KORUMA GÜNDEMİ. ÜÇÜNCÜ BASKI Ekim 2003

Transkript

1 KORUMA GÜNDEMİ

2 KORUMA GÜNDEMİ ÜÇÜNCÜ BASKI Ekim 2003

3 İÇİNDEKİLER Yüksek Komiser tarafından hazırlanan Önsöz Genel Koruma Gündemi Giriş Taraf Devletler Beyannamesi Eylem Programı HEDEF Sözleşmesi ve 1967 Protokolünün uygulanmasının desteklenmesi HEDEF 2 Geniş göç hareketleri içinde mültecilerin korunması HEDEF 3 Yük ve sorumluluğun daha eşit bir şekilde paylaşılması ve mültecilerin kabulü ile korunması için gerekli olan kapasitenin oluşturulması HEDEF 4 Güvenlikle ilgili kaygıların daha etkin bir şekilde ele alınması HEDEF 5 Kalıcı çözümlere yönelik arayışın iki misline çıkarılması HEDEF 6 Kadın ve çocuk mültecilerin koruma gereksinimlerinin karşılanması Belgelerin Listesi Uluslararası Korumaya dair Genel Kararlar, Sayı 92 (LIII) Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararı A/RES/57/187 Konu Dizini Fotoğraflar

4 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER MÜLTECİLER YÜKSEK KOMİSERİ TARAFINDAN HAZIRLANAN ÖNSÖZ Devletleri ve diğer ortakları mülteci koruması konusunda daha geniş çerçevede bir diyaloga dahil etmek üzere Ofisim 2000 yılının sonlarında Uluslararası Korumaya dair Küresel İstişareler başlatmıştır. İstişareler, mevcut uluslar arası koruma rejimini yeniden canlandırırken, yeni sorunlara cevap verme esnekliğini kazandırmaktır. Görüşmeler sonucunda ortaya çıkan Koruma Gündemi BMMYK Yürütme Komitesi tarafından desteklenmiş ve 2002 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nca memnuniyetle karşılanmıştır. Ocak 2001 de Yüksek Komiserlik görevine getirildiğimden bu yana, her geçen gün sürgünde sağlanan korumanın yetersiz olduğu konusunda daha fazla ikna oluyorum. Mülteciler hem korumaya hem de çözümlere ihtiyaç duyuyor. Koruma Gündemi nde, mültecilere insana yakışır biçimde yeni bir hayata başlama imkanı sağlamak ve uluslararası koruma ihtiyaçlarını çözüme kavuşturmak amacıyla her iki konu da ele alınmaktadır. Günümüzdeki mültecilik durumları ulusalararası topluluğu, daha önce görülmemiş biçimde, mülteciler için küresel yönetişim yapısını iyileştirmeye zorlamaktadır. Koruma Gündemi, ileriye yönelik gerçekçi ve zorlu bir yol sunmaktadır. Gerçekçidir, çünkü Küresel İstişareler ile beslenen geniş ve katılımcı diyalogdan çıkartılan korumaya dair güçlüklere dair ortak bir anlayışı yansıtır. Zorludur, zira, mülteci korumasının iyileştirilmesinin çok taraflı işbirliğinin geliştirilmesi ve mevcut koruma eksiklerini hedefleyen yeni ve pratik düzenlemelerin uygulanmasına dair ortak bir taahhüdü gerektirdiğini dikkate almaktadır. Mevcut koruma rejimini desteklemek ve mültecilerin gerek hukuki gerekse fiziksel anlamda korunmalarını arttırmak için yeni yaklaşımlara ve gereçlere ihtiyaç duymaktayız. Cenevre de Aralık 2001 de gerçekleşen Bakanlar Toplantısı nda kabul edilen Taraf Devletler Beyannamesi nde ve Koruma Gündemi nde dile getirildiği gibi, 1951 Mülteci Sözleşmesi, uluslararası mülteci koruma rejiminin temel taşıdır, ancak tek başına yeterli değildir. Bu nedenle, Koruma Gündemi Sözleşme nin üzerine inşa edilmiştir. Ben bunu Sözleşme Plus yaklaşımı olarak isimlendiriyorum. Plus, Kuzey ve Güney ülkelerinin mülteciler için kalıcı çözümler üretebilmek amacıyla birlikte çalışmaları sayesinde yük paylaşımının iyileştirilmesinin temin edilmesine dair özel anlaşmaların veya çok taraflı düzenlemelerin geliştirilmesini amaçlamaktadır. Toplu çıkışları ele alacak kapsamlı eylem planları ve menşe, transit ve olası hedef ülkelerin sorumluluklarının daha iyi bir şekilde tanımlanacağı ikincil hareketlere

5 ilişkin anlaşmalar bu kapsamda yer almaktadır. Ayrıca, mültecilerin menşe bölgelerde gelişime yönelik yardım almalarını ve mültecilerin yeniden yerleştirilmelerine dair çok taraflı taahhütleri içeren anlaşmalar da buna dahildir. BMMYK Yürütme Komitesi nin Koruma Gündemi nin geniş kitlelere dağıtımını ve yürütülmesinde ortakların aktif katılımını sağlamak amacıyla talepte bulunması üzerine bu yayım ortaya çıkmıştır. Gelecek yıllarda Koruma Gündemi nin uygulanmasının takibi için BMMYK, devletler, hükümetler arası ve hükümet dışı kuruluşlar, gelişmeye yönelik ortaklar ve mülteciler ile güçlü işbirliğinin devamını umut etmektedir. Ruud Lubbers

6 KORUMA GÜNDEMİ GENEL Hükümetler, hükümetler arası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları (STK lar), mülteci uzmanları ve BMMYK ile 18 ay süren ve Uluslar arası Korumaya dair Küresel İstişareler olarak bilinen görüşmelerin ardından, BMMYK ve Devletler ortak bir Koruma Gündemi kabul etmişlerdir. Gündem, dünya çapında mültecilere ve sığınmacılara yönelik korumanın geliştirilmesine dair zorlu olmasına rağmen pratik bir eylem programıdır. Sadece BMMYK tarafından değil, hükümetler, STKlar ve diğer ortaklarca da somut eylemlere yönelik bir rehber görevi görmesi hedeflenmektedir. Henüz hukuken bağlayıcı bir belge olmamasına rağmen, Gündem, mülteci koruması konusunda üzerinde anlaşmaya varılan hedeflere erişmek için ne gibi adımlar atılması gerektiğine dair geniş bir oybirliğini yansıttığı için önemli bir siyasi ağırlığa sahiptir. Gündem, mültecilerin günümüzde karşı karşıya kaldığı koruma sorunlarının tümüne cevap vermemektedir, öte yandan, çok taraflı taahhüt ve işbirliğinden faydalanacak konu ve eylemlere odaklanmıştır. Birtakım politika istikametlerini teyit etmenin ve BMMYK nin operasyonel planlarına rehberlik etmenin yanı sıra, Gündem, hükümetlere ve ortak kuruluşlara, uluslar arası koruma rejiminin desteklenmesi ve güçlendirilmesi konusunda üzerlerine düşeni yapma çağrısında bulunmaktadır. Gündem iki kısımdan oluşmaktadır: Taraf Devletlerin Beyannamesi ve bir Eylem Planı. Beyanname, Aralık 2001 tarihinde Mültecilerin Hukuki Statüsüne Dair 1951 Sözleşmesi ve/ya 1967 Protokolü ne Taraf Devletlerin Bakanlar Toplantısı sonunda kabul edilmiştir. Beyannamenin kabulü ile Taraf Devlerler, 1951 Sözleşmesi nin geçerliliğini yeniden teyit etmiş ve antlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirme ve Sözleşme ve 1967 Protokolü nde yer alan değer ve ilkeleri destekleme sözü vermişlerdir.

