TÜRKÇE DE KULLANILAN İŞLEV KELİMELERİN ZİPF 1. KANUNU ESASINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKÇE DE KULLANILAN İŞLEV KELİMELERİN ZİPF 1. KANUNU ESASINDA DEĞERLENDİRİLMESİ"

Transkript

1 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Cilt 23, o 2, , 2008 Vol 23, o 2, , 2008 TÜRKÇE DE KULLAILA İŞLEV KELİMELERİ ZİPF. KAUU ESASIDA DEĞERLEDİRİLMESİ Senem KUMOVA METİ Bilgisayar Bilimleri Faültesi, İzmir Eonomi Üniversitesi, Balçova-İzmir senem.umova@ieu.edu.tr (Geliş/Received: ; Kabul/Accepted: ) ÖZET Bu çalışmada doğal dil içinde gramer yapısının oluşturulması amacıyla ullanılan, içinde bulunduğu metnin taşıdığı enormasyon mitarını değiştirmeyen elimeler (işlev elimeler) araştırılmıştır. Araştırmanın temelini Zip in. Kanunu nun Türçe metinler üzerinde sınanması ve yüse reanslı elimelerin işlev elime olacağı belentisi oluşturmatadır. Çalışmada önerilen yöntem ile ilgili testler Türçe metinler içeren arlı derlemler üzerinde yapılmış, sonuçlar değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: İşlev elime, içeri elime, test derlemleri. EVALUATIO OF FUCTIO WORDS I TURKISH BASED O THE ZIPF S. LAW ABSTRACT In this study, unction words that are used to construct the grammatical structure in atural Language and that does not change the inormation content o the text have been investigated. Application o Zip s irst Law on Turish texts and expectance o high requency words to be unction words constitute the undamentals o the research. In the study the test or the proposed method has been perormed on dierent corpus including Turish texts ans results have been evaluated. Keywords: Function word, content word, test corpus.. GİRİŞ (ITRODUCTIO) Dil içinde geliştirilen, hâlihazırda ullanılan elimelerin sayısı ve görevlerini modelleme için pe ço çalışma yapılmıştır. Bu onuyla ilgili olara geliştirilmiş yüzlerce sözlü bulunmasına rağmen sözlüler içinde bulunmayan elimeler günlü hayatta arşımıza çımatadır. Bir dildei arlı elime sayısının değerlendirilmesinde ii arlı yalaşım söz onusudur []. Bunlardan birincisi dillerin apalı elime dağarcığına sahip olduğu düşüncesidir. Bu varsayımda dil içindei ö elime ve e sayısının sabit olduğu bilindiği için üretilebilece yeni elimelerin de ısıtlı olduğu abul edilmetedir. Diğerinde ise dilin süreli gelişen bir yapısı olduğu düşüncesi hâimdir. Bu yalaşımda dilin elime dağarcığı yani dil içindei arlı elime sayısının süreli arttığı ve geliştiği dolayısıyla elime dağarcığının açı olduğu abulü yapılmatadır. Dilin modellenmesi çalışmalarında arşılaşılan diğer bir problem ise anlam bütünlüğünün sağlanması için cümle içinde ullanılan bağlaç, zar, edat, zamir vb. gibi harç görevi yapan elimelerin saptanması ve ullanım mitarının belirlenmesidir. Bu elimelere cümle içinde anlama atıda bulunmatan ço gramer yapısının oluşmasında görev aldıları için işlev (unction) elime adı verilmetedir. Türçe içinde yaygınlıla ullanılan işlev elimelere örne olara ve, veya, gibi, ile, i, ben, sen, o gibi elimeler verilebilir. İngilizce de ise and, a, be, but, about, above elimeleri sılıla rastlanan işlev elimelerdir. Dil içinde metin veya cümleye anlam attığı abul edilen elimelere içeri (content) elime denir. İçeri elimeler genelde bir avram veya olayı simgeleyen isim veya iillerden oluşur.

2 S.K. Metin Türçe de Kullanılan İşlev Kelimelerin Zip. Kanunu Esasında Değerlendirilmesi Dilin elime dağarcığı ve dilde ullanılan işlev elimeler arasında bir ilişi olması geretiği hâlihazırda yapılmış olan doğal dil işleme çalışmaları sonucunda abul gören bir saptamadır. Maale içinde Zip Birinci Kanunu ve İngilizce üzerinde Kornai nin yaptığı çalışmalardan aydalanılara Türçe için işlev elimelerin sayısı ve elime dağarcığının mitarı incelenmetedir. Maale Zip Kanunları, test derlemleri, yöntem, sonuçlar ve değerlendirme bölümlerinden oluşmatadır. 2. ZİPF KAULARI (ZIPF LAWS) Doğal dil işleme alanında elimelerin ullanım sılıları, bir elimenin taşıdığı anlam sayısı, elimeler arası uzalılar gibi ço önemli unsurlar George K. Zip ( ) taraından ortaya onulan anunlar temel alınara belirlenmetedir. Zip in bu onuda sıça ullanılan 4 anunu mevcuttur [2]. Yazılı metinlerdei elime dağılımı ve çeşitliliği, dilin temsili onusunda önemli bir göstergedir. Bu sebeple ullanılan sayı, simge veya elimelerin mitarı derlemin değerlendirilmesi çalışmalarında yer almatadır. Bu onuda Zip Human Behavior and the Principle o Least Eort itabında en az gayret ilesinin elimelerin ullanımı onusunda da uygulanabileceğini vurgulamıştır, Zip birinci anunu şu şeildedir: Tablo. Zip birinci anununun Tom Sawyer romanı üzerinde deneysel değerlendirmesi (Emprical evaluation o Zip s. law on Tom Sawyer) [3] Bir derlemdei tüm elimeler te te sayılıp, en yüse sılığa sahip elimeden azalan sırada numaralandırıldığında her elimenin gözlenme sılığı (reans, ) ve sıra numarasının çarpımı sabit bir değerdir. r c(sabit) (2.) Bu anun il olara Estoup (96) taraından ortaya atıldıysa da Zip taraından yaygınlaştırıldığı için onun adı ile anılmatadır. En az gayret ilesi gereği onuşmacılar birbirinden arlı az sayıda elime ullanara arlı avramları iade etme isteği duyarlar. Yani bir elimenin birden azla anlamı arşılamasını sağlayara elime dağarcılarını sınırlı tutma isteleri vardır. Dinleyiciler ise her arlı avram için arlı elime duyma ve böylece anlama gayretlerini en aza çeme isterler. Bu ii isteğin dengelenmesi sonucu elimelerin gözlenme sılığı ve sıra numarası çarpımlarının sabitlenmesi bu anunun temelidir. İngilizce üzerine yapılan araştırmalarda [3] Zip birinci anununda belirtilen sabit bulunmaya çalışılmıştır. Tablo de görüldüğü üzere yalaşı bir r değeri belirlenebilir. Çalışma içinde temel alınan Zip. anunu dışında diğer anunları ısaca şöyle listeleyebiliriz: Zip 2. Kanunu : i ere rastlanan arlı elime şeli/biçimi sayısı ( V(i,) )ve bu i sılığı arasında denlem 2.2 de belirtilen şeilde bir ilişi vardır log( i) = K D log( V ( i, )) (2.2) Zip 3. Kanunu: Bir elimenin arşıladığı arlı anlam sayısı (w) ile elimenin gözlenme sılığının ( ) areöü arasında doğrusal bir ilişi vardır. w (2.3) Zip 4. Kanunu : İçeriği oluşturan elimeler, metin içinde bazı yerlerde yığılım gösterir. Kelimenin metin içinde gözlendiği yerlerin araları (I) ile satır veya saya cinsinden sılı (F) arasında denlem 2.4 de belirtildiği şeilde bir ilişi vardır. ρ F I (2.4) 3. TEST DERLEMLERİ (TEST CORPUS) Yapılan çalışmada Türçe derlemlerden aydalanılmıştır. Bunlar: Bilent derlemi, ODTÜ derlemi ve çalışma amacıyla geliştirilen Maaleler derlemidir. 468 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. Cilt 23, o 2, 2008

3 Türçe de Kullanılan İşlev Kelimelerin Zip. Kanunu Esasında Değerlendirilmesi S.K. Metin Genel istatistilerin yanında onu dağılımı, derlemi oluşturan metinlerin yapısı ve metin yazarları derlemin enormasyon mitarını doğrudan etilemetedir. Bu sebeple şeil de de görüldüğü üzere arlı onuları içeren ODTÜ derlemine ait sonuçlar araştırma içinde önem azanmatadır. Bilent derlemi ise sadece gazete yazılarından oluşmuştur dolayısıyla te bir belge türüne sahiptir [5]. Şeil. ODTÜ derlem yapısı (ODTU corpus structure) [5] Bilent derlemi Bilent Üniversitesinde hesaplamalı dilbilim çalışmalarının sonucu otomati işaretlenmiş bir derlemdir [4]. Bilent derlemi yalın haliyle yani sadece içindei elimelerin bulunduğu bir ormatta ve Dinçer (2004) taraından gereli düzeltmelerin yapıldığı son haliyle tez içinde ullanılmıştır. Derlem bu haliyle ullanıldığında ~72872 adet toplam elime ve ~24359 adet arlı elimeden (elime dağarcığı) oluşmatadır. Derlemin içeriği hazırlandığı yıllarda çıan gazete yazıları ve maalelerden oluşmatadır [5]. Derlem içindei elimeler çeim elerinden ayrılmış halde bulunduları için ullanılan diğer örne derlemlerden daha arlı sonuçlar vermesi belenen bir durumdur. ODTÜ Derlemi yüzeysel ormda (surace orm) bulunan toplam elimeden oluşmatadır. Bu derlem için elime dağarcığı ~22852 adet elimedir. Derlem içinde pe ço arlı onuda metin bulunmatadır. Tablo 2. Maaleler derleminin genel yapısı (Maaleler (Articles) corpus structure) Maaleler derlemi özellile güncel elimeleri içermesi sebebiyle çalışma içinde ullanılmıştır. Derlem 22 arlı maale yazarı taraından değişi zamanlarda gazetelerde yayınlanmış öşe yazılardan oluşmatadır. Tablo 2 de derlemi oluşturan metinler, metin yazarları ve ilgili elime adetleri bulunmatadır. Maaleler derlemi eonomi, siyaset ve güncel olayları işleyen maaleleri içermetedir. Maalelerde imlâ işaretleri metinlerden çıartılara, elimeler metin içinde bulunduları halleriyle (çeim ve yapım eleri varen) değerlendirilmiştir. Bu durumda derlem yalaşı elimeden oluşmatadır. Derlemin elime dağarcığı ise elime civarındadır. 4. YÖTEM (METHOD) Kelimelerin yazılı bir metinde gözlenme sılıları ile taşıdıları ve metne attıları anlam arasındai ilişi Luhn (958) taraından tanımlanmıştır. Bu tanımlamada dilin bütünü düşünüldüğünde ço düşü ve ço yüse reansta rastlanan yani sıça ullanılan elimelerin anlama attığı değer açısından önemsiz, orta reansta ullanılan elimelerin ise önemli olduğu belirtilmiştir. Önemli olduğu abul edilen bu orta reanstai elimeler içeri, yüse reanslı elimeler ise işlev elimeler olara düşünülmetedir. İl olara Herdan (960) ile başlayara içeri ve işlev elimelerin arlı ii grup içinde değerlendirilmesi söz onusu olmuştur []. İşlev elimeler U işlev, içeri elimeler U içeri grupları ile iade edilebilir. Yapılan çalışmalarda bu ii grup arasındai ayrım notasının saptanması için reans-sıra numarası graileri diate alınmatadır. Bu grailerin elde edilmesi için pe ço arlı metnin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş dili modellediği varsayılan derlemler ullanılmatadır. Freans-sıra numarası grailerinde işlev (U işlev ) ve içeri elimeler (U içeri ) şeil 2 de temsili olara gösterilmiştir. U işlev yüse reanslı elimeler, U içeri grubu ise orta ve düşü reanslı elimelerden oluşmatadır. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. Cilt 23, o 2,

