T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ ORTAÖĞRETİM FEN VE MATEMATİK ALANLARI EĞİTİMİ BÖLÜMÜ FİZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI DEPREMLER VE TSUNAMİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ ORTAÖĞRETİM FEN VE MATEMATİK ALANLARI EĞİTİMİ BÖLÜMÜ FİZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI DEPREMLER VE TSUNAMİ"

Transkript

1 T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ ORTAÖĞRETİM FEN VE MATEMATİK ALANLARI EĞİTİMİ BÖLÜMÜ FİZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI DEPREMLER VE TSUNAMİ Hazırlayan FATMA KARABULUT Ders Öğretim Görevlisi Dr. MUSTAFA KARADAĞ ANKARA 2006

2 İÇİNDEKİLER 1. Deprem Nedir? 2. Deprelerin Oluşumu 3. Deprem Parametreleri İç merkez(hiposantr-odak Noktası 3.2. Dış Merkez(Episantr) 3.3.Odak Derinliği 3.4. Şiddet 3.5. Eş Şiddet Eğrisi 3.6. Öncü Depremler 3.7. Ana Şok 3.8. Mikroseizma 3.9. Makroseizma Zemin Sıvılaşması Sismoloji Sismolog Sismograf Deprem Şiddeti 4. Deprem Şiddet Cetveli 5. Fay ve Türleri Normal Fay Ters Fay Doğrultu Atımlı Fay Horst-Graben 6. Depremlerin Sınıflandırılması ve Türleri Oluş Nedenlerine Göre Depremler Volkanik Depremler Çöküntü Depremleri Tektonik Depremler Oluştukları Derinliğe Göre Depremler 2

3 Sığ Depremler Orta Derinlikteki Depremler Derin Depremler 7. Depremin Zararları Birincil Olaylar Birincil Olayların Olumsuz Etkileri İkincil Olaylar İkincil Olayların Olumsuz Etkileri 8. Depremlerin Dünyasal Dağılımı Büyük Okyanus Deprem Kuşağı Alp-Himalaya Deprem Kuşağı Atlas Okyanusu Sırtı 9. Dünyadaki Büyük Depremler 10. Depremler ve Türkiye Türkiyenin Deprem Kuşakları Kuzey Anadolu Fay Hattı Güneydoğu Anadolu Fay Kuşağı Batı Anadolu Fay Kuşakları Türkiye nin Depremselliği Depremlerin Sebebi Güneş Tutulmaları Mıdır? 11. Depremden Korunma Deprem Öncesi Alınacak Önlemler Deprem Sırasında Alınacak Önlemler Bina İçerisinde Bina Dışında Araç Kullanırken Metroda veya Diğer Toplu Taşıma Araçlarında Bulunurken Deprem Sonrası Alınacak Önlemler Yıkıntı Altında Mahsur Kaldıysanız Afete Hazır mısınız? 12. Kriz Merkezleri Sonuç 3

4 1. DEPREM NEDİR? Depremin sözlük anlamı yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi veya yanardağların püskürmesi sırasında oluşan, sarsıntı, yerin hareketidir. Deprem bilimi sismolojidir. Gerçek anlamı ise Dünya yüzeyindeki bir kırık boyunca koparak fırlayan, sıkıştırılmış ya da gerilmiş kayaların neden olduğu titreşimler ve sarsıntılar biçiminde görülen ani bir enerji boşalımıdır. Volkanlardan fışkıran lavlarda küçük sarsıntılarla neden olabilir. Yılda yaklaşık bir milyon deprem olduğu tahmin edilmektedir ama bunların çoğu öyle küçüktür ki fark edilmeden geçerler. Yaygın bir yıkıma yol açan gerçekten şiddetli depremler yaklaşık iki haftada bir olur. Neyse ki bunların çoğu okyanuslar altında yer aldığından insanlara zarar vermez. 2. DEPREMLERİN OLUŞUMU Levha sınırlarındaki devingenlik ve değişim, yer kabuğunda deformasyonlar, gerilme birikimleri ve kırılmalar oluşturmaktadır. İşte bu kırılmalar ve var olan kırıklar boyunca yer değiştirmeler depremlerin oluşmasını sağlamaktadır. Bu deformasyonlara sebep olan iki önemli olgu vardır. 1)Enerji birikimi 2)Enerjinin aniden açığa çıkması Yer kabuğu ve litosferde deformasyonlara neden olan enerji; gravitasyonel potansiyel enerji, kinetik enerji, kimyasal enerji ve yamulma enerjisidir. Sismoloji çalışmaları, bu enerji türlerinden yalnızca elastik yamulma enerjisinin büyük depremleri oluşturacak kadar güçlü olduğunu göstermiştir. Depremlerle elastik yamulma enerjisinin açığa çıkmasındaki ilişki; çeşitli kuvvetler(tektonik, volkanik) nedeniyle yer kabuğu içinde biriken gerilmeler belirli bir düzeye geldiğinde ortamın dayanma gücünü yenmekte ve böylece yer kabuğu kırılarak veya var olan bir kırık boyunca kayarak tektonik depremi oluşturmaktadır. 4

5 Deprem, elastik bir ortamda biriken potansiyel enerjinin kinetik enerjiye dönüşümü olarak düşünüldüğünde, kaynak bölgesindeki yoğunluk, Young Modülü, katısallık(rijidite) gibi elastiklik katsayılarının deprem kaynağının oluşumunda önemli parametreler olduğu anlaşılır. Ayrıca bölgenin tektonik özellikleri depremin oluşumunda önemli bir etmendir. Depremin oluşumunda 4 ayrı aşama belirlenmiştir. a)inter-sismik DÖNEMİ: Fay üzerinde hareketin olmadığı, ancak elastik yamulma enerjisinin biriktiği dönemdir. b)pre- SİSMİK DÖNEMİ: Fay üzerindeki gerilmenin kritik düzeye geldiği aşamadır. c)ko- SİSMİK: Bu kısa dönemde potansiyel enerji hızla kinetik enerjiye dönüşür. Yani deprem anıdır. d)post- SİSMİK DÖNEMİ: Art sarsıntılarının oluştuğu ve fayın yeni bir denge durumuna geldiği dönemdir. Post-sismik döneminin sonu inter-sismik döneminin başlangıcıdır. 3. DEPREM PARAMETRELERİ Herhangi bir deprem oluştuğunda, bu depremim tariflenmesi ve anlaşılabilmesi için "DEPREM PARAMETRELERİ" olarak tanımlanan bazı kavramlardan söz edilmektedir. Aşağıda kısaca bu parametrelerin açıklaması yapılacaktır( İç merkez(hiposantr-odak Noktası): Yerin iç kısmında belli bir derinlikte, depreme neden olan hareketin oluştuğu, yani enerjinin ilk boşalmaya başladığı noktadır. Başka bir deyişle depreme yol açan kayaçlardaki kırılmanın veya mevcut kırık boyunca kaymanın başladığı noktadır. Dolayısıyla burası, deprem dalgalarının da yayılma merkezidir. Hareketin başladığı yer olduğu için buraya depremin iç merkezi veya odak noktası denir. 5

6 3.2. Dış Merkez(Episantr): İç merkezden yayılan dalgaların yeryüzüne ilk ulaştığı ve depremin yeryüzünde en şiddetli hissedildiği yerdir. Burası odak noktasına, yer yüzünde en yakın olan yerdir Odak Derinliği: Depremde enerjinin açığa çıktığı noktanın yeryüzünden en kısa uzaklığı, depremin odak derinliği olarak adlandırılır. Depremler odak derinliklerine göre sınıflandırılabilir.bu sınıflandırma tektonik depremler için geçerlidir.yerin 0-60 km. derinliğinde olan depremler sığ deprem olarak nitelenir.yerin km. derinliklerinde olan depremler orta derinlikte olan depremlerdir.derin depremler ise yerin 300 km.den fazla derinliğinde olan depremlerdir.türkiye'de olan depremler genellikle sığ depremlerdir ve derinlikleri 0-60 km. arasındadır.orta ve derin depremler daha çok bir levhanın bir diğer levhanın altına girdiği bölgelerde olur.derin depremler çok geniş alanlarda hissedilir, buna karşılık yaptıkları hasar azdır.sığ depremler ise dar bir alanda hissedilirken bu alan içinde çok büyük hasar yapabilirler Şiddet: Herhangi bir derinlikte olan depremin, yeryüzünde hissedildiği bir noktadaki etkisinin ölçüsü olarak tanımlanmaktadır. Diğer bir deyişle depremin şiddeti, onun yapılar, doğa ve insanlar üzerindeki etkilerinin bir ölçüsüdür. Bu etki, depremin büyüklüğü, odak derinliği, uzaklığı yapıların depreme karşı gösterdiği dayanıklılık dahi değişik olabilmektedir. Şiddet depremin kaynağındaki büyüklüğü hakkında doğru bilgi vermemekle beraber, deprem dolayısıyla oluşan hasarı yukarıda belirtilen etkenlere bağlı olarak yansıtır. 6

