Lisansüstü dersler ve ders içerikleri Yüksek Lisans dersleri ve içerikleri MM503 Kaya mekaniğinde sonlu elemanlar yöntemi MM504 Kaya mekaniği

Transkript

1 Lisansüstü dersler ve ders içerikleri Yüksek Lisans dersleri ve içerikleri MM503 Kaya mekaniğinde sonlu elemanlar yöntemi MM504 Kaya mekaniği problemlerinin programlanması MM505 Kaya mekaniğinde arazi ölçümleri MM506 Özel tünelcilik yöntemleri MM 506 Maden Jeolojisi MM507 Kömürlerin Termal Karakterizasyonu (303) MM508 Cevher Zenginleştirmede Atık Yönetimi (303) MM509 Cevher Zenginleştirmede Enstrümantasyon Teknikleri (303) MM 510 Özel Mineraloji MM512 Hidrometalurjik süreçlerin temelleri MM513 İleri hidrometalurjik uygulamalar MM 514 Mermerlerdeki Negetiflikler (3-0)3 MM 515 Kil Mineralleri (3-0)3 MM518 Kaya mekaniğinde enstrumentasyon uygulamaları MM519 Tabaka kontrolü MM520 Kaya mekaniğinde stereografik projeksiyon yöntemleri MM521 İleri kaya şev stabilitesi MM522 Kaya kütlesi geometric modellemesi MM523 Yöneylem araştırması MM524 Temel jeoistatistik MM 525 Maden Rezervlerinin İleri Tekniklerle Kestirimi (3-0-3) MM 526 Açık Ocak Planlama ve Tasarımı (3-0-3) MM 527 Seramik hammaddeleri (3-0)3 Doktora dersleri ve ders içerikleri MM601 Aglomerasyon MM602 Katı sıvı ayrımı MM603 Çöktürme süreçlerinin kimyası MM604 Maden mühendisliğinde nesneye yönelik analiz ve tasarım MM605 Uzman sistemler ve şev stabilitesi uygulamaları MM608 Levha Tektoniği ve Maden Yatakları

2 MM 609 Radyoaktif hammaddeler MM610 Madencilikte kaya mekaniği tasarımı MM611 Püskürtme beton teknolojisi MM615 Mineral-Su Sistemlerinin Kimyası (303) MM616 Hidrometalurjik süreçlerde fizikokimyasal işlemler MM619 Mineral mühendisliğinde mekanokimyasal süreçler MM612 Elastisite ve plastisite; Teori ve mühendislik jeolojisindeki uygulamaları MM606 Jeoistatistiksel simulasyon MM607 Maden sistemlerinde güvenilirlik analizi MM Yerbilimlerinde Esnek Hesaplama ile Modelleme (3-0-3) MM 618 -Bulanık Mantık ve Mühendislik Uygulamaları (3-0-3)

3 Lisansüstü dersler ve ders içerikleri Yüksek Lisans dersleri ve içerikleri MM503 Kaya mekaniğinde sonlu elemanlar yöntemi Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM503 Kaya mekaniğinde sonlu elamanlar yöntemi 303 Ders Sorumlusu: Doç Dr. Murat Karakuş Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Ders, kaya içinde ve üzerinde inşa edilen yapılarının Sonlu Elemanlar Yöntemi ile modellenmesini amaçlamaktadır. Dersin Amacı: Bilgisayar teknolojisindeki hızlı gelişmeler, bütün bilim dallarında kullanımının yaygınlaşmasına neden olmakla birlikte çözümlenmeleri zor ve uzun zaman alan karmaşık problemlerin kısa süre içerisinde sonuçlandırılmasına yönelik sayısal yöntemlerin geliştirilmesine de katkı sağlamıştır. Nümerik çözümleme yöntemlerinden sonlu elemanlar yöntemi ise en çok kullanılan bir yöntem olup, kaya mekaniği problemlerinde sıkça kullanılmaktadır. Bu kapsamda, sonlu elemanlar yönteminin temel prensipleri ve teorisinin, kaya mekaniğinde uygulama alanlarının ve uygulama yöntemlerinin detaylı olarak değerlendirilmesi. Yeraltında açılan tünel, galeri, kuyu, nükleer artık depoları gibi yapıların güvenliğinin ve çevre kayaç ile oluşan tahkimat-kayaç etkileşiminin sonlu elemanlar yöntemi ile incelenmesi ve yapıların duraylılık sorunlarının irdelenmesine yönelik uygulamalar. Açıklık çevresinde oluşabilecek olası yenilme ve zayıf noktaların belirlenmesi. Buna bağlı olarak yeterli ve emniyetli tahkimat sistemi seçimi ve gerekli tasarım parametrelerinin sonlu elemanlar yöntemiyle belirlenmesi. Konverjans ölçümleri ve sonlu elmanlar yönteminde özellikle iki boyutlu düzlem birim deformasyon analizlerinde kullanılan yaklaşımların değerlendirilmesi. CRISP sonlu elmanlar yazılımının kullanımı ve bu program yardımıyla örnek bir tünel kazısının modellenmesi. Ön Koşullar: Yok

