CEZA İNFAZ TASARISI YASALAŞTI.. YENİ DÜZENLEME NELER GETİRİYOR?

Transkript

1 CEZA İNFAZ TASARISI YASALAŞTI.. YENİ DÜZENLEME NELER GETİRİYOR? Aralık 13, :00:00 CEZA İNFAZ TASARISI YASALAŞTI.. YENİ DÜZENLEME NELER GETİRİYOR? Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yasa Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin usul ve esasları düzenleyen yasada, infazın temel ilkesi, şöyle belirlendi: ''Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin kurallar; hükümlülerin ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, doğum, felsefi inanç, milli veya sosyal köken ve siyasi veya diğer fikir yahut düşünceleri ile ekonomik güçleri ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılmaksızın ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınmaksızın uygulanır. Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazında, zalimane, insanlık dışı, aşağılayıcı ve onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz.'' İnfazın öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamasını amaçlayan yasa, bu amaçla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmeyi, toplumu suça karşı korumayı, hükümlünün yeniden sosyalleşmesini teşvik etmeyi, üretken ve yasalara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumlarını kolaylaştırmayı öngörüyor. Yasa, mahkumiyet hükümleri kesinleşmedikçe cezanın infaz olunamayacağını hüküm altına alıyor. -İLKELER- Hapis cezaları ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin ilkeler tüzük ve yönetmeliklere bırakılmayarak, yasada ayrıntılı olarak sıralanıyor. Yasaya göre, hapis cezalarının infaz rejimi, şu ilkelere dayalı olarak düzenlenecek: ''Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında güvenli bir biçimde ve kaçmalarını önleyecek tedbirler alınarak düzen, güvenlik ve disiplin çerçevesinde tutulacak. Ceza infaz kurumlarında hükümlülerin düzenli bir yaşam sürdürmeleri sağlanacak. Hürriyeti bağlayıcı cezanın zorunlu kıldığı hürriyetten yoksunluk, insan onuruna saygının korunmasını sağlayan maddi ve manevi koşullar altında çektirilecek. Hükümlülerin, Anayasa'da yer alan diğer hakları, infazın temel amaçları saklı kalmak üzere kısıtlanabilecek. Cezanın infazında, hükümlünün iyileştirilmesi için mümkün olan araç ve olanaklar kullanılacak. Hükümlünün yasa, tüzük ve yönetmeliklerle tanınmış haklarının dokunulmazlığını sağlamak üzere cezanın infazında ve iyileştirme çabalarında yasallık ve hukuka uygunluk ilkeleri esas alınacak. İyileştirmeye gereksinimleri olmadığı saptanan hükümlülere ilişkin infaz rejiminde, bu hükümlülerin kişilikleriyle orantılı bireyselleştirilmiş programlara yer verilmesine özen gösterilecek. Cezanın infazında adalet esaslarına uygun hareket edilecek. Bu amaçla ceza infaz kurumları nitelikli elemanlarca denetlenecek. Ceza infaz kurumlarında hükümlülerin yaşam hakları ile beden ve ruh bütünlüklerini korumak üzere her türlü koruyucu tedbir alınacak. Tutum, davranış ve eylemler ile kurum düzenini ihlal edenler hakkında disiplin cezaları uygulanacak.'' -İYİLEŞTİRMEDE BAŞARI ÖLÇÜTÜ- Yasada, iyileştirmede esas olacak başarı ölçütü de düzenlendi. Buna göre, hapis cezalarının infazında hükümlülerin iyileştirilmeleri amacını güden programların başarısı, hükümlülerin elde ettikleri yeni tutum ve becerilerle orantılı olarak ölçülecek. Bunun için iyileştirme çabalarına yönelik olarak hükümlünün istekli olması teşvik edilecek. İyileştirme araçları, hükümlünün sağlığını ve kişiliğine olan saygısını korumasını sağlayacak usul ve esaslara göre uygulanacak. -CEZA