7 Depremin şiddeti, depremlerin gözlenen etkileri sonucunda ve uzun yılların vermiş olduğu deneyimlere dayanılarak hazırlanmış olan "Şiddet Cetvelleri"ne göre değerlendirilmektedir. Diğer bir deyişle "Deprem Şiddet Cetvelleri" depremin etkisinde kalan canlı ve cansız her şeyin depreme gösterdiği tepkiyi değerlendirmektedir. Önceden hazırlanmış olan bu cetveller, her şiddet derecesindeki depremlerin insanlar, yapılar ve arazi üzerinde meydana getireceği etkileri belirlemektedir. Bir deprem oluştuğunda, bu depremin herhangi bir noktadaki şiddetini belirlemek için, o bölgede meydana gelen etkiler gözlenir. Bu izlenimler Şiddet Cetveli'nde hangi şiddet derecesi tanımına uygunsa, depremin şiddeti, o şiddet derecesi olarak değerlendirilir. Örneğin; depremin neden olduğu etkiler, şiddet cetvelinde VIII şiddet olarak tanımlanan bulguları içeriyorsa, o deprem VIII şiddetinde bir deprem olarak tariflenir. Deprem Şiddet Cetvellerinde, şiddetler romen rakamıyla gösterilmektedir. Bugün kullanılan batlıca şiddet cetvelleri değiştirilmiş "Mercalli Cetveli (MM)" ve "Medvedev-Sponheur-Karnik (MSK)" şiddet cetvelidir. Her iki cetvelde de XII şiddet derecesini kapsamaktadır. Bu cetvellere göre,şiddeti V ve daha küçük olan depremler genellikle yapılarda hasar meydana getirmezler ve insanların depremi hissetme şekillerine göre değerlendirilirler. VI-XII arasındaki şiddetler ise, depremlerin yapılarda meydana getirdiği hasar ve arazide oluşturduğu kırılma, yarılma, heyelan gibi bulgulara dayanılarak değerlendirilmektedir Eş Şiddet Eğrisi: Aynı şiddetle sarsılan noktaları birbirine bağlayan noktalara denir. Bunun tamamlanmasıyla eş şiddet haritası ortaya çıkar. Genelde kabul edilmiş duruma göre, eğrilerin oluşturduğu yani iki eğri arasında kalan alan, depremlerden etkilenme yönüyle, şiddet bakımından sınırlandırılmış olur. Bu nedenle depremin şiddeti eş şiddet eğrileri üzerine değil, alan içerisine yazılır(ww.belgenet.com) Öncü Depremler: Büyük depremlerden önce görülen, ana şoktan daha küçük sarsıntılardır. Artçı Depremler: büyük depremlerden sonra depremden etkilenen bölgede veya çevresinde oluşan sarsıntılara denir. Artçı depremler ana şokun büyüklüğüne göre sayıları yüzlerle, hatta binlerce olabilecek şekilde aralıklı olarak aylarca, bazen de yıllarca devam 7

8 edebilir. Bunların büyüklüğü ana şokun büyüklüğünden mutlaka daha küçüktür(adana- Ceyhan depremi sonrasında ilk 3 gün içinde 200 civarı artçı deprem gözlenmiştir.) ( Ana Şok: Öncü ve artçı depremler arasında görülen, bunlardan daha fazla bir enerji boşalımına neden olan ve büyüklüğü en fazla olan sarsıntılardır Mikroseizma: İnsanlar tarafından hissedilmeyen, ancak deprem ölçüm aletleri tarafından kaydedilebilen küçük sarsıntılardır Makroseizma: Doğrudan insanlar tarafından hissedilebilen büyüklükteki depremlerdir. Litosferde devamlı bir enerji boşalımının olduğu bu nedenle de yer kabuğunun devamlı olarak sarsıldığı söylenebilir. Dünyada saatte bir, insanlar tarafından hissedilmeyen; her üç saatte bir de insanlarca hissedilebilen büyüklükte bir deprem olmaktadır Zemin Sıvılaşması: Gevşek tortul kayaçlardan (çakıl, kum, kil, mil, çamur vb.) oluşan ıslak zeminlerde görülür. Şok dalgalarının ıslak ve gevşek tortulları sarması sonucu tanecikler arasındaki suyun boşluklardan yüzeye çıkması ve yüzeye yakın yerin kayganlaşmasıdır. Onun için bu tip zeminler üzerindeki yapılarda hasarlar ve yana yatmalar diğer zeminlere göre daha fazla olmaktadır (Adana-Ceyhan depreminde fazlasıyla görülmüştür) ( Sıvılaşma olayına zemin yenilenmesi de denir. Daha çok suya doygun, kumlu, çamurlu zeminlerde, kurutulmuş göl ve akarsu taşkın düzlüklerinde, akarsu ve deniz kıyılarında görülmektedir. Onun için denizden kazanılış dolgu zeminleri ve eski alüvyon yatağındaki zeminler depreme karşı en hassas yerlerdir Sismoloji: 8

9 Depremin oluşum nedenlerini, deprem dalgalarının yayılışını ölçüm sistemlerini ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve depremle ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına sismoloji denir Sismolog: Deprem bilimiyle uğraşan bilim adamlarına sismolog denir Sismograf: Sismik dalgaları saptamak için yapılmış sarsıntıya duyarlı elektronik ve elektrikli aygıtlardır. İnsan etkinliklerinden uzak, ıssız ve sessiz yerlerde kurulan bu aygıtlar tarafından tespit edilen veriler merkezi gözlem istasyonlarına iletilmekte ve oralarda değerlendirilmektedir Deprem Şiddeti: Depremin canlı ve cansız çevre üzerinde meydana getirdiği etkinn değerine denir. Depremin şiddetini etkileyen doğal(yerin yapısı, sıvılaşma özelliği), beşeri (yerleşme yerinin büyüklüğü, nüfus miktarı ve yoğunluğu, yapıların dayanıklılığı, eğitim vb.) faktörler vardır. Örneğin aynı büyüklükteki deprem Türkiye yi yıkarken Japonya da aynı derecede tesirde bulunmamaktadır. Bunun nedeni de beşeri faktörlerin farklılığıdır. Şiddet saptamak için birçok ölçek bulunmakla beraber en çok kullanılan ölçek 12 şiddet derecesinden oluşan Mercalli cetvelidir. Deprem odağında açığa çıkan toplam enerji depremin büyüklüğünü belirleyen en önemli unsurdur. Elde edilen bu değerlerle depremin büyüklüğü detaylı olarak bulunabilir. Bunun için de Richter ölçeği kullanılmaktadır. Bu ölçeğe göre en küçük magnitüd değeri 1.5, en büyük magnetüd değeri ise 8.9 dur. bugüne kadar kaydedilebilen en büyük deprem ise 8.6 büyüklüğünde olmuştur yılından itibaren büyük depremlerde Richterin moment magnitüd ölçeği kullanılmaktadır. Bu ölçek depremde oluşan fayın atımı, yer değiştiren yüzeyin alanı, kayaçların özellikleri gibi faktörler de göz önüne alınarak hesap edilmektedir. Şiddet ölçüleri öylesine ayarlanmıştır ki, ölçekteki her birim önceki tarafından bırakılan enerjinin 30 katıdır. 9

10 MAGNİTÜD : Deprem sırasında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsü olarak tanımlanmaktadır. Enerjinin doğrudan doğruya ölçülmesi olanağı olmadığından, Amerika Birleşik Devletleri'nden Prof.C.Richter tarafından 1930 yıllarında bulunan bir yöntemle depremlerin aletsel bir ölçüsü olan "Magnitüd" tanımlanmıştır. Prof.Richter, episantrdan 100 km. uzaklıkta ve sert zemine yerlestirilmis özel bir sismografla (2800 büyütmeli, özel periyodu 0.8 saniye ve %80 sönümü olan bir Wood-Anderson torsiyon Sismografı ile) kaydedilmiş zemin hareketinin mikron cinsinden (1 mikron 1/1000 mm) ölçülen maksimum genliğinin 10 tabanına göre logaritmasını bir depremin "magnitüdü" olarak tanımlamıştır. Bugüne dek olan depremler istatistik olarak incelendiğinde kaydedilen en büyük magnitüd değerinin 8.9 olduğu görülmektedir(31 Ocak 1906 Colombiya-Ekvator ve 2Mart 1933 Sanriku-Japonya depremleri). Magnitüd, aletsel ve gözlemsel magnitüd değerleri olmak üzere iki gruba ayrılabilmektedir. Aletsel magnitüd, yukarıda da belitildiği üzere, standart bir sismografla kaydedilen deprem hareketinin maksimum genlik ve periyod değeri ve alet kalibrasyon fonksiyonlarının kullanılması ile yapılan hesaplamalar sonucunda elde edilmektedir. Aletsel magnitüd değeri, gerek hacim dalgaları ve gerekse yüzey dalgalarından hesaplanılmaktadır. Genel olarak, hacim dalgalarından hesaplanan magnitüdler (m), ile yüzey dalgalarından hesaplanan mağnitüdler de (M) ile gösterilmektedir. Her iki magnitüd değerini birbirine dönüştürecek bazı bağıntılar mevcuttur. Gözlemsel magnitüd değeri ise, gözlemsel inceleme sonucu elde edilen episantr şiddetinden hesaplanmaktadır. Ancak, bu tür hesaplamalarda, magnitüd-şiddet bağıntısının incelenilen bölgeden bölgeye değiştiği de gözönünde tutulmalıdır. Gözlemevleri tarafından bildirilen bu depremin magnitüdü depremin enerjisi hakkında fikir vermez. Çünkü deprem sığ veya derin odaklı olabilir. Magnitüdü aynı olan iki depremden sığ olanı daha çok hasar yaparken, derin olanı daha az hasar yapacağından arada bir fark olacaktır. Yine de Richter ölçeği (magnitüd) depremlerin özelliklerini saptamada çok önemli bir unsur olmaktadır. Depremlerin şiddet ve magnitüdleri arasında birtakım ampirik bağıntılar çıkarılmıştır. Bu bağıntılardan şiddet ve magnitüd değerleri arasındaki dönüşümleri aşağıdaki gibi verilebilir. Siddet IV V VI VII VIII IX X XI XII Richter Magnitüdü

11 4. DEPREM ŞİDDET CETVELİ : Şiddet cetvellerinin açıklamasına geçmeden önce, burada kullanılacak terimlerin belirtilmesine çalışılacaktır. Özel bir şekilde depreme dayanıklı olarak projelendirilmemiş yapılar üç tipe ayrılmaktadır: A Tipi : Kırsal konutlar, kerpiç yapılar, kireç ya da çamur harçlı moloz taş yapılar. B Tipi : Tuğla yapılar, yarım kagir yapılar, kesme taş yapılar, beton biriket ve hafif prefabrike yapılar. C Tipi : Betonarme yapılar, iyi yapılmış ahşap yapılar. Siddet derecelerinin açıklanmasında kullanılan az, çok ve pek çok deyimleri ortalama bir değer olarak sırasıyla, %5, %50 ve %75 oranlarını belirlemektedir. Yapılardaki hasar ise beş gruba ayrılmıştır : Hafif Hasar : İnce sıva çatlaklarının meydana gelmesi ve küçük sıva parçalarının dökülmesiyle tanımlanır. Orta Hasar : Duvarlarda küçük çatlakların meydana gelmesi, oldukça büyük sıva parçalarının dökülmesi, kiremitlerin kayması, bacalarda çatlakların oluşması ve bazı baca parçalarının aşağıya düşmesiyle tanımlanır. Ağır Hasar : Duvarlarda büyük çatlakların meydana gelmesi ve bacaların yıkılmasıyla tanımlanır. Yıkıntı : Duvarların yarılması, binaların bazı kısımlarının yıkılması ve derzlerle ayrılmış kısımlarının bağlantısını kaybetmesiyle tanımlanır. Fazla Yıkıntı : Yapıların tüm olarak yıkılmasıyla tanımlanır. Şiddet çizelgelerinin açıklanmasında her şiddet derecesi üç bölüme ayrılmıştır. Bunlardan; 11