4 Ders Kitabı: Ian M. Smith, Vaughan Griffiths, Programming the Finite Element Method, 2004 Başvuru Kaynakları: O. C. Zienkiewicz, R. L. Taylor, Finite Element Method: Volume 1, The Basis (Finite Element Method Ser), Ders Müfredatı 1. Nümerik çözümleme yöntemlerine genel bir bakış 2. Sınır Elemanları yöntemi ve esasları (BEM) 3. Ayrık Elemanlar yöntemi ve esasları (DEM) 4. Sonlu Elemanlar (FEM) ve Farklı sonlar Yöntemi (FDM) 5. Sonlu elemanlar yönteminin genel teorisi 6. Programlama açısından FEM in çalışması 7. Alandaki problemlerin FEM yöntemi ile çözümlenmesi 8. Sonlu elemanlar programı olan CRISP in kullanımı 9. Proje: Örnek bir problemin CRISP ile çözümlenmesi 10. Proje hazırlama 11. Proje hazırlama 12. Proje hazırlama 13. Proje hazırlama 14. Projenin sunumu ve değerlendirilmesi Ev ödevi, Sınav, Seminer: Dersin işleyişi sırasında, programlamanın kavranması açısından her haftaki konular için küçük programlar yazdırılmakta ve programların doğruluğu değerlendirilmektedir. Ayrıca bu ödevlerden alınan notların %40 ile final projesinin %60 toplanıp geçme notu olarak hesaplanmaktadır. Laboratuvar Çalışması: Uygulamaya yönelik bilgisayar çalışmaları gerekmektedir.

5 MM504 Kaya mekaniği problemlerinin programlanması Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM504 Kaya mekaniği problemlerinin programlanması 303 Ders Sorumlusu: Doç Dr. Murat Karakuş Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: C++ programlama dilinin esasları, uygulamaları ve kaya mekaniğine yönelik programların geliştirilmesi. Dersin Amacı: Nümerik analizler tüm mühendislik ve temel bilimlerin vazgeçilmez bir öğesini oluşturmaktadır. Yüksek hassasiyet, güvenilirlik, esneklik gibi sağlam temeller üzerine kurulu bu analiz yöntemlerinin bilgisayar kullanımı olmadan gerçekleşmesi düşünülemez. Makro ölçekli çalışmaların hem sayısının ve miktarını azaltılması yine bilgisayar ile bütünleşmiş bu yöntemlerinin kullanılması ile mümkün olabilmektedir. Bu dersin amacı, yeraltı yapılarının duraylılığında önemli sorun oluşturan kayaca, yapıya ve kullanılacak tahkimat türlerine ve miktarına ilişkin parametreleri detaylı olarak incelemek ve çözüm için kullanılan yöntemleri bir programlama dili (C++) ile kodlamaktır. Dolayısıyla hem C++ dili öretilecek hem de yukarıda bahsedilen çözümlerin nasıl programlanabileceği anlatılacaktır. Ön Koşullar: Yok Ders Kitabı: Teach Yourself C++ in 24 Hours, Second Edition, 1999, Sams Publishing, Indiana, USA. Chris H. Pappas, William H. Murray, C/C++ Programcının Rehberi,, Çeviren: Kadir Ertürk, Editör: Binnur Kurt, Sistem yayıncılık, 3. Basım, 2000, İstanbul Başvuru Kaynakları: İnternet Üzerinden aşağıdaki linklerden yararlanılmaktadır:

6 C++ Programming Style Guidelines oopweb.com/cpp/files/cpp.html Ders Müfredatı 1. C++ programlama dilinin esasları 2. Veri kullanımı; standart veri tipleri, değişkenler ve sabitler 3. Operatörler ve öncelik düzeyleri 4. Konsol kullanımı (Veri giriş ve çıkışları) 5. Kontrol yapıları ve fonksiyonlar (if, if-else, switch, do, while, do-while, for) 6. İleri düzeyde veri tipleri (Statik ve dinamik Diziler (Arrays), İşaretcilerin kullanımı (Pointers), topluluk nedir? (Structure), Tanımlanabilen veri türleri (typedef, union, enum). 7. Nesneye Yönelik programlama 8. Sınıflar (Classes) 9. Özel sınıflar ve fonksiyonlar 10. Yapıcı (constructor) ve bozucuların (destructor) kullanımı 11. Standart kütüphaneler 12. İleri düzeydeki konular 13. Proje: Mohr Gerilme dairesi analizi için örnek bir programın yazılması 14. Projenin sunumu ve değerlendirilmesi Ev ödevi, Sınav, Seminer: Dersin işleyişi sırasında, programlamanın kavranması açısından her haftaki konular için küçük programlar yazdırılmakta ve programların doğruluğu değerlendirilmektedir. Ayrıca bu ödevlerden alınan notların %40 ile final projesinin %60 toplanıp geçme notu olarak hesaplanmaktadır. Laboratuvar Çalışması: Uygulamaya yönelik bilgisayar çalışmaları gerekmektedir.

