Emre YERLİ Ekrem ÇEÇEN Ed.: Yasin ÇOBAN ADMİN KAMU YÖNETİMİ

Transkript

1 Emre YERLİ Ekrem ÇEÇEN Ed.: Yasin ÇOBAN ADMİN KAMU YÖNETİMİ

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V YÖNETİM BİLİMİ BİRİNCİ BÖLÜM YÖNETIM BILIMINE GIRIŞ I. YÖNETİM BİLİMİ KAVRAMI...31 A. YÖNETİM BİLİMİNİN TANIMI Yönetim Yönetim Bilimi...31 B. YÖNETİM BİLİMİNİN ÖZELLİKLERİ...32 C. YÖNETİM BİLİMİNİN KONUSU...32 D. KAMU YÖNETİMİ ve İŞLETME YÖNETİMİ AYRIMI...33 E. YÖNETİMİN AMACI...33 F. YÖNETİMİN GÖREVLERİ...33 II. YÖNETİM BİLİMİNİN YARARLANDIĞI YÖNTEMLER...34 III. YÖNETİMİN ÖNEMİ VE ÜRETİM UNSURLARI...35 İKİNCİ BÖLÜM PLANLAMA I. PLANLAMA...37 II. PLANLAMANIN ÖZELLİKLERİ...37 III. PLANLAMANIN YARARLARI...38 IV. PLANLAMA AŞAMALARI...38 V. PLANLAMANIN İLKELERİ...38 VI. PLAN TÜRLERİ Sürelerine Göre Planlar Uygulama Biçimine Göre Planlar Şekline Göre Planlar Kullanım Biçimine Göre Planlar Niteliklerine Göre Planlar...41 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÖRGÜTLEME I. ÖRGÜTLEME...43 II. TEMEL ÖRGÜTLENME İLKELERİ...44 A. ÖRGÜTLENME İLKELERİ Örgütlerin Rasyonelliği ve Nesnelliği İlkesi Görevlerin Tanımlanması İlkesi Komuta (Kumanda) Birliği İlkesi Denetim Çevresinin Sınırlılığı (Yönetim Alanı) İlkesi Uzmanlaşma ve İş Bölümü İlkesi Yalınlık İlkesi...44

3 VIII ADMIN Kamu Yönetimi 7. İstisnalar (Ayrallar) İlkesi Yetkilerin Aktarılması İlkesi Eylemcilerin Destekçilerden Yararlanması İlkesi Gözden Geçirme İlkesi Yetki ve Sorumluluk Dengesi İlkesi Etkinlik İlkesi...46 III. ÖRGÜT TÜRLERİ...46 A. DİKEY ÖRGÜT (KOMUTA ÖRGÜTÜ)...46 B. GÖREVSEL ÖRGÜT (FONKSİYONEL ÖRGÜT)...47 C. DİKEY-KURMAY ÖRGÜT (KOMUTA-KURMAY ÖRGÜTÜ)...47 D. KOMİTE TİPİ ÖRGÜT...48 E. SAF PROJE ÖRGÜTÜ...49 F. MATRİKS ÖRGÜT...49 G. ADHOKRATİK ÖRGÜT...50 IV. BİÇİMSEL VE BİÇİMSEL OLMAYAN ÖRGÜT...50 V. KUMANDA BİRLİĞİ...50 VI. ÖRGÜT ŞEMALARI...51 A. ŞEMA TÜRLERİ Örgüt Şemaları Yerleşme Plan ve Şemaları İş Akımı Şemaları...51 VII. ÖRGÜTLEME BİÇİMLERİ...51 VIII. MERKEZDEN VE YERİNDEN YÖNETİM...52 A. MERKEZDEN YÖNETİM Hiyerarşi Yetki Devri Yetki Genişliği...54 B. YERİNDEN YÖNETİM Denetim Yerel İdareler ve Devlet Arasındaki Farklılıklar Merkezden Yönetimin Yarar ve Sakıncaları Yerel Yönetimin Yarar ve Sakıncaları...56 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM YÖNELTME I. YÖNELTME...57 A. YÖNETSEL DÜZEYLER Alt Düzey Yöneticiler Orta Kademe Yöneticiler Üst Kademe Yöneticiler...57 B. YÖNETSEL BECERİLER Teknik Beceri İletişim Becerisi İnsan İlişkileri Becerisi Analitik Beceri Karar Verme Becerisi Kavramsal Beceri...58 II. ÖNDERLİK (LİDERLİK) VE OTORİTE...58 III. YÖNETİCİ VE ÖRGÜT İÇİ İLİŞKİLER...59 IV. ÖZERKLİK...59 A. TÜRKİYE DE MERKEZİ YÖNETİM ÖRGÜTLERİ...60