12 a) Bölümünde depremin kişi ve çevre, b) Bölümünde depremin her tipteki yapılar, c) Bölümünde de depremin arazi üzerindeki etkileri belirtilmistir. MSK Şiddet Cetveli : I- Duyulmayan (a) : Titreşimler insanlar tarafından hissedilmeyip, yalnız sismograflarca kaydedilirler. II- Çok Hafif (a) : Sarsıntılar yapıların en üst katlarında,dinlenme bulunan az kişi tarafından hissedilir. III- Hafif (a) : Deprem ev içerisinde az kişi, dışarıda ise sadece uygun şartlar altındaki kişiler tarafından hissedilir. Sarsıntı, yoldan geçen hafif bir kamyonetin meydana getirdiği sallantı gibidir. Dikkatli kişiler, üst katlarda daha belirli olan asılmış eşyalardaki hafif sallantıyı izleyebilirler. IV- Orta Şiddetli (a) : Deprem ev içerisinde çok, dışarıda ise az kişi tarafından hissedilir. Sarsıntı, yoldan geçen ağır yüklü bir kamyonun oluşturduğu sallantı gibidir. Kapı, pencere ve mutfak eşyaları v.s. titrer, asılı eşyalar biraz sallanır. Ağzı açık kaplarda olan sıvılar biraz dökülür. Araç içerisindeki kişiler sallantıyı hissetmezler. V- Şiddetli (a) : Deprem, yapı içerisinde herkes, dışarıda ise çok kişi tarafından hissedilir. Uyumakta olan çok kişi uyanır, az sayıda dışarı kaçan olur. Hayvanlar huysuzlanmaya başlar. Yapılar baştan aşağıya titrerler, asılmış eşyalar ve duvarlara asılmış resimler önemli derecede sarsılır. Sarkaçlı saatler durur. Az miktarda sabit olmayan eşyalar yerlerini değistirebilirler ya da devrilebilirler. Açık kapı ve pencereler şiddetle itilip kapanırlar, iyi kilitlenmemiş kapalı kapılar açılabilir. İyice dolu, ağzı 12

13 açık kaplardaki sıvılar dökülür. Sarsıntı yapı içerisine ağır bir eşyanın düşmesi gibi hissedilir. (b) : A tipi yapılarda hafif hasar olabilir. (c) : Bazen kaynak sularının debisi değişebilir. VI- Çok Şiddetli (a) : Deprem ev içerisinde ve dışarıda hemen hemen herkes tarafından hissedilir. Ev içerisindeki birçok kişi korkar ve dışarı kaçarlar, bazı kişiler dengelerini kaybederler. Evcil hayvanlar ağıllarından dışarı kaçarlar. Bazı hallerde tabak, bardak v.s.gibi cam eşyalar kırılabilir, kitaplar raflardan aşağıya düşerler. Ağır mobilyalar yerlerini değiştirirler. (b) : A tipi çok ve B tipi az yapılarda hafif hasar ve A tipi az yapıda orta hasar görülür. (c) : Bazı durumlarda nemli zeminlerde 1 cm. genişliğinde çatlaklar olabilir. Dağlarda rastgele yer kaymaları, pınar sularında ve yeraltı su düzeylerinde değişiklikler görülebilir. VII- Hasar Yapıcı (a) : Herkes korkar ve dışarı kaçar, pek çok kişi oturdukları yerden kalkmakta güçlük çekerler. Sarsıntı, araç kullanan kişiler tarafından önemli olarak hissedilir. (b) : C tipi çok binada hafif hasar, B tipi çok binada orta hasar, A tipi çok binada ağır hasar, A tipi az binada yıkıntı görülür. (c) : Sular çalkalanır ve bulanır. Kaynak suyu debisi ve yeraltı su düzeyi değişebilir. Bazı durumlarda kaynak suları kesilir ya da kuru kaynaklar yeniden akmaya başlar. Bir kısım kum çakıl birikintilerinde kaymalar olur. Yollarda heyelan ve çatlama olabilir. Yeraltı boruları ek yerlerinden hasara uğrayabilir. Taş duvarlarda çatlak ve yarıklar oluşur. VIII- Yıkıcı (a) : Korku ve panik meydana gelir. Araç kullanan kişiler rahatsız olur. Ağaç dalları kırılıp, düşer. En ağır mobilyalar bile hareket eder ya da yer değiştirerek devrilir. Asılı lambalar zarar görür. 13

14 (b) : C tipi çok yapıda orta hasar, C tipi az yapıda ağır hasar, B tipi çok yapıda ağır hasar, A tipi çok yapıda yıkıntı görülür. Boruların ek yerleri kırılır. Abide ve heykeller hareket eder ya da burkulur. Mezar taşları devrilir. Taş duvarlar yıkılır. (c) : Dik şevli yol kenarlarında ve vadi içlerinde küçük yer kaymaları olabilir. Zeminde farklı genişliklerde cm. ölçüsünde çatlaklar oluşabilir. Göl suları bulanır, yeni kaynaklar meydana çıkabilir. Kuru kaynak sularının akıntıları ve yeraltı su düzeyleri değişir. IX- Çok Yıkıcı (a) : Genel panik. Mobilyalarda önemli hasar olur. Hayvanlar rastgele öte beriye kaçışır ve bağrışırlar. (b) : C tipi çok yapıda ağır hasar, C tipi az yapıda yıkıntı, B tipi çok yapıda yıkıntı, B tipi az yapıda fazla yıkıntı ve A tipi çok yapıda fazla yıkıntı görülür. Heykel ve sütunlar düşer. Bentlerde önemli hasarlar olur. Toprak altındaki borular kırılır. Demiryolu rayları eğrilip, bükülür yollar bozulur. (c) : Düzlük yerlerde çokça su, kum ve çamur tasmaları görülür. Zeminde 10 cm. genişliğine dek çatlaklar oluşur. Eğimli yerlerde ve nehir teraslarında bu çatlaklar 10 cm.den daha büyüktür. Bunların dışında, çok sayıda hafif çatlaklar görülür. Kaya düşmeleri, birçok yer kaymaları ve dağ kaymaları, sularda büyük dalgalanmalar meydana gelebilir. Kuru kayalar yeniden sulanır, sulu olanlar kurur. X- Ağır Yıkıcı (b) : C tipi çok yapıda yıkıntı, C tipi az yapıda yıkıntı, B tipi çok yapıda fazla yıkıntı, A tipi pek çok yapıda fazla yıkıntı görülür. Baraj, bent ve köprülerde önemli hasarlar olur. Tren yolu rayları eğrilir. Yeraltındaki borular kırılır ya da eğrilir. Asfalt ve parke yollarda kasisler olusur. (c) : Zeminde birkaç desimetre ölçüsünde çatlaklar oluşabilir. Bazen 1 m. genişliğinde çatlaklar da olabilir. Nehir teraslarında ve dik meyilli yerlerde büyük heyelanlar olur. Büyük kaya düşmeleri meydana gelir. Yeraltı su seviyesi değişir. Kanal, göl ve nehir suları karalar üzerine taşar. Yeni göller olusabilir. XI - Çok Ağır Yıkıcı 14

15 (b) : İyi yapılmış yapılarda, köprülerde, su bentleri, barajlar ve tren yolu raylarında tehlikeli hasarlar olur. Yol ve caddeler kullanılmaz hale gelir. Yeraltındaki borular kırılır. (c) : Yer, yatay ve düşey doğrultudaki hareketler nedeniyle geniş yarık ve çatlaklar tarafından önemli biçimde bozulur. Çok sayıda yer kayması ve kaya düşmesi meydana gelir. Kum ve çamur fışkırmaları görülür. XII- Yok Edici (Manzara Değişir) (b) : Pratik olarak toprağın altında ve üstündeki tüm yapılar baştanbaşa yıkıntıya uğrar. (c) : Yer yüzeyi büsbütün değişir. Geniş ölçüde çatlak ve yarıklarda, yatay ve düşey hareketlerin yön miktarları izlenebilir. Kaya düşmeleri ve nehir versanlarındaki göçmeler çok geniş bir bölgeyi kaplarlar. Yeni göller ve çağlayanlar oluşur( ŞİDDET, ZEMİN İVMESİ, HIZ VE YAPI TİPLERİNDEKİ HASAR ARASINDAKİ İLİŞKİLER et Şidd Zemin İvmesi (gal) ( sn periyod aralığı için) Yer Titresiminin (0.5-2 sn periyod hızı cm/sn aralığı için) YAPI TİPLERİ Ax Bx Cx V Hafif hasar %5 - - VI Orta Hasar % 5 Hafif hasar %5 - % 50 Hafif Hasar 15

