Komut Örnek Açıklama abiword adduser alias apropos batch bzip2 cat cdrecord chattr chfn chgrp chmod chown clear cmp compare compress cpio cpkgtool

Transkript

1 Komut Örnek Açıklama abiword Word belgelerini düzenler adduser adduser dsoneil Bu komut sisteme otomatik olarak yeni kullanıcı ekler Değişmesi gerektiği durumda Bash scripti /usr/sbin dizininde bulunur alias alias help=man Bir komutu farklı adlandırmaya yarar alias long=ls -al Bir alias aynı zamanda komut satırı özelliklerini de içerebilir Alias tanımı.login dosyasında olmadığı sürece geçiçidir apropos apropos keyword Keyword aramasına göre komut adlarını görüntüler at at 1:23 lp /home/index.html at komutu belirli bir zamanda komutları listeler (ör. 1:23) at 1:50 echo Ip Job Done Bu kullanım 1:50'de Ip Job Done mesajını görüntüleyecektir at -l Plânlanmış tüm görevleri görüntüler; atq komutunun aliasıdır at -d numaralı görevi sonlandırır; atrm komutunun aliasıdır batch bzip2 Dosyaların bzip2 ile sıkıştırılmasını sağlar cat cat /etc/dosyaadi Ekrana belirli dosyayı görüntüler cat dosya.a > dosya.b dosya.a'yı dosya.b'ye ekler cd cd /home/dsoneil Belirli dizine gitmeyi sağlar cd ~kullaniciadi Belirlenen kullanıcının home dizinine gitmeyi sağlar cdrecord CD ye verilerin yazılmasını sağlar chattr Dosyanın ayrıntılı özelliklerinin değiştirilmesini sağlar chfn chfn dsoneil Kullanıcı üzerinde parmak bilgilerini değiştirmeye yarar chgrp Dosyanın bulunduğu grubun değişikliğini sağlar chmod chmod 666 dosyaadi Bu komut dosyaadi'na Okuma-Yazma yetkisini verir chmod 777 dosyaadi Bu komut dosyaadi'na Okuma-Yazma-Çalıştırma yetkisini verir chmod a=rwx dosya Bu komut tüm kullanıcılara Okuma-Yazma-Çalıştırma yetkisini verir chown chown dso /home/html Bu komut belirlenen dizinin sahibini dso olarak değiştirir chown dso /home/dosya.a Bu komut belirlenen dosyanın sahibini dso olarak değiştirir clear clear Bu komut ekranı temizler cmp cmp -s dosya.a dosya.b Herhangi bir türdeki dosyayı kıyaslar -s özelliği dosyalar aynı ise hiçbir değer döndürmez compare Sıralı dosyaları kıyaslar compress Dosyaların sıkıştırılmasını sağlar (UNIX) cp cp dosya.a dosya.b Bu komut dosya.a'nın dosya.b şeklindeki bir kopyasını oluşturur cpio ls /home cpio -o > /root /home dizinindeki dosyaları /root dizinine kopyalar cpio -it < /root > bk.indx Tüm dosyaları /root dizinine aktarır ve bk.indx adında index dosyası oluşturur cpkgtool installpkg, removepkg, makepkg için grafik arayüz cron cut Dosya içindeki sütunları çıkarır df df -h Tüm takılı sistemlerin toplam boyutu, kullanılan ve boş alanlarını görüntüler du du -k /home/html Belirlenen yol üzerinde kullanılan disk alanının toplamını kb olarak görüntüler du -k /home/html/dosya.a Belirlenen dosyanın kullanılan disk alanının toplamını görüntüler dump Diskin geri yüklenmesini sağlar diff Dosyaları satırlarıyla kıyaslar emacs Metin editörü fdformat fdformat /dev/fd0 fd0 sürücüsündeki floppy cihazının düşük seviye formatı fdformat /dev/fd0h1440 Çift Taraflı Yüksek Ölçekli diski formatlar file file dosya.a Bu komut dosya.a'nın hani türde olduğunu bulmaya çalışır file -z dosya.a.tar Sıkıştırılmış bir dosyanın türünü öğrenebilmek için içine bakar file -L dosya.a Sembolik linkleri takip ederek dosyanın türünü öğrenmeye çalışır find find /path -name passwd Belirli bir dizgeyi (passwd) belirli bir dizin içinde (/path) aratır Dizgeyi içeren tüm dosya veya dizinler ekranda görüntülenir finger finger UNIX sistemine en son giren tüm kullanıcıları listeler free free -t -o Sistem bellek kullanımının bir görüntüsünü yakalar fsck fsck /hda Dosya sistemi tarama ve düzeltme (file system check and repair) git

