KREDİ KARTLARINA DEĞİL, KİŞİYE LİMİT

Transkript

1 2003 YILINDA 4822 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ KISMİ İLK YASAL DÜZENLEME YAPILMIŞTIR. Kredi Kartları MADDE 10/A. - Kredi kartı ile mal veya hizmet alımı sonucu nakdi krediye dönüşen veya kredi kartı ile nakit çekim suretiyle kullanılan krediler de 10 uncu madde hükümlerine tabidir. Ancak, bu tür krediler hakkında 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı) bentleri ile dördüncü fıkra hükmü uygulanmaz. Kredi veren tarafından tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme planı hükmündedir. Dönemsel hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarının vadesinde ödenmemesi halinde; tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında herhangi bir isim altında yükümlülük altına sokulamaz. Kredi veren faiz artırımını otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadır. Kredi veren tarafından artırılan faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcu ödeyip kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez. Mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez. BU DÜZENLEME İLE KREDİ KARTI İŞLEMLERİNDE; TÜKETİCİ KREDİSİ İLE İLGİLİ HANGİ İŞLEMLERİN UYGULANMAYACAĞI, FAİZ ARTIRIMININ 30 GÜN ÖNCEDEN TÜKETİCİYE BİLDİRİLMESİ ZORUNLULUĞU, SATICININ TÜKETİCİDEN KOMİSYON ALMASI ORTADAN KALDIRILMIŞTIR. I- KREDİ KARTLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI SÜRECİ 1. YAPILANDIRMA 4822 SAYILI KANUNUN YASALAŞMA SÜRECİNDE GENEL KURULDA VERİLEN ÖNERGE İLE - GEÇİCİ 1. MADDE- KREDİ KARTLARI BORÇLARI HAKKINDAKİ İLK YAPILANDIRMA GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR. 30 GÜN İÇERİSİNDE MÜRACAAT ETMEK ŞARTIYLA, TEMERRÜT TARİHİNDEKİ ANAPARAYA YILLIK %50 Yİ GEÇMEMEK ÜZERE GECİKME FAİZİ 12 EŞİT TAKSİTTE ÖDEME İMKANI 2. YAPILANDIRMA 2006 YILINDA KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ TÜM TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ DÜZENLEYEN 5464 SAYILI BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNU NA GENEL KURULDA VERİLEN ÖNERGE İLE - GEÇİCİ 4. MADDE KREDİ KARTI BORÇLARI HAKKINDAKİ 2. YENİDEN YAPILANDIRMA GGERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR. 1

2 İTİBARİYLE İHTAR ÇEKİLMİŞ/İCRA TAKİBİ BAŞLATILMIŞ YA DA TARİHİNE KADAR TEMERRÜDE DÜŞMÜŞ OLANLAR; 60 GÜN İÇERİSİNDE MÜRACAAT YILLIK % 18 FAİZ İCRA TAKİBİNE KONU OLMUŞ İSE TAKİP, DAVA MASRAF VE HARÇLARI, VEKALET ÜCRETİ İLE BİRLİKTE 18 TAKSİTTE ÖDEMELERİ 3. YAPILANDIRMA 2009 YILINDA 5915 SAYILI BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN GEÇİCİ 5. MADDE DÜZENLEMESİ İLE KREDİ KARTLARI BORÇLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE İLGİLİ 3. DÜZENLEME GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR. 31/5/2009 TARİHİ İTİBARİYLE, KART HAMİLİNE ÖDENMESİ İÇİN İHTAR ÇEKİLEN VEYA HAKKINDA İCRA TAKİBİ BAŞLATILAN KREDİ KARTI ANA PARA VE FAİZ BORCUNA, TCMB 3 AYA KADAR VADELİ AĞIRLIKLI ORTALAMA MEVDUAT FAİZ ORANI ESAS ALINARAK İLAN EDİLECEK AYLIK ENDEKS KATSAYISI İLE ÇARPILMAK SURETİYLE ÖDEME PLANINA ESAS BORÇ TUTARI 30 GÜN İÇERİSİNDE PEŞİN VEYA TAKSİTLE ÖDENİR İSE TÜKETİCİYE İLAVE HERHANGİ BİR BORÇ ÇIKARILMAYACAKTIR. ANCAK, ÖDEME PLANINA ESAS BORCUN VADELİ OLARAK ÖDENMESİNİN TALEP EDİLMESİ HALİNDE AYLIK EŞİT TAKSİTLER ŞEKLİNDE ÖDENECEK BORÇ TUTARI; a) 6 aylık vade için 1,04 b) 12 aylık vade için 1,08 c) 24 aylık vade için 1,18 d) 36 aylık vade için 1,26 İLE ÇARPILARAK HESAPLANACAK TUTARIN AY SAYISINA BÖLÜNMESİ SURETİYLE YAPILANDIRILMASI KARARLAŞTIRILMIŞTIR. 4. YAPILANDIRMA BAŞBAKAN SAYIN BİNALİ YILDIRIM TARAFINDAN 21 EYLÜL 2016 TARİHİNDE BASINA YAPTIĞI AÇIKLAMADA, KREDİ KARTI BORÇLARININ 72 AYA KADAR YAPILANDIRILACAĞI AÇIKLAMASINDA BULUNMUŞTUR. 27 EYLÜL 2016 TARİH VE SAYILI RESMİ GAZETE DE YAYINLANAN BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK İLE 2