16 VII % 5 %5 % Yıkıntı Orta hasar 5 Hafif hasar % 50 Agır Hasar VIII % 5 %5 % Fazla Yıkıntı Yıkıntı 5 Agır hasar % 50 % 50 % Yıkıntı Agır Hasar 50 Orta Hasar IX % 50 % 5 % Fazla Yıkıntı Fazla Yıkıntı 5 Yıkıntı %50 % Yıkıntı 50 Agır Hasar X % 75 %50 % Fazla Yıkıntı Fazla Yıkıntı 5 Fazla Yıkıntı 50 Yıkıntı % KAYNAK: DEPREM ARAŞTIRMA DAİRESİ BİR DEPREM MERKEZİNİN KONUMU NASIL SAPTANIR? Bir deprem merkezinin konumu, üç kayıt istasyonu tarafından, uzaklığı saptanarak bulunur. Her istasyon P ve S dalgalarının değişik varış zamanlarını kaydeder ve deprem merkezinden uzaklığın ölçülmesini sağlayan bir grafik kullanır. Bu uzaklık daha sonra her istasyon çevresinde birer dairenin yarıçapı olarak alınır. Deprem merkezi bu üç dairenin kesişme noktasında yer alır. 5. FAY VE TÜRLERİ Hareket eden levhalar birbirleri üzerine kuvvet uygularlar.bu kuvvet yerkabuğundaki kayaçların direnç göstermesi yüzünden belli bölgelerde enerji birikimine yol açar.bu enerji kayaçların kırılma sınırını aştığı anda da kırılma(faylanma )olur ve biriken enerji açığa 16

17 çıkar.kırılmalar,tabakaların yer kabuğu bloklarını ve levhaların parçalara ayrılması olayıdır.genel olarak kırığın iki tarafında kalan kütleler birbirine göre yer değiştirmemiş ise bu kırığa diaklaz veya sadece kırık denir.fay ise bir kırık olmakla beraber,kırık yüzeyinin iki tarafındaki bloklardan birinin veya her ikisinin yatay ve\veya düşey yönde yer değiştirmesiyle ortaya çıkan bir yapıdır Normal Fay:Gerilim kuvvetinin neden olduğu düşey hareketlere bağlı olarak oluşan faylardır.fay düzlemi eğimlidir ve bu düzlemin üzerinden blok aşağıya doğru hareket etmiştir Ters Fay:Yan basınçlar sonucu oluşan faylardır.burada da fay düzlemi eğimlidir ve bu düzlem üzerindeki blok yukarı doğru hareket etmiştir Doğrultu Atımlı (yatay) Fay:Makaslama kuvvetiyle yatay hareket sonucu oluşan faylardır.kırılan bloklar birbirine göre dikey yönde değil yatay yönde yer değiştirmiştir.bunlar,kırılma yüzeyinin iki yanında kalan bloklardan hangisinin hareket ettiği dikkate alınarak,sağ-yanal atımlı faylar ve sol yanal atımlı faylar olarak 2 tipte oluşur Horst-Graben:Normal faylanmalarda görülen topografik yükselim alanlarına horst,çöküntü alanlarına da graben denir. 1 1 Sipahioğlu, Ş.,C. Şahin;Doğal Afetler ve Türkiye,Gündüz Eğitim Yayınları,Ankara,

18 6. DEPREMLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRLERİ Oluş Nedenlerine Göre Depremler: Volkanik Depremler Çöküntü Depremleri Tektonik Depremler Oluştukları Derinliğe Göre Depremler Sığ Depremler Orta Derinlikteki Depremler Derin Depremler 6.1.Oluş Nedenlerine Göre Depremler Volkanik Depremler: Bu tip depremler volkan püskürmesi sonucu oluşurlar. Yerin derinliklerinde ergimiş olarak bulunan maddelerin yeryüzüne çıkışı sırasındaki fiziksel ve kimyasal olaylar sonucunda oluşan gazların yapmış oldukları patlamalarla bu tür depremlerin meydana geldiği bilinmektedir. Volkanik depremlerin dağılışını volkanik olaylar belirlediği için bu tür depremlerin yerel olduğunu ve etki alanlarının şiddetinin tektonik depremlere göre çok daha az olduğunu söyleyebiliriz. Japonya ve İtalya da oluşan depremlerin bir kısmı bu gruba girmektedir (Stromboli, Vezü, Etna:İtalya; Fuji;Japonya). Bugün Türkiye de aktif yanardağ olmadığı için bu tip depremlerin Türkiye de görülme olasılığı yoktur. 18

19 Çöküntü Depremleri: Yeraltındaki mağaraların kömür ocaklarındaki galerilerin, tuzlu ve jipsli arazilerde erime sonucu oluşan boşlukların tavanlarının çökmesi sonucu oluşan sarsıntılara çöküntü depremleri adı verilir. Bu tip depremlerin etki alanları çökmenin olduğu yer ve yakın çevresiyle sınırlı olduğu için bunların da yerel olduğunu söyleyebiliriz. Çökme depremleri özellikle çözülme özelliğine sahip karstik kayaçlardan oluşan alanlarda daha sık görülmektedir. Enerjileri azdır. Ülkemizde özellikle karstik kayaçların yaygın olarak bulunduğu Akdeniz bölgesinde bu tarz depremlerin görülme olasılığı vardır Tektonik Depremler: Litosferde görülebilecek levha hareketlerinin neden olduğu orojenik ve epirojenik hareketler ile daha önce bunlara bağlı olarak oluşmuş kırılma, kıvrılma, takım halinde yükselme ve çökmenin görüldüğü yerlerde meydana gelen depremlerdir. Bunlar genelde levhaların birbirinden uzaklaştıkları, birbirinin altına daldıkları ya da birbirine sürtündükleri sınırlarda oluşur. Dünyada görülen depremlerin %90 a yakını tektonik kökenlidir. Gerek büyüklük gerekse etki alanlarının genişliği yönünden en önemli ve en yıkıcı depremler tektonik depremlerdir. Çok sayıda can ve mal kaybına yol açabilmektedir. Türkiye de görülen depremlerin byük bir çoğunluğu tektoniktir Oluştukları Derinliğe Göre Depremler Sınırları kesin olmamakla birlikte en çok kullanılan sınıflandırma odak derinliğinin esas alındığı sınıflandırmadır. Bunlar: Sığ Depremler: Odak derinliği 0-60km arasında olan depremler için kullanılan bir tabirdir. Sığ depremler genelde kıtasal alanlarda(örneğin:türkiye) meydana gelirler Orta Derinlikteki Depremler: Odak noktası km. arasındaki derinlikte olan depremlerdir. Orta derinlikteki depremler bir levhanın diğer bir levha altına daldığı bölgelerde(örn:japonya,şili) görülür Derin Depremler: Odak derinlikleri km. arasında olan depremlerdir. 19

20 7. DEPREMİN ZARARLARI Depremlerin neden olduğu can ve mal kaybı üzerinde etkili olan bazı faktörler vardır. Bunlar; Depremin büyüklüğü Dış merkezin yerleşim birimine yakınlığı Yerleşim biriminin büyüklüğü Binaların dayanıklılığı Bölgenin topografik, litolojik-tektonik özellikleri Diğer doğal afetlere karşı duyarlılığı Depremin meydana geldiği zaman dilimi Bireylerin ve toplumun ulaştığı hayat standardı Teknolojik seviye Deprem konusundaki eğitim ve bilinç seviyesidir. Dolayısıyla aynı büyüklükteki bir deprem değişik ülkelerde farklı biçimde maddi ve manevi kayıplara neden olmaktadır. Bir depremde görülen olayları ve bu olayların olumsuz etkilerini ikiye ayırabiliriz. Bunlar: 7.1. Birincil Olaylar: yer sarsıntısı fay oluşumu tektonik bozulmalar Birincil Olayların Olumsuz Etkileri binalarda hasar ve çökmeler gaz ve su borularında parçalanma enerji ve haberleşme hatlarında hasar 7.2. İkincil Olaylar: 20

21 sıvılaşma yamaç ve çamur akıntısı deniz altında çığlar kar ve buz çığları tsunami göllerde ve yer altı suyu seviyesinde yükselme kaynak ve kaplıca sularında değişme İkincil Olayların Olumsuz Etkileri: yangınlar ve patlamalar barajların tahribi ve sel olayı işsizlik haberleşme ve ulaşımda aksamalar salgın hastalıklar sosyolojik ve psikolojik sorunlar Bu olaylar ve bunların olumsuz etkileri sonucunda çok büyük can ve mal kaybı olmakta, önemli ekonomik ve sosyal sorunlar yaşanmaktadır. Bugün için önlenemeyen ve önceden tahmin edilemeyen bu doğal afetten civarında ülke doğrudan etkilenmektedir. Tarihte kayda geçen en fazla can kaybının görüldüğü yer kökenli doğal afet 1556 da Çin de yaşanan Shensi depremidir. Yaklaşık kişi hayatını kaybetmiştir. Önemli ölçüde can kaybının görüldüğü bir diğer deprem ise yine Çin de 1976 da yaşanan ve 8.2 büyüklüğündeki Tangshan depremidir. Bu depremlerde görülen ölümlerin %95 i yıkılan binalardan kaynaklanmaktadır. Toplam mal kayıplarının büyük bir kısmı ise depremlerin neden olduğu yangınlardan olmaktadır. Örneğin; 1906 San Fransisco depreminde görülen mal kayıplarının %80 i gaz borularının patlaması sonucu çıkan yangınlardan olmuştur. Ayrıca deprem sırasında ve sonrasında görülen meteorolojik koşullar ve özellikle yangınların başlaması ve yayılmasına neden olan rüzgarlar da can ve mal kayıplarını artırmaktadır. Örneğin Japonya daki Kobe depreminde rüzgarın etkisiyle genişleyen yangınlara bağlı olarak 5500 kişi yaşamını yitirirken kişi evsiz kalmıştır. 21

YAPILARDA HASAR. V.Bölüm BETONARME YAPILARDA. Prefabrik Yapılar-I Ögr. Grv. Mustafa KAVAL AKÜ.Afyon MYO.Đnşaat Prog.

YAPILARDA HASAR. V.Bölüm BETONARME YAPILARDA. Prefabrik Yapılar-I Ögr. Grv. Mustafa KAVAL AKÜ.Afyon MYO.Đnşaat Prog. YAPILARDA HASAR TESPĐTĐ-II V.Bölüm BETONARME YAPILARDA Konular 51.ÇATLAKLARIN GENEL ÖZELLĐKLERĐ 5.2. DEPREM ve HASARI 5.1.BETONARME YAPILARDA ÇATLAKLARIN GENEL ÖZELLĐKLERĐ o Hasarlar, betonarme yapı elemanlarında

Detaylı

Yirminci yüzyılın en büyük depremlerinin çoğunun Pasifik Bölgesinde olduğu görülmektedir.

