Mustafa Kemal ATATÜRK

Transkript

1

2 Her mutluluğun ve her faaliyetin ve bilhassa iktisadî ve ticarî gelişmelerin ilk şartı, huzur ve sükûn ile emniyet ve asayişin, bozulması mümkün olmayan bir güçte bulunmasıyla mümkündür. Mustafa Kemal ATATÜRK

3 İÇİNDEKİLER BAKAN SUNUŞU...2 ÜST YÖNETİCİ SUNUŞU...4 I. GENEL BİLGİLER...6 A. MİSYON VE VİZYON...6 B. YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR...7 C. İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Fiziksel Yapı Teşkilat Yapısı Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar İnsan Kaynakları Sunulan Hizmetler Yönetim ve İç Kontrol Sistemi II. AMAÇ VE HEDEFLER A. İDARENİN AMAÇ VE HEDEFLERİ B. TEMEL POLİTİKA VE ÖNCELİKLER III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER A. MALİ BİLGİLER Bütçe Uygulama Sonuçları Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar Mali Denetim Sonuçları B. PERFORMANS BİLGİLERİ FAALİYET VE PROJE BİLGİLERİ IV.KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ A. ÜSTÜNLÜKLER B. DEĞERLENDİRME V.ÖNERİ VE TEDBİRLER

4 Bakan Sunuşu Jandarma; - Emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, - Kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek, - Suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, - Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak, gibi toplumsal güvenlik ve huzurun sağlanması bakımından çok önemli görevleri yerine getiren kolluk gücüdür. Jandarma, en temel görevi olan güvenlik hizmetini sunarken; - Hukukun üstünlüğünü, - Temel hak ve özgürlükleri, - Demokratik toplum düzenini, - Açıklık ve şeffaflığı, - Hesap verebilirliği esas alarak, vatandaş memnuniyetini en üst düzeyde sağlamayı hedeflemektedir. Jandarma teşkilatımız yurt içi görevlerinin yanında yurt dışında da; Afganistan, Kosova, Bosna Hersek gibi bölgelerde, Avrupa Birliği (AB), Birleşmiş Milletler (BM) ve Kuzey Atlantik Anlaşması Teşkilatı (NATO) tarafından icra edilen barışı destekleme harekâtlarına aktif olarak katılmaktadır. Jandarma, insana hizmeti esas alan çağdaş yönetim ve görev anlayışı çerçevesinde, ulusal ve uluslararası alanda saygın, güvenilir ve örnek bir kolluk kuvveti olmayı hedeflemektedir. Güvenlik kavramının her geçen gün yeni bir anlam kazandığı, güvenliği etkileyen parametrelerin sürekli değiştiği, suç odaklarının gelişen iletişim ve bilgi çağının etkisiyle geçmişle kıyaslanamayacak ölçüde karmaşık, sistemli, organize ve küresel boyuta ulaştığı günümüzde, toplumun da jandarmadan beklentileri artmıştır. 2

5 Jandarma Genel Komutanlığı, vatandaşlarımızın bu beklentilerini gerektiği gibi karşılamak ve güvenlik hizmetini daha etkin, süratli ve kaliteli icra edilebilmek maksadıyla, çağın gereklerine uygun teknolojik araç ve imkânlardan azami derecede istifade etmektedir. Halkımızın huzur ve güven içerisinde yaşaması için tüm imkânlarını seferber eden Jandarma Genel Komutanlığı, bu faaliyet raporu ile 2014 yılında gerçekleştirdiği faaliyetlerini kamuoyunun bilgisine sunmaktadır. Jandarma Genel Komutanlığı nun, vatandaşlarımızın bilgi ihtiyacını karşılamasını temenni eder, görevlerini başarıyla yerine getiren jandarma teşkilatımızın tüm personeline teşekkür ederim. (İMZALI) Efkan ALA Bakan 3

