bir biliflim sektörü... 44 Gerçekten liberalleflmifl bir biliflim sektörü... 44 44 Doç Dr. Hüseyin ALTAfi Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ö retim Üyesi Türk Telekom ve Türksat

Detaylı

10.000 Kad n Giriflimci Sertifika Program

10.000 Kad n Giriflimci Sertifika Program 10.000 Kad n Giriflimci Sertifika Program Gö ün Yar s Kad nlar nd r Çin Atasözü Kad nlara giriflimcilik e itimi verilmesi kifli bafl na düflen geliri 2020 y l na kadar tahminlerimizin %14 üzerinde, 2030

Detaylı

2007 Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler (BDDK)

2007 Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler (BDDK) 2007 Finansal Sonuçlar Konsolide Olmayan Veriler (BDDK) Halkbank Genel Bak fl > 1938 y l nda kuruldu. > Türkiye'nin ilk KOB bankas > Toplam aktiflerde %7,2 (a) pazar pay ile Türkiye'nin 7. (a) büyük bankas

Detaylı

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman Ö RETMEN ÖZ DE ERLEND RME FORMU K fi L K ÖZELL KLER flimi seviyorum. Sab rl y m. Uyumluyum. fl birli ine aç m. Güler yüzlüyüm. yi bir gözlemciyim. yi bir planlamac y m. Çocuklara, ailelere, meslektafllar

Detaylı

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Muş Alparslan Üniversitesi Uzaktan

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

kitap Bireysel fl Hukuku fl Hukuku (Genel Esaslar-Bireysel fl Hukuku)

kitap Bireysel fl Hukuku fl Hukuku (Genel Esaslar-Bireysel fl Hukuku) kitap Bireysel fl Hukuku Prof. Dr. Öner Eyrenci, Porf. Dr. Savafl Taflkent ve Prof. Dr. Devrim Ulucan n birlikte haz rlad klar Bireysel fl Hukuku isimli kitab n ikinci bas s fiubat ay nda Legal Yay nevi

Detaylı

202 Türk ve Afrikal Sivil Toplum Kurulufllar / Turkish and African Civil Society Organizations

202 Türk ve Afrikal Sivil Toplum Kurulufllar / Turkish and African Civil Society Organizations 201 B RLEfiM fi M LLETLER ÇOCUKLARA YARDIM FONU (UNICEF) Ertan KARABIYIK UNICEF Türkiye Türkiye Temsilcili i E itim Bölümünün Çal flmalar Türkiye nin E itimle lgili Temel Göstergeleri Okul Öncesi E itim

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

G ayrimenkul Yat r m Ortakl Olmak

G ayrimenkul Yat r m Ortakl Olmak G ayrimenkul Yat r m Ortakl Olmak CEYLAN Intercontinental ISTANBUL 15 Aral k 2011 Gayrimenkul Yat r m Ortakl klar (GYO), konut ve ifl/al flverifl merkezleri gibi büyük ölçekli gayrimenkul projelerinin

Detaylı

Projeler. 14.1 Yenilikçilik Aktar m Merkezi IRC Anatolia Projesi

Projeler. 14.1 Yenilikçilik Aktar m Merkezi IRC Anatolia Projesi Ankara Sanayi Odas 2007 Y l Faaliyet Raporu 44. Y l 14 Projeler 14.1 Yenilikçilik Aktar m Merkezi IRC Anatolia Projesi Odam z, ODTÜ-Teknokent ve KOSGEB iflbirli inde yürütülen ve Avrupa Birli i nin 6.

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

S on y llarda özel e itim kurumlar na sa lanan vergisel teflviklerin artmas yla

S on y llarda özel e itim kurumlar na sa lanan vergisel teflviklerin artmas yla mali ÇÖZÜM 171 E T M TES SLER VE REHAB L TASYON MERKEZLER NE L fik N KURUMLAR VERG S ST SNASI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi S on y llarda özel e itim kurumlar na sa lanan vergisel teflviklerin artmas yla birlikte

Detaylı

XI/3 ESASLAR 1. MADDE 3- (1)Bu Esaslarda geçen; a) TÜB TAK : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumunu, b) Baflkanl k : TÜB TAK Baflkanl n,