4 İçindekiler IX B. YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI Yer Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları...61 V. ÖRGÜT İÇİNDE EMİR...61 VI. YÖNETME UNSURLARI Karar Verme Haber Verme Örgütlendirme Harekete Geçirme Yükseltme...62 VII. DENETLEME VE CEZALANDIRMA...62 VIII. PERSONEL ALIMI...63 A. PERSONEL YÖNETİMİ VE İNSAN KAYNAKLARI Personel Yönetimi İnsan Kaynakları...63 B. PERSONEL ALMA SİSTEMLERİ Açık Sistem Kapalı Sistem...63 C. PERSONEL ALMA İLKELERİ Eşitlik Yeterlilik (Liyakat) Yansızlık Güvence Kariyer...64 BEŞİNCİ BÖLÜM KOORDINASYON I. KOORDİNASYON...65 II. KOORDİNASYONUN UNSURLARI...65 A. BİRLEŞTİRME...65 B. İŞ BİRLİĞİ...65 C. TEŞVİK...65 III. KOORDİNASYON İLKELERİ...66 IV. KOORDİNASYON FAALİYETLERİNİN ÖRGÜTLENDİRİLMESİ...66 V. KOORDİNASYON ÇEŞİTLERİ...66 A. HİYERARŞİYE DAYALI KOORDİNASYON...66 B. İNANDIRICI (GÖNÜLDEN) KOORDİNASYON...66 C. KOMİTELER YOLUYLA KOORDİNASYON...66 D. YATAY VE DİKEY KOORDİNASYON Yatay Koordinasyon Dikey Koordinasyon...67 E. YAPI VE GÖREVLE İLGİLİ KOORDİNASYON Yapı ile İlgili Koordinasyon Görev ile İlgili Koordinasyon...67 F. İÇ VE DIŞ KOORDİNASYON İç Koordinasyon Dış Koordinasyon...67

5 X ADMIN Kamu Yönetimi ALTINCI BÖLÜM DENETIM I. DENETİM Ön denetim Düzeltici denetim Son denetim Grup denetimi Bireysel denetim...69 A. DENETİMİN NEDENLERİ...70 B. DENETİMİN ÖZELLİKLERİ...70 C. DENETİMİN AŞAMALARI...71 II. DENETİM TEKNİKLERİ...71 A. ÇALIŞANLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ...71 B. ÇALIŞANLARIN SINIFLANDIRILMASI VE İŞ PLANLARININ HAZIRLANMASI...71 C. İDARİ EL KİTAPLARI...72 D. AST-ÜST TOPLANTILARI...72 III. DENETİM ÇEŞİTLERİ...72 A. YÖNETİM İÇİ DENETİM YOLLARI (İDARİ DENETİM) Hiyerarşik Denetim İdari Teftiş...73 B. YÖNETİM DIŞI DENETİM YOLLARI Politik Denetim Yargı Denetimi Ombudsman Denetimi Kamuoyu Denetimi Vesayet Denetimi...75 YEDİNCİ BÖLÜM ÖRGÜTSEL YAPILANMA I. MEKANİK VE ORGANİK ÖRGÜTLER...77 II. BÜROKRASİ, TEKNOKRASİ, MERİTOKRASİ...77 A. BÜROKRASİ Bürokrasinin Olumsuzlukları: Örgütlerin Doğuşu ve Büyüme Nedenleri Parkinson Kanunu Peter Prensibi Oligarşinin Tunç Kanunu Bürokratik Kollektivizm Görüşü Yeni Sınıf Görüşü...80 B. TEKNOKRASİ...80 C. MERİTOKRASİ...80 III. KIRTASİYECİLİK...80 IV. ORGANİZASYON VE METOD ÇALIŞMALARI...81 A. ORGANİZASYON VE METOD...81 B. FORMLAR...82 C. EVRAK VE DOSYALAR...82

