8. Sunum: Değişken Frekanslı Devrelerin Performansı. Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık
|
|
- Ceren Necmi
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 8. Sunum: Değişken Frekanslı Devrelerin Performansı Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık 1
2 Değişken Frekans Tepki Analizi Bu bölümde direnç, indüktör ve kapasitörden oluşturulan devrelerin değişken frekans tepkileri incelenecektr. Bu amaçla giriş işaretnin frekansının değiştği düşünülecek ve devre performansının değişimi incelenecektr. Başlangıç olarak direncin frekansla değişimi ele alınabilir. Direncin frekans düzlemindeki empedansı aşağıdaki gibi ifade edilebilir. Burada görüldüğü gibi direncin hem fazı hem de genliği sabiwr ve frekanstan bağımsızdır. 2
3 Değişken Frekans Tepki Analizi Aşağıdaki grafiklerden direncin genliğinin ve fazının frekansla değişmediği görülebilir. İndüktörün frekans tanım bölgesindeki empedansı Z L aşağıdaki gibidir. 3
4 Değişken Frekans Tepki Analizi Bu ifadeden görüldüğü gibi indüktörün fazı 90 de sabit kalırken, genliği frekansla doğru oranalıdır. Yukarıdaki ifadeden DC çalışmada (0 Hz) Z L değerinin sıfr olduğu ve indüktörün kısa devre olduğu görülür. Aşağıdaki grafikler indüktörün davranışının frekansla değişimi göstermektedir. 4
5 Değişken Frekans Tepki Analizi Kapasitör empedansı için ise aşağıdaki ifade yazılabilir. Bu ifadeden kapasitör fazının -90 de sabit olduğu ve genliğinin frekansla ters oranalı olduğu görülür. DC çalışmada empedans sonsuza gitmekte yani kapasitör açık devre olmaktadır. Frekans sonsuza giderken kapasitör empedansı sıfra yaklaşmaktadır. 5
6 Değişken Frekans Tepki Analizi Kapasitör empedansının genliğinin ve fazının frekansa bağlı çizimi aşağıda gösterilmektedir. Daha karmaşık bir yapı olan aşağıdaki RLC devresinin ele alalım bu devrenin eşdeğer empedansı aşağıdaki gibi yazılır. 6
7 Değişken Frekans Tepki Analizi Bu fonksiyonun faz ve genliğinin frekansla çizimi aşağıdaki gibidir. 7
8 Değişken Frekans Tepki Analizi Dikkat edilirse düşük frekanslarda kapasitör açık devre gibi çalışır bu nedenle empedans bu bölgede çok yüksektr. Yüksek frekanslara çıkıldıkça kapasitörün etkisi önemsiz olmaya başlar ve indüktör empedansı belirleyici olur. Devreler daha karmaşık oluğunda denklerde daha karmaşık olarak elde edilecektr ve denklemleri basitleştrmek için jω=s yazılabilir. Bu değişim yapıldığında seri RLC devresinin eşdeğer empedansı için aşağıdaki ifade elde edilir. 8
9 Değişken Frekans Tepki Analizi Yukarıdaki ifadelerden anlaşıldığı gibi her durumda empedans s değişkenine bağlı iki polinomun oranı olarak yazılabilir. Bu ifadede N(s) ve D(s) m. ve n. dereceden polinomlardır. Bu denklem yalnızca empedans için değil tüm gerilim, akım, iletkenlik ve kazanç için de geçerlidir. Tek kısıt tüm devre elemanlarının gerçel sayı olmasının gerekmesidir. 9
10 Değişken Frekans Tepki Analizi Örnek: Aşağıdaki devreyi ele alarak çıkış geriliminin frekansa bağlı değişimini 0-1kHz aralığında yarı logaritmik diyagramda gösteriniz. 10
11 Değişken Frekans Tepki Analizi 11
12 Değişken Frekans Tepki Analizi 12
13 Değişken Frekans Tepki Analizi Açıklama: Yukarıda görüldüğü gibi genlik ve faz grafikleri yarı logaritmik diyagramlarla gösterilir. Bu grafiklerde frekans ekseni logaritmik ölçekli olarak verilir. Aşağıdaki yükselteç eşdeğer devresinin değişken frekans tepkisini ele alalım. 13
14 Değişken Frekans Tepki Analizi Girişin sabit frekanslı bir sinüzoidalse V o /V s olarak tanımlanan gerilim kazancı G v (jω) aşağıdaki gibi elde edilir. Bu eşitliği elde etmek için yukarıdaki devrenin frekans bölgesi eşdeğeri olan aşağıdaki devre kullanılabilir. 14
15 Değişken Frekans Tepki Analizi Devrede verilen değerler kullanılarak denklem aşağıdaki gibi elde edilir. 15
16 Değişken Frekans Tepki Analizi Bu ifadenin çizimi basitçe aşağıdaki gibi yapılabilir. ise olur ve bu şartlar alanda devre fonksiyonu aşağıdaki gibi elde edilir. R in C in =1/1000π olduğundan C in düşük frekanslarda kazançta düşmeye neden olur. Aynı şekilde, frekans f HI değerine yaklaşağında C o değeri nedeniyle kazanç düşer. 16
17 Değişken Frekans Tepki Analizi Aşağı sonuç olarak elde edilen çizimin yaklaşık ve tam çizimi gösterilmektedir. 17
18 Değişken Frekans Tepki Analizi Devre Fonksiyonları: Devrenin bir noktasına uygulanan bir işarete devrenin başka bir noktasında verilen tepki devre fonksiyonları ile tanımlanabilir. Devre fonksiyonu transfer fonksiyonu olarak da adlandırılır. Transfer fonksiyonları sadece gerilim ya da akımların oranı olarak tanımlanmak zorunda değildir. Aşağıdaki çizelgede olası dört devre fonksiyonu gösterilmektedir. 18
19 Değişken Frekans Tepki Analizi Transfer fonksiyonlarının dışında devredeki iki uç arasındaki empedans veya admitansa eşit olan sürme noktası fonksiyonları vardır. Örneğin bir devrenin giriş empedansı sürme noktası fonksiyonudur. 19
20 Değişken Frekans Tepki Analizi Örnek: Aşağıda gösterilen devrenin I 2 (s)/v 1 (s) aktarım iletkenliği (transadmitansı) ve V 2 (s)/v 1 (s) gerilim kazancını bulunuz. 20
21 Değişken Frekans Tepki Analizi 21
22 Değişken Frekans Tepki Analizi Kutuplar ve Sı:rlar: Devre fonksiyonları s nin polinomları şeklinde ifade edilirler. Dahası devre elemanları ve bağımlı kaynakların değeri gerçel değerlerdir ve dolayısıyla bu polinomlarının katsayıları da gerçel olur. H(s) ile gösterilen aşağıdaki fonksiyonu ele alalım. 22
23 Değişken Frekans Tepki Analizi Bu denklem düzenlenerek aşağıdaki gibi yazılabilir. Burada K 0 bir sabit, z 1...z m ise N(s) polinomunun kökleri ve p 1...p n D(s) polinomunun kökleridir. Burada z değerleri transfer fonksiyonunu sıfr yapan değerlerdir ve transfer fonksiyonunun sıfrları olarak adlandırılırlar. p değerleri ise fonsiyonu sonzuz yapan değerlerdir ve transfer fonksiyonunun kutupları olarak adlandırılırlar. 23
24 Değişken Frekans Tepki Analizi Kutup ve sıfrlar karmaşık sayı olabilirler ancak polinom katsayıları gerçel olduğu için polinom köklerinin karmaşık eşlenik sayılar olması gerekir. Doğrusal, zamanla değişmeyen sistemlerin gösterimde genellikle yukarıdaki formda yapılır. Bu gösterim sistem dinamiklerinin, sistem kutuplarının incelenmesi ile elde edilebilmesini sağlar. 24
25 Sinüzoidal Frekans Analizi Sinüzoidal kararlı hal analizinde devre fonksiyonu aşağıdaki gibi ifade edilir. Bu ifadede M(ω), H(jω) nın büyüklüğünü ve φ(ω), H(jω) nın fazıdır. Bu iki fonksiyonun çizimi ile devrenin tepkisinin giriş frekansı ile değişimi gözlemlenebilir. 25
26 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Devre fonksiyonlarının yarı logaritmik ölçekte gösterilmesiyle elde edilen grafiklere Bode Diyagramı denir. Yarı logaritmik çizimler y- ekseninin normal, x ekseninin ise logaritmik olduğu çizimlerdir. Bu grafikler süzgeçler (filtreler), akort devreleri, yükselteçler gibi frekansa bağımlı sistemlerin tasarımında ve analizinde çok kullanılışlıdırlar. 26
27 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Bode diyagramları çizilirken M(ω) nın ω ile değişimini çizmek yerine 20log[M(ω)] değerinin, log 10 (ω) a karşılık çizimi yapılır. Böylelikle nokta nokta çizim yapmak yerine, belli bölgelerde geçerli sabit eğimli doğrular elde edilip birleştrilerek, işlemler kolaylaşarılmış olur. M(ω) nın yani genliğin çiziminde y ekseni desibel (db) dir. Gerçekte db güçlerin oranlarını ölçmek için kullanılırlar. 27
