Dış Ticaret Verileri Bülteni

Transkript

1 (Milyar $) Dış Ticaret Verileri Bülteni OCAK - TÜİK dış ticaret verilerine göre; ihracat yılı Ocak ayında, 215 yılının aynı ayına göre %22 azalarak 9 milyar 597 milyon dolar, ithalat ise %19,7 azalarak 13 milyar 358 milyon dolar olarak gerçekleşti Aylara Göre Dış Ticaret - MTEA Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca(16) İhracat İthalat Denge Ocak ayında dış ticaret açığı %13,4 azalarak 4 milyar 343 milyon dolardan 3 milyar 762 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı 215 Ocak ayında %73,9 iken, Ocak ayında %71,8 e düştü. Dış ticaret hacmi ise, %2,7 azalışla 22 milyar 955 milyon Dolar oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; Ocak ayında bir önceki aya göre ihracat %1,1 ve ithalat %1,5 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise yılı Ocak ayında yine yıllık bazda ihracat %2 azalırken ithalat %17 azaldı. Parite Son dönemlerde, özellikle 214 Ağustos döneminden itibaren dış ticaret fiyatlarındaki yıllık değişimlerin neredeyse tamamen enerji fiyatları ve parite tarafından belirlendiği görülüyor. TL nin Dolar karşısındaki değer kaybı ise enerji fiyatlarındaki düşüşün olumlu katkısını bir miktar sınırlandırıyor. Dolardaki yükseliş, küresel ticarette ülkelerin kendi para birimlerinin kullanımını artırıyor. Özellikle rekabetçi kur politikasını izleyen ülkelerde bu durum daha belirgin olarak rakamlara yansırken, Doların ticaretteki kullanımının Türkiye'de de azalması dikkat çekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden Sayfa 1

2 Dış Ticaret Verileri Bülteni derlenen bilgilere göre, dış ticarette TL kullanımının %6,2 seviyelerine gelmesini, parite etkisinin azalması yolunda önemli bir gelişme olarak değerlendiriyoruz. Türkiye nin gerçekleştirdiği dış ticaretin gelişimine döviz türü cinsinden bakıldığında, yapılan toplam ithalatta Dolar cinsinin ağırlıkta olduğu; ihracatta ise %41 Euro, %52 Dolar ağırlığı olmasına karşın Avrupa ya yapılan ihracatın ABD ye yapılandan daha fazla olması sebebiyle Eurodaki hareketlerin ihracatımız üzerinde belirleyici olduğu görülüyor. Bu bağlamda, Euro/Dolar paritesi ile ihracat fiyatlarının aynı yönlü olduğu düşünüldüğünde paritede yaşanan gerilemenin ihracatımızda yaşanan gerilemede belirleyici olduğu söylenebilir. 214 ortalarında 1.4 seviyesine yaklaşan Euro/Dolar paritesi 1.9 seviyesindeki seyrini sürdürüyor. 4 Son Bir Yıldaki Döviz Kurları (Şub'15-Şub'16) Dolar Euro Kaynak: TCMB Kurdaki yükselişe rağmen ihracatımızın beklenilen düzeye henüz ulaşmamış olmasında; en çok ihracat yaptığımız ülkeler olan AB ülkelerinde görülen ekonomik sıkıntılara ek olarak, petrol ihraç eden Ortadoğu ülkelerinin gelirlerindeki azalma ve Rusya ile yaşanan politik sıkıntılar da belirleyici olmaktadır. Ülkeler Bazında Dış Ticaret Avrupa Birliği ne ihracat %9,7 azaldı. Avrupa Birliği nin (AB-28) ihracattaki payı 215 Ocak ayında %42,7 iken, Ocak ayında %49,5 oldu. AB ye yapılan ihracat, 215 yılının aynı ayına göre %9,7 azalarak 4 milyar 75 milyon dolar olarak gerçekleşti. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Almanya ya yapılan ihracat yılı Ocak ayında 1 milyar 9 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (65 milyon dolar), İtalya (57 milyon dolar) ve Irak (469 milyon dolar) takip etti. Sayfa 2