6 İçindekiler XI SEKİZİNCİ BÖLÜM KAMU YÖNETIMINDE REFORM I. KAMU YÖNETİMİ VE REFORM...83 II. İDARİ REFORM TÜRLERİ...84 A. KURUMSAL REFORM...84 B. ZORLAYICI REFORM...84 C. DENEYSEL REFORM YÖNTEMİ...84 III. TÜRKİYE DE YAPILAN İDARİ REFORM ÇALIŞMALARI...84 A. PLANLI DÖNEM ÖNCESİ İDARİ REFORM ÇALIŞMALARI Hines Raporu (1933) Neumark Raporu (1949) Barker Raporu (1951) Martin ve Cush Raporu (1951) Leimgruber Raporu (1951) Maurice Chailloux-Dantel Raporu (1959) Yerli Uzmanlarca Hazırlanan Raporlar...85 B. PLANLI DÖNEM İDARİ REFORM ÇALIŞMALARI İdari Reform ve Organizasyon Hakkında Ön Rapor Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi (MEHTAP) İdari Reform Danışma Kurulu Raporu...86 C. PLANLI DÖNEM SONRASI İDARİ REFORM ÇALIŞMALARI Kamu Yönetimi Araştırma Projesi (KAYA) Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun Taslağı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Hakkında Kanun...87 IV. İDARİ REFORM ÇALIŞMALARININ UYGULANAMAMA NEDENLERİ...88 DOKUZUNCU BÖLÜM KAMU PERSONEL REJIMI I. KAMU PERSONEL REJİMİNİN GELİŞİMİ...89 A. KAMU PERSONEL REJİMİ...89 B. TÜRK KAMU PERSONEL REJİMİNİN ÖZELLİKLERİ...89 II. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU (DMK)...90 A. 657 SAYILI DMK KAPSAMI Temel İlkeler İstihdam Şekilleri...91 III. NORM KADRO SİSTEMİ...91 A. NORM KADRO SİSTEMİ...91 B. TÜRKİYE DE NORM KADRO ÇALIŞMALARI...92 ONUNCU BÖLÜM YÖNETIM TEORILERI I. KLASİK YÖNETİM TEORİLERİ...95 A. BİLİMSEL YÖNETİM YAKLAŞIMI - F. W. Taylor...96 B. YÖNETİM SÜRECİ YAKLAŞIMI-Henry Fayol...97 C. BÜROKRASİ YAKLAŞIMI-Max Weber...99 D. KLASİK YÖNETİM TEORİSİ ÜZERİNE DİĞER DÜŞÜNCELER Luther Gulick Lyndall F. Urwick...101

