ENDÜSTRİ-İŞLETMEÜ İ İ MÜHENDİSLİĞİ HURULTHVI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ENDÜSTRİ-İŞLETMEÜ İ İ MÜHENDİSLİĞİ HURULTHVI"

Fidan Sarıca
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 tmmob makina mühendisleri odası ENDÜSTRİ-İŞLETMEÜ İ İ MÜHENDİSLİĞİ HURULTHVI 29 Kasım 1997/İZMİR Bildiriler ve Paneller mmo yayın no: 222

2 k EİM KURULTAYI DÜZENLEME KURULU İlknur ATEŞ Meriç BEBİTOĞLU Nurten GÜLTEKİN Taki SAHAN Oğuz ŞAHİN Nezih YAŞAR EİM KURULTAYI YÜRÜTME KURULU Meriç BEBİTOĞLU Ferhan HÜRYAŞAR Ali Rıza KAT Niyazi OĞUZ Nazan ŞENOL Turgay ŞİRVAN Salahattin YILDIZ EİM KURULTAY SEKRETERYASI Niyazi OĞUZ Nazan ŞENOL Turgay ŞİRVAN

3 ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİNDE OTOMATİK TANIMLAMA VE VERİ TOPLAMA (OT/VT) SİSTEMLERİ UYGULAMALARININ KULLANIMI Cüneyt ERSİN EGEPORCAN, İZMİR Otomatik Tanımlama ve Veri Toplama (OT/VT) sistemleri kavramı 194O'lı yıllarda ortaya çıkmıştır ve temel amacı sahada oluşan bilgiyi elektronik ortamda bilgisayarın içine hızlı ve hatasız olarak alabilmektir. Günümüzde bu tanımlama altında ve çeşitli amaçlar için kullanılan bir çok farklı sistem ve uygulama vardır. Bunlar barkod okuyucular, manyetik kartlar, OCR-MCR sistemleri, RF tag'lar, touchbuton'lar, smartcard'lar, ve diğer benzeri teknolojilerdir. 1) Üretim izleme sistemleri 2) Ambar izleme sistemleri 3) Personel kontrol sistemleri 4) Kalite ve izlenebilirlik uygulamaları 5) Sevkiyat ve Tesellüm otomasyon sistemleri 6) Diğer uygulamalar Tüm bu uygulamalar doğal olarak Endüstri Mühendisliğinin ilgi alanlarına girmektedir ancak üretim izleme uygulamaları Endüstri Mühendisliğinin temel ilgi alanlarına giren işletme verimliliği ve üretim planlaması gibi konulara direkt veri oluşturulması açısından biz Endüstri Mühendisleri için en çok faydalanabileceğimiz OT/VT alanıdır. Bu nedenle size barkodlu üretim ve kalite izleme sistemleri konusunda biraz daha detaylı bilgi vermek istiyorum.. Niçin otomatik veri toplama? Günümüzde özellikle üretim miktarları hızla büyüyen sanayi işletmelerinde gelişen talep miktarıyla birlikte, artan siparişlerin imalat içinde takibi önemli bir sorun haline gelmektedir. Özellikle bu siparişlerin imalat içinde durumları, üretim kaynaklarında (personel, tezgah veya malzeme gibi) kullanım oranları, üretimdeki darboğazların, duruşların takibi gitgide daha dikkat çeken, daha üzerine gidilmesi gereken sorunlar halini almaya başlamıştır. Yönetim için bir diğer problem ise ISO 9000 standartlarında üretim yaparken, imalat bilişim sistemini de bu standartlara oturtabilmek ve ISO 9000 standartlarının gerektirdiği en önemli spektlerden biri de "izlenebilirlik'l (tracebility) işletmede sağlayabilmektir. Günümüzde çok popüler olan imalat kaynak planlaması (MRP II), tam zamanında üretim (JIT) yada safha maliyetlerinin tüm üretim faktörlerinin gerçek katkıları ile hesaplanması gibi konularda aynı derecede ilişki olan tüm bu problemlerin çözümü imalattan gerçek zamanlı ve doğru veri toplanabilmesine bağlıdır. Proses tipi imalat sistemlerinde işlemler daha ziyade makinalara bağımlı oldukları için bu tip imalat işletmelerinde prosesi bilgisayarla takip etme nispeten daha kolay ve standarttır. Örneğin bir kimya fabrikasında bir prosesi tamamen elektronik sensörlerle veya PLC ler ile takip etmek olmasıdır. tmmob makina mühendisleri odası 57