6 Üst Yönetici Sunuşu Günümüzde ekonomik, kültürel ve teknolojik alanda yaşanan hızlı değişim; - Bütün dünyada zaman ve mekân kavramına yeni anlamlar yüklemiş, - Toplumsal yaşamın her alanını etkilemiş, - Vatandaşları, devletin kendilerine sağladığı her türlü hizmeti sorgulayarak, bu hizmeti en kaliteli ve kolay yoldan almaya yöneltmiştir. Böyle bir ortamda jandarma; yıldır yüce milletimizin emrinde, - Eş ve çocukları ile birlikte, - Ülkemizin en zor coğrafi ve iklim koşullarındaki görev yerlerinde, Devletimizin ve milletimizin bekası, vatandaşımızın huzuru için, - Azim ve kararlılıkla, - Vatan sevgisi ve insanına hizmet aşkıyla dolu olarak, - Gururla ve onurla yılmadan, bıkmadan ve usanmadan, - Atatürk ilke ve inkılâplarının rehberliğinde, demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü temel değerlerinin ışığında, - Hizmet gereklerine uygun bir biçimde kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması anlayışı içerisinde, var gücüyle, canını siper ederek, büyük bir fedakârlık ve özveriyle görev yapmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinde emniyet ve asayişi sağlamakla yükümlü olan, aynı zamanda askerî görevleri de bulunan jandarma; sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ndaki ifadesiyle; silahlı, askerî bir güvenlik ve kolluk kuvvetidir. - Hem kolluk, hem de asker olarak görev yapan ve üstelik bunları yalnız ülke sınırları içerisinde değil, gerektiğinde ülke dışında da yerine getirmek durumunda olan çok yönlü bir teşkilattır. - Halkımıza sunduğu çağdaş güvenlik hizmeti ile daima güven veren, hayatın her alanında insan odaklı hizmet üreten, temel hak ve özgürlüklerle, emniyet ve asayiş arasındaki hassas dengeye titizlikle riayet eden bir kurumdur. - Bu kapsamda; Jandarma Genel Komutanlığının mevcut/muhtemel görevlerini başarı ile yapacak güce ve yeteneğe sahip olması öncelikli hedefimizdir. 4

7 Köklü bir geçmişe sahip olan ve yüce milletimizin engin sevgi ve güvenine mazhar olmuş jandarma teşkilatımız, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da Türkiye Cumhuriyetinin önemli bir kurumu olarak milletimize hizmet yarışını aynı inanç ve kararlılıkla sürdürmeye, güzel yurdumuzun her köşesinde Devletin kudret ve adaletini, şefkat ve merhametini, temsil yeteneğini büyük bir özveriyle yerine getirmeye devam edecektir sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu gereğince kamu idarelerinin; kaynaklarını etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanmaları, saydamlık ve hesap verme sorumluluğuna dayalı yönetim anlayışlarını oluşturmaları ve bunları her yıl raporlayarak kamuoyuna açıklamaları gerekmektedir. Halkımızın huzur ve güven içerisinde yaşaması için tüm imkânlarını seferber eden Jandarma Genel Komutanlığı, bu faaliyet raporu ile 2014 yılında gerçekleştirdiği faaliyetlerini kamuoyunun bilgisine sunmaktadır. (İMZALI) Abdullah ATAY Orgeneral Jandarma Genel Komutanı 5

8 I. GENEL BİLGİLER: A. MİSYON VE VİZYON; 1. Misyonumuz; Jandarma Genel Komutanlığının kanunla belirlenmiş vazifesi, sorumluluk alanında emniyet ve asayiş ile kamu düzenini, bireylerin temel hak ve özgürlüklerini gözeterek sağlamak ve korumaktır. 2. Vizyonumuz; İnsan merkezli çağdaş yönetim ve görev anlayışı ile ulusal ve uluslararası alanda saygın, güvenilir ve kaliteli hizmet sunan örnek kolluk kuvveti olmaktır. 6

9 B. YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR; 1. Yetki; Jandarma; emniyet ve asayişi sağlamak ve kamu düzenini korumak amacıyla, 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ile 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu nda belirtilen her türlü güvenlik tedbirlerini almaya yetkilidir. 2. Görev; Jandarmanın görevleri; 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ve Yönetmeliği ne göre; mülki, adli, askerî ve diğer görevler olmak üzere dört ana başlık altında toplanmaktadır. Mülki Görevler Adli Görevler Askerî Görevler Diğer Görevler a. Mülki Görevler; Mülki görevler, suç işlenmesini önlemek ve mevcut güvenlik ortamının idamesini sağlamak maksadıyla, bir suçun işlenmesinden önce caydırıcı nitelikteki önleyici kolluk tedbirlerinin alınmasını ve bu çerçevede yapılan faaliyetleri kapsamaktadır. Bu görevler özetle; 7

10 (1) Emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin sağlanması, (2) Halkın can, ırz ve malının korunması, (3) Ceza ve tutukevlerinin haricen korunması, 8

11 (4) Tutuklu ve hükümlülerin duruşmalara ve hastanelere götürülüp getirilmesi, güvenliklerinin sağlanması, diğer ceza ve tutukevlerine nakledilmesi, (5) Sorumluluk alanında kaçakçılığın men, takip ve tahkik edilmesi, (6) Sorumluluk bölgesinde, 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun ve 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun kapsamına giren ateşli silahların ruhsat işlemlerinin yürütülmesi, 9

