GÜRCİSTAN ÜLKE RAPORU. Mart 2012

Transkript

1 GÜRCİSTAN ÜLKE RAPORU Mart 2012

2 Yönetici Özeti Ülke nüfusu ve kişi başı milli gelir açısından Gürcistan hedef pazarlar arasında görece düşük potansiyele sahiptir. Şehirleşme oranı düşük. Başkent Tiflis dışında 1 milyonu aşkın nüfusa sahip başka bir şehir yok döneminde istikrarlı büyüme kaydeden perakende sektör global krizden cidddi yara almıştır. AVM ve cadde mağazacılığı bölge ülkelere kıyasla az gelişmiş ve yetersiz. AVM yatırımlarının hızlanması ile AVM mağazacılığının popülaritesinin artması bekleniyor. Marka bağlılığı genel olarak düşük. Tüketiciler özellikle kriz dönemlerinde ucuz ve markasız ürünlere hızlı bir geçiş yapmaktadır. Gümrük süreci bölge ülkelere kıyasla daha esnek olarak değerlendirilmektedir. 2

3 İçerik 1-Ülke Profili ve Makro Ekonomik Bakış 2-Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapı 3-Perakende Pazarı ve Rekabet 4-Emlak 5-Dış Ticaret 6-İnsan Kaynakları Uygulamaları 7-Ürün Yönetimi ve Pazarlama 8-Finansal Yapı ve Dinamikleri

4 Coğrafi Konum ve Özellikleri-1 Gürcistan 69,700 km2'lik yüz ölçümü ile dünyanın en geniş 120. ülkesidir. Karadeniz in doğu kıyısında, Güney Kafkasya da yer alan ülke. Kuzeyinde Rusya, güneyinde Azerbaycan, Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler. KONUMU KOMŞU ÜLKELER Kafkas Dağlarının güneyinde yer alan bir devlet.kuzeyinde Rusya Federasyonu, güneyinde Ermenistan ve Türkiye, güneydoğu ve doğuda Azerbaycan, batısında Karadeniz yer alır. Abhaz ve Acar Muhtar cumhuriyetleri ile Güney Osetya muhtar bölgesi Gürcistan a bağlıdır. Ermenistan 164 km, Azerbaycan 322 km, Rusya 723 km, Türkiye 252 km ÖNEMLİ ŞEHİRLER Başkenti Tiflis şehridir. Önemli şehirler: Tiflis, Kutaisi, Batum, Sokhumi, Rustavi, Poti Kaynak: Coğrafya.gen.tr 4

5 Coğrafi Konum ve Özellikleri-2 UÇUŞ SÜRESİ - GMT İstanbul Tiflis arası 2 saat 30 dakikalık bir uçuş süresi bulunmaktadır. GMT den 4 saat ileridir. Türkiye ye göre 2 saat ileridedir. FİZİKİ YAPI Gürcistan toprakları dağlık olup üç bölgeye ayrılır. Kuzeyde bir set gibi uzanan Kuzey Kafkas Sıradağları, doğuya doğru yükselen ve derin vadilerle birbirinden ayrılan bir dizi paralel dağ silsilesinden meydana gelir. Bölgenin en yüksek noktaları Şhara (5068 m), Rustaveli (4960 m), Tetnults (4852 m)tur. Buzullarla kaplı dağlardan birçok akarsu kaynaklanır. Ülke topraklarının güneyinde ve Karadeniz e yakın kesimde Kolhida Ovası yer alır. İç kısımlarda dağlarla çevrili yüksek bir plato bulunur. Bu plato Kartli Ovası olarak bilinir. Gürcistan topraklarının en güneyinde Küçük Kafkaslar sıralanır.akarsu yönünden zengin olan Gürcistan da Kolhida Ovasını İnguri, Rioni ve Kodori nehirleri, Kartli Ovasını ise Kura Nehri ve kolları sular. Kaynak: Coğrafya.gen.tr 5

6 İklim Özellikleri Kafkas Dağlarının meydana getirdiği tabii engeller kuzeydeki soğuk hava kütlelerinden Gürcistan ı korur. Ülke bütün sene boyunca Karadeniz den gelen sıcak ve nemli havanın tesiri altında kalır. Batı kesimlerinde nemli bir astropik deniz iklimi hakimdir. Doğuda ise hafif nemlilikten kuraklığa kadar değişen özelliklerde tropikaltı iklim kuşakları görülür. Batıda mm arasında değişen yıllık yağış ortalaması iç kesimlerde ve dağ eteklerinde mm ye düşer. Karadeniz sahili ve Rion havzasında ılık, nemli ve yarı tropik bir iklim hüküm sürmektedir. Doğu Gürcistan'da daha karasal bir iklim hüküm sürmektedir. Kışları soğuk, yazları ise kuru ve sıcaktır. Kaynak: Coğrafya.gen.tr, ulkeler.net 6

7 Coğrafi Konum ve Özellikleri-3 Resmi Dil: Gürcüce, resmi dil olarak kullanılmaktadır. Ticari Dil: Rusça, Ermenice, Azerice Din: Ortodoks Hıristiyan % 81,9, Müslümanlar % 9,9, Ermeni Apostolikler % 3,9, Rus Ortodokslar % 2, Katolikler % 0,8 Para Birimi: Lari (GEL) ülke içerisinde geçerli olan resmi para birimidir. 7