3 27 EYLÜL 2016 TARİHİ İTİBARİYLE KREDİ KARTLARININ MEVCUT BORÇ BAKİYELERİ KART HAMİLLERİ TARAFINDAN TALEP EDİLMESİ DURUMUNDA EN FAZLA 72 AY İLE SINIRLI OLMAK ÜZERE TAKSİTLENDİRİLEBİLİR. HER AYA DÜŞEN TAKSİT TUTARI İLGİLİ AYIN ASGARİ ÖDEME TUTARINA EKLENİR. YÖNETMELİK DÜZENLEMESİ İLE YENİDEN YAPILANDIRMADAN SONUÇ ALINAMAZ. NE ZAMANA KADAR MÜRACAAT EDİLEBİLECEKTİR. BORCUN YAPILANDIRILMASINDA FAİZ ORANI, TÜKETİCİ KREDİSİ BAZ ALINARAK YAPILANDIRILACAK İSE HER BANKA AYRI FAİZ VE BUNA BAĞLI BSMV VE KKDF ALINACAKTIR. «BORÇLAR 72 AYA KADAR TAKSİTLENDİRİLEBİLİR» DÜZENLEMESİ İLE TÜKETİCİ KREDİLERİ İÇİN BELİRLENEN AZAMİ VADE 48 AY ÇELİŞMEKTEDİR. NİTEKİM UYGULAMADA BANKALARIN YAPILANDIRMADA İSTEKSİZ DAVRANDIKLARI, AZAMİ 48 AYA KADAR YAPILANDIRMAYA YÖNLENDİRDİKLERİ GÖRÜLMEKTEDİR. TÜM BU BELİRSİZLİKLER BANKALAR İLE TÜKETİCİLER ARASINDA İHTİLAFA NEDEN OLMASI KAÇINILMAZDIR. GEÇMİŞ YILLARDA YASALARLA YAPILAN YENİDEN YAPILANDIRMALARIN BENZERİ DÜZENLEME YAPILMALIDIR. Tüm bu süreç göstermektedir ki YENİDEN YAPILANDIRMA mevcut uygulama devam ettiği sürece önümüzdeki yıllarda da devam edecektir. II- KREDİ KARTLARI VERİLERİ 2003 yılında olan kredi kartı adedi, Eylül 2016 tarihinde adet olup artış %267 ye, 2002 yılında olan nüfus, 2015 yıl sonu itibariyle olup artış %21 e olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer bir ifade ile nüfus artışının 13 katı kredi kartı artışı vardır yılında kredi kartı borcunu ödemeyen kişi sayısı TCMB verilerine göre 1. Yeniden yapılandırma sonucu kişi iken Eylül 2016 sonu itibariyle kişiye ulaşmıştır yılı ve 2009 yılında yapılan iki yapılandırma sonucunda bugün gelinen noktada bu kısır döngünün bitmeyeceği, önümüzdeki yıllarda da devam edeceğinin göstergesidir. 3