Yirminci yüzyılın en büyük depremlerinin çoğunun Pasifik Bölgesinde olduğu görülmektedir. TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ANTALYA ŞUBESİ BÖLÜM 5. DÜNYA VE TÜRKİYE DE ALETSEL DEPREMLER TARİHSEL VE 5.1. DÜNYA DA DEPREMLER 1201 Yılı Mısır yada Suriye Depremi: Can kaybı bakımından tarihsel kayıtlardaki

Detaylı

DEPREMLER - 1 İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Deprem Nedir? Oluşum Şekillerine Göre Depremler

DEPREMLER - 1 İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Deprem Nedir? Oluşum Şekillerine Göre Depremler İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 03.03.2015 DEPREMLER - 1 Dr. Dilek OKUYUCU Deprem Nedir? Yerkabuğu içindeki fay düzlemi adı verilen kırıklar üzerinde biriken enerjinin aniden boşalması ve kırılmalar

Detaylı

BÖLÜM SEKİZ. DEPREMİN KİNEMATİK ve DİNAMİK PARAMETRELERİ

BÖLÜM SEKİZ. DEPREMİN KİNEMATİK ve DİNAMİK PARAMETRELERİ BÖLÜM SEKİZ DEPREMİN KİNEMATİK ve DİNAMİK PARAMETRELERİ Depremle ilgili insanoğlunun bilgi edinebilmek için üretebildiği tek şey yer hareketine duyarlı sismometrelerdir. Kayıtçılar yer hareketini çok hassas

Detaylı

BÖLÜM YEDİ DEPREM TÜRLERİ

BÖLÜM YEDİ DEPREM TÜRLERİ BÖLÜM YEDİ DEPREM TÜRLERİ 7.1 DEPREM TÜRLERİ Bölüm6 da deprem nedir, nasıl oluşur ve deprem sonucunda oluşan yer içinde hareket eden sismik dalgaların nasıl hareket ettiklerini ve yer içinde nasıl bir

Detaylı

Bursa Balıkesir'de Korkutan Deprem (Son Dakika Depremleri)

Bursa Balıkesir'de Korkutan Deprem (Son Dakika Depremleri) 1 / 9 2014/07/08 16:09 Bursa Balıkesir'de Korkutan Deprem (Son Dakika Depremleri) Balıkesir'de deprem meydana geldi. Saat 08.04 de merkezüssü Balıkesir Bandırma olan 4.6 büyüklüğündeki deprem korkuttu.

Detaylı

2. BÖLÜM DEPREM PARAMETRELERİ VE TANIMLARI

2. BÖLÜM DEPREM PARAMETRELERİ VE TANIMLARI DEPREM VE ANTALYA NIN DEPREMSELLİĞİ 2. BÖLÜM DEPREM PARAMETRELERİ VE TANIMLARI 2.1. ODAK NOKTASI (HİPOSANTR) Odak noktası (Hiposantr) kırılmanın başladığı yer olup, depremde enerjinin açığa çıktığı yer

Detaylı

Deprem bir doğa olayıdır. Deprem Bilimi ise bilinen ve bilinmeyen parametreleriyle, karmaşık ve karışık teoriler konseptidir

Deprem bir doğa olayıdır. Deprem Bilimi ise bilinen ve bilinmeyen parametreleriyle, karmaşık ve karışık teoriler konseptidir DEPREM VE ANTALYA NIN DEPREMSELLİĞİ 1. BÖLÜM DEPREM Deprem bir doğa olayıdır. Deprem Bilimi ise bilinen ve bilinmeyen parametreleriyle, karmaşık ve karışık teoriler konseptidir 1.1. DEPREMİN TANIMI Yerkabuğu

Detaylı

Deprem Nedir? Depremler Nasıl Oluşur ve Türleri Nelerdir?

Deprem Nedir? Depremler Nasıl Oluşur ve Türleri Nelerdir? Deprem Nedir? Yerküre içerisindeki kırık(fay) düzlemleri üzerinde biriken biçim değiştirme enerjisinin aniden boşalması sonucunda meydana gelen yerdeğiştirme hareketinden kaynaklanan titreşimlerin dalgalar

Detaylı

Depremler ve Türkiye

Depremler ve Türkiye Depremler ve Türkiye Burhan C. IŞIK* ÖNSÖZ Bu yazının büyük bir bölümü 1992 Erzincan depreminin ardından orta öğrenim öğrencilerini bilgilendirmek için yazılmış,yayınlanmak üzere güncel kaynaklar ile bütünlenmiştir.

Detaylı

Son 100 yılın en büyük 25 depremi

Son 100 yılın en büyük 25 depremi Son 100 yılın en büyük 25 depremi Son 100 yılda teknolojideki gelişmeler, depremlerde ölü sayısını azaltmakta çok az etkili oldu. 21.09.2017 / 09:38 Meksika'da 200'den fazla insanın yaşamını yitirdiği

Detaylı

Deprem Mühendisliğine Giriş. Onur ONAT

Deprem Mühendisliğine Giriş. Onur ONAT Deprem Mühendisliğine Giriş Onur ONAT İşlenecek Konular Deprem ve depremin tanımı Deprem dalgaları Depremin tanımlanması; zaman, yer büyüklük ve şiddet Dünya ve Türkiye nin sismisitesi Deprem açısından

Detaylı

JFM 301 SİSMOLOJİ 1.TOPĞRAFYADA DEĞİŞİMLER DEPREMLERİN YERYÜZÜNDEKİ ETKİLERİ

JFM 301 SİSMOLOJİ 1.TOPĞRAFYADA DEĞİŞİMLER DEPREMLERİN YERYÜZÜNDEKİ ETKİLERİ JFM 301 SİSMOLOJİ DEPREMLERİN YERYÜZÜNDEKİ ETKİLERİ Prof. Dr. Gündüz Horasan DEPREMLERİN YERYÜZÜNDEKİ ETKİLERİ A. DEPREMİN BİRİNCİL ETKİLERİ 1.Topoğrafyada Değişimler a. Arazide yükselme ve alçalmalar

Detaylı

İNM Ders 1.2 Türkiye nin Depremselliği

İNM Ders 1.2 Türkiye nin Depremselliği İNM 424112 Ders 1.2 Türkiye nin Depremselliği Doç. Dr. Havvanur KILIÇ İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı İletişim Bilgileri İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı E-mail:kilic@yildiz.edu.tr

Detaylı

GEOTEKNİK DEPREM MÜHENDİSLİĞİ KAYNAKLAR 1. Steven L. Kramer, Geotechnical Earthquake Engineering (Çeviri; Doç. Dr. Kamil Kayabalı) 2. Yılmaz, I.

GEOTEKNİK DEPREM MÜHENDİSLİĞİ KAYNAKLAR 1. Steven L. Kramer, Geotechnical Earthquake Engineering (Çeviri; Doç. Dr. Kamil Kayabalı) 2. Yılmaz, I. GEOTEKNİK DEPREM MÜHENDİSLİĞİ KAYNAKLAR 1. Steven L. Kramer, Geotechnical Earthquake Engineering (Çeviri; Doç. Dr. Kamil Kayabalı) 2. Yılmaz, I., Mühendislik Jeolojisi: İlkeler ve Temel Kavramlar 3. Tarbuck,

Detaylı

DEPREMLER - 2 İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Deprem Nedir?

DEPREMLER - 2 İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Deprem Nedir? İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 10.03.2015 DEPREMLER - 2 Dr. Dilek OKUYUCU Deprem Nedir? Yerkabuğu içindeki fay düzlemi adı verilen kırıklar üzerinde biriken enerjinin aniden boşalması ve kırılmalar

Detaylı

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI Depremle İlgili Temel Kavramlar 2 2. Hafta Yrd. Doç. Dr. Alper CUMHUR Kaynak: Sakarya Üniversitesi / İnşaat Mühendisliği Bölümü / Depreme Dayanıklı Betonarme Yapı Tasarımı

Detaylı

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DEPREM MÜHENDİSLİĞİ Prof.Dr. Zekai Celep İnşaat Mühendisliğine Giriş / Deprem Mühendisliği DEPREM MÜHENDİSLİĞİ 1. Deprem 2. Beton 3. Çelik yapı elemanları 4. Çelik yapı sistemleri

Detaylı

Depremler. 1989, Loma Prieta depremi, Mw = 7.2

Depremler. 1989, Loma Prieta depremi, Mw = 7.2 Depremler 1989, Loma Prieta depremi, Mw = 7.2 Depremler Deprem, ani enerji boşalımının neden olduğu yer sarsıntısıdır. Tektonik kuvvetler kayaçlar üzerinde stres üretmekte ve bu kayaçların sonunda elastik

Detaylı

FAYLARDA YIRTILMA MODELİ - DEPREM DAVRANIŞI MARMARA DENİZİ NDEKİ DEPREM TEHLİKESİNE ve RİSKİNE FARKLI BİR YAKLAŞIM

FAYLARDA YIRTILMA MODELİ - DEPREM DAVRANIŞI MARMARA DENİZİ NDEKİ DEPREM TEHLİKESİNE ve RİSKİNE FARKLI BİR YAKLAŞIM FAYLARDA YIRTILMA MODELİ - DEPREM DAVRANIŞI MARMARA DENİZİ NDEKİ DEPREM TEHLİKESİNE ve RİSKİNE FARKLI BİR YAKLAŞIM Ramazan DEMİRTAŞ Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi, Aktif Tektonik

Detaylı

08 Mart 2010 Elazığ-Kovancılar Deprem Raporu

08 Mart 2010 Elazığ-Kovancılar Deprem Raporu İMO Diyarbakır Şube tarafından hazırlanan 08 Mart 2010 Elazığ-Kovancılar Deprem Raporu 1. Giriş 08 Mart 2010 Pazartesi günü saat 04:32 de (GMT: 02:32) Elazığ Kovancılar ilçesinde orta büyüklükte yıkıcı

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 12 HAZİRAN 2017 KARABURUN AÇIKLARI- EGE DENİZİ DEPREMİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 12 HAZİRAN 2017 KARABURUN AÇIKLARI- EGE DENİZİ DEPREMİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 12 HAZİRAN 2017 KARABURUN AÇIKLARI- EGE DENİZİ DEPREMİ 12 Haziran 2017 tarihinde Karaburun Açıkları Ege Denizi

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ- AKDENİZ DEPREMİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ- AKDENİZ DEPREMİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ- AKDENİZ DEPREMİ 21 Temmuz 2017 tarihinde Gökova Körfezi- Akdeniz de yerel saat ile

Detaylı

BÖLÜM BEŞ LEVHA SINIRLARI

BÖLÜM BEŞ LEVHA SINIRLARI BÖLÜM BEŞ LEVHA SINIRLARI 5.1 YERKABUĞU ÜZERİNDEKİ LEVHA SINIRLARI Levha tektoniğine göre dünyayı saran yerkabuğu üzerinde 8 büyük (Avrasya, Afrika, Pasifik, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Antartika, Avustralya)

Detaylı

Yeryüzünden kesit 11/6/2014 DEPREM HAREKETİ

Yeryüzünden kesit 11/6/2014 DEPREM HAREKETİ İnşaat Mühendisliğine Giriş / Deprem Mühendisliği DEPREM MÜHENDİSLİĞİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DEPREM MÜHENDİSLİĞİ 1. Deprem hareketi 2. Yurdumuzdaki depremler 3. Deprem hasarları 4. Değerlendirme Prof.Dr.