7 MM505 Kaya mekaniğinde arazi ölçümleri Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM505 Kaya mekaniğinde arazi ölçümleri 303 Ders Sorumlusu: Doç Dr. Murat Karakuş Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Kaya yapıları içinde ya da üzerinde oluşturulacak mühendislik yapılarının duraylılığını sağlamak amacıyla yeraltındaki gerilme ölçümleri, deformasyon ölçümleri, yeraltı su basıncının ölçülmesini kapsamaktadır. Dersin Amacı: Yeraltındaki doğal gerilme alanları ve bu gerilmelerin ölçüm teknikleri ayrı ayrı incelenecek ve değerlendirilecektir. Mühendislik yapılarının inşası ile tüneller, kuyular, galeriler, baraj temeller ile değişen gerilme durumları, yapıların neden olduğu yerdeğiştirmeler, tahkimat basıncı, su basıncı gibi parametrelerin nasıl ölçüleceği incelenecektir. Ölçümler için gerekli olan donanımlar tanıtılacaktır. Ön Koşullar: Yok Ders Kitabı: Başvuru Kaynakları: ISRM ve ASTM standartları Ders Müfredatı 1. Yeraltındaki gerilmeler 2. Yerçekimsel gerilmelerin incelenmesi 3. Etkileşimsel ve Tersiyer gerilmelerin incelenmesi 4. Yeraltında bulunan doğal gerilmelerin ölçülme teknikleri ve standartlar 5. Yassı kriko yöntemi 6. Hidrolik Çatlatma yöntemi 7. İçi içe karotlama yöntemi 8. USBM Delik Çapı Deformasyon ölçeri Yöntemi 9. CSIRO Delik yüzeyi deformasyon ölçeri yöntemi 10. Magnetic ring, Tiltmetre ve İnklinometre ile yatay yer değiştirmelerin ölçümleri 11. Extonsometre ile düşey yöndeki hareketlerin ölçümü

8 12. Stress cell ve piezometre ile sırasıyla yatay gerilmelerin ve yeraltı su basıncının ölçümü 13. Ölçümlerin teorik hesaplamalar ile karşılaştırılması 14. Ölçüm teknikleriyle ilgili bir projenin sunulması Ev ödevi, Sınav, Seminer: Arasınav ve final sınavı var Laboratuvar Çalışması: Yok MM506 Özel tünelcilik yöntemleri Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM506 Özel Tünelcilik Yöntemleri 303 Ders Sorumlusu: Doç Dr. Murat Karakuş Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Günümüzde kullanılan tünelcilik yöntemlerinin tanıtılması. Tünel tasarımı, kazı şekli ve tahkimat sistemlerinin incelenmesini kapsamaktadır. Dersin Amacı: Yeraltında açılan, bir giriş ve bir çıkış olmak üzere iki geçişi bulunan yeraltı yapılarıdır. Tünelle bugün büyük yerleşim yerlerinde trafik sorununu çözmek, daha hızlı ve güvenli seyahati sağlamak üzere oldukça yayın yapılardır. Bu yapıların tasarımları, kazılma teknikleri ve tahkimat yöntemleri ders kapsamında incelenecektir., tam cephe kazı makinesi ile yapılan Kalkan tipi tünelcilik, NMT tünelcilik yöntemi, Aç-kapa tünelcilik yöntemi ve bugün yoğun olarak hem yumuşak hem de sert zeminde kullanılan yeni Avusturya Tünelcilik Yöntemi (NATM) detaylı olarak incelenecek ve birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları değerlendirilecektir. Ayrıca daldırma tüp tüneller (Immerssed tube tunnels) incelenecektir. Ön Koşullar: Yok Ders Kitabı:

9 1. Mahtab, M. Ashraf: Geomechanics principles in the design of tunnels and caverns in rock, Elsevier, Amsterdam, Başvuru Kaynakları: 1. Muir Wood, Alan M. (Marshall). Tunnelling : management by design, London ; E & FN Spon, Health and Safety Executive (HSE) Books, Safety of New Austrian Tunnelling Method, Sudbury, Institution of Civil Engineers, Sprayed Concrete Lining (NATM) for tunnels in soft ground, Thomas Telford, London, Ders Müfredatı 1. Metro tünelleri, karayolu-demiryolu tünelleri, yeraltı galerileri ve dizayn yöntemleri. 2. Kalkan tipi tünelcilik ve açılma esasları (shield tunnelling) 3. Aç-kapa yöntemi ile yüzeye yakın açılan tüneller ve esasları 4. Yeni Avusturya Tünelcilik Yöntemi (NATM) ve esasları 5. Tünelcilikte kullanılan temel tahkimat elemanları; tünel kaplaması, shotcrete ve dökme tünel kalıpları. 6. Kaya saplamaları, çelik hasır ve su geçirmez koruyucu kılıf kaplamaları 7. Yüzeye yakın ve kent içinde açılan tünellerin neden olacağı yüzey çökmeleri ve bu çökmelerin incelenmesi 8. Yüzey çökmelerinin önlenmesi için yapılması gereken işlemler 9. Nümerik analiz yöntemleri ile çökme miktarlarının hesaplanması. 10. Çökme analizlerinde kullanılan ampirik yöntemlerle nümerik yöntemlerin değerlendirilmesi 11. Zemin iyileştirme Yöntemleri 12. Daldırma tüp tüneller 13. Örnek bir tünel projesinin hazırlanması 14. Proje Hazırlama Ev ödevi, Sınav, Seminer: Örnek bir tünel projesinin hazırlanması Laboratuvar Çalışması: yok