4 S.K. Metin Türçe de Kullanılan İşlev Kelimelerin Zip. Kanunu Esasında Değerlendirilmesi ( V + / 2) / / 2 ( r ) dr = Bu önermeler göz önüne alınara eğri altında alan alan hesaplandığında ve 2 önermeleri ile D = c ve integral sonucu ise şu şeilde olur: Şeil 2. ODTÜ derleminde logaritmi reans ve sıra numarası eğrisi, işlev ve içeri elimeler için muhtemel bölgeler belirtilmiştir. (Logaritmic requencyran curve or ODTU corpus, area or unction and content words has been deined) Graite sıra numaraları [-V] aralığında artan değerlere sahiptir (V: Toplam elime dağarcığı). Eğriyi ayrı değerler yerine süreli doğrusal bir onsiyon olara abul ederse eğrinin altında alan alan şöyle iade edilebilir: = V 0 ( r) dr (4.) Denlem 4. de toplam elime sayısını dolayısıyla derlem büyülüğünü, V ise en yüse sıra numarasını dolayısıyla derlemin elime dağarcığını temsil etmetedir. Graitei reans (r) ve sıra numarası r değerleri toplam elime sayısına () bölünere grai birim areye dönüştürülüp değerler normalize edilebilir. Bu durumda göreceli sıra numarası değeri r, göreceli reans eğrisi r ) olara iade edilirse eğri altında ( alan alan şöyle tanımlanabilir ( r r / = için): V / / = ve ( r ) dr = (4.2) 0 Kornai (2002), ( r ) eğrisi üzerinde yaptığı incelemede bu eğrinin exp( c r ) onsiyonu ile iade edilebileceğini ortaya oymuştur. Grai ile ilgili olara önermeleri şu şeildedir: r D () ) = exp( ) ( (2) sol limit diate alınırsa ( / ) = sabit = exp( c) (3) doğrusal alan uralından r / ( V + / 2) / = / 2 exp( c r dr ) = (exp( c /2) exp( c( V( ) + /2)) c (4.3) Derlemin yeterince büyü olduğu abul edilirse ve V alınabilir bu durumda c= gibi bir değer elde edilir. Bu değer en yüse reanslı elimenin % gibi bir yoğunlula derlem içinde bulunduğunu göstermetedir []. Kornai, yaptığı çalışmada denlem 4.3 sonucunda derlemin yarısının işlev elimelerden oluştuğunu belirtmiştir. İşlev elimelerin yüse reanslı elimelerden oluşması genel bir görüştür. Anca yapılan çalışmalarda işlev elime olmasına rağmen düşü reanslara sahip olan elimelere ve yüse reanslı içeri elimelere de rastlanmatadır. Ayrıca bir cümlede içeri elime olara ullanılan bir elime diğer bir cümlede işlev elime olara da ullanılabilir. Bu sebeple işlev ve içeri elimeler arasında esin bir sınır belirleme belli bir hata payı ile abul edilebilir. Kornai (2002), çalışmasında reans-sıra numarası değerlerinden aydalanara U işlev, U içeri gruplarının belirlenmesi ve içeri-işlev elimeler arasında muhtemel sınırın çizilmesi üzerinde durmuştur. U işlev, U içeri gruplarının belirlenmesi çalışmasında diate alınabilece derlem özellileri şunlardır: elime sayısı - elime dağarcığı ilişisi reans-sıra numarası ilişisi Dil içindei bütünlüğün sağlanması gereliliği bu ii veri grubunun ilişili olması gereliliğini de ortaya çıarmıştır. Dolayısıyla reans-sıra numarası ve elime sayısı-elime dağarcığı eğrileri bir arada değerlendirilmelidir. Kelime sayısı-elime dağarcığı ilişisinin tanımlanması ve ilgili denlemin belirlenmesi ile ilgili olara pe ço rasyonel ve deneysel 470 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. Cilt 23, o 2, 2008

5 Türçe de Kullanılan İşlev Kelimelerin Zip. Kanunu Esasında Değerlendirilmesi S.K. Metin yöntemler bulunmatadır [6]. Genel anlamda bu ilişi artan yönde abul edilmetedir. V- eğrilerinin genel yapısı diate alınara şu şeilde iadesi mümündür []: V = ρ ( ) (4.4) Denlem 4.4 de V () değerlerinin in bir uvveti ile arttığı belirtilmetedir. ρ atsayısı, [0 ] aralığında olup yazım tarzı, yazar vb. gibi bir taım özellilere bağlı anca değerinden bağımsız bir parametredir. İçeri ve işlev elimelerin ayrımı onusunda diate alınaca bir diğer özelli olan reans ile sıra numarası arasındai ilişinin doğru denlemini ise Zip birinci anunu şu şeilde betimlemetedir: log( ) = H B log( r) (4.5) Denlem 4.5 de elimelerin gözlenme sılığını (göreceli reans), r sıra numarasını ve H derlem büyülüğüne bağlı sayısal bir sabiti simgelemetedir. B ise reans-sıra numarası eğrisinin eğimini simgeleyen derlem büyülüğüne bağlı bir sabittir. İçeri ve işlev elime gruplarının belirlenmesinde belli bir sıra numarası örneğin sıra numarasına sahip elimenin ssınır elime olduğu abul edilirse işlev elimelere ait toplam olasılı şu şeilde iade edilebilir []: P K = r = p r (4.6) Denlem 4.6 da verilen olasılı değeri aslında reanssıra numarası eğrisinin altında alan alanın hesaplanması ile elde edilebilen bir değerdir. Şöyle i, örne derlemin tüm dili temsil ettiği düşünülürse her elimenin dil içinde rastlanma olasılığı, reans değerinin toplam elime sayısına () bölümüdür. Denlem 4.5 gereği reans sıra numarası eğrisinin reans değerleri ile normalize edilere sıra numarası değerleri ise V yani elime dağarcığı ile normalize edilere grai birim are haline dönüştürülebilir. Şeil 3 de temsili bir reans-sıra numarası eğrisi verilmiştir. Şeil 3 de gösterilen taralı alan işlev elimelerin toplamını simgelemetedir. Grai incelendiğinde eğride görülen özelliler şunlardır: D. sağ limit ( ) = / D2. sol limit ( / V ( )) = sabit Şeil 3. Temsili reans-sıra numarası eğrisi, reans değerleri ile sıra numarası değerleri V ile normalize edilmiştir. (Schematic requency-ran curve, requency values are normalized by and ran values are normalized by V) D3. /V ile sağ limit arasındai alan, / V ( ) ( x) dx = ( P ) / V ( ) Denlem 4.5 de r yerine x.v oyulara ( r=x.v ) ilgili grai birim areye dönüştürülür ve şeil 4.4 de belirtilen eğriye ait denlem olara ullanılabilir. Bu durumda şu eşitli elde edilir : ( x V ) = exp( H B log( x V )) (4.7) D, D2, D3 özellileri denlem 4.7 de değerlendirilirse ( ) = exp( H ) = durumundan / H = log() elde edilir. Sonuçta denlem 4.7 şu hale dönüşür: yani ( x V ) = ( x) = x ( x V ) B B (4.8) Tüm derlemin hem Zip birinci anununa hem de denlem 4.4 de verilen ilişiye uygunluğu abul edilirse büyümesine rağmen B ( / V( )) = /( ( / V( )) ) eşitliğinin B yani ( ( / V ( )) ) değerinin sabit alması belenir. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. Cilt 23, o 2,

