Öğrenim hedefleri. X ışın tüpü. X ışın özellikleri. X ışınının madde ile etkileşimi. Ranforsatörlerin yapısı Röntgen filminin yapısı ve film banyosu
|
|
- Direnç Berker Göllü
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2 X ışın tüpü Yapısı X ışın oluşumu X ışın özellikleri Öğrenim hedefleri X ışınının madde ile etkileşimi Tanıda kullanımı ile ilgili özellikleri Ranforsatörlerin yapısı Röntgen filminin yapısı ve film banyosu
3 Wilhelm Conrad Röntgen (1895 X ışının keşfi, 1901 Nobel fizik ödülü)
4 20. yy mucizesi X-Işınlarının Keşfi ve Röntgenogram
5 Temel Gereksinimler
6 X-Işın tüpü X-ışın tüpü Uygun intensite (akım=mas) ve enerjide (kvp) akım ile istenilen miktar ve kalitede (penetran) x ışını üretir Cam Tüp Anot /Katot Yağ tabakası Haube Kurşun koruyucu Metal kılıf Pencere (5 cm 2 )
7 Haube Radyasyon: Yayılan X ışınlarını izotropik olarak absorbe eder Kaçak: 1 m de <100 mr/h (FDA) Yararlı ışınlar pencereden çıkar Elektrik: Yüksek voltaj kabloları izolasyonu Isı: (tüp tipine göre) Yağ dolu (hem izolatör hem ısı emici) Soğutma fanları Aktif ısı dağıtıcı (su veya yağ kullanabilir)
8 Cam kılıf Vakumu sağlar: Tüp içinde gereksiz elektron akımını engeller Gazın genleşmesi tüpü kırabilir Gaz oluşursa tüp yetersiz ışın üretir Pyrex Cam: Yüksek ısıya dayanıklı İnce pencere (~5 cm 2 ) yararlı ışın çıkışını sağlar Yüksek kapasiteli tüplerde metal kılıf olabilir
9 Katot Tüpün negatif ucu Filaman 2 mm çapta, 1-2 cm uzunlukta %98 W + %2 Th alaşımı tel sargı (TE kalitesini arttırır) Foküsleyici başlık Elektronları ince bir demet şeklinde anoda odaklayan Mo fincan Termoiyonik emisyon
10 Anot Tüpün pozitif tarafı W-Re (9:1) plak Yüksek erime noktası ve atom numarası Mamografi: Mo veya Rh Anot, ısı kapasitesini arttırmak için döner hale getirilerek hedef alanı büyütülecek şekilde disk haline getirilir ve yüzeyi genişletilir
11 Anodun yapısı
12 Anodun başına gelenler
13 Isı kapasitesi Isı birimi (HU): Anotta depolanan enerjinin (ısı) birimi HU = kvp x ma x sn (tek-faz) HU = kvp x ma x sn x 1.35 (3-faz) HU enerji birimi = güç (I x V) x zaman HU tüpten geçen total elektrik enerjisini hesaplar ve çoğu (>99%) ısı şeklinde sonlanır Hangisi iyi?: Tek ekpojur tüplerde en yüksek olanı Seri ekspojur için total süre Anodun soğutulma kapasitesi (floroskopi)
14 Tüp akım şeması
15 Enerji dönüşümü
16 X ışın tüpleri doğru akımla çalışır. Şehir ceryahı (alternatif akım) yüksek voltaj jeneratörleri (100 kvp-1000 ma) ile Doğru akıma çevrilir (Rektifikasyon) Voltajı yükseltilir Enerji
17 X ışın tüpleri doğru akımla çalışır. Şehir ceryahı (alternatif akım) yüksek voltaj jeneratörleri (100 kvp-1000 ma) ile Doğru akıma çevrilir (Rektifikasyon) Voltajı ve frekansı yükseltilir Enerji
18 AEC
19 X ışın oluşumu Katot tarafı Termoiyonik emisyon Anot tarafı Karakteristik radyasyon Frenleme radyasyonu Efektif fokal spot Topuk etkisi
20 Termoiyonik emisyon Flaman akım verilerek ısıtılır (2200ºC) Filamandan ayrılan elektronlar elektron bulutu oluştururlar Elektron bulutu potansiyel farkı ile hızlandırılır Foküsleme başlığı ile hedef anota (Fokal spot) odaklanır
21 Termoiyonik emisyon Filaman akımı (FA): Flamana uygulanan 10 V, 4 A akım flamandaki yüksek direnç nedeniyle 2200 C ısıya neden olur. Uzay yükü ısısı üzerinde, filaman akımındaki küçük artışlar tüp akımında (ma) büyük artışlara neden olur 10 V da filaman akımında yapılan %2,5 luk artış (4,1 den 4,2 A), tüp akımında %23 lük (325 den 410 ma) artışa neden olur. Tüp akımı (ma) UY limiti 4.2 A 4.1 A Tüp voltajı (kv)
22 Termoiyonik emisyon Uzay yükü: Filaman çevresindeki termoiyonik emisyona bağlı elektron bulutu Elektron bulutu daha fazla termoiyonik emisyonu engeller (elektrostatik itme) >1000 ma tüp üretimini engeller Yüksek FA ve düşük kvp uzay yükünü sınırlar Katot tarafındaki tüm mobil elektronlar anoda yönlendirilince satürasyon oluşur.
23 Radyografik kaliteyi ve tüpün ısı kapasitesini arttırmak ve ömrünü uzatmak için elektronlar anotta belli bir alana odaklanır (fokal spot) Fokal Spot
24 Efektif fokal spot Anottaki belli bir alana (fokal spot) çarpan elektronlar yarattığı X ışını demeti ise efektif fokal spotu oluşturur Çizgi-fokus prensibi ile anota açı (7-18 ) verilerek fokal spotun izdüşümü olan efektif fokal spot küçültülebilir
25 Topuk Etkisi (Heel effect) Anot açılanması nedeniyle X-ışınlarının şiddetinin katot tarafında, anot tarafına göre daha fazla olmasıdır. Film-fokus mesafesinin artması ile azalır. Aynı film-fokus mesafesinde küçük filmlerde büyüklere göre daha azdır.
26
27 X-Işınlarının Oluşumu Elektronların anota (Fokal spot) çarpması sonucu: Isı (%99,8) X-Işınları (%0,2) Karakteristik radyasyon Frenleme radyasyonu
28 Karakteristik Radyasyon
29 Frenleme (Bremsstrahlung) Radyasyonu
30 Frenleme Foton enerjisi başlangıçtaki elektron enerjisi kadardır Hedefin Z 2 kadar oluşma olasılığı var >100 kvp de ışın demetinin %85 ni oluşturur Enerji arttıkça spektrumun açısı dikleşir X ışın enerjisi heterojendir Karakteristik Foton enerjisi iki yörünge arasındaki bağlanma enerjisi farkına eşittir Hedefin Z 2 kadar oluşma olasılığı var 70 kvp altında oluşmaz 100 kvp de ise X-ışın demetinin %15 ni oluşturur Oluşan X ışını monoenerjetiktir
31 X-Işın Miktarı (Kantite) Işın demetindeki fotonların sayısı ile enerjilerinin çarpımıdır. Röntgen*/dk ile ölçülür. Işın demetinin şiddetini belirleyen faktörler X-ışını tüpünün akım şiddeti (mas) X-ışını tüpünün gerilimi (kvp) Hedef anot materyali Filtrasyon Tüp voltajının dalga şekli Mesafe (Ters ilişki) **1 Röntgen, 1 santimetre küp havada 2.08x10 9 iyon çifti oluşmasına yol açabilen radyasyon şiddetidir.