10 MM 506 Maden Jeolojisi Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM506 Maden Jeolojisi Ders Sorumlusu: Doç Dr. Ayten ÖNAL Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Maden Yataklarının uygulamaya yönelik devamını oluşturmaktadır. Dersin Amacı: Metalik ve metalik olmayan maden yataklarının aranması ve değerlendirilmesi Ön Koşullar: Lisans eğitiminde Maden Yatakları dersinin alınmış olması Ders Kitabı: Maden Jeolojisi Ders Notları. Yrd. Doç. Dr. Ayten Önal, İnönü Üniv. Müh. Fak. Maden Müh. Böl. Malatya, 2003 (basılmamış). Dersin okutulması sırasında takip edilen kitap, ders notu vb ders materyallerini yazınız. Başvuru Kaynakları: 1. Maden Jeolojisi, Jeolojik Prospeksiyon ve Rezerv Hesapları, Prof. Dr. Atlan Gümüş, İzmir, 400s, Maden Jeolojisi, Arama ve Etüt Teknikleri, Doç. Dr. Ahmet Ayhan, 328s, İzmir, Maden Arama ve Değerlendirme Yöntemleri. Prof. Dr. Ahmet Gökçe, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları No: 98, 212s, Sivas, An Introduction to Ore Geology. Anthony M. Evans. Second Edition, English Language Book Society/Blackwell Scientific Publications, 358p, 1980, The geology of ore deposits. J.M Guilbert & C.F. Park, 1986, W.H. Freeman Comp. New York. 6. Introduction to mineral exploration. A. M. Evans, 1995, Blackwell Science Ltd. London. 7. Govett, G.J.S.,1985, Rock Geochemistry in Mineral Exploration, 462p., Elsevier. 8. Edwards, R., 1986, Ore Deposit Geology & Its Influence on Mineral Exploration, 466p, Chapman and Hall. 9. Silver, B.A., 1982, Exploration Geology, 288p, PennWell Publishing. 10. William, C., 1987, Exploration and Mining Geology, 706p, John Wiley & Sons. 11. Rundqvist, D.V. (Ed.), 2002, Exploration of Mineral Deposits (Developments in Economic Geology, Vol 31), Elsevier Ders Müfredatı 1. Hafta: Terimler, Kavramlar 2. Hafta: Jeolojik veri Toplama ve Sunuş 3. Hafta: Magmanın bileşimi ve ısısı ile cevherleşme ilişkisi 4. Hafta: Stratigrafik ve litolojik kontrol 5. Hafta: Yaş ilişkileri 6. Hafta: Bölgesel ölçekli büyük jeolojik yapıların (Levha tektoniği) cevherleşmelerdeki kontrolü.

11 7. Hafta: Küçük ölçekli yapısal elemanların kontrolü. Kıvrım ve kırıklarda cevherleşme 8. Hafta: Ara Sınav 9. Hafta: Maden Arama ve Değerlendirme Yöntemleri; Foto jeolojik yöntemler. 10. Hafta: Jeofizik yöntemler ve Jeokimyasal prospeksiyon. 11. Hafta: Yatak tipleri ve biçimlerine göre değerlendirme sorunları 12. Hafta: Örnek Alma. 13. Hafta: Cevher Kalitesi ve Tenör. 14. Hafta: Rezervlerin Sınıflandırılması ve miktarının hesaplanması Ev ödevi, Sınav, Seminer: Konu ile literatür taramaları yapılarak ödev dağıtımı gerçekleştirilecek ve rapor istenilecektir. Bu rapor sonucu vize notlarına eklenecek (%50 Arasınav, %50 Ödev olarak) ve Final Sınavı yapılacaktır. Laboratuvar Çalışması: Yok MM507 Kömürlerin Termal Karakterizasyonu (303) Kömürlerde termal analiz-kömürler için kullanılan termal analiz yöntemleri (a)-kömürler için kullanılan termal analiz yöntemleri (b)-diferansiyel termal analiz (DTA) (a)-diferansiyel termal analiz (DTA) (b)- Termogravimetrik analiz (TG/DTG) (a)-termogravimetrik analiz (TG/DTG) (b)-türevsel taramalı kalorimetri (DSC) (a)-türevsel taramalı kalorimetri (DSC) (b)-termal analiz verilerinin değerlendirilmesi-kömürlerin DTA, TG/DTG, DSC eğrilerinin incelenmesi-verilerin kinetik analizi- Kinetik modeller (a)-kinetik modeller (b) MM508 Cevher Zenginleştirmede Atık Yönetimi (303) Madencilik ve cevher zenginleştirme proseslerinin atık yönetimine etkileri-madencilik ve cevher zenginleştirmede kullanılan reaktiflerin çevre üzerindeki toksik etkileri-atık depolama havuzlarının seçimi ve tasarımı (a)-atık depolama havuzlarının seçimi ve tasarımı (b)-atıkların depolanması-su yönetimi-atıklarda bozunma ve taşınma prosesleri (a)-atıklarda bozunma ve taşınma prosesleri (b)- Bazı özel atıklar-kömür-flotasyon devreleri (a)-flotasyon devreleri (b)-altın (a)-altın (b) MM509 Cevher Zenginleştirmede Enstrümantasyon Teknikleri (303) Elektrokinetik potansiyel ve ölçüm yöntemleri (a)-elektrokinetik potansiyel ve ölçüm yöntemleri (b)- Elektroforez yöntemi (a)-elektroforez yöntemi (b)-temas açısı ve ölçüm yöntemleri-eğilebilir plaka yöntemi-kılcal yükselme yöntemi-yüzey gerilimi ve ölçüm yöntemleri-du-nouy halka yöntemi- Maksimum kabarcık basıncı yöntemi-damla ağırlığı yöntemi-yüzey alanı ve ölçüm yöntemleri-bet (Brunauer-Emmet-Teller) yöntemi (a)-bet (Brunauer-Emmet-Teller) yöntemi (b) MM 510 Özel Mineraloji Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM503 Özel Mineraloji Ders Sorumlusu: Doç Dr. Ayten ÖNAL Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi

12 Ders Tanımı: Minerallerin oluşumları ve Endüstride kullanılan minerallerin kavranması Dersin Amacı: Farklı ortamlarda mineral oluşum ve değişiminin incelenmesi, Endüstride kullanılan minerallerin oluşum ve kullanım alanlarının öğrenilmesi. Ön Koşullar: Yok Ders Kitabı: Özel Mineraloji Ders Notları, Yrd. Doç. Dr. Ayten Önal, İnönü Üniv. Müh. Fak. Maden Müh. Böl. Malatya, 2003 (basılmamış). Başvuru Kaynakları: 1. Endüstriyel Kayaçlar ve mineraller, Prof. Dr. Mustafa Kuşcu, Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No: 10, 381s, Isparta, Özel Mineraloji, Ders Notları. Prof. Dr. Hüseyin Yalçın, Cumhuriyet Üniversitesi Müh. Fak. Jeoloji Müh. Böl., 149s, Sivas, Özel Mineraloji. Yrd. Doç. Dr. Muazzez Çelik, Konya, Mineraloji. Doç. Dr. Kemal İnan ve Doç. Dr. Erkan Tanyolu, 315s, Doyuran Matbaası, İstanbul, Jeokimya, Temel Kavramlar ve İlkeler. TMMOB, Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları: 32, Editörler; Namık Çağatay, Ayhan Erler. İkinci Baskı, 291s, Ankara, Kayaç oluşturan önemli minerallerin mikroskopta incelenmeleri. Prof. Dr. Yavuz Erkan, TMMOB, Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları: 42, 405s, Ankara, Ders Müfredatı 1. Hafta: Magmatik, Tortul ve Metamorfik Ortamlarda Minerallerin Oluşumu. 2. Hafta: Minerallerin çeşitli sıvıların etkisiyle değişmesi (alterasyon ve bozunma) 3. Hafta: Magmatik kayaçları oluşturan mineraller (silikatlar) 4. Hafta: Sedimanter kayaçları oluşturan mineraller. 5. Hafta: Metamorfik kayaçları oluşturan mineraller. 6. Hafta: Endüstriyel Hammadde Mineralleri. 7. Hafta: Magmatik kökenli endüstriyel mineraller (feldispatlar, mikalar, kuvars vs.). 8. Hafta: Damar ve başkalaşım mineralleri. 9. Hafta: Metamorfik mineraller (grafit, asbest, talk, vermikülit vs.). 10. Hafta: Sedimanter mineraller (bor, kükürt vs.). 11. Hafta: Arasınav 12. Hafta: Süstaşı ve aşındırıcı olarak kullanılan mineraller. 13. Hafta: Yapı maddeleri olarak kullanılan mineraller, Çimento Hammaddeleri. 14. Hafta: Seramik Hammaddesi olan mineraller. Ev ödevi, Sınav, Seminer: Konu ile ilgili literatür taramaları yapılarak ödev dağıtımı gerçekleştirilecek ve rapor istenilecektir. Bu rapor sonucu vize notlarına eklenecek (%50 Arasınav, %50 Ödev notu olarak) ve Final Sınavı yapılacaktır.