8 Resmi Tatil Günleri Yılbaşı Noel Bayramı Vaftiz Günü Anneler Günü Kadınlar Günü Bağımsızlık Günü Paskalya Bayramı Ölüleri Anma Günü Cumhuriyet Bayramı Anayasa Kabul Günü Aziz Meryem Ana Günü Mtshete Aziz Giorgi Günü Noel (Katolik) 1 Ocak 7 Ocak (Ortodoks) 19 Ocak 3 Mart 8 Mart 9 Nisan 11 Nisan 12 Nisan (her yıl değişmektedir.) 26 Mayıs 24 Ağustos 28 Ağustos 14 Ekim 23 Kasım Aralık 8

9 Siyasi Yapı ve Özellikleri Yönetim Biçimi Genel Yapı Siyasi Yapının Oluşumu Devlet Başkanı Başbakan Gürcistan, seküler, üniter ve başkanlı cumhuriyet olan bir temsili demokrasidir. Yasama 235 azalık Gürcistan Parlamentosu ( Sakartvelos Parlamenti ) ile temsil edilmekte. Parlamento dört senelik müddet için seçilmekte. 150 üye Parlamentoya parti listelerinden seçilmekte (%7 barajla). Parlamentoya seçilenlerin 85 i parti listeleri dışından ve iki kademeli olarak seçilmekte. SSCB'nin dağılma sürecine girmesinin ardından, 1921 Gürcistan-SSCB Anlaşması ile 1922 Birlik Anlaşması geçersiz ilan edilmiş ve 31 Mart 1991 tarihinde Gürcistan düzeyinde referanduma gidilerek bağımsızlık yetkisi alınmış, 28 Nisan 1991'de, Gürcistan Parlamentosu Gürcistan'ın bağımsızlığını ilan etmiştir yılı Mayıs ayında Zviad Gamsahurdia halkın %86,5 oyu ile yeni kurulan Cumhuriyetin Başkanı oldu. Ekim 1992 de yapılan seçimler sonucunda Eduard Şevardnadze Devlet ve Parlemento Başkanı seçildi yılında yapılan seçimlerin ardından meydana gelen Gül Devrimi ile birlikte Mihail Saakaşvili seçimle devlet başkanlığı görevini üstlendi. 5 Ocak 2008'de yapılan devlet başkanlığı seçimlerinde Miheil Saakaşvili yeniden devlet başkanı seçildi. Ocak 2008 tarihinden beri Miheil Saakaşvili görevdedir. Nikoloz Gilauri 9

10 Ekonomik Görünüm Komünizm döneminde SSCB ülkeleri içinde en güçlü ekonomiye sahip olan Gürcistan,birliğin dağılmasının ardından ekonomisinde ciddi sorunlar ve istikrarsızlıkla karşı karşıya kalmıştır. Bağımsızlığa geçişle birlikte ülkenin sanayi sektörünün GSYİH daki payı azalırken, hizmet sektörünün payı artış göstermiştir. Tarım ekonomideki en büyük sektördür. Ülkenin sanayi sektörünün büyük çoğunluğu teknolojisi eskidiği için atıl kapasitededir. Sanayi sektörü üretimi çok az sayıdaki işletmenin faaliyetlerine dayanmaktadır. Ülkedeki mevcut sınai işletmeden yalnızca 50 si toplam üretimin %75 ten fazlasını üretmektedir. Özelleştirme süreci ve Gürcistan ın son dönemde imzaladığı ekonomik anlaşmaların da etkisi ile sanayi sektörüne doğrudan yabancı yatırım girişi gözlenmektedir. Gürcistan İstatistik Kurumu nun açıklamasına göre, Birleşik Arap Emirlikleri 306 milyon dolarla ilk sırada bunu167 milyon dolarla Amerika Birleşik Devletleri ve 164 buçuk milyon dolarlık yatırımla Türkiye izlemektedir. Gürcistan ın Karadeniz de Batum ve Poti olmak üzere iki limanı mevcuttur. Bakü-Supsa petrol boru hattı bu iki limandan sevkiyat yapılmak üzere petrol taşımak amacıyla inşa edilmiştir. Gürcistan aynı zamanda Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ve Bakü-Tiflis-Erzurum (Güney Kafkas) doğal gaz hattı ile önemli bir enerji geçiş ülkesi olma rolünü pekiştirmiştir. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattında devam eden inşaat faaliyetlerinin ülke ekonomisine olumlu etkileri nedeni ile son yıllarda güçlü büyüme eğilimi gözlenmiştir. Kaynak: IMF, OECD 10

