International Journal of Language Academy A DUE DILIGENCE STUDY BASED ON LEARNING TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE TROUGH TELEVISION: IRAN CASE

Transkript

1 ISSN: DOI Number: Volume 3/ Winter 015 p. 01/1 A DUE DILIGENCE STUDY BASED ON LEARNING TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE TROUGH TELEVISION: IRAN CASE Televizyondan Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenimine İlişkin Bir Durum Tespiti Çalışması: İran Örneği Emrah BOYLU 1 & Umut BAŞAR Abstract Although the textbooks which are essential materials for the education have lost their importance nowadays, technological developments has enforced the use of technological materials appealing to eye and ear. One of these technological materials is the television. In this context, the purpose of the research is to reveal whether there is an effect of Turkish television channels on Turkish as a foreign language teaching in Iran or not. The students who are learning Turkish as a foreign language in Yunus Emre Institute Turkish Culture Center in Iran academic year has been chosen as the target population of the study. And the sample consists of B and C level Turkish learners in the same institution. The data of the research was obtained from the personal information and semi-structured interview forms which were prepared by the researchers. At the end of the study, it was seen that the students were aware of the benefits provided with watching television series and. It was also observed that they enrolled on B1-B and C1 levels only by watching television. In addition to that, it was identified that 9.7's% of the students thought that watching Turkish channels had positive impact on their listening and speaking skills. Besides, 50.10% of the students watching Turkish channels for learning Turkish is another important fact figured out from the research. According to these results, it is possible to say that watching Turkish channels in Iran contributes to learn Turkish. Key words: Learning a language, Turkish, television, Iran. Özet Eğitimin temel materyali olan ders kitapları, günümüzde her ne kadar önemini kaybetmese de teknolojik gelişmeler sınıf içinde ve dışında göze ve kulağa hitap eden teknolojik materyaller kullanımını mecbur kılmıştır. Bu teknolojik materyallerden biri de televizyondur. Bu bağlamda araştırmanın amacı Türk televizyon kanalarının İran da yabancı dil olarak Türkiye Türkçesi öğretimine bir etkisinin olup olmadığını ortaya koymaktadır. Araştırmanın evreni olarak Tahran Yunus Emre Türk Kültür merkezinde öğretim döneminde yabancı dil olarak Türkçe öğrenenler seçilmiştir. Örneklem ise aynı merkezde B ve C seviyesinde Türkçe öğrenenler oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğrencilerin dil öğrenme sürecinde dizi/filmlerin faydalarının bilincinde oldukları ve sadece televizyon izleyerek B1, B ve C1 kuruna kayıt yaptırdıkları görülmektedir. Buna ek olarak öğrencilerin %9.7 si Türk kanallarını izlemenin Türkçe dinleme ve konuşma becerisi üzerinde olumlu etkisinin olduğunu düşündükleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin %50.10 unun da Türkçe öğrenmek için Türk kanallarını izlediği, araştırmada elde edilen bir diğer önemli sonuçtur. Bu sonuçlardan hareketle İran da Türk kanallarını izlemenin Türkçe öğretimine etkisinin yadsınamaz bir gerçek olduğu söylenebilir. Anahtar kelimeler: Dil öğrenimi, Türkçe, televizyon, İran. Article History: Received Received in revised form Accepted Available online Öğr.Gör. Emrah Boylu, İstanbul Aydın Üniversitesi, Türkçe Öğretmenliği Bölümü, e-posta: emrahboylu@aydin.edu.tr Okt., Yunus Emre Enstitüsü, e-posta: umutbasar_35@hotmail.com