12 (7) Çevrenin, av ve yaban hayatı ile kültür varlıklarının korunması, (8) Sorumluluk bölgesinde karayolu trafiğinin düzenlenmesi ve denetlenmesidir. b. Adli Görevler; Adli görevler; suç işlendikten sonra, kanunlarda belirtilen tüm adli faaliyetleri ihtiva etmektedir. Bunlar; (1) Cumhuriyet Savcılarının talimatı doğrultusunda suçlarla ilgili delilleri; aramak, bulmak, toplamak ve yetkili makamlara göndermek, (2) Suçları ortaya çıkarmak ve suçluları yakalayıp adalete teslim etmektir. 10

13 c. Askerî Görevler; Askerî görevler; askerî kanun ve nizamların verdiği görevlerle, Genelkurmay Başkanlığınca verilen görevlerdir. Bunlar; (1) Genelkurmay Başkanlığınca lüzum görülen haller ile sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde gerekli olan bölümü ile Kuvvet Komutanlıkları emrine girmek, kalan bölümü ile normal görevlerine devam etmek, (2) Genelkurmay Başkanlığı tarafından belirlenen garnizonlarda Garnizon Komutanlığı görevlerini yerine getirmektir. ç. Diğer Görevler; Diğer görevler; mülki, adli ve askerî görevler dışında kalan, kanun ve nizam hükümlerinin icrasını temin ve bunlara dayanan hükümet kararları ile verilen görevleri ifa etmektir. 3. Sorumluluklar; Jandarma Genel Komutanlığı, eğitim ve öğretim ile askerî kanun ve nizamların kendisine verdiği görevler yönünden Genelkurmay Başkanlığına, emniyet ve asayiş görevlerinin ifası yönünden İçişleri Bakanlığına bağlıdır. Ayrıca, jandarma iç güvenlik birlikleri; mülki görevlerin icrası esnasında Mülki Amirlere, adli görevlerin icrasında ise adli makamlara karşı sorumlu olup, bölgesindeki diğer bakanlık birimleri ile de ilişki içerisindedir. Yasa gereği, ülke genelinde il ve ilçe belediye sınırları içinde kalan yerlerde, emniyet ve asayişi sağlamaktan polis, belediye sınırları dışında kalan yerlerde ise, jandarma sorumludur. 11

14 C. İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER: 1. Fiziksel Yapı; Jandarma Genel Komutanlığı, yasalarla verilen görevleri etkin bir şekilde yerine getirmek amacıyla; kendisine tahsis edilen çeşitli kışla ve hizmet binalarında, Teşkilat ve Malzeme Kadrolarında (TMK) belirtilen silah, araç, gereç ve personel ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Stratejik Hedef Planı ve On Yıllık Temin/Tedarik Programı kapsamında, birliklerin harekât, görev ve kadro ihtiyaçlarının karşılanması maksadıyla; bütçe imkânları doğrultusunda tedarik planlamaları yapılmakta olup, tedariki gerçekleştirilen malzemeler, maksadına uygun kullanılacak şekilde birliklere tertip edilmektedir. Bu kapsamda 2014 yılında; - Teröristle Mücadele Harekâtının yoğun olarak yürütüldüğü Jandarma birliklerinin hareket, gözetleme, keşif ve atış kabiliyeti ile mayına karşı koruma seviyesini artırmak maksadıyla, İçeriden Kontrollü Silah Kuleli, Termal Kameralı, Tekerlekli Hafif Zırhlı Araç, - İcra edilen birlik intikallerinde öncelikle Mayın/EYP tehdidi olan bölgelerde kullanılmak üzere Mayına Karşı Korumalı Taktik Tekerlekli Araç (Kirpi), 12

15 - Jandarma sorumluluk bölgesinde emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunması ve sorumluluk sahasında artan toplumsal olaylara karşı müdahalede ihtiyacın karşılanabilmesi maksadıyla dört adet Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı (TOMA), - 30 adet Çok Maksatlı Taktik Küçük Arazi Aracı (ATV), - 42 adet Balistik Korumalı Personel Nakil Aracı tedarik edilmiştir. - Envanterde mevcut zırhlı Land Rover araçlarına yıllara sari olarak genel bakım yapılması ve toplumsal olaylara müdahale yeteneğinin kazandırılması maksadıyla, kapalı kule sistemi, görüntü ve ses kayıt sistemi, yüksek ışık kaynağı sağlayan projektör ve yanmaz boya yapılması planlanmış olup, faaliyete başlanmıştır. 13

16 - Dragon araçlarına ilave kabiliyet kazandırılarak toplumsal olaylarda TOMA gibi kullanılabilecek şekilde dönüşümü çalışmaları tamamlanmış olup, test aşamasındadır. - İç Güvenlik Birliklerinin devriye müdahale hizmetlerinin yürütülmesinde, asayiş hizmetlerinin gerektirdiği güçte ve görünümde Devriye Müdahale Aracı tedarik edilerek birliklerin kullanımına verilmiştir. - Zırhlı Komuta Kontrol Aracı, - Komuta Kontrol Aracı tedarik edilmiştir. - Jandarma Genel Komutanlığının devriye hizmetlerini geliştirmek ve reorganize edilen karakollar da dikkate alınarak, personelin devriye hizmetlerini daha uzun süreli icra etmesini sağlamak maksadıyla, mevcut Mobil Karakol Aracı modelinin geliştirilmesi kapsamında; tedarik edilen yeni tip araçlardan 20 adedi Nisan 2014, 100 adedi Aralık 2014 ayında birliklere tertip edilmiştir. 14