7 KORUMA GÜNDEMİ I. GİRİŞ Devletlerin ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin (BMMYK) mültecilerin korunması konusunda karşı karşıya kaldığı sayısız zorluk ve Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesinin 50. yıldönümü dolayısıyla, BMMYK, Aralık 2000 de Uluslararası Koruma ile ilgili Küresel İstişareleri başlattı. Amaç 1951 Sözleşmesinin çerçevesi üzerinde düşünülmesini, çerçeveyi güçlendirmek için harekete geçilmesini ve Devletlerin zorlukları diyalog ve işbirliği içinde ele almasını sağlamaktı. 1 Koruma Gündemi bu istişare sürecinin sonucudur. Mültecilerin olduğu kadar Devletlerin, devletlerarası örgütlerin ve sivil toplum kuruluşlarının (STK) da bu konudaki kaygı ve tavsiyelerini yansıtmaktadır. Gündem, sığınmacı ve mültecilere sunulan uluslararası korumanın güçlendirilmesi ve 1951 Sözleşmesi ile 1967 Protokolünün daha iyi uygulanmasını sağlama amacını güden tavsiyeler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Tavsiye edilen faaliyetlerin kaynağı, Aralık 2001 de Sözleşmenin 50. yıldönümünü anmak üzere İsviçre ve BMMYK tarafından ortaklaşa düzenlenen Taraf Devletlerin Bakanlar Toplantısında, 1951 Sözleşmesine ve/veya onun 1967 tarihli Protokolüne Taraf olan Devletler tarafından oybirliğiyle kabul edilen Beyannamedir. 2 Bu Beyannamede 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolünün kalıcı önemi tanınmakta, ortaya koydukları değer ve ilkelere sahip çıkılacağına dair verilen siyasi taahhüt tekrarlanmakta ve uygulamayı güçlendirme konusunda Devletlere çağrıda bulunulmaktadır. Beyanname aynı zamanda Taraf Devletler ile BMMYK arasında, BMMYK nin bu araçların uygulanmasını denetleme görevini kolaylaştırıcı, daha yakın bir işbirliği kurulmasına duyulan ihtiyacı ortaya koymaktadır. 3 Beyannamenin dayanak noktası, üzerinde mutabakata varılan temel ilkeler çerçevesinde uluslararası işbirliğinin daha da güçlendirilmesidir. BMMYK nin Devletler, STK lar ve diğer koruyucu ortaklar ile birlikte üstleneceği, gelecek yılları da içeren, korumayı artırıcı eylemlerine yol gösteren Koruma Gündemi, bu Beyanname ile bir çerçeveye kavuşmaktadır. 4 II. TARAF DEVLETLER BEYANNAMESİ 1 Uluslararası Koruma ile ilgili Küresel İstişareler hakkında daha geniş bilgi için BMMYK nin websitesindeki Global Consultations sayfasına bakınız: 2 Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesine ve/ya 1967 Protokolüne Taraf olan Devletlerin Bakanlar Toplantısı raporunu (HCR/MMSP/2001/10) BMMYK nin websitesindeki Global Consultations sayfasında bulabilirsiniz: 3 Mültecilerin Statüsü Hakkındaki 1951 Sözleşmesine ve/ya 1967 Protokolüne Taraf olan Devletlerin Beyannamesini (HCR/MMSP/2001/09) BMMYK nin websitesindeki Global Consultations sayfasında bulabilirsiniz: 4 Koruma Gündemi, içinde barındırdığı eylemler ile, kurul içinde önemli miktarda destek toplayan bir sürecin sonucudur. Hedef ve amaçları ifade etmekte, mültecilerin uluslararası alanda korunmasını destekleyen eylemleri listelemektedir. Bu çerçevenin geleceğe dönük uygulanmasında bazı durumlarda ek müzakerelere gerek duyulacak ve kaynak bulunması ve tüm ilgili tarafların taahhüdü gerekecektir.

8 Taraf Devletler Beyannamesi, mültecilerin korunması konusunda, geniş kapsamlı uluslararası çerçeve içinde 1951 Sözleşmesi ve onun 1967 tarihli Protokolünün önemine dair anlayışları ortaya koymaktadır. Koruma Gündemi ile birlikte bu Beyanname, hedeflerin, amaçların ve bunları gerçekleştirmek için gereken faaliyetlerin bir çerçevesini oluşturmaktadır. Gündemin ayrılmaz bir bütünüdür. Aşağıdaki paragraflar, kabul edilen asıl metinde olduğu gibi numaralandırılmıştır. Giriş Bizler, Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesine ve/ya onun 1967 tarihli Protokolüne Taraf olan Devletler olarak, İsviçre Hükümeti ile Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin (BMMYK) daveti üzerine Aralık 2001 tarihinde Cenevre de gerçekleşen ilk Taraf Devletler toplantısında bir araya geldik, yılının Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesinin 50. Yıldönümü olduğunu dikkate alarak, Protokolüyle değişikliğe uğradığı haliyle kapsamına giren kişilerin insan hakları dahil olmak üzere hakları ve asgari muamele standartlarını ortaya koyan 1951 sözleşmesinin, mültecilere sağlanan korumanın birincil aracı olarak devam eden önemini göz önünde bulundurarak, 3. Afrika daki Mülteci Sorunun Özel Boyutlarını da ele alan 1969 Afrika Birliği Örgütü (OAU) Sözleşmesi ve 1984 Cartagena Deklarasyonu dahil olmak üzere bölgesel mültecileri koruma araçlarının; diğer insan hakları araçlarının; 1999 Tampere Avrupa Konseyi Kararlarından itibaren gelişen ortak Avrupa iltica sisteminin; Birleşmiş Milletler Topluluğu ve İlgili Komşu Devletlerdeki Mültecilerin, Yerinden Edilmiş Kişilerin, Diğer İstekdışı Yerinden Edilme Şekillerinin ve Ülkesine Geri Dönenlerin Sorunlarına Dair Bölgesel 1996 Konferansı Eylem Programının önemini göz önünde bulundurarak, 4. Özünde, uygulaması uluslararası örfi hukuka dayanan non-refulman ilkesini barındıran bu uluslararası hak ve ilkeler rejiminin, konu için devam eden önemi ve esnekliğini kabul ederek, 5. Mültecileri barındıran ülkelerin oynadığı olumlu ve yapıcı rolü takdir ederek; özellikle de gelişmekte olan ülkeler ya da geçiş ekonomisine sahip ülkelerin aynı zamanda üstlendikleri ağır yükün bilincinde olarak; zamanında ve güvenli çözümlerin eksikliğinde çoğu mülteci krizinin uzun süreli olabildiğinin farkında olarak, 6. Silahlı çatışmalar, süregelen insan hakları ve uluslararası savaş hukuku ihlalleri; bugünkü yerinden edilme şekilleri, karma nüfus akışları, yüksek sayıda mülteci ve sığınmacı konuk etmenin ve barındırmanın yüksek maliyeti, bununla ilgili insan ticaretinin ve insan kaçakçılığının artması;