11 Gürcistan ın Dünya Ekonomisindeki Konumu Gürcistan Milyar USD lik GSYİH si ile dünyada en büyük yüz yirmi birinci ekonomisine sahiptir. Kaynak: IMF, CIA, OECD GSYİH Sıralaması (Mio USD)* 2011 *Satın alma paritesine göre DS ÜLKELER GSYİH 6 Almanya Rusya Türkiye İran Suudi Arabistan Mısır Yunanistan Ukrayna Romanya Birleşik Arap Emirlikleri Kazakistan Fas Beyaz Rusya Irak Suriye Tunus Bulgaristan Azerbaycan Libya Hırvatistan Lübnan Litvanya Türkmenistan Ürdün Arnavutluk Kıbrıs Gürcistan Makedonya Kosova CIA The World Fact Book BMD Hedef Pazarlar içerisinde ekonomik büyüklük açısından en büyük 26. ülke konumundadır 11

12 GSYİH deki Gelişim Reel GSYH büyümesi 2008 yılında % 2,1 seviyesine gerilemiştir. Bu durum Rusya ile yaşanan savaş sonrası Gürcistan ekonomisi %3,9 küçülmüştür. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattında devam eden inşaat faaliyetlerinin ülke ekonomisine olumlu etkileri nedeni ile son yıllarda güçlü büyüme eğilimi gözlenmiştir. GSYİH deki Artış Hızı Kaynak: IMF 12

13 Kişi Başı Milli Gelirde Gelişim Ülkede artmakta olan gelir ve yaşam standartları, kayıt dışı ekonominin resmi ekonomiye aktarımı ve turizm faaliyetleri kapsamında yol, otel, restoranların inşaat ve hizmetleri gösterilmektedir. Kişi Başı Milli Gelir - USD (Satın Alma Paritesi) Kaynak: CIA World Factbook 13

14 Kişi Başı Milli Gelirde Dünyadaki Konumu Gürcistan 2011 yılında 5,050 USD lik kişi başı milli gelir ile Hedef Pazarlarda 3. grup arasındadır Kişi Başı GSYİH (Satın alma paritesine göre-bin $) Kaynak: CIA Factbook 14

15 Enflasyon döneminde yıllık enflasyon %10 lar seviyesine kadar çıkmıştır. Söz konusu enflasyon özellikle gıda ve petrol fiyatlarındaki artış ile birlikte GSYİH daki istikrarlı büyümeden kaynaklanmaktadır. Global krizle birlikte talebin de düşmesiyle enflasyon oranlarında dramatik bir düşüş yaşanmıştır. Son yıllarda Gürcistan ekonomisinin canlanmasıyla beraber enflasyonda büyük artışlar görülmektedir. Enflasyondaki Gelişim Kaynak: OECD 15

16 Tüketici Fiyatlarında Gelişim Gürcistan yılları arasında tüketici fiyat endeksinde hedef pazarlar arasında yükseliş gösteren ülkeler arasındadır. Tüketici Fiyat Endeksi: 2000=100% Tüketicilerin ortalama harcama alışkanlıklarına göre Gürcistan; Dünya genelinde 55.; hedef pazarlar içerisinde 8. en pahalı ülke konumundadır. Kaynak: 16

17 Para Biriminin Gücü USD/GEL USD nin Lari Karşısındaki Gücü Rusya ile olan Osetya çatışması öncesinde Gürcistan ın ulusal para birimi Lari, 2003 yılından itibaren istikrarlı bir şekilde nominal ve reel olarak Dolar karsısında değer kazanmıştır. Bunun temel sebepleri arasında Euro nun Dolar karsısında güçlenmesi ve AB nin Gürcistan ın önemli bir ticaret ortağı olması yer almaktadır. Bununla birlikte son yıllarda ülkeye gelen doğrudan yatırımlar, dış yardımlar ve ülke dışında yasayan Gürcülerin gönderdiği dövizler Lari nin değerini korumasına katkıda bulunmuştur. Kaynak: IMF; exchangerates 17

18 Sektörel Dağılım GSYIH nın Sektörel Dağılımı 2011 İşgücünün Sektörel Dağılımı-2011 Özellikle Gül Devrimi nden sonra belli başlı şirketlerin özelleştirilmesiyle canlanan sınai sektör, yolsuzluğa karsı başlatılan savaştan da olumlu etkilenmiştir ile 2007 yılları arasında imalat sanayi yıllık % 17 lik ve enerji üretim sektörü de yıllık % 8 lik bir büyüme oranı yakalamıştır. İmalat sanayindeki bu büyüme özellikle metal, çimento ve gübreye olan dış talep ve ayrıca işlenmiş gıda, meşrubat, yapı malzemeleri ve keresteye olan iç talepteki artışa bağlanmaktadır. Kaynak: CIA World Factbook 18

19 Dış Ticaret Gürcistan ın ihracatını olumlu yönde etkileyen faktörlerden birisi de Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyeliğidir yılı Temmuz ayında DTÖ ye kabul edilen Gürcistan, Kırgızistan, Letonya ve Estonya nın ardından DTÖ üyeliğine alınan dördüncü eski Sovyet cumhuriyetidir. Dış Ticaret Dengesi 2011 (Milyon USD) İthalat İhracat İthalatta %14,2 paya sahip olan Türkiye, Gürcistan ın en önemli ticari partneri olan Rusya ile rekabet etmektedir. Diğer önemli partnerler ise Azerbaycan ve Ukrayna dır yılında Gürcistan ın 101 ülke ile olumsuz ticari dengesi kayıtlara geçmiştir. Fakat 2009 yılında olumlu ticari denge 30 ticaret ortağı ülkesi ile sağlandı. Kaynak: The Economist 19