32 X-Işın Kalitesi X ışınının maddeden geçebilme özelliği Yarılanma değeri: X ışınının sayısal değerini yarıya indirecek emilimi sağlayan kalınlık 80 kvp için 1 mm Cu, 3-5 mm Al, 4-8 cm YD X-ışın kalitesine etki eden faktörler: X-ışın tüpünün gerilimi (kvp) Filtrasyon Hedef anot materyali X-ışın sınırlandırıcıları
33 X-Işın spektrumunu etkileyen faktörler Spektrumun şekli ve pozisyonu kvp, mas, filtrasyon, hedef materyali ve voltaj dalga formuna göre değişiklik gösterir Spekturmun amplitüdü arttıkça daha yüksek x-ışın intensitesi ( ışın miktarı) elde edilir. Spekturm enerji aksı boyunca sağa doğru kaydıkça daha fazla nüfuz edilebilirlik (ışın kalitesi) elde edilir.
34 X-Işın spektrumunu etkileyen Tüp akım şiddeti (ma) arttıkça spektrumun amplitüdü artar. Akım şiddeti ile üretilen X-ışın miktarı (kantite) doğru orantlıdır. Kantite : ma 2 kat artınca, X ışın miktarı da 2 kat artar. faktörler
35 X-Işın spektrumunu etkileyen kvp arttıkça spektrumun amplitüdü artar, sağa kayar Kantite : %15 artış, kantiteyi 2 kat Kalite : Elektron enerjisi için geçirgenlik (Yarılanma değeri ) faktörler
36 X-Işın spektrumunu etkileyen Filtrasyon arttıkça amplitüd azalır, sağa kayar. Kantite : Düşük enerjili ışınlar elimine edilir. Kalite : Yüksek enerjili ışınlar geçer. faktörler
37 X-Işın spektrumunu etkileyen Hedefin atom numarası arttıkça spektrumun amplitüdü artar, sağa kayar, karakterisitik yüksek enerji çizgileri oluşur. X ışınının λ, enerji, Kantite Kalite faktörler
38 X-Işın spektrumunu etkileyen Akım tek fazdan üç faza dönünce, spektrumun amplitüdü artar, sağa kayar % 12 kazanç Kalite Kantite faktörler
39 Başımızın derdi: Düşük enerjili X-ışınları Düşük enerjili < kev Görüntü oluşumuna etkisi çok az çünkü hastadan geçip filme ulaşacak gücü yok Hastada fazladan enerji depolatır (radyasyon dozunu arttırır) İlk birkaç cm içinde tümü absorbe olur Filtrasyon ile ana ışın demeti içindekiler temizlenebilir (hasta dozu azalır) Filtrasyon polikromatik X ışın demetinin ortalama enerjisini yükseltir
40 Filtrasyon düzeyleri Yapısal ( ~1 mm): Hedef Cam tüp Yağ (varsa) Kurşun kılıf penceresi Kolimatör aynası Eklenmiş: Genelde Al Bazen Cu+Al
41 Filtrasyonun etkisi 18 cm kalınlığında fantom çalışması 60 kvp ışın Al filtrasyon (mm) Deri dozu (mrem) Dozdaki azalma (%) , kvp değeri Gerekli filtrasyon (mm Al) 50 altında 0.5 mm arası 1.5 mm 70 üzeri 2.5 mm
42 Farklı X-ışın kullanımları Kristalografi Tanısal Radyoloji Güvenlik Dedektörleri Kullanım Potansiyel Hedef Kaynak ~ FE 40 kv 60 kv Cu Mo Tüp 8 kev 17 kev Mamografi kv Rh/Mo Tüp 20 kev Diş 60 kv W Tüp 30 kev Konvansiyonel kv W Tüp 40 kev BT kv W Tüp 60 kev Havaalanı kv W Tüp 80 kev Gümrük 450 kv 20 MV W Tüp LA 150 kev 9MeV Yapısal analiz kv W Tüp 100 kev Radyoterapi MV W/Diğer LA 3-10 MeV
43 Elektromanyetik Radyo radyasyon dalgaları Noniyonizan λ 10-7 m FE < 12eV Mikrodalgalar Kızılötesi ışınlar Görünür ışık Morötesi ışık Ultraviyole EMR İyonizan λ 10-7 m FE > 12eV Elektromanyetik Partiküler X ışınları Gama ışınları Alfa partikülleri Elektron (β) partiklülleri Nötron, Proton, Mezon ve Ağır İyonlar
44 EMR Özellikleri Fotonlardan oluşan enerji dalgalarıdır Kütleleri ve ağırlıkları yoktur Hızları km/sn (ışık hızı) Boşlukta düz çizgi şeklinde yayılırlar Enerjileri boşlukta mesafenin karesi ile ters orantılı azalır Geçtikleri ortama f ile doğru orantılı, λ ile ters orantılı enerji aktarır Dokuları geçer (Penetrasyon), geçerken intensiteleri azalır (Absorpsiyon+saçılma)
45 X-Işınlarının Özellikleri Elde edilişlerinden dolayı heterojen yapıdadırlar λ = Å olup gözle görülmezler Enerjileri 1.2 KeV-12.4 MeV Yüksüz olup manyetik alanda sapmazlar Çeşitli maddelerle kimyasal etkileşime girerler Biyolojik etkilere sahiptirler İyonizan etkiye sahiptirler Fotoğrafik özelliği vardır Luminesans özellik taşır
46 X-Işınlarının obje ile etkileşimi Absorpsiyon X-ışınlarının şiddeti Görüntü oluşumu için dokular arasında absorbsiyon farklılıkları olmalıdır X ışın enerjisi arttıkça absorpsiyon Transmisyon X-ışın enerjisi (KALİTE) ile orantılıdır Saçılma
47 Absorbsiyonu etkileyen faktörler Görüntülemede hastanın değişik noktalarındaki absorbsiyon farklılıkları hastaya ait kontrast farkını oluşturur. Buradaki temel etkileşim fotoelektrik etkidir. X ışın faktörleri Enejisi Doku faktörleri Dansite (g/cm 3 ) Atom numarası Elektron sayısı/gram A = h. Z 3. λ 3. K (Kalınlık). D (Yoğunluk)
48 Saçılma Saçılan radyasyon hasta hakkında yararlı bilgi taşımayan ve filmde bulanıklığa yol açan istenmeyen bir unsurdur. Saçılan radyasyonu etkileyen başlıca 3 faktör: kv ( saçılmayı azaltır ancak kv mas hastanın aldığı radyasyon dozu ) Kalınlık (Azaldıkça saçılan radyasyon azalır-kompresyon bantları) Alan (Alan küçüldükçe saçılan radyasyon azalır) Saçılma değişik şekillerde oluşabilir: Klasik (Koheran) saçılma Kompton saçılması (%50-90) Çift oluşumu Fotodisintegrasyon (Foto ayrışma)
49 Doku etkileşim tipleri Fotodisintegrasyon: > 7-10 MeV ışın gerektirir Çift oluşumu: > 1.02 MeV ışın gerektirir Klasik saçılma: Nadir Fotoelektrik etki Compton saçılması
50 Fotodisintegrasyon Çekirdek parçası Recoil
51 Çift oluşumu 0,51 MeV Annihilasyon 0,51 MeV
52 Klasik saçılma
53 Klasik saçılma Düşük enerjili foton (<10 kev) ile yüksek atom (Z) numaralı atom arasında olur Koherent etkidir, EMR ile etkileşen e - enerjiyi absorbe edip uyarılarak titreşir Foton daha sonra bu enerjiyi yayar Thomson saçılması: Tek e - ile Rayleigh saçılması: Tüm e - ile Dalga benzeri davranış Doz depolanmaz (non-iyonizan) Görüntüye etkisi yok Gökyüzünün gündüz mavi akşam üstü kızıl görünmesinin nedenidir
54 Fotoelektrik etki İç (K-shell) elektron ile etkileşim Son ürünler : Enerjetik fotoelektron KE = Ex - BE Karakteristik radyasyon İyonize atom Elektron ve karakteristik fotonlar tüm enerjilerini fotoelektrik etkide kaybeder
55 Fotoelektrik etki Dokuda: FE ~ 1/(x-ışın enerjisi, kev) 3 FE 30 kev 8 x FE 60 kev FE ~ (Atom Numarası, Z) 3 FE Kemik 8 x FE Yumuşak doku Z eff (Kemik) 14 Z eff (Doku) 7 Genelde: FE ~ 1/(E X-ışın E BE ) 3 E X-ışın > E BE %100 FE, E X-ışın < E BE %0 FE İyotun K-e - BE = 33 kev. Çok küçük miktar I çok fazla fotoelektrik etkiye neden olur.