28 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Yani, Tepkisinin İncelenmesi şeklindedir. İki direnç üzerindeki güç tanımı kullanılarak gerilim ve akım için aşağıdaki desibel tanımları elde edilir. 28
29 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Herhangi bir transfer fonksiyon aşağıdaki gibi yazılarak sürekli durum kararlı hal analizi gerçekleştrilebilir. Bu denklem aşağıdaki gibi terimlere sahiptr. 1- Frekanstan bağımsız bir bileşen K 0 >0, 2- jω şeklindeki kutup ve sıfrlar (sıfrlar için (jω) +N ve kutuplar için (jω) -N şeklinde). 29
30 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 3- (1+jωτ) şeklinde kutup ve sıfrlar ζ(jωτ)+(jωτ) 2 şeklinde karesel (kuadratk) kutup ve sıfrlar. Yukardaki H(jω) fonksiyonunun genliğinin logaritması alındığında aşağıdaki sonuç elde edilir. 30
31 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi H(jω) fonksiyonunun faz açısı ise aşağıdaki gibi elde edilir. Bu ifadelerdeki her bir terim aynı grafik üzerine ayrı ayrı çizilip daha sonra toplanabilirler. Aşağıda bu ifadelerden Bode diyagramlarının hızlıca elde edilişi anlaalmaktadır. 31
32 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Sabit Terim: 20logK 0 terimi aşağıda gösterildiği gibi sıfr faz kaymasına sahip, sabit bir genlik ifade eder. 32
33 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Orjinde bulunan kutup ve sı:rlar: Orjinde bulunan sıfrlar (jω) +N ve kutuplar (jω) -N formundadır. Bu Tp fonksiyonun genliği ±20Nlog 10 (ω) olur ve bu yarı logaritmik ölçekte ±20NdB/decade eğimine sahip bir doğrudur. Yani frekansın 10 kat artması ile genlik 20N desibel lik bir değişim gösterir. Bu Tp fonksiyonların fazı ise ±N(90 ) değerine sahiptr. 33
34 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Bunların çizimleri aşağıda gösterilmektedir. 34
35 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Basit kutup ve sı:rlar: Devre transfer fonksiyonunda (1+jωτ) yapısında basit bir kutup veya sıfr varsa doğrusallaşarma yaklaşımı kullanılarak çizim gerçekleştrilebilir. ωτ<<1 oluğunda (1+jωτ) 1 olur ve 20log(1)=0 dır. ωτ>>1 oluğunda ise I1+jωτI ωτ olduğundan bu durumda 20log(ωτ) elde edilir. Kısacası ωτ<<1 için tepki 0dB ve ωτ>>1 için tepki orjinde bulunan basit bir kutup veya sıfrla aynıdır. ωτ=1 noktası kesim ya da kırılma noktası olarak adlandırılır. Bu noktada I1+jωτI=2 olur ve 20log(2)=3dB dir. Yani kesim frekansında gerçek değer asimto~an 3dB sapma gösterir. 35
36 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Ayrıca kesim frekansının yarısında ve iki kaanda bu kaymanın 1dB olduğu görülür. Basit bir kutup veya sıfr için ilgili faz açısı φ=tan -1 ωτ olur. ωτ=1 iken (yani kesim frekansında) φ=45 ve kesim frekansının yarısında φ=26 dir. Kesim frekansının iki kaanda ise φ=63.4 olur. Bu şekildeki bir basit sıfr için ωτ>>1 için genlik ve asimptot pozitf eğime sahiptr ve faz eğrisi 0 den 90 ye doğru ilerler. 36
37 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Basit bir kutup için genlik ve faz çizimleri aşağıdaki gibidir. 37
38 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Basit bir sıfr için genlik ve faz çizimleri aşağıdaki gibidir. 38
39 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Eğer (1+jωτ) N şeklinde birden fazla kutup ve sıfr mevcutsa yüksek frekanslı asimtotun eğimi N ile çarpılır. Bu durumda gerçek eğri ile asimtotun kesişme frekansındaki sapma 3N db olur. Faz eğrisi 0 den N(90 ) ye ilerler ve kesim frekansındaki değeri N(45 ) olur. 39
40 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Karesel kutup ve sı:rlar: Karesel kutuplar 1+2ζ(jωτ)+(jωτ) 2 yapısındadır. Bu terim yalnızca ω ya değil boyutsuz ζ ya da bağımlıdır. Haarlanacağı gibi ζ sönüm katsayısı olarak isimlendirilir. ζ>1 olması durumunda kökler gerçel ve birbirinden farklı, ζ=1 ise kökler gerçel ve eşit ζ<1 olması durumunda ise kökler kompleks ve eşleniktr. Bu ifade ωτ<<1 durumu için 20log 10 (1)=0 olurken ωτ>>1 için ise aşağıdaki gibi ifade edilir. 40
41 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Dolayısıyla ωτ>>1 için genlik eğrisinin eğimi karesel sıfr için +40dB/decade ve karesel kutup için -40dB/decade olur. ωτ nin yukardaki değerlerin arasında olması durumunda, fonksiyonun davranışı sönüm katsayısına (ζ) bağlıdır. Yukarıdaki karesel ifade için faz kayması tan -1 2ζωτ/[1-(ωτ) 2 ] biçiminde ifade edilir. Bu şekildeki karesel kutuplar için faz eğrisi ωτ<<1 için 0 den ωτ>>1 için -180 ye değişir. Karesel sıfrlar için faz eğrisi ωτ<<1 için 0 den ωτ>>1 için 180 ye değişir Aşağıdaki şekilde karesel bir kutup için genlik ve faz çizimleri gösterilmektedir. 41
42 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 42
43 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 43
44 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Örnek: Aşağıdaki transfer fonksiyonunun genlik ve faz eğrisini oluşturunuz. 44
45 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 45
46 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 46
47 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Örnek: Aşağıdaki transfer fonksiyonunun genlik ve faz eğrisini oluşturunuz. 47
48 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 48
49 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 49
50 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Açıklama: K 0 /(jω) N şeklindeki terimlerin doğrudan çizimi yapılabilir. Bu terimin eğimi -20N db/ decade değerindedir ve 0db eksenini K 0 /(jω) N =1 yani ω=k 0 1/N rad/s değerinde keser. Benzer şekilde K 0 (jω) N şeklindeki terimlerin doğrudan çizimini de gerçekleştrilebiliriz. Bu terim +20N db/decade eğimine sahiptr ve bu eğri 0dB eksenini, K 0 (jω) N =1 ifadesine göre ω=(1/k 0 ) 1/ N rad/s değerinde keser. Bu şekilde fonksiyonların çizimleri daha hızlı gerçekleştrilebilir. 50
51 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Örnek: Aşağıdaki transfer fonksiyonunun genlik eğrisini oluşturunuz. 51
52 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Örnek: Aşağıdaki transfer fonksiyonunun genlik eğrisini oluşturunuz. 52
53 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Örnek: Aşağıdaki transfer fonksiyonu için Bode diyagramını çiziniz. 53
54 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 54
55 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Açıklama: Yukarıdaki örneklerde izlenen işlem basamakları tersine yürütülerek Bode diyagramlarından transfer fonksiyonları üretlebilir. Aşağıdaki örneklerde transfer fonksiyonun, Bode diyagramlarından elde edilmesi gösterilmektedir. 55
56 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Örnek: Aşağıdaki genlik karakteristğini kullanarak G ν (jω) transfer fonksiyonunu elde ediniz. 56
57 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi 57
58 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Örnek: Aşağıdaki genlik karakteristğini kullanarak G(jω) transfer fonksiyonunu belirleyiniz. 58
59 Bode Diyagramı Kullanılarak Frekans Tepkisinin İncelenmesi Örnek: Aşağıdaki genlik karakteristğini H(jω) fonksiyonunu bulunuz. 59
60 Rezonans Devreleri Seri Rezonans Devreleri: Aşağıda gösterilen seri RLC devresi önemli bir frekans yanıana sahiptr. Bu devrenin giriş empedansı aşağıda gösterildiği gibidir. Eğer, şaranı sağlanırsa giriş empedansındaki karmaşık terim sıfr olur. 60
61 Rezonans Devreleri Bu denklemi sağlayan frekans değeri aşağıdaki gibidir. Bu frekans değerindeki giriş empedansı ise Z(jω)=R şeklindedir. Devrenin empedansının tamamen omik olduğu bu frekans değeri rezonans frekansı olarak adlandırılır. Bu frekansda devre rezonansta çalışıyor denir. Rezonans durumunda genlik ve akım aynı fazdadır. Bu durumda faz açısı sıfrdır ve güç katsayısı birdir. 61