9 uluslararası korumaya gerek duyulmayan ya da bu hakka sahip olmayan kişilerin koruma kapsamından hariç tutulması ve iadesi gibi iltica sistemlerinin suiistimalinin engellenmesi ile ilgili sorunlar ve uzun süredir devam eden mülteci sorunlarının çözümsüzlüğü dahil olmak üzere, mültecilere koruma sağlanan bu değişken ortamın karmaşık özelliklerini göz önünde bulundurarak, Protokolüyle değişime uğrayan 1951 Sözleşmesinin uluslararası mülteci koruma rejiminde merkezi bir yere sahip olduğunu yeniden vurgulayarak; bu rejimin, 1951 Sözleşmesi ile onun Protokolünü güçlendirmek ve tamamlamak üzere uygun bir şekilde daha da geliştirilmesi gerektiğine duyulan inancı dile getirerek, 8. Devletlerin mültecileri koruma altına alma sorumluluğuna duydukları saygının, uluslararası topluluğun tüm üyelerini kapsayan uluslararası bir dayanışma ile güçlendiğini; mülteciler için sağlanan koruma rejiminin, dayanışma ruhu içinde, Devletler arası etkin sorumluluk ve yük paylaşımı ile ve bu amaca adanmış uluslararası işbirliği sayesinde geliştirilebileceğini vurgulayarak, İşleyiş ile ilgili maddeler Sözleşmesi ve/veya onun 1967 tarihli Protokolü uyarınca yükümlülüklerimizi tamamen ve etkin bir şekilde, bu belgelerin hedef ve amaçları doğrultusunda yerine getirme yönündeki taahhüdümüzü tekrar bildiriyoruz; 2. Mülteci sorununun toplumsal ve insani özelliğinin bilincinde olarak, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 14. Maddesiyle uyum içinde olan, mültecilerin hak ve özgürlüklerine saygı duyulmasını, mültecilerin içinde yer aldıkları ciddi durumu çözmek için uluslararası işbirliğine gerek duyulduğunu vurgulayan, mülteci hareketlerinin nedenlerine değinen, diğerlerine ilaveten, barış, istikrar ve diyalog sayesinde bunun devletler arasında bir sorun olmasını önlemek üzere eylemde bulunulmasını gerektiren bu belgelerde yer alan değer ve ilkeleri koruyacağımıza dair devam eden taahhüdümüzü yineliyoruz; 3. Henüz 1951 Sözleşmesi ve/ya onun 1964 tarihli Protokolüne katılmayan ancak cömertçe fazla sayıda mülteciyi barındırmaya devam eden iltica ülkeleri olduğunu da unutmayarak, bu belgelere bağlılığın evrenselleşmesini sağlamanın önemini kabul ediyoruz; 4. Henüz 1951 Sözleşmesi ve/veya onun 1964 tarihli Protokolüne katılmayan tüm Devletleri mümkün olduğunca çekincesiz olarak bu belgelere taraf olmaya davet ediyoruz; 5. Aynı zamanda, coğrafi çekince koyan Taraf Devletleri coğrafi çekinceyi kaldırmayı düşünmeye davet ediyoruz;

10 6. İlticanın kuvvetlendirilmesi ve korumanın daha etkin hale gelmesi amacıyla, kadın, çocuk ve yaşlılar gibi hassas durumdaki grup ve bireylere özel özen göstererek, ulusal mülteci mevzuatı, mülteci statüsünün belirlenmesine dair ilgili prosedürler ile sığınmacı ve mültecilere muamele prosedürlerinin bütünüyle kabulü yolu ile, uluslararası standartlara uyan tüm Devletlere önlemler almaya devam etmeleri çağrısında bulunuyoruz; 7. Devletlere, diğerlerine ilaveten, 1951 Sözleşmesinin 1F ve 33 (2) Maddelerini, yeni tehdit ve zorluklar ışığında, dikkatle uygulama yolu ile iltica kurumunun bütünlüğünü sağlamaya dair çabalarına devam etmeleri çağrısında bulunuyoruz; 8. BMMYK nin, mültecilere uluslararası koruma sağlanması ve kalıcı çözümler üretilmesi konusundaki yetkisi ile çok taraflı bir kurum olarak vazgeçilmez önemini tekrar bildiriyor ve Taraf Devletler olarak, çalışma alanında BMMYK ile işbirliği yapma yükümlülüğümüzü hatırlatıyoruz; 9. Tüm Devletlere, 1951 Sözleşmesinin ve/ya 1967 Protokolünün daha güçlü bir şekilde uygulanması için takip edilmesi gereken yolları belirlemeleri ve Taraf Devletler ile BMMYK arasında yakın işbirliği çerçevesinde BMMYK nin bu belgelerin hükümlerinin uygulanışını denetleme görevinde BMMYK ye yardımcı olmaları için çağrıda bulunuyoruz; 10. Tüm Devletlere, Yüksek Komiserliğin yetkisi kapsamındaki kişilerin ihtiyaçlarının bir an önce karşılanması amacıyla, BMMYK tarafından yapılacak finansman temini duyurularına, derhal, önceden bildirilebilir ve yeterli bir cevap vermeleri çağrısında bulunuyoruz; 11. Sığınmacı ve mültecilerin uygun şekilde kabulü, danışmanlık ve bakım hizmetlerini iyi bir şekilde almaları; mültecilerin bütünüyle yararına olacak kalıcı çözümler bulunması; özellikle savunma yoluyla, ırkçılığa, yabancı düşmanlığına ve benzer hoşgörüsüzlüklere karşı mücadelede halkı bilgilendirme, bilinçlendirme ve mülteciler için kamuoyunun desteğini sağlama yolu ile Devletlere ve BMMYK ye uluslararası mülteci koruması rejiminin bütünlüğünü korumasına yardımcı olunması açısından pek çok sivil toplum örgütünün değerli katkılarını onaylıyoruz; 12. Uluslararası dayanışma ve yük paylaşımı çerçevesinde, özellikle büyük ölçekli mülteci akını ya da uzun süreli mülteci krizi yaşanan gelişmekte olan ülkeler ve geçiş ekonomisine sahip ülkelerde kapasite oluşturma amacıyla öncelikle bölgesel ve uluslararası seviyede kapsamlı stratejiler üretmek; mültecilerin daha güvenli ve iyi yaşama koşullarına sahip olması, sorunlarının zamanında çözüme kavuşması amacıyla müdahale mekanizmalarını güçlendirmek yolu ile kendimizi mültecilerin daha iyi korunmasını sağlamaya adıyoruz;