6 S.K. Metin Türçe de Kullanılan İşlev Kelimelerin Zip. Kanunu Esasında Değerlendirilmesi Tablo 3. Merc derleminde sınır elime olması muhtemel elimeler ve ilgili değerleri (Possible threshold words and their B values) Dolayısıyla log( ) + B log( ) B log( V( )) bir sabittir. B B abulüyle B log() değeri sabit bir değer olara alınır. Bu durumda log( ) B log( V ( )) değerinin sabit alması için log( ) B log( V ( )) olara abul edilebilir. Şeil 4. Bilent derleminde B ve sıra numarası değerlendirmesi (B and ran values in Bilent corpus) Denlem 4.4 diate alındığında log( ) B log( V ( )) sonucu reans-sıra numarası ve elime dağarcığı- elime sayısı eğrilerinin birbirine bağımlı oldularını vermetedir. İi eğri arasındai ilişiyi B = / ρ eşitliği vermetedir. Freans-sıra numarası eğrisi diate alındığında B = olduğu durum düşü reanslı elimelerin bulunduğu ısmı iade eder. B > abul edere, yüse reanslı işlev elimeler grubunu incelerse D3 özelliği ve B = / ρ sonucu diate alınara şu eşitli elde edilir: υ / ρ dx ( ( / ) B = B x )/ ( B) (4.9) ρ Denlem 4.9 da = x alınara türevi alınırsa B P / = elde edilir. İçeri ve işlev elimelerin B ayrımının olduğu sınırda p / alınabilir. değerinin belirlenmesi esnasında sonuç olara şu denlem ullanılabilir: B = log( p ) / log( ) (4.0) Denlem 4.0 da işlev elimeler ile içeri elimeler arasındai sınır elime olduğu abul edilen elimenin sıra numarasını, p ise bu elimenin reans/ oranını belirtmetedir. Kornai (2002) çalışmasında Merc derlemi üzerinde değerinin sınamalarını yapmıştır. Muhtemel sınır elimeler arasında esin bir geçiş gözlenmemesine rağmen muhtemel sınır elimelerin B değerlerinin denlem 4.0 u doğrular özellite olduğu belirtilmiştir. Tablo 3 de ilgili sonuçlar verilmetedir. Şeil 5. ODTÜ derleminde B ve sıra numarası değerlendirmesi (B and ran values in ODTU corpus) 5. SOUÇLAR ( RESULTS) Çalışma içerisinde işlev ve içeri elime ayrımını belirleme için bölüm 3 de önerilen yöntem elimizde bulunan ODTÜ, Maaleler ve Bilent derlemleri üzerinde değerlendirilmiştir. Denlem 4.0 a dayanara ODTÜ ve Bilent derlemleri için hesaplanan B değerleri şeil 4 ve 5 te görülmetedir. Şeil 4 ve 5 te r değeri elimelere ait sıra numaralarını belirtmetedir. Kelime dağarcığının yüse olması sebebiyle graiğin daha anlamlı olması için değerlerin logaritmaları alınara grai hazırlanmıştır. Şeiller incelendiğinde B değerlerinin yüse reanslı elimelerden düşü reanslı elimelere doğru azalara değiştiği görülmetedir. Tüm değerler listelendiğinde Bilent, ODTÜ ve maaleler derlemleri için en yüse reanslı elimelerdei benzerli belendiği şeilde görülmetedir. Tablo 4, Tablo 5 ve Tablo 6 da üç derlem için il 30 elimenin göreceli reans değerleri ve hesaplanan B değerleri gösterilmetedir. 472 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. Cilt 23, o 2, 2008

7 Türçe de Kullanılan İşlev Kelimelerin Zip. Kanunu Esasında Değerlendirilmesi S.K. Metin Tablo 4. Bilent derleminde il 30 elime için reans ve B değerleri (Frequency and B values o irst 30 words in Bilent corpus) Tablo 5. ODTÜ derleminde il 30 elime için reans ve B değerleri (Frequency and B values o irst 30 words in ODTÜ corpus) Çizelgelerde görüldüğü üzere il 30 elime içinde işlev elime olması düşünülemeyece Türiye gibi özel isimler bulunmatadır. Bu elimeler hatalı olara yaalanan işlev elimelerdir. En düşü reans yani = / değerine sahip elimeler ve en yüse reanslı elime dışındai elimeler için B değerlerinin ortalaması alındığında üç derlem için şu sonuçlar şu şeildedir: Bilent derlemi için B =.3254 ODTU derlemi için B =.2232 Maaleler derlemi için B =.229 Bu sonuçlar değerlendirilere ilgili B değerleri sayısının belirlenmesinde ullanılabilir. Bu değerler hesaplandığında Bilent derlemi için ortalama B değerini veren =2 ODTÜ derlemi için ortalama B değerini veren =0425 Maaleler derlemi için ortalama B değerini veren =6379 olara belirlenmiştir. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. Cilt 23, o 2,

8 S.K. Metin Türçe de Kullanılan İşlev Kelimelerin Zip. Kanunu Esasında Değerlendirilmesi Tablo 6. Maaleler derleminde il 30 elime için reans ve B değerleri (Frequency and B values o irst 30 words in Maaleler (Articles) corpus) 6. DEĞERLEDİRME (EVALUATIO) ODTÜ ve Maaleler derlemleri elimelerin ö ve elerinin üzerinde herhangi bir çalışma yapılmadığı, metinlerin yalın hallerini içeren derlemlerdir. Örneğin o, onun, ona, onda gibi aynı gövdeye sahip anca çeim eleri ile dilbilgisi urallarına uygun hale getirilen işlev elimelerin her biri arlı bir terim olara değerlendirilmetedir. Bu değerlendirme işleminde hata payının yüselmesine neden olmatadır. Bu sebeple sayısı için Bilent derleminden elde edilen sonuç ullanılmış ve değerlendirme yapılmıştır. Kornai (2002) İngilizce üzerine yaptığı çalışmasında işlev elimelerin dilden bağımsız olara bir derlemin ~%49,5 li ısmını işgal edeceğini göstermiştir. Bu önerme =2 sonucu için değerlendirilirse Bilent derleminde %44.03, ODTÜ derleminde %26.52, Maaleler derleminde %29.55 yoğunlula işlev elimeye rastlandığı gözlenir. Tüm derlemlerde il 2 elime değerlendirildiğinde sıat, zamir, edat vb. gibi işlev olması muhtemel elimelerin dışında özel isimler, güncel olaylara ait bir taım elimeler, yer adları işlev elimeler listesine girmetedir. Bunlara örne olara Türiye, devlet, başan verilebilir. İşlev elimeler içinde gözlenen içeri elimelerin tümü incelendiğinde arlı derlemlerde aynı elimelere rastlama mümündür. Bu elimelerin pe çoğu derlemlerin oluşturulduğu sırada gelişen güncel olaylarla ilgili yer ve işi isimleri, Türçe de ço ullanılan iillerden oluşmuştur. İl 2 elimenin işlev elime olduğu abul edilere genel anlamda bir değerlendirme yapılırsa, ODTÜ derlemi için ~ %30, Bilent derlemi için ~ %54, Maaleler derlemi için ~ %32,7 oranla hatalı işlev elime saptaması yapılır. Bu sonuç şu şeilde yorumlanabilir, örneğin ODTÜ derlemi için işlev elime olara abul edilen il 2 elimeden yalaşı 63 tanesi aslında içeri elimedir. (63 /2*00 =%30). Anca onu, yazar vb. gibi pe ço sebeplerden ötürü derlem içinde yüse mitarda ullanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen değerlerin esin bir ayrımı simgeleyemeyeceği anca olası ayrım notalarındai B değerlerinin İngilizce de (Kornai, 2002) elde edilen sonuçlarla benzer olduğu görülmüştür. Üç arlı test derlemi için elde edilen sonuçların birbirinden arlı olması derlemlerin dili modellemete yetersiz olduğu görüşünü destelemetedir. İlerii çalışmalarda elime sayısı yüse ve onu dağılımı dengeli bir derlemde araştırma yinelenecetir. KAYAKLAR (REFERECES). Kornai, A., How many words are there?, Glottometrics 2002/4, 6-86p., Zip, G. K., Human Behaviour and the Principles o Least Eort, Cambridge, MA, Addison-Wesley, Manning, C.D., Schütze, H., Foundations o Statistical atural Language Processing. The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, London, England, Haani-Tür, D.Z., Olazer, K., and Tür, G., Statistical morphological disambiguation or agglutinative languages, International Conerence On Computational Linguistics, Proceedings o the 8th conerence on Computational Linguistics - Volume, Saarbrücen, Germany, , Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. Cilt 23, o 2, 2008

9 Türçe de Kullanılan İşlev Kelimelerin Zip. Kanunu Esasında Değerlendirilmesi S.K. Metin 5. Dinçer, T., Türçe için İstatistisel Bir Bilgi Gerigetirim Sistemi, Dotora Tezi, U.B.E.,Ege Üniversitesi, Tuldava, J., A Mathematical Model O The Vocabulary-Text Relation. COLIG 980, , Alpoça, A., Kut, A., ve Özarahan, E., 995, Bilgi Bulma Sistemleri için Otomati Dizinleme Yöntemi, Bilişim 95, Douz Eylül Üniversitesi, İzmir, 6s., Holmes-Higgin, P., Abidi S. R., Ahmad, K., A Description o Texts in a Corpus: 'Virtual' and 'Real' Corpora, EURALEX'94, Van Rijsbergen, C.J., Inormation Retrieval (2nd ed.), Butterworths, London, Argamon, S., Levitan, S., Measuring the Useulness o Function Words or Authorship Attribution, Proceedings o ACH/ALLC Conerence 2005 in Victoria, BC, Canada, Cleveland, D. B., Cleveland, A. D., Introduction to indexing and abstracting, Libraries Unlimited, Inc., Littleton, Colorado, Baayen, R. H., Word Frequency Distributions, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, Kumova, S., Derlem Hazırlama Kriterlerinin Oluşturulması, Yüse Lisans Tezi, U.B.E., Ege Üniversitesi, Powers, D. M. W., Applications and Explanations o Zip s law, EMLAP3/COLL98, ew methods in language processing and Computational natural language learning, 5-60, 998. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. Der. Cilt 23, o 2,

MIXED REGRESYON TAHMİN EDİCİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. The Comparisions of Mixed Regression Estimators *

MIXED REGRESYON TAHMİN EDİCİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. The Comparisions of Mixed Regression Estimators * MIXED EGESYON TAHMİN EDİCİLEİNİN KAŞILAŞTIILMASI The Comparisions o Mixed egression Estimators * Sevgi AKGÜNEŞ KESTİ Ç.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Matemati Anabilim Dalı Selahattin KAÇIANLA Ç.Ü.Fen Edebiyat

Detaylı

EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt-Sayı: 3-2 Yıl: 2010 199-206

EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt-Sayı: 3-2 Yıl: 2010 199-206 99 EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt-Sayı: 3- Yıl: 99-6 İKİNCİ MERTEBEDEN BİR DİFERENSİYEL DENKLEM SINIFI İÇİN BAŞLANGIÇ DEĞER PROBLEMİNİN DİFERENSİYEL DÖNÜŞÜM YÖNTEMİ İLE TAM ÇÖZÜMLERİ THE

Detaylı

SAÜ Fen Edebiyat Dergisi (2009-II) ÜÇ BOYUTLU LORENTZ UZAYI MANNHEİM EĞRİ ÇİFTİ ÜZERİNE A. ZEYNEP AZAK

SAÜ Fen Edebiyat Dergisi (2009-II) ÜÇ BOYUTLU LORENTZ UZAYI MANNHEİM EĞRİ ÇİFTİ ÜZERİNE A. ZEYNEP AZAK SAÜ Fen Edebiyat Dergisi (009-II) ÜÇ BOYUTLU LORENTZ UZAYI L DE TIMELIKE MANNHEİM EĞRİ ÇİFTİ ÜZERİNE A. ZEYNEP AZAK Saarya Üniversitesi, Fen-Edebiyat Faültesi Matemati Bölümü, 5487, SAKARYA apirdal@saarya.edu.tr

Detaylı

Kollektif Risk Modellemesinde Panjér Yöntemi

Kollektif Risk Modellemesinde Panjér Yöntemi Douz Eylül Üniversitesi İtisadi ve İdari Bilimler Faültesi Dergisi, Cilt:6, Sayı:, Yıl:, ss.39-49. olletif Ris Modellemesinde anér Yöntemi ervin BAYAN İRVEN Güçan YAAR Özet Hayat dışı sigortalarda, olletif

Detaylı

ile plakalarda biriken yük Q arasındaki ilişkiyi bulmak, bu ilişkiyi kullanarak boşluğun elektrik geçirgenlik sabiti ε

ile plakalarda biriken yük Q arasındaki ilişkiyi bulmak, bu ilişkiyi kullanarak boşluğun elektrik geçirgenlik sabiti ε Farlı Malzemelerin Dieletri Sabiti maç Bu deneyde, ondansatörün plaalarına uygulanan gerilim U ile plaalarda birien yü Q arasındai ilişiyi bulma, bu ilişiyi ullanara luğun eletri geçirgenli sabiti ı belirleme,

Detaylı

28/5/2009 TARİHLİ VE 2108/30 SAYILI KURUL KARARI 11 HAZİRAN 2009 TARİHLİ VE 27255 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANMIŞTIR.