7 XII ADMIN Kamu Yönetimi 3. Frank B. Gilbreth ve Lillian M. Gilbreth Henry L. Gannt II. NEO-KLASİK YÖNETİM (DAVRANIŞSAL YAKLAŞIM) TEORİLERİ A. HAWTHORNE ARAŞTIRMALARI-Elton Mayo B. NEO-KLASİK YÖNETİM (DAVRANIŞSAL YAKLAŞIM) TEORİSİ ÜZERİNE DİĞER DÜŞÜNCELER Chester Barnard-İş Birliği Yaklaşımı George Homans-İç ve Dış Sistem Yaklaşımı Mary Parker Follet-Katılımcı Yönetim ve Yönetimde İş Birliği Yaklaşımı Chris Argyris-Olgunlaşma Teorisi Rensis Likert-Sistem 1 ve Sistem 4 Yaklaşımı Herbert Simon-İdari Davranış ve Karar Verme Süreci Yaklaşımı Douglas Mc Gregor-X ve Y Teorileri Reddin-Z Teorisi Kurt Levin-Güç Alanı Teorisi L. Coch ve J. French-Harwood İşletmesi Araştırması Eric Trist ve K. W. Bamford-Tavistock Enstitüsü Araştırması W. L. Warner-Yankee City Araştırması III. MODERN YÖNETİM TEORİLERİ A. SİSTEM YAKLAŞIMI Açık Sistemler Kapalı Sistemler Sistem Yaklaşımının Yöneticilere Sağlayacağı Yararlar Sistem Yaklaşımına Yöneltilen Eleştiriler B. DURUMSALIK YAKLAŞIMI C. Z TEORİSİ-William Ouchi D. AMAÇLARA GÖRE YÖNETİM-Peter Drucker E. YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI Markov tekniği Stok modelleri Kuyruk teorisi Simülasyon yöntemi F. SİBERNETİK-Norbert Wiener G. PROJE YÖNETİMİ VE MATRİKS ÖRGÜTLENME YAKLAŞIMI Matriks Örgütlenmenin Yararları Matriks Örgütlenmenin Sakıncaları H. ADAPTASYON (UYUM) YAKLAŞIMI I. KOOPTASYON YAKLAŞIMI-Philip Selznick IV. MODERN SONRASI (POST-MODERN) YÖNETİM TEORİLERİ A. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ (TKY) YAKLAŞIMI B. SÜREÇ YENİLEME-DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ YAKLAŞIMI C. KIYASLAMA-İŞLETMELERARASI KARŞILAŞTIRMA YAKLAŞIMI D. ÖĞRENEN ÖRGÜTLER YAKLAŞIMI E. SANAL ÖRGÜTLER YAKLAŞIMI F. YALIN ÖRGÜTLER YAKLAŞIMI G. 7 S MODELİ Strateji (Strategy) Yapı (Structure) Sistem (System) İş Görenler (Staff) Beceriler (Skills)...119

8 İçindekiler XIII 6. Yönetim Tarzı (Style) Paylaşılan Değerler (Shared Values) V. MOTİVASYON (GÜDÜLEME) TEORİLERİ A. KAPSAM TEORİLERİ İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi-A. H. Maslow Çift Faktör (Hijyen-Motivasyon) Teorisi-F. Herzberg Başarma İhtiyacı Teorisi-Mc Clelland ERG Teorisi-Clayton Alderfer B. SÜREÇ TEORİLERİ Bekleyiş Teorisi-Victor Vroom Başarı-Tatmin Beklentisi Teorisi-Lawler-Porter Davranış Şartlandırma Yaklaşımı-Skinner Amaç Teorisi-Edwin Locke Eşitlik Teorisi-Adams Bilişsel Değerleme Teorisi-De Charms VI. LİDERLİK (ÖNDERLİK) TEORİLERİ A. ÖZELLİKLER TEORİSİ B. DAVRANIŞSAL LİDERLİK TEORİSİ Ohio State Üniversitesi Liderlik Çalışmaları Michigan Üniversitesi Liderlik Çalışmaları Iowa Üniversitesi Liderlik Çalışmaları Yönetsel Ölçek Modeli-Blake ve Mouton C. LİDERLİKTE DURUMSALLIK TEORİSİ Etkin Liderlik Modeli-Fred Fiedler Amaç-Yol Teorisi-Robert House ve Martin Evans Olgunluk Modeli-Hershey ve Blanchard Üç Boyutlu Liderlik Modeli-Reddin Karar Verme Modeli-Vroom ve Yetton YÖNETİM BİLİMİ SORULARI SİYASET BİLİMİ BİRİNCİ BÖLÜM SIYASET BILIMINE GIRIŞ I. SİYASET KAVRAMI II. SİYASET BİLİMİNİN KONUSU III. SİYASET BİLİMİNİN İNCELEME ALANI A. Siyaset Teorisi B. Siyasal Kurumlar C. Siyasal Partiler ve Sosyal Gruplar D. Uluslararası İlişkiler IV. SİYASET BİLİMİNİN YÖNETİMİ V. SİYASET BİLİMİNİN DOĞUŞU...184