11 13. Mülteci krizinden kaçınmanın en iyi yolunun bu krizin önlenmesi olduğunu, uluslararası korumanın en önemli hedefinin mülteciler için, nonrefulman ilkesine uygun olarak, kalıcı bir çözüm bulunması olduğunu kabul ediyor; mültecilerin güvenliği ve haysiyeti açısından gönüllü geri dönüşün mülteciler için tercih edilen çözüm olduğunu göz önünde bulundurarak, öncelikle gönüllü geri dönüş olmak üzere, uygun ve gerçekleştirilebilir ise yerel bütünleşme ve yerleştirme gibi çözümleri kolaylaştırmaya devam eden Devletleri takdir ediyoruz; 14. İsviçre Devleti ve vatandaşlarına, Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesine ve/veya 1967 Protokolüne Taraf olan Devletlerin Bakanlar Toplantısına yaptıkları cömert ev sahipliği nedeniyle minnettarlığımızı belirtiriz. III. EYLEM PROGRAMI Taraf Devletler Beyannamesini takiben, uygulandığı taktirde birkaç yıllık bir süre içinde mülteci korunmasını ileriye dönük olarak iyileştirmesi beklenen bir Eylem Programı önerilmiştir. Eylem Programının altı hedefi vardır: Sözleşmesi ve 1967 Protokolünün uygulanmasının güçlendirilmesi; 2. Geniş göç hareketleri içinde mültecilerin korunması; 3. Yük ve sorumlulukların daha adil biçimde paylaştırılması ve mülteci kabulü ve korunması için kapasite geliştirilmesi; 4. Güvenlikle ilgili endişelerin daha etkin olarak ele alınması; 5. Kalıcı çözüm arayışlarının artırılması; 6. Mülteci kadın ve mülteci çocukların korunma ihtiyacının karşılanması. Programın hedefleri birbiriyle ilişkili olup kesişen temalar bulunmaktadır. Bunların arasında, sorumluluk ve yük paylaşımı ile rejimin bir bütün olarak toplumsal cinsiyet ve yaşa duyarlı bir şekilde uygulanması yer almaktadır. Mülteci kadın ve çocuklarla ilgili faaliyetlerin tavsiye edilen şekilde takip edilmesi konusuna özellikle 6. Hedefte değinilmiş olmakla birlikte, bu konu tüm Eylem Programına yayılmış haldedir.

12 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolünün uygulanmasının desteklenmesi 1951 Sözleşmesi ve onun 1967 tarihli Protokolünün uygulanması, uluslararası mülteci korunmasının temeli olup, güçlendirilmelidir. İlk etapta, Taraf Devletlerin dayanağı daha dengeli olarak ve tüm coğrafi bölgeleri kapsayacak şekilde genişletilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda mülteci statüsünün belirlenmesi ile ilgili yaklaşımların uyumlaştırılması ve tamamlayıcı koruma türlerinin kullanılması gerekmektedir. Mülteci hareketlerinin kaynağındaki nedenlerle ilgili kararlı müdahaleler, toplu sığınma krizine karşı daha etkin ve tahmin edilebilir müdahaleler, kabul politikalarının iyileştirilmesi ve genel olarak mülteci korumasına daha iyi olanak sağlayan bir çevre, mültecilerin korunması rejiminin daha iyi uygulanmasına katkıda bulunacaktır Sözleşmesi ve 1967 Protokolünün uygulanışının daha sıkı bir şekilde denetlenmesi için gereken önlemler alınmalıdır. Aynı zamanda, bölgesel mülteci belgeleri ve kilit öneme sahip insan hakları belgelerine taraf olma ve bu belgeleri uygulama ile mültecilerin daha iyi korunması sağlanabilecektir. Bu genel hedef kapsamında belirlenmiş 12 hedef ve amacın gerçekleştirilmesi için yapılacak olan faaliyetler bulunmaktadır: Sözleşmesi ve 1967 Protokolünün Evrensel Kabulü BMMYK, 1951 Sözleşmesi/1967 Protokolünün kabulünde ya da bu belgeleri uygularken Devletlerin yaşadıkları sorunlar konusunda, Devletlere yardımcı olmak üzere bu sorunların nasıl aşılacağını da dikkate alarak, bir inceleme yapacaktır. Taraf Devletler, BMMYK nin, 1951 Sözleşmesi/1967 Protokolüne evrensel katılımı amaçlayan ve devam etmekte olan kabul kampanyasına aktif katkıda bulunacaklardır. Taraf Devletler ve bölgesel örgütler, ikili sözleşmelerinde ve çok taraflı forumlarda kabulü destekleyecekler ve bu tür girişimleri konusunda BMMYK yi bilgilendireceklerdir. Taraf Devletler, kabul esnasında öne sürdükleri çekinceleri geri çekme konusuna olumlu yaklaşacak ve uygun görüldüğü hallerde coğrafi çekinceyi kaldırmak için çalışacaklardır. Henüz 1951 Sözleşmesinin temel ilkelerini ulusal mevzuatlarına dahil etmeyen Taraf Devletler, ulusal hukuk sistemine göre gerekli olması halinde, bu ilkeleri ulusal mevzuatlarına dahil edeceklerdir. 2. Münferit iltica prosedürlerinin iyileştirilmesi Devletler, BMMYK nin Yürütme Kurulu aracılığıyla, önerilen iltica prosedürleri çerçevesine dair eski Yürütme Komitesi kılavuzlarını,