56 Fotoelektrik etki Hava Kemik
57 Fotoelektrik etki < kev de dokudaki baskın etkileşim şekli Dokuda olasılık (kev) 3 ile azalır, (Z) 3 ile artar Görüntü kalitesi için iyi: Doku kontrastını arttırır ve saçılmayı azaltır Doz için kötü: Etkileşim yerinde tüm enerji depolanır, hasta dozu artar Değişik kvp larda sınırlı FE etki tanısal olarak kullanılır Düşük kvp değerlerinde yetersiz penerasyon olsa da hasta dozu açısından bu kabul edilebilir sınırlardadır Düşük enerjili x ve γ ışınlarını absorbe etmek için Pb gibi yüksek atom numaralı metallerin kullanımını açıklar
58 Compton saçılması E X-ışın > BE Son ürünler Saçılmış X ışını Atık elektron İyonize atom
59 Compton saçılması Tanısal X ışın enerjilerinin (> 35 kv) ve RT uygulamalarının çoğunda baskın etkileşim şekli Olasılık kev azaldıkça azalır Z den bağımsızdır, doku ne olursa olsun absorbsiyon miktarı eşittir. Çarpışma bilardo topu ekisi: saçılma olasılığı en çok elektron derişimine (elektron dansitesi, e/cm 3 ) bağlıdır Görüntü kalitesi için kötü: Düşük yumuşak doku kontrastı ve daha fazla saçılmaya neden olur Hasta dozu için iyi: Enerjinin büyük bölümü dokudan uzaklaşır
60 Sonuç olarak Tanısal X-ışınları ile olan etkileşimlerin çoğu Compton saçılmasıdır Elektron dansitesine bağlıdır Elektron dansitesindeki farklılık dokunun fiziksel özelliklerinden kaynaklanır Düşük enerjide Fotoelektrik, yüksek enerjide ise Compton etki belirgindir Kontrast maddelerde yüksek atomik numara nedeniyle esas etkileşim olarak fotoelektrik etki gözlenir Doku dansitesindeki farklılık radyogramlarda oluşan görüntünün temel nedenidir. Dansite e/cm 3 ile ifade edilir ve dokunun içinden geçen X ışınını durdurma gücünü belirler.
61 Radyogramlardaki Beş Ana Yoğunluk Çok Radyolüsent Radyolüsent Ara Yoğunluk Radyoopak Çok Radyoopak Hava-Gaz Yağ Su-Yumuşak dokular Kals.-Kemik-Taş Metal-Kontrast mad.
62 Saçılan Radyasyonun Kontrolü Yararlı bilgi taşımayan, filmde bulanıklığa yol açarak film kontrastını azaltan olumsuzluk Saçılan radyasyonu azaltmak için: Işın sınırlayıcılar Apertura (açıklık) diyaframı Kon ve silindirler Kolimatörler Gridler (Saçılan radyasyonun filme ulaşmasını engeller) Hareketsiz Hareketli Hava aralığı (Air gap) tekniği
63 Gridler 1913 yılında Gustav Bucky İnce kurşun şeritler (50-80 ) ve arasına yerleştirilmiş X- ışınını geçirgen (Al veya plastik) maddeden oluşur Saçılan radyasyonun filme ulaşmasını (%80-90) engeller Emilim yüzdesi (%): T/T+D Grid oranı (R): h/d=8:1-12:1 Oran arttıkça saçılan radyasyonu önleme artar Grid frekansı: Kurşun şeritlerin sıklığı (24-60 çubuk/cm) h T D kvp Grid oranı Doz :1 x :1 x :1 x :1 x5
64 Grid Çeşitleri Hareketsiz Lineer Foküslü Çapraz Hareketli (Potter-Bucky) Tek darbeli İleri-geri Osilasyonlu Frekansı 40 ın üzerinde
65 DR de kullanılan gridler Pb/Bi alaşımlı grid çubukları + plastik/karbon aralık dolgusu Al gridlere göre Geçirgenlik oranı %10 Ek radyasyon %25 Görüntü keskinliği %12 High transmission cellular (HTC) grid
66 Paralel grid
67 Foküslü ve çapraz gridler
68 Grid kazancı Grid yok 8:1 12:1
69 Off-focus
70 Off-level
71 Off-center
72 Ters grid
73 Hava Aralığı (Air Gap) Tekniği Obje ile film mesafesinin cm kadar açılması şeklinde gerçekleştirilir. Saçılan radyasyonun filme ulaşma ihtimali 7:1 gride yakın oranda azaltılır. Magnifikasyon radyografisi ve toraks çekimlerinde kullanılabilir.
