A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir. İrfan VURAL Yeminli Mali Müşavir

Transkript

1 A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir İrfan VURAL Yeminli Mali Müşavir Ankara, 2014

2

3 KURUMLAR VERG S BEYANNAME DÜZENLEME REHBER A.MURAT YILDIZ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR İRFAN VURAL YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR Ankara 2014

4 Yönetim Yeri ve Yazışma Adresi ANKARA SMMM ODASI Kumrular Caddesi No: 26 Kızılay/ANKARA Tel : (0850) Faks : (0312) web: e-posta: asmmmmo@asmmmo.org.tr Copyright: Tüm hakları saklıdır. Bu kitabın tamamı ya da bir kısmı 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası nın ilgili hükümleri uyarınca, yazarın izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz, özetlenemez, yayınlanamaz, depolanamaz. Kaynak gösterilmek koşuluyla alıntı yapılabilir. ANKARA SMMM ODASI Yayın No: 89 Ankara, Mart 2014 Odamız kitaplarında yer alan yazılarda ileri sürülen görüşler yalnızca yazarlarına aittir. Yayıncı kuruluş Ankara SMMM Odası nı bağlamaz.

5 SUNUŞ Arası son on yıllık dönemde Kurumlar vergisi mükellefi ten a çıkmış ve sisteme 10 yıl içerisinde mükellef eklenmiş, mükellef sayısındaki artış % 9 civarında kalmıştır.. Yıla vurulduğunda artış oranı her yıl yüzde birin altında olduğu görülmektedir. Yeni Türk Ticaret Kanununun tek kişilik şirket kurulması kolaylığını sisteme entegre etmiş olmasına rağmen mükellef sayısında beklenen artış gerçekleşmemiştir. Yeni TTK nın yayımlanma aşamasında basit işlemler için bile ağır para cezalarının yanı sıra hürriyeti bağlayıcı cezaların öngörülmüş olması sisteme karşı bir çekiniklik duygusu oluşmasına yol açmıştır. Daha sonra 6335 sayılı kanunla gerekli düzeltme işlemleri yapılmasına rağmen kurumlar vergisi mükellefiyetine girme direnci oluşmuştur. 1 Ocak 2006 tarihinde yürürlüğe giren 5520 Sawyılı Kurumlar Vergisi Kanunu çağdaş bir yaklaşımla kurumların vergilendirilmesini ele almış ve sistemi oldukça basitleştirmiştir. Ancak Transfer Fiyatlandırılması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı ilişkili kişi kavramını açıklarken sistemi aşırı şekilde zorlamıştır. Buna rağmen yayımlanan 1 sıra Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan en anlaşılır ve güzel tebliğ olmuştur. Tebliğin bölümlerinin kanundaki madde numaralarına göre dizayn edilmiş olması hangi konunun hangi bölümde bulunacağı konusunda kolaylık sağlamasının yanı sıra örneklerle açıklanmış olması ayrı bir kolaylık ve anlaşılırlık sağlamaktadır. Tebliğde emeği geçenlere teşekkürü borç biliyoruz. Bu çalışmanın diğer vergi kanunları için de yapılması gerekmektedir. Zira Vergi Usul Kanunu ile ilgili 434 tebliğ, 67 sirküler, Gelir Vergisi Kanunu ile ilgili 286 tebliğ ve 95 sirküler yayımlanmış bulunmaktadır. Vergi Usulde herhangi bir konuda bilgi arandığında bu bilginin hangi tebliğde ya da hangi sirkülerde yer aldığı konusunda bir kılavuz bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi tebliğindeki sistemin buraya uygulanması belki zor olacaktır. Bunun için en azından aynı konuları içeren tebliğlerin birleştirilerek ayrı ayrı birkaç tebliğ çıkarılması sadece bizler açısından değil Maliye bakanlığı çalışanları ve konuya ilgi duyan diğer kesimler için de büyük bir kolaylık sağlayacaktır. Örneğin Mükellefin ödevleri ayrı bir tebliğde, cezalar ayrı bir

6 tebliğde, değerlemeye ilişkin konular ayrı bir tebliğde toplanabilir. Bu işlem diğer vergi kanunları için de yapılmalıdır. Bu konuda Mali İdarenin yeni bir çalışma yapması beklentilerimiz arasında yer almaktadır. Yıllardır hiçbir karşılık gözetmeksizin emeğini ve bilgisini sadece bizimle değil diğer odalar ve tüm meslek camiasıyla paylaşan YMM Sayın A.Murat YILDIZ ve YMM Sayın İrfan VURAL a İçtenlikle teşekkürü bir borç bilirim. Kurumlar Vergisi beyannamesi gibi zor bir beyannamenin hazırlanması sürecinde tüm meslek mensuplarınıza, şahsım ve Yönetim Kurulu adına kolaylıklar ve başarılar diliyorum. Saygılarımla. Mehmet OKKALI Ankara SMMM Odası Başkanı