İNFAZ KURUMLARININ TÜRLERİ- Yasa ile ceza infaz kurumları, ''Kapalı ceza infaz kurumları'', ''Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları'', ''Kadın kapalı ceza infaz kurumları, ''Çocuk kapalı ceza infaz kurumları'', ''Gençlik kapalı ceza infaz kurumları'', ''Gözlem ve sınıflandırma merkezleri'', ''Açık ceza infaz kurumları'' ve ''Çocuk eğitim evleri'' olarak sınıflandırıldı. ''Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarında, şu hükümlülerin cezası infaz edilecek: ''Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar ile süresine bakılmaksızın, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan, insanlığa karşı suçlardan, kasten öldürme suçundan, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan, devletin güvenliğine karşı suçlardan, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan mahkum olanlar.'' Eylem ve tutumları nedeniyle tehlikeli durumda bulunan ve özel

2 gözetim ve denetim altında bulundurulmaları gerekli olduğu saptananlar ile bulundukları kurumlarda düzen ve disiplini bozanlar veya iyileştirme tedbir, araç ve usullerine ısrarla karşı koyanlar da bu kurumlara gönderilecek. Toplam cezasının üçte birini bu kurumlarda geçirerek iyi hal gösteren hükümlüler, diğer ceza infaz kurumlarına gönderilebilecek. -İNFAZI GERİ BIRAKILACAKLAR- Yasa uyarınca, hapis cezasının infazı akıl hastalığı nedeniyle geriye bırakılacak, diğer hastalıklarda resmi sağlık kuruluşlarının mahkumlara ayrılan bölümlerinde tedavi sürdürülecek. Ancak, bu durumda bile cezanın infazı mahkumun hayatı için kesin bir tehlike oluşturuyorsa mahkumun cezasının infazı, iyileşinceye kadar geri bırakılacak. Hapis cezasının infazı, gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren 6 ay geçmemiş bulunan kadınlar için de geri bırakılacak. Çocuk ölmüş veya annesinden başka birine verilmiş olursa, doğumdan itibaren 2 ay geçince ceza infaz olunacak. Mahkumun 3 yıl ve daha az süreli cezasının derhal infazının hükümlü veya ailesi için mahkumiyetin amacı dışında ağır bir zarara neden olacağı anlaşılırsa, hükümlünün istemi üzerine infazı Cumhuriyet başsavcılığınca 6 aya kadar ertelenebilecek. Üç yıl ve daha az süreli hapis cezaları, hükümlünün yüksek öğrenimini bitirebilmesi, birinci derece yakınlarının ölümü, bunların hastalık ve malullükleri nedeniyle ailenin tarım topraklarının işlenebilmesinin olanaksız hale gelmesi veya hükümlünün hastalığının sürekli bir tedaviyi gerektirmesi gibi durumlarda, 6 ayı geçmeyen sürelerle infaza ara verilebilecek. Ancak bu ara verme iki defadan fazla olamayacak. Hapsedilme veya diğer nedenlerden kaynaklanan akıl hastalığı dışında ruhsal rahatsızlıkları bulunup da ruh ve sinir hastalıkları hastanelerinde tutulmaları gerekli görülmeyerek infaz kurumlarına geri gönderilenler, infaz kurumlarının özel bölümlerinde kalacak. Hükümlünün, hapis cezası veya güvenlik tedbirinin infazı için gönderilen davetiyenin tebliği üzerine 10 gün içinde gelmemesi, kaçması ya da kaçacağına dair şüphe uyandırması durumunda savcı yakalama emri çıkaracak. Ancak, 3 yıldan fazla hapis cezalarının infazı için doğrudan yakalama emri çıkarılacak. Hükümlülerin ceza infaz kurumlarına konulmalarında, başka kuruma nakillerinde ve hastaneye yatırılmalarında istekleri üzerine ailelerine veya gösterdikleri kişilere durumları bildirilecek. -AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBETİN İNFAZI- Hükümlüleri işledikleri suça göre gruplandıran yasa, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının infazını da düzenliyor. Buna göre