XI/3 ESASLAR 1. MADDE 3- (1)Bu Esaslarda geçen; a) TÜB TAK : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumunu, b) Baflkanl k : TÜB TAK Baflkanl n, PROJE TEfiV K VE DESTEKLEME ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K UYARINCA DESTEKLENEN PROJELERDE UYGULANACAK F KR HAKLAR ESASLARI (*) B R NC BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR Amaç MADDE 1- Bu Esaslar n

Detaylı

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif Dr. Yeflim Toduk Akifl Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif flirket birleflmeleri ve sat nalmalar, türkiye deki küçük iflletmelerden, dev flirketlere kadar her birinin gündeminde olmaya devam

Detaylı

T ürkiye Serbest Muhasebeci Mali Müflavirler ve Yeminli Mali Müflavirler

T ürkiye Serbest Muhasebeci Mali Müflavirler ve Yeminli Mali Müflavirler mali ÇÖZÜM 17 TURMOB 19.OLA AN GENEL KURULUNA G DERKEN TÜRK MUHASEBE MESLE N N DÜNYADAK VE ÜLKEM ZDEK YER I. G R fi Yahya ARIKAN* T ürkiye Serbest Muhasebeci Mali Müflavirler ve Yeminli Mali Müflavirler

Detaylı

Lima Bildirgesi AKADEM K ÖZGÜRLÜK VE YÜKSEK Ö RET M KURUMLARININ ÖZERKL

Lima Bildirgesi AKADEM K ÖZGÜRLÜK VE YÜKSEK Ö RET M KURUMLARININ ÖZERKL D ü n y a Ü n i v e r s i t e l e r S e r v i s i Lima Bildirgesi AKADEM K ÖZGÜRLÜK VE YÜKSEK Ö RET M KURUMLARININ ÖZERKL BAfiLANGIÇ nsan Haklar Evrensel Beyannamesinin 40. y ldönümünde 6-10 Eylül tarihleri

Detaylı

Ders 10: BEKLENEN ETK LER (SONUÇLAR/ÇIKTILAR)

Ders 10: BEKLENEN ETK LER (SONUÇLAR/ÇIKTILAR) Ders 10: BEKLENEN ETK LER (SONUÇLAR/ÇIKTILAR) Beklenen etkiler nedir? Proje yaparak bir amaca ulaflmak isteriz. Bu amaca ise, proje süresince yapaca m z faaliyetlerle yarataca m z etkiler, ürünler ve hizmetlerle

Detaylı

2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme

2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme 2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme Proje bütçesi haz rlarken dikkat edilmesi gereken üç aflama vard r. Bu aflamalar flunlard r: Kaynak belirleme ve bütçe tasla n n haz rlanmas Piyasa araflt

Detaylı

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir. TÜB TAK BAfiKANLIK, MERKEZ VE ENST TÜLERDE ÇALIfiIRKEN YÜKSEK L SANS VE DOKTORA Ö REN M YAPANLARA UYGULANACAK ESASLAR (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Esaslar n amac ; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt

Detaylı

Ders 13: DO RULAMA KAYNAKLARI

Ders 13: DO RULAMA KAYNAKLARI Do rulama kaynaklar nedir? Do rulama kaynaklar, göstergelerde belirtilen bilginin bulunabilece i kayna a iflaret eder. Bu bilgi kaynaklar ayn zamanda projenin belgelenmesinin bir parças n oluflturur. Göstergede

Detaylı

LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI

LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI Haberler 4857 SAYILI fi KANUNU LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI 14 May s 2004 tarihinde Sendikam z Binas Mesut Erez Konferans Salonunda 4857 Say l fl Kanunu le lgili Yönetmeliklerin

Detaylı

YÖNET M KURULU RAPORU

YÖNET M KURULU RAPORU YÖNET M KURULU RAPORU De erli Ortaklar m z, fiirketimizin 37. Ortaklar Genel Kurulu na hofl geldiniz. Hepinizi sayg ve sevgi ile selaml yorum. Yaflad m z geliflmeler ile, ülkemiz 2004 y l nda s k s k dünyan