62 Rezonans Devreleri Aşağıda seri RLC devresinin frekans tepkisi gösterilmektedir. 62
63 Rezonans Devreleri Bu şekilden görüldüğü gibi seri RLC devresi rezonan durumunda minimum empedansa sahiptr ve dolayısıyla akım verilen gerilim değeri için maksimumdur. Ayrıca rezonans frekansından düşük frekanslarda seri devrenin empedansında kapasitf terim baskınken, rezonans frekansından yüksek frekanslarda indüktf terim baskındır. Rezonans durumu fazör gösterimle aşağıdaki gibi incelenebilir. 63
64 Rezonans Devreleri Bu çizimler farklı frekans değerleri için akım ve gerilim fazörlerini göstermektedir. Seri devrede tüm elemanlar üzerinden aynı akım geçtği için fazör çizimde akım referans alınmışar. 64
65 Rezonans Devreleri Kalite faktörü olarak bilinen ve Q ile gösterilen değişken seri RLC devresi için aşağıdaki gibi tanımlanır. 65
66 Rezonans Devreleri Örnek: Aşağıdaki devre için rezonans frekansını belirleyiniz ve her bir elaman üzerindeki gerilimi ve kalite faktörünü hesaplayınız. 66
67 Rezonans Devreleri 67
68 Rezonans Devreleri Örnek: Aşağıdaki gösterilen RLC devresinde L=0.02H seçilmiş ve kalite faktörü Q=200 ve rezonans frekansı f=1000hz olan bir devre oluşturulması istenmektedir. Rezonans devresi için uygun kapasitörü dayanma gerilimini de dikkate alarak hesaplayınız. 68
69 Rezonans Devreleri 69
70 Rezonans Devreleri Açıklama: Seri RLC devresi için V R /V 1 oranı için Q, ω ve ω o cinsinden genel bir ifade yazılabilir. Bu amaçla aşağıdaki admitans ifadesi inceleyelim. Q=ω o L/R=1/ω o CR olduğu için admitans aşağıdaki gibi elde edilir. 70
71 Rezonans Devreleri Seri RLC devresinden geçen akım I=YV 1 olduğu için direnç üzerindeki gerilim V R =RI olarak elde edilir ve V R /V 1 transfer fonksiyonu aşağıdaki gibi elde edilir. Bu transfer fonksiyonunun genlik ve fazı aşağıdaki gibi elde edilir. 71
72 Rezonans Devreleri Bu transfer fonksiyonlarının çizimleri ise yandaki gibidir. Bu grafikler bant geçiren filtre yapısındadır ve bant genişliği (BG) yarımgüç frekansları arasındaki fark olarak tanımlanır. 72
73 Rezonans Devreleri Adından da anlaşılacağı gibi yarım-güç noktaları direnç üzerindeki gücün yarıya düştüğü yani M=1/ 2 olduğu frekans değerleridir. Desibel cinsinden ise M nin bu değeri, 20log(1/ 2)=-3dB olarak elde edilir. Dolayısıyla kalite faktörü ve rezonans frekansı (ω o ) için aşağıdaki bağınalar elde edilir. 73
74 Rezonans Devreleri ω ifadesinde yalnızca pozitf değerler alınarak ω LO ve ω HI olarak gösterilen ve sırasıyla alt ve üst kesim frekanları olarak adlandırılan frekans ifadeleri elde edilir. Bu frekans değerleri daha önce anlaalan yarımgüç noktalarındaki frekans değerleridir. Bu ifadelerden yararlanılarak bant genişliği ve rezonans frekansı (merkez frekans) ω o aşağıdaki gibi elde edilir. 74
75 Rezonans Devreleri Açıklama: Kalite faktörü Q, R ye bağlı bir parametredir ve yüksek Q lu bir seri devrede R küçük bir değere sahiptr. Ayrıca daha önce elde edilen ifadeye göre bant genişliği Q ile ters oranalıdır. Yüksek Q lu bir devrenin bant genişliği küçüktür. Bu Tp devrelerin seçiciliğinin yüksek olduğu yani dar bir frekans bölgesini geçirdikleri söylenebilir. Aşağıda Q ya bağlı olarak devrenin frekans tepkisi gösterilmektedir. 75
76 Rezonans Devreleri Aşağıdaki, rezonansta çalışan, seri RLC devresinin enerji analizi yapılarak Q nun diğer bir önemli etkisi görülebilir. Bu devrede rezonans durumunda depolanan maksimum enerji W S ve her bir döngüde harcanan enerji W D ise Q için aşağıdaki bağınanın olduğu gösterilebilir. 76
77 Rezonans Devreleri Devrenin toplam enerjisi ω L +ω C olduğuna göre aşağıdaki ifade elde edilir. Bu durumda depolanan maksimum enerji olur. 77
78 Rezonans Devreleri Yukarıdaki ifadelere göre rezonans anında indüktör ve kapasitör enerjileri aşağıdaki gibi çizilebilir. 78
79 Rezonans Devreleri Bu çizimden kapasitör ve indüktörde enerjinin sürekli yer değiştği ve devreki toplam enerjinin sabit kaldığı görülür. Yukarıdaki ifadelere göre bir döngüde harcanan enerji, ω D ise aşağıdaki gibi elde edilir. ω D ve ω S oranlanarak ve Q=ω o L/R eşitliği kullanılarak aşağıdaki ifade elde edilir. 79
80 Rezonans Devreleri Örnek: Şekildeki devrede çıkış gerilimi direnç üzerinden alınmaktadır. Bu devrede C=1μF için rezonans frekansının 1000rad/s ve bant genişliğinin 100rad/s olması için gerekli R ve L değerlerini hesaplayınız. 80
81 Rezonans Devreleri 81
82 Rezonans Devreleri Açıklama: Aşağıdaki devrede çıkış gerilimini hesaplayalım. 82
83 Rezonans Devreleri Bu ifade kullanılarak V o çıkış geriliminin maksimum olduğu frekans değeri (ω max ) bulunabilir. Bunun için gerilim ifadesinin frekansa göre türevi alınarak sonuç sıfra eşitlenir. V o kalite faktörü cinsinden aşağıdaki gibi bulunur. Q yeterince yüksekse; olur. 83
84 Rezonans Devreleri Örnek: Aşağıdaki devrede L=50mH, C=5μm ve R=1Ω ve R=50Ω için ω o rezonans frekansını ve çıkış geriliminin maksimum olduğu ω max değerini belirleyiniz. 84
85 Rezonans Devreleri 85
86 Rezonans Devreleri R=50Ω için V o /V s ninfrekansla değişimi 86
87 Rezonans Devreleri R=1Ω için V o /V s ninfrekansla değişimi 87
88 Rezonans Devreleri Paralel Rezonans Devreleri: RLC elemanlarının paralel bağlanması durumunda da rezonans meydana gelebilir. Örneğin aşağıdaki devreyi ele alalım. 88
89 Rezonans Devreleri Bu devredeki I S akımı; şeklindedir. Rezonans frekansında I S =GV S şeklindedir. Paralel rezonans devrelerinde giriş empedansı aşağıdaki yazılır. Rezonans durumunda çalışan devre için Y(jω)=G olur. Yani tüm kaynak akımı dirençten geçecektr. 89
90 Rezonans Devreleri RLC devresinin paralel rezonans frekansında kondansatör ve indüktör üzerindeki akımlar eşit genlikte ancak fazları arasında 180 faz farkı vardır (ters yönlüdür). Dolayısıyla şekilde gösterilen I X akımı sıfrdır. G=0 olması durumunda kaynak akımı sıfr olacakar yani sürekli olarak kondansatörün elektrik alanı ve indüktörün manyetk alanı arasında enerji değişimi olacak, biri azalırken diğeri artacakar. 90
91 Rezonans Devreleri Paralel rezonans devresinde admitansın değişimi yandaki gibidir. Rezonans frekansından düşük frekanslar için admitansta indüktf iken, rezonans frekansının üstündeki frekanslarda admitans kapasitf olur. 91
92 Rezonans Devreleri Paralel rezonans devreleri için fazör diyagramı aşağıdaki gibidir. Paralel elamanlar üzerindeki gerilim aynı olacağından, fazör gösterim yapılırken gerilim refrerans olarak kullanılmışar. 92
93 Rezonans Devreleri Fazör gösterimlerden anlaşıldığı gibi ω<ωo için empedans faz açısı pozit ir ve bu devrenin indüktf olarak çalışağının göstergesidir. ω>ω 0 durumunda ise empedansın faz açısı negat ir yani devre kapasitf olarak çalışır. Kalite faktörü Q paralel rezonans devreleri için aşağıdaki gibi tanımlanır. Bu ifadeler seri rezonans devreleri için verilen Q ifadesinin tersidir. RLC akımları seri durumdaki gerilimlere benzerdir ve aşağıdaki bağınalar yazılabilir. ve 93
94 Rezonans Devreleri Örnek: Şekildeki devrenin aşağıdaki parametreleri için devrenin rezonans frekansında tüm kol akımlarını hesaplayınız. 94
95 Rezonans Devreleri 95
96 Rezonans Devreleri Örnek: Şekildeki devrede R=1Ω, L10mH ve C=100μF için, V out /V in transfer fonksiyonu için rezonans frekansı, yarım-güç frekansı, bant genişliğini ve kalite faktörü Q yu hesaplayınız. 96
97 Rezonans Devreleri 97