7 ÖNSÖZ Ülkelerin sahip oldukları vergi sistemleri ülke ekonomisinin gelişmesi ve aynı zamanda sosyal adaletin sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır. Adaletli bir vergi sistemi daha çok vergi gelirinin toplandığı bir sistem olmaktan ziyade ekonomideki yatırım ve istihdamı arttırıcı, kaynak kullanımını olumlu yönde etkileyen, gelir dağılımının adil bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan bir sistem olmalıdır. Elli yılı aşkın bir süredir ülkemizde yürürlükte bulunan ve kazanç vergileri içerisinde önemli bir yere sahip olan kurumlar vergisi de makro ekonomik amaçlara ulaşmada ve sosyal adaletin sağlanmasında büyük bir öneme sahiptir. Aralık 2013 sonu itibariyle kurumlar vergisi mükellefinin bulunduğu ülkemizde kurumlar vergisinin genel bütçe vergi gelirleri içinde yaklaşık % 8,6 dır. Türk vergi sisteminin köşe taşlarından biri olan kurumlar vergisi, 1950 yılından itibaren 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile uygulana gelmiş ve 21 Haziran 2006 tarihinde yayımlanarak 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile de önemli ve köklü değişikliklere uğramıştır. Öte yandan, kurum kazançlarının vergilendirilmesi ile ilgili esaslar sadece Kurumlar Vergisi Kanunu nda yer almayıp; aynı zamanda Gelir Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve bazı özel kanunlarda da kurumlar vergisi ile ilgili özel düzenlemeler yer almaktadır. Bu kitabımızda, 2013 hesap döneminde kurumlar vergisi mükelleflerince elde edilen kurumlar vergisine tabi kazançların hesaplanması ve beyanına ilişkin olarak yukarıda belirtilen kanunlar ve ilgili mevzuat çerçevesinde yol gösterici açıklamalar yapılmaya çalışılmıştır. Açıklamalarımızda mevzuat hükümlerinin yanı sıra, özellikle son dönemlerde verilen özelgeler de dikkate alınarak tartışmalı konulara açıklık getirilmeye çalışılmış ve uygulayıcıların karşılaşabilecekleri terddütlü konularda vergi idaresinin bakış açısının ne olabileceğine dair fikir verilmiştir. Kitabımız, en az hacimle, en fazla bilgiyi verme yaklaşımıyla hazırlanmış olup, açıklamalarımızda mümkün olduğunca yalın ve anlaşılabilir bir dil kullanılmış, gereksiz ve detaylı açıklamalardan kaçınılmıştır. Ayrıca özellikli konularla ilgili olarak örneklere yer verilerek açıklamalarımız desteklenmiştir. Bu yönüyle, elinizde bulunan Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi isimli kitabımızın kurumlar vergisi beyannameleri düzenlenirken pratik ve aynı zamanda yol gösterici bir başvuru kaynağı olarak değerlendirilmesini umuyoruz. Diğer taraftan tüm Türkiye bazında 2012 yılı kurum kazançlarına ilişkin 2013 yılı Nisan ayı içerisinde verilen kurumlar vergisi beyannameleri esas alınarak oluşturulan kümülatif Türkiye kurumlar vergisi beyannamesi özeti ile faaliyet konuları itibariyle mükellefler adına tahakkuk eden kurumlar vergisi ortalamalarına siz değerli okuyucularımıza fikir vermesi açısından özetle aşağıda yer verilmiş bulunmaktadır.

8 Okuyucularına yararlı olması dilek ve hedefiyle yaptığımız bu çalışmanın sizlere ulaşmasına vesile olan Ankara Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı Mehmet OKKALI başta olmak üzere tüm yönetim kurulu üyelerine ve kitabımızın yayımlanmasında emeği geçenlere teşekkürlerimizi sunarız. Ankara, A.Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir İrfan VURAL Yeminli Mali Müşavir

9 2012 DÖNEMİ KURUMLAR VERGİSİ BİLGİLERİ ( Vergi Bildirimi ) (TL) Dönem Safi Kurum Kazancı ,31 KVK nın 32/A Md.Kap. İndirimli Kurumlar Vergisine Tabi Matrah ,89 KVK nın Geçici 4.Md.Kap. İndirimli Kurumlar Vergisine Tabi Matrah ,23 Genel Orana Tabi Matrah ,74 İşletmeden Çekilen Enflasyon Düzeltmesi Farkları ,05 Gelecek Yıla Devreden Cari Yıl Zararları Safi Kurum Kazancının Türkiye Dışında Elde Edilen Kısmı ,04 VERGİ BİLDİRİMİ Kurumlar Vergisi Matrahı ,31 Hesaplanan Kurumlar Vergisi ,37 MAHSUP EDİLECEK VERGİLER Türü Mükellef S. Tutarı 501 Yabancı Ülkelerde Ödenen Vergilerden Mahsup Edilecek Kısım , Yıl İçinde Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler , Geçici Vergi ,97 Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı ,23 Yabancı Ülkelerde Ödenen Vergilerden Cari Yılda Mahsup Edilmeyip Gelecek Yıla Dev.Kısım ,70 Ödenmesi Gereken Kurumlar Vergisi ,59 İadesi Gereken Kurumlar Vergisi ve / veya Geçici Vergi ,01 İadesi Gereken Kurumlar Vergisi ,93 İadesi Gereken Geçici Vergi ,08 Damga Vergisi ,80 ( Kazanç ve İlaveler ) (TL) Ticari Bilanço Kârı ,03 Ticari Bilanço Zararı ,36 İLAVELER İlave Türü Mükellef S. Tutarı 201 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler , , Önceki Yıl Ayrılan Finansman Fonu 796, ,03 TOPLAM ,93 ZARAR OLSA DAHİ İNDİRİLECEK İSTİSNA ve İNDİRİMLER Türü Mükellef S. Tutarı 301 İştirak Kazançları (K.V.K Mad. 5/1-a) , Yatırım Fon ve Ortaklığı Portföy İşletmeciliği Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-d) ,57