2 gnumeric Excel belgelerini düzenler grep cat /etc/passwd grep dso Belirlenen ifadeyi arar Bu durumda tüm örneklerde /etc/passwd 'daki dso dosyası görüntülenir grep -i Örnek /home/dsoneil -i özelliği harf duyarlıdır groupadd groupadd sudos Sistemde sudos adında yeni bir grup oluşturur groups groups Sistemde hangi grupa dâhil olduğunuzu görüntüler gv Postscript/PDF dosyalarını görüntüler gzip gzip dosya.a dosya.a dosyasını zip formatında sıkıştırır ve dosya.a.gz uzantısını verir gzip -d dosya.a.gz dosya.a.gz dosyasını çıkarır tar -zxvf dosya.a.tar.qz z bayrağı tar dosyasını çıkarmaya yarar head Dosyanın başlığını görüntüler host Alan Adı Sunucusunu görüntüler (DNS) hostname Host adını görüntüler veya adlandırır ifconfig ifconfig eth0 Tanımlı arayüzün durumunu görüntüler ifconfig eth0 up Bu bayrak arayüzün etkinleştirilmesini sağlar ifconfig eth up eth1'in IP adresiyle etkinleşmesini sağlar insmod Root tarafından modüler aygıt sürücülerini yüklemek için kullanılır installpkg installpkg -r paket.tgz Belirlenen adla Slackware paketini yükler removepkg removepkg -copy paket Adlandırılan paketi siler fakat /tmp dizinine kopyalanır rpm2targz rpm2targz dosya.rpm RPM dosyasını Slackware.tgz paketine dönüştürür upgradepkg upgradepkg packegename.tgz Slackware paketini günceller ve eski veya kullanılmayanları siler jobs jobs Sistemde anlık olarak çalışan tüm görevleri listeler kernelcfg Kernel modüllerini ekleyen ve silen GUI kill kill 2587 İşlemi id numarası ile sonlandırır kill bayrağı işlemin sonlanmasını zorlar last last -300 Sisteme son -x girişteki kullanıcı adı, yer, login ve logoff zamanını görüntüler. last -5 username lastlog lastlog Sisteme tüm kullanıcıları kaç kez giriş yaptıklarını/yapmak istediklerini görüntüler less less /html/index.html Ekranın bir zamandaki hâlini görüntüler. ln ln -s /usr/dso./home/html İlk dizinden ikinci dizine soft link sağlar. (sağdan sola) locate locate wordperfect Belirlenen dosyayı konumlandırır ve dizin yolunu görüntüler lpr lpr /home/html/index.html index.html dosyasının yazıcıdan çıktısını alır lprm lprm 12 Görevi 12 olan çıktı listesindeki görevi iptal eder lpq lpq Çıktı listesinin içeriğini görüntüler ls ls -al Tüm dosyaları bilgileriyle birlikte listeler ls -F Dizinleri /, çalıştırılabilir dosyaları * ve sembolik ile gösterir lasttr Dosya özelliklerini listeler lsmod Çalışmakta olan kernel modüllerini görüntüler make make mrproper Geliştirici ekipi tarafından boş bırakılan çöpleri temizler make xconfig Sistem ve sürücü gereklilikleri hakkında sorular sorar make dep Kullanılan bağlılıkları görüntüler make clean Çevrede bulunan gerekmeyen dosyaları temizlemek için kullanılır make bzimage Yeni kernelin derlenme işlemini başlatır make lnx Kaynağın GNU/Linux sistemi altında derleneceğini belirler make install make komutundan sonra derlenmiş ikili dosyaları dizinlerine yükler Yüklü programların logunu almak için: make install > /root/install_logs/program man man vi Manual dosyasının belirli kısmını vi editöründe görüntüler. md5sum Toplam denetimini hesaplar mkdir mkdir pascal Bulunulan dizin içinde pascal adında bir dizin oluşturur mkfs mkfs -t msdos -c -v /dos-drive Bir partisyonu formatlar ve üzerine yeni sistem yükler mkfs -t xfs -c -v /home -t sistem türünü belirler, -v verbose çıktısını verir, -c kötü blokları denetler more more /home/html/index.htm Belirli dosyayı sayfalandırır öyle ki satır satır görüntülemek mümkündür. mount mount -t msdos /dev/hda /dos Sabit Diskteki msdos partisyonunu /dos dizininde açar mount -t iso9660/dev/sr0 /cd CD-ROM'u /cd dizininde açar mount -t msdos /dev/fd0 /mnt Floppy Sürücüsünü msdos dosya sistemiyle /mnt dizinde açar mount -a /etc/fstab /etc/fstab dizinindeki tüm dosya sistemlerini açmaya çalışır