2 0 Emrah BOYLU & Umut BAŞAR Giriş Gelişen teknoloji insan hayatını hem olumlu hem de olumsuz olarak etkilemektedir. Öyle ki günümüzde, teknolojideki gelişmeler insan hayatını her alanda etkilemeye başlamıştır. Bu alanlardan biri de dil öğrenimi-öğretimidir. Bu çerçevede Kartal (015: 8) tarihsel açıdan bakıldığında yabancı dil öğretim/öğrenim alanı, diğer bütün bilim dalları gibi, bir yandan içinde bulunduğu dönemin kendine özgü koşullarına ve gereksinimlerine, öte yandan bilimsel yenilikler ve gelişen teknolojinin etkilerine göre kendisini yenilediğini belirtmiştir. Bu nedenle teknoloji ve dil öğretimi arasındaki ilişki yadsınamaz bir gerçektir. Dil öğretiminde teknoloji kullanımı çok eskilere dayandığını belirten Lee (000) yabancı dil öğretiminde teknolojik materyal olarak en çok yararlanılan bilgisayar kullanımı tam olarak işlevsel hale getirilmemesine rağmen yabancı dil öğretiminde teknolojiden çok önceden yararlanılmaya başlandığını vurgular (Kozikoğlu,013:375). Bu bağlamda dil öğretiminde çok önceden kullanılan teknolojik materyallerden biri de televizyondur. Bu yargıya paralel olarak Kartal (015: 85) dil öğretiminde televizyonun kullanımını şöyle açıklar: Dünyanın birçok bölgesinde yaygın olarak konuşulan İngilizce ve Fransızca gibi dilleri daha geniş kitlelere ulaştırmak amacıyla televizyon kanalları kurulur ve bu yönde programlar yayınlanır. Fransızca ve Frankofoniyi hem yayıp yaşatmak hem de sevdirmek için Fransa, Belçika ve Kanada nın ortak girişimiyle 1985 yılında kurulan TV5 bunun en çok bilinen örneklerinden biridir. Söz konusu kanal günümüzde de aynı doğrultuda yayınlarını sürdürmektedir. Yılmaz ve Diril (015:3) de yaygın olarak öğretilen yabancı dillerin (Almanca, İngilizce, Fransızca vb.) öğretiminde filmlerin sıklıkla kullanıldığını fakat Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde filmlerden faydalanma konusunda yapılan çalışmalarının oldukça sınırlı olduğunu ifade etmiştir. Bu çerçevede Garber ve Holmes (1981) kısa süreli video filmlerinin yabancı dil öğrenen öğrencilerin sözlü ve yazılı dil becerilerini geliştirdiğini iddia ederken Allan (1985) dil öğretiminde işitsel ve görsel bir araç olarak kullanılan filmlerin öğrencilerin sözel ve dinleme becerilerini geliştirdiğini vurgular (Aktaran, İşçin ve Aktürk 01: ). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin Türkçe televizyon izleyerek öğrendiklerini pekiştirirler. Dilin gerçek ortamlarda nasıl kullanıldığını daha iyi öğrenmekle beraber dinleme ve konuşma becerileri de gelişir. (Arslan ve Adem, 010: 70). Yukarıdaki bilgilere ek olarak İşcan ve Aktürk (01) yabancı dil öğretiminde öğretim aracı olarak dizi/film kullanımının faydalarını şöyle sıralar: Eğlenceli yönlerinden dolayı öğrencilerin motivasyonunu canlı tutar. Belirli ödevler yardımı ile kullanımları, etkileşimli ve katılımlı öğrenmenin yanı sıra aktif öğrenmenin de ideal vasıtasıdır. İçerisinde geçen doğal konuşma cümleleri öğrencinin kelime hazinesinin gelişmesine yardımcı olur. Dinleme-anlama, sosyal meseleleri tartışma vb. etkinliklerle beraber öğrencide merak ve heyecan uyandırır. Kelimeler, deyimler ve dil bilgisi yapıları sıklıkla tekrarlanır. Film ve dizilerdeki alt yazıları okuma aynı zamanda kişinin dinleme becerisini geliştirir ( İşcan ve Aktürk, 01: 36).