17 Teröristle mücadele harekâtı ve asayiş hizmetlerinde görevli Jandarma birliklerinin gece/gündüz keşif, gözetleme ve gece harekât imkân ve kabiliyetini artırmak maksadıyla; - Termal Silah Dürbünü, - Termal El Dürbünü tedarik edilmiştir. Jandarma Komando, Jandarma Özel Harekât ve İç Güvenlik Birliklerinde özellikle terörle mücadele harekâtında ve özel operasyon görevlerinde personeli, silahların mermi etkisi, mayın tuzakları ile uzaktan komutalı patlayıcıların infilak ve parçacık tesirlerine karşı korumak maksadıyla; - Balistik Koruyucu Yelek, - Balistik Koruyucu Başlık, - Balistik Koruyucu Gözlük tedarik edilmiştir. Jandarma Genel Komutanlığı mayın temizleme timleri ile yol güzergâhlarında mayın arama ve kontrolü yapan birliklerin ihtiyaçlarının karşılanması maksadıyla; - Mayın arama detektörü tedarik edilmiştir. 15

18 Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) Ani Müdahale Timlerinin İhtiyacı için; - KBRN gaz maskesi, - KBRN Koruyucu Elbise Takımı tedarik edilmiştir. Birliğin ateş gücünü artırmak maksadıyla, terörle mücadele ve asayiş hizmetlerinde; Özel Harekât, Komando, İç Güvenlik Birliklerinde aktif olarak görev yapan keskin nişancı personeli tarafından kullanılmak maksadıyla; mm JMK Bora-12 Keskin Nişancı Tüfeği, mm JMK Bora-12 Keskin Nişancı Tüfeği yardımcı teçhizatları tedarik edilmiştir. 16

19 Jandarma Genel Komutanlığının toplumsal olaylarda görevlendirilen Jandarma birliklerinin müdahalede etkinliğini artırmak maksadıyla; - Hava Basınçlı Savunma Gaz Tüfeği tedarik edilmiştir. Atış payı ve müsademe ihtiyaçları esas alınarak, kritik ve öncelik arz eden mühimmatın Makine Kimya Enstitüsü Kurumundan tedariki gerçekleştirilmiştir. Jandarma Genel Komutanlığına bağlı birik ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla; çamaşır yıkama sıkma makinesi, çamaşır kurutma makinesi, bulaşık makinesi, fotokopi makinesi ve evrak imha makinesi tedarik edilmiştir. 17

20 İnşaat faaliyetleri kapsamında, karakol hizmet binaları, erbaş ve erlerin koğuş, yemekhane, tuvalet, banyo gibi temel ihtiyaçlarına yönelik tesisler ile görev odalarının ihtiyaçlara uygun hale getirilmesi hedeflenmektedir. Bu maksatla, Jandarma Genel Komutanlığı bina ve tesislerinin temin ve inşasında; - Özellikle iskân sorunu bulunan teröristle mücadele harekâtının yoğun olarak yürütüldüğü bölgelerdeki karakolların koruma seviyeleri yükseltilmiş, - Teröristle mücadele harekâtının yoğun olarak yürütüldüğü bölgelerdeki birliklerin iskân sorununu gidermek maksadıyla, hizmet binaları ve diğer tesisleri inşa edilmiş, - Birliklerin içme ve kullanma suyu ihtiyaçları (Su deposu yapımı, su hattı yenileme vb.) karşılanmış, 18

21 - Jandarma birliklerinin İfade Alma Odası ve Nezarethanelerinin standartlara uygun hale getirilmesi çalışmalarına devam edilmiş, - Jandarma Birliklerince ağaçlandırma faaliyetleri kapsamında ağaç dikilmiştir. 2. Teşkilat Yapısı; Jandarma Genel Komutanlığının teşkilat yapısı aşağıda belirtilen unsurlardan oluşmaktadır. a. Karargâh ve Bağlı Birlikleri, b. İç Güvenlik Birlikleri, (1) Mülki Teşkilata Tabi Olmayan Jandarma Birlikleri, (a) Jandarma Komando Birlikleri, (b) Jandarma Havacılık Birlikleri, (2) Mülki Teşkilata Tabi Olan Jandarma Birlikleri, (a) Jandarma Bölge Komutanlıkları, (b) İl Jandarma Komutanlıkları, (c) İl Merkez ve İlçe Jandarma Komutanlıkları, (ç) Jandarma Karakol Komutanlıkları, (d) Jandarma Koruma Birlikleri, (e) Jandarma Asayiş Komando Birlikleri, c. Jandarma Okulları ve Eğitim Birlikleri, ç. İdari ve Lojistik Destek Birlikleri, d. Görevin Özelliğine Bağlı Olarak Kurulacak Diğer Kuruluşlar. 19