3 mv mv./home/dosya/./dso/dosya Belirli dosyayı farklı dizine taşır nice nice -5 sort bir.a > iki.a Bir işlemin başlamadan önceki önceliğini sağlar. Tüm işlemler 10 ile başlar. nl Satır sayısını görüntüler nohup Çıkış yaptıktan sonra işlemlerin devam etmesini sağlar od İkili veriyi görüntüler passwd passwd Şifre programını çalıştırarak şifrelerin değiştirilmesini sağlar paste Dosya içindeki sütunlara ekleme yapar ping Host un erişilebilirliğini denetler ps ps Çalışmakta olan tüm işlemleri listeler ps -ef grep dsoneil dsoneil kullanıcısında çalışan tüm işlemleri listeler pstree pstree -p Çalışan işlemleri bir ağaç yapısında görüntüler pwd pwd Bulunulan dizini görüntüler quota quota Kullanıcıların kotalarını görüntüler renice renice işlemi için önceliği ayarlar (5 önceliği düşürmektedir) restore Geri yüklenmiş diski görüntüler rm rm dosya.a Bulunulan dizindeki dosya.a dosyasını siler rm -i dosya.a Silinmesi istenen dosyayı silmeden önce uyarı verir rm -r /home/dso Belirtilen dizini içindekileriyle birlikte siler rmdir rmdir pascal Boş dizini siler, boş değilse uyarı verir rmdir -r pascal Belirtilen dizini içindekileriyle birlikte siler route route -n Linux Kernel IP yönlendirme tablosunu görüntüler route add -net eth0 Sistemin hangi ağa yönlendirileceğini diğer sistemlere belirtir route add default gw eth0 Gateway in nerede olduğunu sisteme aktarır rpm rpm -i file.2.0-i386.rpm RPM dosyasını açar rpm -U file.2.0-i386.rpm Yüklü olan RPM paketini günceller rpm -i force file.rpm Paketin yeniden yüklenmesini sağlar rpm -e file.2.0-i386.rpm RPM paketini siler rpm -i nodeps file.rpm Bu komut no dependencies bayrağını kullanır rpm -qa Yüklü olan tüm paketleri görüntüler rpm -qa grep gtk gtk adlı yüklü olan tüm paketleri görüntüler rpm -qi file.2.0-i386.rpm Yüklenmesi istenen paket hakkında bilgilendirmeyi sağlar rpm rebuild file.2.0.rpm Paketin yeniden yüklenmesini sağlar su su kullaniciadi Superuser haklarına erişimi sağlar. shutdown shutdown -t Sisteme giren tüm kullanıcıları sistemin 10:00 da kapatılacağı bilgisini verir shutdown -r -t Sistemi 20:00 da yeniden başlatır shutdown -t +10 bye Sistemi 10 dakika içinde bye mesajı ile kapatır shutdown -f Sistemin hızlı bir şekilde yeniden başlatılmasını sağlar sleep Bir süreliğine bekletilir slocate Dosyaları index aracılığıyla konumlandırır sort Satırları sıralar stat Dosya özelliklerini görütüler sync Diskin ön belleğini boşaltır tail Dosya sonunu görüntüler tar tar -cf /user/dso /home /home dizinini /user/dso dizinine kopyalar tar cvf /backup.tar /dso dso içindeki herşeyin tar arşivini oluşturur tar -xvf file.a.tar tar arşivini açar tar -tvf file.a.tar more tar arşivinde dizin olup olmadığını denetler tar -zxvf file.a.tgz gzip kullanmak yerine dosyayı tek seferde açar top M: bellek bilgisi P: işlemci bilgisi Sistem hakkında tüm bilgileri görüntüler (q: çıkış) touch touch dosya.a dosya.a dosyasını oluşturur umask Dosya korumaları varsayılan olarak ayarlanır uname uname -a Sistemde kullanılan Linux çekirdeğini görüntüler uniq Aynı satırları konumlandırır updatedb locate veritabanını günceller uptime Sistemin çalışmasını görüntüler

4 userdel userdel -r dsoneil Sistemde dsoneil kullanıcısını siler vim Metin editörü w Unix sistemine giriş yapmış tüm kullanıcıları ayrıntılarıyla listeler wc Byte/word/satır sayısını sayar whereis Standart dosyaları konumlandırır which which -a dosya Bulunulan yol üzerindeki tüm alt dizinlerde dosya adlı dosyaları bulur who Anlık olarak sistemde bulunan kullanıcıları görüntüler whoami Kullanıcı adını görüntüler whois Alan adı sorgusu gerçekleştirir xdvi TeX DVI dosyalarını görüntüler xxd İkili veriyi görüntüler zip Dosyaların zip ile sıkıştırılmasını sağlar

5 r