3 Bin $ Bin $ Dış Ticaret Verileri Bülteni Ocak Ayı En Fazla İhracat Yapılan İlk 1 Ülke Almanya İngiltere İtalya Irak ABD Fransa İspanya BAE İran Suudi Ar. İthalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin den yapılan ithalat, yılı Ocak ayında 1 milyar 924 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Bu ülkeyi sırasıyla Rusya (1 milyar 345 milyon dolar), Almanya (1 milyar 163 milyon dolar) ve İtalya (66 milyon dolar) izledi Ocak Ayı En Fazla İthalat Yapılan İlk 1 Ülke Çin RF Almanya İtalya ABD G. Kore Fransa Hindistan İran İngiltere İhracatta İlk Üç Ülkenin Genel İçindeki Payları (%) Almanya İngiltere İtalya 9, 11,4 7,7 6,8 4,8 5,9 215 Ocak Ocak Sayfa 3

4 Bin Dış Ticaret Verileri Bülteni İthalatta İlk Üç Ülkenin Genel İçindeki Payları (%) Çin RF Almanya 12,7 11,5 14,4 1,1 7,9 8,7 215 Ocak Ocak İhracatta (en çok ihracat yapılan ilk 2 ülke arasında) en fazla artış gerçekleşen ülkeler %,8 ile Suudi Arabistan, %15,4 ile Mısır %6,8 ile İsrail olurken, en fazla azalış gerçekleşenler %81,9 ile İsviçre, %43,8 ile Irak ve %36,9 ile BAE olmuştur. İthalatta ise (en çok ihracat yapılan ilk 2 ülke arasında) en fazla en fazla artış gerçekleşen ülkeler %1,2 ile Polonya, %8 ile Japonya, %2,1 ile Çek Cumhuriyeti olurken, en fazla azalış gerçekleşenler ise %49,5 ile İran, %4,5 ile Ukrayna ve %39,6 ile Romanya oldu. Emtia $7 $6 $5 $4 $3 $2 $1 $ Ham Petrol: Fiyat - İthalat (Ton) Ham Petrol Fiyatı Ham Petrol İthalatı Emtia ticaretinde ise, Petrol cephesinde, Rusya ve Batı arasındaki jeopolitik gerginlikler sebebiyle(ilgili TEDAM Analizi) 214 de başlayan ve devam eden sürekli fiyat düşüşü ithalatta Türkiye nin elini rahatlatarak ticaret açığının azalmasına katkı yapmaya devam ediyor. Sayfa 4

5 Bin Dış Ticaret Verileri Bülteni nın ilk ayında Petrol kaleminde net ihracat -228 bin Dolar seviyesinde gerçekleşti. Geçen sene aynı ay için rakam -434 bin Dolar olmuştu. Yılın tamamına bakıldığında ise net ihracat rakamlarında %48 lik bir pozitif iyileşmenin yaşandığı görülmektedir. 215 toplam net ihracatı ise -5,447 Milyar Dolar. Söz konusu iyileşme petrol fiyatlarındaki azalışın oranı ve parite değişimleri hesaba katıldığında beklenenin altında kalmakta. 11 TL 15 TL 1 TL 95 TL 9 TL 85 TL Altın: Fiyat - Net İhracat $2. $1.5 $1. $5 $ -$5 -$1. Altın Fiyatı Altın Net İhracatı Altın fiyatlarında 215 de başlayan oynaklığın da da devam ettiğini gözlemliyoruz. Ocak ta net ihracat oldu. 215 toplam altın net ihracatı 3,9 Milyar Dolar oldu. 215 yılının en çok değer kaybedeni olan altın, geçen yılsonu itibariyle başladığı yükselişine Ocak ta da devam etti ve yılına hızlı girdi. Yılbaşından beri %16 oranında yükselen altında bu hafta bir düzeltme olup olmayacağı merak edilen bir konuydu. Ani ve sert yükseliş sonrası geri çekilmenin de aynı şiddette olması beklenirken, altın küçük düşüşler yaşasa da 15 TL nin üzerinde kalmayı başardı. Bu da geri çekilmenin bir dinlenme hareketi olabileceği şeklinde yorumlandı. Jeopolitik Gelişmeler İran ı Rusya kutbundan uzaklaştırmak amacıyla onlarca yıldır süren ambargoların kaldırılmasının ardından, İran ın uluslararası piyasalarla entegrasyonunun önünde hukuki engeller kalkmış oldu. Sürecin devamında geçen hafta yapılan seçim sonuçları İran ı bölgede Batı için daha güçlü bir oyuncu haline getirmesi söz konusu. Sayfa 5