3 Televizyondan Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenimine İlişkin Bir Durum Tespiti Çalışması: İran Örneği 03 Ülkemizin uluslararası konumu ve son yıllarda ülkemizdeki dizi sektöründeki gelişmelere paralel olarak Ezel, Muhteşem Yüzyıl, Kurtlar Vadisi, Aşk-ı Memnu vb. birçok Türk dizisi Ortadoğu ve Balkanlarda büyük ilgi görmektedir. Türk dizilerinin yoğun ilgi gördüğü ülkelerden birisi de İran dır. İran da basın-yayın ve radyo-sinema sektörünün devlet tarafından ciddi bir denetime tabii tutulması İran halkının yabancı yayınları takip etmelerine sebep olmaktadır. Bu nedenle Türk dizileri de İranlılar tarafından büyük ilgi görmektedir. Ayrıca Tahran Yunus Emre Türk Kültür Merkezine her kayıt döneminde birçok orta yaş ve orta yaş üstü ev hanımı sırf televizyon izleyebilmek maksadıyla kayıt yaptırmakta ve Türkçe öğrenmektedir. Kimi kursiyerler ise sadece televizyondan öğrendikleri Türkçe ile orta ve ileri düzey kurlara kayıt yapmaktadırlar (Başar ve Boylu 015). Bu yargıya ek olarak Akpınar, özellikle 1990 lı yıllardan sonra Türk televizyon yayınlarının bütün İran ve Kuzey Azerbaycan da izlenebilir hâle gelmesi, bu bölgelerde o döneme kadar pek fark edilmeyen Türkiye (Türkçe) etkisinin kısa zamanda su yüzüne çıkmasına sebep olduğunu belirtmiştir (Akpınar, 001: 1). Bu durum da İran halkının Türkçeye olan ilgisini kat be kat artırmış ve televizyondan dinleme yoluyla Türkçe öğrenmesinde etkili olmuştur. Araştırmanın Amacı Bu araştırmanın amacı, Türk televizyon kanalarının İran da yabancı dil olarak Türkiye Türkçesi öğretimine bir etkisinin olup olmadığını ortaya koymaktadır. Araştırmanın Modeli Çalışma, tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Betimsel araştırmalar, var olan durumu olduğu gibi betimlemeye çalışıldığı araştırmalardır (Karasar, 01). Bu çerçevede çalışmada İran da yayın yapan Türk kanallarının Türkçe öğrenimine bir etkisinin olup olmadığının tespitini yapabilmek için bu yönteme başvurulmuştur. Verilerin toplanması Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve özgün bir anket kullanılmıştır. Kişisel bilgi formu ile öğrencilerin yaş, cinsiyet, kur düzeyi, eğitim düzey, meslek ve ana dilleri gibi bilgileri hakkında veriler toplanmıştır. Öğrencilerin Türk kanallarını izleyip izlemediği, ne tür programlar izledikleri, ne zamandan beri Türk kanallarını izledikleri, sadece Türk kanallarını izleyerek kaçıncı kura kayıt yaptıkları, Türk kanallarını izlemenin Türkçe öğrenmeleri üzerinde bir etkisinin olup olmadığı vb. bilgiler ise yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiştir. Çalışma Grubu Araştırmaya Tahran Türk Kültür Merkezi nde B1 ve üzeri kurlarda Türkçe öğrenen 110 öğrenci katılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin ait bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır:

4 0 Emrah BOYLU & Umut BAŞAR Tablo 1. Katılımcıların Yaşları ile İlgili Bilgiler Yaş aralığı f % yaş 1 0, yaş 16 1, yaş 50 5, 36-5 yaş 6 3,6 6 ve üzeri yaş 17 15, Toplam ,0 Tabloya bakıldığında hedef kitlenin büyük bir çoğunluğunun 6-35 yaş aralığında olduğu görülmektedir. Bu çerçevede yaş aralığında dil öğrenen öğrencilerin sayısının azaldığı dikkat çekmektedir. Bu ek olarak 6+ ve üzeri yaşlardaki öğrencilerin B ve üzeri seviyede Türkçe öğrendiği söylenebilir. Tablo. Katılımcıların Cinsiyetleri ile İlgili Bilgiler Cinsiyet f % Bay Bayan Toplam ,0 Araştırmaya katılanların cinsiyetlerine ilişkin bilgilerine göz atıldığında ise bayanların erkeklere oranla daha fazla sayıda olduğu görülmektedir. Bu çerçevede araştırmaya 77 bayan ve 33 bay öğrenci katılmıştır. Tablo 3. Katılımcıların Ana Dilleri ile İlgili Bilgiler Ana Dil f % Azerbaycan Türkçesi Farsça Diğer 1.81 Toplam ,0

5 Televizyondan Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenimine İlişkin Bir Durum Tespiti Çalışması: İran Örneği 05 Araştırmaya katılanların 33 ü bay ve 77 si bayandır. Bu bireylerin 57 i Türk soylu, 51 i Fars, si ise diğer etnik gruplardandır. Araştırmaya katılan öğrencilerin ana dilleri profiline bakıldığında, özellikle Türk soylu ve Fars soylu kursiyerlerin hemen hemen aynı sayıda olduğu görülmektedir. Bu örneklem grubu da İran toplumunun etnik dağılımı hakkında bir fikir vermektedir. Tablo. Katılımcıların Kur Seviyeleri ile İlgili Bilgiler Kur seviyesi f % B B C Toplam ,0 Yunus Emre Enstitüsü Tahran Türk Kültür Merkezi nde temel seviyeden tercüme sınıfına kadar her seviyede Türkçe sınıfı bulunmaktadır. Yurt dışında, Türkoloji bölümleri hariç olmak üzere orta ve yüksek seviyede Türkçe öğrenen büyük bir kitle bulmak oldukça zordur. Ancak bu durum İran için söz konusu değildir. Tablo e bakıldığında öğrencilerin 3 ünün B1, 36 sının B ve 0 ının C1 kurunda Türkçe öğrendikleri görülmektedir. Bulgular ve Yorum Tablo 5. Katılımcıların Televizyon İzleyip İzlemedikleri ile İlgili Bilgiler Tv izleme f % Evet Bazen Hayır Toplam ,0 Tablo 5 te de görüldüğü gibi katılımcıların yaklaşık % 75 i televizyon izlemektedirler. Tablo 6. Katılımcıların Türk Televizyon Kanallarını İzleyip İzlemedikleri ile İlgili Bilgiler