10 304 Yurt Dışı İnşaat Onarma, Montaj ve Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlar (K.V.K. Mad ,07 5/1-h) 305 Eğ. ve Öğ. Kur. ile Rehabilitasyon Mrk. Kazançları (K.V.K. Mad. 5/1-ı) , Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlar , Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazançlar , Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden Ve Devrinden Sağlanan Kazançlar , Yurtdışı İştirak Kazançları (K.V.K. Mad. 5/1-b) , Tam Mükellef Anonim Şirketlerin Yurtdışı İştirak Hisseleri Satış Kazançları (K.V.K. Mad. 5/1-c) , Emisyon Primi Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-ç) , Taşınmaz ve İşt. His. İle Kurucu Sen., İnt. Sen. ve R. Hakları Stş. Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-e) , Bankl. veya TMSF ye Borçlu Durumda Olan Kurumların Taş. Ve İşt. His. ile Kur. Sen., İnt. Sen ,49 ve R.Hakları Sat. Kaz. (K.V.K. Mad. 5/1-f) 322 Yurtdışı Şube Kazançları (K.V.K. Mad. 5/1-g) , Yabancı Fon Kazançlarının Vergilendirilmesinde yönetici şirketlere ilişkin istisna(kvk Mad.5/A/3) , Diğer İndirimler ve İstisnalar ,85 TOPLAM ,05 Kâr ve İlaveler Toplamı ,96 Cari Yıla Ait Zarar,İstisna ve İndirimler Toplamı ,41 ZARAR ,85 KÂR ,40 Diğer Geçmiş Yıl Zararları ,07 İstisnadan Kaynaklanan Geçmiş Yıl Zararları ,28 Mahsup Edilecek Toplam Geçmiş Yıl Zararları ,35 İndirime Esas Tutar ,86 KAZANCIN BULUNMASI HALİNDE İNDİRİLECEK İSTİSNA ve İNDİRİMLER Türü Mükellef S. Tutarı 401 Risturnlar (K.V.K. Mad. 5/1-i) , Bağış ve Yardımlar (K.V.K. Mad. 10/1-c) , Eğitim ve Sağlık Tesisleri ile Yurt İnşaatına İlişkin Bağış ve Yardımlar (K.V.K. Mad. 10/1-ç) , Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yardımlar (K.V.K. Mad. 10/1-d) , Sponsorluk Harcamaları (K.V.K. Mad. 10/1-b) , Yatırım İndirimi İstisnası , BKK Uyarınca Başbakanlık Aracılığıyla Yapılan Bağış ve Yardımlar (K.V.K. Mad. 10/1-e) , Ar-Ge İndirimi (K.V.K. Mad. 10/1-a) , Ar-Ge İndirimi (5746 Sayılı Kanun Mad. 3) , Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar (KVK Mad. 10/1-f) , Diğer İndirimler ,78 TOPLAM ,54

11 ( Geçmiş Yıl Zararları ) Yıl Tip Mükellef S. Zarar 2007 İstisnadan Kaynaklanan Zararlar , Diğer Zararlar , İstisnadan Kaynaklanan Zararlar , Diğer Zararlar , İstisnadan Kaynaklanan Zararlar , Diğer Zararlar , İstisnadan Kaynaklanan Zararlar , Diğer Zararlar , İstisnadan Kaynaklanan Zararlar , Diğer Zararlar ,10 TOPLAM ,28 (Ek Bilgiler) Gelecek Yıla Devreden AR-GE İndirimi (KVK Md. 10/1-a) ,02 Gelecek Yıla Devreden AR-GE İndirimi (5746 Sayılı Kanun Md.3) ,65 Gelecek Yıla Devreden Toplam AR-GE İndirimi ,67 GVK Mülga Md.19 Kapsamında Gelecek Yıla Devreden Yatırım İndirimi İstisnası ,24 GVK Geç.Md.61 e GöreTevkifata Tabi Gelecek Yıla Devreden Yatırım İndirimi İstisnası ,97 Gelecek Yıla Devreden Toplam Yatırım İndirimi İstisnası ,21 (TL)