6 Bin Bin Dış Ticaret Verileri Bülteni Tahran'ın Batı ile nükleer anlaşmaya varmasının ardından yapılan ilk seçimden sonra yaptırımların kaldırılması ve Batılı yatırımcıların İran'a dönmesiyle günlük hayatta da değişim olması umuluyor. Reformcular ve ılımlılar daha fazla yabancı yatırım hedefliyor ve gençler için istihdam oluşturmayı amaçlıyor. İran nüfusunun yarısından fazlası 35 yaşın altında. Fakat genç işsizliği %25 oranında Net İhracat: Rusya - İran Rusya İran Kaynak: Rusya ile Kasım da yaşanan uçak krizinin ardından yaşanan gelişmeler ve yaptırım kararları sonrası en çok merak edilen konulardan biri Rusya ile ticarette yaşanacak olan gelişmelerdi. Yaptırımların şiddet ve kapsamının belirsizliği dolayısıyla öngörüde bulunmak şu aşamada mümkün değil. Ancak Kasım sonrası süreçte net ihracatta çok ser olmamakla birlikte negatif yönlü ilerleme gelişmeler olduğu görülmekte. Ocak ta Rusya ya 1 Milyar 237 Milyon Dolar açık verildi. 215 toplamında bu açık 14 Milyar 457 Milyon Dolar olarak gerçekleşti. Yaşanan politik gelişmelerin, yeni politik gelişmelerle unutulması ve hem Rusya nın hem Türkiye nin siyasi anlamda Batı ile olan sorunları dolayısıyla ilerleyen süreçte birbirlerine ihtiyaç duyacaklarını da hesaba katarak, Rusya-Türkiye ticaretinde gerilemenin sanılandan az olacağını düşünüyoruz. da yeni krizler çıkmazsa, iki ülke arası ticaretin eskisine göre daha düşük olsa da her iki ülke içinde önemli hacimde bir intibak noktasında stabilize olacağını bekliyoruz. Sayfa 6

7 Dış Ticaret Verileri Bülteni Küresel Görünüm Çin Çin in hızlı büyüyen ekonomisinde ihracat GSYH ın yaklaşık %24 ünü oluşturarak çok önemli bir rol oynamaktadır. Çin in ihracatında temel kalemler, %57 ile elektromekanikal kalemler iken, %2 ile giyim, tekstil, ayakkabı, mobilya, plastik ürünler gibi emek yoğun ürünlerdir. Son zamanlarda ise yüksek teknolojili ürünlerin payı da artıştadır. Çin in en önemli ticaret ortakları ise Amerika (%17), AB (%16), ASEAN(%1), Japan(%7) ve Güney Kore dir. 215 yılında %2,8 daralan toplam Çin in ihracatı, Ocak da da yıllık bazda %11,2 azalarak 177 milyar 5 milyon Dolar oldu. Çin in dış ticaret fazlası, ihracat ve ithalatı düşüşte iken Ocak ayında 63 milyar 3 milyon Dolar ile en yüksek seviyesine ulaştı. İhracat yıllık bazda %11,2 düşüşte iken, ithalat da %18,8 düşerek 114 milyar 2 milyon Dolar olarak gerçekleşti. Böylece ithalat, düşen emtia fiyatları ve talep sebebiyle daralmayı sürdürdü. A.B.D. ABD dünyadaki üçüncü büyük dışsatımcı ülkesi olmasına rağmen, ihracatı GSYH sinin yalnızca %13 ünü oluşturmaktadır. İhracatının önemli kalemlerini sermaye malları(%39) oluştururken, sonrasında sınai gereçler(%28), tüketim malları (%12), otomotiv araç, parça ve motorları (%1,5) ve gıda gelmektedir. En büyük ticaret ortakları ise Kanada (%19), Meksika (%14), Çin (%7), Japonya(%4), Almaya (%3) ve İngiltere (%3) dir. Amerika nın ihracatı Aralık 215 te 181 milyar 5 milyon Dolar oldu. İhracat zayıf küresel büyüme ve güçlü Dolar sebebiyle 212 nin başlarından beri en düşük rakam olmuştur. 195 den 215 e Amerika nın ihracatı ortalama 48 trilyon 511 milyar 41 milyon Dolar olurken, zirveyi 197 milyar 759 milyon Dolar ile Ekim 214 te; dibi ise 772 milyon Dolar ile Mart 195 de gördü. Kasım da 42 milyar 4 milyon Dolar olan ticaret açığı Aralık ta 43 milyar 4 milyon Dolar oldu. Açığın artma sebepleri azalan elektronik ürün ticaretiyle birlikte, fiyatları düşen petrol ve çelik gibi diğer emtialar yer aldı. İhracat 212 den beri en düşük seviyesine ulaşarak Sayfa 7