13 Devletlerin uygulamalarında uyumlaştırma sağlayacağını da dikkate alarak, güncelleştirmeyi mütalaa edeceklerdir. 5 Devletler, iltica prosedürlerine erişimi sağlayacak, iltica sistemlerinin; uluslararası korumaya ihtiyaç duymayanların geri dönüşü ve geri kabulüne dair kararlar da dahil olmak üzere, hızlı, uygulanabilir sonuçları olan, etkili ve adil bir karar alma mekanizmasına sahip olduklarından emin olacaktır. Geri dönüş, iltica prosedürlerinin kötüye kullanılmasına karşı ve iltica sistemlerinin bütünlüğünü korumak açısından önemlidir. 6 Henüz iltica konusunda mevzuata sahip olmayan ya da prosedür oluşturmamış Devletler, BMMYK nin yardımı ve Yürütme Komitesinin kılavuzluğu ile bu mevzuatı ya da prosedürleri oluşturacaktır. Yerleşik iltica prosedürleri bulunan Devletler, uluslararası işbirliğinin somut hali olarak, gerektiğinde maddi ve teknik destek dahil olmak üzere, bu girişimleri en iyi destekleme yolunu düşüneceklerdir. 7 Devletler, gerektiği durumlarda, aile birliği ilkesine gereken ağırlığı vererek ve Çocuk Hakları Sözleşmesi, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına dair Sözleşme ve ilgili BMMYK Kılavuz İlkelerini göz önünde bulundurarak, iltica prosedürlerinde, toplumsal cinsiyet ve yaşa özel tedbirler alacak ya da mevcut tedbirleri geliştireceklerdir; işkence mağdurları ve engelliler gibi özellikle hassas durumdaki kişiler de gerekli tedbirlerden yararlanabilmelidir. 8 Devletler ve BMMYK, kadın ve çocuk sığınmacılar tarafından yapılan başvurularda, cinsiyet ve yaşla ilgili özel boyutları bulunan zulüm çeşitleri dahil olmak üzere, cinsiyet ve yaşa özel durumların, uygun bir şekilde ve hassasiyetle ele alınmasını sağlamak üzere çalışacaklardır. Devletler ve BMMYK, tercihen Yürütme Komitesinde, refakatsiz çocuk sığınmacılar ya da ailesinden ayrı düşmüş çocuk sığınmacıların mülteci statüsüne yönelik artan başvurularından doğan zorluklarla daha iyi başa çıkabilmek için yollar bulmak üzere istişarelerde bulunacaklardır. BMMYK, mülteci statüsü belirleme işlemine dair yetki alanının niteliğini ve tutarlılığını küresel olarak artırabilmek amacıyla daha fazla kaynak tahsis ederken, aynı zamanda yoğunlaştırılmış eğitim faaliyetlerinde ve kurum içi kapasite geliştirme çalışmalarında bulunacaktır Sözleşmesinin kapsamına dahil olmayan ancak uluslararası korumaya ihtiyaç duyanlar için tamamlayıcı koruma çeşitlerinin sağlanması Yürütme Komitesi, yetki alanı çerçevesinde, tamamlayıcı koruma çeşitlerinin üzerine inşa edileceği genel ilkelere, bu korumadan yararlanacak kişilere ve bu korumanın 1951 Sözleşmesi ile diğer ilgili 5 Mülteci statüsü ya da iltica başvurularının açıkça dayanaksız veya suiistimal edilebilir olması sorunu konusunda Bkz. Mülteci Statüsünün Belirlenmesi (A/AC.96/549, paragraf 53.6) hakkında Karar No. 8 (XXVIII) 1977; Karar No. 30 (XXXIV) 1983 (A/AC.96/631, paragraf 97.2). 6 Bkz. Hedef 2, amaç 7. 7 Bkz. Hedef 3, amaç 2. 8 BMMYK nin Toplumsal Cinsiyete Dayalı Zulüm Kılavuz İlkeleri (HCR/GIP/02/01, Mayıs 2002), BMMYK nin Mülteci Kadınların Korunmasına dair Kılavuz İlkeleri (Cenevre, 1991), BMMYK nin Mülteci Kadınlara Yönelik Cinsel Şiddet: Önleme ve Müdahale Kılavuz İlkeleri (Cenevre, 1995 revize edilmekte) ve BMMYK nin Mülteci Çocuklar: Koruma ve Bakım Kılavuz İlkeleri (1994). Aynı zamanda Bkz. Hedef 4, amaç 4.

14 uluslararası ve bölgesel belgelerle uyumlu olacağına dair kılavuzları içeren bir Karar üzerine çalışacaktır. Devletler, öncelikle 1951 Sözleşmesinde yer alan mülteci statüsü ile ilgili esasların incelenmesinin ardından, gerekli olduğu ve uygun görüldüğü durumlarda, tamamlayıcı koruma çeşitlerinin sağlanması ile ilgili olası esasların incelenmesi için tek bir prosedür oluşturmanın yararını gözden geçireceklerdir. 4. Terör eylemlerinden suçlu olanlar dahil, uluslararası mülteci korunması hakkına sahip olmayanların mülteci statüsü dışında bırakılması Devletler, terörle mücadelenin öncelikle ceza hukukunun infazı ile ilgili olduğunu, ancak iltica kanalının kötüye kullanımının da önlenmesinin gerekli olduğunu göz önünde tutarak, Sözleşmenin mülteci statüsü dışında bırakma maddelerini uygulamak amacıyla uygun yasal önlemler dahil bazı tedbirler alacaktır. Bu tedbirlerin içine, Sözleşmenin mülteci statüsü dışında bırakma maddesinin ulusal mevzuata dahil edilmesi, göçmenlik/iltica yetkilileri ile kanun uygulayıcı organlar ve uygun görüldüğü durumlarda BMMYK arasındaki işbirliğinin ve bilgi paylaşımının artırılması; iltica başvurusunda bulunanın 1951 Sözleşmesinin 1 F Maddesi kapsamına girdiğine dair şüphe bulunması durumunda, iltica başvurusunun öncelikli işlemlerinin uzman personel tarafından yapılması girebilir. 9 Devletler, mülteci statüsü dışında bırakma maddelerini, mülteci statüsü dışında bırakma işlemlerine tabi tutulan bireylerin aile üyeleri tarafından mülteci statüsü elde etmek için yapılan dayanaklı başvuru talebine önyargı ile yaklaşmadan uygulayacaktır. BMMYK, Mülteci Statüsü Dışında Bırakma Kılavuz İlkelerini (1996) revizyona tabi tutacaktır Sözleşmesi ve 1967 Protokolünün uygulanmasının denetiminde yakın işbirliği Devletler, BMMYK ve STK ler, BMMYK ve Taraf Devletler arasında, 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolünün uygulanışının desteklenmesi ve BMMYK nın uluslararası mülteci belgelerini denetleme görevini kolaylaştırma konusunda daha sıkı bir işbirliği sağlamak için uygulamaya dönük modeller belirleyecek ve üzerinde çalışacaklarıdır. Bu bağlamda, Küresel İstişareler sürecinin yakaladığı olumlu rüzgarı koruyabilmek amacıyla, BMMYK, koruma konuları, yeni küresel temalar ve zorluklar ile, özellikle de acil niteliğe sahip belirli koruma durumları konularında üst düzeyde ve katılımcı diyalog sağlanan bir forum oluşturmaya devam edecektir. 9 Mülteci statüsü dışında bırakma maddeleri uygulanırken, uygun olduğu hallerde, Güvenlik Konseyinin ilgili tüm beyanları dikkate alınacaktır.