Detaylı

:51 Depremi:

:51 Depremi: B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 06 ŞUBAT- 12 MART 2017 GÜLPINAR-AYVACIK (ÇANAKKALE) DEPREM ETKİNLİĞİ RAPORU 1. 06.02.2017 06:51 Depremi: 06 Şubat

Detaylı

YER KABUĞUNUN HAREKETLERİ. Yer kabuğu, dış şeklini ve iç yapısını değiştiren çeşitli kuvvetlerin etkisi altındadır.

YER KABUĞUNUN HAREKETLERİ. Yer kabuğu, dış şeklini ve iç yapısını değiştiren çeşitli kuvvetlerin etkisi altındadır. YER KABUĞUNUN HAREKETLERİ Yer kabuğu, dış şeklini ve iç yapısını değiştiren çeşitli kuvvetlerin etkisi altındadır. Bunlardan dış kuvvetler ayrışma, aşınma, kırılma, kıvrılma vb gibi olayları oluşturan

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 25 MART 2019 YAĞCA-HEKİMHAN MALATYA DEPREMİ BASIN BÜLTENİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 25 MART 2019 YAĞCA-HEKİMHAN MALATYA DEPREMİ BASIN BÜLTENİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 25 MART 2019 YAĞCA-HEKİMHAN MALATYA DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 25 Mart 2019 tarihinde Yağca-Hekimhan-Malatya merkez

Detaylı

:51 Depremi:

:51 Depremi: B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 06-09 ŞUBAT 2017 GÜLPINAR-AYVACIK (ÇANAKKALE) DEPREM ETKİNLİĞİ RAPORU 1. 06.02.2017 06:51 Depremi: 06 Şubat 2017

Detaylı

Boğaziçi Üniversitesi. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü. Ulusal Deprem İzleme Merkezi

Boğaziçi Üniversitesi. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü. Ulusal Deprem İzleme Merkezi Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Deprem İzleme Merkezi 10 HAZİRAN 2012 ÖLÜDENİZ AÇIKLARI - FETHİYE (MUĞLA) DEPREMİ 10 Haziran 2012 Türkiye saati ile 15 44

Detaylı

DALGALAR NEDEN OLUŞUR? Rüzgar Deniz Araçları (Gemi, tekne vb) Denizaltı Heyelanları Depremler Volkanik Patlamalar Göktaşları Topografya ve akıntılar

DALGALAR NEDEN OLUŞUR? Rüzgar Deniz Araçları (Gemi, tekne vb) Denizaltı Heyelanları Depremler Volkanik Patlamalar Göktaşları Topografya ve akıntılar TSUNAMİ DALGALAR NEDEN OLUŞUR? Rüzgar Deniz Araçları (Gemi, tekne vb) Denizaltı Heyelanları Depremler Volkanik Patlamalar Göktaşları Topografya ve akıntılar TSUNAMİ NEDİR? Tsunami Adı ilk kez 1896 yılında

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 06-07 ŞUBAT 2017 GÜLPINAR-AYVACIK (ÇANAKKALE) DEPREM ETKİNLİĞİ BASIN BÜLTENİ 1. 06.02.2017 06:51 Depremi: 06 Şubat

Detaylı

11 MART 2011 BÜYÜK TOHOKU (KUZEYDOĞU HONSHU, JAPONYA) DEPREMİ (Mw: 9,0) BİLGİ NOTU

11 MART 2011 BÜYÜK TOHOKU (KUZEYDOĞU HONSHU, JAPONYA) DEPREMİ (Mw: 9,0) BİLGİ NOTU MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 11 MART 2011 BÜYÜK TOHOKU (KUZEYDOĞU HONSHU, JAPONYA) DEPREMİ (Mw: 9,0) BİLGİ NOTU JEOLOJİ ETÜTLERİ DAİRESİ Yer Dinamikleri Araştırma ve Değerlendirme Koordinatörlüğü

Detaylı

25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8)

25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8) 25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8) 25 Nisan 2015 te (saat 06:11, UT) Nepal de M: 7,8 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir (USGS). Depremin kaynağı, Türkiye nin de üzerinde bulunduğu dünyanın

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI. BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu)

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI. BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu) Konu: 21.07.2017, Muğla-Bodrum Açıkları Depremi BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu) Tarih-Saat: 21.07.2017 01:31(TS) Yer: Gökova Körfezi Depremi (Muğla-Bodrum Açıkları) Büyüklük: 6.3 (Mw) Derinlik: 7.80

Detaylı

BÖLÜM DOKUZ DÜNYADA DEPREMSELLİK

BÖLÜM DOKUZ DÜNYADA DEPREMSELLİK BÖLÜM DOKUZ DÜNYADA DEPREMSELLİK 9. 1 DÜNYADA DEPREMSELLİK Deprem herhangi bir yerde herhangi bir zamanda oluşabilir. Dünyada her yıl olan depremler büyüklük olarak değerlendirildiğinde 3.5-4 milyon civarında

Detaylı

EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz.

EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz. EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz. 1. Hareketsiz ve başlangıcı olmayan evren teorisi 2. Büyük

Detaylı

ŞİLİ DE 8.8 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM

ŞİLİ DE 8.8 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM ŞİLİ DE 8.8 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM Depremle İlgili Bilgiler: Büyüklük 8.8 Zaman 27 Şubat 2010 Cumartesi, 03:34:14 (yerel zaman) Yer 35.8460S, 72.7190W Derinlik 35 km Bölge Maule açıkları, Şili Uzaklıklar

Detaylı

YIL: 8 - SAYI: 87 İSTANBUL

YIL: 8 - SAYI: 87 İSTANBUL ULUSAL DEPREM İZLEME MERKEZİ 2011 MART AYI BÜLTENİ YIL: 8 - SAYI: 87 İSTANBUL Hazırlayan ve Katkıda Bulunanlar D. Kalafat K. Kekovalı K. Kılıç Y. Güneş Z. Öğütcü M. Kara M. Yılmazer M. Suvarıklı E.Görgün

Detaylı

DEPREM BİLİMİNE GİRİŞ. Yrd. Doç. Dr. Berna TUNÇ

DEPREM BİLİMİNE GİRİŞ. Yrd. Doç. Dr. Berna TUNÇ DEPREM BİLİMİNE GİRİŞ Yrd. Doç. Dr. Berna TUNÇ DEPREM PARAMETRELERİ VE HESAPLAMA YÖNTEMLERİ DEPREM PARAMETRELERİ Bir deprem meydana geldiğinde, bu depremin anlaşılması için tanımlanan kavramlar olarak

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 21 Temmuz 2017 tarihinde Gökova Körfezi - Akdeniz

Detaylı

BASIN DUYURUSU. 10 Haziran 2012 FETHİYE KÖRFEZİ Depremi

BASIN DUYURUSU. 10 Haziran 2012 FETHİYE KÖRFEZİ Depremi BASIN DUYURUSU 10 Haziran 2012 FETHİYE KÖRFEZİ Depremi 10 Haziran 2012 tarihinde Türkiye Saati ile 15.44 te Fethiye körfezinde Fethiye ilçesine 35 km. uzaklıkta 6.0 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir.

Detaylı

TSUNAMİ DALGALARI NELER OLUŞTURUR?

TSUNAMİ DALGALARI NELER OLUŞTURUR? TSUNAMİ DALGALARI NELER OLUŞTURUR? Rüzgar Deniz Araçları (Gemi, tekne vb) Denizaltı Heyelanları ler Volkanik Patlamalar Göktaşları Topografya ve akıntılar TSUNAMİ NEDİR? Tsunami Adı ilk kez 1896 yılında

Detaylı

TÜRKİYE NİN YER ALTI SULARI ve KAYNAKLARI

TÜRKİYE NİN YER ALTI SULARI ve KAYNAKLARI TÜRKİYE NİN YER ALTI SULARI ve KAYNAKLARI Yer altı Suları; Türkiye, kumlu, çakıllı ve alüvyal sahalar ile başta karstik alanlar olmak üzere, geçirimli kayaçlara bağlı olarak yer altı suları bakımından

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ- AKDENİZ DEPREMİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ- AKDENİZ DEPREMİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ- AKDENİZ DEPREMİ 21 Temmuz 2017 tarihinde Gökova Körfezi- Akdeniz de yerel saat ile

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Ülkemiz genelinde 2 ila 4 derece azalacağı tahmin ediliyor. Yayın Tarihi : 1 Aralık 2016 Perşembe (oluşturma : 1/17/2017) Yapılan son değerlendirmelere göre; Doğu

Detaylı

Fen ve Teknoloji ÜNİTE: DOĞAL SÜREÇLER 8.1 Evren ve Dünyamız Nasıl Oluştu? Anahtar Kavramlar Büyük Patlama EVRENİN OLUŞUMU 2.