8 Dış Ticaret Verileri Bülteni %,9 düşüşle 181 milyar 5 milyon Dolar, ithalat ise %,7 artışla 224 milyar 9 milyon Dolar oldu. Son yıllarda en büyük ticari açık Çin, Japonya, Almanya ve Meksika ile verilirken, en büyük ticari fazla Hong Kong, Hollanda, Birleşik Arap Emirlikleri ve Avustralya ile verildi. Yılbaşından Aralık ayına kadar mal ve hizmet ticari açığı geçen seneye göre %5,5 azalışla 25 milyar 2 milyon Dolar olarak gerçekleşti. İhracat yıllık bazda %4,6 azalışla 99 milyar Dolar olurken, ithalat ise yıllık bazda %2,8 azalışla 73 milyar 7 milyon Dolar oldu. Birleşik Krallık Gündeminde Avrupa Birliği üyeliği ile ilgili gidilecek referandum olan İngiltere de ihracatta düşüş eğilimi devam ediyor. Aralık ayında ihracat, Eylül 215 ten bu yana düşüşünü sürdürerek 6 milyar 22 milyon Dolar olurken Temmuz dan bu yana en düşük seviyeye ulaşmış oldu. İhracatı, GSYH sinin %28 ini oluşturan İngiltere, başlıca makine ve taşıma ekipmanı (%4), mamul mallar (%23,5), kimyasal ürünler (%15) ve fosil yakıtlar, yağlar ve ilgili materyaller (%1) ihraç etmektedir. En fazla ihracat yaptığı ülkeler ABD (%14), Almanya (%1), Fransa (%7) ve Hollanda (%6) ve İrlanda(%4,5) dır den beri, İngiltere, çoğunlukla tüketim mallarına talepteki artış ve imalattaki azalış, Pound un değer kazanması ve düşen petrol ve gaz üretimi sebebiyle dış ticaret açığı verdi. 213 ten beri en büyük açık, Almanya, Çin ve Hollanda ile verilirken, en büyük ticari fazla Amerika, İrlanda ve Birleşik Arap Emirlikleri ile verildi. Aralık ayında ithalat %6,9 düşüşle 64 milyar 13 milyon Dolar olurken düşüş, mal ithalatı, özellikle de yakıt ithalatı düşüşünden kaynaklandı. Güney Kore İhracat odaklı bir ülke olan Güney Kore nin, ihracatı GSYH sinin yaklaşık %51 ini oluşturmaktadır. En önemli ihracat ürünleri, %9 ile yarı-iletkenler gibi yüksek teknolojili ürünler olup, %9 ile makine, %9 ile otomobil, %7 ile gemi, %5 ile LCD, %4 ile kablosuz iletişim araçlarıdır. Ayrıca, %7 ile çelik, %1 ile petrokimyasallar da ihraç maddeleri arasındadır. En önemli ticari ortakları %25 ile Çin, %14 ile ASEAN, %1 ile Amerika ve %9 ile AB ülkeleridir. Diğerleri ise Japonya, Hindistan, Brezilya ve Paraguay dır. Sayfa 8