9 XIV ADMIN Kamu Yönetimi İKİNCİ BÖLÜM SIYASAL İKTIDAR A. Siyasal İktidarın Nitelikleri B. Otorite C. Egemenlik D. Siyasal İktidarın Meşruluğu Max Weber in Meşru İktidar Görüşü David Easton un Meşru İktidar Görüşü ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ELIT TEORILERI A. Klasik Teoriler B. Demokratik Elit Teorileri Harold D. Laswell Raymond Aron Demokratik Elit Teorilerinin Ortak Özellikleri DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DEVLET I. DEVLET II. DEVLETİN KAYNAĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLER A. Platon un Devlet Görüşü B. Aristotales in Devlet Görüşü C. İbn-i Haldun un Devlet Görüşü D. Duguit in Devlet Görüşü E. Hegel in Devlet Görüşü F. Engels in Devlet Görüşü G. Marksist Anlayışın Devlet Görüşü H. Organizmacı Yaklaşımın Devlet Görüşü I. Toplum Sözleşmesi Kuramcılarının Devlet Görüşü J. Devleti Kuvvete Dayandıran Yaklaşımın Devlet Görüşü K. Çağdaş Araççı Yaklaşımın Devlet Görüşü L. Devletin Türetilmesi Yaklaşımın Devlet Görüşü III. DEVLETE İLİŞKİN KURAMLAR A. Tarihsel-Sosyolojik Yöntem B. Hipotetik Yöntem IV. EGEMENLİĞİN YAPISI BAKIMINDAN DEVLET TÜRLERİ A. Üniter (Basit Yapılı) Devletler B. Federal (Birleşik Yapılı) Devletler C. Federe Devletler BEŞİNCİ BÖLÜM DEMOKRASI I. DEMOKRASİ II. DEMOKRASİ KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLER A. Demokrasinin Özellikleri B. Demokrasi Biçimleri C. Modern Demokrasi Kuramları D. Günümüz Batı Demokrasilerinin Temel Özellikleri...200

10 İçindekiler XV ALTINCI BÖLÜM SIYASAL GÜÇLER I. SİYASİ PARTİLER A. Tanım B. Siyasi Partilerin Fonksiyonları C. Siyasi Partiler Tipolojisi Duverger in Yaptığı Sınıflandırma S. Neumann Yaptığı Sınıflandırma D. Parti Sistemleri Tek Partili Sistemler İki Partili Sistemler Çok Partili Sistemler E. Parti İçi Demokrasi II. BASKI VE ÇIKAR GRUPLARI A. Tanım B. Baskı ve Çıkar Gruplarının Çeşitleri C. Baskı Gruplarının Baskı Yöntemleri D. Baskı Grupları ile Siyasal Partiler Arasındaki Farklar III. KAMUOYU A. Tanım B. Kamuoyunun Oluşmasında Etkili Olan Faktörler C. Siyasal Sistemler ve Kamuoyu YEDİNCİ BÖLÜM SIYASAL KATILMA, SIYASAL KÜLTÜR, SIYASAL GELIŞME, SIYASAL SISTEM I. SİYASAL KATILMA A. Siyasal Katılmayı Etkileyen Faktörler Toplumsal Faktörler Kişisel Faktörler B. Siyasetten Uzaklaşma (Depolitizasyon) C. Siyasallaşma (Politizasyon) D. Siyasal Rejimler ve Siyasal Katılma Çoğulcu ve Demokratik Rejimlerde Siyasal Katılma Totaliter Rejimlerde Siyasal Katılma II. SİYASAL KÜLTÜR A. Siyasal Kültür İle İlgili Araştırmalar B. Siyasal Toplumsallaşma C. Siyasal Davranışçılık III. SİYASAL GELİŞME A. Edward Shils in Siyasal Gelişme Tipolojisi B. A.F.K. Organski nin Siyasal Gelişme Tipolojisi C. Gabriel Almond ve Bingham Powell in Siyasal Gelişme Tipolojisi D. David Apter in Siyasal Gelişme Tipolojisi IV. SİYASAL SİSTEM...210

