Elin Aynasında Yeni Türk Dış Politikası - I

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Elin Aynasında Yeni Türk Dış Politikası - I"

Transkript

1 DÜBAM Elin Aynasında Yeni Türk Dış Politikası - I Hazırlayan: Ertuğrul Aydın DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI - DÜBAM 1

2 Genel Yayın Yönetmeni Akif Emre Genel Yayın Koordinatörü Ertuğrul Aydın Mart 2011 DÜBAM Yayınları Küresel İletişim Merkezi Barbaros Bulvarı, Balmumcu / Beşiktaş Tel: (0212)

3 İçindekiler Mumyalar ve Ortadoğu ya yeni modeller - Pepe Escobar... 5 İran la müzakerelerde Türkiye nin rolü - George Friedman Washington Türkiye yi yanlış okuyor - Michael Goldfarb Türkiye-Arap ekonomik ve askeri işbirliği nereye kadar ileri gidebilir? - Aram Nergizyan Pax Ottomana? Türkiye nin yeni dış politikasının karma başarısı - Hugh Pope Türkiye, Araplara parlak bir geleceğin yolunu gösterebilir mi? - Marco Vicenzino Türkiye ye kara çalanların tarihi körlüğü - Aliza Marcus Yeni kurallar: ABD, faal ve bağımsız bir Türkiye ye muhtaç - Thomas P.M. Barnett Türkiye bunu başında fes olmadan yapıyor - Michael C. Desch Türkiye kavşakta - Couloumbis,Ahlstrom & Weaver Türkiye: Modernleşmenin doğası I -Aleхander Sotnichenko Yeni Türkiye-Rusya ekseni - Eric Walberg Türkiye ve Japonya dönüm noktasında - Michael Auslin Çin Hava Kuvvetleri Türkiye ye niçin gitti? -Gavin M. Greenwood Ankara ve Brüksel karşı karşıya - Amani Maged

4 Sunuş 2008 den 2011 Mart ayına kadar Türk dış politikası hakkında Dünya Bülteni nin tercüme ettiği dış basında ve elektronik medyada yayınlanmış 54 makale ve 2 röportajı arşivlik değerinden dolayı tarihi sırasına göre üç bölümlük bir dosya olarak ilgilisine sunuyoruz. Sadece arşivlik değerinden dolayı mı? İster dost isterse düşman olsun, ayna tutanların önemini takdir ettiğimiz için de. Faydalanmasını bilenler için. DÜBAM 4

5 Mumyalar ve Ortadoğu ya yeni modeller - Pepe Escobar Mısır da Luksor daki bir yeraltı tapınağında üç mumya bulundu. Tercüme edilen hiyerogliflerde mumyaların Medeniyetler Çatışması, Tarihin Sonu ve İslamofobi oldukları tespit edildi. Mumyalanmadan evvel 20. Yüzyılın ikinci on yılına kadar Batı bölgelerine hâkim olmuşlardı. İşin bu kısmı halledildi. Ortadoğu, onlar olmaksızın, yeni bir şekilde anlaşılması gereken yepyeni bir dünya. Evvelce can çekişen istikrar ülkesi Mısır, ki Washington da her kim olursa olsun can ciğer kuzu sarması olmuştur, Ortadoğu nun yeni Büyük Oyunu na savruldu. Soru şu: Mısırın ve Ocak-Şubat aylarında sarsıcı, şiddet dışı gösteriler için sokaklara dökülen milyonlarca Mısırlıların kaderi ne olacak? Söylemesi zor tabi zira gölge oyunu bir kural; ve kuralın gerçeklerini ayırt etmek zor. Siyasetin onlarca yıl ordu anlamına geldiği bir ülkede demokrasiye geçişi güya koordine eden kilit şahsiyetin Firavun Hüsnü Mübarek in atadığı Yüksek Askeri Konsey üyesi Mareşal Muhammed Hüseyin Tantavi olduğunu kaydedelim. Halk baskısı hiç değilse Tantavi nin askeri cuntasını geçiş dönemi başbakanı olarak Tahrir Meydanı dostu eski ulaştırma bakanı Essam Şeref i atamaya mecbur etti. Unutmayın, Mübarek döneminin nefret edilen olağanüstü hal kanunları Mısır daki ayaklanmayı teşvik eden unsurlardan biridir halen yürürlükte ve ülke aydınları, siyasi partiler, sendikalar ve medya, hepsi de bir karşı devrimden korkuyorlar. Aynı zamanda, fırsatçıların Tahrir Meydanı devrimini ele geçirmeyeceklerinde veya isim değişikliğine gidemeyeceklerinde ısrar ediyorlar. Ülkedeki psikolojik Korku Duvarı çöktüğünde Liberalizm, sekülerizm ve İslamcılık arasında bölünme çözüldüğünden dolayı hukukçular, doktorlar, tekstil işçileri yani sivil toplum yelpazesi bir hususta mutabık: Bir teokrasiye veya askeri diktatörlüğe razı olmayacaklar. Tam demokrasi istiyorlar. Bunun zımnen ifade ettiği şeylerin Batılı diplomatik çevreleri titretmesine şaşırmayın. Seçilmiş sivil bir hükümete karşı az da olsa hesap veren bir Mısır ordusu İsrail in Gazzeli Filistinlileri kuşatmasına veya CIA nin terör zanlılarını Mısır hapishanelerine atmasına yahut da İsrail- Filistin barış süreci denilen ucube maskaralığa körü körüne iştirak etmeyecektir. Ayrıca, halledilmesi gereken pek çok sıkıcı mesele var. Mesela Eylül seçimlerine doğru Ordu yönetiminde ilerleyen geçiş süreci, ekonomik göstergeleri nasıl etkileyecek? Mısır ın ithalat faturası 2009 yılında 56 milyar dolar iken ihracatı sadece 29 milyar dolardı. Turizm, dış yardım ve borçlanma yoluyla aradaki boşluk kapandı. Ayaklanma, turizmi bunalıma soktu ve gelecek aylarda kimin, ne tür borç ve yardım vereceğini bilen yok. Bu arada, ülke, halkı yarı aç yarı tok da olsa beslemek için 2011 yılında en az 10 milyon ton (eğer fiyatlar yükselmeye devam etmezse 3,3 milyar dolarlık) tahıl ithal etmek zorunda. Mübarek in bayağı mirâsının küçük bir parçasıdır bu; günde 2 dolardan daha az bir gelirle yaşayan 40 milyon Mısırlının yani nüfusun yarısının da içinde bulunduğu bu mirâstan bir gecede kurtulunmaz. Ortadoğu ve Kuzey Afrika daki (kısaltması: ORKA) barışçıl devrimlerin silindir gibi üzerinden geçtiği Washington ve yaşlanan Avrupa Kalesi, korku dolu ve kafa bulanıklığı içerisinde debeleniyor. Ortadoğu yu açıklamak için onlarca senedir kullanılagelen kültürel şablonların nasıl olup da kayıplara karışmayı başardığını Kuzey 5

6 Afrika daki toz duman durulduktan sonra bile anlayacakları şüphelidir Büyük Arap Devrimi yle ilgili en sevdiğim sözler Tunuslu Sarhan Duib e aittir: Bu devrimler, Bush un Arap dünyasını şiddet kullanarak demokratikleştirme niyetine bir cevaptır. Kiralık veya satılık modeller TESEV yedi Arap ülkesi ve İran da yapılmış bir kamuoyu araştırmasının sonuçlarını 3 Şubat ta açıkladı. Katılımcıların yüzde 66 sı Ortadoğu için ideal model olarak İran ı değil Türkiye yi görüyor. Le Monde dan Financial Times a kadar medya kalabalığı hemfikir şimdi. Neticede Türkiye câmi ve devlet ayrımının hüküm sürdüğü, çoğunluğu Müslüman bir ülke, işleyen bir demokrasidir. Oxford daki yıldız âlim Tarık Ramazan, Müslüman Kardeşlerin kurucusu Hasan el Benna nın torunudur, Türk tarzını bir ilham kaynağı olarak gördüğünü söyledi. Türk Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Şubat ayı sonlarında yeni Türkiye nin emellerini güç bela gizleyen aşırı bir tevazûyla, ülkesinin Ortadoğu için bir model olmak istemediğinde ısrar edip ama ilham kaynağı olabiliriz diyerek Tarık Ramazan a katıldı. Mısırlı Marksist ekonomist Samir Amin gelişmekte olan dünyada saygı duyulan bir isimdir Türklerin, Mısırlıların ve diğerlerinin ümidi her ne olursa olsun, Mısır ın kaderi hakkında Washington ın başka bir fikri olduğundan şüphelendiğini söyledi. Samir Amin, Washington ın Türk modeli değil Pakistan modeli yani İslami iktidar ve askeri diktatörlük karması bir model istediğine inanıyor. Amin, Mısır halkı artık iyice politize olduğundan dolayı bu modelin tutmayacağına kani. 6 Türkiye de 1950 lerde başlayan gerçek demokratikleşme süreci, uzun bir yol olduğunu ispatladı. Ama dönemsel askeri darbelere ve Türk ordusunun devam eden siyasi gücüne rağmen, seçimler serbestçe yapılmayı sürdürdü. Şu an iktidarda olan Adalet ve Kalkınma Partisi 2001 yılı Ağustos ayında Müslüman Kardeşlerinkine benzer daha muhafazakâr İslamcı bir grup olan Refah Partisi nin eski üyelerince kuruldu. AK Parti yumuşadıkça, İslamcıların iş dünyası ve Avrupa Birliği yanlısı kanadı merkez siyasetçilerle karıştı ve en nihayet 2002 de iktidara geldi lerden beri gücü elinde bulunduran ordunun ve İstanbul merkezli geleneksel laik seçkinlerin boğucu elleri işte ancak bundan sonra yavaşça gevşetilmeye başlandı. AK Parti, 1924 te Mustafa Kemal Atatürk ün getirdiği laik sistemi parçalama rüyası görmedi. Atatürk ün yerleştirdiği medeni hukuk İsviçre den alınmıştı. Ülke ağırlıklı olarak Müslüman ama halkı Humeyni İran ı gibi dinin kılavuzluk ettiği bir sistemden hazzetmeyecektir. AK Parti, Avrupa daki 1950 sonrası Hıristiyan Demokratların muadili olarak görülmelidir dinamik, iş-ticaret odaklı, dini kökenli muhafazakârlar. Mısır da, Müslüman Kardeşlerin ılımlı kanadı ile AK Parti arasında pek çok benzerlikler var ve ilham için AK Partiye bakmaktadırlar. Yeni Mısır da, en nihayet meşru bir siyasi parti olacaklar ve çoğu uzman, yeni dönemin ilk seçimlerinde yüzde arası oy alacaklarına inanıyor. Her yol Tahrir e çıkar Türk eleştirmenler genelde Batı yönelimli teknik ve idâri bir kasttır İslam ve demokrasinin örtüştüğü modelin başarılı bir pazarlama dalaveresi olduğu, daha kötüsü,