28/5/2009 TARİHLİ VE 2108/30 SAYILI KURUL KARARI 11 HAZİRAN 2009 TARİHLİ VE 27255 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANMIŞTIR. 28/5/2009 TARİHLİ VE 2108/30 SAYILI KURUL KARARI 11 HAZİRAN 2009 TARİHLİ VE 27255 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANMIŞTIR. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan: ELEKTRĠK PĠYASASI DENGELEME VE UZLAġTIRMA YÖNETMELĠĞĠ

Detaylı

Kİ KARE TESTLERİ. Biyoistatistik (Ders 2: Ki Kare Testleri) Kİ-KARE TESTLERİ. Sağlıktan Yakınma Sigara Var Yok Toplam. İçen. İçmeyen.

Kİ KARE TESTLERİ. Biyoistatistik (Ders 2: Ki Kare Testleri) Kİ-KARE TESTLERİ. Sağlıktan Yakınma Sigara Var Yok Toplam. İçen. İçmeyen. Biyoistatisti (Ders : Ki Kare Testleri) Kİ KARE TESTLERİ Yrd. Doç. Dr. Ünal ERKORKMAZ Saarya Üniversitesi Tıp Faültesi Biyoistatisti Anabilim Dalı uerormaz@saarya.edu.tr Kİ-KARE TESTLERİ 1. Ki-are testleri

Detaylı

4.2. SBM nin Beşeri Sermaye Değişkeni İle Genişletilmesi: MRW nin Beşeri Sermaye Modeli

4.2. SBM nin Beşeri Sermaye Değişkeni İle Genişletilmesi: MRW nin Beşeri Sermaye Modeli 112 4.2. SBM nin Beşeri Sermaye Değişeni İle Genişletilmesi: MRW nin Beşeri Sermaye Modeli MRW, Solow un büyüme modelini, beşeri sermaye olgusunu da atara genişletmetedir. Bu yeni biçimiyle model, genişletilmiş

Detaylı

Ufuk Ekim Accepted: January 2011. ISSN : 1308-7231 yunal@selcuk.edu.tr 2010 www.newwsa.com Konya-Turkey

Ufuk Ekim Accepted: January 2011. ISSN : 1308-7231 yunal@selcuk.edu.tr 2010 www.newwsa.com Konya-Turkey ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 011, Volume: 6, Number: 1, Article Number: 1A0156 ENGINEERING SCIENCES Yavuz Ünal Received: October 010 Ufu Eim Accepted: January 011 Murat Kölü Series

Detaylı

KİNETİK MODELLERDE OPTİMUM PARAMETRE BELİRLEME İÇİN BİR YAZILIM: PARES

KİNETİK MODELLERDE OPTİMUM PARAMETRE BELİRLEME İÇİN BİR YAZILIM: PARES KİNETİK MODELLERDE OPTİMUM PARAMETRE BELİRLEME İÇİN BİR YAZILIM: PARES Mehmet YÜCEER, İlnur ATASOY, Rıdvan BERBER Anara Üniversitesi Mühendisli Faültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Tandoğan- 0600 Anara (berber@eng.anara.edu.tr)

Detaylı

Menemen Bölgesinde Rüzgar Türbinleri için Rayleigh ve Weibull Dağılımlarının Kullanılması

Menemen Bölgesinde Rüzgar Türbinleri için Rayleigh ve Weibull Dağılımlarının Kullanılması Politeni Dergisi Cilt:3 Sayı: 3 s. 09-3, 00 Journal of Polytechnic Vol: 3 No: 3 pp. 09-3, 00 Menemen Bölgesinde Rüzgar Türbinleri için Rayleigh ve Weibull Dağılımlarının Kullanılması Tevfi GÜLERSOY, Numan

Detaylı

DERS III ÜRETİM HATLARI. akış tipi üretim hatları. hat dengeleme. hat dengeleme

DERS III ÜRETİM HATLARI. akış tipi üretim hatları. hat dengeleme. hat dengeleme DERS ÜRETİM HATLAR ÜRETİM HATLAR Üretim hatları, malzemenin bir seri işlemden geçere ürün haline dönüştürülmesini sağlayan bir maineler ve/veya iş istasyonları dizisidir. Bir üretim hattı üzerinde te bir

Detaylı

ELECO '2012 Elektrik - Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu, 29 Kasım - 01 Aralık 2012, Bursa

ELECO '2012 Elektrik - Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu, 29 Kasım - 01 Aralık 2012, Bursa ELECO '2012 Eletri - Eletroni ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu, 29 Kasım - 01 ralı 2012, Bursa Lineer Olmayan Dinami Sistemlerin Yapay Sinir ğları ile Modellenmesinde MLP ve RBF Yapılarının Karşılaştırılması

Detaylı

TESİSLERDE MEYDANA GELEN PARALEL REZONANS OLAYININ BİLGİSAYAR DESTEKLİ ANALİZİ

TESİSLERDE MEYDANA GELEN PARALEL REZONANS OLAYININ BİLGİSAYAR DESTEKLİ ANALİZİ TESİSLERDE MEYDANA GELEN PARALEL REZONANS OLAYNN BİLGİSAYAR DESTEKLİ ANALİZİ Cen GEZEGİN Muammer ÖZDEMİR Eletri Eletroni Mühendisliği Bölümü Mühendisli Faültesi Ondouz Mayıs Üniversitesi, 559, Samsun e-posta:

Detaylı

BİYOGAZ BESLEMELİ GAZ MOTORLU BİR KOJENERASYON SİSTEMİNİN TERMOEKONOMİK ANALİZİ THERMOECONOMIC ANALYSIS OF A BIOGAS ENGINE POWERED COGENERATION SYSTEM

BİYOGAZ BESLEMELİ GAZ MOTORLU BİR KOJENERASYON SİSTEMİNİN TERMOEKONOMİK ANALİZİ THERMOECONOMIC ANALYSIS OF A BIOGAS ENGINE POWERED COGENERATION SYSTEM Isı Bilimi ve Teniği Dergisi, 33,, 91, 13 J. of Thermal Science and Technology 13 TIBTD Printed in Turey ISSN 133615 BİYOGAZ BESLEMELİ GAZ MOTORLU BİR KOJENERASYON SİSTEMİNİN TERMOEKONOMİK ANALİZİ Ayşegül

Detaylı

= + ise bu durumda sinüzoidal frekansı. genlikli ve. biçimindeki bir taşıyıcı sinyalin fazının modüle edildiği düşünülsün.

= + ise bu durumda sinüzoidal frekansı. genlikli ve. biçimindeki bir taşıyıcı sinyalin fazının modüle edildiği düşünülsün. 4.2. çı Modülasyonu Yüse reanslı bir işaret ile bilgi taşıa, işaretin genliğinin, reansının veya azının bir esaj işareti ile odüle edilesi ile gerçeleştirilebilir. Bu üç arlı odülasyon yöntei sırasıyla,

Detaylı

KABLOSUZ İLETİŞİM

KABLOSUZ İLETİŞİM KABLOSUZ İLETİŞİM 805540 KÜÇÜK ÖLÇEKLİ SÖNÜMLEME SÖNÜMLEMENİN MODELLENMESİ İçeri 3 Sönümleme yapısı Sönümlemenin modellenmesi Anara Üniversitesi, Eletri-Eletroni Mühendisliği Sönümleme Yapısı 4 Küçü ölçeli

Detaylı

Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi Sayı 12 Ocak 2015

Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi Sayı 12 Ocak 2015 Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Eletroni Dergisi Sayı 12 Oca 2015 TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME, ENERJİ TÜKETİMİ VE İTHALAT İLİŞKİSİ ÖZET Canan SANCAR 1 Melie ATAY POLAT 2 Bu çalışmada Türiye de eonomi

Detaylı

Tremalarla Oluşum: Kenar uzunluğu 1 olan bir eşkenar üçgenle başlayalım. Bu üçgene S 0

Tremalarla Oluşum: Kenar uzunluğu 1 olan bir eşkenar üçgenle başlayalım. Bu üçgene S 0 SİERPİNSKİ ÜÇGENİ Polonyalı matematiçi Waclaw Sierpinsi (1882-1969) yılında Sierpinsi üçgeni veya Sierpinsi şapası denilen bir fratal tanıttı. Sierpinsi üçgeni fratalların il örneğidir ve tremalarla oluşturulur.

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 1 sh. 89-101 Ocak 2003

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 1 sh. 89-101 Ocak 2003 DEÜ MÜENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 1 sh. 89-101 Oca 00 PERDE ÇERÇEVELİ YAPILARDA a m PERDE KATKI KATSAYISININ DİFERANSİYEL DENKLEM YÖNTEMİ İLE BULUNMASI VE GELİŞTİRİLEN BİLGİSAYAR

Detaylı

Eğitim ve Bilim. Cilt 40 (2015) Sayı 177 31-41. Türkiye deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinlik Çözümlemesi. Anahtar Kelimeler.