hükümlü tek kişilik odada barındırılacak. Hükümlüyü eşi, altsoy ve üstsoyu, kardeşleri ve vasisi, belirlenen gün, saat ve koşullar içinde 15 günlük aralıklarla ve günde bir saati geçmemek üzere ziyaret edebilecek. Bu hükümlülere 15 günde bir 10 dakika telefonla görüşme hakkı verilecek. Hükümlü, kurum iç yönetmeliğinde belirtilenlerin dışında hiçbir spor faaliyetine katılamayacak. Hükümlünün cezasının infazına hiçbir surette ara verilemeyecek. -TOPLU DİSİPLİN CEZASI YOK- Hükümlülerin çalıştırılma koşullarını da düzenleyen yasaya göre, infaz kurumlarında habersiz arama gerçekleştirilebilecek. Arama ayda bir kez mutlaka yapılacak. Disiplin cezalarının, ''Kınama, bazı etkinliklerden alıkoyma, ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma, haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama, ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma, hücreye koyma'' olarak sıralandığı yasaya göre, toplu, bedensel, zalimane, insanlık dışı veya küçültücü disiplin cezası verilemeyecek. Hücreye koyma cezası, eylemin niteliği ve ağırlığına göre bir günden yirmi güne kadar açık havaya çıkma hakkı saklı kalmak üzere uygulanabilecek. -ÇOCUKLARA KELEPÇE YOK- Yasa, çocuk hükümlülere ceza niteliği taşımayan, koruma ve önleme amaçlı disiplin tedbirleri uygulanmasını da öngörüyor. Yasaya göre, hükümlülere hiçbir durumda zincire ve demire vurmak gibi tedbir uygulanamayacak, kelepçe ve bedensel hareketleri kısıtlayıcı araçlar ise belirli koşullarda kullanılabilecek. Ancak, çocuk hükümlülere kelepçe ya da bedensel hareketleri kısıtlayıcı araçlar takılmayacak. Hükümlüler kendi istekleri ile disiplin nedeniyle, zorunlu nedenlerle, hastalık sebebiyle nakil olabilecek. Hükümlülerin kültür ve sanat etkinliklerine katılmalarını, yayın etkinliklerini, kütüphaneden, süreli ve süresiz yayınlardan yararlanma haklarını da düzenleyen yasa uyarınca, tehlikeli hali bulunan hükümlü ancak 1 veya 3 kişilik odalarda, diğer hükümlüler ise cezaevi yönetimi tarafından belirlenecek sayıda mahkumun kalabileceği odalarda barındırılacak. Muhtaç hükümlülere talepleri halinde idare tarafından iklime ve sağlığa uygun giysiler verilecek. Ancak giysiler, iç ve dış güvenlik personelinin giysi ve üniformalarına benzer şekil ve renkte olmayacak. -MAHKUM ANNELERİN ÇOCUKLARI- Anneleri hükümlü olup da dışarıda korumasına bırakılacak kimsesi bulunmayan 0-6 yaş grubundaki çocuklar, annelerinin yanında kalabilecek. Bu çocuklar gündüzleri ceza infaz kurumu bünyesindeki veya Sosyal Hizmetler ve

3 Çocuk Esirgeme Kurumu veya diğer kurum ve kuruluşlara ait kreş ve gündüz bakımevlerinde barındırılacak. Annelerinin yanında kalan çocuklara, yaş ve durumlarına ve ihtiyaçlarına göre yiyecek ve içecek verilecek. 3 yaşını dolduran çocuklar, hakim kararıyla çocuk yuvalarına veya yetiştirme yurtlarına yerleştirilebilecek. Bu çocukların, belirlenecek bir program ve usule göre zaman zaman anneleriyle temasları sağlanacak. -İNTERNET KULLANIMI- Kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlüler, belirli esas ve usullere göre idarenin kontrolündeki ücretli telefonlar ile görüşme yapabilecek. Telefon görüşmesi idarece dinlenecek ve kayıt altına alınacak. Bu hak, hükümlülere tanınan diğer haklarda olduğu gibi tehlikeli halde bulunan ve örgüt mensubu hükümlüler bakımından kısıtlanabilecek. Açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitim evlerindeki hükümlüler, ücretli telefonlarla serbestçe görüşme yapabilecek. Hükümlüler açık ve kapalı ceza infaz kurumlarında, çocuk eğitim evlerinde araç telefonu, telsiz