74 Görüntü Kaydedici (İmaj Reseptörü) Röntgen fimi (Kaset-Film-Ranforsatör) Floroskopi ekranı Görüntü plağı (CR) Detektörler (DR, DF)
75 Ranforsatör (Intensifying Screen) Filme ulaşan remnant radyasyonun etkisini arttırmak için kullanılır. X-ışını enerjisini görünür ışığa çevirerek etki gösterir. Baryum platinosiyanid W. Roentgen Kalsiyum Tungstat Edison 1972 Rare-earth (eser element) Gd, La, Yt, Eu- günümüzde tümü
76 Ranforsatör (Intensifying Screen) Baz ( 1000 ) Fosfora destek oluşturur Polyester yapısındadır Sağlam, neme dayanıklı, kimyasal olarak inaktif,esnek, Fosfor ( ) X-ışınını görünür ışığa çeviren kristaller Koruyucu katman (10-20 ) Film
77 Film Emülsiyonu Film Emülsiyonu
78 Ranforsatör (Intensifying Screen)
79 Ranforsatör (Intensifying Screen)
80 Lüminesans Herhangi bir enerji verildiğinde görünür ışık üreten maddelere lüminesan maddeler, bu olaya da lüminesans adı verilir. En dış orbital elektronları yüksek enerjili duruma geçerler, eski konumlarına dönerken ışık fotonu üretirler (Elektron dönüşü 10-8 sn ) Floresans: yalnızca stimülasyon sırasında ışıma Fosforesans: enerji aktarımı kesildikten sonra da devam eden ışıma
81 Screen Özellikleri X-ışını absorpsiyon etkinliği Conversion (Dönüştürme) etkinliği - %15-20 İntensifikasyon faktörü: IF=Screensiz ekspojur dozu / screenli ekspojur dozu Hız: İmaj reseptörünün radyasyon duyarlılığı (100, 200, 400, 800, 1000) Rezolüsyon: iki çizgiyi birbirinden ayırdedebilme özelliği (lp/mm) Hız 1/ Rezolüsyon Kalın fosfor, büyük kristal- yüksek hız Noise: görüntüde istenmeyen ancak engellenemeyen bozulma
82 Film %20 absorpsiyon
83 Film Film x 2x Dönüştürme etkinliği
84 Screen-film avantajları Hasta dozu Mesleki doz Tüp ısı oluşumu Tüp ekspojur zamanı Tüp ma kvp genişliği Radyografik kontrast Tüp ömrü
85 Röntgen filminin pozlandırılması
86 Latent görüntü oluşumu Işık fotonu Br elektronu tarafından emilir Elektron sensitivity speck de hapsolur Neg. elektron serbest Ag + iyonunu çeker Ag+ ve e - birleşerek doğal (siyah) Ag olur Eğer speck üzerinde >6-10 Ag 0 birikirse latent görüntü oluşur
87 Latent görüntü oluşumu Direkt ekspojur: 100 x-ışını x 0.05 absorbsiyon = 5 x-ışını 5 x-şını x 1 LIC/x-ışını = 5 LIC Screen: (0.4 Abs. Kat., 0.15 Dön. Fak.) 100 x-ışını x 0.4 absorption = 40 x-ışını 40 x-ışını x 50 kev/x-ışını = 2000 kev absorbe olan 2000 kev x 0.15 Dön. Fak = 300 kev 300 kev = 120,000 ışık photons (2.5 ev/photon) 120,000 ışık hf x 0.4 screen etkeni= 50,000 ışık hf 50,000 ışık hf x 1 LIC/100 ışık hf = 500 LICs
88 İşleme Islak (Film Banyosu) El Banyosu Otomatik Banyo Day-ışık Banyo Kuru (Dry) Sistem printerler
89 İndirgeme
90 İçerik Kimyasal madde Görevi Geliştirici ajan Fenidon-Hidrokinon İndirgeme Aktivatör Na karbonat Ortamı alkali yapar Sınırlayıcı (Tutucu) Na-K bromid Antifog Koruyucu Na sülfid Oksidasyonun kontrolü Çözücü Su Kimyasalların çözünmesi Sertleştirici Glutaraldehit Solüsyonun şişmesini önler İçerik Kimyasal madde Görevi Sabitleyici ajan (Temizleyici) Na-Amonyum tiosülfat (Hipo) Non-ekspoze gümüş halidi ortamdan uzaklaştırmak Aktivatör Asetik Asit Ortamı asidik yapar Setleştirici Potasyum alum Jelatinin sertleştirir Koruyucu Sodyum sülfid Kimyasal dengeyi sağlamak Çözücü Su Kimyasalların çözünmesi
91 Film Baskısı (Kuru Sistem=Dry)
92 Soru 1 Aşağıdakilerden hangisindeki artış X ışınının enerji spektrumunda sağa doğru kaymaya neden olmaz? a)kvp b)mas c)filtrasyon d)hedefin atom numarası e)akım faz sayısı
93 X ışını doku ile etkileştiğinde aşağıdakilerden hangisi olmaz? a)çift oluşumu: b)klasik saçılma c)fotoelektrik etki d)karakteristik radyasyon e)compton saçılması Soru 2
94 Soru 3 Radyografik kontrastı oluşturan temel etkileşim aşağıdakilerden hangisidir? a)çift oluşumu b)fotodisintegrasyon c)klasik saçılma d)fotoelektrik etki e)compton saçılması
95 Soru 4 Birinci banyoda ekspoze olmuş gümüş iyonunu indirgemeye neden olan madde hangisidir? a)na hipo süfit b)fenidon-hidrokinon c)potasyum alum d)sodyum sülfit e)asetik asit
96 Soru 5 Screen-film kombinasyonu kullanıldığında aşağıdakilerden hangisi azalmaz? a)hasta dozu b)mesleki doz c)tüp ısı oluşumu d)tüp ekspojur zamanı e)tüp kvp
RÖNTGEN FİZİĞİ 6. X-Işınlarının madde ile etkileşimi. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ 6 X-Işınlarının madde ile etkileşimi Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞINI MADDE ETKİLEŞİMİ Elektromanyetik enerjiler kendi dalga boylarına yakın maddelerle etkileşime
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ 5 X-ışınlarının özellikleri, kalitesi ve kantitesi. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ 5 X-ışınlarının özellikleri, kalitesi ve kantitesi Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-ışınlarının özellikleri, kalitesi ve kantitesi X-ışınları cam veya metal kılıfın penceresinden
DetaylıSabit gridler X-ışını ekspojuru sırasında hareket etmediklerinden film üzerinde çok ince de olsa çizgilenmelere yol açarlar. Bu olumsuzluğun önüne
HAREKETLİ GRİDLER Sabit gridler X-ışını ekspojuru sırasında hareket etmediklerinden film üzerinde çok ince de olsa çizgilenmelere yol açarlar. Bu olumsuzluğun önüne geçilmesi için hareketli gridler geliştirilmiştir.
DetaylıX IŞINLARININ ELDE EDİLİŞİ
X IŞINLARININ ELDE EDİLİŞİ Radyografide ve radyoterapide kullanılan X- ışınları, havası boşaltılmış bir tüp içinde, yüksek gerilim altında, ısıtılan katottan çıkan elektron demetinin hızlandırılarak anota
DetaylıBölüm 1 Maddenin Yapısı ve Radyasyon. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU
Bölüm 1 Maddenin Yapısı ve Radyasyon Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU İÇİNDEKİLER X-ışınlarının elde edilmesi X-ışınlarının Soğrulma Mekanizması X-ışınlarının özellikleri X-ışını cihazlarının parametreleri
DetaylıKasetin arka yüzeyi filmin yerleştirildiği kapaktır. Bu kapakların farklı farklı kapanma mekanizmaları vardır. Bu taraf ön yüzeyin tersine atom
KASET Röntgen filmi kasetleri; radyografi işlemi sırasında filmin ışık almasını önleyen ve ranforsatör-film temasını sağlayan metal kutulardır. Özel kilitli kapakları vardır. Kasetin röntgen tüpüne bakan
DetaylıX IŞINLARININ NİTELİĞİ VE MİKTARI
X IŞINLARININ NİTELİĞİ VE MİKTARI X IŞINI MİKTARINI ETKİLEYENLER X-ışınlarının miktarı Röntgen (R) ya da miliröntgen (mr) birimleri ile ölçülmektedir. Bu birimlerle ifade edilen değerler ışın yoğunluğu
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞINI TÜPÜ X-IŞINI TÜPÜ PARÇALARI 1. Metal korunak (hausing) 2. Havası alınmış cam veya metal tüp 3. Katot 4. Anot X-ışın
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ Işın sınırlayıcı cihazlar ve gridler. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ Işın sınırlayıcı cihazlar ve gridler Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak SAÇILAN RADYASYONUN KONTROLÜ Saçılan radyasyon, sapma nedeniyle hasta hakkında yararlı bilgi taşımaz,
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ X-Işınları Absorbsiyon ve saçılma. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işınları Absorbsiyon ve saçılma Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak ABSORBSİYON VE SAÇILMA X-ışınları maddeyi (hastayı) geçerken enerjileri absorbsiyon (soğurulma) ve saçılma
DetaylıX-IŞINLARININ ÖZELLİKLERİ VE ELDE EDİLMELERİ. X-ışınları Alman fizikçi Wilhelm RÖNTGEN tarafından 1895 yılında keşfedilmiştir.