9 Dış Ticaret Verileri Bülteni Güney Kore de Aralık ayında 42 milyar 6 milyon Dolar olan ihracat, Ocak ayında 36 milyar 76 milyon Dolara düştü. Piyasa beklentilerinin çok üzerinde bir oranda, %18,5 lik düşüş gerçekleşen ihracatta 12 aylık düzenli düşüş devam etti ile 215 arasında ortalama 12 milyar 34 milyon Dolar olan ihracat, zirveyi 51 milyar 6 milyon Dolar ile Ekim 214 te, dibi ise 14 milyar 75 milyon Dolar ile Ocak 1966 da görmüştü. Aralık 214 te 5 milyar 55 milyon Dolar olan ticaret fazlası, Ocak da ithalatın ihracattan daha fazla düşmesi sebebiyle piyasa beklentilerinin oldukça altında gerçekleşerek 5 milyar 3 milyon Dolar oldu. %17,6 düşüş beklenen ithalat ise beklentilerin üzerinde %2,1 düşerek 31 milyar 4 milyon Dolar olarak gerçekleşti. Böylece 1966 ile 215 arasında ortalama 695 milyon Dolar olan dış ticaret dengesi, zirveyi 1 milyar 32 milyon Dolar ile Kasım 215 te, dibi de -4 milyar 43 milyon Dolar ile Ocak 28 de görmüş oldu. 29 dan beri Güney Kore nin ticaret dengesi, ihracat artışına bağlı olarak düzenli bir şekilde fazla vermektedir. Ülkenin ihracatını yaptığı en temel ürünler makine ve taşıma araçları, petrol, demir, çelik ve plastik olup, ithalatını yaptığı en temel ürünler ise petrol, elektrik makineleri, doğalgaz ve gıdadır. En önemli ticari ortakları ihracatının %26 sını, ithalatının %21 ini gerçekleştirdiği Çin ve ihracatının %13 ünü, ithalatının %1 unu gerçekleştirdiği Amerika dır. Diğerleri ise Japonya, ASEAN ülkeleri ve Almanya dır. 215 te yıllık olarak değerlendirildiğinde, Güney Kore nin ihracatı %7,9 azalarak 29 dan beri en sert düşüşünü yaşarken, üç yıldır ilk kez yıllık bazda küçüldü. Düşüşün %64 ü, ham petrolün düşüşüyle rafineri ve petrokimyasal ürünlerin yaşadığı fiyat düşüşlerinden kaynaklandı. İthalat da %16,9 düşerek aynı şekilde 29 dan beri en sert düşüşünü yaşamış oldu. G. Kore Ticari İşlemler Dengesi (Milyon USD) ,3 838, , , Şub '15 Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca '16 Sayfa 9

10 Dış Ticaret Verileri Bülteni Almanya İhracatı GSYH sinin yaklaşık %45 ini oluşturan ve dünyanın 2. büyük ihracatçı ülkesi olan Almanya nın, temel ihracat kalemleri otomobil (%17), makine ve aksamları (%15), kimyasal ürünler (%1) ve bilgisayar ve elektronik (%8) dir. En önemli ihracat ortakları ise Fransa (%9), ABD (%8), İngiltere (%6,9) ve Hollanda (%6,4) dır. Kasım 215 te 12 milyar 2 milyon Euro olan Almanya nın ihracatı, Aralık ayında %11 azalarak 91 milyar 9 milyon Euro olarak gerçekleşti. (İlgili TEDAM analizi) 214 yılında 1 trilyon 123 milyar 7 milyon Euro luk ihracat ve 91 milyar 1 milyon Euro luk ithalat gerçekleştiren Almanya, 215 te ise yıllık bazda ise 1 trilyon 195 milyar 8 milyon Euro ihracat, 948 milyar Euro da ithalat gerçekleştirerek rekor kırdı. Almanya'nın toplam ihracatı geçen yıl, yıllık bazda %6,4, ithalatı da %4,2 arttı. Böylece, ülkenin ihracat ve ithalatı daha önce 214'te kaydedilen tüm zamanların en yüksek seviyesinin üstünde gerçekleşerek yeni rekor seviyeye ulaştı. Dış ticaret dengesi ise 215 te ulaştığı 247 milyar 8 milyon Euro seviyesi ile en yüksek düzeyine ulaşmış oldu. Almanya AB ülkeleri ile 693 milyar 9 milyon Euro değerinde ihracat yaparken, bu ülkelerden 621 milyar 6 milyon Euro luk ithalat gerçekleştirdi. 214 yılı ile kıyaslandığında 215 yılında, AB ülkelerine ihracat %7, ithalat da %4,5 artış kaydetti. Almanya, geçen yıl AB dışındaki ülkelere 51 milyar 9 milyon Euro luk ihracat gerçekleştirirken, Almanya nın bu ülkelerden ithalatı da 326 milyar 5 milyon Euro olarak açıklandı. 214 yılına oranla Almanya nın AB dışındaki ülkelere ihracatı %5,6, bu ülkelerden ithalatı ise %3,5 yükseldi den beri, temelde araç ve diğer makinelerin güçlü ihracatı sebebiyle düzenli ticaret fazlası veren Almanya ayrıca, kimyasal ürünler, donanım ve elektronik teçhizat, metaller ve farmasötik ihracatı yapmaktadır. İthalatını yaptığı maddeler ise başlıca; yakıt, araç parçaları, metaller ve elektronik aletlerdir. En önemli ticaret ortakları ise Hollanda, Fransa, İngiltere, Çin ve Amerika dır. Son yıllarda, en fazla ticaret açığı Hollanda, Norveç, Çin, Rusya ve Vietnam ile verilmişken, en fazla ticaret fazlası ise Amerika, Fransa, İngiltere, Avustralya ve BAE ile verilmiştir. Sayfa 1