7 Rusya nın Ortadoğulu versiyonu olduğu suçlamasını yapıyorlar. Her şeyden evvel ordu, devletin laik vasfının garantörü olarak perde gerisinde orantısız bir güç kullanmaktadır. Ülkedeki Kürt azınlık ise (Hıristiyanlara ve Kürtlere daha fazla haklar veren anayasa değişikliklerine Eylül 2010 da yapılan referandumda evet dediler ama) sisteme gerçekte entegre edilmiş değillerdir da Nobel Edebiyat Ödülü alan Orhan Pamuk, muhteşem Osmanlı geçmişi olan Türkiye nin hiçbir dünya gücü tarafından sömürgeleştirilemediğini, dolayısıyla da Ortadoğu ve Kuzey Afrika nın büyük bir kısmında Batıyı yüceltmenin veya Batıyı taklit etmenin Frantz Fanon veya Edward Said in tanımladığı küçümseyici çağrışımlarının bulunmadığını kaydediyor de Türkiye nin askerden arındırılmış demokrasi yolu ile Mısır ın genç göstericilerinin ve yeni doğan siyasi partilerinin önündeki yol arasında büyük farklılıklar var. Türkiye deki kilit aktörler iş dünyasındaki İslamcılar, muhafazakârlar, yeni-liberaller ve sağcı ulusçulardır. Mısır da ise İşçi yanlısı İslamcılar, solcular, liberaller ve sol ulusalcılardır. Tahrir Meydanı devrimi esasen iki gençlik grubu tarafından başlatıldı: 6 Nisan Gençlik Hareketi (grevlerde işçilerle dayanışma içine girmişlerdir) ve Hepimiz Halid Saidiz (polisin gaddarlığına karşı seferber etmiştir). Daha sonra Müslüman Kardeşler eylemcileri ve çok önemlidir örgütlü emek, IMF nin yapısal ayarlamalar zehrinden çok çekmiş işçi (ve işsiz) kitleler de onlara katıldı (Bir IMF heyeti Nisan 2010 da Kahire yi ziyaret etmiş ve Mübarek in kaydettiği ilerlemeleri övmüştü). Tahrir Meydanı ndaki devrim, gayet anlaşılabilir bir şekilde gerekli tüm bağlantıları kurmuştur. Acınası derecede düşük ücretleri, kitlesel işsizliği ve - Mübarek in ahbap çavuşlarının (aynı zamanda müesses askeri nizâmın) kendilerini zenginleştirmelerine fırsat veren bir - yoksullaşmayı birbirine bağlayarak meselenin özüne varmıştır. Er ya da geç kağıtlar açıldığında, ordunun ekonomiyi bu şekilde ve bu denli denetim altında tutuyor olması kaçınılmaz olarak gündeme gelecektir; mesela orduya ait şirketler su, zeytin yağı, çimento, inşaat, otelcilik sektöründe ve petrol sanayisinde voliyi vurmaya devam ediyor; Nil Deltası nda ve Kızıl Deniz de büyük arazi parçaları - rejimin istikrarını garanti altına alan hediyeler - yine ordunun elindedir. Batı daki kilit sektörlerin Mısır da güvenli bir Türk modeli için bastırmalarında şaşılacak bir yön yoktur. Ancak ülkedeki sefâlete bakınca, genç göstericilerin ve onlara destek veren işçi sınıfının Türk tarzı neoliberal, İslamo-demokratik sistem ihtimaliyle yatıştırılmaları bile olası değil. Bu solcu/islamcı koalisyonu işçi dostu, bağımsız, bihhakın egemen bir demokrasi uğruna çarpışmaktadır. Bu yeni bağımsız manzaranın mevcut statüsko adına nasıl da sarsıcı olabileceğini görmek için Seyfül İslam ın satın aldığı gibi London School of Economics ten doktora almaya ihtiyaç yoktur. Ayna, ayna söyle bana Yanlış anlamayın: Tahrir Meydanı ndaki eylemciler Türk sistemini Mısır da üretmeyi istesinler veya istemesinler, Türkiye Mısır da ve Arap dünyasında müthiş popüler bir ülkedir. George W. Bush un Irak ı işgal için Türk topraklarını kullanma talebini geri çevirerek bağımsızlıklarını tesis ettiklerinden dolayı ülkenin 2003 yılından beri yükselişte olan bölgesel liderliğini pekiştirmek için Ankara siyasetçilerine mükemmel bir tablo sunmaktadır. İsrail komandolarının Özgür Gazze Filosu fiyaskosunda öldürdüğü dokuz kurbandan sekizi Türk çıktığında bu 7

8 popülarite daha da arttı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan kanlı katliamdan dolayı İsrail i şiddetle kınadığı anda artık Gazze Kralı ydı. Mübarek, 2011 cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmayacağını ilan ederek Tahrir Meydanı gösterilerine karşılık verdiğinde Başkan Obama pek bir şey söylemedi; İngiltere eski başbakanı Tony Blair Mısır ı aceleyle seçime koşturmama yönünde zorladı. Erdoğan a gelince, El Cezire deki canlı yayında tüm İslam dünyasının gözü önünde Mübarek e cumhurbaşkanlığından çekilmesini âdeta emretti. Washington, gönülsüzce ve karmakarışık şekilde de olsa, Mübarek in sağlam savunucuları İsrail ve S. Arabistan ın yanında, tarihin yanlış tarafında oyalanırken, bölge siyasetinin akıllıca bir değerlendirmesini yapan Erdoğan kendi kaderlerini çizmek isteyen Mısırlıları desteklemeyi tercih etti. Ve amorti etti. Mesele Amerika nın Türkiye yi kaybetme meselesi değildir; bazı eleştirmenlerin itham ettiği gibi Erdoğan yeni-osmanlı halifesi (o da ne demekse) olma rüyası görüyor da değildir. Burada anlaşılması gereken, yeni bir Türk kavramıdır: Stratejik derinlik. Bunun için bir kitabın kapağını çevirmemiz lazım: Stratejik Derinlik: Türkiye nin Uluslararası Konumu yılında İstanbul da yayınlanan kitabı şu an Dışişleri Bakanı olan Ahmet Davutoğlu Marmara Üniversitesi uluslararası ilişkiler bölümünde hocalık yaptığı zamanda kaleme almıştı. Davutoğlu bu kitapta artık iyice yaklaşan bir geleceğe bakmış ve Türkiye yi eşmerkezli üç halkanın merkezine yerleştirmişti: 1) Balkanlar, Karadeniz havzası ve Kafkaslar; 2) Ortadoğu ve Doğu Akdeniz; 3) Basra Körfezi, Afrika ve Orta Asya. Türkiye nin gelecekteki nüfuz alanlarının en az sekiz tane olduğuna henüz 2001 yılında bile inanıyordu: Balkanlar, Karadeniz, Kafkaslar, Hazar, Orta Asya, Basra Körfezi, Ortadoğu ve Akdeniz. Türkiye bugün kilit bir oyuncu ve bu bölgelerin büyük bir çoğunluğunda halklar gözünü gerçekten de Türkiye ye çevirmiş bir haldeler. Ankara nın Ortadoğu da dikkate alınacak bir güç olacağına kâni olan Davutoğlu için fekalâde bir andır bu. Yeterince basit ifade ettiği üzere burası bizim evimizdir. Türkiye nin stratejik derinlik fikrini alın ve 2011 Büyük Arap Devrimiyle birleştirin; Erdoğan ın sadece Türk modelini Mısır ın hatta Ortadoğu nun modeli yapmaya değil aynı zamanda bölge ve Batı arasında müstakbel aracı olarak Mısır ı sahne gerisine atmaya niçin teşebbüs ettiğini anlayacaksınız. Erdoğan ve Davutoğlu nun bu yönde ilerledikleri kendilerini Suriye ve İsrail arasında aracı olarak yerleştirmeye çalışmalarından ve İran a yönelik karmaşık bir siyasi, diplomatik ve ekonomik açılım başlatmalarından bellidir. Tarihi ironilerden bahsedersek, İran ın köktenci liderleri kendilerine derin bir husûmet besleyen Mısır rejiminin yok olup gitmesini izlerken, İran ın Yeşil Hareketi protesto gösterileriyle Tahran ı aniden sarmaya başladı - tam da Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ün ülkeyi ziyareti sırasında. Gösterilere (Tahran standartlarına göre) kadife eldivenle muamele edildi zira molla diktatörlüğü, Arap kitle hareketleri için bir numaralı ilham kaynağı olma hususunda kendisini Türk müttefiki karşısında kaybedebileceği bir rekabette buldu. Java: Kahvenizin yanında Demokrasi ister misiniz? Şayet Mısırlılar demokrasinin tesisi hakkında ders çıkarmak istiyorsa, Türkiye hiç de tek ilham kaynağı değildir. Örneğin, Latin Amerika ya bakabilirler. Güney 8

9 Amerika 500 yıldır ilk kez tam demokratik. Soğuk savaş döneminde Mısır da olduğu gibi Latin Amerika da da diktatörler ve askeri düzen hâkimdi. Mesela Brezilya da askeri diktatörlüğü geride bırakan yavaş, tedrici ve güvenli siyasi açılım uygulamada bir on yıl aldı. Yani sabır gerekir. Aynı şey bir başka model için de geçerlidir: Endonezya. 32 yıl iktidar süren Amerika destekli yaşlı bir diktatör, Şuharto, Kahire ye yaptığı ziyaretten döndükten sadece birkaç gün sonra istifa etti. Endonezya o vakitler 2011 in Mısır ına benziyordu: Batı dostu, ağırlıklı olarak müslüman, solcu entelektüelleri ve siyasi İslam ı ezmiş mega-yolsuz bir askeri diktatörün fakirleştirdiği ve ondan yaka silken bir ulus. Aradan geçen 13 yıl sonra, Endonezya bugün dünyanın üçüncü büyük demokrasisi ve Güneydoğu Asya nın en özgürü; seküler bir hükümeti, hızla büyüyen bir ekonomisi var ve ordusu siyaset dışında duruyor. Hâlâ canlı anılarım var; 1998 Mayıs ında bir gün başkent Jakarta kelimenin tam anlamıyla yanıyorken, yükselen duman sütunlarında öfke patlaması yaşanırken bisiklete biniyordum. Washington o vakitler müdahale etmemişti; Çin veya ASEAN ın 10 üyesi de. Endonezyalılar kendi başlarının çaresine baktılar. Geçiş süreci daha önce büyük ölçüde gözardı edilen anayasayı takip etti. (Mısır da ise anayasanın referandumla değiştirilmesi gerekiyor.) Doğru, Endonezyalılar bir süre Şuharto nun kendi elleriyle seçtiği başkan yardımcısı B.J.Habib ile birlikte yaşamak zorunda kaldılar (Mübarek in kendi elleriyle seçtiği İşkence Şeyhi meymenetsiz Ömer Süleyman ın tam aksine cana yakındı o.) Seçim çalışmaları, seçim kanunlarının değiştirilmesi, meclisteki atanmış vekillerden kurtulmak bir yılı aldı. İlk başkanlık seçiminin yapılması için altı yıl geçmesi gerekti. Ve evet, yolsuzluk halen büyük bir sorun; zenginlik ve hak (bazılarının da dediği gibi, benzer şey ABD için de geçerlidir) konusunda daha kırk fırın ekmek yemek lazım. Ama bugün hukukun üstünlüğü hâkimdir. Bir İslam devletinin hiç şansı olmadı. Bugün Endonezyalıların sadece yüzde 25 i oylarını İslamcı partilere veriyor; Müslüman Kardeşlerin ideolojisinden olan ama resmi olarak gayri Müslimlere de açık tutulan Refah ve Adalet Partisi, Başkan Yudhoyono nun kabinesindeki 37 sandalyeden sadece dördünü elinde bulunduruyor ve 2014 yılında yapılacak seçimlerde oyların yüzde 10 nundan fazlasını da ummuyor. Endonezyalılar ABD ye yakın duruyor ve Washington, Çin e karşı ağırlık olması için Endonezya ya kur yapıyorsa da, Brezilya büyük bir popülaritesi olan Lula da Silva döneminde daha bağımsız bir yol tutturdu (Latin Amerika nın büyük bir kesimi için de doğrudur bu). Bu süreç yaklaşık 10 yıl aldı ve gelecekteki tarihçiler tarafından Berlin Duvarı nın yıkılışı kadar önemli görülebilecek bir olaydır. 1989, Doğu Avrupa da, küresel pazara erişmek isteyen insanların ayaklanma zinciri olarak görülebilir kısmen de olsa. Büyük Arap Devrimine gelince, o daha ziyâde aynı pazarın diktatörlüğüne karşı bir ayaklanmadır. Tunus tan Bahreyn e kadar tüm göstericiler sosyal katılım, yeni daha iyi sosyal ve ekonomik sözleşmeler lehine yola düştüler. Latin Amerika da bu sarsıcı ayaklanmalara müthiş bir sempatiyle ve biz yaptık, şimdi de onlar yapıyor hissiyle bakılmasına şaşmamalıdır. Gelecek elbette ki bilinmiyor fakat on veya yirmi yıl sonra Mısırlıların ve diğer Arap halkların Türk modeline veya Brezilya yahut Endonezya modeline değil de yepyeni bir yola koyulduklarını söyleyebiliriz. Gelecek, 9