12 2012 DÖNEMİ KURUMLAR VERGİSİNİN SEÇİLMİŞ FAALİYET GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI MÜKELLEF MATRAH HESAPLANAN VERGİ ADEDİ Yüzdesi Yüzdesi Ortalaması Yüzdesi Ortalaması FAALİYET GRUPLARI TÜM MÜKELLEFLER ,00 100, ,53 100, ,58 AKARYAKIT TİCARET ,78 1, ,06 1, ,78 ALTIN İMALAT VE TİC ,91 0, ,05 0, ,46 AYAKKABI İMALİ ,17 0, ,89 0, ,09 AYAKKABI TOPTAN, PERAKENDE ,32 0, ,95 0, ,07 BAKKALİYE VE SÜPERMARKET ,63 0, ,89 0, ,71 BANKALAR 120 0,02 26, ,75 26, ,95 BİNA İNŞAAT ,20 0, ,16 0, ,27 OTELLER-MOTELLER ,17 0, ,28 0, ,85 DETERJAN SANAYİİ (İMALAT) 424 0,07 0, ,57 0, ,63 DETERJAN SANAYİİ (TİCARET) ,28 0, ,10 0, ,82 DEMİR ÇELİK (TİCARET) ,23 0, ,84 0, ,54 DEMİR ÇELİK (İMALAT) ,32 0, ,04 0, ,67 DERİ İMALİ 394 0,06 0, ,98 0, ,27 DERİ TİCARETİ 582 0,09 0, ,78 0, ,56 DERİDEN MAMUL EŞYA İMALİ ,21 0, ,98 0, ,20 DERİDEN MAMUL EŞYA SATIŞI 887 0,14 0, ,99 0, ,82 ECZA VE İLAÇ DEPOLARI ,50 0, ,53 0, ,03 FIRINLAR ,79 0, ,72 0, ,74 ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ (İMALAT) ,19 0, ,81 0, ,79 ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ (TOPTAN- PERAKENDE) ,29 0, ,41 0, ,16 DİŞ KLİNİKLERİ ,23 0, ,41 0, ,28 DİŞ PROTEZ VE LABORATUVARLARI 609 0,10 0, ,30 0, ,09 DOKTOR MUAYENEHANELERİ ,24 0, ,88 0, ,78 MİMAR MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ ,33 0, ,83 0, ,34 SEYAHAT VE TURİZM İŞLETMESİ ,14 0, ,97 0, ,16 TOPRAK SANAYİİ ,17 0, ,46 0, ,48 UN İMALİ VE SATIŞI ,25 0, ,21 0, ,32 ÇIRÇIRLAMA SANAYİİ 457 0,07 0, ,97 0, ,79 MENSUCAT SANAYİİ (İPLİK VE İMALAT) ,22 0, ,66 0, ,43 MENSUCAT SANAYİİ (KUMAŞ) ,09 0, ,75 0, ,76 MENSUCAT SANAYİİ (KUMAŞTAN YAPILAN EŞYA) ,06 0, ,22 0, ,89 MOBİLYA ,68 0, ,47 0, ,03 LOKANTALAR ,89 0, ,53 0, ,91 KÜRK İMALİ TOPTAN VE PERAKENDE 109 0,02 0, ,60 0, ,72 İNŞAAT MALZEMELERİ TOPTAN VE PERAKENDE ,70 1, ,52 1, ,49 İNŞAAT VE BAYINDIRLIK İŞLERİ ,01 4, ,10 4, ,41 İHRACAT VE İTHALAT ,85 0, ,29 0, ,08 ET VE ETTEN MAMUL MADDELER (İMALAT - TİCARET) ,39 0, ,69 0, ,04 KONFEKSİYON (İMALAT) ,28 0, ,31 0, ,76 KONFEKSİYON (PERAKENDE) ,93 0, ,53 0, ,78 KONFEKSİYON (TOPTAN) ,89 0, ,50 0, ,43 YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER VE MUHASEBECİLER ,38 0, ,24 0, ,08 SANATSAL FAALİYETLER 577 0,09 0, ,29 0, ,06 DİĞER FAALİYET GRUPLARI ,61 54, ,45 54, ,41 A.Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir

13 TABLO 1: TÜRKİYE KÜMÜLATİF GELİR VERGİSİ BEYANNAME BİLGİLERİ 2012 DÖNEMİ GELİR VERGİSİ BİLGİLERİ Mük.Say. Zarar Mük.Say. Kâr Ticari Kazançlar , ,78 Zirai Kazançlar , ,62 Serbest Meslek Kazançları , ,11 Ücretler ,74 Gayri Menkul Sermaye İratları , ,78 Menkul Sermaye İratları ,36 Diğer Kazanç ve İratlar ,06 TOPLAM , ,45 ZARAR ,16 KÂR ,07 Mahsup Edilecek Geçmiş Yıl Zararları Toplamı ,09 BEYAN EDİLECEK GELİRLERDEN İNDİRİM İndirim Türü Mük.Say. İndirim Tutarı Bireysel Emeklilik Katkı Payı ,98 Şahıs Sigorta Primi ,82 Eğitim ve Sağlık Harcamaları ,10 Eğitim ve Sağlık Tesisleri ile Dini Tesislere İlişkin Bağış ve Yardımlar ,88 Gıda Bankacılığı Kapsamındaki Bağış ve Yardımlar ,49 Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yardımlar ,01 Sponsorluk Harcamaları ,80 AR-GE İndirimi (GVK 89/9 a göre) ,80 AR-GE İndirimi (5746 Sayılı Kanuna Göre) ,92 BKK Uyarınca Başbakanlık Aracılığıyla Yapılan Bağış ve Yardımlar ,94 Türkiye Kızılay Derneği ile Türkiye Yeşilay Cemiyetine Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar ,79 Girişim Sermayesi Fonu İndirimi ,00 Bireysel Katılım Yatırımcısı İndirimi(GVK Geçici Md. 82) ,53 Hizmet İhracı İndirimi(GVK 89/13) ,45 Bağış ve Yardımlar(GVK 89/4) ,72 Diğer Bağış ve İndirimler ,29 Mahsup Edilecek İndirimler ve Geçmiş Yıl Zararları Toplamı ,61 Mahsup Sonrası Kalan Tutar ,46