6 06 Emrah BOYLU & Umut BAŞAR Türk Tv izleme f % Evet Bazen Hayır Toplam ,0 Toplam ,0 Tablo 6 ve 5 e bakıldığında katılımcıların Türk kanallarını izleme oranlarının ne denli yüksek olduğu görülecektir. Öyle ki günlük hayatta tv izleyen 8 kişiden 67 si Türk kanallarını izlemektedir. Hatta katılımcıların bir kısmı sadece Türk kanallarını izlediklerini belirtmiştir. Bu sonuçlardan hareketle genelde İran toplumunun ve özelde ise İran da Türkçe öğrenenlerin Türk kanallarına oldukça ilgi duydukları söylenebilir. Tablo 7. Katılımcıların Günlük Türk Kanallarını İzleme Oranları ile İlgili Bilgiler Saat f % Toplam ,0 Tablo 7 de görüldüğü üzere katılımcıların 61 i günde 1 saat ü 3 saat ve 19 u 3-6 saat Türk kanallarını izlemektedir. Genel olarak bakıldığında ise 110 kişilik bir grubun 9 kişisi ise Türkçe öğrenmenin yanında her gün ortalama 1- saat Türk kanallarını izlediğini ifade edebiliriz. Bu bilgilerden hareketle öğrencilerin Türkçeye ve Türk kanallarına ilgisinin ne denli fazla olduğunu tablo 7 ye bakarak söyleyebiliriz.

7 Televizyondan Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenimine İlişkin Bir Durum Tespiti Çalışması: İran Örneği 07 Tablo 8. Katılımcıların Hangi Tür Programları İzledikleri ile İlgili Bilgiler Program f % Dizi Şov Yarışma Magazin Müzik Belgesel Toplam ,0 Tablo 8 e bakıldığında öğrencilerin %77.7 sinin dizi, %10 unun müzik programlarını izledikleri görülmektedir. Bu verilerden hareketle Türk dizilerinin ve müziklerinin İranlılar tarafından büyük ilgi gördüğünü belirtebiliriz. Öğrencilerin hangi dizileri takip ettiği ile ilgili veriler ise tablo 9 da verilmiştir. Tablo 9. Katılımcıların İzlediği Diziler ile İlgili Bilgiler Dizi f % Aşkı-Memnu İlişki Durumu Karışık Kara Para Aşk Çilek Kokusu Acil Aşk Aranıyor Güneşin Kızları Lale Devri Fatmagül ün Suçu Ne? Diriliş Ertuğrul Kurtlar Vadisi Aşk Yeniden Arka Sokaklar

8 08 Emrah BOYLU & Umut BAŞAR Poyraz Karayel Asla Vazgeçmem Kara Dayı Öyle Bir Geçer Zamanki Yaprak Dökümü Paramparça O Hayat Benim Ezel Kiraz Mevsimi Kiralık Aşk Toplam ,0 Tablo 9 da öğrencilerin izlediği diziler ile ilgili verilere bakıldığında söz konusu kitlenin Türk dizilerinin hemen hemen hepsini bildikleri ve izledikleri görülmektedir. Özellikle İran toplumun sosyal yaşam tarzı ve basın-yayın ve radyo-sinema sektörünün devlet tarafından ciddi bir denetime tabii tutulması Türk dizilerinin yoğun ilgi görmesine sebep olmaktadır. Tablo 10. Katılımcıların Ne Zamandan Beri Türk Kanallarını İzledikleri ile İlgili Bilgiler Zaman f % 1-3 ay 3-6 ay ay yıl + yıl Toplam ,0 Tablo 10 a bakıldığında öğrencilerin %70 inin yıldan fazla, %11.81 inin ise 1 yıldan beri Türk kanallarını izledikleri görülmektedir. Bu durum da, uzun yıllardan beri İran genelinde Türk televizyon kanallarının takip edildiğini ortaya koymaktadır.