10 Kahire den Tunus a, Bingazi den Manama ya, Cezayir den (Allah ın izniyle) Suud hanedanı sonrası bir Arabistan a kadar, yeni bir siyasi kültürün icâdına ve yerli ve ümit o ki, yeni ve şaşırtıcı şekillerde demokratik yeni ekonomik sözleşmelere gebe olabilir. Bu bizi tekrar Türkiye ye getiriyor. İslam ın yepyeni, bugünden hiç kimsenin bir ipucuna bile sahip olmadığı, Avrupa daki din ve siyaset ayrımına benzeyecek şeyin yapıtaşı olması pekâla mümkündür ruhuyla, bir Arap Banksy [Banksy, duvar resimleriyle ünlü bir sanatçıdır] bile resmedebiliriz. Boydan boya Arap başkentlerine nakşediyor: İktidarda Muhayyile 18 Mart 2011 Kaynak: Tomdispatch Dünya Bülteni için çeviren: M. Alpaslan Balcı 10

11 İran la müzakerelerde Türkiye nin rolü - George Friedman P5+1 in İran la müzakereleri Ocak ta başlayacak. Diplomasi dünyasının anlaşılmaz jargonuna âşina olmayanlar için söyleyelim: BM Güvenlik Konseyi nin beş daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya) artı Almanya arasındaki müzakerelere P5+1 deniliyor. Bu altı ülke, bir ülkeyle, İran la müzakere yapıyor olacak. Toplantılar bir diğer ülkenin, Türkiye nin himâyesinde İstanbul da gerçekleşecek. Türkiye aracılık yapmayacağını sadece toplantıya ev sahipliği yapacağını söyledi. Bu rolde kalmak Türkiye için zor olacaktır. İranlılar, beş ülkenin (ABD, Çin, Japonya, Rusya ve G. Kore) kendisine diplomatik emsalleri gibi muamele etmeleri için nükleer programını bir çerçeveye dönüştüren Kuzey Kore den görüp öğrendiler. Sovyetlerin çöküşünden ve Çin in kendisini uluslararası ticarete vermesinden beri rejim bekasını dert edinen Kuzey Kore nin ciddi bir güç gibi muamele görmesi onun nezdinde esaslı bir diplomatik vuruştur. Bunu sırf nükleer silah geliştirme tehdidi başarmıştır. Biraz geriye çekilir ve Kuzey Kore ekonomisinin Üçüncü Dünya ülkeleri arasındaki en sefil ekonomilerden biri olduğunu, nükleer yeteneklerinin ispatlanmamış olduğunu göz önüne alırsanız, beş büyük güçle müzakere için ikna edilen taraf olması (sık sık reddetmesi ve sonra tatlı dil dökerek ikna edilmesi) tam bir kazanımdır. İran bir fırsatı kullanıyor İranlılar da benzer bir mevki edindiler. Müzakerecilerin en zayıfı olmalarına nazaran, dünyanın en güçlü altı ülkesiyle masaya oturmalarını ve Kuzey Koreliler gibi sık sık tatlı dil dökülen taraf olmalarını sağlayacak bir dinamik yarattılar. Diğerlerinin de açık rızasıyla yedinci bir ülke, Türkiye, kendisini iki taraf arasında kolaylaştırıcı ve belki de aracı olarak yerleştirdi: Bir yanda ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya, diğer yanda İran. Bu öyle bir dizi ki tekrarlamaktan kendimi alamıyorum. Kuzey Kore ye askeri bakımdan hiç kimse bir şey yapmıyor çünkü menzili Seul olan topçusuyla bile bir tehditten çok bir nüans meselesidir (sabit topçu bataryaları Amerikan hava gücü için mükemmel hedeflerdir). Müzakereler ve yer yer yapılan yardımlar sorunu çözüyor. İran ın durumu ise çok daha önemli ve potansiyel nükleer silahların da ötesine geçiyor. Eğer ABD bölgeden çekilse, İran, nükleer silahı olsun olmasın, Basra Körfezi ndeki en kuvvetli konvansiyonel silah gücü olur. ABD nin bu yılın sonuna kadar Irak tan çekilmesinin resmi zaruret olmasına bakınca, İran kayda değer ölçüde daha da kuvvetlenmiş oluyor. Kuzey Kore nin amacı rejim bekasıdır. Bunun ötesinde bir amacı yok. İran ın emelleri arasında rejim bekası var ama ötesi de var. Doğrusu, rejime karşı bazı tehditler varsa onlar da dışarından değil İran içerisinden gelmektedir ve hiçbiri de rejim değişikliğine yol açacak denli güçlü değiller. Dolayısıyla İran, gücünü korumaktan ziyade onu pekiştirme istikametindedir. Tarihi bir fırsatla karşı karşıya ve bir kara savaşına bulaşmadan onu kullanmak istiyor. Irak taki Amerikan askeri varlığının azalması ilk adımdır. Irak taki Amerikan gücü azalırken, İran ın gücü artıyor. Muktada Sadr geçen hafta İran dan Irak a döndü. Sadr, Irak taki İran yanlısı, Amerikan karşıtı güçlü bir milis grubunun ideriydi ve Amerikan 11

12 kuvvetlerinden gördüğü ağır baskı yüzünden dört yıl evvel Irak tan ayrılmıştı. Dönme kararı sırf ona ait değil. Aynı zamanda bir İran kararıdır bu ve zamanlaması mükemmeldir. İran yanlısı Nuri el Maliki başbakanlığında şu an hükmi bağımsızlığı olan bir Irak hükümeti var ve Amerikan askerleri çekilmek üzere iken Sadr ın ileri sürülmesi, ABD nin direncinin, Irak taki mütefiklerinin ise güvenlerinin azaldığı bir sırada Irak hükümeti üzerindeki İran baskısını artırmaktadır. ABD nin seçenekleri ABD şu an can alıcı bir seçimle yüz yüze gelmiştir. Irak taki kuvvetlerini çekmeyi sürdürürse, Irak bir İran uydusuna dönüşecektir. Şiiler arasında bile İran karşıtı olanlar var elbette ama İran ın örtülü yetenekleri ve açık nüfuzu, yanı sıra sınırdaki askeri mevcudiyeti, Irak ın direnç kabiliyetini köreltecektir. Eğer Irak, İran ın müttefiki veya uydusu haline gelirse, Irak-S. Arabistan ve Irak-Kuveyt sınırları da İran sınırlarına dönecek. Bölgede, ABD nin İran a karşı direnme iştahı olmadığı hissi hâkim olacak. Amerikalılara İranlılarla baş etmelerini söyleyen ama başarısız olan Suudiler İran la bir uzlaşmaya varmak zorunda kalacaklardır. Başka bir ifadeyle, Ortadoğu da Irak ta - en stratejik konumda olan İran, artık Ortadoğu da hâkim güç olma ve aynı zamanda Arap Yarımadasının siyasetini şekillendirme kabiliyetine sahiptir. ABD nin Irak taki kuvvetleri çekmeme veya az sayıda asker çekmekle yetinme şıkkına sahiptir elbet ama burada sembollerden değil savaştan bahsediyoruz. Çekilme sürerken, eğitim ve destekleme rolü ve İran yanlısı Milis gücüne direniş için konuşlandırılan yirmi bin asker azdır. Çeşitli milis güçler, Amerikan askerlerine, diplomatlarına ve küçük gruplar halinde ülkeye yayılmış yardım işçilerine saldırdıklarından dolayı nedâmet getirmeyeceklerdir şüphesiz. ABD yaklaşık askerle Irak ı kontrol edememişti ki İranlılar öteki yolu tercih ettikleri takdirde, yahut daha az sayıda asker, Amerika nın kayıplar vermesiyle sonuçlanacaktır. Ve bu kayıplara askeri veya siyasi bir başarı ümidi eşlik etmeyecek. Amerika nın Irak taki askeri kuvvetlerini çarpıcı biçimde artırmaya hazırlanmadığı varsayıldığında, İranlılar şu an tarihi bir fırsatla karşı karşıya. Nükleer mesele o kadar da önemli değil. İsrailliler, İranlıların nükleer silah üretmelerine üç ila beş yıl uzaklıkta olduklarını söylüyorlar şimdi de. Bu ister ABD Ulusal Güvenlik Ajansı nın isterse başka bir teknik istihbarat ajansının İran santrifujlarına yerleştirdiği bilgisayar solucanları sayesinde olsun, yahut da daha önce de dile getirdiğimiz gibi nükleer silah üretiminin gerçekten çok zor oluşu ve uzun zaman alması yüzünden olsun, İsrailliler kamuya açık baskıyı azalttılar. Baskı, Suudilerden geliyor. Stratfor un dediği ve Wikileaks in teyid ettiği üzere, ABD ye İran hakkında bir şeyler yapılmasını söyleyen Suudilerdir ve bunu sadece nükleer silahlardan dolayı değil konvansiyonel güç dengesindeki değişimden dolayı da yapıyorlar. İran, sahip olmadığı silahların imhasına kolaylıkla karşı koyabilirken, onun gerçek korkusu İran ın konvansiyonel kuvvetlerine özellikle de donanma ve zırhlı kuvvetlerine ABD nin konvansiyonel bir hava saldırısı düzenlemesidir. İran donanma kuvvetlerinin yok edilmesi çok önemlidir zira bir savaşta İran ın en güçlü karşıt hamlesi, mayınlarla, gemisavar füzelerle ve teknelerle yapılacak 12

13 intihar saldırılarıyla Hürmüz Boğazını kapatmak ve boğazdan geçen petrol akışını kesmek olacaktır. Böylesi bir kesinti, küresel ekonomik toparlanmayı allak bullak eder. İran ın gerçek nükleer seçeneği budur. İranlılar, isyan bastırmanın aksine, hava harbinde Amerika nın güçlü olduğunu biliyorlar. ABD nin uzun süreli bir hava harbinde İran ın konvansiyonel yeteneklerini yok etme kudretini ve o konvansiyonel kuvvet olmaksızın İran ın ciddi ölçüde önemsizleşeceğini yabana atmıyor. Dolayısıyla da İran masaya iki kartla geliyor. Birincisi, nükleer karta oynayarak sahip olduğu güçlü müzakere elini muhafaza etmek. İkincisi, ABD nin İran konvasiyonel kuvvetlerine hava saldırısı düzenlemesinden sakınmak. Bu tartışmada bahis masasında yatan, Arap Yarımadası nın geleceğinden daha azı değildir. İranlılar bölgeyi şekillendirmek için onu işgal etmek zorunda kalmayacaklar. Potansiyel bir İran işgalinin söz konusu olması kâfidir. Rejim bekâsı sorununu İran dan S. Arabistan a havale edecektir. Kuveyt teki Amerikan askerleri işe yarar ama ana eşitliği değiştirmeyecektir. Suudiler, Irak tan çekilmeyi ABD nin Kuveyt ten de çekilebileceği anlamına yoracaklardır. Suudilerin hissedecekleri İran la uzlaşma baskısı müthiş olacaktır zira ellerindekinin hepsini ABD ye yatırmayıp yumurtaları ayrı sepetlere koymak zorunda kalacaklar. Askerleri S. Arabistan a mevzilendirmeye gelince, değişen derecelerde riskler zira Çöl Kalkanı ve Çöl Fırtınası sırasında Amerika nın S. Arabistan daki varlığı, el Kaide nin yükselişini tetiklemişti. Dolayısıyla da seçenekler, bölgesel dengenin İran lehine dönmesini kabullenmek, ABD nin Irak tan çekilmesini durdurmak veya İran konvansiyonel kuvvetlerini yok etmeye teşebbüs etmek ve bu esnada Basra Körfezi nden petrol akışının kesilmesini önlemek arasındadır. ABD nokta-i nazarından, bu seçeneklerden hiçbiri de iştah uyandırıcı değildir. İran gücüyle birlikte yaşamak, gelecekteki tehditlere kapıyı açmak olur. Irak a iyice yerleşmek ise Afganistan a askeri kuvvet tahsisinden dolayı mümkün olmayabilir. Her hâlükarda, Irak tan çekilmeye son vermek bir tıkama kuvveti oluşturacaktır ama bu kuvvet Irak veya İran a iradesini dayatabilecek kadar büyük olmayacaktır. Müeyyideleri sürdürme veya yoğunlaştırma şıkkı da var elbet. Sorun şu ki Amerikalılar bile bu müeyyidelerde büyük gedikler açtılar ve Çinliler, Ruslar, Avrupalılar da canları istedikleri vakit memnuniyetle gedik açıyorlar. ABD İran ı abluka altına alabilirdi ama Rusya dan gelen benzin dâhil ithalatının büyük bir kısmı kuzeyden kara yolu ile geliyor ve ABD donanmasının etkin bir deniz ablukası uygulaması için Çin, Rusya ve diğer ülkelere ait ticari gemileri durdurması ve gemilere çıkması lazımdır. ABD, İran rafinerilerini bombalayabilir fakat bu yalnızca benzin ithalatına kapı aralayacaktır. Müeyyidelere genel olarak itibar etmiyorum; şimdiki müeyyideler İran ın canını acıtsa bile rejim değişikliğine zorlamayacak veya İranlıların şu an sahip oldukları türden fırsatları tepmelerine yol açmayacaktır. Kendilerini Irak ta tahkm ederek müeyyidelerin yarattığı pek çok problemi çözebilirler. Suudiler istedikleri barış için ödemeleri gereken bedeli ödeyeceklerdir. Avrupalılar tek bir şey hâriç hiçbir şey de ortak fikirde değiller: Basra Körfezi nden akan petrolün kesildiğini görmek istemiyorlar. Eğer ABD bir hava saldırısının 13