11 XVI ADMIN Kamu Yönetimi SEKİZİNCİ BÖLÜM SIYASAL İDEOLOJILER I. İDEOLİOJİ KAVRAMI A. Sosyal Psikoloji Yaklaşımı Çerçevesinde Yapılan İdeoloji Tanımı B. Marksist Kuram Çerçevesinde Yapılan İdeoloji Tanımı C. Bütün İdeolojilerdeki Ortak Noktalar II. SİYASAL İDEOLOJİLER A. Liberalizm B. Sosyalizm C. Sosyal Demokrasi D. Faşizm E. Nasyonal Sosyalizm F. Anarşizm G. Muhafazakarlık H. Milliyetçilik DOKUZUNCU BÖLÜM SEÇIMLER VE SEÇIM SISTEMLERI A. Seçim B. Seçimlere İlişkin Demokratik İlkeler C. Seçme ve Seçilme Eşitliğini Bozan Nedenler D. Seçim Sistemi ve Türleri ONUNCU BÖLÜM SIYASAL REJIMLER A. Totaliter Rejimler B. Otoriter Rejimler C. Demokratik Rejimler Parlamenter Sistem Başkanlık Sistemi Yarı-Başkanlık Sistemi ÖNEMLİ KAVRAMLAR SİYASET BİLİMİ SORULARI KENTLEŞME BİRİNCİ BÖLÜM KENTLEŞME I. KENT KAVRAMI II. KENTLEŞME A. Kentleşmeye Yol Açan Nedenler B. Kentleşmeye İlişkin Sorunlar...307

12 İçindekiler XVII C. Kentleşmenin Faydaları D. Türkiye deki Kentleşme Süreci E. Kent Türleri Küçük Kentler Orta Ölçekli Kentler Büyük Kentler İKİNCİ BÖLÜM KENT TEORILERI I. KENT TEORİLERİ A. Ortak Merkezli Çemberler Teorisi B. Dilimler Teorisi C. Birden Çok Özerkli Büyüme Teorisi D. Tek Büyük Kent Teorisi E. Sıra Büyüklüğü Teorisi F. Ekolojik Teori G. Sosyal Psikolojik Teori II. DÜŞÜNÜRLERİN KENTE İLİŞKİN YAKLAŞIMLARI A. Karl Marx B. Emile Durkheim C. Louis Wirth D. Max Weber III. KENT TANIMLARI A. Sanayi Öncesi (Feodal) Kent B. Sanayi Kenti C. Geçiş Dönemi Kenti (Sanayileşmekte Olan Kent) D. İslam Kenti IV. KÜRESELLEŞMENİN KENTLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KENT PLANLAMASI I. KENT PLANLAMASI A. Kent Planları Klasik (Geleneksel) Kent Planlaması Geniş Kapsamlı Kent Planlaması Orta Süreli Kent Planlaması Çoğulcu ve Savunucu Kent Planlaması Politikalar Planı II. TÜRKİYE DE KENT PLANLAMASI A. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi B. Cumhuriyet Dönemi III. KENT PLANLAMASI SÜRECİ A. Planlama Sürecinin Aşamaları Plan hedeflerinin belirlenmesi Araştırma, bilgi ve belge toplanması Karar verme İmar Planlarının Onaylanması İmar Planlarının Bağlayıcılığı İmar Planlarının Değiştirilmesi IV. KENT PLANLARININ DAYANDIĞI TEMEL İLKELER...325