15 Yine bu bağlamda, Devletler koruma kapsamında, özellikle kadın ve çocuklarla ilgili koruma konusuna özel dikkat göstererek, kaydettikleri başarıları ve karşılaştıkları sorunları hakkında, Daimi Komitenin düzenli yapılan toplantılarında bilgi vereceklerdir. 6. Mülteci hukukundaki gelişmeler ışığında, 1951 Sözleşmesinin uyumlu bir şekilde yorumlanması BMMYK, Küresel İstişareler çerçevesinde, uzmanların katıldığı yuvarlak masa toplantılarındaki bilgi notlarını ve karar özetlerini yayınlayacaktır. BMMYK, uluslararası hukuki standartlar, Devlet uygulamaları, içtihatlardan yola çıkarak ve uygun görüldüğü durumda Küresel İstişarelere katılan uzmanların yuvarlak masa tartışmalarında dile getirilen girdileri kullanarak, Mülteci Statüsünün Belirlenmesine Dair Prosedür ve Kriterler El Kitabına ek kılavuzlar oluşturacaktır. BMMYK, konunun gerektirmesi halinde Devletteki uygulayıcıları da dahil etmek suretiyle, uzmanlar arası tartışmalar düzenlemeye devam edecektir. BMMYK, Devletler, bölgesel kuruluşlar ve STK ları ve üniversiteleri içeren diğer ortaklar tarafından düzenlenen ya da üstlenilen mülteci hukuku odaklı girişimlere ve çalışmalara katılmaya devam edecektir. 7. Ek standartların oluşturulması Taraf Devletler Beyannamesinde, uluslararası mülteci koruma rejiminin geliştirilmesi gerekliliğinin kabulüne uygun olarak, BMMYK, Yürütme Komitesi Kararları ya da daha ileri aşamalarda belirlenebilecek araçlar gibi daha çok standarda ihtiyaç duyulan alanları belirleyecektir. 8. Mültecilere daha fazla saygı gösterilmesi Devletler, BMMYK ve diğer ilgili aktörler, mültecilere karşı olumlu ve saygılı bir tavır belirlenmesini teşvik edeceklerdir. Bu kapsamda, Siyasi liderlerin, 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolünü destekleyen temel değerlere arka çıkmasını teşvik edeceklerdir, Mültecilerin durumu konusunda sivil toplumun duyarlılığını artırmak amacıyla, (mülteci çocuklar ve gençler için el ilanları ve broşürler ve öğretmenler için kılavuzlar dahil) eğitim materyalleri ile birlikte BMMYK tarafından (örneğin Respect, Stereotypes ve Lanterna Magica kampanyaları için) geliştirilen materyaller dahil, halkı bilinçlendirmeye yönelik materyallerin daha etkili ve yaygın bir şekilde dağıtımını yapacaklardır. Devletler, mültecilerin katılımı ile, mültecilerin yapabileceği olumlu sosyal ve kültürel katkılara odaklanan halkı bilinçlendirme programları geliştirecek, bu programlarda, hoşgörü, çoğulculuk ve ortak değerleri desteklemek üzere ve bir köprü kurabilmek amacıyla kamu hizmeti duyuruları, spor, müzik, eğlence gibi eğitsel araçların daha fazla kullanımını sağlayacaktır.

16 Devletler, ırkçılık, ırk ayrımı ve sığınmacılar ile mültecileri hedefleyen yabancı düşmanlığına karşı mücadele etmek üzere önlemler alacaklardır. 9. Kabul konusunda yeterli düzenlemeler Yürütme Komitesi, uluslararası kabul politikaları için, yasal standartlardan faydalanarak, bir Yürütme Komitesi Kararı halinde, temel bir çerçeve benimsemeyi mütalaa edecektir. BMMYK, işkence ve/veya şiddet mağdurları ve engellilerin özel ihtiyaçlarını olduğu kadar toplumsal cinsiyet ve yaşa özel durumları ve özel tıbbi ihtiyaçları olanların durumunu da göz önünde bulundurarak, Sığınmacıların Kabulüne dair Kılavuzlar geliştirecektir. BMMYK, kabul düzenlemelerini denetleyecek, Yürütme Komitesine çeşitli bölgelerdeki koruma durumları konusunda hazırladığı rapora, tavsiyelerin yanı sıra, sığınmacıların karşılaştığı sorunlar dahil olmak üzere gelişmeler hakkında bilgi ilave edecektir. Devletler, uyum içerisinde, sığınmacı ve mültecilerin göz altına alınmasına karşı uygun alternatifler bulmaya çalışacak ve prensipte çocukların göz altına alınmasından kaçınacaktır. Devletler, BMMYK, STK lar ve diğer ortaklar, refakatsiz çocuk sığınmacılar ya da ailesinden ayrı düşmüş çocuk mülteci ve sığınmacıların gerektiği taktirde geçici olarak aile yanında kalmaları ya da Devlet içinden veya dışından vasiler tayin edilmesi dahil olmak üzere ihtiyaçlarını karşılamak üzere, mülteci topluluklarıyla beraber çalışacaklardır. 10. Toplu Sığınma Krizine karşı daha etkin ve öngörülebilir müdahaleler BMMYK, kendi deneyimleri ışığında en iyi olan uygulamalara eğilerek ve Devletlerin görüşlerini dikkate alarak, toplu akın durumlarında koruma kapsamında gerçekleştirilebilecek müdahaleler üzerine kapsamlı bir araştırma yapacak, 1951 Sözleşmesi ve 1969 OAU Sözleşmesine ek olarak bir başka yetkilendirici metne ihtiyaç duyulup duyulmadığını araştıracaktır. BMMYK, grup olarak varışta mülteci statüsü belirleme bağlamında ve mülteci statüsü dışında bırakma konusunda prosedür ile ilgili noktaları açığa kavuşturmak amacıyla, kılavuz ilkeler oluşturup bunları dağıtacaktır. Devletler ve BMMYK, toplu akın durumlarına acil müdahalede, hassas durumdaki gruplar kadar mülteci kadın ve çocukların özel koruma ihtiyaçlarına da hitap eden, topluma dayalı faaliyetlerin de yer almasını sağlayacaktır. 10 Devletler, Birleşmiş Milletler sistemi, özellikle de BMMYK ile birlikte, uygun görüldüğü durumlarda, gerek ülkelerin kendilerini potansiyel toplu sığınmaya karşı hazırlamaları, gerekse uluslararası toplumun yeterli ve zamanında destek vermesi açısından, erken uyarı ve beklenmedik durum planları üzerinde daha çok çalışılması için destek vereceklerdir. 10 Bunların arasında ayrılmış çocuklar, engelliler, kronik hastalar, bekar kadınlar, tek ebeveynli aileler, yaşlılar ve işkence mağdurları yer almaktadır.