13 Laboratuvar Çalışması: Ders içeriğindeki bazı minerallerin makro olarak ve mikroskopta tanınması ile ilgili uygulama yapılacaktır. MM512 Hidrometalurjik süreçlerin temelleri Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM512 Hidrometalurjik Süreçlerin Temelleri (3-0) 3 Ders Sorumlusu: Doç.Dr. Murat Erdemoğlu Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Ders, hidrometalurjik süreçlerin uygulanmasında kimyasal, termokimyasal ve kinetik kuramların temelleriyle ilgilidir. Dersin Amacı: Ders, ham cevher veya cevher konsantrelerinden altın, gümüş, bakır ve nikel gibi değerli metallerin ya da uranyum oksit, alumina, soda gibi değerli bileşiklerin elde edilmesi amacıyla ürün kazanmanın sulu ortamda gerçekleştirildiği bir üretim metalurjisi biçimi olan hidrometalurjinin liçing, çözelti arıtımı ve çözeltiden ürün kazanma gibi temel süreçlerin tanıtımını amaçlamaktadır. Ön Koşullar: Dersin ön koşulu yoktur. Ders Kitabı: Fathi Habashi, Textbook of Hydrometallurgy, Second Edition, Metallrgie Extractive Quebec, Kanada, Başvuru Kaynakları: A.R. Burkin, The Chemistry of Hydrometllurgical Processes. Van Nıstrand, Princeton, ABD, F. habashi, Principles of Extractive Metallurgy, Volume 2: Hydrometallrgy, Gordon and Breach, NewYork, ABD, W.C. Krumbein, R.M. Garrels, Origin and Classification of Chemical Sediments in Terms of ph and Oxidation-Reduction Poetntials. The Journal of Geology, 60(1):1-33, R.M. Garrels, C.L. Christ, Solutions, Minerals and Equilibria. Harper and Row, NewYork, ABD, R.W. Bartlet, Soltion Mining, Gordon and Breach, Philedelphia, ABD, F.Habashi, Kinetics of Metallurgical Processes, Metalurgie Extractive Quebec, kanada, J.B. Hiskey, G.W. Warren, Hydrometallurgy: Fundementals, Technology and Innovation. SME-TMS, NewYork, 1993.

14 M.C. Kuhn, Process and Fundamental Considerations of Selected Hydrometallurgical Systems, SME, Ders Müfredatı 1. Üretim metalurjisinin temel metalurjik süreçleri: Hidrometalurjinin kapsam ve amacı. 2. Endüstriyel ölçekli hidrometalurjik uygulamalar. 3. Suyun özellikleri. Suda çözünürlük kavramı. Çözünürlük çarpımı. 4. Çözelti kimyası. Çözeltilerin genel özellikleri. Sulu çözeltilerde denge. 5. Metal-sulu sistem diyagramları. Pourbaix diyagramları ve yorumlanması. 6. Metal-sulu çözelti tepkimeleri. Oksitli ve sülfürlü cevherlerin çözünmesi. 7. Hidrometalurjide liçing. Liçing reaktifleri: su, asitler, bazlar, tuzlar. Reaktif seçimi. 8. Çözelti zenginleştirilmesi. Katı/sıvı ayrımında temel devreler. 9. Aktif karbona yüzesoğurum. 10. İyon değiştirme. 11. Solvent ekstraksiyon. 12. Çözeltilerden ürün kazanımı. 13. Kristaller ve fiziksel çöktürme. 14. Kimyasal çöktürmenin temelleri. Ev ödevi, Sınav, Seminer: Su, çözelti kimyası ve termodinamik konularında ödev verilmektedir. Laboratuvar Çalışması: Hidrometalurjik süreçlerle ilgili deneysel sunumlar yapılmaktadır.

15 MM513 İleri hidrometalurjik uygulamalar Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM513 İleri Hidrometalurjik Uygulamalar (3-0) 3 Ders Sorumlusu: Doç.Dr. Murat Erdemoğlu Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Ders, hidrometalurjik süreçlerin günümüz endüstriyel uygulamalarıyla ilgilidir. Dersin Amacı: Ürün kazanmanın sulu ortamda gerçekleştirildiği hidrometalurjinin liçing, çözelti saflaştırma ve çözeltiden ürün kazanma gibi temel süreçlerin uygulama alanlarının tanıtımını amaçlamaktadır. Ön Koşullar: MM512 Hidrometalurjik Süreçlerin Temelleri dersinin daha önce alınmış olması gereklidir. Ders Kitabı: Fathi Habashi, Textbook of Hydrometallurgy, Second Edition, Metallrgie Extractive Quebec, Kanada, Başvuru Kaynakları: F. Habashi, Handbook of Extractive Metallurgy, 4 Volumes, Wiley-VCH, Veinheim, F. Habashi, Principles of Extractive Metallurgy, Volume 2: Hydrometallrgy, Gordon and Breach, NewYork, ABD, N.L. Weiss (Ed) SME Mineral Processing Handbook, 2 Volumes, SME, NewYork, R.W. Bartlet, Soltion Mining, Gordon and Breach, Philedelphia, ABD, F.Habashi, Kinetics of Metallurgical Processes, Metalurgie Extractive Quebec, kanada, J.B. Hiskey, G.W. Warren, Hydrometallurgy: Fundementals, Technology and Innovation. SME-TMS, NewYork, M.C. Kuhn, Process and Fundamental Considerations of Selected Hydrometallurgical Systems. SME, 1981.