20 Doğrudan Yabancı Yatırım 2011 yılında Gürcistan, Hedef Pazarlar arasında en çok yabancı yatırımı kendine çeken 25. ülke olmuştur Kaynak: Worldbank 20

21 Türkiye Gürcistan Ticari İlişkiler-1 Yükselen ticaret hacmine ve buna ilaveten iki ülke arasında önemli tutarda sınır ticareti bulunmasına rağmen iki ülke arasındaki ticaret imkânları bugüne kadar yeterince değerlendirilememiştir. Bunun başlıca sebebi iki ülkeyi birbirine bağlayan altyapıdaki eksiklikler, gelişmemiş bankacılık ilişkileri ve mevzuat boşluklarıdır. Öte yandan, yapılan kamuoyu araştırmaları, Türk mallarının Gürcistan da çok olumlu bir imaja sahip olmadıklarını göstermektedir. Türkiye Gürcistan Dış Ticaret Verileri (Milyon USD) İthalat İhracat Türkiye nin Gürcistan a 2009 yılı ihracatında plastik ve plastikten mamul eşyalar, elektrikli elektriksiz makine ve cihazlar, demir çelik eşyalar, ağaç ve ağaçtan mamul eşyalar, alüminyum ve alüminyum eşyalar, motorlu kara taşıtları; demir ve çelik gibi ürün grupları en önemli yere sahip olmuştur. Kaynak: TUIK 2000 yılında ihracatımızda 36 ıncı sırada yer alan Gürcistan, 2007 yılında 33 üncü sıraya 2009 yılında ise 31 inci sıraya, 2011 yılında 27 inci sıraya yükselmiştir. İthalatımızda ise 2000 yılında 46 ıncı sırada iken 2007 yılında 57 inci sıraya gerilemiş, 2009 yılında 56 ıncı sıraya yükselmiş, 2011 yılında 62 inci sıraya gerilemiştir. 21

22 Türkiye Gürcistan Ticari İlişkiler-2 Gürcistan ın Türkiye den İthal Ettiği Ürünler Gürcistan ın Türkiye ye İhraç Ettiği Ürünler Türkiye nin Gürcistan a yaptığı ihracatta Halılar ve Yer Kaplamaları %0,6, Örülmemiş Giyim Eşyası %0,5, Örme Giyim eşyası %0,4,Pamuk %0,34, Ayakkabı %0,33 pay almaktadır. 22 Kaynak: TUIK

23 Gürcistan Bankacılık Sektörüne Bakış 1995 yılında sayısı 247 yi bulan bankalar 2006 yılı sonu itibarıyla Gürcistan Merkez Bankası gözetimindeki 17 ana bankaya indirgenmiştir. 6 büyük banka toplam mevduatların %90 ına sahiptir. Sektör halen verimlilik sorunu yaşamakla birlikte son yıllarda artan yabancı yatırımlarla gelişmeye devam etmektedir basından 2009 a dek sadece yabancı yatırımla finanse edilen 4 yeni banka açılmıştır: Azerbaycan Gürcistan Uluslararası Bankası, Gürcistan HSBC Bankası, Halk Bankası (Kazakistan sermayeli) ve KOR Standart Bankası (Suudi Arabistan sermayeli.) Bankacılık sektörünün zayıf kalmasının en önemli sebebi kayıt dışı ekonominin yüksek düzeydeki varlığıdır. Kayıt dışı ekonominin işlemlerinin nakit olarak yürütülmesi bankacılığın gelişimini engellemektedir. Gürcistan Menkul Kıymetler Borsası, 2000 yılında faaliyete başlamıştır. Son derece küçük ve likit olmayan bir borsadır. Gürcistan Merkez Bankası verilerine göre, Gürcistan Bankacılık Sektörü nün 2010 yılında 156,3 milyon GEL olan net karı, 2011 yılında 323 milyon GEL e yükselmiştir. Ülkenin bankacılık sektörü 2009 yılında 65 milyon GEL zarar etmişti. 23

24 Bankacılık Sektörünün Gelişimi (%) Özel Sektöre Verilmiş Yurtiçi Kredilerin GSYİH deki Payı Kaynak: Worldbank 24

25 Bankacılık Sektörünün Gelişimi Yatırım için bankalardan finansman talep eden firmalar (%) Kaynak: Worldbank 25

26 İçerik 1-Ülke Profili ve Makro Ekonomik Bakış 2-Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapı 3-Perakende Pazarı ve Rekabet 4-Emlak 5-Dış Ticaret 6-İnsan Kaynakları Uygulamaları 7-Ürün Yönetimi ve Pazarlama 8-Finansal Yapı ve Dinamikleri

27 Nüfus Yapısı Gürcistan hedef pazarlar arasında en fazla nüfusa sahip 22. ülkedir. Nüfus (Milyon Kişi 2011) 27 Kaynak: CIA Factbook