4 4 Ancak kesikli imalat işletmelerinde işlemler iş gücüne yani insana dayanır. İşte bu tip işletmelerde prosesin akışını izleyebilmek için insanların çalışmalarını öncelikle izlemeniz gerekir. İşte barkodlu üretim takip sistemleri bu tip işletmelerde daha yaygın kullanılmaktadır. Barkodlu Üretim İzleme Sistemleri Barkodlu bir üretim izleme sisteminde temel amaç üretim hattına yerleştirilen barkod okuyuculu bilgi toplama terminalleri ile üretim noktalarından bilgi toplamak ve bu bilgileri direkt bilgisayara aktarmaktır. Üretim siparişi numaralarına göre, lotlar halinde barkodlu iş emirleri ile takip edilir. Bu şekilde kurulacak olan bir sistemde şu elemanlar yer alacaktır: 1- Barkod terminalleri ve barkod okuyucular: Üretim çeşitli noktalarında bilgi toplama amacı ile kurulacak bilgi toplama noktalarında bulunur. 2-1 adet port contcentrator ve adaptörü Terminallerden gelen kabloların bağlandığı merkez koordinasyon birimidir. Diğer ucu bilgisayara bağlıdır. 3-1 adet kişisel bilgisayar-iletişim Sunucusu Barkod okuyucularından gelen verilerin toplandığı ve uygulama sunucusuna aktarıldığı bilgisayardır. 4-1 adet kişisel bilgisayar- Uygulama Sunucusu Üretimden gelen verilerin değerlendirildiği ve yönetim raporlarının üretildiği bilgisayardır. 5- Yazılımlar Üretim İzleme Yazılımı, Barkod terminalleri yazılımları ve gerekirse verilerin kullanılacağı Üretim Planlama yazılımları Sistemde yer alan yardımcı elemanlar ise şunlar olacaktır: a) İş Emirleri : Normal iş emirlerinin barkodlu basılmış halleridir. Burada amaç üretilecek malların her birini barkodlamanın mümkün veya pratik olmayacağı düşünüldüğünde malların bilgilerini bir form üzerinden almaktadır. İş emirlerinde sipariş numarası, iş emri numarası, operasyon kodu gibi bilgiler barkodlu halde bulunurlar. b) Etiketler: Barkod yazıcıdan basılacak bu barkod etiketleri mümkünse her birim üründe bulunur, eğer ürünler lotlar halinde izlenecek ise lot'un içinde bulunduğu bir kabın üzerinde malzemeyi tanımlayan bir barkod vardır. c) Menüler: işçiler bilgi toplama noktasında yaptıkları operasyonları ve duruş nedenlerini bu sabit menüler yardımı ile barkod terminallerine girerler. Sistem Nasıl Çalışır? İşletme, üretimini barkodla takip etmek istiyorsa öncelikle tüm mamul, yarı mamul ve ham maddelerini, operasyonlarını, operasyon akışlannı, tezgahlarını, personelini ve tüm iş emri- sipariş sistemini belli bir disiplin altında kodlamış olmalıdır. Kodlamalar tamamlandıktan ve barkod sistemi kurulduktan sonra tüm iş emirleri imalata barkodlu olarak verilmeye başlanacak, işlemler malzemeye veya ham maddelerin ambar- 58 I. Endüstri ve İşletme Mühendisliği Kurultayı

5 dan üretime şevki ile başlayacaktır. Her işçi bir iş emrine başlamadan önce o iş emrinin kodunu okutacak, hangi tezgahta, hangi operasyonu yaptığını, kaç adet ürün işleyeceği bilgilerini sisteme girdikten sonra son olarak kendi personel kartını okutup kendini sisteme tanıtacaktır. Bu şekilde tüm imalattan operasyonlar bazında iş emirlerinin durumları ile ilgili veriler toplanır. Ayrıca operasyonlardaki aksamalar, duruşlar veya geri dönüşler için nedenleri ile özel menüler yardımı ile veri toplanır ve tüm bu gelen imalat verileri ilk önce iletişim sunucusunda toplanır ardından da uygulama sunucusuna aktarılır. Yöneticiler uygulama sunucusuna kendi ofislerinde bilgisayarlarından bağlanarak imalattaki son gelişmeleri raporlayabilirler. Barkodlu üretim takibi bu örnekte verildiği gibi on-line olarak kurulabileceği gibi batch olarak da kurulabilir. Ancak batch çalışan sistemlerde doğal olarak anı anına bilgiye ulaşmak mümkün değildir. SONUÇ Barkodlu elektronik bilgi toplama uygulamaları endüstri işletmelerini günümüzde öncelikli olarak ihtiyaç duyduğu üretimden hızlı ve sağlıklı bilgi toplama ihtiyaçlarını bine bir karşılayabilmektedirler. Bu tip sistemlerden alınan raporlarla Endüstri Mühendisleri, planlamacılar ve üretim mühendisleri imalatı kontrol edebilmekte, tezgah-personel ve malzeme verimliliğini izleyebilmekte, kalite raporları alabilmekte, işletmenin darboğazlarına çözümler üretebilmektedirler. tmmob makina mühendisleri odası 59

Benzer belgeler

tmmob makina mühendisleri odası Ü İ İ ENDÜSTRİ-İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ HURULTRVI 29 Kasım 1997/İZMİR Bildiriler ve Paneller mmo yayın no: 222

tmmob makina mühendisleri odası Ü İ İ ENDÜSTRİ-İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ HURULTRVI 29 Kasım 1997/İZMİR Bildiriler ve Paneller mmo yayın no: 222 V EİM KURULTAYI DÜZENLEME KURULU İlknur ATEŞ Meriç BEBİTOĞLU Nurten