16 Ders Müfredatı 1. Üretim metalurjisinin temel süreçleri. 2. Yeraltı kaynaklarının yeraltında liçi. 3. Yerüstü kaynaklarının yerinde liçi. 4. Malzeme hazırlama. 5. Liç koşullarının ayarlanması. 6. Katı/Sıvı ayırımı: Koyulaştırma, süzme uygulamaları. 7. Çözeltide metal zenginleştirme. 8. Çözeltiden metal ya da bileşik çöktürme uygulamaları. 9. Hidrometalurjik uygulamalar: Yatak özellikleri, cevher özellikleri, su ihtiyacı. 10. Oksitli cevherlerin liçi. 11. Sülfürlü cevherlerin liçi 12. Altın ve gümüş hidrometalurjisi. 13. Uranyum ve aluminyum cevherlerinin liçi. 14. Güncel tesisler, sorunlar ve çözüm yolları. Ev ödevi, Sınav, Seminer: Hidrometalurjik uygulama örnekleri üzerine ödevler verilmektedir. Laboratuvar Çalışması: Liçing, çözelti arıtımı ve çöktürme uygulamalarıyla ilgili deneysel sunumlar yapılmaktadır. MM 514 Mermerlerdeki Negetiflikler (3-0)3 Boşluklar, çatlaklar, damarlar, fosiller, cila alma, sertlik, TSE standartları, katman kalınlığı, dolgular, bileşikler. Ders Kitapları: Mermer, Halil Köse ve Turgay Onargan, Dokuz Eylül Üniv. Müh. Fak. Jeoloji Müh. Böl., Buca-İzmir, 1992.

17 MM 515 Kil Mineralleri (3-0)3 Kil minerallerinin yapısal-kimyasal sistematiği, iki tabakalı, üç tabakalı, dört tabakalı, değişken tabakalı kil mineralleri, kil minerallerinin kristal kimyasına bağlı özellikler, kil minerallerinin laboratuarda saptanması. Ders Kitabı: Kil Mineralleri, Hüseyin Yılmaz Dokuz Eylül Üniv. Müh. Fak. Jeoloji Müh. Böl., Buca-İzmir, MM518 Kaya mekaniğinde enstrumentasyon uygulamaları Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM518 Kaya mekaniğinde enstrümantasyon uygulamaları 303 Ders Sorumlusu: Doç. Dr. Hakan Başarır Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Bu ders kapsamında birim deformasyon ölçerler, sensörler, elektrohidrolik servis kurulumları ve entegre birim deformasyon ölçer kullanımı ile güç, basınç ölçümü ve kaya mekaniğinde arazi ve laboratuvar deney ekipmanlarının bilgisayar kontrollü kullanımı için tasarım esasları verilecektir. Dersin Amacı: Dersin amacı gerek arazi gerekse laboratuvar çalışmalarında öğrencilerin kendi amaçlarına yönelik düzeneklerini tasarlayıp kullanabilecekleri hale getirmektir. Ön Koşullar: Ön koşul bulunmamaktadır. Ders Kitabı: OMEGA, Transactions in measurement and control. Vol: I, II, III, IV.

18 Başvuru Kaynakları: Dersin kapsamında bulunan konuları içerir ders notu hazırlanmış olup sene başında öğrencilere verilmektedir. Ders Müfredatı 1. Arazi ve laboratuvar düzeyinde kaya mekaniği deneyleri ve amaçları. 2. Arazi ve laboratuvar düzeyinde kaya mekaniği deneyleri ve amaçları. 3. Mekanik ölçme sistemleri. 4. Elektronik ölçme sistemleri. 5. Veri algılama ve kontrol sistemleri 6. Transdüsırlar 7. Transdüsırlar 8. Sinyal düzenleyiciler 9. Kayıt cihazları 10. Analog/Digital çeviriciler 11. Analog/Digital çeviriciler 12. Mikro işlemciler 13. Elektriksel duraylılık 14. Veri algılama ve kontrol yazılımları Ev ödevi, Sınav, Seminer: Ders sırasında öğrencilerden kendi seçtikleri bir arazi veya laboratuvar deneyi için deney düzeneği tasarlamaları istenmektedir. Laboratuvar Çalışması: Bölümümüzde mevcut bulunan data logger, LVDT ve birim deformasyon ölçerlerle laboratuvar bazında deneyler gerçekleştirilmektedir. Birim deformasyon ölçerlerin yerleştirilmesi. Birim deformasyon ölçer enstrumentasyonu. Yük hücresi hazırlanması.