9 Televizyondan Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenimine İlişkin Bir Durum Tespiti Çalışması: İran Örneği 09 Tablo 11. Katılımcıların Türk Kanallarını İzleme Sebepleri ile İlgili Bilgiler İzleme Sebebi f % Türkçe öğrenmek Eğlenmek Boş vakitleri değerlendirme Aile ile vakit geçirme Bilgi edinmek Gündemden haberdar olmak Toplam ,0 Tablo 11 e bakıldığında öğrencilerin %50.10 unun Türkçe öğrenmek için Türk kanallarını izlediği görülmektedir. Bu bireylerin Türkçe dil seviyesi B1 ve üzeri olduğu için (bkz. tablo ) Türk kanallarını izleyerek Türkçe pratik yapma imkânı elde edebilmektedirler. Yine öğrencilerin %18.18 i boş vakitlerini değerlendirmek %17.7 si ise eğlenmek için Türk kanallarını izlemektedir. Bu çerçevede, Türk kanallarını izlemenin öğrencilerin Türkçe dinleme ve konuşma becerileri üzerinde olumlu bir etkisinin olup olmadığına yönelik bulgular ise tablo 1 de sunulmuştur. Tablo 1. Türk Kanallarını İzlemenin Türkçe Dinleme ve Konuşma Becerisiniz Üzerinde Olumlu Bir Etkisi Var Mıdır? Olumlu etki f % Evet Kısmen Hayır Toplam ,0 Tablo 1 ye bakıldığında öğrencilerin %9.7 si Türk kanallarını izlemenin Türkçe dinleme ve konuşma becerisi üzerinde olumlu etkisinin olduğunu belirtmişlerdir. Bu düşünce hedef kitlenin Türk televizyonlarını izlemeye yönelik isteğini pekiştirmektedir. Çünkü televizyon izleyerek boş vakitlerini eğlenerek geçirdiğini düşünen hedef kitle aynı zamanda Türk dil becerilerini geliştirme imkânı bulduğuna inanmaktadır.

10 10 Emrah BOYLU & Umut BAŞAR Tablo 13. Katılımcıların Sadece Türk Kanallarını İzleyerek Kayıt Yaptırdığı Kur ile İlgili Bilgiler Kur f % A1 A B B C1 Toplam ,0 Tablo 13 e bakıldığında sadece Türk kanallarını izleyerek öğrendiği Türkçe bilgisi sayesinde öğrencilerin 38 i B1, 18 i B ve 13 ünün C1 kuruna kayıt yaptırdığı görülmektedir. Bu veriler İran da yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde Türk kanallarının etkisini açıkça ortaya koymaktadır. Öğrencilere sorulan Türk kanallarını izlemenin Türkçe öğrenmeniz üzerinde bir etkisi var mıdır? açık uçlu soruya verdikleri cevaplar ise şöyledir: K 97: Ben çocukluğumdan beri Türk televizyonu izliyorum ve Türkçeyi televizyondan öğrendim. (Bir çocuk gibi) K 100: Tabi ki var. Biz Yunus Emre de sadece edebi konuşuyoruz. Ve Türkiye de bu şekil konuşmak komik geliyor. Televizyondan Türkçeyi halk dilinde konuşmayı öğreniyoruz. K 59: Evet Türk kanallarını izlemenin çok etkisi var. Takdir edersiniz ki çeşitli alanlarda programlar izlemek dil gelişimine çok faydalıdır. K 6: Türk kanallarını izleyerek kelimeler ve deyimler konusunda çok bilgi topladım. Toplumsal programlar izleyerek konuşma dilini öğrendim. K 63: Evet bayağı etkilidir. Türk dizileri, haberleri ve eğlence programlarını izlemek benim Türkçemin gelişimini bayağı etkiledi. K 69: Ben sadece dizi izlerken Türkçe öğrendim. K 70: Evet bazı kelimelerin nerede kullanıldığını iyice anlamak mümkün olur. K 11: Bence etkisi çok fazla. Ana dilim Azerbaycan Türkçesi olduğu için anlamak çok kolaydı ve dil öğrenmem kolay oldu. Ama Türkiye Türkçesini sadece televizyon izleyerek öğrendim. K 3: Benim düşünceme göre Türkçe öğrenmekte Türk kanallarının çok büyük katkısı var hem konuşmak hem dinlemek ve hatta yazmak açısından en büyük destekçidir. K 6: Evet kelime hazinem çoğaldıkça beraber günlük konuşmayı da öğreniyorum K 9: Ben zaten 9 yaşındayken babam uydu aldı ve ben her gün TV nin karşısındaydım ve Türk kanallarından öğrendim ana dili gibi.