14 ( VERGİ BİLDİRİMİ ) Vergiye Tabi Gelir (Matrah) ,08 Hesaplanan Gelir Vergisi ,10 Yabancı Ülkede Ödenen Vergiler ,12 Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler ,18 Geçici Vergiler ,05 Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı ,01 Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi ,01 İadesi Gereken Gelir Vergisi ve/veya Geçici Vergi ,92 İadesi Gereken Gelir Vergisi ,14 İadesi Gereken Geçici Vergi ,78 Ödenmesi Gereken Damga Vergisi ,60 TABLO 2: FAALİYET KONULARI İTİBARİYLE ORTALAMA MATRAHLAR FAALİYET GRUPLARI MÜKELLEF ADEDİ Yüzdesi (%) Yüzdesi (%) MATRAH Ortalaması (TL) HESAPLANAN VERGİ Yüzdesi (%) Ortalaması TÜM MÜKELLEFLER ,00 100, ,95 100, ,98 A K A RYA K I T T İ C A R E T ,56 0, ,68 0, ,66 BAKKALİYE VE SÜPERMARKET ,52 2, ,10 1, ,10 BİNA İNŞAAT ,19 0, ,20 0, ,00 O T E L L E R - M O T E L L E R ,18 0, ,15 0, ,41 ECZANELER ,29 3, ,10 3, ,85 FIRINLAR ,36 0, ,85 0, ,08 AVUKATLAR ,43 6, ,83 6, ,77 DİŞ HEKİMİ ,56 0, ,40 0, ,35 DOKTORLAR ,41 2, ,17 2, ,13 MİMAR MÜHENDİS ,82 1, ,88 1, ,85 NOTER ,11 1, ,68 2, ,83 LOKANTALAR ,84 1, ,17 1,36 943,00 İNŞAAT MALZEMELERİ TOPTAN VE PERAKE NDE ,60 2, ,11 1, ,56 Y M M V E S M M M L E R 2,27 5, ,56 5, , SANATÇILAR ,13 0, ,15 0, ,54 (TL)

15 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU VE MÜKELLEFİYET 1. KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ SERMAYE ŞİRKETLERİ Anonim Şirketler Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler Limited Şirketler Fonlar KOOPERATİFLER İKTİSADİ KAMU KURLUŞLARI İktisadi Kamu Kuruluşlarının Kurumlar Vergisi Mükellefi Sayılmalarının Şartları İktisadi Kamu Kuruluşlarının Türleri Yabancı Devletlere, Yabancı Kamu İdare ve Kuruluşlarına Ait Veya Bağlı Olan Ticari, Sınai ve Zirai İşletmeler DERNEK VE VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELER İktisadi İşletmenin Belirlenmesinde Aranılan Şartlar Dernek Ve Vakıfların Kesinti Yoluyla Vergilendirilen Kira Gelirleri İle Menkul Kıymet Gelirleri Nedeniyle İktisadi İşletme Oluşmuş Sayılıp Sayılmayacağı Tarhiyatın Muhatabı Özel Kanunlarla Kurulan Dernekler Sendikalara Ait İktisadi İşletmeler Odalar, Borsalar, Meslek Örgütleri Ve Siyasi Partilere Ait İktisadi İşletmeler Kamuya Yararlı Sayılan Dernekler İle Bakanlar Kurulu nca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıfların İktisadi İşletmelerinin Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti Karşısındaki Durumu Yabancı Dernek Veya Vakıflara Ait Veya Tabi Olan İktisadi İşletmeler İŞ ORTAKLIKLARI MÜKELLEFİYET TÜRLERİ TAM MÜKELLEFİYET DAR MÜKELLEFİYET İKİNCİ BÖLÜM MUAFLIKLAR VE İSTİSNALAR 1. MUAFLIKLAR KAMU İDARE VE KURULUŞLARI TARAFINDAN BİLİM VE GÜZEL SANATLARI ÖĞRETMEK AMACIYLA İŞLETİLEN KURULUŞLAR İNSAN VE HAYVAN SAĞLIĞININ KORUNMASI AMAÇLI MUAFİYETLER SOSYAL AMAÇLI MUAFİYETLER SERGİ, FUAR VE PANAYIR MUAFİYETİ... 14