telefon veya cep telefonu ve benzeri iletişim araçlarını bulunduramayacak ve kullanamayacak. Kapalı ve açık ceza infaz kurumları ile çocuk ve küçük eğitim evlerinde, eğitim amacıyla radyo, televizyon ve internet kullanımına izin verilebilecek. Adalet Bakanlığı'nın uygun görmesi durumunda eğitim ve kültürel amaçlı olarak cezaevlerine bilgisayar alınmasına izin verilecek. Hükümlülere dini bayram, yılbaşı veya kendi doğum günlerinde hediye gönderilebilecek. Yasa, hükümlülerin topluma kazandırılması amacıyla iyileştirme programları uygulanmasını, ceza infaz kurumlarında bu amaçla eğitim ve psiko-sosyal hizmet servisleri kurulmasını öngörüyor. Ayrıca, açık infaz kurumları ile çocuk eğitim evlerinde bulunan hükümlülerin örgün ve yaygın, kapalı infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin yaygın öğretimden yararlanmaları sağlanacak. -AÇLIK GREVİ VE ÖLÜM ORUCU- Hükümlünün sağlığının korunmasına ilişkin düzenlemeler de getiren yasaya göre, hangi nedenle olursa olsun kendilerine verilen yiyecek ve içecekleri sürekli reddeden hükümlüler, bu hareketlerinin kötü sonuçları ile bırakacağı bedensel ve ruhsal hasarlar konusunda doktor tarafından bilgilendirilecek. Psiko-sosyal hizmet birimince de bu hareketlerinden vazgeçmeleri yolunda çalışmalar yapılacak ve sonuç alınamaması halinde, beslenmelerine kurum tabibince belirlenen rejime göre uygun ortamda başlanacak. Beslenmeyi reddederek açlık grevi veya ölüm orucunda bulunan hükümlülerden, alınan tedbirlere ve yapılan çalışmalara rağmen hayati tehlikeye girdiği veya bilincinin bozulduğu doktor tarafından belirlenenler hakkında, isteklerine bakılmaksızın kurumda, olanak bulunmadığı takdirde derhal hastaneye kaldırılmak suretiyle muayene ve teşhise yönelik tıbbi araştırma, tedavi ve beslenme gibi tedbirler, sağlık ve hayatları için tehlike oluşturmamak şartıyla uygulanacak. Sağlık sorunu olup da muayene ve tedaviyi reddeden hükümlülerin sağlık veya hayatlarının ciddi tehlike içinde olması veya ceza infaz kurumunda bulunanların sağlık veya hayatları için tehlike oluşturan bir durumun varlığı halinde de aynı tedbirler alınacak. Ancak, hükümlülerin sağlıklarının korunması ve tedavilerine yönelik zorlayıcı tedbirler, onur kırıcı nitelikte olmamak şartıyla uygulanacak. Ceza ve Tedbirlerin İnfazı Hakkında Yasa'ya göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan hükümlüler 30, müebbet hapse mahkum edilenler 24 yıl ceza çektikten, diğer hükümlüler ise cezalarının üçte ikisi infaz edildikten sonra koşullu salıverilme hakkından yararlanabilecek. Koşullu salıverilmeden, infaz süresini iyi halli olarak geçiren mahkumlar yararlanacak. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar 36 yılını, müebbet hapis cezasına mahkum olanlar 24 yılını, diğer süreli hapis cezalarına mahkum olanlar cezalarının üçte ikisini çekmeleri durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilecek. Koşullu salıverilme için infaz kurumunda geçirilmesi gereken süreler şöyle belirlendi: ''Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkumiyette 36 yıl, Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkumiyette 30 yıl, Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkumiyette en fazla 36 yıl, Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkumiyette en fazla 30 yıl, Birden fazla süreli hapis cezasına mahkumiyette en fazla 28 yıl.'' -DAHA UZUN SÜRELER- Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkumiyette ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar 36 yıl, müebbet hapis cezasına mahkum olanlar 30 yıl, süreli hapis cezasına mahkum olanlar cezalarının dörtte üçünü çekmeleri şartıyla koşullu salıverilmeden yararlanabilecek. Ancak, bu süreler birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkumiyette 40 yıl, birden fazla müebbet hapis cezasına mahkumiyette 34 yıl, bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis

4 cezasına mahkumiyette en fazla 40 yıl, bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkumiyette en fazla 34, birden fazla süreli hapis cezasına mahkumiyette en fazla 32 yıl olacak. Koşullu salıverilme süresinin hesaplanmasında, hükümlünün 18 yaşını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdiği bir gün, iki gün olarak dikkate alınacak. Koşullu salıverilen hükümlü, infaz kurumunda geçirilmesi gereken sürenin yarısı kadar denetim altında olacak. 18 yaşından küçük olan hükümlüler, denetim süresinde eğitimlerine, gerektiğinde barınma olanağı da bulunan bir kurumda devam edecek. Hakim, denetim süresinde hükümlüye rehberlik edecek bir uzman kişiyi görevlendirebilecek. -KOŞULLU SALIVERİLMENİN GERİ ALINMASI- Koşullu salıverilen hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, hakimin uyarısına karşın uymamakta ısrar etmesi durumunda, koşullu salıverilme kararı geri alınacak. Koşullu salıverilme kararının geri alınması durumunda hükümlünün, sonraki suçu işlediği tarihten itibaren kalan cezasının aynen çekilmesine karar verilecek. Yükümlülüklerine aykırı davranan hükümlüler ise koşullu salıverilme kararının geri alınmasının kesinleştiği tarih ile hak ederek salıverilme tarihi arasındaki süreyi geçmemek koşuluyla belirlenecek bir süre cezaevinde tutulacak. Hakim, koşullu salıverilen hükümlünün kişiliğini ve topluma uyumdaki başarısını göz önünde bulundurarak, denetim süresinin, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmadan veya herhangi bir yükümlülük belirlemeden geçirilmesine karar verebilecek veya denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasını veya belirlenen yükümlülükleri, denetim süresi içinde kaldırabilecek. Koşullu salıverilen hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya hakimin uyarısına karşın kendisine yüklenen yükümlülüklere uymamakta ısrar etmesi durumunda koşullu salıverilme kararı geri alınacak. Bu durumda koşullu salıverilme tarihi itibariyle hükümlünün kalan cezası tamamen veya kısmen infaz kurumunda aynen çektirilecek ve hükümlü bu ceza ile ilgili olarak bir daha koşullu salıverilmeden yararlanamayacak. Ancak, aynen çektirilmesine karar verilen bölüm, sonraki suçun işlendiği tarih itibariyle kalan cezasından az olamayacak. Denetim süresi yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirildiği takdirde ceza infaz edilmiş sayılacak. Yasa, tekrar suç işlenmesi durumunda koşullu salıverilmeden yararlanmak için aranan infaz sürelerini artırırken, ikinci kez tekrar durumunda bu haktan yararlanılamayacağını da öngörüyor. Hakim, suçun tekrarı durumunda, infazın tamamlanmasından sonra başlamak üzere 5 yıla kadar denetim süresi belirleyebilecek. -KISA SÜRELİ HAPİS CEZALARI- Yasa, kısa süreli hapis cezasının infazında seçenekli yaptırımlar da öngörüyor. İnfaz hakimi, 6 ay ve daha az süreli hapis cezasının sadece hafta sonlarında, geceleri çektirilmesine karar verebilecek. Kadın veya 65 yaşını bitirmiş hükümlüler, 6 ay veya daha az süreli hapis cezasını hakim kararı ile konutlarında çekebilecek. 