98 Rezonans Devreleri Açıklama: Genel olarak bir indüktörün satgı direnci ihmal edilemez. Bu nedenle gerçekçi bir rezonans devresi aşağıdaki gibidir. Bu devrenin giriş empedansı aşağıdaki gibidir. 98
99 Rezonans Devreleri Bu ifradeler incelendiğinde admitansın tamamen gerçel olduğu frekans (ω r ) aşağıdaki gibi bulunur. 99
100 Rezonans Devreleri Örnek: Aşağıdaki devrede R=5Ω ve R=50Ω için ω o ve ω r değerlerini hesaplayınız. 100
101 Rezonans Devreleri 101
102 Rezonans Devreleri Açıklama: Bode diyagramları ile rezonans devreleri arasındaki ilişki aşağıdaki gibi elde edilebilir. Seri rezonans devresi için admitans aşağıdaki gibi yazılır. Karesel terim için standart form ile aşağıdaki gibidir. Burada τ=1/ω o olduğudan karesel terim aşağıdaki gibi bulunur. 102
103 Rezonans Devreleri Bu iki ifade karşılaşarıldığında aşağıdaki ifadeler elde edilir. Dolayısıyla; elde edilir. Q için daha önce elde edilen aşağıdaki ifade ile yukarıdaki ifadeyi karşılaşaralım. 103
104 Rezonans Devreleri Karşılaşarma sonucunda Q ve ζ arasındaki ilişki aşağıdaki gibi elde edilir. 0<ζ<1 için frekans tepkisinde bir pik (zirve) olduğu görülür. Bu pikin keskinliği ζ tarafndan belirlenir. ζ küçükken, Q yüksek değer alır ve dar bir pik oluşur. Q yüksek olduğundan devre giriş işaretlerini filtrelerken oldukça seçici davranacakar. 104
105 Ölçekleme Genlik veya empedans ve frekans ölçeklemesi olmak üzere iki tür ölçekleme vardır. Genlik ölçeklemesi için her bir elemanın empedansı bir K M sayısı ile çarpılır. Dolayısıyla R, L ve C için aşağıdaki değerler elde edilir. 105
106 Ölçekleme Sonuç olarak devrenin yeni rezonans frekansı ve yeni kalite faktörü aşağıdaki gibi bulunur. Yukarıdaki ifadelerden görüldüğü gibi genlik ölçeklemesi durumunda rezonans frekansı ve kalite faktörü değişmeyecektr. Frekans ölçeklemesi durumunda ise R, L ve C değerleri aşağıdaki gibi değişir. 106
107 Ölçekleme Benzer şekilde R ve C de incelenebilir. Elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibidir. 107
108 Ölçekleme Frekans ölçeklemesi durumunda kesim frekansı ve kalite faktörü aşağıdaki gibi değişir. Sonuç olarak elde edilir. 108
109 Ölçekleme Örnek: R=2Ω, L=1H ve C=0.5μF ise K M =10 2 ile genlik ölçeklemesi ve K f =10 2 frekans ölçeklemesi sonucunda R, L ve C değerlerini hesaplayınız. 109
110 Pasif Filtreler Filtre (süzgeç) devreleri belirli frekans aralığındaki sinyalleri çıkışa aktaran, bu aralık dışındaki sinyalleri ise yok eden devrelerdir. En yaygın filtre türleri alçak geçiren, yüksek geçiren, bant geçiren ve bant durduran filtrelerdir. Alçak geçiren filtreler, filtrenin kesim frekansından daha düşük frekanslı sinyalleri geçiren, daha yüksek frekanslı sinyalleri ise çıkışa aktarmayan filtrelerdir. 110
111 Pasif Filtreler Yüksek geçiren filtreler ise filtrenin kesim frekansından daha yüksek frekansa sahip sinyalleri geçirip, daha düşük frekanslı sinyalleri ise durduran filtrelerdir. Bant geçiren filtreler belirli bir frekans aralığındaki sinyalleri geçirirken, bu aralıkta yer almayan sinyalleri ise çıkışa aktarmayacakar. Bant durduran filtreler ise belirli bir frekans aralığındaki sinyalleri yok eden, bu aralıkta yer almayan sinyalleri ise çıkışa aktaran filtrelerdir. 111
112 Pasif Filtreler Aşağıdaki şekilde ideal bir alçak geçiren filtrenin ve R, L, C elamanlarından kurulabilecek basit bir filtrenin Tpik frekans tepkisi gösterilmektedir. Bu şekilden ideal ve Tpik frekans tepkileri arasındaki büyük farklılık rahatlıkla görülebilir. 112
113 Pasif Filtreler Aşağıdaki şekilde basit bir alçak geçiren filtre gösterilmektedir. Bu devrenin gerilim kazancı ise aşağıdaki gibi ifade edilir. Bu ifadede τ=rc yazılarak aşağıdaki bağına elde edilir. Sonuç olarak genlik ve faz karakteristği aşağıdaki gibi elde edilir. 113
114 Pasif Filtreler Bu ifadelerin çizimleri ise aşağıdaki gibidir. Bu çizimler incelendiğinde ω o frekansından yüksek frekanslarda genliğin eğiminin -20dB/decade olduğu görülmektedir. 114
115 Pasif Filtreler Dikkat edilirse ω=1/τ kesim frekansında genlik 1/ 2 (-3dB) ve faz açısı -45 olmaktadır. Bu frekans yarı-güç frekansı olarak adlandırılır. Yarı-güç frekansı gerilim ya da akımın 1/ 2 kaana yani gücün yarıya düştüğü frekans değeridir. Aşağıda ise basit bir yüksek geçiren filtre devresi gösterilmektedir. Bu devrenin alçak geçiren filtreden tek farkı çıkışın direnç üzerinden alınmış olmasıdır. 115
116 Pasif Filtreler İdeal yüksek geçiren filtrenin frekans karakteristği ve doğrusal devre elemanları ile gerçekleştrilebilecek Tpik karakteristği aşağıdaki gibi elde edilir. 116
117 Pasif Filtreler Yukarıdaki yüksek geçiren filtre için τ=rc ifadesi kullanılarak gerilim kazancı aşağıdaki gibi yazılır. Bu fonksiyonun genliği ve fazı aşağıdaki gibi elde edilir. Bu ifadelerin çizimleri aşağıdaki gibidir. 117
118 Pasif Filtreler Bu ifadelerin çizimleri aşağıdaki gibidir. 118
119 Pasif Filtreler Bu çizimler incelendiğinde genliğin ω=1/τ frekansında 1/ 2 (-3dB) değerine ulaşağı ve faz açısının 45 olduğu görülür. Dahası kesim frekansı ω o dan düşük frekanslar için genlik 20dB/ decade lık eğim ile artmaktadır. Aşağıdaki şekilde ise basit bir bant geçiren filtre devresi ve karakteristği gösterilmektedir. 119
120 Pasif Filtreler Bant geçiren filtrede rezonans frekansı ω o geçirme bandının merkezidir ve maksimum genlik bu frekans için elde edilir. ω LO ve ω HI ise alt ve üst kesim frekanslarını ifade eder ve bu frekans değerinde genlik maksimum değerinin 1/ 2 kaadır. Bu iki frekans arasındaki fark bant genişliği olarak adlandırılır ve bant genişliği BW=ω HI -ω LO şeklinde hesaplanır. Bant geçiren filtrenin gerilim transfer fonksiyonu aşağıdaki gibi elde edilir. 120
121 Pasif Filtreler Dolayısıyla bu devrenin genlik ifadesi aşağıdaki gibi yazılır. Bu ifade alçak frekanslarda; ve yüksek frekanslarda; olur. Bandın ortasında (RCω) 2 >>(ω 2 LC-1) olacağından M(ω) 1 olur. Merkez frekansı, rezonans frekansına eşiwr ve aşağıdaki gibi yazılır. 121
122 Pasif Filtreler Genlik karakteristği 1/ 2 ye eşitlenerek ω LO ve ω HI için aşağıdaki bağınalar elde edilir. Dolayısıyla bant genişliği için aşağıdaki ifade ele edilir. 122
123 Pasif Filtreler Basit bir bant durduran filtre ve karakteristği aşağıdaki gibidir. Bu filtre için gerekli karakteristkler bant geçiren filtreye benzer şekilde elde edilebilir. 123
124 Pasif Filtreler Örnek: Bir telefon haberleşme sistemi yakınında bulunan elektrik dağıam haˆndan kaynaklanan 60Hz lik girişimden etkilenmektedir. Bu girişimden kurtulmak için aşağıdaki devreyi kullanarak bir bant durduran filtre tasarlayınız (tasarım için C=100μF seçiniz). 124
125 Pasif Filtreler Cevap: Aşağıdaki şekilde filtre girişine uygulanacak ve çıkışından elde edilecek sinyal şekli basit olarak gösterilmektedir. 125
126 Pasif Filtreler 126
4. Sunum: AC Kalıcı Durum Analizi. Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık
4. Sunum: AC Kalıcı Durum Analizi Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık 1 Giriş Aşağıdaki şekillere ve ifadelere bakalım ve daha önceki derslerimizden
Detaylı10. Sunum: Laplace Dönüşümünün Devre Analizine Uygulanması
10. Sunum: Laplace Dönüşümünün Devre Analizine Uygulanması Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık 1 Laplace Devre Çözümleri Aşağıdaki devrenin
Detaylı7. Sunum: Çok Fazlı Devreler. Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık
7. Sunum: Çok Fazlı Devreler Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık 1 Üç Fazlı Devreler Üç fazlı devreler bünyesinde üç fazlı gerilim içeren devrelerdir.