19 MM519 Tabaka kontrolü Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM519 Tabaka kontrolü 303 Ders Sorumlusu: Doç. Dr. Hakan Başarır Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Bu ders kapsamında yeraltı kömür madenciliğinde tabaka kontrolü ve tasarımı esasları, yeraltı maden açıklıklarındaki kaya kütlesi davranışları, maden kuyularının ve topuklarının tasarımı ve galeri tahkimatı konuları verilecektir. Dersin Amacı: Bu dersin amacı özellikle yeraltı kömür madenciliğinde kullanılan galeri, kuyu ve topuk tasarımını eseslarının güncel ve uygulamaya dönük olarak öğrencilere verilmesidir. Ön Koşullar: Ön koşul bulunmamaktadır. Ders Kitabı: Ders kitabı bulunmamaktadır. Başvuru Kaynakları: Dersin kapsamında bulunan konuları içerir ders notu hazırlanmış olup sene başında öğrencilere verilmektedir. Ders Müfredatı 1. Yeraltı kömür madenciliğinde uygulanan üretim yöntemleri. 2. Yeraltı kömür madenciliğinde uygulanan üretim yöntemleri. 3. Yeraltı kömür madenciliğinde uygulanan üretim yöntemleri. 4. Kaya kütlesi özellikleri. 5. Q sınıflama sistemi.

20 6. RMR sınıflama sistemi. 7. MRMR sınıflama sistemi. 8. Empirik tasarım yöntemleri. 9. Analitik tasarım yöntemleri. 10. Nümerik tasarım yöntemleri. 11. Tasarım yöntemleri mukayesesi. 12. Tasarım uygulamaları. 13. Tasarım uygulamaları. 14. Tasarım uygulamaları. Ev ödevi, Sınav, Seminer: Ders sırasında öğrencilerden kurugulanmış yeraltı kömür madenindeki ana açıklıklar için tasarım yapmaları istenmektedir. Laboratuvar Çalışması: Kaya kütle sınıflama sistemlerinde kullanılan kaya malzemesi özelliklerinin belirlenmesine yönelik laboratuvar deneyleri yapılmaktadır. MM520 Kaya mekaniğinde stereografik projeksiyon yöntemleri Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM520 Kaya mekaniğinde stereografik projeksiyon yöntemleri 3 Ders Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Adem Öcal Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Stereografik projeksiyon yöntemleri, temel işlemleri ve bunların kaya mekaniğinde kullanımı. Dersin Amacı: Üç boyutlu olguların (süreksizlik düzlemi, kuvvet gibi) iki boyutta ifade edilebilmesini sağlayan yöntemlerden stereografik projeksiyonun dayandığı ilkeler ve temel işlemlerin aktarılması; bu bilgilerle, kinematik analiz, sondaj verisi analizi ve katı blok analizi yapılmasının öğretilmesidir.

21 Ön Koşullar: Ders Kitabı: Priest, S. D., Hemispherical Projection Methods in Rock Mechanics, p. 122, George Allen & Unwin, Başvuru Kaynakları: Ders Notları. Ders Müfredatı 1. Stereografik projeksiyonun tanımı, kullanım alanları 2. Stereografik projeksiyonun temel ilkeleri 3. Ekvatoral ve kutupsal projeksiyon 4. Eşit açı ve eşit alan projeksiyonu 5. Stereografik projeksiyonla yapılan temel işlemler 6. Bir ışının projeksiyonu, bir düzlemin projeksiyonu 7. Bir düzlemdeki ışınlar, kesişen düzlemler 8. Sondaj verisi analizi 9. Süreksizilik verilerinin istatistiksel analizi 10. Kuvvet analizi 11. Eğik yarıküre projeksiyonu 12. Kinematik analiz 13. Genel yükleme durumu altında katı blokların davranışı 14. Katı blokların duraylılık analizi Ev ödevi, Sınav, Seminer: Stereografik projeksiyonun temel ugulamalarına ilişkin ödevler. Arasinav ve final. Laboratuvar Çalışması:

22 MM521 İleri kaya şev stabilitesi Ders Kodu Ders adı (Kredisi) MM521 İleri kaya şev stabilitesi 3 Ders Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Adem Öcal Dersin Türü: Yüksek Lisans dersi Ders Tanımı: Kaya kütlesi içerisinde oluşturulmuş şevlerin yenilme mekanizmaları ve ayrıntılı stabilite analizleri. Dersin Amacı: Kaya kütlesi içerisinde oluşturulmuş şevlerin yenilmesini etkileyen faktörleri, yenilme mekanizmalarını ve sismik ivme, su basıncı ve dış yük gibi etkenleri de içeren ayrıntılı denge sınırı stabilite analizlerini öğretmek. Ön Koşullar: Ders Kitabı: Başvuru Kaynakları: Hook, E. ve J. W. Bray, Kaya Şev Stabilitesi, Çevirenler: Paşamehmetoğlu A. G., Özgenoğlu, A. ve C. Karpuz, TMMOB Maden Muhendisleri Odası Yayını, p. 358, Ders Müfredatı 1. Giriş, tanımlar ve kaya şev stabilitesinin önemi 2. Yenilmeye neden olan faktörlerin detaylı incelenmesi 3. Kayma olayının Mekaniği, güvenlik katsayısı 4. Kayanın Makaslama Dayanımı 5. Temel şev yenilme mekanizmaları 6. Kinematik analiz 7. Düzlemsel kayma analizi 8. Kama türü yenilme analizi 9. Devrilme türü yenilmeler 10. Kaya düşmeleri ve akmaları