28 Nüfus Yapısı 1989 yılında gerçekleştirilen nüfus sayımından bugüne kadar, 5,5 milyon olan ülke nüfusu yaklaşık %20 oranında düşüş göstermiştir. Nüfustaki bu ciddi düşüş düşen doğum oranı, büyük çaptaki göç ve ülkeden kopan bölgelerdeki (Abhazya ve Güney Osetya) nüfusun sayılamamasından kaynaklanmaktadır. Doğum oranının düşmesine ve büyük çaplı göçe, sivil savaş nedeni ile yaşanan sıkıntılar ve ülke ekonomisindeki kötüye gidiş neden olmuştur. Nüfus Yapısı Kadın Erkek Toplam Nüfus Cinsiyet Dağılımı Yaş Dağılımı Kaynak: CIA Index 28

29 Nüfus Yapısındaki Gelişim Doğum Oranı doğum / kişi Ölüm Oranı 9.92 ölüm / kişi Göç Oranı göç / kişi Şehirleşme %53 Şehirleşme Büyüme Oranı %-0.4 Ortalama Yaşam Süresi Erkek Kadın yıl 73.8 yıl yıl Kaynak: CIA Factbook 29

30 Kişisel Özellikler Kaynak: CIA Factbook 30

31 Şehirleşme-1 Ülke genelinde şehirleşme hedef pazarlar arasında son sıralarda yer almaktadır. Kaynak:CIA Factbook 31

32 Şehirleşme-2 Nüfus Sayısına Göre En Büyük 10 Şehir Tbilisi 1,066,100 Kutaisi 186,300 Batumi 121,806 Rustavi 116,384 Zugdidi 75,550 Gori 49,500 Poti 47,150 Akhaltsikhe 46,134 Sukhumi 43,700 Samtredia 29,700 Kaynak:World Gazetteer 32

33 İşgücü Gürcistan hedef pazarlar arasında en fazla 19. iş gücüne sahip ülke olmakla beraber çalışan kesimin toplam nüfusa oranı yaklaşık 2/5 dir. İşgücü sayısı (Milyon Kişi 2011) Kaynak: CIA Factbook 33

34 GSYİH nin İşgücüne Paylaşımı Gürcistan hedef pazarlar arasında yaklaşık 16,700 USD lik çalışan başına düşen GSYİH ile orta grup içerisindedir. Çalışan Başına Düşen GSYİH (Satın alma paritesine göre Bin USD)-2011 Kaynak: CIA Factbook 34

35 İşsizlik Gürcistanda krizin de etkisi ile 2011 yılı sonu itibariyle işsizlik % 16,7ye ulaşmıştır. Resmi verilere göre, Gürcistan Dünya'da işsizliğin en fazla olduğu 155 inci ülke. Kaliteli iş gücü yetiştirme potansiyeli olan Gürcistan da işsizlik oranı göreceli olarak yüksek bir düzeyde seyretmektedir. Hükümet, rüşvetçiliği önlemek ve becerikli iş gücünü kaybetmemek için kamudaki ücretleri özel sektördekiyle aynı çizgiye getirmeye çalışmış ve reel ücretlerde 2004 yılında %18,1 artış olmuştur. İstatistiki göstergelere göre göç eden nüfusun büyük çoğunluğu çalışma yaşında olup, bu kişilerin çok büyük bölümü meslek sahibi ya da yüksek eğitim görmüş kişilerdir. Çalışma yaşındaki nüfusun ülkeden göçü doğum oranlarının düşmesine de neden olmuştur. Ancak Rusya da yaşamakta olan yaklaşık Gürcü, Rusya nın 2001 yılında uygulamaya başladığı ve ülkede kalmayı zorlaştıran yeni vize rejimi nedeni ile ülkeye geri dönmeye başlamıştır. İşsizlik genç nüfus içerisinde daha yüksek olduğu gözlemlenmektedir. Özellikle yaş arası genç kadın nüfusta görülen işsizlik oranı %36 seviyesindedir. Ülke genelinde fakirlik seviyesi %31 civarındadır. Satın alma gücü paritesine göre 12 aylık bir çalışan ücreti 279 USD seviyesindedir. Kaynak: WorldBank, CIA Factboook 35

36 Sosyo Ekonomik Gruplar Gürcistan sosyo ekonomik grupları yılları arasında incelendiğinde en zengin %20lik kesimdeki 0,6% puanlık yükselme karşısında diğer tüm gruplarda düşüş gözlemlenmektedir. Sosyo Ekonomik Grupların %20 lik Dilimlere Göre Kırılımı 100% En Zengin 5.%20 lik Dilim 4.%20 lik Dilim 3.%20 lik Dilim 2.%20 lik Dilim En Fakir 1.%20 lik Dilim 36 Kaynak: Worldbank

37 İçerik 1-Ülke Profili ve Makro Ekonomik Bakış 2-Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapı 3-Perakende Pazarı ve Rekabet 4-Emlak 5-Dış Ticaret 6-İnsan Kaynakları Uygulamaları 7-Ürün Yönetimi ve Pazarlama 8-Finansal Yapı ve Dinamikleri