Fen ve Teknoloji ÜNİTE: DOĞAL SÜREÇLER 8.1 Evren ve Dünyamız Nasıl Oluştu? Anahtar Kavramlar Büyük Patlama EVRENİN OLUŞUMU 2. 8.1 Evren ve Dünyamız Nasıl Oluştu? Anahtar Kavramlar Büyük Patlama * Edwin Hubble 1929 da gök adaların birbirinden uzaklaştıklarını gözlemleyerek evrenin devamlı genişlemekte olduğu fikrini destekler.

Detaylı

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla

Detaylı

Sismoloji. Elçin GÖK. 2.Hafta. 12 Şubat 2018

Sismoloji. Elçin GÖK. 2.Hafta. 12 Şubat 2018 Sismoloji Elçin GÖK 2.Hafta 12 Şubat 2018 SİSMOLOJİ NEDİR? Sismoloji (Yunanca seismos = deprem ve logos = kelimelerinden türetilmiştir) yer hareketlerini ve depremleri inceleyen jeofizik bilim dalıdır.

Detaylı

DEPREMLER (Yerkabuğu Hareketleri)

DEPREMLER (Yerkabuğu Hareketleri) DEPREMLER (Yerkabuğu Hareketleri) http://geyvemedya.com/wp-content/uploads/2012/07/sakarya-da-4-0- buyuklugunde-deprem-3766059_2716_o.jpg Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü Yer kabuğu

Detaylı

İNM Ders 2.2 YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI. Yrd. Doç. Dr. Pelin ÖZENER İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı

İNM Ders 2.2 YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI. Yrd. Doç. Dr. Pelin ÖZENER İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı İNM 424112 Ders 2.2 YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI Yrd. Doç. Dr. Pelin ÖZENER İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI Yapıların Depreme

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI 2 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2017-2018 GÜZ YARIYILI Yrd. Doç. Dr. Uğur DAĞDEVİREN 1 4 3 Deprem, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 4/3/2017 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta : orhan.arkoc@klu.edu.tr Web : http://personel.klu.edu.tr/orhan.arkoc 4/3/2017 2 BÖLÜM 4 TABAKALI KAYAÇLARIN ÖZELLİKLER, STRATİGRAFİ,

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 20 ŞUBAT 2019 TARTIŞIK-AYVACIK-ÇANAKKALE DEPREMİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 20 ŞUBAT 2019 TARTIŞIK-AYVACIK-ÇANAKKALE DEPREMİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 20 ŞUBAT 2019 TARTIŞIK-AYVACIK-ÇANAKKALE DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 20 Şubat 2019 tarihinde Tartışık-Ayvacık-Çanakkale

Detaylı

Orojenez (Dağ Oluşumu) Jeosenklinallerde biriken tortul tabakaların kıvrılma ve kırılma olayına dağ oluşumu ya da orojenez denir.

Orojenez (Dağ Oluşumu) Jeosenklinallerde biriken tortul tabakaların kıvrılma ve kırılma olayına dağ oluşumu ya da orojenez denir. İç Kuvvetler Enerjisini yerin içinden (magma) alan güçlerdir. İç güçlerin oluşturduğu yer şekilleri dış güçler tarafından aşındırılır. İç güçlerin oluşturduğu hareketlerin bütününe tektonik hareket denir.

Detaylı

Kütahya Simav da. Makale

Kütahya Simav da. Makale Kütahya Simav da Deprem 19 Mayıs 2011 tarihinde gece saat 23:15 te meydana gelen deprem, kısa bir süre önce siyanür barajındaki çökmeyle sarsılan Kütahya yı vurdu. 19 Mayıs 2011 günü Türkiye saati ile

Detaylı

Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) ( 2017 )

Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) ( 2017 ) Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) İller ve Bölgeler (2) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam İstanbul 18.257

Detaylı

II.4. DEPREMLER (EARTHQUAKES)

II.4. DEPREMLER (EARTHQUAKES) II.4. DEPREMLER (EARTHQUAKES) Depremlerin sadece California eyaletine verdiği maddi hasarların dökümü aşağıdaki tabloda verilmektedir. Tablodan da görüldüğü üzere, depremlerin neden olduğu zararlar (yaklaşık

Detaylı

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar JEOLOJİK YAPILAR GİRİŞ Dünyamızın üzerinde yaşadığımız kesiminden çekirdeğine kadar olan kısmında çeşitli olaylar cereyan etmektedir. İnsan ömrüne oranla son derece yavaş olan bu hareketlerin çoğu gözle

Detaylı

Deprem Tehlike Yönetimi (INM 476)

Deprem Tehlike Yönetimi (INM 476) Deprem Tehlike Yönetimi (INM 476) Prof. Dr. Murat UTKUCU Sakarya Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü 20.3.2016 Murat UTKUCU 1 Deprem tehlikesi Birincil deprem tehlikeleri: 1. Yer sarsıntısı veya

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 20142012 YILI ALANSAL YILI YAĞIŞ YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2014

Detaylı

ANKARA İÇİN DEPREM SENARYOSU

ANKARA İÇİN DEPREM SENARYOSU nın Deprem Tehlikesi ve Riski Çalıştayı Depreme Hazır Mı? ANKARA İÇİN DEPREM SENARYOSU Bülent ÖZMEN * GİRİŞ Depremler meydana gelmeden önce deprem sonrası yapılacak işlerin ve alınacak önlemlerin planlanması

Detaylı

SİSMİK DALGALAR SİSMİK DALGALAR

SİSMİK DALGALAR SİSMİK DALGALAR SİSMİK DALGALAR SİSMİK DALGALAR Yer içerisinde meydana gelen bir deprem ya da patlatma anında çok büyük miktarda enerji açığa çıkar. Bu enerjinin bir kısmı faylanma ile kayaçların deformasyonu için kullanılırken,

Detaylı

10.SINIF FİZİK PROJE KONU: DEPREM DALGALARI

10.SINIF FİZİK PROJE KONU: DEPREM DALGALARI 10.SINIF FİZİK PROJE KONU: DEPREM DALGALARI Cisim Dalgaları Yer kabuğunun iç kısımlarındaki odak bölgesinden her yöne yayılan dalgalara cisim dalgaları adı verilir. 1. P dalgaları 2. S dalgaları olmak

Detaylı

YILDIZ TEKNİK DOĞA BİLİMLERİ ARAŞTIRMA MERKEZİ BAŞKANI PROF. ERSOY, milliyet için İNC. ELEDİ- 1 / Serhat Oğuz

YILDIZ TEKNİK DOĞA BİLİMLERİ ARAŞTIRMA MERKEZİ BAŞKANI PROF. ERSOY, milliyet için İNC. ELEDİ- 1 / Serhat Oğuz Türkiye nin Afet Gerçeği YILDIZ TEKNİK DOĞA BİLİMLERİ ARAŞTIRMA MERKEZİ BAŞKANI PROF. ERSOY, milliyet için İNC ELEDİ- 1 / Serhat Oğuz http://www.milliyet.com.tr/yasam/habe r Prof. Şükrü Ersoy un yaptığı

Detaylı

JEOLOJİ İÇ KUVVETLER

JEOLOJİ İÇ KUVVETLER JEOLOJİ İÇ KUVVETLER Enerjisini yerin içindeki mağmadan alan güçlere iç kuvvetler denir. İç kuvvetlerin etkisiyle orojenez, epirojenez, volkanizma ve depremler meydana gelir. İç kuvvetlerin oluşturduğu

Detaylı

BÖLÜM ON TÜRKİYE DE DEPREMSELLİK

BÖLÜM ON TÜRKİYE DE DEPREMSELLİK BÖLÜM ON TÜRKİYE DE DEPREMSELLİK 10.1 TÜRKİYE DE DEPREMSELLİK Alp-Himalaya deprem kuşağında yer alan ülkemizde olan depremler, Atlantik Okyanus ortası sırtının iki tarafa doğru yayılmasına bağlı olarak

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE.

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. ULUSAL DEPREM İZLEME MERKEZİ 10 ŞUBAT 2015 GÖZLÜCE-YAYLADAĞI (HATAY) DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 10 Şubat 2015 tarihinde Gözlüce-Yayladağı nda (Hatay) yerel saat ile 06:01 de

Detaylı

Deprem İstatistiği (Depremsellik ve Parametreleri)

Deprem İstatistiği (Depremsellik ve Parametreleri) Deprem İstatistiği (Depremsellik ve Parametreleri) Doç.Dr. Eşref YALÇINKAYA (8. Ders) Depremsellik (Sismisite): Depremsellik veya sismisite kelimesi; depremlerin zaman ve uzaydaki dağılımlarını tanımlamak

Detaylı

'Marmara Depremi'nin 10.Yılında...

'Marmara Depremi'nin 10.Yılında... On5yirmi5.com 'Marmara Depremi'nin 10.Yılında... 17 Ağustos 1999, saat 03.02; Türkiye'nin en talihsiz günlerinden biri. Binlerce insanın ölüm uykusuna daldığından habersiz ortak bir kadere uyumaları. İnsanoğlunun

Detaylı

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu HAFTALIK DERS PLANI Hafta Konular Kaynaklar 1 Zeminle İlgili Problemler ve Zeminlerin Oluşumu [1], s. 1-13 2 Zeminlerin Fiziksel Özellikleri [1], s. 14-79; [23]; [24]; [25] 3 Zeminlerin Sınıflandırılması

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak? 16 Şubat 2017

Bugün hava nasıl olacak? 16 Şubat 2017 On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? 16 Şubat 2017 Hava sıcaklığının ülkemizin kuzeybatı kesimlerinde 1 ila 3 derece artacağı, diğer yerlerde önemli bir değişiklik olmayacağı tahmin ediliyor. Yayın Tarihi

Detaylı

BURDUR-YASSIGÜME KÖYÜNÜN, FİZİKİ COĞRAFYA AÇISINDAN, ÇEVRE SORUNLARI

BURDUR-YASSIGÜME KÖYÜNÜN, FİZİKİ COĞRAFYA AÇISINDAN, ÇEVRE SORUNLARI BURDUR-YASSIGÜME KÖYÜNÜN, FİZİKİ COĞRAFYA AÇISINDAN, ÇEVRE SORUNLARI Arş. Gör. Hakan YİĞİTBAŞIOĞLU Göller Yöresinde yeralan Burdur Havzası'nın oluşumunda tektonik hareketlerin büyük etkisi olmuştur. Havza

Detaylı

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.

