Birinci Bölüm MİLLETLERARASI USUL HUKUKUNDA ADLİ YARDIM

Transkript

1 Sunuş... 7 Kısaltmalar Giriş Birinci Bölüm MİLLETLERARASI USUL HUKUKUNDA ADLİ YARDIM 1. ADLİ Y A R D IM I. Genel Bilgiler A. Kavram B. Adli Yardım Kurumunun Amacı ve Önemi...30 II. Adli Yardım İle İlgili Yasal Düzenleme...31 III. Adli Yardımın Uygulama Alanı A. Genel Olarak B. Adli Yardımdan Yararlanabilen Kişiler C. Geçici Hukuki Koruma Taleplerinde Adli Yardım...40 D. icra Takiplerinde Adli Yardım...41 IV. Adli Yardımdan Yararlanabilme Şartları A. Genel Olarak B. Ödeme Gücünden Yoksun Olma C. Taleplerin Açıkça Dayanaktan Yoksun Olmaması D. Yararlanabilecek Kişiler Gerçek Kişiler Tüzel Kişiler E. Yabancılar İçin Karşılıklılık Şartı V. Adli Yardım İle İlgili Usul Hükümleri A. Görevli ve Yetkili M ahkeme B. Adli Yardımın Hukuki Niteliği C. Adli Yardım Talebi...53 VI. Adli Yardım Talebinde Yargılama Usulü A. Basit Yargılama Usulünün Uygulanması...61 B. Çekişmesiz Yargı ile ilgili Olması C. Verilen Karara Karşı itiraz Yolunun Açık Olması D. Adli Yardımın Talep Edilme Zamanı...64 E. Kararın Maddi Hukuk Anlamında Kesinlik Taşımaması...65

2 4. Zorunlu Hallerde Sona Erme Adli Yardım Kurulu Kararı ile Sona Erm e H. Yıllık Çalışına Raporu ve Yönetmelik XI. Adli Yardım Sisteminin Ceza Yargılanmasında Uygulanması A. Genel Olarak B. CIVIK Merkezi'nde Gönüllük Sisteminde Yer alma C. CMK Merkezi Tarafından Yapılan Görevlendirilmeler D. Görevlendirilen Avukatın ilgili Belgeleri Teslim Etmesi E. Ücretin Ödenmesi F. Değerlendirme G. Sonuç XII. Özel Bir Adli Yardım Uygulaması (Gelincik Projesi) A. Gelincik Projesi ve Gelincik M erkezi B. Gelincik Merkezi Tarafından Verilen Hizmet C. Özel Bir Hizm et MİLLETLERARASI ADLİ Y A R D IM I. Genel Bilgi II. Milletlerarası Adli Yardımın Konusu III. Milletlerarası Adli Yardım İle İlgili Olarak Kullanılan İsim IV. Milletlerarası Adli Yardım Çeşit ve Şekilleri V. Milletlerarası Adli Yardım Yükümlülüğü VI. Milletlerarası Adli Yardım H akkı VII. Milletlerarası Adli Yardım İle İlgili Mukayeseli Hukuktaki Düzenleme A. Alman Hukukunda Adli Yardım ile ilgili Düzenleme B. Avusturya Hukukundaki Adli Yardım ile ilgili Düzenleme C. İsviçre Hukukundaki Adli Yardım ile İlgili Düzenleme Kantoııal Adli Yardım Kantonlararası Adli Yardım D. Birleşik Krallığın (İngiltere ve Galler Bölgesinde) Adli Yardım Genel Olarak Adli Yardım Almak için Gerekli Koşullar Reformlar ve Değerlendirme VIII. Adaletin Etkinliğine Dair Avrupa Komisyonu Raporu (CEPEJ Report 2012) IX..Adli Yardım İle İlgili İsviçre'nin Taraf Olduğu Milletlerarası Sözleşmeler A. La Haye Hukuk Muhakemeleri Usulü Sözleşmesi B. La Haye Sözleşmesine ilave Sözleşmeler C. Sözleşmesiz Durum X. Adli Yardım İle İlgili Türkiye'nin Taraf Olduğu Milletlerarası Sözleşmeler A. Türkiye'nin Taraf Olduğu Çok Taraflı Sözleşmeler