11 Televizyondan Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenimine İlişkin Bir Durum Tespiti Çalışması: İran Örneği 11 K 31: Evet ben Türkçeyi dizi izleyerek öğrendim ve çok etkisi olduğunu düşünüyorum. K 3: Evet olabilir çünkü filim izleyince ve kelimeleri duydukça onların manalarını daha iyi anlıyorum. K 37: Ben asla Türkçe bilmiyordum. Televizyon izleyerek Türkçe anlamaya başladım. K 8: Türkçe ile ilk temasım diziler sayesinde oldu. İran daki insanların % 90 ı televizyon sayesinde Türkçeyi tanımıştır. Ben sadece televizyon izleyerek epey Türkçe öğrendim. Sonuç ve Öneriler Toplumlar tarafından yaygın bir şekilde kullanılan iletişim araçlarından birinin de televizyon olduğunu belirten Karçiç ve Aslan (015), televizyonun bir ürünü olan dizilerin öğrenme aracı olarak değerlendirildiğinde önemli bir görsel ve işitsel materyal olduğunu vurgular (Karçiç ve Aslan 015: 180). Bu bilgilere ek olarak kısa filmler, her düzeyden insanla öğrendikleri dil arasında duygusal bağ kurar. Bu nedenle öğrenciler filmler sayesinde öğrendikleri dile yakınlık duyarlar. Filmdeki senaryonun güçlü oluşu, sahnelerin çekiciliği, oyuncuların sempatik tavırları, filmin konusu gibi ögeler, bireyleri öğrendikleri dile ısındırabilir (Barın, 007). Bu yargıya paralel olarak İnan (01:01) çalışmasında, Türkiye de Güney Kore televizyon dizilerini izleyenlerin, zamanla pek çok sözcük ve sözcük grubu öğrenmenin yanı sıra Kore kültürüne ait davranış kalıplarını da öğrendikleri ve Kore dili ile kültürüne zamanla daha fazla ilgi duyduklarını ortaya koymuştur. Bu nedenle televizyonun dil öğretimine olan etkisi özellikle akademik anlamda üzerinde durulması gereken bir konudur. Bu amaç doğrultusunda şekillen çalışmamızın sonucunda elde edilen bulgulardan hareketle öğrencilerin Türkçe öğrenmeleri üzerinde Türk kanallarının, özelde de dizi ve filmlerin oldukça etkili olduğunu vurgulayabiliriz. Bu bağlamda, İnan (01) televizyon dizilerinin, konuşma ve dinleme gibi becerilerin geliştirilmesinde eşsiz bir öğretim aracı olduğunu belirtir. Bu yargıyı K 3 kodlu katılımcının şu düşüncesi açıkça desteklemektedir. Benim düşünceme göre Türkçe öğrenmekte Türk kanallarının çok büyük katkısı var hem konuşmak hem dinlemek ve hatta yazmak açısından en büyük destekçidir. Bunlara ek olarak Liou, Katchen ve Wang (003: ) filmlerin konuşma becerisi açısından önemini şöyle ifade eder: Günlük konuşma dili, eksik cümleler ve birçok hatayla doludur. İnsanlar bazen mırıldanır, bazen de garip bir ses tonuyla konuşurlar. Bu konuşmalar, bölgesel ve etnik yapı farklılığı gösterir. Bütün bu söylenilenleri kitaplarda göstermek zordur. Fakat filmlerde bu tür diyaloglara rastlamak olağandır. Bu bağlamda filmler, aktörlerin -uygun vücut dili ve diğer pragmatik davranışları birleştirmeleriyle- doğal dili nasıl kullandıklarını gözleme fırsatı verir. Ayrıca öğrenciler kelimelerin anlamları yerine filmdeki hikâyeye odaklanırlarsa yoğun biçimde dinleme pratiği yapma fırsatını bulabilirler. (Aktaran İşcan 011: 91). Bu yargıyı K 100 kodlu öğrenci şöyle doğrular Tabi ki var. Biz Yunus Emre de sadece edebi konuşuyoruz. Ve Türkiye de bu şekil konuşmak komik geliyor. Televizyondan Türkçeyi halk dilinde konuşmayı öğreniyoruz. Öğrencilerin Türk kanallarını izlemenin Türkçe öğrenmeniz üzerinde bir etkisi var mıdır? sorusuna ilişkin verdikleri cevaplar dikkate alındığında öğrencilerin dil öğrenme sürecinde dizi/filmlerin faydalarının bilincinde oldukları görülmektedir. Öyle ki tablo 13 e bakıldığında öğrencilerin sadece televizyon izleyerek 38 i B1, 18 i B ve 13 ünün C1 kuruna kayıt yaptırdığı görülmektedir. Yine buna ek olarak tablo 1 ye bakıldığında öğrencilerin %9.7 si Türk kanallarını izlemenin Türkçe dinleme ve konuşma becerisi üzerinde olumlu etkisinin olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca tablo 11 e bakıldığın öğrencilerin %50.10 unun Türkçe öğrenmek için Türk kanallarını izlediği anlaşılmaktadır.