22 3. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar; Jandarma Genel Komutanlığının mevcut ve muhtemel tehditler karşısında asli görevlerini yerine getirebilecek kuvvet yapısı ve hazırlık durumunda olması ve bu amaca yönelik tahsisli kaynakların yerinde, zamanında ve etkin kullanılması maksadıyla; kısa, orta ve uzun vadedeki ihtiyaçlarının yer aldığı Harekât İhtiyaçları Planı (HİP), Stratejik Hedef Planı (SHP) ve On Yıllık Temin/Tedarik Programı (OYTEP) hazırlanmaktadır. Jandarma Genel Komutanlığının kullanmakta olduğu bilgi ve teknolojik kaynaklar kapsamında; a. Modernizasyon projeleri ve bu projelerin ana hedefleri aşağıda sıralanmıştır. (1) Hafif Zırhlı Araç; Teröristle mücadele harekât bölgesinde konuşlu jandarma birliklerinin; hareket, gece ve gündüz gözetleme, keşif ve atış kabiliyeti ile mayına karşı koruma yeteneğinin artırılması hedeflenmiştir. (2) Devriye Müdahale Aracı; İç güvenlik birliklerinin, olaylara anında ve daha etkin müdahalesi hedeflenmiştir. (3) Arazi Tipi Devriye Müdahale Aracı; İç Güvenlik Birliklerinin olaylara anında ve daha etkin müdahalesi hedeflenmiştir. 20

23 (4) Balistik Koruyucu Malzemeler; (a) Balistik Koruyucu Başlık; İç güvenlik, emniyet ve asayiş hizmetlerinde, teröristle mücadele ve barışı destekleme harekâtında görev yapan personelin, silahların mermi etkisi, mayın tuzakları ile uzaktan komutalı patlayıcıların infilak ve parçacık tesirlerine karşı korunması hedeflenmiştir. (b) Balistik Koruyucu Yelek; İç güvenlik, emniyet ve asayiş hizmetlerinde, teröristle mücadele ve barışı destekleme harekâtında görev yapan personelin, silahların mermi etkisi, mayın tuzakları ile uzaktan komutalı patlayıcıların infilak ve parçacık tesirlerine karşı korunması hedeflenmiştir. (c) Balistik Koruyucu Gözlük; Jandarma komando, jandarma özel harekât, iç güvenlik birliklerinin beka yeteneğini artırmak, personelin mayın tuzakları ile uzaktan komutalı patlayıcıların infilâk ve parçacık tesirlerine, tabanca ve makineli tabanca mermilerine, şarapnel parça tesirlerine karşı korunması hedeflenmiştir. (5) Gece Görüş Cihazları; Termal Silah Dürbünü; Jandarma Genel Komutanlığı birliklerinin operasyonel faaliyetlerde ateş gücü, gece görüş ve gece atış kabiliyetinin artırılarak, teröristle mücadelede daha etkin olması hedeflenmiştir. 21

24 b. Diğer taraftan, devamlı değişen ve gelişen havacılık ve savunma teknolojileri takip edilmekte olup, bunlara paralel olarak imkânlar dâhilinde hava araçları ve sistemlerin revizyonları ve modernizasyonları yaptırılmaktadır. Bu kapsamda; (1) Helikopterlerin güdümlü füzelere karşı korunmasını sağlamak maksadıyla Helikopter Elektronik Harp Sistemleri Projesi, (2) Helikopterlerin daha hassas ve güvenli seyrüsefer ile emniyetli uçuş yapabilmeleri, diğer kuvvetlerle müşterekliğin sağlanması ve kriptolu muhabere yapılabilmesi maksadıyla Jandarma Helikopter Modernizasyon Projesi, (3) Jandarmanın; emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin sağlanması, kaçakçılığın men ve takibi gibi görevlerde, Jandarma Havacılığının etkin olarak kullanılması maksadıyla Genel Maksat Helikopteri Alımı Projesi devam etmektedir. 22