17 11. Mültecilerle ilgili kayıt ve belgelendirmenin iyileştirilmesi Devletler, Mülteciler ve Sığınmacıların Kayıt Edilmesine dair Kararı (No. 91 (LII) (2001)) göz önünde bulundurarak ve verilerin kullanımı konusundaki gizlilik gerekliliklerini akılda tutarak, topraklarına ayak basan kadın ve erkek mülteci ve sığınmacıları, güvenliklerini artıracak, temel hizmetlere erişimlerini ve dolaşım özgürlüklerini sağlayacak biçimde, mümkün olduğunca hızlı ve teker teker kayıt edeceklerdir. BMMYK, Devletlerle beraber, özellikle gelişmekte olan ev sahibi Devletlerin üstlendikleri mültecilerle ilgili kayıt ve belge hazırlama işlemlerini kolaylaştırmak için, bunun öncelikle bir Devlet sorumluluğu olduğunu göz önünde tutarak, eğitim, ekipman ve materyalle ilgili maddi ve teknik destek sağlanmasına çalışacaktır. Devletler, BMMYK ve ilgili ortaklar, kampta kalan nüfusu ve gönüllü geri dönenleri kayıt edenlerin, cinsiyet ve yaşa duyarlı mülakat teknikleri dahil olmak üzere, yeterli eğitime sahip olmasını sağlayacaktır. Devletler ve diğer ilgili ortaklar, insan kaynaklarının sağlanması aracılığıyla BMMYK nin kayıt ve belgeleme sistemleri üzerinde devam eden iyileştirme çalışmalarına yardımcı olmak dahil olmak üzere, uzmanlıklarını erişilebilir kılma yollarını arayacaklardır. BMMYK, kayıt ve nüfus verilerinin yönetimi konularında işleyişle ilgili standart ve kılavuzlar yayınlayacak, 1994 Kayıt Rehberini revizyona tabi tutacak, kayıt ve veri yönetimi eğitim modülleri geliştirecektir. Ayrıca BMMYK, Devletlerin uzmanlığı ve insan kaynaklarından da faydalanarak, sahada kayıt desteğini (metodolojiler, sistemler, materyaller, eğitim ve destek misyonları) güçlendirecektir. Devletler ve BMMYK, mülteci ve sığınmacıların kimliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri işlemlerini geliştirmek için, merkezi olarak biyometrik özellikler dahil olmak üzere, yeni teknik ve araçlar kullanacak ve bunları dünya çapında standartlaşmış bir kayıt sisteminin geliştirilmesi amacıyla paylaşacaktır. Devletler, BMMYK nın desteği ve işbirliğinden yararlanarak, gerekli hallerde, medeni hal (örneğin, doğum, evlenme, boşanma, ölüm) ile ilgili gereken belgeleri hazır tutacaktır. Devletler, BMMYK ve diğer ilgili ortaklar, özel koruma ihtiyacı olan kadınlar, refakatsiz çocuk sığınmacılar ya da ailesinden ayrı düşmüş çocuk sığınmacılar, çocuklu ve tek ebeveynli aileler, engelli mülteciler ve yaşlıları belirlemek ve uygun olduğu durumlarda özel yardım ve koruma düzenlemeleri yapabilmek için kayıt verilerini kullanacaktır. 12. Mülteci hareketlerinin kaynağındaki nedenlerle ilgili kararlı müdahaleler Devletler, silahlı çatışma gibi, temelde yatan nedenlere daha büyük öncelik verecekler, ilgili devletlerarası gündemlerde bu önceliğin yer almasını sağlayacaklardır. Devletler, mevcut yolları kullanarak, dış, güvenlik, ticaret, kalkınma ve yatırım politikaları bağlamında, mülteci üreten ülkelerdeki gelişmeleri,

18 insan hakları, demokratik değerler ve iyi yönetişime verilen önemin artırılması yönünde etkileyeceklerdir. Devletler, çatışmaların çözümü, savaşın ayırdığı ülkelerde barışı koruma ve barış oluşturma konularındaki Birleşmiş Milletler çalışmalarını destekleyeceklerdir. Uluslararası ve bölgesel insan hakları kuruluşları ve kalkınmada görev alan aktörler, özellikle de insan hakları komisyonu oluşturmak isteyen, yargının ve polis kuvvetlerinin işleyişini iyileştirmek amacıyla tedbirler alan menşe ülkelere maddi ve/ya teknik destek sağlama yolu ile, insan hakları ihlalleri ve gruplar arası çatışmaların neden olduğu mülteci krizine nasıl doğrudan etki edebileceklerini araştırmaya teşvik edileceklerdir. Devletler, erken katılımı göz önünde bulundurarak, Vatansız Kişilerin Statüsüne İlişkin 1954 Sözleşmesinin ve Vatansızlık Durumunun Azaltılmasına dair 1961 Sözleşmesinin onaylanmasına tekrar gereken önemi vereceklerdir. BMMYK, Yürütme Komitesi Karar No. 78 i (XLVI) (1995) göz önünde tutarak, Devletlerden vatansızlık durumunu azaltma, vatansız kişilerin korunmasını sağlama konusunda atmış oldukları adımlarla ilgili bilgi alacak ve Yürütme Komitesine bu araştırmanın sonuçları ile vatansız kişilerin durumunu iyileştirmeye yönelik tavsiyeleri bildirecektir. BMMYK, alandaki mevcudiyeti sayesinde, gerektiği hallerde, mülteci akışına yol açabilecek durumları hafifletme konusunda bir katalizör görevi görecektir.