Detaylı

8.1 Kümeler, Sanayi A lar ve novasyon (KÜSA ) Projesi ve Kümelenme ye Yönelik Di er Çal flmalar

8.1 Kümeler, Sanayi A lar ve novasyon (KÜSA ) Projesi ve Kümelenme ye Yönelik Di er Çal flmalar 44. Y l Ankara Sanayi Odas 2008 Y l Çal flma Program 8 Projeler 8.1 Kümeler, Sanayi A lar ve novasyon (KÜSA ) Projesi ve Kümelenme ye Yönelik Di er Çal flmalar Kümeler, Sanayi A lar ve novasyon (KÜSA );

Detaylı

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,

Detaylı

Girişimcileri destekleyen

Girişimcileri destekleyen Girişimcileri destekleyen kurum ve kuruluşlar KONUYA BAŞLARKEN 1. 2. Girişimci adayları kuracakları işlerle ilgili ne gibi desteklere ihtiyaç duyarlar? Kredi, hibe, teşvik kavramları size ne ifade etmektedir?

Detaylı

Ekonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2

Ekonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2 Atütürk ün Dünyas Cengiz Önal Ekonomik kalk nma, Türkiye'nin özgür, ba ms z ve daima daha kuvvetli olmas n n ve müreffeh bir Türkiye idealinin bel kemi idir. Tam ba ms zl k ancak ekonomik ba ms zl kla

Detaylı

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme S GORTA KOM SYON G DER BELGES mali ÇÖZÜM 171 Memifl KÜRK* I-G R fi: F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme göstermifltir. Geliflmifl ekonomilerde lokomotif rol üstlenen

Detaylı

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 215 ROMANYA LE BULGAR STAN IN AB YE EKONOM K ENTEGRASYONU Yrd. Doç. Dr. Mesut EREN stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 1. Girifl Avrupa Birli i nin 5. ve son genifllemesi 2004 y l nda 10 Orta ve Do u

Detaylı

MESLEK MENSUBU KURUMSALLAfiMA PROJES F Z B L TE VE YOL HAR TASI

MESLEK MENSUBU KURUMSALLAfiMA PROJES F Z B L TE VE YOL HAR TASI MESLEK MENSUBU KURUMSALLAfiMA PROJES F Z B L TE VE YOL HAR TASI Haz rlayanlar: Filiz BÜLBÜL Serbest Muhasebeci Mali Müflavir H d r ÖZDEN Serbest Muhasebeci Mali Müflavir Filiz KUMAN Serbest Muhasebeci

Detaylı

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES Ahmet AKIN / TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi 387 388 Genel Oturum III - Meslek Mensuplar Aç s ndan Türkiye Denetim Standartlar n

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

III/7 KANUN VE YÖNETMEL KLER 1

III/7 KANUN VE YÖNETMEL KLER 1 Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu Kamu Kurumlar Araflt rma Gelifltirme Projeleri Destekleme Program na ve TÜB TAK Birimlerince Yürütülen Projelere liflkin Yönetmelik (*) B R NC BÖLÜM Amaç,

Detaylı

Hukuk için Biliflim, Biliflim için Hukuk... Kurultay : 1-A ve 1-B No lu Salonlar Sergi (Stant) : 2 No lu Salon zmir Uluslararas Fuar Alan - Kültürpark Ülkemizin bilgi otoyollar ile sar ld günümüzde, bilgiyi

Detaylı

Yetkin Gayrimenkul De erleme ve Dan flmanl k A.fi olarak

Yetkin Gayrimenkul De erleme ve Dan flmanl k A.fi olarak Sektöründe fark yaratmak isteyen kuruluşlar ancak doğru çözüm ortaklarıyla hareket ederek başarıya ulaşabilirler. Yatırımlarınıza kılavuzluk edilmesi, varlıklarınızın profesyonel bir anlayışla değerlendirilmesi

Detaylı

SMMMO ÜÇÜNCÜ AVRUPA KOBMF/KOB KONGRES NDE

SMMMO ÜÇÜNCÜ AVRUPA KOBMF/KOB KONGRES NDE mali ÇÖZÜM 23 SMMMO ÜÇÜNCÜ AVRUPA KOBMF/KOB KONGRES NDE Yahya ARIKAN* Avrupa Muhasebeciler Federasyonu ( FEE-The European Federation of Accountants ) taraf ndan, bu y l 06-07 Eylül 2007 tarihleri aras