12 1 Emrah BOYLU & Umut BAŞAR Bu bilgilerden hareketle İran da Türk kanallarını izlemenin Türkçe öğretimine etkisinin yadsınamaz bir gerçek olduğunu söyleyebiliriz. İran da yayın yapan CEM TV tarafından pek çok Türk dizisi dublaj yapılarak gösterilmektedir. Ancak bu gösterimlerde bazı sahnelerde sansürlenerek diziden çıkarılmakta ayrıca zaman zaman dublajın aslına sadık kalınarak yapılmadığı dikkati çekmektedir. Bu tarz gerekçelerle İran toplumun önemli bir çoğunluğu uydu anteni aracılığıyla doğrudan Türk kanallarını takip etmektedir. Bu eğilimin çeşitli sosyolojik gerekçelerinin olduğu muhakkaktır. Ayrıca Türk kanalarını izleyen kitlenin oldukça önemli bir bölümünü de İran Türklerinin oluşturduğu dikkat çeken başka bir husustur. Hatta İran Türklerinin yoğun bir şekilde yaşadığı Tebriz, Urumiye, Zencan ve Erdebil gibi şehirlerde çocuklardan itibaren Türkçe çizgi film ve çocuk programlarını izleyerek büyüyen ve sadece televizyon sayesinde ana dili seviyesinde Türkiye Türkçesi bilen bir neslin olduğunu ileri sürebiliriz. Bu örnek, İran Türkleri arasında Türkiye televizyon kanalarını izlemenin ne derece ileri gittiğine işaret etmesi bakımından dikkate değerdir. Bu husus Türkçe öğretimi ve öğrenimi bağlamında düşünüldüğünde İran coğrafyası üzerinde durulması gereken bir bölgedir. Bu nedenle özelde İran da genelde ise Orta Doğu ve Balkanlarda Türk kanalları vasıtasıyla Türkçe öğretimini- öğrenimini desteklemek amacı ile yapılabilecekler şöyle sıralanabilir: 1. Son yıllarda Orta Doğu bölgesinde Türk televizyon dizileri ve Türk sinema filmlerine bir ilginin olduğu gerçektedir. İran ise Orta Doğu da Türk kanallarının takip edildiği en önemli ülkedir diyebiliriz. Bu noktadan hareketle Türk kanallarında, bu duruma yönelik televizyon programları oluşturulabilir.. TRT kanalı TV den Türkçe öğretimi kapsamında televizyon programları hazırlama işine öncülük yapabilir. 3. Türk dünyası için yayın yapan TRT AVAZ da İran hakkında çok az yayın yapılmaktadır. Ancak İran Türkiye den sonra Türk dünyasının en önemli saç ayağıdır. Bu hususa dikkat edilerek İran halkının ilgisini çekecek yayınlar yapılabilir.. Devlet desteği ile sadece Türkiye Türkçesi öğretimine yönelik bir televizyon kanalının oluşturulması gayet önemlidir. Bu kanaldaki programların içeriği yabancılara Türkçe öğretimi uzmanları tarafından düzenlenebilir. Böylelikle dünyasının her yerinde Türkiye Türkçesi öğrenen herkese ulaşmak daha kolay olabilir. 5. İnternet üzerinden de yayın yapacak kanallar vasıtası ile önemli bir kitleye ulaşabilir. Sadece İran da değil dünyanın her yerinde Türkçe öğrenen kişiler bu tür kanallar aracılığıyla dinleme ve konuşma becerilerini geliştirebilir. 6. Türkçe öğretimine yönelik yayın yapan radyolar kurulabilir. Bu amaç doğrultusunda Yunus Emre Enstitüsünün kurduğu Türkçenin Sesi Radyosu desteklenmeli ve öğrenciler radyoyu takip etmeleri için yönlendirilmelidir. 7. Özellikle çocukların ilgisini çeken Pepe, Caillou ve Keloğlan vb. çizgi filmler yurt dışında yaşayan Türk soylu, iki dilli ve yabancı öğrencilerin Türkçe öğrenimini destekleyecek şekilde yeniden kurgulanmalı ve yayınlanmalıdır. Öyle ki Aytan ve Tuncel (015: 3) çizgi filmlerin yabancılara Türkçe öğretimi derslerinin zevkli geçmesine yardımcı olduğunu, dersin daha iyi anlaşılmasını sağladığını belirtmiştir. 8. Dil öğretimcilerine kısa filmler, videolar, dizilerden dil öğretiminde nasıl yararlanılacağı konusunda seminerler ve hizmet içi eğitimler düzenlenmelidir.