4 III- LİMİT DÜZENLEMELERİ KREDİ KARTI LİMİTİ TÜKETİCİNİN AYLIK ORTALAMA GELİRİNİN 1. YIL İÇİN 2 KATI 2. YIL İÇİN 4 KATI OLARAK BELİRLENMİŞTİR. HER BİR KART İÇİN BU LİMİT UYGULAMASI DEVAM ETMEKTEDİR. KİŞİNİN BİRDEN FAZLA KREDİ KARTI BULUNMASI DURUMUNDA - Kİ ORTALAMA EN AZ 2 ADET - TEMEL PROBLEM HER BİR KART İÇİN LİMİT UYGULAMASINDAN KAYNAKLANMAKTADIR. KİŞİNİN SAHİP OLDUĞU BÜTÜN KREDİ KARTLARININ GÖZÖNÜNDE BULUNDURULARAK LİMİT BELİRLENMESİ GEREKİR LİMİT DÜZENLEMESİNİ DOLAYISIYLA TÜKETİCİNİN HARMALARINI ETKİLEYEN DİĞER DÜZENLEMELER İSE ASGARİ ÖDEME TUTARI VE TAKSİT DÜZENLEMELERİDİR. BU DÜZENLEMELERE GÖZ ATTIKTAN SONRA HER BİR KREDİ KARTINA TANIN LİMİT DÜZENLEMESİNDEKİ ÇIKMAZ ELE ALINACAKTIR. AN 4

5 IV- ASGARİ ÖDEME DÜZENLEMELERİ 2006 YIlIna kadar 10 EYlül 2006 (5464 YaSa) Ekİm 2013 (YönEtmElİk) ( tarih ve mükerrer R. G.) tl YE kadar tl tl tl ve üzeri 40 % V- TAKSİT DÜZENLEMELERİ 2013 YILINDAN İTİBAREN İLGİLİ YÖNETMELİKTE YAPILAN 6 DEĞİŞİKLİK İLE KREDİ KARTLARINA TAKSİT UYGULAMASINA SINIRLAMALAR GETİRİLMİŞ, SONRA ARTIRILMIŞ VEYA KAPSAM GENİŞLETİLMİŞTİR. 27 EYLÜL 2016 TARİHLİ SON DÜZENLEME MAL VE HİZMET ALIMLARINDA KUYUMDA ELEKTRONİK EŞYADA SEYAHAT, TAŞIMACILIK, SAĞLIK, 12 AY 4 AY 6 AY SOSYAL HİZMETLER VB 9 AY YEMEK, GIDA, AKARYAKIT, KOZMETİK, OFİS MALZEMELERİ VE AKKOLLÜ İÇECEKLER İÇİN TAKSİT UYGULANMAYACAKTIR. VI- KREDİ KARTLARINDAKİ LİMİT ÇIKMAZI KREDİ KARTI ASGARİ LİMİT (5.200,-TL) (Asgari Ücret 1.300,-TL'nin 4 katı) TÜKETİCİ AYLIK GELİRİ 1.300, , , ,- MAL/HİZMET/NAKİT HARCAMA 5.200, , , ,- Ödenmesi Gereken ASGARİ TUTAR 1.560, , , ,- KALAN -260,- 440,- 940, ,- 5