38 Perakende Pazarına Genel Bakış Hazır giyim ve ayakkabı perakende sektörü yılları arasında istikrarlı büyüme gösterirken, 2008 sonunda yaşanan krizin etkisiyle hızlı bir küçülme yaşamıştır. Gürcistan Hazır Giyim ve Ayyakabı Perakende Pazarı (Milyon GEL) Perakende pazarının 2008 değerlerine tekrar 2013 yılında gelmesi beklenmektedir. Kaynak: Euromonitor 38

39 Tüketim Eğilimi (%) Hanehalkı Tüketim Gelişimi-Tiflis Yıllık Ortalama Kişibaşı Harcama Dağılımı-Kasım 2009 USD Hazır Giyim 239 Ayakkabı 170 Kişisel Elektronik Eşya 136 Kitap Dergi 49 Tatil ve Gezi 230 Hanehalkı tüketim dağılımında döneminde gıda, hazır giyim ve dayanıklı tüketim malları tüm harcamalar içerisinde payını düşürmüştür. Kişibaşı harcamalarda hazır giyim ve ayakkabıya yıllık 409 USD harcanırken, yapılan araştırmada katılımcıların sadece %11-17 si daha fazla harcama yaptığını belirtmiştir. Kaynak: GFK 39

40 Tüketici Eğilimi Hazır Giyim Ayakkabı Spor Giyim 1. Tiflis te tüketicilerin %56 sı yıl içerisinde birden fazla hazır giyim alışverişi yapmaktadır. 2. %21 i her ay en az bir hazır giyim alımı yapıyor yaş arası tüketicilerin %5i her hafta; %34 i her ay; % 54 i yıl içerisinde birden çok kere alışveriş yapmaktadır. 1. Tiflis te tüketicilerin %68 î yıl içerisinde birden fazla ayakkabı alışverişi yapmaktadır. 2. Sadece %20 si yıl içerisinde sadece bir kere ayakkabı alışverişi yaptığını belirtmiştir. 3. Ayakkabı alışverişinde gözlemlenen trendler: yaş ve cinsiyetten bağımsız gelir durumuna paralel 1. Tiflis te tüketicilerin %33 ü son 2 yıl içerisinde spor giyim veya eşyası almadığını belirtmiştir. 2. %32 yılda bir kere bu segmentte alışveriş yaparken; %24 ü yıl içerisinde birden fazla alışveriş yapmaktadır. Kaynak: GFK-Kasım

41 İçerik 1-Ülke Profili ve Makro Ekonomik Bakış 2-Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapı 3-Perakende Pazarı ve Rekabet 4-Emlak 5-Dış Ticaret 6-İnsan Kaynakları Uygulamaları 7-Ürün Yönetimi ve Pazarlama 8-Bilgi Teknolojileri Uygulamaları 9-Finansal Yapı ve Sektöre Özel Fırsatlar

42 Genel AVM ve cadde mağazacılığı bölge ülkelere kıyasla az gelişmiş ve yetersiz. Perakende hacminin %60 sından fazlasının Tiflis şehrinden yaratıldığı tahmin edilmektedir. Alışveriş merkezi ve caddelerin en yoğun olduğu şehir Tiflisdir. Tüketiciler alışveriş merkezleri ve caddeleri alışveriş için eşit ağırlıkta değerlendirmektedir. Tiflis te kiralanabilir alan 2009 sonu itibariyle 60,000m2 den azdır. Önümüzdeki dönemde AVM perakendeciliğin daha da ön plana çıkması beklenmektedir. 42

43 AVM lere Tüketicilerin Bakışı Tüketicilerin 1/3 AVM lere sadece gıda alışverişi için gelmektedir. Hazır giyim ve ayakkabı alımı için AVM lerin tercih oranı %28 dir. Genç nesil AVM leri çok daha yoğun ziyaret etmektedir. Genç neslin AVM leri ana tercih sebebi hazır giyim ve ayakkabı alışverişiyken, yaş arası tüketiciler öncelikli olarak gıda alışverişi için tercih etmektedir. Yüksek gelir düzeyindeki tüketicilerin AVM leri daha yoğun ziyaret ettiği gözlemlenmektedir. Düşük gelir düzeyine sahip tüketicilerin %44 ü AVM ziyareti yapmamaktadır. Kaynak: GFK-Kasım

44 AVM lere Tüketicilerin Bakışı (%) En iyi AVM ler - Tiflis Kidobani ve Goodwill AVM ler arasında tüketicilerin nezninde yoğun olarak hatırlanıp ve en iyi alışveriş merkezi olarak değerlendirilmektedir. Tüketicilerin yoğun olarak alışveriş yaptığı iki AVM sırasıyla Kidobani ve Goodwill dir. Kaynak: GFK-Kasım

45 AVM lere Tüketicilerin Bakışı-2 (%) Tüketicilerin AVM den Bekledikleri Kaynak: GFK-Kasım

46 Cadde Mağazacılığı Son 3 Ay İçerisinde Nerden Alışveriş Yaptınız? En Yoğun Nerden Alışveriş Yapıyorsunuz? (%) (%) Son 3 ay içerisinde tüketicilerin %41 i en az bir kere en iyi caddelerden birinde alışveriş yapmıştır. Ulaşılabilirlik ve marka karması seçimdeki en önemli iki kriterdir. 46 Kaynak: GFK-Kasım 2009