13 Televizyondan Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenimine İlişkin Bir Durum Tespiti Çalışması: İran Örneği İran da televizyondan Türkçe öğrenimi beraberinde bir takım sorunları da getirmektedir. Çünkü okuma ve yazma becerisini geliştirmeden çok iyi derecede dinleme konuşma becerisine sahip bireyle seviye tespit sınavına girmektedir. Bu tarz kişilerin seviyesini belirlemek de oldukça güç olmaktadır. Akabinde televizyonda Türkçe öğrenip yazı yazamayan kursiyerlerle temel seviyeden itibaren Türkçe öğrenerek dört temel dil becerisini eşit bir şekilde geliştiren kursiyerler aynı sınıfta eğitim almaktadır. Bu durum öğretim sürecinde birçok sorun doğurmaktadır. Bunun önüne geçebilmek adına televizyondan Türkçe öğrenenler için öğretim programları ve ders materyalleri düzenlenebilir. 10. İran da Türkçe öğretim süreci sonunda yapılan gerek kur ve sertifika sınavlarında gerek Türkçe Yeterlilik Sınavında (TYS) İranlıların dinleme ve konuşma becerilerinde oldukça yüksek başarı gösterirken okuma ve yazma bölümlerinde oldukça sıkıntı yaşamaktadır (Başar ve Boylu, 015: 008-9). Bu durumda, hedef kitlenin önemli birçoğunun sürekli Türk kanallarını izlemesi ve ana dillerini de (İran Türkleri) sadece dinleyerek öğrenmeleri etkilidir. Ancak dil eğitiminde dört temel dil becerisinin de geliştirilmesi önemlidir. Doğru, akıcı ve aksansız bir şekilde Türkçe konuşan ancak temel seviye bir metni bile okumakta güçlük çeken bireylere İran da rastlamak mümkündür. Eğer sınıfta seviye tespit sınavı ile gelen bu tarz bireyler bulunuyorsa öğretin sürecinde onların üzerinde durulmalı ve gerekirse ek çalışmalarla yazma ve okuma becerilerinin gelişmesi için okutman tarafından gayret gösterilmelidir. KAYNAKÇA Akpınar, Y. (001). Son dönem İran Türkçesinde Türkiye Türkçesinin etkileri. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 17, Erzurum. Allan, M. (1985). Teaching english with video. London: Longman. Arslan, M. ve Adem, E. (010). Yabancılara Türkçe öğretiminde görsel ve işitsel araçların etkin kullanımı. Dil Dergisi, s. 17, Aytan, N. ve Tuncel H. (015). Yabancılara Türkçe öğretiminde çizgi film kullanımı. International Journal of Languages Education and Teaching, 3(). P Barın, Erol (007). Yabancılara Türkçe öğretiminde kısa filmlerin yeri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkiye'de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresi, Kongre Bildiriler Kitabı, Ankara: Başar, U. ve Boylu, E. (015). İran da Türkiye Türkçesinin öğretimi (Tespitler, Tahliller, Teklifler). Öncü Yayınları: Ankara Garber, C. And Holmes, G. (1981). Video-aidedwritten/oral assignments. Foreign Language Annals, 1, İnan, K. (01). Yabancı dil öğretimi ve diziler bağlamında güney kore televizyon dizilerinin türkiye de kore dili ve kültürünün tanıtımına katkısı. The Journal of TheInstitute of The Middle East Studies, Vol. 31-, pp İşcan, A. (011). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 6/3 Summer p

14 1 Emrah BOYLU & Umut BAŞAR İşcan, A. ve Aktürk. Y. (01). Televizyon dizilerinin Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanımı Seksenler dizisi örneği. International Journal of Language Academy (), 3-6. Karçiç, S. ve Arslan, M. (015). Türk dizilerinin Boşnakça anadil taşıyıcılarının yabancı dil olarak Türkçe öğretimine etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, (), Kartal, E. (005). Bilişim-iletişim teknolojileri ve dil öğretim endüstrisi. The Turkish Online Of Educational Technology TOJET, ISSN: , volume, s Kozikoğlu, İ. (013). Yabancı dil öğretiminde bilgisayar kullanımına ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1) Lıou, H. C., Katchen J. E. and H. Wang (003). Teaching a listening and speaking course with dvd films: Can it be done? Lingua Tsing Hua: Yılmaz, F. ve Diril, A. (015). Filmlerle yabancılara Türkçe öğretimi: Beyaz melek film örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 10, s. 3-0.