75 yaşını bitiren, 3 yıl ve daha az süreli hapis cezasına mahkum olanlar, ceza infaz kurumlarında kalmalarına sağlık durumlarının elverişli olmadığı yönünde tam teşekküllü devlet veya üniversite hastanelerinden rapor almaları durumunda cezalarını konutlarında çekebilecekler. Ancak, mahkumiyete neden olan suç nedeniyle herhangi bir zarar doğması durumunda bu zararı, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin yoluyla tamamen giderecekler. Kısa süreli hapis cezasına çarptırılan yükümlünün kamu kurumu veya kamu yararına hizmet veren özel bir kuruluşun belirli hizmetlerinde çalıştırılmasına karar verilebilecek. Hükümlü, bunu reddedebilecek. Ayrıca, kısa süreli hapse mahkum olanlar ile 2 yıl cezaya hüküm giyenlerden mahkumiyetlerinin yarısını iyi halle geçirenlerin istemeleri durumunda, hükümlülüklerinin geriye kalan kısmında kamuya yararlı bir işte çalışmalarına karar verilebilecek. Yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında bulunanlar dışındaki hükümlülere mazeret izni, özel izin veya iş arama izni verilebilecek ve izinde geçen süreler hükümlülükte geçmiş sayılacak. Bir kişi hakkında hükmolunan her bir ceza diğerinden bağımsız sayılacak ve varlıklarını ayrı koruyacak. Ancak bir kişi hakkında başka başka kesinleşmiş hükümler bulunması durumunda mahkemeden toplama kararı istenebilecek. Hükümlüye, salıverilme öncesi ve sonrasında kişisel zorluklarını aşmalarını, iyileştirilmelerini ve dışarıdaki yaşama uyumlarını sağlamak üzere kamu tarafından destek ve hizmet verilmesini hüküm altına alan yasa uyarınca, meslek ve sanatlarında becerili olan hükümlüler diğer hükümlülerle yardımlaşabilecek. -ADLİ PARA CEZASI- Adli para cezasını bir ay içinde ödemeyenlerin Cumhuriyet savcısının kararı ile hapsedilmesini hüküm altına alan yasaya göre, adli para cezası yerine çektirilen hapis süresi 3 yılı, birden fazla adli para cezasına mahkumiyet halinde ise 5 yılı geçemeyecek.

5 Çocuklar hakkında verilen adli para cezaları ile kısa süreli hapisten çevrilen para cezalarının ödenmemesi durumunda, bu cezalar hapse dönüştürülmeyecek. -KISITLAYICI TEDBİRLER- Belirli durumlarda Cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkeme, tutuklunun sıkı güvenlik altında tutulması, tutulduğu odanın kamerayla izlenmesi, ziyaretçi ve telefon görüşmelerinin kısıtlanması, kendisine ya da başka birine zarar vermesini önleyecek şekilde düzenlenmiş özel odada barındırılması, belirli süreyle kelepçelenmesi veya hareketlerinin engellenmesi ve yüksek güvenlikli bir kuruma nakledilmesi gibi tedbirler uygulayabilecek. Cezanın kesinleşmesinden sonra askere alınan kişiler hakkında hapis cezasının infazı ve geri bırakılması konusunda Askerlik Yasası hükümleri uygulanacak. Askeri suçlar ve askeri disiplin suçları dışında, askere alınmadan önce ve askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı er ve erbaşlar ile yedek subaylar hakkında, kısa süreli hapis cezası yerine hükmedilen tedbirler askerlik hizmetinin sonuna bırakılacak. Tasarının geçici maddeleri uyarınca, Türk Ceza Yasası dışındaki kanunlarda yer alan para cezalarının ödenmemesi halinde 1 gün, 100 Türk Lirası hesabı ile hapis cezasına çevrilecek. -''HAYATI BOYUNCA...''- Ölüm cezaları, müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülen veya ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına mahkum olan terör suçluları, koşullu salıverme hükümlerinden yararlanamayacak. Bunlar hakkında ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezası ''hayatı boyunca'' devam edecek. Tasarının, adli para cezalarının ödenmemesi durumunda hapis cezasına dönüştürülmesine ilişkin maddesi 1 Ocak 2005'de, diğer hükümleri ise 1 Nisan 2005'te yürürlüğe girecek.