X-IŞINLARININ ÖZELLİKLERİ VE ELDE EDİLMELERİ X-ışınları Alman fizikçi Wilhelm RÖNTGEN tarafından 1895 yılında keşfedilmiştir. X-ışınlarının oluşum mekanizması fotoelektrik olaya neden olanın tam tersidir.
DetaylıRADYASYON FİZİĞİ 4. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu
RADYASYON FİZİĞİ 4 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu Filtrasyon X ışın demeti içerisinde farklı enerjili fotonlar bulunur (farklı dalga boylu ışınlar heterojen ışın demetini ifade eder) Sadece, anatomik yapılardan
DetaylıNötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar
Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar Termal nötronlar (0.025 ev) Orta enerjili nötronlar (0.5-10 kev) Hızlı nötronlar (10 kev-10 MeV) Çok hızlı nötronlar (10 MeV in üzerinde)
DetaylıX IŞINLARININ TARİHÇESİ
X IŞINLARININ TARİHÇESİ X ışınları 1895 yılında Alman fizik profesörü Wilhelm Conrad Röntgen tarafından keşfedilmiştir Röntgen, bir Crookes tüpünü indüksiyon bobinine bağlayarak, tüpten yüksek gerilimli
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞINI OLUŞUMU Hızlandırılmış elektronların anotla etkileşimi ATOMUN YAPISI VE PARÇACIKLARI Bir elementi temsil eden en küçük
DetaylıUBT Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim:
UBT 306 - Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim: 1. (a) (5) Radyoaktivite nedir, tanımlayınız? Bir radyoizotopun aktivitesi (A), izotopun birim zamandaki
DetaylıProf.Dr.Nail Bulakbaşı Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı
Prof.Dr.Nail Bulakbaşı Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı İncelenen anatomik yapının kabul edilebilir dansite sınırlarında, istenilen keskinlikte görüntülenebilmesidir Kaliteyi
DetaylıRADYASYON FİZİĞİ 3. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu
RADYASYON FİZİĞİ 3 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu X ışın cihazında bulunan güç kaynağının görevleri 1- Filamentin ısınması için düşük voltaj sağlamak 2- Anot ve katot arasında yüksek potansiyel farkı yaratmak
DetaylıBölüm 5. Tıbbi Görüntüleme Yöntemlerinin Temel İlkeleri. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU
Bölüm 5 Tıbbi Görüntüleme Yöntemlerinin Temel İlkeleri Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU İÇİNDEKİLER X-ışınları Görüntüleme Teknikleri Bilgisayarlı Tomografi (BT) Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) Nükleer
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak RÖNTGEN FİZİĞİNE GİRİŞ VE RADYASYON RADYOLOJİ TANIMI ve Radyolojik görüntüleme yöntemleri ana prensipleri RADYOLOJİ BİLİMİNİN TANIMI Radyoloji
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ Röntgende Görüntü Oluşumu. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ Röntgende Görüntü Oluşumu Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak Röntgende Görüntü Oluşumu Görüntü kaydı ve röntgen filmi Röntgen filminin kalitesi, saklanması, taşınması Görüntü
DetaylıRADYASYON FİZİĞİ 5. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu
RADYASYON FİZİĞİ 5 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu X ışını atenuasyonu X ışını, madde içerisinden geçerken başlıca fotoelektrik absorbsiyon ve compton saçılma ile şiddetini kaybeder Işın demetinin absorbsiyonu
DetaylıGamma Bozunumu
Gamma Bozunumu Genelde beta ( ) ve alfa ( ) bozunumu sonunda çekirdek uyarılmış haldedir. Uyarılmış çekirdek gamma ( ) salarak temel seviyeye döner. Gamma görünür ışın ve x ışını gibi elektromanyetik radyasyon
DetaylıRÖNTGEN FİLMLERİ. Işınlama sonrası organizmanın incelenen bölgesi hakkında elde edilebilen bilgileri taşıyan belgedir.
RÖNTGEN FİLMLERİ Işınlama sonrası organizmanın incelenen bölgesi hakkında elde edilebilen bilgileri taşıyan belgedir. Tanısal radyolojide röntgen filmine radyogram, Röntgen filmi elde etmek için yapılan
DetaylıModern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları
40 Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları 1 Test 1 in Çözümleri 1. USG ve MR cihazları ile ilgili verilen bilgiler doğrudur. BT cihazı c-ışınları ile değil X-ışınları ile çalışır. Bu nedenle I ve II.
DetaylıALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ. X-Işını Spektroskopisi Yrd. Doç. Dr. Gökçe MEREY
ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ X-Işını Spektroskopisi Yrd. Doç. Dr. Gökçe MEREY X-IŞINI SPEKTROSKOPİSİ X-ışını spektroskopisi, X-ışınlarının emisyonu, absorbsiyonu ve difraksiyonuna (saçılması) dayanır. Kalitatif
DetaylıFİLMLER FİLM VE FİLM ÖZELLİKLERİ
FİLMLER FİLM VE FİLM ÖZELLİKLERİ Filmin Tanımı Fotoğraf makinesinde, pozlandırılacak olan konunun görüntüsünü saptamak için ışığa duyarlı madde ile kaplanmış saydam taşıyıcıya film denir. Film üzerinde
DetaylıBüyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri
7 Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 225 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktur. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde bulunamazlar. Fotonlar
DetaylıX-Işınları. 4. Ders: X-ışını sayaçları. Numan Akdoğan.
X-Işınları 4. Ders: X-ışını sayaçları Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-ışını sayaç çeşitleri 1. Fotoğraf
DetaylıRadyasyon nedir Nasıl ölçülür Günlük pratikte alınan radyasyon ERCP de durum ne Azaltmak için ne yapılabilir
MÖ 460-377 980-1037 MÖ 460-377 980-1037 Radyasyon nedir Nasıl ölçülür Günlük pratikte alınan radyasyon ERCP de durum ne Azaltmak için ne yapılabilir RADYASYON NEDİR X ışınını 1895 te Wilhelm Conrad Roentgen
DetaylıGEÇĐRĐMLĐ ELEKTRON MĐKROSKOBU
GEÇĐRĐMLĐ ELEKTRON MĐKROSKOBU GĐRĐŞ TEM (Transmission Electron Microscope) Büyütme oranı 1Mx Çözünürlük ~1Å Fiyat ~1000 000 $ Kullanım alanları Malzeme Bilimi Biyoloji ÇALIŞMA PRENSĐBĐ Elektron tabancasından
DetaylıRADYASYON FİZİĞİ 2. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu
RADYASYON FİZİĞİ 2 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu 1800 lü yıllarda değişik ülkelerdeki fizikçiler elektrik ve manyetik kuvvetler üzerine detaylı çalışmalar yaptılar Bu çalışmalardan çıkan en önemli sonuç;
DetaylıGAMMA VE X - IŞINLARI
1 GAMMA VE X - IŞINLARI Gamma ışınları, radyoaktif parçalanmadan sonra uyarılmış çekirdekten yayınlanan elektromanyetik radyasyondur. Gamma ışınları ile x-ışınları arasındaki fark, gamma ışınlarının çekirdekten,
DetaylıFotovoltaik Teknoloji
Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 3: Güneş Enerjisi Güneşin Yapısı Güneş Işınımı Güneş Spektrumu Toplam Güneş Işınımı Güneş Işınımının Ölçülmesi Dr. Osman Turan Makine ve İmalat Mühendisliği Bilecik Şeyh Edebali
DetaylıMANYETİK REZONANS TEMEL PRENSİPLERİ
MANYETİK REZONANS TEMEL PRENSİPLERİ Dr. Ragıp Özkan Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD REZONANS Sinyal intensitesini belirleyen faktörler Proton yoğunluğu TR T1 TE T2
DetaylıGüç kaynağı. Tüp Akımı
Anot Anot, bakır bir gövdeye gömülmüş tungsten target içerir.targetin amacı çarpan elektronların kinetik enerjilerini x ışını fotonlarına dönüştürmektir. Target tungstenden yapılmıştır çünkü tungstenin
DetaylıDİŞ HEKİMLİĞİ RADYOLOJİSİNDE KULLANILAN FİLMLER
DİŞ HEKİMLİĞİ RADYOLOJİSİNDE KULLANILAN FİLMLER Diş hekimliğinde, günümüzde imaj reseptörleri olarak, en sık film, film-screen kombinasyonları, bunun dışında, dijital görüntüleme sensörleri ve komputerize
DetaylıMONTE CARLO. Prof. Dr. Niyazi MERİÇ. Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü Enstitü Müdürü
MONTE CARLO Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü Enstitü Müdürü MONTE CARLO NEDİR? Monte Carlo Metodu, istatistiksel teknikler kullanarak bir deneyi veya olayı bilgisayar
DetaylıRADYOLOJİDE KALİTE KONTROL VE KALİBRASYONUN ÖNEMİ ÖĞR. GÖR. GÜRDOĞAN AYDIN İLKE EĞİTİM VE SAĞLIK VAKFI KAPADOKYA MYO TIBBİ GÖRÜNTÜLEME PRG.