3 V II. A d li Y a rd ım K a ra rın ın K apsam ı ve Ö z e llik le r i A. Adli Yardım Kararının Kapsamı Yapılacak Tüm Yargılama ve Takip Giderlerinden Geçici Olarak M uafiyet Yargılama ve Takip Giderleri için Teminat Göstermekten M uafiyet Dava ve İcra Takibi Sırasında Yapılması Gereken Tüm Giderlerin Devlet Tarafından Avans Olarak Ödenmesi Davanın Avukat ile Takibi Gerekiyorsa, Ücreti Sonradan Ödenmek Üzere Bir Avukat Temini...69 B. Adli Yardım Kararının Özellikleri...71 V III. A d li Y a rd ım ın Sona E rm e s i...71 A. Adli Yardımı Sona Erdiren Nedenler Adli Yardımdan Yararlanan Kişinin Ölümü veya Tüzel Kişinin Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi Adli Yardımdan Yararlanan Kişinin Dava Dışı Kalması Adli Yardım Kararının Kaldırılması Asıl Davanın veya icra Takibinin Sonuçlanması...73 B. Adli Yardımla Ertelenen Yargılama Giderlerinin Tahsili Adli Yardımdan Yararlanan Tarafın Davayı Kazanması Adli Yardımdan Yararlanan Tarafın Davayı Kaybetmesi Tarafların Sulh Olması Sebebi İle Asıl Dava ve Takibin Sonuçlanması...78 C. Adli Yardım Kararıyla Atanan Avukatın Ücretinin Ödenmesi...79 IX. A v u k a tlık K anununda A d li Y ardım İle İlg ili D ü z e n le m e...82 A. Avukatlık Kanunundaki Düzenlemenin A m acı...82 B. Mahkeme Tarafından Verilen Adli Yardım Kararı C. Adli Yardım Kararı Sonucu Yargılama Gideri ve Tahsili X. A d li Y ardım B ü r o la rı A. Genel Olarak...84 B. Adli Yardım Bürosu Tarafından Yapılan işlemler...85 C. Adli Yardım Talebi ve Yapılış Ş ekli D. Avukatlar Tarafından Yapılacak İşler Talepçi İle Görüşmeci Avukat Arasında Yapılan M ülakat Görevlendirilen Avukatın işe Başlaması Talepçinin Taahhütname imzalaması Başvurunun Adli Yardım Merkezince Değerlendirilmesi Avukat Görevlendirmesinin Yapılması Başvurunun Reddi Durumunda itiraz Hakkı ivedi Atamalar ve Gelincik Merkezi Ankara Dışı Görevlendirmeler ve Talepler...97 E. Avukata Ödenecek Ü cretler F. Adli Yardım Bürosunun Gelir ve Giderleri G. Adli Yardım Görevinin Sona Erm esi Talepçinin Talebinden Vazgeçmesi Davanın Sona Ermesi Haklı Bir Nedenle istifa Etm e...102

4 3. Bu Konuda Hatalı Olarak Yapılan Tebligatlar Tebligat Kanununun 25/a Maddesine Göre Tebligat Yapılamaması Hali Tebligat Kanunu'nun 25/a Maddesi İle ilgili Yasal Düzenleme Önerimiz D. Yurt Dışında Resmî Bir Görevle Bulunan Türk Vatandaşlarına Tebligat Yapılması Genel Olarak Yapılacak İşlemler a. Tebliğ Evrakının Hazırlanması b. Yurt Dışı Tebligat Giderinin Yatırılması c. Hazırlanan Evrakın Gönderilmesi d. Askeri Şahıslara Tebligat E. Türkiye'de Bulunan Bir Ceza Mahkemesi Tarafından Yurt Dışındaki Tiirk Vatandaşlarına Gönderilen Tebligat F. Türkiye'deki Elçilik ve Konsolosluklardan Tevdi Olunan Tebliğ Evrakı G. Yurt Dışında ilânen Tebligat Yapılması MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER ÇERÇEVESİNDE YURT D IŞ IN A YAPILAN TEBLİGAT 202 I. Genel Olarak A. iki Taraflı Sözleşmeler Çerçevesinde Tebligat Genel Olarak Yapılacak işlemler a. Talepnamenin Hazırlanması b. Tebliğ Edilecek Evrakın Hazırlanması c. Duruşma Gününün Tebliği d. Gönderilecek Evrakın Onaylanması e. Yurt Dışı Tebligat Giderinin Yatırılması f. Hazırlanan Evrakın Gönderilmesi istisnai Durum (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine Yapılan Tebligat) B. Çok Taraflı Sözleşmeler Çerçevesinde Tebligat Temmuz 1905 tarihli Hukuk Mahkemeleri ile ilgili Sözleşmeye Göre Tebligat Mart 1954 Tarihli Usul Hukukuna Dair La Haye Sözleşmesine Göre Yapılan Tebligat a. Genel Olarak b. Yapılacak işlemler aa. Talepnamenin Hazırlanması bb. Tebliğ Edilecek Evrakın Hazırlanması cc. Duruşma Gününün Tebliği dd. Gönderilecek Evrakın Onaylanması ee. Yurt Dışı Tebligat Giderinin Yatırılması ff. Hazırlanan Evrakın Gönderilmesi Kasım 1965 tarihli Hukukî veya Ticarî Konularda Adli ve Gayri Adli Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair La Haye Sözleşmesine Göre Yapılan Tebligat a. Genel Olarak b. Yapılacak işlemler aa. Örnek 184 Formun Hazırlanması bb. Tebliğ Edilecek Evrakın Hazırlanması cc. Duruşma Gününün Tebliği dd. Gönderilen Evrakın Onaylanması ee. Yurt Dışı Tebligat ve istinabe Taleplerinde Mâliyeye Yatırılması Gereken Gider