DetaylıBölüm 3 AC Devreler. 1. AC devrede, seri RC ağının karakteristiklerini anlamak. 2. Kapasitif reaktans, empedans ve faz açısı kavramlarını anlamak.
Bölüm 3 AC Devreler DENEY 3-1 AC RC Devresi DENEYİN AMACI 1. AC devrede, seri RC ağının karakteristiklerini anlamak. 2. Kapasitif reaktans, empedans ve faz açısı kavramlarını anlamak. GENEL BİLGİLER Saf
Detaylı2. Sunum: Birinci ve İkinci Mertebeden Geçici Devreler
2. Sunum: Birinci ve İkinci Mertebeden Geçici Devreler Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN- R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık 1 Giriş Geçici analizden kastedilen bir anahtarın
DetaylıDirenç(330Ω), bobin(1mh), sığa(100nf), fonksiyon generatör, multimetre, breadboard, osiloskop. Teorik Bilgi
DENEY 8: PASİF FİLTRELER Deneyin Amaçları Pasif filtre devrelerinin çalışma mantığını anlamak. Deney Malzemeleri Direnç(330Ω), bobin(1mh), sığa(100nf), fonksiyon generatör, multimetre, breadboard, osiloskop.
Detaylı5. Sunum: Kalıcı Durum Güç Analizi. Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık
5. Sunum: Kalıcı Durum Güç Analizi Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık 1 Giriş Bu bölümde AC devrelerde güç hesabı ele alınacakqr. Ayrıca güç
Detaylı6. Sunum: Manye-k Bağlaşımlı Devreler. Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık
6. Sunum: Manye-k Bağlaşımlı Devreler Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık 1 Bu ders kapsamında ilgilendiğimiz bütün devre elamanlarının ideal
Detaylı11. Sunum: İki Kapılı Devreler. Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık
11. Sunum: İki Kapılı Devreler Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN-R. Mark NELMS, Nobel Akademik Yayıncılık 1 Giriş İki kapılı devreler giriş akımları ve gerilimleri ve çıkış akımları
DetaylıEET-202 DEVRE ANALİZİ-II DENEY FÖYÜ OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME
OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME Deney No:1 Amaç: Osiloskop kullanarak AC gerilimin genlik periyot ve frekans değerlerinin ölçmesi Gerekli Ekipmanlar: AC Güç Kaynağı, Osiloskop, 2 tane 1k
DetaylıTRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME
TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME Amaç Elektronikte geniş uygulama alanı bulan geribesleme, sistemin çıkış büyüklüğünden elde edilen ve giriş büyüklüğü ile aynı nitelikte bir işaretin girişe gelmesi
DetaylıEnerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü
YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü ESM 413 Enerji Sistemleri Laboratuvarı-II RL, RC ve RLC DEVRELERİNİN AC ANALİZİ Puanlandırma Sistemi: Hazırlık Soruları:
DetaylıDENEY FÖYÜ 7: Seri ve Paralel Rezonans Devreleri
DENEY FÖYÜ 7: Seri ve Paralel Rezonans Devreleri Deneyin Amacı: Seri ve paralel rezonans devrelerini incelemek, devrelerin karakteristik parametrelerini hesaplamak ve ölçmek, rezonans eğrilerini çizmek.
DetaylıDENEY 7 BJT KUVVETLENDİRİCİLERİN FREKANS CEVABI
DENEY 7 BJT KUVVETLENDİRİCİLERİN FREKANS CEVABI A. Amaç Bu deneyin amacı; BJT kuvvetlendirici devrelerinin girişine uygulanan AC işaretin frekansının büyüklüğüne göre kazancının nasıl etkilendiğinin belirlenmesi,
DetaylıADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU
ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU DENEY NO : DENEYĠN ADI : DENEY TARĠHĠ : DENEYĠ YAPANLAR : RAPORU HAZIRLAYANIN
DetaylıANALOG FİLTRELEME DENEYİ
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANALOG FİLTRELEME DENEYİ Ölçme ve telekomünikasyon tekniğinde sık sık belirli frekans bağımlılıkları olan devreler gereklidir. Genellikle belirli bir frekans bandının
DetaylıREZONANS DEVRELERİ. Seri rezonans devreleri bir bobinle bir kondansatörün seri bağlanmasından elde edilir. RL C Rc
KTÜ, Elektrik Elektronik Müh. Böl. Temel Elektrik aboratuarı. Giriş EZONNS DEVEEİ Bir kondansatöre bir selften oluşan devrelere rezonans devresi denir. Bu devre tipinde selfin manyetik enerisi periyodik
DetaylıMekatronik Mühendisliği Lab1 (Elektrik-Elektronik) Seri ve Paralel RLC Devreleri
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNA FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK LABORATUARI (LAB I) DENEY 3 Deney Adı: Seri ve Paralel RLC Devreleri Öğretim Üyesi: Yard. Doç. Dr. Erhan AKDOĞAN
DetaylıBölüm 12 İşlemsel Yükselteç Uygulamaları
Bölüm 12 İşlemsel Yükselteç Uygulamaları DENEY 12-1 Aktif Yüksek Geçiren Filtre DENEYİN AMACI 1. Aktif yüksek geçiren filtrenin çalışma prensibini anlamak. 2. Aktif yüksek geçiren filtrenin frekans tepkesini
DetaylıELEKTRİK DEVRELERİ-2 LABORATUVARI VIII. DENEY FÖYÜ
EEKTRİK DEVREERİ-2 ABORATUVARI VIII. DENEY FÖYÜ SERİ VE PARAE REZONANS DEVRE UYGUAMASI Amaç: Seri ve paralel rezonans devrelerini incelemek, devrelerin karakteristik parametrelerini ölçmek, rezonans eğrilerini
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 2008 DEVRELER II LABORATUARI
DİRENÇ-ENDÜKTANS VE DİRENÇ KAPASİTANS FİLTRE DEVRELERİ HAZIRLIK ÇALIŞMALARI 1. Alçak geçiren filtre devrelerinin çalışmasını anlatınız. 2. Yüksek geçiren filtre devrelerinin çalışmasını anlatınız. 3. R-L
DetaylıEnerji Sistemleri Mühendisliği
Enerji Sistemleri Mühendisliği Temel Elektrik ve Elektronik AC Devre Analizi Karmaşık Sayılar Karmaşık sayılar dikdörtgen koordinat sisteminde aşağıdaki gibi gösterilebilir. Temel Elektrik ve Elektronik
DetaylıDENEY 1-1 AC Gerilim Ölçümü
DENEY 1-1 AC Gerilim Ölçümü DENEYİN AMACI 1. AC gerilimlerin nasıl ölçüldüğünü öğrenmek. 2. AC voltmetrenin nasıl kullanıldığını öğrenmek. GENEL BİLGİLER AC voltmetre, ac gerilimleri ölçmek için kullanılan
DetaylıDENEY 5: FREKANS CEVABI VE BODE GRAFİĞİ
DENEY 5: FREKANS CEVABI VE BODE GRAFİĞİ 1 AMAÇ Bu deneyin temel amacı; bant geçiren ve alçak geçiren seri RLC filtrelerin cevabını incelemektir. Ayrıca frekans cevabı deneyi neticesinde elde edilen verileri
DetaylıDENEY 4: SERİ VE PARALEL REZONANS DEVRELERİ
Deneyin Amacı DENEY 4: SERİ VE PARALEL REZONANS DEVRELERİ Seri ve paralel RLC devrelerinde rezonans durumunun gözlenmesi, rezonans eğrisinin elde edilmesi ve devrenin karakteristik parametrelerinin ölçülmesi
DetaylıDENEY 5: ALTERNATİF AKIMDA FAZ FARKI (R, L VE C İÇİN)
DENEY 5: ALTERNATİF AKIMDA FAZ FARKI (R, L VE C İÇİN) A. DENEYİN AMACI : Bu deneyin amacı, pasif elemanların (direnç, bobin ve sığaç) AC tepkilerini incelemek ve pasif elemanlar üzerindeki faz farkını
DetaylıOtomatik Kontrol (Doğrusal sistemlerde Kararlılık Kriterleri) - Ders sorumlusu: Doç.Dr.HilmiKuşçu
ROOT-LOCUS TEKNİĞİ Lineer kontrol sistemlerinde en önemli kontrollerden biri belirli bir sistem parametresi değişirken karakteristik denklem köklerinin nasıl bir yörünge izlediğinin araştırılmasıdır. Kapalı
DetaylıDENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ
9.1. DENEYİN AMAÇLARI DENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ RC devresinde kondansatörün şarj ve deşarj eğrilerini elde etmek Zaman sabiti kavramını öğrenmek Seri RC devresinin geçici cevaplarını incelemek
DetaylıELK273 Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin Temelleri Ders 8- AC Devreler. Yard.Doç.Dr. Ahmet Özkurt.