16 1.5. KREŞ, KONUKEVLERİ VE ASKERİ KIŞLALARDAKİ KANTİNLERE İLİŞKİN MUAFİYETLER KANUNLA KURULAN EMEKLİ VE YARDIM SANDIKLARI İLE SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI YAPTIKLARI İŞ VEYA HİZMET KARŞILIĞINDA RESİM VE HARÇ ALAN KAMU KURULUŞLARI ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI, ÖZELLEŞTİRME FONU, TOPLU KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI VE 5602 SAYILI ŞANS OYUNLARI HASILATINDAN ALINAN VERGİ, FON VE PAYLARIN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUNUN 3 ÜNCÜ MADDESİNDE TANIMLANAN İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLAR DARPHANE VE DAMGA MATBAASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İLE ASKERİ FABRİKA VE ATÖLYELER İL ÖZEL İDARELERİ, BELEDİYELER VE KÖYLER TARAFINDAN İŞLETİLEN İKTİSADİ İŞLETMELER KÖYLER VEYA KÖY BİRLİKLERİ TARAFINDAN İŞLETİLEN İKTİSADİ İŞLETMELER SPOR KULÜPLERİNİN İDMAN VE SPOR FAALİYETLERİNDE BULUNAN İKTİSADİ İŞLETMELERİ İLE SADECE İDMAN VE SPOR FAALİYETİNDE BULUNAN ANONİM ŞİRKETLER KOOPERATİFLERİN MUAFİYETİ KREDİ TEMİNATI VEREN KURULUŞLAR BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETİNDE BULUNAN KURUM VE KURULUŞLAR ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İLE KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNE AİT İKTİSADİ İŞLETMELER Sayılı Kanuna göre kurulan ve hazine müsteşarlığına AİT olan varlık kiralama şirketleri ŞARTA BAĞLI MUAFİYETLERİN KAYBEDİLMESİ VEYA KAZANILMASI HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİNİN BAŞLAYACAĞI VEYA SONE ERECEĞİ TARİH DÖNEM İÇİNDE MUAFİYET ŞARTLARININ İHLALİ HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİNİN BAŞLAYACAĞI TARİH DÖNEM İÇİNDE MUAFİYET ŞARTLARININ SAĞLANMASI HALİNDE MUAFİYETİN BAŞLAYACAĞI TARİH İSTİSNALAR K.V.K. DA DÜZENLENEN İSTİSNALAR İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI (K.V.K. Md. 5/1-a) YURT DIŞI İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI (K.V.K. Md. 5/1-b) TAM MÜKELLEF ANONİM ŞİRKETLERİN YURT DIŞI İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI (K.V.K.Md. 5/1-c) EMİSYON PRİMİ KAZANCI İSTİSNASI (K.V.K.Md. 5/1-ç) YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARININ KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA (K.V.K. Md. 5/1-d) TAŞINMAZ VE İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI (K.V.K.Md. 5/1-e) BANKALARA VEYA TMSF YE BORÇLU DURUMDA OLANLARA TANINAN İSTİSNA (K.V.K.Md. 5/1-f): YURTDIŞI ŞUBE KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA (K.V.K.Md. 5/1-g): YURTDIŞI İNŞAAT, ONARIM, MONTAJ İŞLERİ İLE TEKNİK HİZMETLERDEN SAĞLANAN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA (K.V.K.Md. 5/1-h): EĞİTİM KURUMLARI VE REHABİLİTASYON MERKEZLERİNİN KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA (K.V.K. Md. 5/1-ı):... 69

17 RİSTURN İSTİSNASI (K.V.K. Md. 5/1-i) YABANCI FON KAZANÇLARININ VERGİLENDİRİLMESİ (K.V.K. Md. 5/A) TÜRKİYE DE GERÇEKLEŞTİRİLEN ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE YENİLİK FAALİYETLERİ İLE YAZILIM FAALİYETLERİ NETİCESİNDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞLAR NEDENİYLE ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA (KVK md. 5/B) DİĞER KANUNLARDA YER ALAN İSTİSNALAR TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİNE KAYITLI GEMİLERİN İŞLETİLMESİNDEN VE DEVRİNDEN ELDE EDİLECEK KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU NDA YER ALAN İSTİSNA SERBEST BÖLGELER KANUNU NDA YER ALAN İSTİSNA YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI Diğer Kurumlar Vergisi İstisnaları İle İlgili Örnek Özelgeler Serbest bölgede yer alan bina, makine tesis ve demirbaşların satışından doğan kazançların serbest bölge kazanç istisnasına girip girmeyeceği Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren firmanın yurtdışındaki yazılım faaliyetinden elde edeceği kazançların ve çalışanlarına yapılan ödemelerin vergilendirilmesi Gemi işletilmesinden elde edilecek kazançlarda İşletenin vergi istisnasından faydalanıp faydalanmayacağı Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin işletilmesi veya işletilmeksizin satışından elde edilen kazanç istisnasından başka bir sicile nakledilmeleri durumunda da faydalanmaya devam edip edemeyeceği Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı geminin satışından elde edilen kazancın bankada değerlendirilmesi neticesinde elde edilen faiz ve kur farkı geliri Teknoloji geliştirme bölgesinde Ar-Ge ve yazılım hizmeti faaliyeti dolayısıyla elde edilecek kazancın kurumlar vergisinden istisna edilip edilemeyeceği hususu ile şube maliyetleriyle ilişkilendirilmeyen fakat idari hizmetler, büro hizmetleri, hukuk işleri, muhasebe ve mali işler gibi konularda yapılan harcamaların istisna kazancın tespitinde dikkate alınıp alınmayacağı KURUMLAR VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN GİDERLER VE İSTİSNA KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERDEN DOĞAN ZARARLARIN DİĞER KAZANÇLARDAN İNDİRİLİP İNDİRİLEMEYECEĞİ İştirak Hissesi Alımı İle İlgili Finansman Giderleri Taşınmaz Veya İştirak Hissesi Satışı İle İlgili Giderlerin Ve Satıştan Doğan Zararların Durumu ÜÇÜNCÜ BÖLÜM GİDERLER VE İNDİRİMLER 1. KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE İNDİRİLECEK GİDERLER Kazancı Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İçin Yapılan Genel Giderler Çalışanların Yiyecek, Giyecek, Sigorta Prim vb. Giderleri İşle İlgili Zarar-Ziyan ve Tazminatlar Seyahat ve İkamet Giderleri Taşıt Giderleri Ayni Vergi, Resim ve Harçlar Amortismanlar