Detaylı

TEKNOLOJ GEL fit RME BÖLGELER NE (TEKNOPARK) SA LANAN VERG SEL AVANTAJLAR

TEKNOLOJ GEL fit RME BÖLGELER NE (TEKNOPARK) SA LANAN VERG SEL AVANTAJLAR TEKNOLOJ GEL fit RME BÖLGELER NE (TEKNOPARK) SA LANAN VERG SEL AVANTAJLAR fiibli GÜNEfi* 1- G R fi Ülkemizin özellikle teknoloji a rl kl sanayisinin geliflmesi için 26.06.2001 tarih ve 4691 say l Teknoloji

Detaylı

Gelece in Bilgi flçilerini Do ru Seçmek: Araflt rma Görevlisi Al m Süreci Örne i

Gelece in Bilgi flçilerini Do ru Seçmek: Araflt rma Görevlisi Al m Süreci Örne i Uluslararas Yüksekö retim Kongresi: Yeni Yönelifller ve Sorunlar (UYK-2011) 27-29 May s 2011, stanbul; 2. Cilt / Bölüm XI / Sayfa 1359-1364 Gelece in Bilgi flçilerini Do ru Seçmek: Araflt rma Görevlisi

Detaylı

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri BÖLÜM 1 YÖNTEM Bu çal flma 11, 13 ve 15 yafllar ndaki gençlerin sa l k durumlar ve sa l k davran fllar n saptamay hedefleyen, kesitsel tan mlay c ve çok uluslu Health Behavior in School Aged Children,

Detaylı

MESLEK ÖRGÜTLÜLÜ ÜMÜZDE 20 YILI GER DE BIRAKIRKEN

MESLEK ÖRGÜTLÜLÜ ÜMÜZDE 20 YILI GER DE BIRAKIRKEN MESLEK ÖRGÜTLÜLÜ ÜMÜZDE 20 YILI GER DE BIRAKIRKEN Yahya ARIKAN* Meslek yasam z n 20. y l n geride b rak rken,yeniliklerle dolu bir süreci yaflamaktay z. Toplumsal yaflamda ve meslek yaflam m zda sosyal

Detaylı

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bu formu, müflterilerinizden birinin yaflam boyu de erini hesaplamak için kullan n. Müflterinin ad : Temel formül: Yaflam boyunca müflterinin öngörülen

Detaylı

Çocuklar için sa l kl bir dünya

Çocuklar için sa l kl bir dünya Federal Almanya Aile, Yafll lar, Kad nlar ve Gençlik Bakanl Çocuklar için sa l kl bir dünya BM Çocuk Haklar Anlaflmas ve BM Giriflim Plan Önsöz Çocuklar n ve gençlerin Almanya da haklar oldu unu biliyor

Detaylı

YURTDIŞI VATANDAŞLAR DANIŞMA KURULUNUN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

YURTDIŞI VATANDAŞLAR DANIŞMA KURULUNUN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 24 Aralık 2010 CUMA Resmî Gazete Sayı : 27795 YÖNETMELİK Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığından: YURTDIŞI VATANDAŞLAR DANIŞMA KURULUNUN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KINIK SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KINIK SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KINIK SONUÇ RAPORU Tarih: 10 Aralık 2010 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 40 Katılımcı listesindeki Sayı: 38 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

PROJE. Proje faaliyetlerinin teknik olarak uygulanması, Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Politikaları Daire Başkanlığınca yürütülmüştür.