6 ASGARİ ÜCRETLİ TÜKETİCİ BİR TEK KREDİ KARTI LİMİTİNİ KULLANMASI DURUMUNDA DAHİ ASGARİ ÖDEME TUTARINI ÖDEYEMEMEKTEDİR. ÜCRETİNİN TAMAMINI YATIRSA DAHİ 260,-TL BORCU KALMAKTADIR. 1 AY BOYUNCA GEÇİMİNİ NASIL SAĞLAYACAKTIR? BİR BAŞKA KREDİ KARTINI KULLANARAK HARCAMA YAPMAKTA, NAKİT ÇEKMEKTEDİR. HER 3 YILDA BİR MİLYON CİVARINDA TÜKETİCİ KREDİ KARTI BORÇLARI NEDENİYLE TAKİBATA UĞRAMAKTA/İCRAİ İŞLEM YÜRÜTÜLMEKTE, BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI BEKLENTİSİNE GİRMEKTEDİR. TÜKETİCİ BİLİNCİNİN YETERLİ OLMAMASI NEDENİYLE KREDİ KARTLARI BİLİNÇSİZCE KULLANILABİLMEKTEDİR. BURADA TÜKETİCİNİN SORUMLULUĞU YATSINAMAZ. ANCAK, ONLARA BU KAPININ ARALANIP GÖZ YUMULMASINDAN SORUMLU OLANLARIN BULUNDUĞUNU DA GÖZARDI ETMEMELİYİZ. TEMMUZ 2016 TARİHİ İTİBARİYLE BORCUNU ÖDEMEMESİ NEDENİYLE HAKKINDA TAKİBAT BAŞLATILAN KİŞİ SAYISI KİŞİYE ULAŞMAŞTIR. Yıllar Bireysel Kredi Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı (1) Bireysel KREDİ KARTI Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı (1) Bireysel Kredi veya Bireysel Kredi Kartı Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı (2) Ek Eylül

7 VII- KISIR DÖNGÜNÜN TEMEL NEDENİ HER BİR KREDİ KARTI İÇİN GELİRİNİN 4 KATI LİMİT TANINMASIDIR sayılı Banka kartları ve Kredi Kartları Kanunu Madde:9 (1) Kart çıkaran kuruluşlar, kredi kartı almak isteyen kişilerin yasaklılık veya engel durumu, ekonomik ve sosyal durumu, aylık veya yıllık ortalama geliri, diğer kart çıkaran kuruluşlarca bu kişilere tahsis edilen kredi kartı limiti, bir model veya skorlama sistemi sonuçları, müşterini tanı ilkeleri ile 29 uncu madde çerçevesinde temin edilecek bilgileri dikkate alarak yapacakları değerlendirmeye istinaden kullanım limiti tespit etmek zorundadır. düzenlemesi yer almaktadır. BANKALAR TÜKETİCİNİN SAHİP OLDUĞU DİĞER KREDİ KARTLARINI DA GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURARAK LİMİT BELİRLEMESİ GEREKMEKTE İSE DE UYGULAMADA BU DURUMUN DİKKATE ALINDIĞI SÖYLENEMEZ. VIII- ÇÖZÜM TÜKETİCİNİN TÜM KREDİ KARTLARININ TC KİMLİK NUMARASINA EŞLEŞTİRİLMESİ SURETİYLE TÜM KARTLARINI KAPSAYAN KİŞİYE LİMİT UYGULAMASINA GEÇİLMELİDİR. TÜKETİCİ ÇOK SAYIDA KREDİ KARTI KULLANABİLİR, HER BİR KARTIN SAĞLADIĞI AVANTAJLARDAN (PUAN, TAKSİT KOLAYLIĞI, MİL BİRİKTİRME GİBİ) YARARLANABİLİR. TÜKETİCİ HANGİ KREDİ KARTINI KULLANIRSA KULLANSIN ŞAHSİ LİMİTİNDEN DÜŞÜLECEKTİR. ŞAHSİ LİMİT BİTİNCE HİÇ BİR KREDİ KARTI İLE İŞLEM YAPAMAYACAKTIR. GERİ ÖDEME YAPTIĞI ORANDA LİMİT AÇILACAKTIR. TÜKETİCİ AYAĞINI YORGANINA GÖRE UZATACAKTIR. 7