14 başarılı bir sonuç getireceğini garantileyebilse, Almanlar ve Fransızlar halka açık yerde Amerikan tektaraflılığını kınarken halka kapalı yerde destek vereceklerdir. Çinliler, bir Amerkan saldırısının kendileri için yaratacağı riskler karşısında dehşete düşüyorlar. Başka yerlerde Amerikan rekabetiyle karşılaşmamak için ABD nin Ortadoğu da bataklığa saplandığını görmekten mutlu olsalar da Ortadoğu petrolüne ihtiyaçları var. Son olarak da Ruslar yükselen enerji fiyatlarından ve ABD nin bir diğer savaşa batmasından kazanç elde edecekler. Bir askeri saldırı, Avrupalılar ve Çinliler aksine Ruslar nezdinde kabul edilebilir duruyor. Gelecek hafta masada bu kampanyaların başta vaatkâr durduğunun ama hep başarısız olduğunun farkında olan Amerikalılar; uzun vadeli bir probleme düşük riskli bir çözüm isteyen Avrupalılar ve Çinliler; Amerika nın bir kez daha müdahalesini ümit ettiği halde ve yüksek enerji fiyatlarıyla yaşamaya hazır olmasına ğmen yardımcı olur gibi görülmek isteyen Ruslar; ve konvansiyonel bir savaştan sakınmak isteyen ama İslam Cumhuriyeti nden önce de yolunu gözledikleri Basra Körfezi üzerinde hâkimiyet kurma fırsatını da tepmek istemeyen İranlılar olacak. Türklerin hissesi Ve Türkler var. Türkler, Bağdat ta istikrarlı ve kalıcı bir hükümet kurmakta başarısız olunacağını böylelikle de İran-Irak arasındaki güç dengesinin bozulacağını düşündükleri için Amerika nın Irak işgaline karşı çıktılar. Türkler, faaliyetlerini Irak üzerinden yürüten Türkiyeli Kürtlerden kaynaklı tehditlerin üstesinden gelmenin ötesine geçecek şekilde güneye sürüklenmekten kaçınmak için de çabaladılar. Aynı zamanda, Türkiye kendisini İslam dünyasının lider gücü ve İslam dünyası ve Batı özellikle de Amerika arasında köprü olarak konumlandırıyor. Türkler P5+1 ve İran arasındaki müzakereleri yönetme rolünü üstlendiler. Bilhassa ABD, Türkiye nin P5+1 in müeyyide uygulamasına denk gelen son gayreti karşısında altüst oldu. Türkler, Brezilya ile birlikte, nükleer materyallerin takasını müzakere ettiler ki takas Batı tarafından yetersiz görüldü. Gerçek şu ki Amerika, Türkiye ve Brezilya nın o vakit oynadıkları tektaraflı role hazırlıksız yakalandı. O tarihten beri nükleer korkular dibe çöktü, müeyyideler en fazla sınırlı bir başarı kaydetti; ABD nin Irak tan çekilmesine bir yıl kaldı ve muharip rolden daha yeni çekildi. ABD şimdi bir Türk rolünü memnuniyetle karşılıyor. İranlılar da. Diğerleri mesele değil şu an. Türkler şimdi bir ikilemle karşı karşıyalar. Tarafsız kalarak müzakere etmeyi istemek çok iyi tabi ama en önemli taraf masada yok: S. Arabistan. Türkiye askeri kuvvet bakımından pek bir riske girmeden İslam dünyasında hâkim bir rol oynamak istiyor. Türkiye nin problemi bu durumda ABD ve İran ı yakınlaştırmak değil Suudiler ile İranlıları yakınlaştırmaktır ve bu çok büyük bir sorundur zira işin içinde dini meseleler olduğu gibi İran ın, Suudilerin en çok karşı çıktığı şeyi istemesi de var: Bölgede hâkim güç olmak. Türkiye nin problemi, bölgedeki esaslı meseleyi yani Acemler ile Arapları bağdaştırmaktır. Nükleer mesele kolay çünkü şimdilik zaman hassasiyeti yok. Irak ın geleceği ise zaman hassasiyeti olan ve belirsizlik taşıyan bir mesele. ABD Irak tan ayrılmak istiyor ve bu durum geride İran yanlısı bir müttefik bırakıyor. İran yanlısı bir Irak, sırf varlığıyla, 14

15 S. Arabistan ın gerçekliğini değiştirmektedir. Türkiye yapıcı bir rol oynamak istiyorsa, üç ihtiyacı karşılayan bir formül bulmak zorundadır. Birincisi, Amerikan kuvvetlerinin çekilmesini kolaylaştırmaktır zira kalmayı sürdürüp kayıplar vermek bir seçenek değildir ve çok az kişinin istediği bir konvansiyonel hava harbiyle sonuçlanacaktır. İkincisi, İran ın Irak üzerindeki kontrol derecesini sınırlamak, mutlak kontrol sağlamasına izin vermeksizin İran ın Irak taki çıkarlarını garantilemek. Üçüncüsü, S. Arabistan ı, İran a verilen kontrol derecesinin Suudi çıkarlarını tehdit etmeyeceğine ikna etmek. Eğer Amerika bölgeyi terk ederse, tüm taraflara bu garantileri sağlamanın tek yolu Türk silahlı kuvvetlerinin İran nüfuzunu dengeleyerek Irak ta açık ve örtük faal bir rol oynamasıdır. Türkiye bölgede yükselen bir güç ve şimdi gücün bedeliyle yüz yüze gelmek üzeredir. Türkler İranlıların veya Suudilerin tarafını seçmeyi tercih edebilirler ama her iki strateji de uzun vadede Türk güvenliğini artırmayacaktır. Türkler İran la hava harbi istemiyorlar. Irak ta kargaşa istemiyorlar. Acemler ve Araplar arasında tercih yapmak istemiyorlar. İranlı bölgesel bir hegemon da istemiyorlar. Türklerin istemediği çok şey var. Soru şu: Ne istiyorlar? İstediklerini almak için ödemeyi göze aldıkları bedel nedir? Irak ta üstlenmeleri gereken başlıca risk, İran gücünü sınırlamak, engellemek ve Arap Yarımadası nda çok fazla ileri gittiği takdirde İran a tehdit oluşturmaktır. Bu yapılabilir fakat Türklerin son yüzyılda davrandıkları gibi değil. Gerçekler değişti. dengelendiği karmaşık ve nahoş bir süreçtir. Kendisini ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Almanya ile İran arasındaki müzakerelere ev sahibi olarak konumlandıran Türkiye nin alması gereken temel bir karar var: Ya görüşmeler için bir masa tedarik etmekle yetinir ya da görüşmeleri şekillendirir ve neticeyi garantiler. Amerikalıların öğrendiği üzere, hiç kimse onlara teşekkür etmeyecek, hiç kimse bunları yaptı diye onlar hakkında daha iyi düşünmeyecek. P5+1 görüşmelerine daha derin dahlin tek nedeni, bölgeyi istikrara kavuşturmanın ve İran-Arap dengesini korumanın Türkiye nin ulusal çıkarlarına olmasıdır. Fakat Türkiye nin iç siyasi kültürünü burkan bir kayma olacaktır. Kaçınılmaz bir kaymadır. Bugün olmazsa yarın. 13 Ocak 2011 Kaynak: Stratfor Dünya Bülteni için çeviren: Ertuğrul Aydın Bölgesel güç olmak soyut bir kavram değildir. Bir ülkenin çıkarlarına karşı uzun vadede yükselen daha büyük tehditleri engellemek amacıyla, çatışan çıkarların 15

16 Washington Türkiye yi yanlış okuyor - Michael Goldfarb Bir kelime yazacağım. İslamcı. Aklınıza ne geliyor? Şimdi de bir ifade yazacağım. Dünya nın en dinamik şehri. Aklınıza ne geliyor? Bu ikisini bir arada düşünebilir misiniz? İslamcı denilince büyük bir ihtimalle durgun, çürümüş bir ekonomisi olan, kadınların baştan ayağa siyahlarla kapandığı gayri demokratik bir yer hayal etmişsinizdir. Kederli bir yerdir ve yerici anlamda püritendir; Amerika ya ve Batıya hasımdır. Dinamizm denilince aklınıza New York, Hong Kong, Şangay, Rio ve Mumbai gibi herşeyin mübah olduğu bir kapitalizmin durgunluk döneminden sonra yeniden canlandığı yerler gelir. Brookings Enstitüsü nün yayınladığı bir son bir rapora göre dünyanın en dinamik şehri, İslamcı eski belediye başkanı nın şu an Türkiye başbakanı olduğu İstanbul dur. İkisini bir arada düşünün. Resmi Washington ın hatırı sayılır bir bölümü Erdoğan ı kelimenin en kötü manasıyla İslamcı olarak görüyor. Dışişleri Bakanlığı nın Wikileaks tarafından sızdırılan yazışmalarına göre Erdoğan, Türkiye yi Osmanlı nın ihtişamlı günlerine geri götürmek isteyen bir dışişleri bakanı dâhil sosyopatlarla çevrili bir hasım güçtür. Amerikalı bir diplomat 2009 yılında Washington a tüm bunlar, ülkenin İslam dünyasına ve dış politikasında müslüman geleneğine daha çok yoğunlaşmaya başladığı anlamına gelir mi? diye sorup kesinlikle diye cevap verdiği bir rapor göndermişti. Kuzum, diplomatlarımız hafta sonları Ankara dan uzaklaşmıyor mu? Fiilen herkes uzaklaşıyor ve İstanbul a gidiyor. İstanbul, Avrupa nın 24 saat yaşayan bir başkentidir evet Avrupa başkenti. Şehir, Avrupa Birliği nin yıllık olarak fonladığı gereksiz bir işi, Avrupa nın bölgesel şehirlerinin zengin kültürel hayatına ve gece hayatına ışık tutan bir görevi Avrupa Kültür Başkenti olarak daha yeni bitirdi. Önceki Kültür Başkentleri arasında içkicilerin cenneti Dublin, Glasgow ve Liverpool vardı deki başkent ise eğlence tutkunlarının şişelerin kapağını açmaya başladıkları Estonya nın başkenti Tallinn. İstanbul, biraz düşündüğünüzde -ki açıkçası Washington dakileri üzerinde düşünmüş değiller - pek de İslamcı olmayan bir gelenekten daha fazlasını barındırmaktadır. Şu AB fonu da nedir? Türkiye nin AB üyeliği başvurusunun reddedildiğini mi düşünmüştünüz? Çok yabancı çok İslamcı çünkü öyle mi? Hayır, üyelik müzakereleri devam ediyor, uzun ve belirli bir süreç izliyor. Son tahlilde, Türkiye nin dünyanın en zengin ekonomik birliği olan AB üyeliğine girişi AB nin GSYH sı ABD ninkinden büyüktür ikincil bir öneme sahiptir artık çünkü Avrupa ile mevcut ticari bağları muazzam düzeydedir yılına ait sayılar henüz belli değil ama Türkiye ekonomisi geçen yılın ortalarında yüzde 11 oranında büyüdü. Seneyi bu hızla kapatmayacaktır ama galiba 2010 yılında Avrasya kara parçasının Batı 16