Detaylı

Deprem Tehlike Yönetimi ( )

Deprem Tehlike Yönetimi ( ) Deprem Tehlike Yönetimi ( ) Prof. Dr. Murat UTKUCU Sakarya Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü 3.4.2016 Murat UTKUCU 1 Deprem tehlikesi Birincil deprem tehlikeleri: 1. Yer sarsıntısı veya kuvvetli

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI 2 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2018-2019 GÜZ YARIYILI Dr. Uğur DAĞDEVİREN 1 4 3 2 6 5 3 8 7 4 10 9 A.1.a. Tektonik Yüzey Yırtılması 5 12 11 A.1.b. Bölgesel Çökme/Yükselme

Detaylı

28 ARALIK 2013 ANTALYA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ

28 ARALIK 2013 ANTALYA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. ULUSAL DEPREM İZLEME MERKEZİ 28 ARALIK 2013 ANTALYA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 28 Aralık 2013 tarihinde Antalya Körfezi Açıkları Akdeniz de yerel saat ile

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU 2013 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 06/03/2014 tarihinde 2013 yılı Hanehalkı İşgücü İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılında bir önceki yıla göre;

Detaylı

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI. BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu)

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI. BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu) Konu: 12.09.2016 Akhisar Manisa Depremi BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu) Tarih-Saat: 12.09.2016 11.26 (TS) Yer: Akhisar-MANİSA Büyüklük: 4.6 (Mw) Derinlik: 17.78 (km) Enlem: 38.9050 K Boylam: 27.7451

Detaylı

2009 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi

2009 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 29 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi Zirai Meteoroloji ve İklim Rasatları Dairesi Başkanlığı Ocak 21, ANKARA Özet 29 yılı sıcaklıkları normallerinin,9 C üzerinde

Detaylı

TMH İSTANBUL İLİ İÇİN DEPREM SENARYOSU TMH - TÜRKÝYE MÜHENDÝSLÝK HABERLERÝ SAYI 417-2002/1 23. Bülent ÖZMEN (*)

TMH İSTANBUL İLİ İÇİN DEPREM SENARYOSU TMH - TÜRKÝYE MÜHENDÝSLÝK HABERLERÝ SAYI 417-2002/1 23. Bülent ÖZMEN (*) İSTANBUL İLİ İÇİN DEPREM SENARYOSU Bülent ÖZMEN (*) GİRİŞ Depremler meydana gelmeden önce deprem sonrası yapılacak işlerin ve alınacak önlemlerin planlanması gerekmektedir. Bu planlama çalışmalarının iyi

Detaylı

1967 YILI SAKARYA DEPREMİNE AİT KISA NOT

1967 YILI SAKARYA DEPREMİNE AİT KISA NOT 1967 YILI SAKARYA DEPREMİNE AİT KISA NOT Adnan KALAFATÇIOĞLU Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara ÖZET. 1967 yılı 22 Temmuz Cumartesi günü saat 18:58 de Adapazarı ili ve çevresinde vuku bulan deprem

Detaylı

Şekil :51 Depremi Kaynak Spektral Parametreleri

Şekil :51 Depremi Kaynak Spektral Parametreleri 06 Şubat 2017 Depremi (Mw=5.4) Bilgi Notu (Guncellenmiş) 06 Şubat 2017 Ayvacık - Gülpınar'da (Mw=5.5, KRDAE, Mw=5.3, AFAD, Mw=5.4, COMU) 06:51 de orta büyüklükte bir deprem olmuştur. Bu deprem sonrası

Detaylı

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı JEOLOJİK OSEONOGRAFİ Genelde çok karmaşık bir yapıya sahip olan okyanus ve deniz

Detaylı

TÜRKİYENİN JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ. Türkiye'nin jeomorfolojik Gelişimi (Yer şekillerinin Ana Hatları)

TÜRKİYENİN JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ. Türkiye'nin jeomorfolojik Gelişimi (Yer şekillerinin Ana Hatları) TÜRKİYENİN JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ Türkiye'nin jeomorfolojik Gelişimi (Yer şekillerinin Ana Hatları) Genetik Şekil Toplulukları 1- Tektonik Topografya 2- Akarsu Topografyası (Flüvial Topografya) 3- Volkan

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI AYLIK DEPREM RAPORU

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI AYLIK DEPREM RAPORU T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI AYLIK DEPREM RAPORU OCAK 2010 İÇİNDEKİLER 2010 OCAK AYINDA TÜRKİYE DE ÖNE ÇIKAN DEPREM AKTİVİTELERİ... 1 17 OCAK 2010 HELENİK

Detaylı

Harita 12 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası

Harita 12 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası AFET YÖNETİMİ Kütahya ve çevresi illeri yoğun deprem kuşağında olan illerdir. Bu çevrede tarih boyunca büyük depremler görülmüştür. Kütahya ve çevre iller doğal afet riski taşıyan jeolojik ve topografik

Detaylı

copyright 2009, EFLATUN YAYINEVİ

copyright 2009, EFLATUN YAYINEVİ Genel Yayın Nu.: 25 Sertifika Nu.: 12131 ISBN: 978-605-4160-27-3 1. Basım, Ağustos 2009 copyright 2009, EFLATUN YAYINEVİ Bu kitabın bütün hakları Eflatun Yayınevi ne aittir. Yayınevinin izni olmaksızın,

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Kuzey ve batı kesimleri parçalı ve çok bulutlu, Marmara, Kuzey Ege, İç Anadolu'nun kuzeybatısı ile Batı Karadeniz gök gürültülü, diğer yerler açık geçecek. Yayın

Detaylı

Meteoroloji'den K.Maraş'a Yağış Uyarısı

Meteoroloji'den K.Maraş'a Yağış Uyarısı Meteoroloji'den K.Maraş'a Yağış Uyarısı Meteoroloji Genel Müdürlüğünce yapılan son değerlendirmelere göre,türkiye genelinin parçalı yer yer çok bulutlu, Marmara nın doğusu, Konya,Karaman ve Aksaray il

Detaylı

HEYELANLAR HEYELANLARA NEDEN OLAN ETKENLER HEYELAN ÇEŞİTLERİ HEYELANLARIN ÖNLENMESİ HEYELANLARIN NEDENLERİ

HEYELANLAR HEYELANLARA NEDEN OLAN ETKENLER HEYELAN ÇEŞİTLERİ HEYELANLARIN ÖNLENMESİ HEYELANLARIN NEDENLERİ HEYELANLAR Y.Doç.Dr. Devrim ALKAYA Pamukkale Üniversitesi Doğal zemin veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın; yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketidir.

Detaylı

FAYLAR FAY ÇEŞİTLERİ:

FAYLAR FAY ÇEŞİTLERİ: FAYLAR Fay (Fault); kayaçlarda gözle görülecek kadar kayma hareketi gösteren kırıklara verilen genel bir isimdir. FAY, Yerkabuğundaki deformasyon enerjisinin artması sonucunda, kayaç kütlelerinin bir kırılma

Detaylı

DOĞRULTU ATIMLI FAYLAR KIRIKLAR VE FAYLAR. Yaşar ar EREN-2003

DOĞRULTU ATIMLI FAYLAR KIRIKLAR VE FAYLAR. Yaşar ar EREN-2003 DOĞRULTU ATIMLI FAYLAR KIRIKLAR VE FAYLAR Yaşar ar EREN-2003 6.DOĞRULTU ATIMLI FAYLAR Bu faylar genellikle dikçe eğimli, ve bloklar arasındaki hareketin yatay olduğu faylardır. Doğrultu atımlı faylar (yanal,

Detaylı

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz.

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz. 17. 18. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti sadece iki şeye güvenir. Biri millet kararı, diğeri en elim ve güç şartlar içinde dünyanın takdirlerine hakkıyla layık olan ordumuzun kahramanlığı; bu iki şeye güvenir.

Detaylı

Doğal Afetler ve Kent Planlama

Doğal Afetler ve Kent Planlama Doğal Afetler ve Kent Planlama Yer Bilimleri ilişkisi TMMOB Şehir Plancıları Odası GİRİŞ Tsunami Türkiye tektonik oluşumu, jeolojik yapısı, topografyası, meteorolojik özellikleri nedeniyle afet tehlike

Detaylı

Atoller (mercan adaları) ve Resifler

Atoller (mercan adaları) ve Resifler Atoller (mercan adaları) ve Resifler Atol, hayatlarını sıcak denizlerde devam ettiren ve mercan ismi verilen deniz hayvanları iskeletlerinin artıklarının yığılması sonucu meydana gelen birikim şekilleridir.

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ DEPREM ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (DAUM) 25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8)

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ DEPREM ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (DAUM) 25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8) DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ DEPREM ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (DAUM) 25 NİSAN 2015 NEPAL-KATMANDU DEPREMİ (M=7.8) 25 Nisan 2015 te (saat 06:11, UT) Nepal de M: 7,8 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir

Detaylı

DOĞAL AFETLERDE UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN KULLANIMI VE INTERNATIONAL CHARTER SPACE AND MAJOR DISASTERS"

DOĞAL AFETLERDE UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN KULLANIMI VE INTERNATIONAL CHARTER SPACE AND MAJOR DISASTERS BAYINDIRLIK ve İSKAN BAKANLIĞI AFET İŞLER LERİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ DEPREM ARAŞTIRMA DAİRES RESİ BAŞKANLI KANLIĞI LABORATUVAR LAR ŞUBE MÜDÜRLM RLÜĞÜ DOĞAL AFETLERDE UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN KULLANIMI VE INTERNATIONAL

Detaylı

27 KASIM 2013 MARMARA DENİZİ DEPREMİ

27 KASIM 2013 MARMARA DENİZİ DEPREMİ B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. ULUSAL DEPREM İZLEME MERKEZİ 27 KASIM 2013 MARMARA DENİZİ DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 27 Kasım 2013 tarihinde Marmara Ereğlisi Açıklarında (Tekirdağ) Marmara Denizi nde yerel

Detaylı