13 XVIII ADMIN Kamu Yönetimi A. Geniş Kapsamlılık İlkesi B. Genellik İlkesi C. Nesnellik İlkesi D. Zorunluluk İlkesi E. Uzun Vadeli Olma İlkesi F. Esneklik İlkesi G. Açıklık (Aleniyet) İlkesi V. KENT PLANLAMASININ UYGULAMA ARAÇLARI A. Akçal Yetkiler (Mali Yetkiler) B. Düzenleme ve Kolluk Yetkileri Bölgeleme Yerbölümleme (Parselleme) C. İmar Programı Oluşturma Yetkisi D. Kamulaştırma Yetkisi E. İzin ve Denetleme Yetkileri F. Cezalandırma Yetkileri VI. KENT PLANLAMASINDA KARŞILAŞILAN PROBLEMLER DÖRDÜNCÜ BÖLÜM PLAN TÜRLERI I. PLANLAR A sayılı İmar Kanunu na Göre Plan Türleri Bölge Planları Çevre Düzeni Planları Nazım İmar Planı Uygulama İmar Planı II. KENT PLANLAMASI TANIMLARI A sayılı Kanun daki Tanımlar B sayılı Kanun daki Tanımlar C. Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması BEŞİNCİ BÖLÜM BÖLGESEL GELIŞME POLITIKALARI I. BÖLGESEL GELİŞME POLİTİKALARI II. GERİ KALMIŞ BÖLGELERİN KALKINDIRILMASI III. BÖLGESEL GELİŞME TEORİLERİ ALTINCI BÖLÜM KONUT POLITIKASI I. KONUT POLİTİKASI A. Konut Politikası Tanım B. Konut Politikasında Sorumlu ve Yetkili Kuruluşlar II. KONUT A. Konut Sorunu ve Nedenleri B. Konutun Unsurları C. Konutun Maliyetini Oluşturan Unsurlar Taşınmaz Mal Piyasası Yapı Ekonomisi İnşaat Piyasası...339

14 İçindekiler XIX 4. Yasal Nitelikler III. YAPILARIN DENETLENMESİ A. Kaçak Yapılar B. Yapı İzni IV. KİRALARIN DENETLENMESİ YEDİNCİ BÖLÜM GECEKONDU A. Gecekondu B. Gecekondulaşmaya Yol Açan Nedenler C. Gecekonduların Genel Özellikleri D. Gecekondu Sorununun Önlenmesi için Gereken Koşullar E. Gecekondu Politikasının Temel İlkeleri Islah Tasfiye Önleme Yeniden Yerleştirme Politikası KENTLEŞME SORULARI ÇEVRE BİRİNCİ BÖLÜM ÇEVRE VE ÇEVRE SORUNLARI I. ÇEVRE KAVRAMI A. ÇEVRENİN TANIMI VE KAPSAMI B. EKOLOJİ C. ÇEVREBİLİM II. ÇEVRE SORUNLARININ DOĞUŞU VE GELİŞİM SÜRECİ III. ÇEVRE-İNSAN İLİŞKİSİ IV. ÇEVRE SORUNLARI V. ÇEVRE KİRLİLİĞİ VE NEDENLERİ A. HAVA KİRLİLİĞİ Hava Kirliliğinin Etkileri Hava Kirliliğini Önlemek İçin Alınabilecek Tedbirler B. TOPRAK KİRLİLİĞİ Toprak Kirliliğine Yol Açan Başlıca Etmenler Toprak Kirliliğine Karşı Alınabilecek Önlemler Toprak Erozyonu (Aşınımı) : Çölleşme: C. SU KİRLİLİĞİ Su Kirliliğinin Başlıca Sebepleri Su Kirliliğine Karşı Alınabilecek Önlemler D. GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ Gürültü Kirliliğinin Başlıca Sebepleri...395