5 B. Türkiye Tarafından İmzalanan İki Taraflı sözleşmeler C. Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine ilişkin Avrupa Sözleşmesi Çerçevesinde Türkiye deki Uygulama Sözleşmenin Yürürlüğe G irm esi Sözleşmeye Taraf Olan Ülkeler Sözleşmenin Kapsamı Sözleşmenin Uygulanması a. Gönderici Makam Olarak b. Merkezî Alıcı Makam Olarak Ek Protokolün Kapsamı XI. M e d e n i H u ku k A la n ın d a k i Bazı U y g u la m a la r A. Nafaka Alacakları Yabancı Devletlerde Tahsili B. Uluslararası Çocuk Kaçırma ve Velayet İkinci Bölüm MİLLETLERARASI USUL HUKUKUNDA TEBLİGAT 1. MİLLETLERARASI TEBLİGAT I. T e b lig a tın Ç e şit ve Ş e k ille r i A. Egemenlik işlemi Olarak Tebligat B. Tebligatın Amacı C. Tebligatın Anlamı ve Önemi D. Tebliğ Edilmesi Gereken Belgeler E. Alternatif Tebligat Usulü II. Y u rt D ışında Y a p ıla n T e b lig a t A. Genel Olarak B. Yurt Dışı Tebligat İhtiyacı ve Karşılaşılan Zorluklar C. 29 Mayıs 2000 Tarihli Avrupa Birliği Tebligat Tüzüğü D. Yurt Dışı Tebliğ Şekilleri E. Tebligat Giderleri III. Y u rt D ışına Y apılan T e b lig a t İle İlg ili O la ra k M e v z u a tım ız d a k i D ü z e n le m e A. Genel Olarak B. Yurt Dışı Tebligatlarda Dikkat Edilecek Hususlar C. Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarına Yapılan Tebligat Genel Olarak Türk Vatandaşlarına Tebligat Kanunu'nun 25/a Maddesine Göre Yapılan T ebligat a. Genel Olarak b. Yapılacak işlemler aa. Tebliğ Evrakının Hazırlanması bb. Yurt Dışı Tebligat Giderinin Yatırılması cc. Hazırlanan Evrakın Gönderilmesi dd. Muhataba Tebligatın Yapılması...187

6 31. İspanya İsrail İsveç İsviçre İtalya İzlanda Japonya Kanada Karadağ Kazakistan Kırgızistan Kore (Güney Kore) Kosta Rika Kuveyt Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Libya Litvanya Lüksemburg Macaristan Makedonya M ısır Moğolistan Moldova Nikaragua Norveç Özbekistan Pakistan Panama Polonya Portekiz Romanya Rusya Federasyonu Sırbistan Slovakya Slovenya Suudi Arabistan S uriye Tacikistan Tunus Ukrayna Ürdün Yunanistan