18 İşverenlerce Sendikalara Ödenen Aidatlar Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Payları Fakirlere Yardım Amacıyla Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Temizlik, Giyecek, Yakacak ve Gıda Maddeleri KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER Menkul Kıymet İhraç Giderleri Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Genel Kurul Toplantıları İçin Yapılan Giderler İle Birleşme, Devir, Bölünme, Fesih ve Tasfiye Giderleri Sermayesi Paylara Bölünmüş (Eshamlı) Komandit Şirketlerde Komandite Ortağın Kâr Payı Katılım Bankalarınca Katılma Hesabı Karşılığında Ödenen Kâr Payları Sigorta ve Reasürans Şirketleri Tarafından Ayrılan Teknik Karşılıklar ÖZEL KANUNLAR UYARINCA SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER Kurum Kazancının Tespitinde İndirilecek Gideler İle İlgili Örnek Özelgeler Performans artışı amacıyla personele yaptırılan tatil masraflarının gider olarak indirim konusu yapılıp yapılmayacağı Seyahat güvence programı kapsamında ödenen tazminatlara ilişkin vergi uygulaması Yabancı müşterilerin talepleri doğrultusunda spor kulüplerinden kiralanacak localar için yapılan ödemelerin ilgili dönemde temsil ve ağırlama gideri olarak dikkate alınıp alınamayacağı Yetki belgesi için ödenen tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı Asıl borçlunun borcunu ödememesi dolayısıyla kefil olarak ödenen banka kredisinin gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı Sözleşmeyle başka işyerine nakil edilen işçiye ödenecek kıdem tazminatı Şirket tarafından rödovansçı adına ödenen yıllık arazi kullanım, ağaçlandırma bedeli, teminat, yıllık ruhsat harcı, yıllık devlet hakkı ve diğer giderlerin gider ve indirim konusu yapılıp yapılamayacağı Kat karşılığı inşaat işi yapan müteahhit şirketin sözleşme gereği arsa sahibi adına yapacağı ödemelerin gider olarak indirim konusu yapılıp yapılamayacağı İş kazası sonucu bilirkişi raporu ve mahkeme kararına istinaden SGK ya ödenen tazminat ile geçici iş görmezlik ödeneği ve hastane masraflarının gider yazılıp yazılamayacağı Değeri düşen emtianın takdir komisyonu kararında belirlenen emsal bedeli ile stoklardaki maliyet bedeli arasındaki farkın hangi tarihte gider yazılacağı Eğitime Katkı Payı adı altında yapılan ödemenin gider olarak indirim konusu yapılıp yapılamayacağı Sözleşmesi feshedilen işçiler için hesaplanan kıdem tazminatının bir kısmının, ileriki tarihte ödenmesi için senet düzenlenmesi durumunda, kıdem tazminatlarının ne zaman gider yazılacağı Şirket yöneticilerinin işin gereği yaptıkları ulaşım, konaklama, yemek vs. harcamalarını kredi kartı ile gerçekleştirmeleri durumunda, yapılan harcamaların gider kaydedilip kaydedilemeyeceği hususunun KVK ve VUK açısından değerlendirilmesi sayılı Kanunla değişik 1219 sayılı Kanun uyarınca yapılan mesleki mali sorumluluk sigorta prim ödemelerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması Dil eğitimi alan personelin kurs ücretinin şirket tarafından karşılanması Sigorta prim kesintisinin kurum kazancından indirim konusu yapılabileceği