Eğitim ve Bilim. Cilt 40 (2015) Sayı 177 31-41. Türkiye deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinlik Çözümlemesi. Anahtar Kelimeler. Eğitim ve Bilim Cilt 40 (2015) Sayı 177 31-41 Türiye dei Vaıf Üniversitelerinin Etinli Çözümlemesi Gamze Özel Kadılar 1 Öz Oran analizi ve parametri yöntemlerin eğitim urumlarını ıyaslaren yetersiz alması

Detaylı

MOBİLYA ENDÜSTRİSİNDE AŞAMALAR ARASINDA FİRE BULUNAN ÇOK AŞAMALI TEDARİK ZİNCİRİ AĞININ OPTİMİZASYONU. Ercan ŞENYİĞİT 1, *

MOBİLYA ENDÜSTRİSİNDE AŞAMALAR ARASINDA FİRE BULUNAN ÇOK AŞAMALI TEDARİK ZİNCİRİ AĞININ OPTİMİZASYONU. Ercan ŞENYİĞİT 1, * Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 25 (1-2) 168-182 (2009) http://fbe.erciyes.edu.tr/ ISSN 1012-2354 MOBİLYA ENDÜSTRİSİNDE AŞAMALAR ARASINDA FİRE BULUNAN ÇOK AŞAMALI TEDARİK ZİNCİRİ AĞININ

Detaylı

BÜTÜNLEŞİK ÜRETİM PLANLAMASININ HEDEF PROGRAMLAMAYLA OPTİMİZASYONU VE DENİZLİ İMALAT SANAYİİNDE UYGULANMASI

BÜTÜNLEŞİK ÜRETİM PLANLAMASININ HEDEF PROGRAMLAMAYLA OPTİMİZASYONU VE DENİZLİ İMALAT SANAYİİNDE UYGULANMASI Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 1, s. 96-115. 96 BÜTÜNLEŞİK ÜRETİM PLANLAMASININ HEDEF PROGRAMLAMAYLA OPTİMİZASYONU VE DENİZLİ İMALAT SANAYİİNDE UYGULANMASI ÖZ Arzu ORGAN* İrfan ERTUĞRUL**

Detaylı

Cahit Arf Liseler Arası Matematik Yarışması 2008

Cahit Arf Liseler Arası Matematik Yarışması 2008 Cahit Arf Liseler Arası Matemati Yarışması 2008 İinci Aşama 11 Mayıs 2008 Notlar: Birnci tasla. 1. Tamsayılardan gerçel sayılara tanımlı fonsiyonlar ümesi üzerinde şöyle bir operatörü tanımlayalım: f(x)

Detaylı

Farklı Madde Puanlama Yöntemlerinin ve Farklı Test Puanlama Yöntemlerinin Karşılaştırılması

Farklı Madde Puanlama Yöntemlerinin ve Farklı Test Puanlama Yöntemlerinin Karşılaştırılması Eğitimde ve Psiolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, Yaz 200, (), -8 Farlı Madde Puanlama Yöntemlerinin ve Farlı Test Puanlama Yöntemlerinin Karşılaştırılması Halil YURDUGÜL * Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNDE KANATÇIK YÜZEYİNDEKİ SICAKLIK DAĞILIMININ SONLU FARKLAR METODU İLE ANALİZİ

GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNDE KANATÇIK YÜZEYİNDEKİ SICAKLIK DAĞILIMININ SONLU FARKLAR METODU İLE ANALİZİ TEKNOLOJİ, Cilt 7, (2004), Sayı 3, 407-414 TEKNOLOJİ GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNDE KANATÇIK YÜZEYİNDEKİ SICAKLIK DAĞILIMININ SONLU FARKLAR METODU İLE ANALİZİ ÖZET Himet DOĞAN Mustafa AKTAŞ Tayfun MENLİK

Detaylı

RASGELE SÜREÇLER. Bir X rasgele değişkenin, a ve b arasında tekdüze dağılımlı olabilmesi için olasılık yoğunluk fonksiyonu aşağıdaki gibi olmalıdır.

RASGELE SÜREÇLER. Bir X rasgele değişkenin, a ve b arasında tekdüze dağılımlı olabilmesi için olasılık yoğunluk fonksiyonu aşağıdaki gibi olmalıdır. RASGELE SÜREÇLER Eğer bir büyülüğün her t anında alacağı değeri te bir şeilde belirleyen matematisel bir ifade verilebilirse bu büyülüğün deterministi bir büyülü olduğu söylenebilir. Haberleşmeden habere

Detaylı

DÜŞÜK SICAKLIKTA ISI KAYNAĞI KULLANAN BİR ABSORBSİYONLU SOĞUTMA SİSTEMİNİN TERMOEKONOMİK OPTİMİZASYONU

DÜŞÜK SICAKLIKTA ISI KAYNAĞI KULLANAN BİR ABSORBSİYONLU SOĞUTMA SİSTEMİNİN TERMOEKONOMİK OPTİMİZASYONU Isı Bilimi ve eniği Dergisi, 33, 2, 111-117, 2013 J. of hermal Siene and ehnology 2013 IBD Printed in urey ISSN 1300-3615 DÜŞÜK SICAKLIKA ISI KAYNAĞI KULLANAN BİR ABSORBSİYONLU SOĞUMA SİSEMİNİN ERMOEKONOMİK

Detaylı

PI KONTROLÖR TASARIMI ÖDEVİ

PI KONTROLÖR TASARIMI ÖDEVİ PI ONTROLÖR TASARIMI ÖDEVİ ONTROLÖR İLE TASARIM ontrolör Taarım riterleri Taarım riterleri genellile itemine yapmaı geretiğini belirtme ve naıl yaptığını değerlendirme için ullanılır. Bu riterler her bir

Detaylı

Ders 2 : MATLAB ile Matris İşlemleri

Ders 2 : MATLAB ile Matris İşlemleri Ders : MATLAB ile Matris İşlemleri Kapsam Vetörlerin ve matrislerin tanıtılması Vetör ve matris operasyonları Lineer denlem taımlarının çözümü Vetörler Vetörler te boyutlu sayı dizileridir. Elemanlarının

Detaylı

Biyoistatistik (Ders 7: Bağımlı Gruplarda İkiden Çok Örneklem Testleri)

Biyoistatistik (Ders 7: Bağımlı Gruplarda İkiden Çok Örneklem Testleri) ÖRNEKLEM TESTLERİ BAĞIMLI GRUPLARDA ÖRNEKLEM TESTLERİ Yrd. Doç. Dr. Ünal ERKORKMAZ Saarya Üniversitesi Tıp Faültesi Biyoistatisti Anabilim Dalı uerormaz@saarya.edu.tr BAĞIMLI İKİDEN ÇOK GRUBUN KARŞILAŞTIRILMASINA

Detaylı

BĠYOGAZ BESLEMELĠ GAZ MOTORLU BĠR KOJENERASYON SĠSTEMĠNĠN TERMOEKONOMĠK ANALĠZĠ

BĠYOGAZ BESLEMELĠ GAZ MOTORLU BĠR KOJENERASYON SĠSTEMĠNĠN TERMOEKONOMĠK ANALĠZĠ BĠYOGAZ BESLEMELĠ GAZ MOTORLU BĠR KOJENERASYON SĠSTEMĠNĠN TERMOEKONOMĠK ANALĠZĠ AyĢegül ABUġOĞLU*, Sinan DEMĠR *, Mehmet KANOĞLU* *Gaziantep Üniversitesi Mühendisli Faültesi Maine Mühendisliği Bölümü 731

Detaylı

SERVOVALF VE HİDROLİK SİSTEMDEN OLUŞAN ELEKTROHİDROLİK BİR DÜMEN SİSTEMİNİN KONUM KONTROLÜ

SERVOVALF VE HİDROLİK SİSTEMDEN OLUŞAN ELEKTROHİDROLİK BİR DÜMEN SİSTEMİNİN KONUM KONTROLÜ GEMİ İNŞAATI VE DENİZ TEKNOLOJİSİ TEKNİK KONGRESİ 08 BİLDİRİLER KİTABI SERVOVALF VE HİDROLİK SİSTEMDEN OLUŞAN ELEKTROHİDROLİK BİR DÜMEN SİSTEMİNİN KONUM KONTROLÜ Fevzi ŞENLİTÜRK, Fuat ALARÇİN ÖZET Bu çalışmada

Detaylı

INTERNATIONAL JOURNAL OF ECONOMIC STUDIES

INTERNATIONAL JOURNAL OF ECONOMIC STUDIES INTERNATIONAL JOURNAL OF ECONOMIC STUDIES ULUSLARARASI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR DERGİSİ December 2017, Vol:3, Issue:4 Aralı 2017, Cilt:3, Sayı:4 e-issn: 2149-8377 p-issn: 2528-9942 journal homepage: www.eonomiarastirmalar.org

Detaylı

FARKLI YAPIM SİSTEMLERİ VE KONUT MALİYETLERİ

FARKLI YAPIM SİSTEMLERİ VE KONUT MALİYETLERİ FARKLI YAPIM SİSTEMLERİ VE KONUT MALİYETLERİ ESRA BOSTANCIOĞLU 1, EMEL DÜZGÜN BİRER 2 ÖZET Bir binanın fonsiyon ve performansının değerlendirilmesinde; diğerlerinin yanında maliyet önemli bir parametredir.

Detaylı

6. SINIF TÜRKÇE DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

6. SINIF TÜRKÇE DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM 6. SINIF TÜRKÇE İ KURS I VE LERİ AY 1 Biçim Bilgisi Biçim Bilgisi Biçim Bilgisi 4 5 Çok anlamlılık (temel, yan, mecaz ve terim anlam) Çok anlamlılık (temel, yan, mecaz ve terim anlam) Kök ve eki kavrar.