PROJE. Proje faaliyetlerinin teknik olarak uygulanması, Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Politikaları Daire Başkanlığınca yürütülmüştür. PROJE Avrupa Birliği IPA 1. Bileşeni kapsamında T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nın Sanayi Stratejisine İlişkin İdari Kapasitesinin Güçlendirme Projesi (IPA Component I, TR 2009/0320.01) 22 Ocak

Detaylı

filetmelerde Ç DENET M N KURULMASI, ROLÜ VE ÖNEM

filetmelerde Ç DENET M N KURULMASI, ROLÜ VE ÖNEM filetmelerde Ç DENET M N KURULMASI, ROLÜ VE ÖNEM Ali Kamil UZUN / DRT Ba ms z Denetim ve SMMM A.fi. 403 404 1. Salon - Paralel Oturum VII - flletmelerde ç Denetimin Kurulmas, Rolü ve Önemi/Ali Kamil UZUN

Detaylı

Geliflen ve De iflen Üniversiteler ve Türkiye de Yüksekö retimde Çevrimiçi Ö retimin Durumu

Geliflen ve De iflen Üniversiteler ve Türkiye de Yüksekö retimde Çevrimiçi Ö retimin Durumu Uluslararas Yüksekö retim Kongresi: Yeni Yönelifller ve Sorunlar (UYK-2011) 27-29 May s 2011, stanbul; 2. Cilt / Bölüm XI / Sayfa 1365-1372 Geliflen ve De iflen Üniversiteler ve Türkiye de Yüksekö retimde

Detaylı

Acil Aramalar. Av. Dilek Salman *

Acil Aramalar. Av. Dilek Salman * Acil Aramalar Av. Dilek Salman * 10 Kas m 2008 tarih ve 27050 Mük say l resmi gazetede yay mlanan 5809 say l Elektronik Haberleflme Kanunu (EHK) ile; elektronik haberleflme hizmetlerinin yürütülmesi, elektronik

Detaylı

Türk Üniversite Mezunlar Birli i, Makedonya

Türk Üniversite Mezunlar Birli i, Makedonya 287 MAKEDONYA E T M S STEM NDE TÜRKLER N KADRO SORUNU VE GET R LEN ÖNER LER Bayramali LUfi Türk Üniversite Mezunlar Birli i, Makedonya Genel olarak Makedonya ve Nüfus Da l m Güneybat Avrupa da Balkan yar

Detaylı

V/7 ESASLAR 1. Madde 3. Bu kurulufl ve çal flma esaslar nda geçen deyimlerden; : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu nu;

V/7 ESASLAR 1. Madde 3. Bu kurulufl ve çal flma esaslar nda geçen deyimlerden; : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu nu; TÜB TAK AVRUPA B RL ÇERÇEVE PROGRAMLARI B R M KURULUfi VE ÇALIfiMA ESASLARI (*) Amaç ve Kapsam Madde 1. Bu esaslar ile, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumu (TÜB TAK) bünyesinde Ankara da kurulan

Detaylı

NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU

NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU 36 nsan Kaynaklar SMMMO Kurumsallaflma çal flmalar çerçevesinde; 2008 y l nda nsan Kaynaklar Birimi oluflturulmufltur. nsan Kaynaklar Biriminin

Detaylı

Yat r m Ortam n n yilefltirilmesi Amac yla Baz Kanunlarda De ifliklik Yap lmas na Dair Kanun'un Getirdi i De ifliklik ve Yenilikler Hakk nda

Yat r m Ortam n n yilefltirilmesi Amac yla Baz Kanunlarda De ifliklik Yap lmas na Dair Kanun'un Getirdi i De ifliklik ve Yenilikler Hakk nda Yat r m Ortam n n yilefltirilmesi Amac yla Baz Kanunlarda De ifliklik Yap lmas na Dair Kanun'un Getirdi i De ifliklik ve Yenilikler Hakk nda BFS - 2016/07 stanbul, 10.08.2016 Yat r m Ortam n n yilefltirilmesi

Detaylı

BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar ATILIM ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Madde 1 Bu Yönergenin amacı Atılım Üniversitesinin eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idarî

Detaylı

Ders 11: PROJEN N R SKLER /VARSAYIMLARI

Ders 11: PROJEN N R SKLER /VARSAYIMLARI Risk nedir? Ders 11: PROJEN N R SKLER /VARSAYIMLARI Projeler, proje yöneticilerinin do rudan kontrol edemeyecekleri olaylardan etkilenebilirler. Proje gerçek durumun bütün boyutlar n kapsayamaz. D fl faktörler,