17 ucundaki en hızlı büyüyen ekonomisine sahip olacaktır. Büyümenin büyük bir kısmı AB ile ticaretinden geliyor. Türkiye ticaretinin yüzde 44 ü AB iledir. Kesin sayıların elde olduğu 2007 yılında, AB ülkeleri Türkiye ye 16.4 milyar dolar yatırım yaptı. Bu miktarda paralar İslamcı ülkelere akmaz özellikle de çıkaracak petrolü olmayanlara. İstanbul un elinde tuttuğu statünün nedenlerinden biri de Avrupa ile ticarettir. Genç işadamları Türkiye nin en büyük şehrini ziyaret ediyor ve gece boyunca yatmayıp oynuyorlar. San Francisco benzeri denize nâzır diğer şehirler gibi Tepeleri Câmilerle taçlanmış Boğaziçi nin şehri de dinine düşkün - belki daha fazla. Resmi Washington ın Türkiye yle ilgili kör noktasını anlamak zordur. Ortadoğu daki en demokratik devlettir, dinamik ekonomisi vardır, NATO daki ikinci büyük ordudur ve ordusunu mevzilendirme konusunda diğer NATO ortaklarında olmayan bir iradesi vardır. Fakat Erdoğan iktidara geldiğinden beri Türkiye nin - anayasa değişikliklerinden bahsetmeye bile gerek yok - yaşadığı ekonomik ve sosyal dinamizm, dışişleri bakanlığından düşünce kuruluşlarına ve oped makalelere kadar göz ardı ediliyor. Türk eknomomisi büyürken bile vergilerin aşağı çekilmesi dolayısıyla American Enterprise Institute ve Heritage Foundation seminerlerinde ve Cumhuriyetçi Parti nin etkinliklerinde Erdoğan ve birlikte çalıştığı kişiler özel misafir olarak hoşça karşılanıyorlardır diye düşünmüş olabilirsiniz. Halbuki tüm tartışmaya genel çerçevesini veren haşmetli İslam kelimesidir. Bunun birazı da Gazze saldırısı nedeniyle İsrail le arasında başgösteren gerilim ve İsrail komandolarının Gazze ablukasını yarmak isteyen Türk gemisine hücum edip dokuz Türk ü öldürdüğü olay yüzündendir. İsrail in Kongre deki pek çok dostu ve dost yorumcuları İsrail saldırısını haklı kılarken İslam kelimesini tüm olumsuz çağrışımlarla birlikte kullandı. Fakat Washington daki tipler yaptıkları en iyi şeyi yaparken yüksek sesle konuşurken İsrail in Türkiye yle ticareti sessizce devam etmektedir. Yahudi devleti, İslamcı Türkiye ye insansız uçaklar dâhil savunma teçhizatı bile satmaktadır. İnsansız uçaklar öncelikle güneydoğu daki Kürt âsilere karşı kullanılmaktadır. Türkiye nin olumsuz resminin bir diğer nedeni de bu olabilir. Kürtlerin ABD Kongresi ve yorumcular çevresinde Türkler den daha çok sayıda dostu vardır. Türkiye 2003 yılında ABD ordusunun Irak ı işgali için bir alan açmaması yüzünden Washington da Erdoğan ın AK Partisine karşı halen geçmemiş bir kırgınlık var sanırım. (Üstelik Türklerin ezici çoğunluğu da meclisin bu şekilde davranmasını istemişti.) 2003 Şubat ayında büyük bir hüsran duygusu yaşayan eski askeri yetkililer ve Bush yönetimindekiler bile kabul etmelidirler ki Irak ın bazı kesimlerinde özellikle Kürt bölgesinde normal bir ekonomi görüntüsü Türkiye sayesindedir. Bir de Erdoğan hükümetinin İran ve Suriye ile ilişkileri var. Dış politikamızı şekillendiren ve yönlendirenler nezdinde fazla sıkıfıkı bir ilişkidir bu; gerçi haritayı açma zahmetine katlansalar daha anlayışlı olabilecekler. Türkiye nin Suriye ile 526 km, İran la 310 km uzunluğunda sınırı var. Washington, Ankara nın ne yapmasını istiyor? Komşularıyla konuşmamasını, onlarla ticaret yapmamasını mı? Birgün ABD ye de lazım 17

18 olabilecek diplomatik arka kapıları açık tutmamasını mı? Washington ın Türkiye yi olduğu gibi görmek yerine ona İslamcılık hakkındaki tüm Beltway korkularının özüymüş gibi bakması Amerikan çıkarları için tam bir tehlikedir. ABD nin uluslararası ticaret politikası, Türk ekonomisinin dinamizmini benimsemelidir. Türkiye, BRIC sohbetinin bir parçası olmalıdır. Evet, söz konusu olan Kürtler ve Ermeni jenositi ile yüzleşmeye isteksizlik olduğunda Türkiye de halen ciddi insan hakları meseleleri var. Fakat insan hakları, basın özgürlüğü, yönetim şeffaflığı gibi konularda zaten tüm BRIC ülkelerinin sorunları var ve bunların hiçbirisi bu ülkelerin artan ekonomik güçleri hakkında Washington ın politika tartışmalarına realpolitiğin ve ekonominin hâkim olmasını engellemiyor. Yeni Kongrenin, sağlık sistemi üzerinde yeniden savaş başlatmaya ve Amerikan ekonomisinin nasıl büyüyeceği konusunda genel bir tartışmaya kararlı olması öylesine utanç verici ki aksi takdirde, hakkıyla dinamik bir şehrin neye benzediğini ve ne hissettirdiğini öğrenebilmeleri bunu yaparken de arada iyi vakit geçirmeleri - için bir gezi düzenleyip Kongre üyelerini İstanbul a götürmeli. 10 Ocak 2011 Kaynak: Globalpost Dünya Bülteni için çeviren: M. Alpaslan Balcı 18

19 Türkiye-Arap ekonomik ve askeri işbirliği nereye kadar ileri gidebilir? - Aram Nergizyan Arap devletleriyle artan ekonomik ve güvenlik ilişkileri, Türkiye nin 2002 yılında AK Parti nin iktidara gelmesinden bu yana Arap Ortadoğusu yla yakınlaşma çabalarının tamamlayıcı hayati unsurlarıdır. Bu çabalar, kendisini bölgeye adayan ve bölgedeki artan rolünden emin bir Türkiye ye işaret eder ancak Ankara nın Araplara karşı yaklaşımı bölgesel engellerle karşı karşıyadır ve evvelce var olan egemen dış politika imtiyazlarının kısıtlamalarına mâruzdur. İktisâdi ve ticari bağlar Türkiye, Arap dünyasıyla serbest ticaret anlaşmalarına varmak için bastırdı; Suriye, Fas ve Filistin Otoritesiyle 2004 te; Tunus ve Mısır la 2005 te; Ürdün le 2009 da; Lübnan la 2010 da serbest ticaret anlaşmaları imzaladı. Lübnan la imzalanan anlaşma ülke meclisince henüz onaylanmadı iki ülke arasındaki ticarete tedricen serbestlik getirecek, Lübnan ın savunmasız tarım sektörünü koruyacak. Lübnan Ekonomi ve Ticaret bakanlığının verilerine göre Lübnan Türkiye den (çoğu petrol ürünleri ve hammadde olmak üzere) 698 milyon dolarlık ithalat ve (başta hurda demir ve hammadde olmak üzere) 206 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Suriye 2004 yılında imzaladığı anlaşmadan bu yana Türkiye ile arasındaki hassaten güçlü bağlardan yarar gördü. Husûmet ve su kaynakları üzerindeki ihtilaflarla geçen onca yıllara rağmen, Ankara yla gelişen ilişkileri Şam a daha rahat bir bölgesel rol oynama imkânı verdi. Bu ilişkiler, Amerika nın Suriye ye uyguladığı siyasi tecride karşı koymaya ve Suriye nin İran la ittifakını dengelemeye yardım etti, ki Akdeniz de İran nüfuzunu kontrol aracı olarak Türkiye nin teşvik ettiği bir temayüldür. Aynı zamanda, Lübnan ve Suriye güçlü Türk ekonomisiyle bağları geliştirme noktasında bazı çekincelerini koruyorlar. Körfez ülkelerinin aksine, Lübnan ve Suriye rantçı devletler değiller ve rekabetçi üstünlüklerinin olmayışından kaygılansalar yeridir. Suriye nin Türkiye yle ilişkilerinin gerçek değeri uluslararası tecridi kırmasında yatarken, Lübnan ın böyle bir zorunluluğu yok ve bu ilişkileri ekonomik meziyetleri bakımından değerlendirmelidir. Lübnan son on yılda mal ihracından ziyâde hizmet ihracında başarı kaydetti ve gümrük târifelerini kaldırmanın gelecekte Lübnanlı üreticiler üzerinde nasıl bir etkisinin olacağı belli değil. S. Arabistan ın liderlik ettiği Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) İran ın Akdeniz ve Körfez bölgesindeki nüfuzunu dengelemek amacıyla Türkiye nin daha iddialı bir ekonomik ve güvenlik rolü oynamasına destek vermektedir. KİK yatırımcıları Türkiye nin gayrimenkul piyasasına, bankacılık, sağlık, eğitim ve iletişim sektörüne milyarlarca dolarlık yatırım yaptılar. Türkiye deki Körfez yatırımları 2003 teki önemsemeye bile değmez bir düzeyden yükselişe geçerek 2008 de 2 milyar dolara çıktı; ticaret ise 1998 de yaklaşık 2 milyar dolarken 2009 da 8 milyar dolara tırmandı. Türkiye-KİK ticaret ve yatırımı daha yerleşik modellerle kıyaslandığında sınırlı kalmıştır. AB nin Türkiye yle ticareti 2009 itibariyle KİK ile olan ticaret hacminden tam 14 kat daha büyük ki Türkiye nin 2009 yılı toplam ticari hacminin yüzde 40 ına tekabül etmektedir. 19