25 c. Jandarma Genel Komutanlığının suç ve suçlu ile mücadelede kriminal etkinliğini artırmak maksadıyla konusunda uzman personelden oluşan bir Kriminal Sistem oluşturulmuştur. Bu sistem içerisinde, kriminal laboratuvarların yanı sıra, Olay Yeri İnceleme Timleri (OYİT), Patlayıcı Madde İmha Timleri ve Parmak İzi İnceleme ve Arşiv Kısım Amirlikleri yer almaktadır yılından bu yana faaliyet gösteren Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı (JKDB), suç ve suçlunun tespit edilmesinde önemli bir görevi yerine getirmektedir. Olay yerini teknik ve bilimsel yöntemlerle sistematik olarak incelemek, olay yerinden elde edilecek maddi delilleri usulüne uygun olarak toplamak, ambalajlamak ve laboratuvarlara göndermek; olayın aydınlatılmasında, ilk ve en önemli basamağı oluşturmaktadır. Jandarma Genel Komutanlığının, bu alanda daha etkin bir şekilde faaliyetlerini yerine getirebilmesi maksadıyla, Olay Yeri İnceleme Timleri teşkil edilmiştir. Olay Yeri İnceleme Timlerinde görev yapan personel tarafından yürütülen olay yeri inceleme faaliyetleri, Delilden Suçluya gidilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. OYİT lerin lojistik ve personel faaliyetlerinin tek bir merkezden koordine edilebilmesi maksadıyla 2014 yılında Olay Yeri İnceleme Şube Müdürlüğü teşkil edilmiştir. Olay yerinden titiz ve bilimsel yöntemlerle toplanan deliller Cumhuriyet Savcısının talimatı doğrultusunda en kısa sürede kriminal laboratuvarlara ulaştırılmaktadır. Adli/idari soruşturma ve kovuşturmalarda elde edilen maddi delilleri bilimsel yöntemlerle incelemek, değerlendirmek ve bilirkişi raporu hazırlamak, kriminal laboratuvarlarının temel görevlerindendir. Ayrıca, yapılan analiz sonucunda tespit edilen bilgilerin ilgili mevzuat kapsamında mukayese kayıtlarını tutmak ve suç ile suçlunun tespitinde, güvenlik kuvvetlerine ve adli birimlere yardımcı olmak görevleri arasındadır. 23

26 JKDB bünyesinde bulunan, Merkez (Ankara), Van, İstanbul ve Aydın (Söke) Jandarma Kriminal Laboratuvar Amirlikleri, uzmanlık alanlarına giren konularla ilgili adli/idari soruşturma ve kovuşturmalarda; savcılık ve mahkemeler, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı birimler, askerî birimler, adli görevlerle ilgili olarak Emniyet Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilat birimleri tarafından elde edilen ve ilgili muhakkik, savcı veya hâkimin yazılı oluru alınarak gönderilen bulgu ve delilleri, yapılan inceleme talepleri doğrultusunda değerlendirmekte ve sonucu rapor halinde doğrudan talepte bulunan birime göndermektedir. Kriminal laboratuarlarda yapılan inceleme ve analizler şu şekildedir: - Parmak İzi İnceleme Laboratuvarında; bulgu ve deliller üzerinde ışıksal, fiziksel ve kimyasal yöntemler kullanılarak görünür hale getirilen parmak ve avuç izleri, öncelikle mağdur ve şüpheli şahısların parmak ve avuç izleri ile mukayese edilmekte, ayrıca Otomatik Parmak İzi Teşhis Sistemi yardımı ile veri tabanından sorgulama ve karşılaştırmaları yapılabilmektedir. - Balistik İnceleme Laboratuvarında; olayların aydınlatılmasında yardımcı olabilecek ateşli silah, fişek, kartuş, kovan ve mermi çekirdekleri incelenmekte olup aynı zamanda, mermi ilk hızı ve ateşli silahların tetik çekim kuvvetinin ölçümü, ateşsiz silah incelemeleri ve antika silah incelemeleri de yapılmaktadır. Ayrıca atıldığı silah tespit edilemeyen kovan ve mermi çekirdeklerinin arşiv kayıtları da tutulmaktadır. 24

27 - El Yazısı ve Doküman İnceleme Laboratuvarında; bulgu ve deliller üzerinde el yazısı ve imza incelemeleri, belge incelemesi (Nüfus cüzdanı, pasaport ve sürücü belgesi vb.), tahrifat incelemesi (Pul, çek, senet, bono vb.), kalem baskı (Fulaj) izi incelemesi, aldatma kabiliyeti incelemesi, daktilo makinesi incelemesi, bilgisayar yazıcısı ve fotokopi makinesi çıktılarının incelenmesi, banknot ve madeni para incelemesi, mürekkep ve toner incelemesi, damga, mühür ve kaşe incelemeleri yapılmaktadır. - İz İnceleme Laboratuvarında; olayların aydınlatılmasına yardımcı olabilmek maksadıyla, olay yerinde tespit edilen ayakkabı izi, araç lastik izi, alet izi, ateşli ve ateşsiz silahlar ile şasilerin seri numaralarındaki tahrifatlar, olay yerinde bulunan ve bir bütünün parçası olduğu değerlendirilen bulgu ve deliller (Kablo, far, düğme parçası vb.) üzerinde fiziki incelemeler yapılmaktadır. 25