47 Ticari Koşullar Caddelerde klasik kira sözleşmeleri 1-3 yıl arası değişmektedir. M² kira bedelleri USD arasında değişiklik göstermektedir. Rustaveli Meydanı USD/m² Pekini (Gamsakhurdia) ve Chavchavadze Caddesi USD/m² Agmashenebeli USD/m² AVM lerde kira değerleri bulunduğu kat ve talep edilen m² göre farklılık göstermektedir. Pixel USD/m² Kidobani USD/m² Georgian Trade Center USD/m²; çok katlı mağazalarda USD/m² Megaline USD/m² Kaynak: DTZ Research 47

48 İçerik 1-Ülke Profili ve Makro Ekonomik Bakış 2-Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapı 3-Perakende Pazarı ve Rekabet 4-Emlak 5-Dış Ticaret 6-İnsan Kaynakları Uygulamaları 7-Ürün Yönetimi ve Pazarlama 8-Finansal Yapı ve Dinamikleri

49 Gürcistan da İthalat Rejimleri Ülkenin iç pazarının küçük ölçekli olması ve ekonomik problemler nedeniyle daha açık ve liberal bir dış ticaret rejime yönelmiştir Gürcistan Gümrük İthalat Rejimi kapsamında ithal edilecek eşyanın belirlenen gümrük vergilerinin ödenmesi, ayrıca, ilgili mevzuatta yer alması durumunda ülke ve/veya uluslararası standartlara uygun olduğunun ibraz edilmesi gerekmektedir yılı Nisan ayında Gürcistan da yürürlüğe giren yeni gümrük prosedürü ile gümrükleme aşamasındaki işlemler oldukça basitleştirilmiştir. Bu çerçevede, daha önce gümrükleme işlemleri sırasında alınan harç kaldırılmıştır. Hükümet, ithalatta uygulanan gümrük vergilerinin aşamalı olarak sıfıra indirilmesini planlamaktadır. Ancak, bu konuda özellikle tarım sektörünün hassasiyeti üzerinde yoğunlaşan bir muhalefet de bulunmaktadır Özel şahıslar gümrük beyannamesini Gürcüce, Rusça veya İngilizce olarak doldurabilmektedirler. Gümrük Vergisi (malın cinsine göre %0 dan %12 ye kadar) ve KDV %18. 49

50 İthalat Esnasında Uygulanan Vergiler Gümrük Vergisi: Genel: Oranla %12 Katma Değer Vergisi: Genel: %18 Kaynak: DTM 50

51 Gürcistan da Dış Ticaret Süreçlerinin Değerlendirilmesi Dünya Bankası tarafından 183 ülke için yapılan bir araştırmada; Gürcistan dış ticaret süreçlerinde hedef pazarlar içerisinde yüksek performans gösteren ülkeler arasındadır. Dış Ticaret Süreçlerinin Değerlendirilmesi (1: En iyi) Kaynak: Dünya Bankası 51

52 Gümrük Mevzuatında Yaşanmış Süreçler İthalat esnasında ürünlerin gümrükten çekilme süreci(gün) İthalatçı firmaların Gümrük ve Vergi Mevzuatını Ana Sorun Görmesi (%) Gümrükten ürün çekilme süreci bölgesel ortalamanın üzerinde olup dünya geneli ile paralellik göstermektedir. Mevzuata göre 13 gün içerisinde çekilmesi gerekiyor. İthalat rejimlerinin gevşetilmesiyle 2010 yılı içerisinde süreçler dünya ve bölge ülkelere göre daha sıkıntısız olduğu değerlendirilmektedir. Kaynak: Enterprise Survey; IFC 52

53 İthalat Lisansı İthalat Lisansı Almak İçin Geçen Süre (gün) İthalatçı lisansı alabilmek için harcanan süre dünya ortalamasının altındadır. Kaynak: Enterprise Survey; IFC 53

54 Gürcistan daki Resmi Kurumlar ve Dernekler T.C Tiflis Büyükelçiliği Prospekt David Agmashenebeli No: Tiflis Tel: Faks: T.C Tiflis Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 35 Chavchavadze Ave. Tiflis Tel: +995 (32) Faks: +995 (32) T.C Tiflis Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği Prospekt Davıd Agmashenebeli No: 61, Tiflis Tel: Fax: Ekonomi Bakanlığı Adres: 4,9 Aplrili St , Tbilisi Tel: / Faks: / Ticaret ve Dış İlişkiler Bakanlığı Yabancı Yatırımlar Bölümü 42 Kazbegi St , Tiflis Tel: Faks: Maliye Bakanlığı 70 I. Abashidze St , Tiflis Tel: / / Faks: Kaynak: DTM 54

55 Gürcistan daki Resmi Kurumlar ve Dernekler Tarım ve Gıda Bakanlığı 41 Kosova St. Tiflis Tel Dış İşleri Bakanlığı 4 Chitadze St , Tiflis Tel: Faks: Sanayi Bakanlığı 28 K. Gamsakhurdia ave , Tiflis Devlet Mülk İdaresi Bakanlığı 64 I. Chavchavadze ave , Tiflis Tel: Faks: / Ulaştırma Bakanlığı 12 Kazbeki St , Tiflis Tel: Faks: Petrol Bakanlığı 10 Lermontov St , Tiflis Tel: Faks: Haberleşme ve Posta Bakanlığı 2, 9 April St , Tiflis Kaynak: DTM 55