20 KİK, ABD yi başlıca ticari ortak olarak tanıdığını ifade ediyor. ABD Ticaret Bakanlığı nın verilerine göre ABD nin 2009 yılında Körfez ülkelerine gerçekleştirdiği ihracat 29 milyar doları buldu (2003 e göre üç kat bir artış söz konusudur); KİK nin ABD ye ihracatı ise 29 milyar oldu. Dahası, yıllarca süren görüşmelere rağmen Türkiye ve KİK, ticaret anlaşmasına varamadılar yılında Körfez de gayrimenkul piyasalarındaki krizin ardından KİK ülkeleri, bölgesel ekonomik korumacılığa yaslandılar; mevcut durumda, Türkiye nin ucuz hammaddelerine (özellikle demir ve çeliğe) ve diğer mallara karşı koruma uyguluyorlar. Askeri ilişkiler Türkiye ve Arap dünyası arasında askeri işbirliği de arttı fakat şimdiye değin sınırlı sayıda somut sonuçlar alınmıştır. Türkiye ve Kuveyt, askeri işbirliğinin artışına hukuki bir çerçeve kazandırmak amacıyla 2009 ortasında askeri işbirliği anlaşması imzaladı. S. Arabistan ve Türkiye 2010 Mayıs ayında eğitim, bilimsel araştırma ve teknolojik gelişim başlıkları altında bir askeri işbirliği anlaşması imzaladı. S. Arabistan ve Türkiye arasındaki bir diğer işbirliği alanı, Amerikan malı yüzlerce M113 zırhlı personel taşıyıcısının FNSS adlı Türk şirketi tarafından modernizasyonunu kapsıyor. Akdeniz de, Türkiye yle artan askeri işbirliğinden Suriye de yararlandı; kuzeydeki komşusuyla 2010 sonlarında ortak askeri tatbikat düzenledi ki Suriye nin tahkim ettiği bölgesel konumuna ve stratejik derinliğine işaret eden bir araç olarak havasını attığı bir işbirliği gösterisiydi. Ürdün, 17 adet Amerikan malı F-16/AM/BM çok-amaçlı savaş uçağının yenilenmesi işini TAI adlı Türk şirketine verdi. Türkiye nin bölgedeki güvenlik rolü üzerinde özellikle de önceden yapılmış hâkim Amerikan güvenlik anlaşmalarından mütevellit kayda değer sınırlar bulunuyor. Amerika nın sağladığı sistemleri ülkelerin nasıl kullanacağı ve modernize edeceği hususundaki kısıtlamalar göstermektedir ki Türkiye nin Ürdün ve S. Arabistan a ait askeri araçları modernize etme çabaları, Washington ın onayı ve zımni muvafakatı olmaksızın mümkün olamazdı. Ankara nın Arap devletleriyle düzenlediği ortak askeri tatbikatlar da Amerika yı pek fazla rahatsız etmeyecek şekilde dikkat çekmeme siyasetine uygun ölçekte icra ediliyor; örneğin Suriye yle ortak operasyonların sınırlı bir kapsamı olmuş ve anlamlı askeri varlıklar veya seçkin birlikler seferber edilmemiştir. Türkiye nin evvelce yaptığı taahhütler ve egemen imtiyazlar da Arap dünyasındaki güvenlik rolünü artırma çabasıyla anlaşmazlık halindedir. Ankara bugün ve gelecekte milyarlarca dolarlık askeri satış anlaşmalarını göz ardı edemez ve nitekim Tel Aviv le ilişkilerine hâkim olan gerilimi yatıştırma niyetinde olduğunun işaretlerini hâlihazırda vermiştir. Ankara nın Tahran la sıcak ilişkileri, Körfez ülkelerinin İran nükleer programını ve hegemonik emellerini bölgedeki Arap ülkelerine açık bir tehdit olarak değerlendiren hâkim görüşleriyle de bağdaşmaz. Kısacası Türkiye, Ortadoğu dengesine dâhil olan en son ve belki de en önemli ilavedir fakat bölgede kesin bir mevkiyi henüz teminat altına almış değil ve gerçek gücü testten geçmedi. Arap devletleri şimdilik Türkiye yle ekonomik ve askeri ilişkilerini 20

Güncel Bilgiler. y a y ı n l a r ı

Güncel Bilgiler. y a y ı n l a r ı DÜNYA - SİYASET 2012 yılının Şubat ayında Tunus ta yapılan Suriye nin Dostları Konferansı nın ikincisi Nisan 2012 de İstanbul da yapıldı. Konferansta Esad rejimi üstündeki uluslararası baskının artırılması,

Detaylı

Devrim Öncesinde Yemen

Devrim Öncesinde Yemen Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün

Detaylı

BAŞBAKAN ERDOĞAN İRAN DA BAŞBAKAN ERDOĞAN, CUMHURBAŞKANI AHMEDİNEJAD, DİNİ LİDER HAMANE

BAŞBAKAN ERDOĞAN İRAN DA BAŞBAKAN ERDOĞAN, CUMHURBAŞKANI AHMEDİNEJAD, DİNİ LİDER HAMANE BAŞBAKAN ERDOĞAN İRAN DA BAŞBAKAN ERDOĞAN, CUMHURBAŞKANI AHMEDİNEJAD, DİNİ LİDER HAMANE Aralık 03, 2006-12:00:00 BAŞBAKAN ERDOĞAN İRAN DA BAŞBAKAN ERDOĞAN, CUMHURBAŞKANI AHMEDİNEJAD, DİNİ LİDER HAMANEY

Detaylı

Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye-Kürdistan Ekonomik ilişkileri. 02 Temmuz 2014

Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye-Kürdistan Ekonomik ilişkileri. 02 Temmuz 2014 Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye ile Kürdistan arasındaki ekonomik ilişkiler son yılların en önemli rakamlarına ulaşmış bulunuyor. Bugünlerde petrol anlaşmaları ön plana

Detaylı

TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ

TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ Dr. Tuğrul BAYKENT Baykent Bilgisayar & Danışmanlık TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ Düzenleyen: Dr.Tuğrul BAYKENT w.ekitapozeti.com 1 1. TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK KONUMU VE ÖNEMİ 2. TÜRKİYE YE YÖNELİK TEHDİTLER

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

ÜLKE RAPORLARI ÇİN HALK CUMHURİYETİ 2013. Marksist-Leninist Tek Parti Devleti Yüzölçümü 9,7 milyon km 2

ÜLKE RAPORLARI ÇİN HALK CUMHURİYETİ 2013. Marksist-Leninist Tek Parti Devleti Yüzölçümü 9,7 milyon km 2 ÜLKE RAPORLARI ÇİN HALK CUMHURİYETİ 2013 Başkent Pekin Yönetim Şekli Marksist-Leninist Tek Parti Devleti Yüzölçümü 9,7 milyon km 2 Nüfus 1,35 milyar GSYH 8,2 trilyon $ Kişi Başına Milli Gelir 9.300 $ Resmi

Detaylı

BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi

BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi 2 de Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi AK Parti İstanbul İl Kadın Kolları nda AK Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadı. 8 de YIL: 2012 SAYI

Detaylı

Bush, Suudi Kralıyla petrol fiyatı konuştu

Bush, Suudi Kralıyla petrol fiyatı konuştu Bush, Suudi Kralıyla petrol fiyatı konuştu Orta Doğu gezisinin son durağı Suudi Arabistan'da bulunan ABD Başkanı George W. Bush, Suudi Kralı Abdullah'la, yüksek petrol fiyatlarının ABD'yi nasıl etkilediği

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 ( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 Yeni Dönem Türkiye - Suudi Arabistan İlişkileri: Kapasite İnşası ( 2016, İstanbul - Riyad ) Türkiye 75 milyonluk nüfusu,

Detaylı

İslam Dünyasından Darbe Girişimine Tepkiler

İslam Dünyasından Darbe Girişimine Tepkiler İslam Dünyasından Darbe Girişimine Tepkiler Dünya üzerindeki birçok İslami kurum, kuruluş ve şahsiyetler Türkiye'de yaşanan darbe girişimi hakkında mesajlar yayımladı. 16.07.2016 / 22:09 15 Temmuz gecesi

Detaylı

ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART

ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART LÜBNAN ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART 2016 TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: LÜBNAN Yüzölçümü: 10,400 km² Yönetim Biçimi: Parlamenter Cumhuriyet Cumhurbaşkanı: General Mişel Avn (Ekim 2016) Başbakan:

Detaylı

Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara Karşı Filistin Halkının Tutumu (Anket)

Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara Karşı Filistin Halkının Tutumu (Anket) Kamuoyu Yoklaması Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara Karşı Filistin Halkının Tutumu (Anket) Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi 2017 1 Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara

Detaylı

Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek!

Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek! Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek! Cezayir'de 1990'lı yıllardaki duvar yazıları, İslamcılığın yükseldiği döneme yönelik yakın bir tanıklık niteliğinde. 10.07.2017 / 18:00 Doksanlı

Detaylı

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 GELECEK İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 SARIKONAKLAR İŞ TÜRKĠYE MERKEZİ C. BLOK ĠÇĠN D.16 BÜYÜME AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE ÖNGÖRÜLERĠ 02123528795-02123528796 2025 www.turksae.com Nüfus,

Detaylı

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Fransa Cumhurbaşkanı Macron

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Fransa Cumhurbaşkanı Macron İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Fransa Cumhurbaşkanı Macron Komple saldırı mı komplo tezgâh mı? -PARİS- İki devlet düşünün. Biri, güçlü ve etkili bazı devletler tarafından kuşatılmak istenirken, diğeri ise

Detaylı

ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016

ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.12, ARALIK 2016 ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI 30 Kasım 2016 Çarşamba günü Ortadoğu Stratejik

Detaylı

İÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE

İÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE İÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE Yazar: Dr. A. Oğuz ÇELİKKOL İSTANBUL 2015 YAYINLARI Yazar: Dr. A. Oğuz ÇELİKKOL Kapak ve Dizgi: Sertaç DURMAZ ISBN: 978-605-9963-09-1 Mecidiyeköy Yolu Caddesi (Trump Towers Yanı)

Detaylı

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem NEDEN Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem YERLi VE MiLLi BiR SiSTEM Türkiye, artık daha büyük. Dünyada söz söyleyen ülkeler arasında. Milletinin refahını artırmaya başladı. Dünyanın en büyük altyapı

Detaylı

İdris KARDAŞ Küresel Sorunlar Platformu Genel Koordinatörü

İdris KARDAŞ Küresel Sorunlar Platformu Genel Koordinatörü santralistanbul Küresel Sorunlar Platformu http://www.platformforglobalchallenges.org http://www.twitter.com/pgchallenges http://www.facebook.com/kureselsorunlarplatformu İdris KARDAŞ Küresel Sorunlar

Detaylı

AK PARTi Genel Başkanı ve Başbakan Erdoğan Bosna-Hersek te

AK PARTi Genel Başkanı ve Başbakan Erdoğan Bosna-Hersek te AK PARTi Genel Başkanı ve Başbakan Erdoğan Bosna-Hersek te Mart 25, 2008-12:00:00 AK PARTi Genel Başkanı ve Başbakan Erdoğan Bosna-Hersek te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bölücü terör örgütüne yönelik

Detaylı

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ INSTITUTE FOR STRATEGIC STUDIES S A E STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KASIM, 2003 11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ 11 EYLÜL SALDIRISI SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ FİZİKİ SONUÇ % 100 YIKIM

Detaylı

Suriye'den Mekke'ye: Suriyeli üç hacı adayının hikâyesi

Suriye'den Mekke'ye: Suriyeli üç hacı adayının hikâyesi Suriye'den Mekke'ye: Suriyeli üç hacı adayının hikâyesi Savaşın başından bu yana yedinci hac dönemi yaklaşırken hac ibadetini yerine getirmeyi çok isteyen, farklı şehirlerde yaşayan üç Suriyelinin hikayesi.

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

İhvanı Müslimin'in kısa tarihi

İhvanı Müslimin'in kısa tarihi On5yirmi5.com İhvanı Müslimin'in kısa tarihi Askeri darbeyle devrilen Muhammed Mursi'nin bir yıl önceki seçim zaferi, hareketin doğduğu ve onlarca yıl boyunca yasaklı kaldığı Mısır'da Müslüman Kardeşler

Detaylı

VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme

VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme ( 2017-2021 Türkiye - Malezya ) Türkiye; 80 milyonluk nüfusu, gelişerek

Detaylı

GÜMÜŞHANE TİCARET VE SANAYİ ODASI

GÜMÜŞHANE TİCARET VE SANAYİ ODASI (2015) GÜMÜŞHANE TİCARET VE SANAYİ ODASI İRAN ANLAŞMASININ TÜRKİYE ÜZERİNE POTANSİYEL ETKİLERİ İRAN ANLAŞMASININ TÜRKİYE ÜZERİNE POTANSİYEL ETKİLERİ İran ın nükleer programı üzerine dünya güçleri diye

Detaylı

Türkiye-Kosova Serbest Ticaret Anlaşması IV. Tur Müzakereleri. Caner ERDEM AB Uzman Yardımcısı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

Türkiye-Kosova Serbest Ticaret Anlaşması IV. Tur Müzakereleri. Caner ERDEM AB Uzman Yardımcısı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Türkiye-Kosova Serbest Ticaret Anlaşması IV. Tur Müzakereleri Caner ERDEM AB Uzman Yardımcısı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Eylül 2013 Sunum Planı STA ların Yasal Çerçevesi Türkiye nin

Detaylı

15 Ekim 2014 Genel Merkez

15 Ekim 2014 Genel Merkez ÇİN Yatırım Fırsatları Paneli 15 Ekim 2014 Genel Merkez İş Dünyamızın Saygıdeğer Mensupları, Değerli MÜSİAD üyeleri, Değerli Basın Mensupları, Toplantımıza katılımından dolayı teşekkür ediyor, Sizleri