19 Hedef: Geniş göç hareketleri içinde mültecilerin korunması BMMYK nın mültecilere ve diğer kişilere karşı açıkça tanımlanmış sorumluluklarının kapsamına göçmenler genellikle girmemektedir. Ancak mültecilerin çoğunlukla daha geniş, karışık göç akışları içerisinde hareket ettikleri de bir gerçektir. Uygulanabilir, yasal göç seçeneklerinin yetersizliği; mülteci olmayan kişilerin, önlerindeki tek ihtimal giriş yapmak ve orada kalmak olduğunda, iltica kanalıyla ülkelere girmeye çalışmaları yolunda ek bir teşvik oluşturmaktadır. Mültecilere etkisi ve riskler düşünüldüğünde, mültecilerin, kendilerini tehlikeye atacak ve bir suç teşkil eden ticarete başvurmaları gerekmeden, koruma elde etmeleri çok önemlidir. Dolayısıyla, korumaya ihtiyacı olanların korunma elde etmesi, göç etmek isteyenlerin iltica kanalına başvurmaktan başka seçeneklere sahip olması ve kaçakçıların mevcut giriş imkanlarını kötü amaçla kullanamamaları ve bundan kazanç elde edememeleri için, BMMYK nin, yetki alanına uygun olarak vereceği destekle, iltica ve göç arasındaki ara birimin çok iyi anlaşılması ve ele alınması gerekmektedir. Geniş göç hareketleri içinde mülteci korunmasını iyileştirmek ve iltica sistemlerinin suiistimalini engellemek için beraberindeki faaliyetler ile birlikte 7 amaç aşağıda belirtilmiştir: 1. Göç yönetimi kavramının geniş bağlamı içinde korumaya erişim dahil olmak üzere sığınmacı ve mültecilerin ihtiyaçlarının daha iyi belirlenmesi ve uygun bir şekilde karşılanması Devletler, ilgili çok taraflı ve sektörler arası istişareleri dikkate alarak, göçü kontrol önlemlerinin, üzerinde mutabakata varılan uluslararası çerçeve kapsamında, koruma ihtiyaçlarının karşılanması için, mülteciler ve uluslararası korumaya ihtiyaç duymayan kişiler arasındaki ayrımı uygun bir şekilde yapabilecek, yeterli koruma önlemleri ile hafifletilmesini sağlayacaktır. Devletler, göç ve iltica konularında, göçü kontrol öncelikleri ve mülteci koruma zorunlulukları arasında uygun dengeyi kurabilecek, istihdam ve aile birleşmesi amaçları için şeffaf ve adil göç politikalarını da içine alabilecek şekilde, tutarlı bir politika gündemi geliştireceklerdir. BMMYK;Devletler, devletlerarası kuruluşlar ve STK lar için eğitim paketleri ile birlikte, Durdurma Tedbirlerine Yönelik Koruyucu Kılavuz İlkeler geliştirecektir. Yürütme Komitesi, durdurma tedbirleri içinde yer alan koruyucu ilkeler konusunda bir Karar çıkarmayı düşünecektir. BMMYK, Devletler ve diğer aktörler (örneğin Uluslararası Denizcilik Örgütü), sığınmacı ve mültecilerin denizde kurtarılması bağlamında, kurtarma kapsamında, kurtarılanların karaya çıkarılması ve bulunması gereken çözümler de dahil olmak üzere sorumlulukları konusunda ortak anlayışa varmaya çalışacaklardır. Göç yönetiminin geniş bağlamı içinde Devletler, 1990 tarihli Göçmen İşçiler ve Ailelerinin Haklarının Korunmasına dair Birleşmiş Milletler

20 Sözleşmesi ile ilgili Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmelerine taraf olmayı düşüneceklerdir. 2. Kaçakçılık ve kaçırmaya karşı mücadelede uluslararası çabaların kuvvetlendirilmesi Devletler, Sınır Ötesi Organize Suçla Müdahaleye Dair 2000 Yılı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ve onun Protokollerine (Göçmenlerin, Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Kaçırılmasına Karşı Protokol; Özellikle ve Kadın ve Çocuklara Yönelik İnsan Kaçakçılığını Önleme, Bastırma ve Cezalandırmaya İlişkin Protokol) taraf olmayı düşünecektir. Devletler, kendi iltica süreçlerinin, kaçırılan insanlardan, özellikle de iltica talebini açıkça temelsiz olmayan gerekçelere dayandıran kadın ve kızlardan gelen başvurulara açık olmasını sağlayacaklardır. Devletler, insan kaçakçılığı yapanlar ve insan kaçıranlara karşı cezaları yayınlayacaklardır. BMMYK, kaçırılmış çocukların koruma ihtiyacına odaklanan uzmanlar toplantısı düzenlemek konusunda araştırma yapacaktır. 3. İltica ve göç arasındaki bağlantı üzerine daha iyi veri toplanması ve araştırma yapılması Devletler, göç akışlarının boyutu, tipi ve oluşumu üzerine daha detaylı, karşılaştırılabilir, toplumsal cinsiyet ve yaşa göre ayrılmış istatistikler oluşturacaklar, sorunun nitel analizin yapacaklar ve bu tür uluslararası hareketlerin nedenleri ve yaygınlığını aydınlatacaklardır. Devletler, özellikle, revize edilmiş Uluslararası Göç İstatistikleri konusundaki Birleşmiş Milletler Tavsiyelerine (New York, 1998) göre verileri bir cetvel haline getirmeyi düşüneceklerdir. Devletler; kaçakçılık, seyahat güzergahları vb. de dahil olmak üzere, belgelendirilmemiş göç hareketleri ve düzensiz yer değiştirenler hakkındaki bilgilerin toplanması ve paylaşılmasına ilişkin yöntemleri inceleyecektir. Bu kapsamda, Uluslararası Göç Örgütü (IOM), ilgili Devletler ve hükümetler arası kuruluşlarla istişarelerde bulunarak itici ve çekici etkenler de dahil olmak üzere göç dinamikleri hakkında detaylı bir çalışma gerçekleştirmek üzere teşvik edilecektir. BMMYK ve IOM, yetki alanları içerisindeki bölgeler için gerçekleştirilen benzer çalışmalar ya da yayınlanmış olan mevcut verileri bölgesel ve diğer kuruluşlarlar 11 ile birlikte araştıracaktır. 4. Düzensiz ya da ikincil hareketlerin azaltılması BMMYK, ilgili ortaklarla işbirliği içerisinde ve Koruma Sağladıkları Bir Ülkeden Düzensiz Bir Şekilde Göç Eden Mülteci ve Sığınmacı Sorununa 11 Mülteciler, Yerinden Edilmiş Kişiler ve Göçmenler Hakkında Asya Pasifik İstişareleri (APC), Avrupa Konseyi, Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Ekonomik İşbirliği Örgütü (ECO), Avrupa Birliği (EU), Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya İltica, Mülteci ve Göç Politikalarına İlişkin Hükümetler Arası İstişareler (IGC), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (OSCE), Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı(SAARC) ve Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) gibi.