ELK273 Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin Temelleri Ders 8- AC Devreler Yard.Doç.Dr. Ahmet Özkurt Ahmet.ozkurt@deu.edu.tr http://ahmetozkurt.net İçerik AC ve DC Empedans RMS değeri Bobin ve kondansatörün
DetaylıÇukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği
Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği BMM22 Elektronik- Laboratuvarı Deney Föyü Deney#0 BJT ve MOSFET li Kuvvetlendiricilerin Frekans Cevabı Doç. Dr. Mutlu AVCI Arş. Gör. Mustafa İSTANBULLU ADANA,
DetaylıADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU
ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU DENEY NO : DENEYİN ADI : DENEY TARİHİ : DENEYİ YAPANLAR : RAPORU HAZIRLAYANIN
Detaylı25. KARARLILIK KAPALI ÇEVRİM SİSTEMLERİNİN KARARLILIK İNCELENMESİ
25. KARARLILIK KAPALI ÇEVRİM SİSTEMLERİNİN KARARLILIK İNCELENMESİ a-) Routh Hurwitz Kararlılık Ölçütü b-) Kök Yer Eğrileri Yöntemi c-) Nyquist Yöntemi d-) Bode Yöntemi 1 2 3 4 a) Routh Hurwitz Kararlılık
DetaylıADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU
ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU DENEY NO : DENEYĠN ADI : DENEY TARĠHĠ : DENEYĠ YAPANLAR : RAPORU HAZIRLAYANIN
DetaylıMühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI İŞLEMSEL YÜKSELTEÇLER VE UYGULAMALARI 1. 741 İşlemsel yükselteçlerin özellikleri ve yapısı hakkında bilgi veriniz. 2. İşlemsel yükselteçlerle gerçekleştirilen eviren yükselteç, türev
DetaylıEEM 202 DENEY 8 RC DEVRELERİ-I SABİT BİR FREKANSTA RC DEVRELERİ
Ad&oyad: DEELEİ- ABİT Bİ FEKANTA DEELEİ 8. Amaçlar abit Frekanslı seri devrelerinde empedans, akım ve güç bağıntıları abit Frekanslı paralel devrelerinde admitans, akım ve güç bağıntıları. 8.4 Devre Elemanları
DetaylıÇukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği
Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği BMM309 Elektronik-2 Laboratuvarı Deney Föyü Deney#10 Analog Aktif Filtre Tasarımı Doç. Dr. Mutlu AVCI Arş. Gör. Mustafa İSTANBULLU ADANA, 2015 DENEY 10 Analog
DetaylıDENEY 7 Pasif Elektronik Filtreler: Direnç-Kondansatör (RC) ve Direnç-Bobin (RL) Devreleri
DENEY 7 Pasif Elektronik Filtreler: Direnç-Kondansatör (RC) ve Direnç-Bobin (RL) Devreleri 1. Amaç Bu deneyin amacı; alternatif akım devrelerinde, direnç-kondansatör birleşimi ile oluşturulan RC filtre
DetaylıBÖLÜM 3 ALTERNATİF AKIMDA SERİ DEVRELER
BÖÜM 3 ATENATİF AKMDA SEİ DEVEE 3.1 - (DİENÇ - BOBİN SEİ BAĞANMAS 3. - (DİENÇ - KONDANSATÖÜN SEİ BAĞANMAS 3.3 -- (DİENÇ-BOBİN - KONDANSATÖ SEİ BAĞANMAS 3.4 -- SEİ DEVESİNDE GÜÇ 77 ATENATİF AKM DEVE ANAİİ
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK222 TEMEL ELEKTRİK LABORATUARI-II
ALTERNATİF AKIM KÖPRÜLERİ 1. Hazırlık Soruları Deneye gelmeden önce aşağıdaki soruları cevaplayınız ve deney öncesinde rapor halinde sununuz. Omik, kapasitif ve endüktif yük ne demektir? Açıklayınız. Omik
DetaylıYÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANALOG ELEKTRONİK DENEY RAPORU
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANALOG ELEKTRONİK DENEY RAPORU DENEY NO : DENEYİN ADI : YAPILIŞ TARİHİ: GRUP ÜYELERİ : 1. 2. 3. DERSİN SORUMLU ÖĞRETİM ÜYESİ: Yrd. Doç.
DetaylıDENEY-4 RL DEVRE ANALİZİ. Alternatif akım altında seri RL devresinin analizi ve deneysel olarak incelenmesi.
DENEY-4 RL DEVRE ANALİZİ 1. DENEYİN AMACI Alternatif akım altında seri RL devresinin analizi ve deneysel olarak incelenmesi. Kullanılan Alet ve Malzemeler: 1. Osiloskop 2. Sinyal jeneratörü 3. Çeşitli
DetaylıT.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK LABORATUVARI-II DENEY RAPORU AKTİF FİLTRELER
T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK LABORATUVARI-II Öğrenci No: Adı Soyadı: Grubu: DENEY RAPORU AKTİF FİLTRELER Deneyin Yapıldığı Tarih:.../.../2017
DetaylıRF MİKROELEKTRONİK GÜRÜLTÜ
RF MİKROELEKTRONİK GÜRÜLTÜ RASTGELE BİR SİNYAL Gürültü rastgele bir sinyal olduğu için herhangi bir zamandaki değerini tahmin etmek imkansızdır. Bu sebeple tekrarlayan sinyallerde de kullandığımız ortalama
DetaylıADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU
ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU DENEY NO : DENEYĠN ADI : DENEY TARĠHĠ : DENEYĠ YAPANLAR : RAPORU HAZIRLAYANIN
DetaylıAnalog Alçak Geçiren Filtre Karakteristikleri
Analog Alçak Geçiren Filtre Karakteristikleri Analog alçak geçiren bir filtrenin genlik yanıtı H a (jω) aşağıda gösterildiği gibi verilebilir. Ω p : Geçirme bandı kenar frekansı Ω s : Söndürme bandı kenar
DetaylıANALOG ELEKTRONİK - II YÜKSEK GEÇİREN FİLTRE
BÖLÜM 7 YÜKSEK GEÇİREN FİLTRE KONU: Opamp uygulaması olarak; 2. dereceden Yüksek Geçiren Aktif Filtre (High-Pass Filter) devresinin özellikleri ve çalışma karakteristikleri incelenecektir. GEREKLİ DONANIM:
DetaylıAC DEVRELERDE BOBİNLER
AC DEVRELERDE BOBİNLER 4.1 Amaçlar Sabit Frekanslı AC Devrelerde Bobin Bobinin voltaj ve akımının ölçülmesi Voltaj ve akım arasındaki faz farkının bulunması Gücün hesaplanması Voltaj, akım ve güç eğrilerinin
DetaylıELM 331 ELEKTRONİK II LABORATUAR DENEY FÖYÜ
ELM 33 ELEKTRONİK II LABORATUAR DENEY ÖYÜ DENEY 2 Ortak Emitörlü Transistörlü Kuvvetlendiricinin rekans Cevabı. AMAÇ Bu deneyin amacı, ortak emitörlü (Common Emitter: CE) kuvvetlendiricinin tasarımını,
Detaylı8. ALTERNATİF AKIM VE SERİ RLC DEVRESİ
8. ATENATİF AKIM E SEİ DEESİ AMAÇA 1. Alternatif akım ve gerilim ölçmeyi öğrenmek. Direnç, kondansatör ve indüktans oluşan seri bir alternatif akım devresini analiz etmek AAÇA oltmetre, ampermetre, kondansatör
DetaylıDENEY TARİHİ RAPOR TESLİM TARİHİ NOT
DENEY 3 SERİ VE PARALEL RLC DEVRELERİ Malzeme Listesi: 1 adet 100mH, 1 adet 1.5 mh, 1 adet 100mH ve 1 adet 100 uh Bobin 1 adet 820nF, 1 adet 200 nf, 1 adet 100pF ve 1 adet 100 nf Kondansatör 1 adet 100
DetaylıEEM 202 DENEY 9 Ad&Soyad: No: RC DEVRELERİ-II DEĞİŞKEN BİR FREKANSTA RC DEVRELERİ (FİLTRELER)
EEM 0 DENEY 9 Ad&oyad: R DEVRELERİ-II DEĞİŞKEN BİR FREKANTA R DEVRELERİ (FİLTRELER) 9. Amaçlar Değişken frekansta R devreleri: Kazanç ve faz karakteristikleri Alçak-Geçiren filtre Yüksek-Geçiren filtre
DetaylıDENEY 5. Pasif Filtreler
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM24 Elektrik Devreleri Laboratuarı II 2425 Bahar DENEY 5 Pasif Filtreler Deneyi Yapanın Değerlendirme Adı Soyadı : Ön
Detaylı14. SİNÜSOİDAL AKIMDA DİRENÇ, KAPASİTE, İNDÜKTANS VE ORTAK İNDÜKTANSIN ÖLÇÜLMESİ