Detaylı

Elin Aynasında Yeni Türk Dış Politikası

Elin Aynasında Yeni Türk Dış Politikası DÜBAM Elin Aynasında Yeni Türk Dış Politikası Hazırlayan: Ertuğrul Aydın DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI - DÜBAM 1 Genel Yayın Yönetmeni Akif Emre Genel Yayın Koordinatörü Ertuğrul Aydın Mart 2011 DÜBAM

Detaylı

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik

Detaylı

ALMANYA VE FRANSA NIN NÜKLEER KARARININ ARDINDAN

ALMANYA VE FRANSA NIN NÜKLEER KARARININ ARDINDAN ALMANYA VE FRANSA NIN NÜKLEER KARARININ ARDINDAN Fukuşima Nükleer Santralinde yaşanan kaza hiç şüphesiz nükleer santraller için yeni bir dönem başlattı. Bu denli büyük bir kazanın Japonya gibi güvenilirlik

Detaylı

Sayın Büyükelçiler, Değerli Kongre üyeleri, Çok değerli dostum Sayın Zügayir ve Brosh, Kıymetli basın mensupları,

Sayın Büyükelçiler, Değerli Kongre üyeleri, Çok değerli dostum Sayın Zügayir ve Brosh, Kıymetli basın mensupları, Sayın Büyükelçiler, Değerli Kongre üyeleri, Çok değerli dostum Sayın Zügayir ve Brosh, Kıymetli basın mensupları, Ankara Forumunun beşinci toplantısını yaptığımız için çok mutluyum. Toplantıya ev sahipliği

Detaylı

değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir

değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir Yalnız z ufku görmek g kafi değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir 1 Günümüz bilgi çağıdır. Bilgisiz mücadele mümkün değildir. 2 Türkiye nin Jeopolitiği ; Yani Yerinin Önemi, Gücünü, Hedeflerini

Detaylı

Trinidad ve Tobago 1990: Latin Amerika'nın ilk ve tek İslam devrimi

Trinidad ve Tobago 1990: Latin Amerika'nın ilk ve tek İslam devrimi Trinidad ve Tobago 1990: Latin Amerika'nın ilk ve tek İslam devrimi 1990 yılında Latin Amerika'nın ada ülkesinde bir grup Müslüman ülkedeki yönetimi ele geçirmek için silahlı darbe girişiminde bulunmuştu.

Detaylı

Araştırma Notu 15/179

Araştırma Notu 15/179 Araştırma Notu 15/179 27.03.2015 2014 ihracatını AB kurtardı Barış Soybilgen* Yönetici Özeti 2014 yılında Türkiye'nin ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 3,8 artarak 152 milyar dolardan 158 milyar dolara

Detaylı

Amerikan Stratejik Yazımından...

Amerikan Stratejik Yazımından... Amerikan Stratejik Yazımından... DR. IAN LESSER Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Jeopolitik Aldatma veya bağımsız bir Kürt Devletinden yana olmadığını ve NATO müttefiklerinin bağımsızlığını

Detaylı

AB-Kanada Serbest Ticaret Anlaşması Türkiye yi nasıl etkileyecek?

AB-Kanada Serbest Ticaret Anlaşması Türkiye yi nasıl etkileyecek? AB-Kanada Serbest Ticaret Anlaşması Türkiye yi nasıl etkileyecek? Anlaşma Kanada ürünlerinin Türkiye ye gümrüksüz girmesine imkan veriyor. Tersi ise mümkün değil. AB, ABD ile de benzer bir anlaşmayı müzakere

Detaylı

İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN

İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGIN SETA Abdullah YEGİN İstanbul

Detaylı

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından

Detaylı

Türkiye 1991 den sonra İsrail ile ilişkilerinde genelde İsrail in en çok sorun yaşadığı Filistin

Türkiye 1991 den sonra İsrail ile ilişkilerinde genelde İsrail in en çok sorun yaşadığı Filistin İsrail, Siyonizm denilen uluslararası Yahudileri destekleme siyasi hareketiyle yani, İkinci Dünya Savaş ında büyük bir katliamla karşı karşıya kalan Yahudilerin, Filistin de yaşayan Arapları yerlerinden

Detaylı

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ KIBRIS RUM KESİMİ ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Kıbrıs Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Akdeniz deki beş büyük adadan

Detaylı

Dünyada silahlanma artıyor, Türkiye 20'nci sırada

Dünyada silahlanma artıyor, Türkiye 20'nci sırada Dünyada silahlanma artıyor, Türkiye 20'nci sırada Bonn Uluslararası Silahsızlanma Merkezi nin 2016 Küresel Silahlanma Endeksi'ne göre askeri harcamalarda İsrail başı çekerken Türkiye 20'nci sırada. 02.12.2016

Detaylı

İkrime Sabri: Mescidi Aksa nın. Bir Karışından Bile Taviz Vermeyiz

İkrime Sabri: Mescidi Aksa nın. Bir Karışından Bile Taviz Vermeyiz İkrime Sabri: Mescidi Aksa nın Bir Karışından Bile Taviz Vermeyiz Mescidi Aksa hatibi Şeyh İkrime Sabri, Filistinlilerin Mescidi Aksa daki haklarına bağlı olduklarını, bunun bir karışından bile taviz vermeyeceklerini

Detaylı

NATO Zirvesi'nde Gündem Suriye ve Rusya

NATO Zirvesi'nde Gündem Suriye ve Rusya NATO Zirvesi'nde Gündem Suriye ve Rusya Zirveye, aralarında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Obama nın da bulunduğu 28 ülkenin devlet ve hükümet başkanı katılıyor. 09.07.2016 / 10:21 Türkiye'yi Cumhurbaşkanı

Detaylı

TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - İtalya İlişkileri: Fırsatlar ve Güçlükler ( 2014 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

İran'ın Irak'ın Kuzeyi'ndeki Oluşum ve Gelişmelere Yaklaşımı Kuzey Irak taki sözde yönetimin(!) Parlamentosu Kürtçü gruplar İran tarafından değil, ABD ve çıkar ortakları tarafından yardım görmektedirler.

Detaylı

Son 5 yıldır Orta Doğu pazarında %48 gibi bir Pazar kaybı yaşayan Türkiye, bu pazarı tekrar kazanabileceği değerlendirilmektedir.

Son 5 yıldır Orta Doğu pazarında %48 gibi bir Pazar kaybı yaşayan Türkiye, bu pazarı tekrar kazanabileceği değerlendirilmektedir. 1 12 Mart 2019 SIPRI 2018 GÜNCELLEMESİ SIPRI Mart 2019 tarihi itibari ile 2018 yılı ihracat ve ithalat verilerini güncellemiştir. Bu güncellemede dikkati çeken husus 2014-2018 döneminde Türk Savunma ve

Detaylı

Kafkasya ve Türkiye Zor Arazide Komfluluk Siyaseti

Kafkasya ve Türkiye Zor Arazide Komfluluk Siyaseti Kafkasya ve Türkiye Zor Arazide Komfluluk Siyaseti Leyla Tavflano lu Çok sıklıkla Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan a gittiğim için olsa gerek beni bu oturuma konuşmacı koydular. Oraların koşullarını

Detaylı

Yak ndo u Medyas nda Türkiye ve AB Müktesebatlar - srail örne inde

Yak ndo u Medyas nda Türkiye ve AB Müktesebatlar - srail örne inde Yak ndo u Medyas nda Türkiye ve AB Müktesebatlar - Dr. Gil Yaron Dostumun dostu, benim en iyi dostumdur - veya İsrail gözüyle Türkiye AB Geçenlerde Tel Aviv kentinin en merkezi yeri olan Rabin Meydanı

Detaylı

Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi tarafından düzenlenen Filistin Ulusal Projesi Görüşler ve Perspektifler Sempozyumu Filistin in çeşitli kesimlerinden

Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi tarafından düzenlenen Filistin Ulusal Projesi Görüşler ve Perspektifler Sempozyumu Filistin in çeşitli kesimlerinden Neler Yaptık? Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi, Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın himayesinde 15 16 Eylül 2015 tarihleri

Detaylı

Dış Ticaret Verileri Bülteni

Dış Ticaret Verileri Bülteni Milyon $ Milyon $ (Milyar $) 3 216 Kasım- 216 TÜİK dış ticaret verilerine göre ihracat 216 yılı Kasım ayında, 215 yılının aynı ayına göre %9,7 artarak 12 milyar 817 milyon dolar, ithalat %6 artarak 16

Detaylı

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı.

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı. TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİ HAFTA 2 Roma Antlaşması Avrupa Ekonomik Topluluğu AET nin kurulması I. AŞAMA AET de Gümrük Birliğine ulaşma İngiltere, Danimarka, İrlanda nın AET ye İspanya ve Portekiz in AET ye

Detaylı

Halk devriminin düşmanları: diktatör rejim ve karşıdevrimci gerici güçler

Halk devriminin düşmanları: diktatör rejim ve karşıdevrimci gerici güçler Halk devriminin düşmanları: diktatör rejim ve karşıdevrimci gerici güçler Geçtiğimiz ay Suriye de Irak Şam İslam Devleti ve diğer muhalif güçler arasında yaşanan çatışmaya ilişkin, Suriye Devrimci Sol

Detaylı

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Kıbrıs açıklarında keşfedilen doğal gaz rezervleri, adada yıllardır süregelen çatışmaya barışçıl bir çözüm getirmesi umut edilirken, tam tersi gerilimi tırmandırmıştır.

Detaylı

Körfez'in petrol zengini ülkesi: Kuveyt

Körfez'in petrol zengini ülkesi: Kuveyt Körfez'in petrol zengini ülkesi: Kuveyt Kuveyt, dünyada bilinen ham petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 10 una sahip ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliğinin (OPEC) 5. büyük petrol üreticisi konumunda.

Detaylı

DOLARLIK MAL VE HİZMET H ÜRETEN ÜLKE TARAFINDAN DOLARLIK KREDİ HACMİ SORUN YARATIYOR

DOLARLIK MAL VE HİZMET H ÜRETEN ÜLKE TARAFINDAN DOLARLIK KREDİ HACMİ SORUN YARATIYOR KÜRESEL KRİZİN N ANATOMİSİ MORTGAGE KRİZİ VE HEDGE FONLAR KRİZİ TÜREV ÜRÜNLER PİYASASINDA KIRILMA 64 TRİLYON DOLARLIK DÜNYA D EKONOMİSİNDE, NDE, 18 TRİLYON DOLARLIK MAL VE HİZMET H ONU ÜRETEN ÜLKE TARAFINDAN

Detaylı

İktisat Tarihi

İktisat Tarihi İktisat Tarihi 7.5.18 SAVAŞLAR VE EKONOMİK PERFORMANS Savaş 10 milyon askerin ölümüne, 20 milyonunun yaralanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan uzun dönemde fizik yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI MECLİS TOPLANTISI 23.07.2014 Jak ESKİNAZİ İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Seçim maratonu devam ediyor Cumhurbaşkanlığı Seçimi, ülkenin en sıcak gündemi 10 Ağustos'ta

Detaylı

Mezhepçi-siyasal İslamcı dış politikanın faturası ekonomiye AKP, MISIR I DA KAYBETTİRİYOR

Mezhepçi-siyasal İslamcı dış politikanın faturası ekonomiye AKP, MISIR I DA KAYBETTİRİYOR Umut Oran Basın Açıklaması 14.7.2013 Mezhepçi-siyasal İslamcı dış politikanın faturası ekonomiye AKP, MISIR I DA KAYBETTİRİYOR Mısır da gelinen noktanın ikili siyasal ve ekonomik ilişkilerimize nasıl yansıyacağı

Detaylı

KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1

KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1 Rapor No: 41, Mart 2011 KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1 UNDERSTANDING IRAQ THROUGH CARTOONS Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Center for Mıddle Eastern Strategıc Studıes mezhepçilik Irak

Detaylı

YAŞ ta bedelliye olumlu bakıldı

YAŞ ta bedelliye olumlu bakıldı YAŞ ta bedelliye olumlu bakıldı Aralık 05, 2014-3:06:00 Başbakan Davutoğlu, bedelli askerlik konusunun Yüksek Askeri Şura'da (YAŞ) görüşüldüğünü ve olumlu kanaatlerin ifade edildiğini söyledi. Başbakan

Detaylı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi nde düzenlenen basın toplantısında konuştu