Detaylı

Dinamik Sistem Karakterizasyonunda Averajlamanın Hurst Üsteli Üzerinde Etkisi

Dinamik Sistem Karakterizasyonunda Averajlamanın Hurst Üsteli Üzerinde Etkisi Uluslararası Katılımlı 7. Maina eorisi Sempozyumu, Izmir, 4-7 Haziran 205 Dinami Sistem Karaterizasyonunda Averalamanın Hurst Üsteli Üzerinde Etisi Ç. Koşun * S. Özdemir İzmir Institute of echnology İzmir

Detaylı

Bulanık Hedef Programlama Yöntemi ile Süre-Maliyet-Kalite Eniyilemesi

Bulanık Hedef Programlama Yöntemi ile Süre-Maliyet-Kalite Eniyilemesi Bulanı Programlama Yöntemi ile Süre-- Eniyilemesi Eran Karaman, Serdar Kale BAÜ Mühendisli Mimarlı Faültesi, 045, Çağış, Balıesir Tel: (266) 62 94 E-posta: earaman@baliesir.edu.tr sale@baliesir.edu.tr

Detaylı

OCAK HAVALANDIRMA ŞEBEKE ANALİZİ İÇİN KOMBİNE BİR YÖNTEM (A COMBINED METHOD FOR THE ANALYSIS OF MINE VENTILATION NETWORKS)

OCAK HAVALANDIRMA ŞEBEKE ANALİZİ İÇİN KOMBİNE BİR YÖNTEM (A COMBINED METHOD FOR THE ANALYSIS OF MINE VENTILATION NETWORKS) ÖZET/ABSTRACT DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 2 Sayı: 2 sh. 49-54 Mayıs 2000 OCAK HAVALANDIRMA ŞEBEKE ANALİZİ İÇİN KOMBİNE BİR YÖNTEM (A COMBINED METHOD FOR THE ANALYSIS OF MINE

Detaylı

İstatistikçiler Dergisi

İstatistikçiler Dergisi www.istatisticiler.org İstatistiçiler Dergisi (008) 68-79 İstatistiçiler Dergisi BAĞIMLI RİSKLER İÇİ TOPLAM HASAR MİKTARII DAĞILIMI Mehmet PIRILDAK Hacettepe Üniversitesi Fen Faültesi, Atüerya Bilimleri

Detaylı

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Pamuale Üniversitesi Mühendisli Bilimleri Dergisi Pamuale University Journal of Engineering Sciences Baca gazlarının eserji analizi ve yapay sinir ağları ile modellenmesi Exergy analysis of flue gases

Detaylı

T.C ÇANKAYA KAYMAKAMLIĞI Yeni Karaca Eğitim Merkezi Müdürlüğü

T.C ÇANKAYA KAYMAKAMLIĞI Yeni Karaca Eğitim Merkezi Müdürlüğü T.C ÇANKAYA KAYMAKAMLIĞI Yeni Karaca Eğitim Merkezi Müdürlüğü SAYI:2015/ 03.005 T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Size özel Genel İngilizce Programları (Başlangıç Düzeyi, Orta Düzey, Orta Üstü Düzey)

Detaylı

Basitleştirilmiş Kalman Filtresi ile Titreşimli Ortamda Sıvı Seviyesinin Ölçülmesi

Basitleştirilmiş Kalman Filtresi ile Titreşimli Ortamda Sıvı Seviyesinin Ölçülmesi Basitleştirilmiş Kalman Filtresi ile Titreşimli Ortamda Sıvı Seviyesinin Ölçülmesi M. Ozan AKI Yrd.Doç Dr. Erdem UÇAR ABSTRACT: Bu çalışmada, sıvıların seviye ölçümünde dalgalanmalardan aynalı meydana

Detaylı

DENEY 3. HOOKE YASASI. Amaç:

DENEY 3. HOOKE YASASI. Amaç: DENEY 3. HOOKE YASASI Amaç: ) Herhangi bir uvvet altındai yayın nasıl davrandığını araştırma ve bu davranışın Hooe Yasası ile tam olara açılandığını ispatlama. ) Kütle yay sisteminin salınım hareeti için

Detaylı

Ele Alınacak Ana Konular. Hafta 3: Doğrusal ve Zamanla Değişmeyen Sistemler (Linear Time Invariant, LTI)

Ele Alınacak Ana Konular. Hafta 3: Doğrusal ve Zamanla Değişmeyen Sistemler (Linear Time Invariant, LTI) 5..5 Ele Alıaca Aa Koular Ayrı-zama işaretleri impuls dizisi ciside ifade edilmesi Ayrı-zama LTI sistemleri ovolüsyo toplamı gösterilimi Hafta 3: Doğrusal ve Zamala Değişmeye Sistemler (Liear Time Ivariat

Detaylı

Türkiye de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984-2003

Türkiye de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984-2003 Türiye de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındai Nedenselli İlişisi: 1984-2003 The Causal Relationship Between Exchange Rates and Inflation in Turey:1984-2003 Yrd.Doç.Dr. Erem GÜL* Yrd.Doç.Dr. Ayut EKİNCİ**

Detaylı

Kuvvet kavramı TEMAS KUVVETLERİ KUVVET KAVRAMI. Fiziksel temas sonucu ortaya çıkarlar BÖLÜM 5 HAREKET KANUNLARI

Kuvvet kavramı TEMAS KUVVETLERİ KUVVET KAVRAMI. Fiziksel temas sonucu ortaya çıkarlar BÖLÜM 5 HAREKET KANUNLARI BÖLÜM 5 HAREKET KANUNLARI 1. Kuvvet avramı. Newton un 1. yasası ve eylemsiz sistemler 3. Kütle 4. Newton un. yasası 5. Kütle-çeim uvveti ve ağırlı 6. Newton un 3. yasası 7. Newton yasalarının bazı uygulamaları

Detaylı

Stokastik Süreçler. Bir stokastik Süreç ya da rastgele süreç şöyle tanımlanabilir.

Stokastik Süreçler. Bir stokastik Süreç ya da rastgele süreç şöyle tanımlanabilir. Stoasti Süreçler Bir stoasti Süreç ya da rastgele süreç şöyle tanımlanabilir. Zamanla değişen bir rastgele değişendir. Rastgele değişenin alacağı değer zamanla değişmetedir. Deney çıtılarına atanan rastgele

Detaylı

GRAVİTE-MANYETİK VERİLERİNE ÇEŞİTLİ MODELLERLE YAKLAŞIM AN APPROACH FOR THE GRAVITY-MAGNETIC DATA WITH VARIOUS MODELS

GRAVİTE-MANYETİK VERİLERİNE ÇEŞİTLİ MODELLERLE YAKLAŞIM AN APPROACH FOR THE GRAVITY-MAGNETIC DATA WITH VARIOUS MODELS GRAVİTE-MANYETİK VERİLERİNE ÇEŞİTLİ MODELLERLE YAKLAŞIM AN APPROACH FOR THE GRAVITY-MAGNETIC DATA WITH VARIOUS MODELS AŞÇI, M. 1, YAS, T. 1, MATARACIOĞLU, M.O. 1 Posta Adresi: 1 Kocaeli Ünirsitesi Mühendislik

Detaylı

QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression

QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression Fikriye KURTOĞLU İstatistik Anabilim Dalı Olcay ARSLAN İstatistik Anabilim Dalı ÖZET Bu çalışmada, Lineer Regresyon analizinde kullanılan en küçük kareler yöntemine

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMB 405 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI - 3

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMB 405 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI - 3 ONOKUZ MAYIS ÜNİVERSİESİ MÜHENİSLİK FAKÜLESİ KİMYA MÜHENİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMB 405 KİMYA MÜHENİSLİĞİ LABORAUVARI - 3 ENEY 5: KABUK ÜP ISI EĞİŞİRİCİ ENEYİ (SHALL AN UBE HEA EXCHANGER) EORİ ISI RANSFERİ Isı,

Detaylı

2 Serbestlik Dereceli Taşıt Modeli PID Kontrolü

2 Serbestlik Dereceli Taşıt Modeli PID Kontrolü Serbestli Dereceli Taşıt Modeli PID Kontrolü Matematisel Modelin Çıarılması: Hareet denlemlerinin çıarılmasında Lagrange yöntemi ullanılmıştır. Lagrange yöntemi haında detaylı bilgi (Francis,978; Pasin,984;

Detaylı

Zemin Suyu II. Yrd.Doç.Dr. Saadet Berilgen

Zemin Suyu II. Yrd.Doç.Dr. Saadet Berilgen Zemin Suyu II Yrd.Doç.Dr. Saadet Berilgen Yeraltı Suyu Aımı Yeraltı suyu stati bir ütle oluşturmaz ve yerçeimi uvvetlei etisi altında zemin içinde areet edebilme özelliğine saiptir. Zemin içinde areet

Detaylı

Farklı Sıcaklıkların Scymnus subvillosus un Bıraktığı Yumurta Sayıları Üzerine Etkilerinin Karışımlı Poisson Regresyon ile Analiz Edilmesi

Farklı Sıcaklıkların Scymnus subvillosus un Bıraktığı Yumurta Sayıları Üzerine Etkilerinin Karışımlı Poisson Regresyon ile Analiz Edilmesi Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Faültesi, Tarım Bilimleri Dergisi J. Agric. Sci., 2007, 72: 73-79 Araştırma Maalesi/Article Geliş Tarihi: 3.0.2007 abul Tarihi: 2.07.2007 Farlı Sıcalıların Scymnus subvillosus

Detaylı

Türkçe Dokümanlar Ġçin Yazar Tanıma

Türkçe Dokümanlar Ġçin Yazar Tanıma Türkçe Dokümanlar Ġçin Yazar Tanıma Özcan KOLYĠĞĠT, Rıfat AġLIYAN, Korhan GÜNEL Adnan Menderes Üniversitesi, Matematik Bölümü Bölümü, Aydın okolyigit@gmail.com, rasliyan@adu.edu.tr, kgunel@adu.edu.tr Özet:

Detaylı

2014 LYS MATEMATİK. x lü terimin 1, 3. 3 ab olduğuna göre, ifadesinin değeri kaçtır? 2b a ifade- sinin değeri kaçtır? olduğuna göre, x.

2014 LYS MATEMATİK. x lü terimin 1, 3. 3 ab olduğuna göre, ifadesinin değeri kaçtır? 2b a ifade- sinin değeri kaçtır? olduğuna göre, x. 4 LYS MATEMATİK. a b b a ifade- ab olduğuna göre, sinin değeri kaçtır? 5. ifadesinin değeri kaçtır? 5. P() polinomunda katsaısı kaçtır? 4 lü terimin 4 log log çarpımının değeri kaçtır? 6. 4 olduğuna göre,.

Detaylı

Metin Sınıflandırma. Akış

Metin Sınıflandırma. Akış Metin Sınıflandırma Mehmet Fatih AMASYALI BLM 5212 Doğal Dil İşlemeye Giriş Ders Notları Akış Görev Eğiticili Eğiticisiz Öğrenme Metin Özellikleri Metin Kümeleme Özellik Belirleme Çok Boyutlu Verilerle

Detaylı

13. Olasılık Dağılımlar

13. Olasılık Dağılımlar 13. Olasılık Dağılımlar Mühendislik alanında karşılaşılan fiziksel yada fiziksel olmayan rasgele değişken büyüklüklerin olasılık dağılımları için model alınabilecek çok sayıda sürekli ve kesikli fonksiyon

Detaylı

2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI Tanım

2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI Tanım 2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI 2.1. Tanım Regresyon analizi, bir değişkenin başka bir veya daha fazla değişkene olan bağımlılığını inceler. Amaç, bağımlı değişkenin kitle ortalamasını, açıklayıcı

Detaylı

KÜÇÜK TİTREŞİMLER U x U x U x x x x x x x...