14. SİNÜSOİDAL AKIMDA DİRENÇ, KAPASİTE, İNDÜKTANS VE ORTAK İNDÜKTANSIN ÖLÇÜLMESİ Sinüsoidal Akımda Direncin Ölçülmesi Sinüsoidal akımda, direnç üzerindeki gerilim ve akım dalga şekilleri ve fazörleri aşağıdaki
DetaylıSayısal Filtre Tasarımı
Sayısal Filtre Tasarımı Sayısal Filtreler Filtreler ayrık zamanlı sistemlerdir. Filtreler işaretin belirli frekanslarını güçlendirmek veya zayıflatmak, belirli frekanslarını tamamen bastırmak veya belirli
DetaylıBLM1612 DEVRE TEORİSİ
BLM1612 DEVRE TEORİSİ RLC DEVRELERİ DR GÖRKEM SERBES Paralel RLC Devresi Paralel RLC Devresi Seri RLC Devresi Seri RLC Devresi Seri & Paralel RLC: Çözüm RLC Çözümü : Aşırı-Sönümlü (Over-damped) ÖRNEK 92
DetaylıProblemler: Devre Analizi-II
Problemler: Devre Analizi-II P.7.1 Grafiği verilen sinüsoidalin hem sinüs hem de kosinüs cinsinden ifadesini yazınız. v(t) 5 4 3 2 1 0-1 t(saniye) -2-3 -4-5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 P.7.2 v1(t) 60Cos( 100
DetaylıEEM 202 DENEY 11. Tablo 11.1 Deney 11 de kullanılan devre elemanları ve malzeme listesi. Devre Elemanları Ω Direnç (2 W)
N: EEM DENEY SEİ EZONANS DEESİ. Amaçlar Değişen frekanslı seri C devresinde empedansın ölçülmesi ve çizilmesi Seri C devresinde akım değişiminin frekansın değişimine göre incelenmesi Seri C devresinin
DetaylıDENEY-4. Transistörlü Yükselteçlerin Frekans Analizi
DENEY-4 Transistörlü Yükselteçlerin Frekans Analizi Deneyin Amacı: BJT yapmak. transistörlerle yapılan yükselteçlerin alçak ve yüksek frekans analizlerini Teorinin Özeti: Şimdiye kadar gördüğümüz transistörlü
DetaylıDeney 1: Transistörlü Yükselteç
Deneyin Amacı: Deney 1: Transistörlü Yükselteç Transistör eşdeğer modelleri ve bağlantı şekillerinin öğrenilmesi. Transistörün AC analizi yapılarak yükselteç olarak kullanılması. A.ÖNBİLGİ Transistörün
DetaylıÇukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği
Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği BMM309 Elektronik-2 Laboratuarı Deney Föyü Deney#6 İşlemsel Kuvvetlendiriciler (OP-AMP) - 2 Doç. Dr. Mutlu AVCI Arş. Gör. Mustafa İSTANBULLU ADANA, 2015 DENEY
Detaylı18.034 İleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıBölüm 9 KÖK-YER EĞRİLERİ YÖNTEMİ
Bölüm 9 KÖK-YER EĞRİLERİ YÖNTEMİ Kapalı-döngü denetim sisteminin geçici-durum davranışının temel özellikleri kapalı-döngü kutuplarından belirlenir. Dolayısıyla problemlerin çözümlenmesinde, kapalı-döngü
DetaylıDENEY NO:1 BJT Yükselticinin frekans Cevabı
DENEY NO:1 BJT Yükselticinin frekans Cevabı Yükselticiler, bir işaret kaynağı tarafından girişlerine verilen işareti çıkışlarına kuvvetlendirerek aktaran devrelerdir. Amaca göre yüke gerilim akım veya
DetaylıBÖLÜM 2 İKİNCİ DERECEDEN FİLTRELER
BÖLÜM İKİNİ DEEEDEN FİLTELE. AMAÇ. Filtrelerin karakteristiklerinin anlaşılması.. Aktif filtrelerin avantajlarının anlaşılması.. İntegratör devresi ile ikinci dereceden filtrelerin gerçeklenmesi. TEMEL
DetaylıDOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ
DENEYİN AMAÇLARI DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ RC devresinde kondansatörün şarj ve deşarj eğrilerini elde etmek Zaman sabiti kavramını öğrenmek Seri RC devresinin geçici cevaplarını incelemek Deney Malzemeleri:
DetaylıŞekil 1. Geri beslemeli yükselteçlerin genel yapısı
DENEY 5: GERİ BESLEME DEVRELERİ 1 Malzeme Listesi Direnç: 1x82K ohm, 1x 8.2K ohm, 1x12K ohm, 1x1K ohm, 2x3.3K ohm, 1x560K ohm, 1x9.1K ohm, 1x56K ohm, 1x470 ohm, 1x6.8K ohm Kapasite: 4x10uF, 470 uf, 1nF,4.7uF
DetaylıH(s) B(s) V (s) Yer Kök Eğrileri. Şekil13. V s R s = K H s. B s =1için. 1 K H s
Yer Kök Eğrileri R(s) K H(s) V (s) V s R s = K H s 1 K H s B s =1için B(s) Şekil13 Kapalı çevrim sistemin kutupları 1+KH(s)=0 özyapısal denkleminden elde edilir. b s H s = a s a s K b s =0 a s K b s =0
DetaylıALTERNATİF AKIMDA EMPEDANS (PARALEL DEVRELER)
1 ALTERNATİF AKMDA EMPEDANS (PARALEL DEVRELER) Paralel Devreler Direnç, bobin ve kondansatör birbirleri ile paralel bağlanarak üç farkı şekilde bulunabilirler. Direnç Bobin (R-L) Paralel Devresi Direnç
DetaylıKüçük sinyal analizi transistörü AC domende temsilş etmek için kullanılan modelleri içerir.
Küçük Sinyal Analizi Küçük sinyal analizi transistörü AC domende temsilş etmek için kullanılan modelleri içerir. 1. Karma (hibrid) model 2. r e model Üretici firmalar bilgi sayfalarında belirli bir çalışma
DetaylıSistem Dinamiği. Bölüm 9- Frekans Domeninde Sistem Analizi. Doç.Dr. Erhan AKDOĞAN
Sistem Dinamiği Bölüm 9- Frekans Domeninde Sistem Analizi Sunumlarda kullanılan semboller: El notlarına bkz. Yorum Bolum No.Alt Başlık No.Denklem Sıra No Denklem numarası Şekil No Şekil numarası Dikkat
DetaylıYükselteçlerde Geri Besleme
Yükselteçlerde Geri Besleme Açık çevrim bir yükseltici yandaki gibi gösterebiliriz. vi A Bu devreyi aşağıdaki gibi kazancı β olan bir geri besleme devresi ile kapalı döngü haline getirebiliriz. A= vo A
DetaylıDeney 5 : Ayrık Filtre Tasarımı. Prof. Dr. Aydın Akan Bahattin Karakaya Umut Gündoğdu Yeşim Hekim Tanç
İ. Ü. Elektrik&Elektronik Müh. Böl. İŞARET İŞLEME ve UYGULAMALARI Deney 5 : Ayrık Filtre Tasarımı Prof. Dr. Aydın Akan Bahattin Karakaya Umut Gündoğdu Yeşim Hekim Tanç Deney 5 : Ayrık Filtre Tasarımı 1.
DetaylıDevre Teorisi Ders Notu Dr. Nurettin ACIR ve Dr. Engin Cemal MENGÜÇ
BÖLÜM III RLC DEVRELERİN DOĞAL VE BASAMAK CEVABI RLC devreler; bir önceki bölümde gördüğümüz RC ve RL devrelerden farklı olarak indüktör ve kapasitör elemanlarını birlikte bulundururlar. RLC devrelerini
DetaylıDENEY 10: SERİ RLC DEVRESİNİN ANALİZİ VE REZONANS
A. DENEYİN AMACI : Seri RLC devresinin AC analizini yapmak ve bu devrede rezonans durumunu incelemek. B. KULLANILACAK ARAÇ VE MALZEMELER : 1. AC güç kaynağı, 2. Sinyal üreteci, 3. Değişik değerlerde dirençler
DetaylıELEKTRİK VE ELEKTRİK DEVRELERİ 2
1 ELEKTİK VE ELEKTİK DEVELEİ ALTENATİF AKIM Enstrümantal Analiz, Doğru Akım Analitik sinyal transduserlerinden çıkan elektrik periyodik bir salınım gösterir. Bu salınımlar akım veya potansiyelin zamana
Detaylı1. RC Devresi Bir RC devresinde zaman sabiti, eşdeğer kapasitörün uçlarındaki Thevenin direnci ve eşdeğer kapasitörün çarpımıdır.
DENEY 1: RC DEVRESİ GEÇİCİ HAL DURUMU Deneyin Amaçları RC devresini geçici hal durumunu incelemek Kondansatörün geçici hal eğrilerini (şarj ve deşarj) elde etmek, Zaman sabitini kavramını gerçek devrede
DetaylıTanım: Kök yer eğrisi sistem parametrelerinin değişimi ile sistemin kapalı döngü köklerinin s düzlemindeki yerini gösteren grafiktir.