7 ff. Masraf Talep Edilmesi ve Masraf Talep Eden Devletler gg. Yurt Dışına Yapılan Tebligatlarda Masraf Talep Eden Devletler hlı. Hazırlanan Evrakın Gönderilmesi c. Merkezi Makam Vasıtasıyla Tebligat Yapılması d. Sözleşmeye Göre Diğer Tebliğ Şekilleri e. Tebliğ Talebinin Reddedilebileceği Durumlar f. Merkezi Makamın Hizmet Kusurundan Doğan Sorumluluğu II. T ü rk iy e ile İk i T a ra flı ve A ynı Z am anda Ç ok T a ra flı S ö z le şm e le re T a ra f O lan Ü lk e le r İle İlg ili T e b lig a t U s u lü A. Herhangi Bir Sözleşme Bulunmaması Halinde Tebligat Usulü B. İki Taraflı Sözleşme Bulunması Halinde Tebligat Usulü C. Hem iki Taraflı Hem de Çok Taraflı Sözleşme Bulunması Halinde Tebligat U sulti III. D e v le tle re G öre T e b lig a t İş le m le rin d e U y g u la n a c a k E s a s la r Alm anya Amerika Birleşik Devletleri Arjantin Arnavutluk Avustralya Avusturya Azerbaycan Belarus (Beyaz Rusya) Belçika Belize Bosna Hersek Bulgaristan Cezayir Çek Cumhuriyeti Ç in Danimarka El Salvador Fas Finlandiya Fransa Guatemala Gürcistan Hırvatistan Hindistan Hollanda Honduras İrak İngiltere İran İrlanda...?55

8 B. Delil Sağlama Yardımının En Önemli Şekilleri Başvuru yazısı Konsolos veya Diplomatik Temsilciler Yolu ile yapılan işlemler Mahkemenin Görevlendireceği Kişi Vasıtasıyla Delil Tem ini Video Konferans Sistemi ile Delil Sağlama Delil Sağlama Yardımının Uygulanması MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER ÇERÇEVESİNDE YAPILAN İS T İN A B E I. Türkiye Cumhuriyetinin Yapmış Olduğu İki taraflı Sözleşmeler 309 A. iki Taraflı Sözleşme Yapılan Ülkeler B. iki Taraflı Adli Yardımlaşma Sözleşmesi Bulunması H ali C. ikili Anlaşma veya Çok Taraflı Sözleşme Bulunmaması Hali II. Çok Taraflı Sözleşmeler A. Genel Olarak B tarihli Usul Hukukuna Dair Sözleşme Genel Olarak Sözleşmeye Taraf Olan Ülkeler Tarihli Sözleşmeye Göre İstinabe Usulü a. Sözleşmenin Konusu b. Başvuru Yazısının iletilmesi c. istinabe Evrakının Şekli, içeriği ve Dili d. istinabenin Yerine Getirilmesi ve Reddi e. istinabe Evrakının Gönderilmesi f. istinabenin icra Edilememesi Halinin Bildirilmesi g. icra Eden Adli Makamın Usul Hukuku Uygulanması h. İstinabenin Doğrudan Doğruya Diplomasi veya Konsolosluk Memurları Tarafından Yapılması ı. Masraf Talebi C. Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde Tahsili D. Konsolosluk ilişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi E tarihli Hukukî veya Ticarî Konularda Yabancı Ülkelerde Delil Sağlanması Hakkında Sözleşme Genel Olarak Sözleşmeye Taraf Olan Ülkeler Delil Sağlama Sözleşmesinin Konusu a. Genel olarak b. Kişisel-Bölgesel Geçerlilik Alanı c. Nesnel Geçerlilik Alanı d. Sözleşmenin Yorumlanması Sözleşmenin Uygulanma Şartları a. Hukuki ve Ticari işler Kavramı b. istinabe Talebinin Başlamış veya Başlayacak Bir Davaya ilişkin Olması c. Başvuru Yazısı aa. istinabe Talebi bb. istinabe Evrakının Hazırlanması istinabe Talebinde Kullanılacak Olan Lisan