Detaylı

Baflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM),

Baflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM), TÜRK YE B L MSEL VE TEKN K ARAfiTIRMA KURUMU YAYIN YÖNETMEL (*) B R NC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tan mlar Amaç ve Kapsam Madde 1. Bu Yönetmelik ile; Baflkanl k, Merkez ve Enstitülere ait tüm yay nlar

Detaylı

HEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ

HEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ HEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ Doç. Dr. Ülkü TATAR BAYKAL İÜ Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı ve Yönetici Hemşireler Derneği Yönetim Kurulu

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (Değişik:RG-14/2/2014-28913) (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yükseköğrenim

Detaylı

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i I DR. NA L YILMAZ HEMfiEHR K ML Kastamonulular Örne i II Yay n No : 2039 Sosyoloji : 1 1. Bas - Ekim 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-936 - 1 Copyright Bu kitab n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m

Detaylı

Küresel Ekonomik İlişkiler Komisyonu - I

Küresel Ekonomik İlişkiler Komisyonu - I Küresel Ekonomik İlişkiler Komisyonu - I KOMİSYON BAŞKANI: OSMAN FEYZİ BOYNER Amaç: Küresel ekonomik trendler çerçevesinde gelişen dış ticaret ve yatırım olanaklarını takip ve analiz etmek, Doğrudan yabancı

Detaylı

SOSYAL GÜVENL K REHBER. SSK BAfiKANLI I

SOSYAL GÜVENL K REHBER. SSK BAfiKANLI I SOSYAL GÜVENL K REHBER Resul KURT SSK BAfiKANLI I Sigorta Müfettifli Hüseyin FIRAT SMMM SMMMO Baflkan Yard mc s MAYIS 2005 1 Yönetim Merkezi ve Yaz flma Adresi: SMMMO Kurtulufl Caddesi No: 152 Kurtulufl

Detaylı

1. Konu. 2. Basitle tirilmi Tedbirler. 2.1. Basitle tirilmi Tedbirlerin Mahiyeti ve S n rlar

1. Konu. 2. Basitle tirilmi Tedbirler. 2.1. Basitle tirilmi Tedbirlerin Mahiyeti ve S n rlar Maliye Bakanl ndan: Mali Suçlar Ara t rma Kurulu Genel Tebli i (S ra No: 5) (Resmi Gazete nin 9 Nisan 2008 tarih ve 26842 say l nüshas nda yay mlanm t r) 1. Konu 9/1/2008 tarihli ve 26751 say l Resmî Gazete

Detaylı

1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler

1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler 1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler 5. Sonuçlar ve reform teklifleri 5.1 (Kamu Mali yönetimi ve Kontrol Kanunu) 5.1.1 Performans

Detaylı

MÜS AD - SESRIC ULUSLARARASI Ö RENC STAJ PROGRAMI

MÜS AD - SESRIC ULUSLARARASI Ö RENC STAJ PROGRAMI MÜS AD - SESRIC ULUSLARARASI Ö RENC STAJ PROGRAMI MÜSTAK L SANAY C VE fiadamlari DERNE Sütlüce Mah. mrahor Cad. No: 28 34445 Beyo lu- STANBUL Tel: 0212 222 04 06 Faks: 0212 210 50 82 www.musiad.org.tr

Detaylı

Farklı Televizyon Yayın Ortamlarında Aynı Anda Farklı Reklam Yayını Bir Koltuğa İki Karpuz Sığar mı?

Farklı Televizyon Yayın Ortamlarında Aynı Anda Farklı Reklam Yayını Bir Koltuğa İki Karpuz Sığar mı? Farklı Televizyon Yayın Ortamlarında Aynı Anda Farklı Reklam Yayını Bir Koltuğa İki Karpuz Sığar mı? *Av.Erdal AKSU 17 Kasım 2008 KONU: Rekabet Kurulu nun 03.07.2008 tarihinde Kablo TV şebekesine entegre

Detaylı

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016 TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri 102 Hibrit Sistemlerle En Yüksek Verimlilik Hedefleniyor Derya Sakallıoğlu Yenilenebilir enerji kaynakları ile birlikte kullanılan kojenerasyon sistemleri, hibrit kojenerasyon

Detaylı