RADYOLOJİDE KALİTE KONTROL VE KALİBRASYONUN ÖNEMİ ÖĞR. GÖR. GÜRDOĞAN AYDIN İLKE EĞİTİM VE SAĞLIK VAKFI KAPADOKYA MYO TIBBİ GÖRÜNTÜLEME PRG. RÖNTGENCİ??? RÖNTGENCİ??? RÖNTGENCİ??? RÖNTGENCİ??? R Ö N T G
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMLI
12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Etkinlik A nın Yanıtları 1. Elektromanyetik spektrum şekildeki gibidir.
DetaylıRADYASYON GÜVENLİĞİ. Öğr.Gör. Şükrü OĞUZ KTÜ Tıp Fakültesi Radyoloji AB
RADYASYON GÜVENLİĞİ Öğr.Gör. Şükrü OĞUZ KTÜ Tıp Fakültesi Radyoloji AB İyonlaştırıcı radyasyonlar canlılar üzerinde olumsuz etkileri vardır. 1895 W.Conrad Roentgen X ışınını bulduktan 4 ay sonra saç dökülmesini
DetaylıALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ
ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ Spektroskopiye Giriş Yrd. Doç. Dr. Gökçe MEREY SPEKTROSKOPİ Işın-madde etkileşmesini inceleyen bilim dalına spektroskopi denir. Spektroskopi, Bir örnekteki atom, molekül veya iyonların
DetaylıProf. Dr. Ali BUMİN. Radyolojiye Giriş
Prof. Dr. Ali BUMİN Radyolojiye Giriş 2 Hafta Genel radyoloji 1 Hafta Radyobiyoloji 1 Hafta Radyografik pozisyonlar 1 Hafta Kontrast maddeler 1 Hafta Merkezi Sinir Sisteminin Radyografik Değerlendirilmesi
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMLI
12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Testin 1 in Çözümleri 1. B manyetik alanı sabit v hızıyla hareket ederken,
DetaylıDijital Görüntüleme Sistemlerinde Radyasyon Dozunun Optimizasyonu
Dijital Görüntüleme Sistemlerinde Radyasyon Dozunun Optimizasyonu Prof. Dr. Doğan Bor Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü 28 ULUSAL RADYOLOJİ KONGRESİ 27 31 Ekim 2007 Antalya Dijital Görüntülemenin
DetaylıI. FOTOELEKTRON SPEKTROSKOPĠSĠ (PES) PES orbital enerjilerini doğrudan tayin edebilir. (Fotoelektrik etkisine benzer!)
5.111 Ders Özeti #9 Bugün için okuma: Bölüm 1.14 (3.Baskıda, 1.13) Elektronik Yapı ve Periyodik Çizelge, Bölüm 1.15, 1.16, 1.17, 1.18, ve 1.20 (3.Baskıda, 1.14, 1.15, 1.16, 1.17, ve 1.19) Atom Özelliklerinde
DetaylıNanomalzemelerin Karakterizasyonu. Yapısal Karakterizasyon Kimyasal Karakterizasyon
Nanomalzemelerin Karakterizasyonu Yapısal Karakterizasyon Kimyasal Karakterizasyon 1 Nanomalzemlerin Yapısal Karakterizasyonu X ışını difraksiyonu (XRD) Çeşitli elektronik mikroskoplar(sem, TEM) Atomik
DetaylıBölüm 7 Radyasyon Güvenliği. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU
Bölüm 7 Radyasyon Güvenliği Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU RADYASYON NEDİR? Radyasyon, elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçiminde enerji yayılımı ya da aktarımıdır. RADYASYON ÇEŞİTLERİ İYONLAŞTIRICI
DetaylıRADYASYON DEDEKTÖR ÇEŞİTLERİ
GAZLI (İyon odası, Orantılı, G-M ded.) SİNTİLASYON YARIİLETKEN KALORİMETRİK BULUT /KABARCIK(Bubble) Kıvılcım(Spark) Odacıkları-YEF NÖTRON Dedektörleri ÇERENKOV Portal Monitörler Duman(smoke) dedektör Nükleer
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞINI TÜPÜ X-IŞINI TÜPÜ PARÇALARI 1. Metal korunak (hausing, haube) 2. Havası alınmış cam veya metal tüp 3. Katot 4. Anot
DetaylıHarici Fotoelektrik etki ve Planck sabiti deney seti
Deneyin Temeli Harici Fotoelektrik etki ve Planck sabiti deney seti Fotoelektrik etki modern fiziğin gelişimindeki anahtar deneylerden birisidir. Filaman lambadan çıkan beyaz ışık ızgaralı spektrometre
DetaylıRadyasyon, Radyoaktivite, Doz, Birimler ve Tanımlar. Dr. Halil DEMİREL
Radyasyon, Radyoaktivite, Doz, Birimler ve Tanımlar Dr. Halil DEMİREL Radyasyon, Radyoaktivite, Doz ve Birimler Çekirdek Elektron Elektron Yörüngesi Nötron Proton Nükleon Atom 18.05.2011 TAEK - ADHK 2
DetaylıElektromanyetik Işıma Electromagnetic Radiation (EMR)
Elektromanyetik Işıma Electromagnetic Radiation (EMR) Elektromanyetik ışıma (ışık) bir enerji şeklidir. Işık, Elektrik (E) ve manyetik (H) alan bileşenlerine sahiptir. Light is a wave, made up of oscillating
DetaylıMalzeme muayene metodları
MALZEME MUAYENESİ Neden gereklidir? Malzemenin mikroyapısını tespit etmek için. Malzemelerin kimyasal kompozisyonlarını tesbit etmek için. Malzemelerdeki hataları tesbit etmek için Malzeme muayene metodları
DetaylıGÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU
GÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU Güneş ışınımı değişik dalga boylarında yayılır. Yayılan bu dalga boylarının sıralı görünümü de güneş spektrumu olarak isimlendirilir. Tam olarak ifade edilecek olursa;
DetaylıX-Işınları. 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler. Numan Akdoğan. akdogan@gyte.edu.tr
X-Işınları 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-Işınları
DetaylıTheory Tajik (Tajikistan)
Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)
DetaylıGÖRÜNTÜ OLUŞUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER (RADYOGRAFİK KALİTE)
GÖRÜNTÜ OLUŞUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER (RADYOGRAFİK KALİTE) Dental yapıların radyograflarında, uygun ölçülerde densite, kontrast, detay keskinliği ile minimum büyüme (magnifikasyon) ve distorsiyonlu filmler
DetaylıRADYASYON FİZİĞİ 1. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu
RADYASYON FİZİĞİ 1 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu Herbirimiz kısa bir süre yaşarız ve bu kısa süre içerisinde tüm evrenin ancak çok küçük bir bölümünü keşfedebiliriz Evrenle ilgili olarak en anlaşılamayan
DetaylıİÇİNDEKİLER -BÖLÜM / 1- -BÖLÜM / 2- -BÖLÜM / 3- GİRİŞ... 1 ÖZEL GÖRELİLİK KUANTUM FİZİĞİ ÖNSÖZ... iii ŞEKİLLERİN LİSTESİ...