56 Gürcistan daki Resmi Kurumlar ve Dernekler Gürcistan Milli Bankası Leonidze Str. 3/ , Tiflis Tel Faks: Gürcistan Gümrük İdaresi 4, Abzianidze Ave , Tiflis Tel: / Faks: Gürcistan Yatırım Merkezi 16, Zandukeli Str , Tiflis Tel: / Faks: Devlet İstatistik Dairesi K. Gamsakhurdia Ave. 4, , Tiflis Tel: / Faks: / Gürcistan Sanayi ve Ticaret Odası 11, Chavchavadze Ave , Tiflis Tel: Faks: Gürcistan Ekonomisini Canlandırma Uluslararası Birliği 10a, Chovelidze Str. Tiflis Tel: Kaynak: DTM 56

57 İçerik 1-Ülke Profili ve Makro Ekonomik Bakış 2-Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapı 3-Perakende Pazarı ve Rekabet 4-Emlak 5-Dış Ticaret 6-İnsan Kaynakları Uygulamaları 7-Ürün Yönetimi ve Pazarlama 8-Finansal Yapı ve Dinamikleri

58 İş Gücü Profili 1. Ülke genelinde perakendeciliğin az gelişmiş olmasından dolayı kaliteli işgücü sıkıntısı çekilmektedir 2. Şirkete ve markaya bağlılık düşük 3. Yabancı bir şirkette ve markada çalışabilme özellikleri diğer ülkelere göre daha düşük 4. Part-time çalışma isteği ortalama seviyesinde Kaynak: PwC, Dünya Bankası 58

59 Haftalık Azami Çalışma Süresi Haftalık Azami Çalışma Süresi (saat) Kaynak: 2008 Country Reports on Human Rights Practices 59

60 Yıllık Brüt Asgari Ücret Yıllık brüt asgari ücret seviyesi en düşük olan ülke Gürcistandır. Yıllık Brüt Asgari Ücret ($) Kaynak: 2008 Country Reports on Human Rights Practices 60

61 İnsan Kaynakları Kriterleri İnsan Kaynakları Kriterleri Gürcistan Doğu Avrupa & Afrika OECD İşe Alım Süreci Zorluk Endeksi Çalışma Saatlerindeki Katılık Endeksi İş Akdi Fesih Süreci Zorluk Endeksi İstihdam Katılık Endeksi İşten Çıkarma Maliyeti En Yüksek: 1 En Düşük : 100 Kaynak: Doing Business; Dünya Bankası 61

62 İçerik 1-Ülke Profili ve Makro Ekonomik Bakış 2-Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapı 3-Perakende Pazarı ve Rekabet 4-Emlak 5-Dış Ticaret 6-İnsan Kaynakları Uygulamaları 7-Ürün Yönetimi ve Pazarlama 8-Finansal Yapı ve Dinamikleri

63 Tüketici Dinamikleri Tüketiciler özellikle kriz dönemlerinde ucuz ve markasız ürünlere hızlı bir geçiş yapmaktadır. İkinci el ürünler orta ve düşük gelire sahip segmentte kriz zamanda tercih edilmektedir yaş tüketiciler markalı ürünlere daha fazla ilgili. Markalı markasız ürün ayırımında ana kriter tüketicinin gelir düzeyi. Marka bağlılığı genel olarak düşük. Kaynak: DTZ Research 63

64 Ürün Tedarik Sürecinde Zorluklar ve Maliyetlendirme Gümrük süreci bölge ülkelere kıyasla daha esnek olarak değerlendirilebilir. Maliyetlendirme Yasal yollarla yapılan gümrük işlemlerinde ürün bedelinin %15-%40 ı perakendeci için taşıma maliyeti olarak ortaya çıkmaktadır. Süre Gümrük süreci perakendecilerin sezon açılış süreçlerini etkileyebilecek seviyede değildir. Kaynak: DTZ Research, PwC, Worldbank 64

65 İletişim Mecralarına Yapılan Harcamalar İletişim mecralarına yapılan harcamalar her yıl ciddi bir büyüme göstermektedir. 130 milyon USD lik pazarın %82 sine televizyon mecrası hakimdir. İnternet pazarlama aracı olarak uzun vadede marka oluşumuna büyük katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Televizyonun iletişim bütçeleri içerisindeki payında önümüzdeki dönemde düşüş beklenmektedir. İletişim Mecralarının Payı-2009 En Çok İzlenen TV Kanalları 1. Imedi TV 2. Rustavi 2 3. Music Box Kaynak: Tibilisi Times 65

66 İçerik 1-Ülke Profili ve Makro Ekonomik Bakış 2-Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapı 3-Perakende Pazarı ve Rekabet 4-Emlak 5-Dış Ticaret 6-İnsan Kaynakları Uygulamaları 7-Ürün Yönetimi ve Pazarlama 8-Finansal Yapı ve Dinamikleri