9 M illetlerarası Usul Hukukunda A dli Yardım, Tebligat ve is tinabe ' IV. Yurt Dışından Gelen Tebligat Evrakının Türkiye de Bulunan Muhataba Tebliğ Edilmesi...^71 A. Türkiye'de Bulunan Muhataba Tebligat Yapılması B. Türkiye'de Bulunan Yabancı Diplomatik Temsilcilere Tebligat Yapılması Yabancı Devletin Yargı M uafiyeti Türkiye'de Kendilerine Tebligat Yapılamayacak Kişiler a. Diplomatik Ayrıcalık ve Bağışıklıktan Yararlanan Kişiler b. Türkiye'de Bulunan Yabancı Devlet Temsilciliklerinde Çalışan Türk Vatandaşlarına Tebligat Üçüncü Bölüm MİLLETLERARASI USUL HUKUKUNDA İSTİNABE 1. İSPAT VE İSPAT H UKUKU I. İspat II. İspatta Uygulanacak Hukuk III. İspat Hukuku IV. İspat Hukuku ve Şekil V. Çeşitli İspat Araçları YABANCI HUKUKUN U YG U LA N M A SI I. Genel Olarak II. Yabancı Hukukun Uygulanması III. Konuya İlişkin Uluslararası Sözleşmeler İS T İN A B E I. Genel Olarak II. Türk İç Hukukunda İstinabe A. Genel Olarak B. Kanunda Düzenlenmiş İstinabe Olunan Bazı Hususlar Tarafların İstinabe Yolu ile isticvabı Tarafın istinabe Yolu İle Yemin Etmesi Tanıkların İstinabe Yolu İle Dinlenmesi istinabe Yolu ile Bilirkişi incelemesi Yaptırılması İstinabe Yolu ile Keşif Yapılması İstinabe Yolu ile inceleme Yapılması III. İstinabe Usulü IV. Milletlerarası Hukukta İstinabe V. Delil ve Delil Sağlama Yardımı A. Genel Olarak

10 25. Hollanda Honduras Irak İngiltere İran İrlanda ispanya İs ra il İsveç İsviçre İta lya Japonya Kanada Karadağ Kazakistan Kırgızistan Kore (Güney Kore) Kosta R ika Kuveyt Kuzey Kıbrıs Türk Cum huriyeti Libya Litvanya Lüksemburg M acaristan M akedonya M ısır M oğolistan M oldova Nikaragua Norveç Özbekistan Pakistan Panama Polonya Portekiz Romanya Rusya Federasyonu Sırbistan Slovakya Slovenya Suudi Arabistan Suriye Tacikistan...373

11 6. istinabe Talebinin İletilmesi ve Uygulanması a. İstinabe Talebinin İletilmesi b. İstinabe Talebinin Yerine Getirilmesi c. Sözleşmenin Bağlayıcı Karakteri İstinabe İşlemi Esnasında Hazır Bulunma İstinabe Talebinin Reddi Gerekçeleri Tanıklık ve Tanıklıktan Çekilme Masraflar Diplomatlar, Konsoloslar veya Mahkeme Tarafından Atanan Görevliler Vasıtasıyla Delil Sağlama a. Delil Sağlama ile ilgili Sözleşmedeki Düzenleme b. Diplomat, Konsolos veya Mahkemece Atanan Görevliler Vasıtasıyla Delil Sağlama d. Delil Sağlamayla Yetkili Diplomat, Konsolos veya Görevlilerin Yetkileri e. İspatla Yükümlü Olanların Lehine Garantiler Delil Toplama Usulleri Delil Sağlama Başarısı Delil Sağlama Usulü Sözleşmenin 33. Maddesinin Çekincesinin Kapsamı F. 28 Mayıs 2001 Tarihli Avrupa Birliği Konsey Tüzüğü G. istinabe Taleplerinin Devletlere Göre Uygulanması Almanya Amerika Birleşik Devletleri Arjantin Arnavutluk Avustralya Avusturya Azerbaycan Belarus (Beyaz Rusya) Belçika Belize Bosna Hersek Bulgaristan Cezayir Çek Cumhuriyeti Çin Danimarka El Salvador Fas Finlandiya Fransa Guatemala Gürcistan Hırvatistan Hindistan...358

12 68. Tunus Ukrayna Ü rdün Yunanistan III. Yurt Dışına Gönderilecek Olan İstinabe İle İlgili Evrakların Hazırlanması A. Yabancı Devletlerde Bulunan Vatandaşlarımızın Adres, Ekonomik ve Sosyal Durumlarının Araştırılması B. istinabe İçin Gerekli Masrafın Yatırılması C. istinabe Evrakının Hazırlanması ve Dikkat Edilecek Hususlar istinabe Evrakının Hazırlanması Dikkat Edilecek Hususlar Bazı Özel Durumlar istinabe Evrakının Düzenlenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar Hazırlanan Evrakların Gönderilmesi IV. Yabancı Devletlerden Gelen İstinabe Taleplerinin Yerine Getirilmesi A. ikili Anlaşma veya Çok Taraflı Sözleşme Bulunması H a li B. ikili Anlaşma veya Çok Taraflı Sözleşme Bulunmaması Hali C. Özel Bir Durum Sonuç Yararlanılan Kaynaklar Yararlanılan Elektronik Kaynaklar Kavramlar Dizini