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii ŞEKİLLERİN LİSTESİ... viii -BÖLÜM / 1- GİRİŞ... 1 -BÖLÜM / 2- ÖZEL GÖRELİLİK... 13 2.1. REFERANS SİSTEMLERİ VE GÖRELİLİK... 14 2.2. ÖZEL GÖRELİLİK TEORİSİ... 19 2.2.1. Zaman Ölçümü
DetaylıF.Ü. SHMYO Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Radyolojik İnceleme
F.Ü. SHMYO Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Radyolojik İnceleme Selami SERHATLIOĞLU 2011 Pozisyon Hastanın duruşu ve Kasetin nasıl yerleştirileceği Santralizasyon Tüpün açısı ve Yönlendirileceği merkez noktası
DetaylıMİKROYAPISAL GÖRÜNTÜLEME & TANI
MİKROYAPISAL GÖRÜNTÜLEME & TANI III-Hafta KOÜ METALURJİ & MALZEME MÜHENDİSLİĞİ Fotografik Emulsiyon & Renk Duyarlılığı Şekil 1.9. Göz eğrisi ile değişik film malzemelerinin karşılaştırılması. Fotografik
DetaylıX-IŞINI OLUŞUMU (HATIRLATMA)
X-IŞINI OLUŞUMU (HATIRLATMA) Şekilde modern bir tip X-ışını aygıtının şeması görülmektedir. Havası boşaltılmış cam bir tüpte iki elektrot bulunur. Soldaki katot ısıtıldığında elektronlar salınır. Katot
DetaylıDEMOCRİTUS. Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur.
ATOM TEORİLERİ DEMOCRİTUS DEMOCRİTUS Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur. Democritus, maddenin taneciklerden oluştuğunu savunmuş ve bu taneciklere
DetaylıProf. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü
101537 RADYASYON FİZİĞİ Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü TEMEL KAVRAMLAR Radyasyon, Elektromanyetik Dalga, Uyarılma ve İyonlaşma, peryodik cetvel radyoaktif bozunum
Detaylı6- RADYASYON KAYNAKLARI VE DOZU
6- RADYASYON KAYNAKLARI VE DOZU Güneşten gelen ısı ve ışık enerjisi radyasyonun doğal formudur. Bunlar çevremizde doğal olarak bulundukları gibi yapay olarak da elde edilmektedir. O nedenle radyasyon kaynağına
DetaylıGeçen Süre/Yarı ömür. İlk madde miktarı. Kalan madde miktarı
27.10.2017 1 27.10.2017 2 27.10.2017 3 Geçen Süre/Yarı ömür Kalan madde miktarı İlk madde miktarı 27.10.2017 4 Soru 1: Yarı ömrü 18 gün olan radyoaktif bir elementin, 72 gün sonunda % kaçı bozunmadan kalır?
DetaylıBAKIR ATOMUNDA K,L,M ZARFLARI
HER ATOMUN YÖRÜNGE ZARFLARINDA (K,L,M,..) BULUNABİLECEK MAKSİMUM ELEKTRON SAYISI 2n 2 FORMÜLÜ İLE BULUNABİLİR. SON YÖRÜNGE ZARFINDA EN ÇOK 8 ELEKTRON BULUNUR. Helyum atomu BAKIR ATOMUNDA K,L,M ZARFLARI
DetaylıAlfalar: M Q. . -e F x Q. 12. Hafta. Yüklü parçacıkların ve fotonların madde ile etkileşimi
1. Hafta Yüklü parçacıkların ve fotonların madde ile etkileşimi Alfalar: Bütün yüklü parçacıklar (elektronlar, protonlar, alfa parçacıkları ve çekirdekler) madde içersinde ilerlerken, kendi elektrik alanları
DetaylıRADYASYON ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ DERS. Prof. Dr. Haluk YÜCEL RADYASYON DEDEKSİYON VERİMİ, ÖLÜ ZAMAN, PULS YIĞILMASI ÖZELLİKLERİ
RADYASYON ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ Prof. Dr. Haluk YÜCEL 101516 DERS RADYASYON DEDEKSİYON VERİMİ, ÖLÜ ZAMAN, PULS YIĞILMASI ÖZELLİKLERİ DEDEKTÖRLERİN TEMEL PERFORMANS ÖZELLİKLERİ -Enerji Ayırım Gücü -Uzaysal Ayırma
DetaylıRadyolojik Teknikler - I Radyografi DR - CR
F.Ü. SHMYO Tıbbi Görüntüleme Teknikleri 2014 Radyolojik Teknikler - I Radyografi DR - CR Selami SERHATLIOĞLU X-IŞINI CİHAZININ TEMEL KISIMLARI 1. X-ışını tüpü 2. Kontrol konsolü 3. Yüksek voltaj jeneratörü
DetaylıSPECT/BT 16-19 MAYIS 2015 XV ULUSAL MEDİKAL FİZİK KONGRESİ TRABZON
SPECT/BT 16-19 MAYIS 2015 XV ULUSAL MEDİKAL FİZİK KONGRESİ TRABZON * Nükleer tıp SPECT görüntülerinde artan tutulum bölgesini tanımlamada, Bölgenin kesin anatomik lokalizasyonunu belirlemekte zorlanılmaktadır.
DetaylıPARÇACIK HIZLANDIRICILARININ TIP UYGULAMARI
PARÇACIK HIZLANDIRICILARININ TIP UYGULAMARI BAYRAM DEMİR İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ IX. UPHDYO, 10 15 Eylül 2013 Sağlık Fiziği ve Parçacık Hızlandırıcıları Radyasyonun teşhis, tedavi ve araştırma amaçlı olarak
DetaylıSPEKTROSKOPİ ENSTRÜMANTAL ANALİZ. Elektromanyetik radyasyon (ışıma)
ENSTRÜMANTAL ANALİZ SPEKTROSKOPİ Spektroskopi Bir madde içerisindeki atom, molekül veya iyonların bir enerji seviyesinden diğerine geçişleri sırasında absorplanan veya yayılan ışınların ölçülmesi için
DetaylıSerbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları
Serbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları Serbest radikallerin yapısında, çoğunlukla oksijen yer almaktadır. (reaktif oksijen türleri=ros) ROS oksijen içeren, küçük ve oldukça reaktif moleküllerdir.