28 - Kimyasal İnceleme Laboratuvarında; toprak, metal, boya, kumaş, lif, cam ve plastik gibi delillerin; karşılaştırma analizleri, giysiler üzerinde; atış artığı ve atış mesafesi analizleri, uyuşturucu madde ile toksik madde analizleri, kan ve idrar örneklerinde uyuşturucu madde tespitine yönelik analizler ile kan örneklerinde alkol analizleri yapılmaktadır. - Yanıcı ve Patlayıcı Madde İnceleme Laboratuvarında; yangın olaylarına ait bulgu ve deliller üzerinde petrol türevi yangın başlatıcı ve hızlandırıcı maddelerin mukayese analizleri, patlayıcı madde olaylarına ait patlama öncesi veya sonrası olay yerinden elde edilen bulgu ve deliller üzerinde; patlayıcı madde kimyasal analizleri ile zararsız hale getirilen veya imha edilen mühimmat ile el yapımı patlayıcı düzenekleri üzerinde fiziki incelemeler yapılmaktadır. 26

29 - Moleküler Biyolojik İnceleme Laboratuvarında; bulgular üzerinde insanlara ait biyolojik örneklerin tespiti ve niteliklerinin belirlenmesi için inceleme ve değerlendirme yapılmakta, elde edilen biyolojik örnekler üzerinde adli amaçlı DNA analizleri icra edilmektedir. Bunun yanında DNA analizleri vasıtasıyla adli olaylarda babalık, annelik, soy bağı tespiti yapılmakta ve kimliği belirsiz cesetler kimliklendirilmektedir. - Ses İnceleme Laboratuvarında; ses kayıtlarındaki konuşmaların şüpheli şahıs tarafından yapılıp yapılmadığına yönelik olarak konuşmacı tanıma incelemesi, anlaşılması güç konuşmaların anlaşılır hale getirilmesi amacıyla; ses iyileştirmesi, ses kayıtları üzerinde kurgu ve manipülasyon incelemesi ile hasarlı analog medyaların onarımı yapılmaktadır. 27

30 - Görüntü İnceleme Laboratuvarında; görüntü/fotoğraf medyaları üzerinde iyileştirme, yüz karşılaştırma incelemesi, görüntü/fotoğraf karşılaştırma incelemesi, görüntü/fotoğraf kayıtları üzerinde kurgu ve manipülasyon tespiti, analog medya onarımı ile görüntü/fotoğraf içeriğinde yer alan obje veya şahısların boyutlarının hesaplanması ile ilgili analizler yapılmaktadır. - Veri İnceleme Laboratuvarında; sabit disk, USB bellek, CD/DVD, kamera, fotoğraf makinesi, cep telefonu, SIM kart, telsiz, GPS, faks, modem, yazıcı gibi veri depolama özelliğine sahip elektronik medyalar içerisinde bulunan silinmiş olanlar dâhil tüm veriler tespit edilebilmekte ve şifreli verilerin şifrelerine ulaşılabilmektedir. Ayrıca hasar görmüş elektronik medyalar onarılarak içerisindeki veriler kurtarılmakta ve kredi kartı kopyalama işlemlerinde kullanılan cihazların parolaları tespit edilerek içeriğindeki veriler üzerinde analizler yapılmaktadır. 28

31 - Narkotik Madde Analiz Laboratuvarında; 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun un Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik gereği; Uyuşturucu Maddelere Dair Uluslararası 1961 Tek Sözleşmesine istinaden, ülkemiz adına, önemli uyuşturucu madde kaçakçılığı olaylarında yakalanan uyuşturucu maddelerin menşeinin tespit edilmesi amacıyla bilimsel araştırma ve analizleri yapılmaktadır. Ayrıca laboratuvarca, uyuşturucu maddelerle ilgili kriminal laboratuvarlar tarafından düzenlenen raporlar arasında farklılık bulunması durumunda, talep olduğu takdirde, konuya ilişkin görüş bildirilmektedir. Laboratuvara gönderilen başta eroin numuneleri olmak üzere uyuşturucu maddelerin inceleme ve analizleri sonucunda ulusal veri tabanından elde edilen verileri içeren ulusal bir bülten yayınlanmıştır. Ulusal veri tabanından faydalanılarak laboratuarımıza gelen 2013 yılına ait 68 dosyada birbirleriyle irtibat sağlanmıştır. Bu çalışmaları yapabilen tek laboratuvar olarak Uyuşturu ile Mücadele konusunda ülkemize büyük katkılar sağlanmaktadır. 29