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi nde düzenlenen basın toplantısında konuştu Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi nde düzenlenen basın toplantısında konuştu Ağustos 21, 2017-1:53:00 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'nde

Detaylı

15 Mayıs 2009 al-dimashqiyye Salonu

15 Mayıs 2009 al-dimashqiyye Salonu Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Bashar al-assad ın Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül ve Bayan Hayrünnisa Gül onuruna verilen Akşam Yemeği nde yapacakları konuşma 15 Mayıs 2009 al-dimashqiyye

Detaylı

SARACAĞIZ YARALARIMIZI

SARACAĞIZ YARALARIMIZI BİRBİRİMİZLE KONUŞARAK, DİNLEYEREK, SARACAĞIZ YARALARIMIZI 1 Tek adam rejimi kurulacak, tek adam herşey olacak, devletin tümüne hükmedecek. Bir kişi Başkan seçilecek ve o kişi hem hükümet, hem Meclis,

Detaylı

Sayın Büyükelçi, Değerli Konuklar, Kıymetli Basın Mensupları,

Sayın Büyükelçi, Değerli Konuklar, Kıymetli Basın Mensupları, Sayın Büyükelçi, Değerli Konuklar, Kıymetli Basın Mensupları, Bugün, ulusal savunmamızın güvencesi ve bölge barışı için en önemli denge ve istikrâr unsuru olan Türk Silahlı Kuvvetleri nin etkinliğini ve

Detaylı

TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Arjantin İlişkileri: Fırsatlar ve Riskler ( 2014 Buenos Aires - İstanbul ) Türkiye; 75 milyonluk

Detaylı

Türkiye ve Kitle İmha Silahları. Genel Bilgiler

Türkiye ve Kitle İmha Silahları. Genel Bilgiler Türkiye ve Kitle İmha Silahları Genel Bilgiler Nükleer Silahlar ABD nin nükleer güç tekeli 1949 a kadar sürmüştür. Bugün; Rusya, İngiltere, Fransa, Çin, İsrail, Hindistan ve Pakistan ın nükleer silahları

Detaylı

Türkiye Ekonomisi 2000 li yıllar

Türkiye Ekonomisi 2000 li yıllar Türkiye Ekonomisi 2000 li yıllar Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TÜRKİYE EKONOMİSİ DERS NOTLARI 1 1999 17 Ağustos 1999 depremi Marmara bölgesinde Üretim,

Detaylı

11-16 ŞUBAT DEMİR CEVHERİ PİYASA FİYATLARI

11-16 ŞUBAT DEMİR CEVHERİ PİYASA FİYATLARI 11-16 ŞUBAT DEMİR CEVHERİ PİYASA FİYATLARI MADEN DERECE MENŞEİ CFR(USD/MT) DEMİR %65 TÜRKİYE 152-154 DEMİR %60/59 TÜRKİYE 131-133 DEMİR %55/54 TÜRKİYE 112-114 11-16 ŞUBAT CEVHERİ PİYASA FİYATLARI MADEN

Detaylı

2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk ayında ise halı

Detaylı

KOSTA RİKA ÜLKE RAPORU

KOSTA RİKA ÜLKE RAPORU KOSTA RİKA ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ 1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı :Kosta Rika Cumhuriyeti Başkenti :San Jose Kuruluş Tarihi :15 Eylül 1821 Nüfusu :4 milyon 814 bin Yüzölçümü :51.100 km2

Detaylı

TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Fransa İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen ekonomisi

Detaylı

ABD İLE YAPTIĞIN GİZLİ ANLAŞMAYI AÇIKLA -(TAMAMI) Çarşamba, 03 Temmuz :11 - Son Güncelleme Perşembe, 04 Temmuz :10

ABD İLE YAPTIĞIN GİZLİ ANLAŞMAYI AÇIKLA -(TAMAMI) Çarşamba, 03 Temmuz :11 - Son Güncelleme Perşembe, 04 Temmuz :10 Gül, ABD ile hizmet sözleşmesi yapmıştır İşçi Partisi Genel Başkanvekili Hasan Basri Özbey, dün Ankara da bir basın toplantısı düzenledi ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ü ABD ile yaptığı gizli anlaşmayı

Detaylı

2000 li Yıllar / 6 Türkiye de Dış Politika İbrahim KALIN Arter Reklam 978-605-5952-27-3 Ağustos-2011 Ömür Matbaacılık Meydan Yayıncılık-2011

2000 li Yıllar / 6 Türkiye de Dış Politika İbrahim KALIN Arter Reklam 978-605-5952-27-3 Ağustos-2011 Ömür Matbaacılık Meydan Yayıncılık-2011 Seri/Sıra No 2000 li Yıllar / 6 Kitabın Adı Türkiye de Dış Politika Editör İbrahim KALIN Yayın Hazırlık Arter Reklam ISBN 978-605-5952-27-3 BBaskı Tarihi Ağustos-2011 Ofset Baskı ve Mücellit Ömür Matbaacılık

Detaylı

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ HAKKINDA HER ŞEY KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ KONUŞMASI

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ HAKKINDA HER ŞEY KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ KONUŞMASI TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ HAKKINDA HER ŞEY KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ KONUŞMASI 7 Ocak 2015 İstanbul, Sabancı Center Sayın Konuklar, Değerli Basın Mensupları,

Detaylı

SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ,

SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, Araştırma grubumuza destek amacıyla 2000-2015 seneleri arasındaki konuları içeren bir ARŞİV DVD si çıkardık. Bu ARŞİV ve VİDEO DVD lerini aldığınız takdirde daha önce takip edemediğiniz

Detaylı

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü

Detaylı

Araştırma Notu 12/126

Araştırma Notu 12/126 Araştırma Notu 12/126 10.02.2012 Arap Baharı ve Avrupa Borç Krizi İhracatı Teğet Geçti Barış Soybilgen* Yönetici Özeti Orta Doğu nun önemi artmaya devam ediyor 2011 yılında Türkiye nin ihracatı 2010 yılına

Detaylı

1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN

1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN i 1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ Ömer Faruk GÖRÇÜN ii Yayın No : 2005 Politika Dizisi: 1 1. Bası Ağustos 2008 - İSTANBUL ISBN 978-975 - 295-901 - 9 Copyright Bu kitabın bu basısı

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu: Gezi Parkından dünyaya yansıyan ses daha fazla özgürlük, daha fazla demokrasi sesidir. Tarih : 15.06.2013 Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu Türkiye de görev yapan yabancı

Detaylı

KKTC SİYASİ ARAŞTIRMA RAPORU

KKTC SİYASİ ARAŞTIRMA RAPORU KKTC SİYASİ ARAŞTIRMA RAPORU Ekim, 2017 1 Araştırmanın Amacı ve Önemi Bu araştırma Gezici Araştırma Merkezi tarafından, KKTC genelinde sosyal, ekonomik, politik konular ile ilgili seçmenin düşüncesini

Detaylı

HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. AB Liderleri Jean-Claude Juncker in AB Komisyonu Başkanı Olması İçin Uzlaştı

HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. AB Liderleri Jean-Claude Juncker in AB Komisyonu Başkanı Olması İçin Uzlaştı SİYASİ GELİŞMELER HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER AB Liderleri 27 Haziran da Jean- Claude Juncker i AB Komisyon Başkan adayı olarak belirledi. Schulz yeniden AP Başkanı oldu. AB Liderleri Jean-Claude

Detaylı

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Polonya İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

"Obama'nın Suriye politikası utanç verici"

Obama'nın Suriye politikası utanç verici "Obama'nın Suriye politikası utanç verici" John Nixon, CIA da geçirdiği yıllar boyunca Irak ın devrik lideri Saddam Hüseyin üzerine çalıştı. 11.01.2017 / 10:29 Irak ın işgalinin ardından Saddam 2003 te

Detaylı

İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI

İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI Eski adıyla İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) günümüzde nüfusunun çoğunluğu veya bir kısmı Müslüman olan ülkelerin üye olduğu ve üye ülkeler arasında politik, ekonomik, kültürel,

Detaylı

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. DÜNYA TÜRK GİRİŞİMCİLER KURULTAYI 10-11 NİSAN 2009 Boğazdan Körfeze Fırsatlar 1 SUNUM PLANI KÖRFEZ BÖLGE PROFİLİ KÖRFEZ ÜLKELERİ İLE İLİŞKİLER SONUÇ VE ÖNERİLER 2 Bölge Profili

Detaylı

AKP ye Soruyoruz CHP EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI

AKP ye Soruyoruz CHP EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI AKP ye Soruyoruz CHP EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI AKP, Kendinden Önceki 42 Hükümetin, 56 Yılda Kullandığı Paranın 2 Katından Fazla Parayı 10,5 Yılda Kullandı Türkiye de, çok partili

Detaylı

Başbakan Yıldırım, Mersin Şehir Hastanesi Açılış Töreni nde konuştu

Başbakan Yıldırım, Mersin Şehir Hastanesi Açılış Töreni nde konuştu Başbakan Yıldırım, Mersin Şehir Hastanesi Açılış Töreni nde konuştu Şubat 03, 2017-5:56:00 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Başbakan Binali Yıldırım, Mersin Şehir Hastanesi'nin ve yapımı tamamlanan

Detaylı

Çarşamba İzmir Basın Gündemi

Çarşamba İzmir Basın Gündemi 16.09.2015 Çarşamba İzmir Basın Gündemi Krizler arasında Devrim Özkan Her şeyin dünyadaki tüm gelişmelerden etkilenebildiği yeni bir çağda yaşıyoruz. Son iki yüzyıllık dönemde dünyadaki tüm ekonomik

Detaylı

IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum

IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum Piyasalarda Bugün Ne Oldu? EURUSD USDTRY GBPUSD ALTIN BRENT PETROL Rusya yla sil baştan Dün Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı

Detaylı

Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik)

Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Uzun yıllar süren iç savaşlar ve dış müdahaleler sonucu istikrarsızlaşan Afganistan, dünya afyon üretiminin yaklaşık olarak yüzde 90'ını karşılıyor. 28.04.2016

Detaylı

Çimento Sektörü ve 2010 Beklentileri

Çimento Sektörü ve 2010 Beklentileri Çimento Sektörü ve 2010 Beklentileri Nisan,2010 Çimento tüketimi gelişmiş ülkelerde az çok uzun dönem GSMH ile orantısal bir büyüklüğü sahip iken gelişmekte olan ülkelerde GSMH daki büyümenin çok üstünde

Detaylı

AB İLE GÜMRÜK BİRLİĞİ NİN GÜNCELLENMESİ

AB İLE GÜMRÜK BİRLİĞİ NİN GÜNCELLENMESİ AB İLE GÜMRÜK BİRLİĞİ NİN GÜNCELLENMESİ 25.07.2017 İhracatımızın %47,9 u (68,3 milyar $) İthalatımızın %39,1 i (77,6 milyar $) Gümrük Birliği nden Kazanımlarımız AB ye ihracatta orta-üst teknolojili sektörlerin

Detaylı

Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi

Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi Erdoğan, "OHAL uygulaması kesinlikle demokrasiye, hukuka ve özgürlüklere karşı değildir" dedi. 21.07.2016 / 09:56 Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından

Detaylı

2013 YILINDA KÜRESEL HEDEF ŞEHİRLERDE İLK 20

2013 YILINDA KÜRESEL HEDEF ŞEHİRLERDE İLK 20 2013 YILINDA KÜRESEL HEDEF ŞEHİRLERDE İLK 20 Index 2010 yılı başladığından beri, ilk kez bir Asya şehri üst sıralamada yer aldı. Bangkok 2013 yılında uluslararası gelen ziyaretçiler tarafından en çok ziyaret

Detaylı

Taliban Sözcüsü: Her ülke ile meşru yoldan diplomasi geliştiriyoruz

Taliban Sözcüsü: Her ülke ile meşru yoldan diplomasi geliştiriyoruz Taliban Sözcüsü: Her ülke ile meşru yoldan diplomasi geliştiriyoruz Gerçekleştirilen röportajda, Taliban'ın diplomasi anlayışına, ülkede artan askeri hareketliliğe ve barış görüşmeleriyle ilgili iddialara

Detaylı