DetaylıLineer Enerji Transferi (LET) ve Rölatif Biyolojik Etkinin (RBE) Radyobiyolojik Önemi
Lineer Enerji Transferi (LET) ve Rölatif Biyolojik Etkinin (RBE) Radyobiyolojik Önemi Klinik Radyobiyoloji Kursu 19-20 Şubat 2010 Dr. Serra Kamer serra.kamer@ege.edu.tr Radyosensitiviteyi Etkileyen Fiziksel
DetaylıElektromanyetik Dalgalar. Test 1 in Çözümleri
38 Elektromanyetik Dalgalar 1 Test 1 in Çözümleri 1. Radyo dalgaları elektronların titreşiminden doğan elektromanyetik dalgalar olup ışık hızıyla hareket eder. Radyo dalgalarının titreşim frekansı ışık
Detaylıİçerik. BT de Temel Prensipler. BT: Tarihçe. İçerik. BT: Tarihçe. BT: Tarihçe. Dr.Gürsel Savcı
BT de Temel Prensipler Dr.Gürsel Savcı BT: Tarihçe 1967: çok yönlü projeksiyon ile görüntü oluşturulması konsepti 1971: İlk BT prototipi Atkinson-Morley s Hospital, Londra 1972: İnsanda ilk BT görüntüsü
DetaylıX-Işınları. Numan Akdoğan. 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler.
X-Işınları 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-Işınları
DetaylıBT ve MRG: Temel Fizik İlkeler. Prof. Dr. Utku Şenol Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı
BT ve MRG: Temel Fizik İlkeler Prof. Dr. Utku Şenol Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Elektromanyetik Spektrum E= hf 1nm 400-700nm 1m Kozmik ışınlar Gama ışınları X ışınları Ultraviole
DetaylıMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATOM
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATOM ATOMUN YAPISI Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir. Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sa-hiptir. Atomda bulunan yükler; negatif
DetaylıRADYASYON VE RADYASYONDAN KORUNMA
RADYASYON VE RADYASYONDAN KORUNMA Mehmet YÜKSEL Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı MADDENİN YAPISI (ATOM) Çekirdek Elektronlar RADYASYON NEDİR? Radyasyon; iç dönüşüm geçiren
DetaylıKaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti
Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Radyasyonun Keşfi 1895 yılında Wilhelm Conrad Röntgen tarafından X-ışınlarının keşfi yapılmıştır. Radyasyonun Keşfi 1896 yılında
DetaylıYAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK
YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK DURGUN ELEKTRİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında
DetaylıDijital Görüntülemede Grid Kullanımı ile Radyasyon Dozunun ve Görüntü Kalitesinin Değişimi
Nükleer Bilimler Enstitüsü Medikal Fizik Ana Bilim Dalı Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü Dijital Görüntülemede Grid Kullanımı ile Radyasyon Dozunun ve Görüntü Kalitesinin Değişimi Ümran
DetaylıYrd.Doç.Dr. Emre YALAMAÇ. Yrd.Doç.Dr. Emre YALAMAÇ İÇERİK
İÇERİK Elementlere, Bileşiklere ve Karışımlara atomik boyutta bakış Dalton Atom Modeli Atom Fiziğinde Buluşlar - Elektronların Keşfi - Atom Çekirdeği Keşfi Günümüz Atom Modeli Kimyasal Elementler Periyodik
DetaylıATOMUN YAPISI. Özhan ÇALIŞ. Bilgi İletişim ve Teknolojileri
ATOMUN YAPISI ATOMLAR Atom, elementlerin en küçük kimyasal yapıtaşıdır. Atom çekirdeği: genel olarak nükleon olarak adlandırılan proton ve nötronlardan meydana gelmiştir. Elektronlar: çekirdeğin etrafında
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ. Radyografik kaliteyi etkileyen faktörler ve artefaktlar Dijital röntgen. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ Radyografik kaliteyi etkileyen faktörler ve artefaktlar Dijital röntgen Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak Radyografik kaliteyi etkileyen faktörler ve artefaktlar Dijital röntgen
DetaylıRADYASYON ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ
RADYASYON ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ Prof. Dr. Doğan BOR ORANTILI SAYAÇLAR DERS 2 GAZ DOLDURULMUŞ DEDEKTÖRLERİN FARKLI ÇALIŞMA BÖLGELERİ N 2 = 10 000 N 1 = 100 İyonizasyon Bölgesi İyonizasyon akımı primer iyon çiftlerinin
DetaylıRÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu Jeneratör ve konsol. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak
RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu Jeneratör ve konsol Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞIN CİHAZLARI TEMEL İŞLEVLERİ İstenilen kalite, miktar ve süre boyunca X-ışını elde edilmesidir Cihazlar
DetaylıATOM MODELLERİ.
ATOM MODELLERİ THOMSON ATOM MODELİ ÜZÜMLÜ KEK MODELİ Kek pozitif yüklere, üzümler ise negatif yüklere benzetilmiştir. Thomson Atom Modeline göre; Atomun yapısında pozitif ve negatif yüklü tanecikler vardır.(+)
DetaylıRADYOTERAPİ CİHAZLARINDAKİ GELİŞMELER. Hatice Bilge
RADYOTERAPİ CİHAZLARINDAKİ GELİŞMELER Hatice Bilge KISA TARİHÇE 1895: X-ışınlarının keşfi 1913: W.E.Coolidge, vakumlu X-ışını tüplerinin geliştirilmesi 1931: Sikletronun Lawrence tarafından geliştirilmesi
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki
DetaylıATOM BİLGİSİ Atom Modelleri
1. Atom Modelleri BÖLÜM2 Maddenin atom adı verilen bir takım taneciklerden oluştuğu fikri çok eskiye dayanmaktadır. Ancak, bilimsel bir (deneye dayalı) atom modeli ilk defa Dalton tarafından ileri sürülmüştür.
DetaylıX-IŞINLARI FLORESAN ve OPTİK EMİSYON SPEKTROSKOPİSİ
X-IŞINLARI FLORESAN ve OPTİK EMİSYON SPEKTROSKOPİSİ 1. EMİSYON (YAYINMA) SPEKTRUMU ve SPEKTROMETRELER Onyedinci yüzyılda Newton un güneş ışığının değişik renkteki bileşenlerden oluştuğunu ve bunların bir
Detaylı... ANADOLU L SES E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI SINIFI: Ö RENC NO: Ö RENC N N ADI VE SOYADI:
2009-2010 E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI A 1. Plastik bir tarak saça sürtüldü ünde tara n elektrikle yüklü hale gelmesinin 3 sonucunu yaz n z. 2. Katot fl nlar nedir? Katot fl
DetaylıDalton atom modelinde henüz keşfedilmedikleri için atomun temel tanecikleri olan proton nötron ve elektrondan bahsedilmez.
MODERN ATOM TEORİSİ ÖNCESİ KEŞİFLER Dalton Atom Modeli - Elementler atom adı verilen çok küçük ve bölünemeyen taneciklerden oluşurlar. - Atomlar içi dolu küreler şeklindedir. - Bir elementin bütün atomları
DetaylıDoz azaltma teknikleri. Süre. Mesafe. Zırhlama. Yapısal Zırhlama 11/18/2015 RADYOLOJİDE ZIRHLAMA. Prof.Dr.Nail Bulakbaşı
Doz azaltma teknikleri RADYOLOJİDE ZIRHLAMA Radyasyondan korunma parametreleri Prof.Dr.Nail Bulakbaşı Süre Mesafe Zırhlama Süre Mesafe Doz = (Doz Şiddeti)x(Süre) Bir ölçüm cihazının 50 µsv/saat lik radyasyon
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
Detaylı