32 2014 yılında JKDB ne bağlı Merkez (Ankara), Van, İstanbul ve Aydın (Söke) Jandarma Kriminal Laboratuvar Amirliklerince toplam adet dosya içeriğindeki bulgular üzerinde adet analiz faaliyeti icra edilerek bilirkişi raporu tanzim edilmiştir yılına göre dosya sayısında % 5 lik azalış, analiz sayısında ise % 82 lik bir artış meydana gelmiştir. (Grafik-1) Dosya Sayısı Analiz Sayısı Grafik-1 Kriminal Laboratuvarlarının Dosya-Analiz Sayıları Mukayesesi JKDB tarafından 2014 yılı Yurt İçi Mesleki Gelişim Planı Kapsamında; Olay Yeri İnceleme Temel, OYİ Tekâmül, Patlayıcı Madde İmha Uzmanlığı Temel, Patlayıcı Madde İmha Uzmanlığı Tekâmül, Patlama Sonrası OYİ Adli Bilimler-Farkındalık Kursu, Mayın, Mühimmat ve El Yapımı Patlayıcı Tahrip Kursu, Parmak İzi Arşiv Temel Kursu, Bilişim Suçları Kursu, Laboratuvar İhtisas Kursu ve Laboratuvar Teknik Elemanlık kurslarında toplam 402 personele kurs verilmiştir. Bunlar; - OYİ Temel Kursu (İki dönem-58 personel), - OYİ Tekâmül Kursu (Dört dönem-111 personel), - Patlayıcı Madde İmha Uzmanlığı Temel Kursu (Bir dönem- 19 personel), - Patlayıcı Madde İmha Uzmanlığı Tekâmül Kursu (Bir dönem-13 personel), - Patlama Sonrası OYİ Adli Bilimler-Farkındalık Kursu (Bir dönem-12 personel), - Mayın, Mühimmat ve El Yapımı Patlayıcı (EYP) Tahrip Kursu (İki dönem-62 personel), - Parmak İzi Arşiv Temel Kursu (Bir dönem-12 personel), - Bilişim Suçları Kursu (İki dönem-40 personel), - Laboratuvar İhtisas Kursu (104 hafta-69 personel), - Laboratuvar Teknik Elemanlık Eğitimi (23 hafta- 6 personel). 30

33 Jandarma Komando birliklerinde görevli tahrip uzmanı ve elemanlarına yönelik, daha önce Jandarma Komando Okul Komutanlığında icra edilmekte olan 6 haftalık Mayın, Mühimmat ve El Yapımı Patlayıcı Tahrip Kursu, 2014 yılından itibaren JKDB sorumluluğunda, 2 haftalık nazari bölümü JKDB de, 4 haftalık uygulamalı bölümü ise JATEM/Hirfanlı (Hirfanli Jandarma Atış ve Tatbikat Eğitim Merkezi) kışlasındaki patlayıcı madde dershanesi ve eğitim alanlarında olacak şekilde, iki dönem halinde icra edilmiş, toplam 62 personele eğitim verilmiştir. Yıllık eğitim direktifi kapsamında; toplam 25 İl Jandarma Komutanlığı (İstanbul, Yozgat, Sivas, Tokat, Kırıkkale, Ordu, Samsun, Amasya, Çorum, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Kayseri, Ankara, Çankırı, Kastamonu, Sinop, Eskişehir, Kütahya, Balıkesir, Çanakkale, Afyonkarahisar, Burdur, Isparta ve Antalya) Olay Yeri İnceleme Timlerine ve Patlayıcı Madde İmha Timlerine yönelik planlanan yerinde eğitim ve kullanılan malzemelerin durum tespiti faaliyeti yedi dönem halinde 15 personel tarafından icra edilmiştir. Ayrıca, İstanbul, Van, Aydın Jandarma Kriminal Laboratuvar Amirliklerine 6 personel tarafından üç dönem halinde yerinde inceleme faaliyeti icra edilmiştir. 31

34 JKDB de görevli toplam 240 personele Merkez Jandarma Laboratuar Amirliğince görevlendirilen personel tarafından dört dönem halinde Doğrudan Soru Yöneltme Eğitimi verilmiştir. Jandarma Okullar Komutanlığı tarafından icra edilen kurslar kapsamında, toplam 8 kursta personele kriminal faaliyetler ve laboratuvarların imkânları konularında eğitim verilmiş, müteakiben laboratuvarlar gezdirilmiştir. Jandarma Genel Komutanlığı ile dost ve müttefik ülkeler arasındaki ikili askerî ilişkiler kapsamında 15 ülkeden (Tunus, Bangladeş, Ürdün, Hollanda, Kore Cumhuriyeti, Şili, İspanya, İtalya, Cibuti, Kırgızistan, Moğolistan, Gambiya, Nijerya, Kamerun ve Moritanya) toplam 95 askerî personel tarafından laboratuvarlara inceleme ziyareti gerçekleştirilmiştir. 32