KÜÇÜK TİTREŞİMLER U x U x U x x x x x x x... 36 KÜÇÜK TİTREŞİMLER A) HARMONİK OSİLATÖRLER B) LAGRANGE FONKSİYONU C) MATRİS GÖSTERİMİ D) TİTREŞİM FREKANSLARI E) ÖRNEKLER F) SONLU GRUPLAR VE TEMSİLLERİ G) METOT H) ÖRNEKLER - - - - - - - - - - - - -

Detaylı

TEDU EPE. B. Yazma 25% C. Dil Kullanımı 25%

TEDU EPE. B. Yazma 25% C. Dil Kullanımı 25% TEDU İNGİLİZCE YETERLİLİK SINAVI İÇERİK ŞEMASI VE TABLOLAR TEDU EPE 1. Oturum 10.00-12.00 2. Oturum 14.00-16.00 A. Dinleme 25% B. Yazma 25% C. Dil Kullanımı 25% D. Okuma 25% Dinlerken Cevaplama Kompozisyon

Detaylı

TEK SERBESTLİK DERECELİ TİTREŞİM SİSTEMİNİN LAGUERRE POLİNOMLARI İLE MATRİS ÇÖZÜMÜ

TEK SERBESTLİK DERECELİ TİTREŞİM SİSTEMİNİN LAGUERRE POLİNOMLARI İLE MATRİS ÇÖZÜMÜ EK SERBESLİK DERECELİ İREŞİM SİSEMİNİN LAGUERRE POLİNOMLARI İLE MARİS ÇÖZÜMÜ Mehmet ÇEVİK a, Nurcan BAYKUŞ b a Celal Bayar Üniversitesi Maine Mühendisliği Bölümü, Muradiye 454, Manisa. b Douz Eylül Üniversitesi,

Detaylı

MAK341 MAKİNA ELEMANLARI I 2. Yarıyıl içi imtihanı 24/04/2012 Müddet: 90 dakika Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Hikmet Kocabas, Doç.Dr.

MAK341 MAKİNA ELEMANLARI I 2. Yarıyıl içi imtihanı 24/04/2012 Müddet: 90 dakika Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Hikmet Kocabas, Doç.Dr. MAK3 MAKİNA EEMANARI I. Yarıyıl içi imtihanı /0/0 Müddet: 90 daia Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Himet Kocabas, Doç.Dr. Cemal Bayara. (0 puan) Sıı geçmelerde sürtünme orozyonu nasıl ve neden meydana gelir? Geçmeye

Detaylı

KONTROL SİSTEMLERİ YIL İÇİ UYGULAMA. Problem No

KONTROL SİSTEMLERİ YIL İÇİ UYGULAMA. Problem No KONTRO SİSTEMERİ YI İÇİ UYGUAMA Problem No AD SOYAD 10 haneli öğrenci NO Şeil 1 Şeil 1 dei sistem için transfer fonsiyonunu bulalım. Sistem ii serbestli derecesine sahiptir.her bir ütle diğerinin sabit

Detaylı

Electronic Letters on Science & Engineering 6(1) (2010) Available online at www.e-lse.org

Electronic Letters on Science & Engineering 6(1) (2010) Available online at www.e-lse.org Electronic Letters on Science & Engineering 6(1) (2010) Available online at www.e-lse.org FUZZY Control Strategy Adapting to ISPM-15 Standarts Aydın Mühürcü 1, Gülçin Mühürcü 2 1 Saarya University, Electrical-Electronical

Detaylı

GÜNEŞ ENERJİSİYLE ÇALIŞAN ISI POMPASININ DENEYSEL İNCELENMESİ EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF THE HEAT PUMP RUNNING WITH SOLAR ENERGY

GÜNEŞ ENERJİSİYLE ÇALIŞAN ISI POMPASININ DENEYSEL İNCELENMESİ EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF THE HEAT PUMP RUNNING WITH SOLAR ENERGY Isı Bilimi ve Teniği Dergisi, 6,, 3-8, 6 J. of Thermal Science and Technology 6 TIBTD Printed in Turey ISSBN 3-365 GÜNEŞ ENERJİSİYLE ÇALIŞAN ISI POMPASININ DENEYSEL İNCELENMESİ adir BAIRCI* ve Bedri YÜSEL**

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT. 4,5 cm

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT. 4,5 cm A4 2,5cm YAZI KARAKTERİ: TIMES NEW ROMAN EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT İLK PENCERE: Proje adı 12 punto ile en fazla 38 Karakter

Detaylı

TED ÜNİVERSİTESİ İNGİLİZCE YETERLİLİK SINAVI (TEDÜ - İYS)

TED ÜNİVERSİTESİ İNGİLİZCE YETERLİLİK SINAVI (TEDÜ - İYS) TED ÜNİVERSİTESİ İNGİLİZCE YETERLİLİK SINAVI (TEDÜ - İYS) TEDÜ-İYS ileri düzey bir İngilizce sınavı olup, üniversitemizde lisans eğitimi almak için başvuran öğrencilerin ilgili fakültelerdeki bölümlerinde

Detaylı

Genetik Algoritma ile Mikrofon Dizilerinde Ses Kaynağının Yerinin Bulunması. Sound Source Localization in Microphone Arrays Using Genetic Algorithm

Genetik Algoritma ile Mikrofon Dizilerinde Ses Kaynağının Yerinin Bulunması. Sound Source Localization in Microphone Arrays Using Genetic Algorithm BİLİŞİM TEKOLOJİLERİ DERGİSİ, CİLT: 1, SAYI: 1, OCAK 2008 23 Geneti Algoritma ile Mirofon Dizilerinde Ses Kaynağının Yerinin Bulunması Erem Çontar, Hasan Şair Bilge Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Gazi

Detaylı

ÖABT LİSE MATEMATİK KPSS 2016 ANALİZ DİFERANSİYEL DENKLEMLER. Eğitimde

ÖABT LİSE MATEMATİK KPSS 2016 ANALİZ DİFERANSİYEL DENKLEMLER. Eğitimde ÖABT LİSE KPSS 2016 Pegem Aademi Sınav Komisyonu; 2015 KPSS ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların, 40'ın üzerinde soruyu olaylıla çözebildiğini açıladı. MATEMATİK ANALİZ DİFERANSİYEL DENKLEMLER Eğitimde

Detaylı

Kalite Fonksiyon Yayılımı Quality Function Deployment. Ar. Gör. Serdar Kılınç 14.02.2008

Kalite Fonksiyon Yayılımı Quality Function Deployment. Ar. Gör. Serdar Kılınç 14.02.2008 Kalite Fonsiyon Yayılımı Quality Function Deployment Ar. Gör. Serdar Kılınç 14.02.2008 Ürün/Hizmet Tasarımı ve Müşteri Belentileri Reabet gücünü sağlamada riti başarı fatörü müşteri belentilerini tam olara

Detaylı

İDV ÖZEL BİLKENT ORTAOKULU SINIFLARINA KONTENJAN DAHİLİNDE ÖĞRENCİ ALINACAKTIR.

İDV ÖZEL BİLKENT ORTAOKULU SINIFLARINA KONTENJAN DAHİLİNDE ÖĞRENCİ ALINACAKTIR. İDV ÖZEL BİLKENT ORTAOKULU 5-6-7-8.SINIFLARINA KONTENJAN DAHİLİNDE ÖĞRENCİ ALINACAKTIR. ORTAOKUL 5.6.7.8.SINIFLAR Kontenjan İlanı : 07.06.2018 Başvuru Tarihleri : 07-11 Haziran 2018 Başvuru Evrakları :

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 2 sh. 27-35 Mayıs 2003

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 2 sh. 27-35 Mayıs 2003 DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: sh. 7-35 Mayıs 003 FATURALI CTP LEVHALARDA GERİLME KONSANTRASYONUNUN ARAŞTIRILMASI (AN INVESTIGATION OF STRESS CONCENTRATION IN FILLETED

Detaylı

LOGRANK TESTİ İÇİN GÜÇ ANALİZİ VE ÖRNEK GENİŞLİĞİNİN HESAPLANMASI ÖZET

LOGRANK TESTİ İÇİN GÜÇ ANALİZİ VE ÖRNEK GENİŞLİĞİNİN HESAPLANMASI ÖZET IAAOJ, Scientific Science, 05, 3(), 9-8 LOGRANK TESTİ İÇİN GÜÇ ANALİZİ VE ÖRNEK GENİŞLİĞİNİN HESAPLANMASI Nesrin ALKAN, Yüsel TERZİ, B. Barış ALKAN Sinop Üniversitesi, Fen Edebiyat Faültesi, İstatisti

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Journal o Engineering and Natural Sciences Mühendisli ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma Vol./ilt 26 Issue/Saı 3 Araştırma Maalesi / Research Article DETERMINATION OF OPTIMUM INSULATION THIKNESS BY USING HEATING

Detaylı

COGRAFI BILGI SISTEMI DESTEKLI TRAFIK KAZA ANALIZI ÖZET

COGRAFI BILGI SISTEMI DESTEKLI TRAFIK KAZA ANALIZI ÖZET COGRAFI BILGI SISTEMI DESTEKLI TRAFIK KAZA ANALIZI Darçin AKIN *, Yasasin ERYILMAZ ** ÖZET Bu maalede cografi bilgi sistemi (CBS) desteli bir trafi aza analizinin nasil yapilabilecegi ve aza verilerinin

Detaylı

BİYOİSTATİSTİK Olasılıkta Temel Kavramlar Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH

BİYOİSTATİSTİK Olasılıkta Temel Kavramlar Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH BİYOİSTTİSTİK Olasılıkta Temel Kavramlar Yrd. Doç. Dr. slı SUNER KRKÜLH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim D. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr 1 OLSILIK Olasılık; Tablo

Detaylı

Dinamik Programlama Tekniğindeki Gelişmeler

Dinamik Programlama Tekniğindeki Gelişmeler MADENCİLİK Aralı December 1991 Cilt Volume XXX Sayı No 4 Dinami Programlama Teniğindei Gelişmeler Developments in Dynamic Programming Technique Ercüment YALÇIN (*) ÖZET Bu yazıda, optimum nihai açı işletme

Detaylı

ÜLKEMİZ EGE KIYILARI İÇİN DENİZ SEVİYELERİNİN UZUN DÖNEM DEĞİŞİMLERİ

ÜLKEMİZ EGE KIYILARI İÇİN DENİZ SEVİYELERİNİN UZUN DÖNEM DEĞİŞİMLERİ 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu - 45 - ÜLKEMİZ EGE KIYILARI İÇİN DENİZ SEVİYELERİNİN UZUN DÖNEM DEĞİŞİMLERİ Mustafa DOĞAN 1, H. Kerem CIĞIZOĞLU 2, D. Uğur ŞANLI 3, Aslı ÜLKE 4 1 Araş. Gör. İnş. Y. Müh.,