19 Şirketin fiilen çalışan ortaklarının ödemesi gereken sosyal güvenlik primlerinin şirket tarafından ödenmesi KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER GELİR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER Özsermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faiz, Kur Farkları ve Benzeri Giderler Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Olarak Dağıtılan Kazançlar Yedek Akçeler Hesaplanan Kurumlar Vergisi ve Cezalar Menkul Kıymetlerin İtibari Değerinin Altında İhraç Edilmesinden Doğan Zararlar Deniz ve Hava Taşıtlarına İlişkin Giderler Maddi ve Manevi Tazminat Giderleri Basın Yoluyla İşlenen Fiillere İlişkin Tazminatlar Alkol ve Alkollü İçkiler ile Tütün ve Tütün Mamullerine Ait Reklam ve İlan Giderleri Yabancı kaynakların özkaynağı aşan kısmına ilişkin finansman giderleri DİĞER KANUNLARA GÖRE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDER NİTELİĞİNDE OLAN DİĞER GİDERLER KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER İLE İLGİLİ ÖRNEK ÖZELGELER Fark işçilik tutarının kurum kazancının tespitinde gider olarak kaydedilip edilemeyeceği Grup şirketlerine ortaklığı bulunan şirket müdürlerine genel merkezce belirlenen dağıtım anahtarına göre ödenen ücretlerin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilip indirilemeyeceği Vergi İnceleme Raporuna istinaden tarh edilen ve 6111 sayılı Kanun kapsamında ödenen kurum stopajının kurum kazancından indirimi Finansal kiralamaya konu taşıtlar ve taşınmazlara ilişkin vergiler ile kiracıdan kaynaklanan cezaların kiracıya yansıtılarak giderleştirilmesi Şirketçe ödenen mahkeme harcı, avukatlık ücreti ve faizin gider olarak gösterilip gösterilmeyeceği İş kazaları sonucunda ödenen tazminatların gider yazılıp yazılamayacağı Sözleşmeye istinaden kesilen cezanın indirim konusu yapılması için fatura düzenlenmesinin şart olup olmadığı ZARAR MAHSUBU GEÇMİŞ YIL ZARARLARI İLE DEVRALINAN VEYA BÖLÜNEN KURUMLARA AİT ZARARLARIN MAHSUBU YURT DIŞI ZARARLARIN MAHSUBU ZARAR MAHSUBU İLE İLGİLİ ÖRNEK ÖZELGELER Kasa düzeltmesinden oluşan ticari zararın önceki yıllara ait karlara mahsubunun olanaklı olup olmadığı sayılı Kanundan yararlanılarak ortaklar cari hesabının düzeltilmesi sonucu bilançoda oluşan ticari zararın geçmiş yıl karlarından mahsup edilip edilmeyeceği Ortaklar tarafından nakden ödenen sermayeden, yeniden değerleme fonlarından, geçmiş yıl kârından ayrılan olağanüstü yedek akçeden ve vergiden istisna edilen gayrimenkul satışından elde edilen kazançtan oluşan ödenmiş sermaye tutarından geçmiş dönem ve cari yıl zararına mahsup edilmesi ile yapılan sermaye azatlımı işleminin vergi mevzuatı karşısındaki durumu

20 Özel hesap döneminden normal hesap dönemine geçişte zarar indirimi uygulaması Tasfiye dönemine ait zararın, yasal yedekler ve geçmiş yıl kârlarından mahsubu Geçmiş yıl zararlarının sermaye azaltımı yoluyla mahsubunda tevkifat yapılıp yapılmayacağı Nevi Değiştirme (Devir) halinde, varlıkları devralan kurumların, kurumlar vergisi matrahının tespitinde devralınan kurumun geçmiş yıl zararlarını indirim konusu yapıp yapamayacakları Beyannamede gösterilmeyen geçmiş yıllara ilişkin zararlarının mahsubu takvim yılı beyannamenizden doğan ve sehven 2007 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesinde indirime konu edilmeyen zararın düzeltme yolu ile indirime konu edilip edilemeyeceği Serbest bölgede faaliyet gösteren şirketin bölge dışındaki şubelerinden doğan zararlarının mahsubu Devralınan şirketin zararlarının devralan şirketin karından mahsubu DİĞER İNDİRİMLER GENEL AÇIKLAMA AR-GE İNDİRİMİ Kurumlar Vergisi Kanunu na Göre Ar-Ge İndirimi Sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanuna Göre Ar-Ge İndirimi Sponsorluk Harcamaları Sponsorluk Harcamaları Ve Reklâm Harcamaları Ayrımı Sponsorluk Harcamalarının Kurum Kazancından İndirilmesi İle İlgili Örnek Özelgeler BAĞIŞ VE YARDIMLAR Bağış ve Yardımların Yapılacağı Kurum ve Kuruluşlar Bağış ve Yardımlar Makbuz Karşılığı Yapılmalıdır Bağış ve Yardımların Üst Sınırı Bağış ve Yardımların Aynen Yapılması Halinde Değer Tespiti %5 Oranı İle Sınırlı Olmaksızın Tamamı İndirilebilecek Bağış ve Yardımlar Diğer Kanunlara Göre Kurum Kazancından İndirilebilecek Bağış ve Yardımlar Bağış ve yardımların kurum kazancından indirilmesi ile ilgili örnek özelgeler GİRİŞİM SERMAYESİ FONU OLARAK AYRILAN TUTARLARIN KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ ÜZERİNDE AYRICA GÖSTERİLEREK KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLMESİ İndirim şartları İndirim tutarının hesaplanması Fon Tutarının Vergilendirilmesi TÜRKİYE DEN YURTDIŞI MUKİMİ KİŞİ VE KURUMLARA VERİLEN HİZMETLERDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN İNDİRİM İndirim Kapsamındaki Hizmetler İndirimden Faydalanma Şartları Türkiye den Yurt Dışı Mukimi Kişi Ve/Veya Kurumlara Verilen Hizmetlerden Elde Edilen Kazancın Tespiti, Kayıtlarda İzlenmesi Ve Beyanı Türkiye den Yurtdışı Mukimi Kişi Ve Kurumlara Verilen Hizmetlerden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İndirimi İle İlgili Örnek Özelgeler Korumalı İşyeri İndirimi