Kök Yer Eğrileri Kök Yer Eğrileri Bir kontrol tasarımcısı sistemin kararlı olup olmadığını ve kararlılık derecesini bilmek, diferansiyel denklem çözmeden bir analiz ile sistem performansını tahmin etmek
Detaylı12. DC KÖPRÜLERİ ve UYGULAMALARI
Wheatstone Köprüsü ile Direnç Ölçümü 12. DC KÖPRÜLERİ ve UYGULAMALARI Orta değerli dirençlerin (0.1Ω
DetaylıIşıma Şiddeti (Radiation Intensity)
Işıma Şiddeti (Radiation Intensity) Bir antenin birim katı açıdan yaydığı güçtür U=Işıma şiddeti [W/sr] P or =Işıma yoğunluğu [ W/m 2 ] Örnek-4 Bir antenin güç yoğunluğu Olarak verildiğine göre, ışıyan
DetaylıEEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular
EEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular Kaynak: Fundamentals of Microelectronics, Behzad Razavi, Wiley; 2nd edition (April 8, 2013), Manuel Solutions. Bölüm 5 Seçme Sorular ve Çözümleri
DetaylıŞekil 7.1. (a) Sinüs dalga giriş sinyali, (b) yarım dalga doğrultmaç çıkışı, (c) tam dalga doğrultmaç çıkışı
DENEY NO : 7 DENEY ADI : DOĞRULTUCULAR Amaç 1. Yarım dalga ve tam dalga doğrultucu oluşturmak 2. Dalgacıkları azaltmak için kondansatör filtrelerinin kullanımını incelemek. 3. Dalgacıkları azaltmak için
DetaylıEEM 202 DENEY 10. Tablo 10.1 Deney 10 da kullanılan devre elemanları ve malzeme listesi
EEM 0 DENEY 0 SABİT FEKANSTA DEVEEİ 0. Amaçlar Sabit frekansta devrelerinin incelenmesi. Seri devresi Paralel devresi 0. Devre Elemanları Ve Kullanılan Malzemeler Bu deneyde kullanılan devre elemanları
DetaylıELEKTROMANYETİK DALGA TEORİSİ DERS - 5
ELEKTROMANYETİK DALGA TEORİSİ DERS - 5 İletim Hatları İLETİM HATLARI İletim hatlarının tarihsel gelişimi iki iletkenli basit hatlarla (ilk telefon hatlarında olduğu gibi) başlamıştır. Mikrodalga enerjisinin
DetaylıKaradeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Laboratuvarı I İŞLEMSEL YÜKSELTECİN TEMEL ÖZELLİKLERİ VE UYGULAMALARI
Öğr. Gör. Oğuzhan ÇAKIR 377 42 03, KTÜ, 2010 Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Laboratuvarı I İŞLEMSEL YÜKSELTECİN TEMEL ÖZELLİKLERİ VE UYGULAMALARI 1. Deneyin
DetaylıENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİLERİN LİNEER UYGULAMALARI HAKAN KUNTMAN EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI
ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİLERİN LİNEER UYGULAMALAR HAKAN KUNTMAN 03-04 EĞİTİM-ÖĞRETİM YL İşlemsel kuvvetlendiriciler, endüstriyel elektronik alanında çeşitli ölçü ve kontrol düzenlerinin
DetaylıBu deneyde lab cihazlarının kullanımı için 4 uygulama yapılacaktır.
Bu deneyde lab cihazlarının kullanımı için 4 uygulama yapılacaktır. Uygulama -1: Dirençlerin Seri Bağlanması Uygulama -2: Dirençlerin Paralel Bağlanması Uygulama -3: Dirençlerin Karma Bağlanması Uygulama
Detaylı3 FAZLI SİSTEMLER fazlı sistemler 1
3 FAL SİSTEMLER Çok lı sistemler, gerilimlerinin arasında farkı bulunan iki veya daha la tek lı sistemin birleştirilmiş halidir ve bu işlem simetrik bir şekilde yapılır. Tek lı sistemlerde güç dalgalı
DetaylıDENEYDEN HAKKINDA TEORİK BİLGİ:
DENEY NO : 1 DENEYİN ADI : SERİ RL-RC DEVRELERİ DENEYİN AMACI : Alternatif akım devrelerinde; seri bağlı direnç, bobin ve kondansatör davranışının incelenmesi DENEYDEN HAKKINDA TEORİK BİLGİ: Alternatif
DetaylıSürekli-zaman İşaretlerin Ayrık İşlenmesi
Sürekli-zaman İşaretlerin Ayrık İşlenmesi Bir sürekli-zaman işaretin sayısal işlenmesi üç adımdan oluşmaktadır: 1. Sürekli-zaman işaretinin bir ayrık-zaman işaretine dönüştürülmesi 2. Ayrık-zaman işaretin
DetaylıDENEY-6 THEVENİN TEOREMİNİN İNCELENMESİ MAKSİMUM GÜÇ TRANSFERİ
DENEY-6 THEVENİN TEOREMİNİN İNCELENMESİ MAKSİMUM GÜÇ TRANSFERİ Deneyin Amacı : Thevenin teoreminin geçerliliğinin deneysel olarak gözlemlenmesi. Maksimum güç transferi teoreminin geçerliliğinin deneysel
DetaylıALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ Elektrik enerjisi, alternatif akım ve doğru akım olarak
DetaylıT.C. ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ MEKATRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ TEMEL ELEKTRĠK DEVRE LABORATUARI
T.C. ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ MEKATRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ TEMEL ELEKTRĠK DEVRE LABORATUARI RLC devrelerinde Rezonans, Bant GeniĢliği, Q DENEY SORUMLUSU ArĢ. Gör. Ahmet KIRNAP ARALIK
DetaylıŞekil 1: Direnç-bobin seri devresi. gerilim düşümü ile akımdan 90 o ileri fazlı olan bobin uçlarındaki U L gerilim düşümüdür.
1 TEME DEVEEİN KAMAŞIK SAYIAA ÇÖÜMÜ 1. Direnç Bbin Seri Devresi: (- Seri Devresi Direnç ve bbinin seri bağlı lduğu Şekil 1 deki devreyi alalım. Burada devre gerilimi birbirine dik lan iki bileşene ayrılabilir.
Detaylı1. Sunum: Kapasitans ve İndüktans. Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN- R. Mark NELMS
1. Sunum: Kapasitans ve İndüktans Kaynak: Temel Mühendislik Devre Analizi, J. David IRWIN- R. Mark NELMS Kapasitans ve İndüktans Kondansatörler elektrik alanlarında, indüktörler ise manyejk alanlarında
DetaylıEEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular
EEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular Kaynak: Fundamentals of Microelectronics, Behzad Razavi, Wiley; 2nd edition (April 8, 2013), Manuel Solutions. Bölüm 3 Seçme Sorular ve Çözümleri
DetaylıANALOG ELEKTRONİK - II. Opampla gerçekleştirilen bir türev alıcı (differantiator) çalışmasını ve özellikleri incelenecektir.
BÖLÜM 6 TÜREV ALICI DEVRE KONU: Opampla gerçekleştirilen bir türev alıcı (differantiator) çalışmasını ve özellikleri incelenecektir. GEREKLİ DONANIM: Multimetre (Sayısal veya Analog) Güç Kaynağı: ±12V
DetaylıELEKTRİK DEVRELERİ-2 LABORATUVARI VI. DENEY FÖYÜ
ELEKTİK DEELEİ-2 LABOATUAI I. DENEY FÖYÜ ALTENATİF AKIM DEESİNDE GÜÇ ÖLÇÜMÜ Amaç: Alternatif akım devresinde harcanan gücün analizi ve ölçülmesi. Gerekli Ekipmanlar: AA Güç Kaynağı, 1kΩ Direnç, 0.5H Bobin,
DetaylıEET-202 DEVRE ANALİZİ-II DENEY FÖYÜ OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME
OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME Deney No:1 Amaç: Osiloskop kullanarak AC gerilimin genlik periyot ve frekans değerlerinin ölçmesi Gerekli Ekipmanlar: AC Güç Kaynağı, Osiloskop, 2 tane 1k
Detaylıİşaret ve Sistemler. Ders 2: Spektral Analize Giriş
İşaret ve Sistemler Ders 2: Spektral Analize Giriş Spektral Analiz A 1.Cos (2 f 1 t+ 1 ) ile belirtilen işaret: f 1 Hz frekansında, A 1 genliğinde ve fazı da Cos(2 f 1 t) ye göre 1 olan parametrelere sahiptir.
DetaylıALTERNATİF AKIMDA EMPEDANS SERİ DEVRELER
1 ALTERNATİF AKMDA EMPEDANS SERİ DEVRELER ALTERNATİF AKMDA EMPEDANS Empedans, gerilim uygulandığında bir elektrik devresinin akımın geçişine karşı gösterdiği zorluğun ölçüsüdür. Empedans Z harfi ile gösterilir
Detaylı