Detaylı

TAM METİN YAZIM KURALLARI

TAM METİN YAZIM KURALLARI IMUCO 16 TAM METİN YAZIM KURALLARI Not: Bildirilerin yazımında APA6 stili kullanılacaktır. Aşağıda belirtilmeyen bir konu olursa mutlaka APA6 stili ile ilgili (www.apastyle.org) kısma bakınız. 1. Yazılar

Detaylı

Yavaş Değişen Kritik-Altı Açık Kanal Akımının k-ε Türbülans Kapatma Modelleri ile Sayısal Hesabı

Yavaş Değişen Kritik-Altı Açık Kanal Akımının k-ε Türbülans Kapatma Modelleri ile Sayısal Hesabı Çuurova Üniversitesi Mühendisli Mimarlı Faültesi Dergisi, 9(1), ss. 145-155, Haziran 014 Çuurova University Journal of the Faculty of Engineering and Architecture, 9(1), pp. 145-155, June 014 Yavaş Değişen

Detaylı

İSTATİSTİKSEL PROSES KONTROLÜ

İSTATİSTİKSEL PROSES KONTROLÜ İSTATİSTİKSEL PROSES KONTROLÜ ZTM 433 KALİTE KONTROL VE STANDARDİZASYON PROF: DR: AHMET ÇOLAK İstatistiksel işlem kontrolü (İPK), işlemle çeşitli istatistiksel metotların ve analiz sapmalarının kullanımını

Detaylı

Mechanistic modeling of micro milling including tool run-out

Mechanistic modeling of micro milling including tool run-out Journal o the aculty o Engineering and Architecture o Gazi University : (018) 771-781 Mechaniic modeling o micro milling including tool run-out Yiğit Karpat1,*, Muammer Kanlı, Samad Nadimi Bavil Oliaei

Detaylı

Aşınmadan aynalanan hasar, gelişmiş ülelerde gayri safi milli hasılanın % 1-4 ü arasında maliyete sebep olmata ve bu maliyetin % 36 sını abrasiv aşınm

Aşınmadan aynalanan hasar, gelişmiş ülelerde gayri safi milli hasılanın % 1-4 ü arasında maliyete sebep olmata ve bu maliyetin % 36 sını abrasiv aşınm TİMAK-Tasarım İmalat Analiz Kongresi 6-8 Nisan 006 - BALIKESİR RSM TEKNİĞİ UYGULANARAK DERLİN MALZEMESİNİN OPTİMUM AŞINMA DEĞERİNİN TAHMİN EDİLMESİ Aysun SAĞBAŞ 1, F.Bülent YILMAZ ve Fatih ALTINIŞIK 3

Detaylı

Dr. Mehmet AKSARAYLI

Dr. Mehmet AKSARAYLI Dr. Mehmet AKSARAYLI Şans Değişeni: Bir dağılışı olan ve bu dağılışın yaısına uygun freansta oluşum gösteren değişendir. Şans Değişenleri KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER ve OLASILIK DAĞILIMLARI Kesili Şans

Detaylı

T.C. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNERGESİ*

T.C. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNERGESİ* T.C. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNERGESİ* Dayanak MADDE 1- (1) Bu Yönerge, 17.08.2012 tarih ve 28387 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan İstanbul Medipol

Detaylı

BKİ farkı Standart Sapması (kg/m 2 ) A B BKİ farkı Ortalaması (kg/m 2 )

BKİ farkı Standart Sapması (kg/m 2 ) A B BKİ farkı Ortalaması (kg/m 2 ) 4. SUNUM 1 Gözlem ya da deneme sonucu elde edilmiş sonuçların, rastlantıya bağlı olup olmadığının incelenmesinde kullanılan istatistiksel yöntemlere HİPOTEZ TESTLERİ denir. Sonuçların rastlantıya bağlı

Detaylı

SAKARYA HAVZASI AYLIK YAĞIŞLARININ OTOREGRESİF MODELLEMESİ

SAKARYA HAVZASI AYLIK YAĞIŞLARININ OTOREGRESİF MODELLEMESİ PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİ SLİK FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİSLİK B İ L İ MLERİ DERGİSİ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 006 : : : 7-6 SAKARYA HAVZASI

Detaylı

SANAL RASGELELĐK. Sanal sözcüğü ile ilgili olarak Güncel Türkçe Sözlük, ve Wikipedia Ansiklopedisi,

SANAL RASGELELĐK. Sanal sözcüğü ile ilgili olarak Güncel Türkçe Sözlük, ve Wikipedia Ansiklopedisi, SANAL RASGELELĐK Rasgeleli sözcüğü Đstatisti Bilim Dalında bir temel avram olup, fizisel, biyoloji, sosyal, eonomi, olgular (nesneler, olaylar, fenomenler) ile ilgili meansal, anlı veya zaman içindei gelişigüzelliği

Detaylı

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207 İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207 01.Yarıyıl Dersleri Ders Kodu Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR AKTS IKT105 İktisada Giriş Introduction to Economics 3 0 3 4 ISL101

Detaylı

EDUCATIONAL MATERIALS

EDUCATIONAL MATERIALS 1. 25 C dei bir tuz çözeltisi ço iyi arışım yapılan bir tana 80 g/saat aış hızında ilave ediliyor. Tanın dibinde 2 m 2 ısı atarım alanına sahip ve içinde 170 C de su buharının yoğunlaştığı bir ısıtma spirali

Detaylı

Türkçe nin Bağlılık Ayrıştırması. Gülşen Cebiroğlu Eryiğit

Türkçe nin Bağlılık Ayrıştırması. Gülşen Cebiroğlu Eryiğit Türkçe nin Bağlılık Ayrıştırması Gülşen Cebiroğlu Eryiğit Bağlılık Ayrıştırması Doğal Dil İşleme ve Bölümleri Türkçe'nin Bağlılık Ayrıştırması @ 2007 Gülşen Cebiroğlu Eryiğit 2/45 Bağlılık Ayrıştırması

Detaylı

AKADEMİK YAKLAŞIMLAR DERGİSİ JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES

AKADEMİK YAKLAŞIMLAR DERGİSİ JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES Uluslararası Ham Petrol ve Altın Fiyatlarının Amerian Doları ile İlişisi: Amiri Bir Uygulama Mehmet Şentür 1 Yusuf Erem Abaş 2 Uğur Adıguzel 3 Özet Bu çalışmada, uluslararası altın ve etrol fiyatlarının

Detaylı

doğru orantı doğru orantı örnek: örnek:

doğru orantı doğru orantı örnek: örnek: doğru orantı Kazanım :Doğru orantılı ii çolu arasındai ilişiyi tablo veya denlem olara ifade eder. Doğru orantılı ii çoluğa ait orantı sabitini belirler ve yorumlar. doğru orantı İi çolutan biri artaren

Detaylı

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Available online at www.alphanumericournal.com alphanumeric ournal Volume 3, Issue 1, 2015 2015.03.01.OR.02 MATEMATİKSEL PROGRAMLAMA İLE TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİNDE ETKİNLİK PLANLAMASI Murat ATAN * Sibel

Detaylı

Makale KAZANLARDA EKSERJĐ ANALĐZĐ

Makale KAZANLARDA EKSERJĐ ANALĐZĐ Maale KAZANLARDA EKSERJĐ ANALĐZĐ Arş. Gör. Kemal ÇOMAKLI * Prof. Dr. Bedri YÜKSEL ** Atatür Üniversitesi Mühendisli Faültesi Maine Müh. Böl. ERZURUM email: (*) comali@atauni.edu.tr (**) byusel@atauni.edu.tr

Detaylı

GENETİK ALGORİTMALARDA TEK VE ÇOK NOKTALI ÇAPRAZLAMANIN SÖZDE RASSAL POPULASYONLARA ETKİSİ

GENETİK ALGORİTMALARDA TEK VE ÇOK NOKTALI ÇAPRAZLAMANIN SÖZDE RASSAL POPULASYONLARA ETKİSİ GENETİK ALGORİTMALARDA TEK VE ÇOK NOKTALI ÇARAZLAMANIN SÖZDE RASSAL OULASYONLARA ETKİSİ ınar SANAÇ Ali KARCI Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mühendisli Faültesi Fırat Üniversitesi 239 Elazığ ÖZET Geneti

Detaylı

DİZGE TABANLI BİLEŞEN DENEMELERİNİN TASARIMINDA BEKLENEN DİZGE YAŞAM SÜRESİNİN MODELLENMESİ 1

DİZGE TABANLI BİLEŞEN DENEMELERİNİN TASARIMINDA BEKLENEN DİZGE YAŞAM SÜRESİNİN MODELLENMESİ 1 DİZGE TABANLI BİLEŞEN DENEMELERİNİN TASARIMINDA BEKLENEN DİZGE YAŞAM SÜRESİNİN MODELLENMESİ 1 Emre YAMANGİL Orhan FEYZİOĞLU Süleyman ÖZEKİCİ Galatasaray Üniversitesi Galatasaray Üniversitesi Koç Üniversitesi

Detaylı

DOKUZ EYLUL UNIVERSITY FACULTY OF ENGINEERING OFFICE OF THE DEAN COURSE / MODULE / BLOCK DETAILS ACADEMIC YEAR / SEMESTER. Course Code: MAT 1001

DOKUZ EYLUL UNIVERSITY FACULTY OF ENGINEERING OFFICE OF THE DEAN COURSE / MODULE / BLOCK DETAILS ACADEMIC YEAR / SEMESTER. Course Code: MAT 1001 Offered by: Mühendislik Fakültesi Course Title: CALCULUS I Course Org. Title: CALCULUS I Course Level: Lisans Course Code: MAT 1001 Language of Instruction: İngilizce Form Submitting/Renewal Date 3/07/01

Detaylı

LYS GENEL KATILIMLI TÜRKİYE GENELİ ONLİNE DENEME SINAVI

LYS GENEL KATILIMLI TÜRKİYE GENELİ ONLİNE DENEME SINAVI LYS GENEL KATILIMLI TÜRKİYE GENELİ ONLİNE DENEME SINAVI LYS- MATEMATİK (MF-TM). Bu testte Matematik ile ilgili soru vardır.. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Matematik Testi için arılan kısmına işaretleiniz..

Detaylı