15 XX ADMIN Kamu Yönetimi 2. Gürültü Kirliliğinin Etkileri Gürültü Kirliliğine Karşı Alınabilecek Önlemler VI. ÇEVRE İLE İLGİLİ KONULAR A. KÜLTÜREL ÇEVRE B. FLORA-FAUNA C. ORMANLAR D. MİLLİ PARKLAR E. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI F. SULAK ALANLAR G. KIYILAR H. ÇAYIR VE MERALAR I. ENDEMİK BİTKİLER - ENDEMİK HAYVANLAR VII. ÇEVRE EKONOMİSİ A. DIŞSALLIKLAR B. SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA C. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) ÇED in Ana İlkeleri ÇED in Aşamaları İKİNCİ BÖLÜM ÇEVRENIN ULUSLARARASI BOYUTU A. STOCKHOLM KONFERANSI B. BRUNDTLAND RAPORU C. RİO KONFERANSI Rio Bildirisi Gündem Orman İlkeleri İklim Değişikliği Sözleşmesi Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi D. HABİTAT I-II KONFERANSI E. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER LİDERLER ZİRVESİ F. JOHANNESBURG SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA ZİRVESİ G. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA (RİO+20) KONFERANSI H. ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE ÇEVRE Avrupa Konseyi Avrupa Birliği Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü (AGİT) Bileşmiş Milletler Örgütü I. BÖLGESEL KURULUŞLAR VE ÇEVRE Karadeniz in Kirliliğe Karşı Korunması Akdeniz Eylem Planı ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇEVRECI AKIMLAR VE TÜRLERI A. DERİN EKOLOJİ B. SOSYAL EKOLOJİ C. MİSTİK EKOLOJİ D. EKOFAŞİZM E. EKOFEMİNİZM...414

16 İçindekiler XXI F. EKOSOSYALİZM G. YEŞİL ANARŞİZM H. ÇEVRECİ DETERMİNİZM I. ÇEVRECİ POSİBİLİZM J. YEŞİL SİYASET DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ÇEVRE YÖNETIMI VE TÜRKIYE NIN ÇEVRE POLITIKALARI I. TÜRKİYE DE ÇEVRE YÖNETİMİ A. MERKEZDE ÇEVRE ÖRGÜTLENMESİ B. YEREL DÜZEYDE ÇEVRE ÖRGÜTLENMESİ C. GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR II. TÜRKİYE NİN ÇEVRE POLİTİKALARI III. ÇEVRE KONUSUNDA TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER IV. ÇEVRE VE EKOLOJİ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR ÇEVRE SORULARI SOSYOLOJİ BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJININ ALANI VE YÖNTEMLERI I. SOSYOLOJİNİN KONUSU II. SOSYOLOJİDE YÖNTEM III. SOSYOLOJİDE KULLANILAN ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ IV. BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİNİN AŞAMALARI V. SOSYOLOJİNİN ALT DALLARI VI. SOSYOLOJİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE KURAMSAL YAKLAŞIMLAR A. SOSYOLOJİNİN ORTAYA ÇIKIŞ SÜRECİ B. MODERN ÇAĞDA (AYDINLANMA DÖNEMİ) SOSYOLOJİNİN GELİŞİMİ C. SOSYOLOJİNİN ÖNCÜLERİ Auguste Comte Saint Simon Proudhon Herbert Spencer Karl Marx Emile Durkheim Max Weber D. DİYALEKTİK DÜŞÜNCENİN GELİŞİMİ Friedrich Hegel Karl Marx VII. SOSYOLOJİDE MODERN YAKLAŞIMLAR A. FONKSİYONEL YAKLAŞIM B. ÇATIŞMA YAKLAŞIMI C. ETKİLEŞİM YAKLAŞIMI...490

17 XXII ADMIN Kamu Yönetimi VIII. SOSYOLOJİDE YENİ YAKLAŞIMLAR A. SOSYAL ALIŞVERİŞ YAKLAŞIMI B. FEMİNİST YAKLAŞIM C. POST-MODERNİZM D. YAPISALCILIK (STRÜKTÜRALİZM) E. POST-YAPISALCILIK F. ETNOMETODOLOJİ G. AKSİYONALİZM H. SOSYOBİYOLOJİ I. FENOMENOLOJİ J. POSTMARKSİZM IX. TÜRKİYE DE SOSYOLOJİNİN GELİŞİMİ Rasyonalizm Pozitivizm Materyalizm Anti-Materyalistler (Spiritüalistler) İKİNCİ BÖLÜM TOPLUM I. TOPLUM KAVRAMI II. TOPLUM TÜRLERİ III. TOPLUMLA İLGİLİ SINIFLANDIRILMALAR IV. TOPLUMSALLAŞMA (SOSYALLEŞME) A. TOPLUMSALLAŞMA KURUMLARI B. TOPLUMSALLAŞMANIN BİYOLOJİK TEMELLERİ C. TOPLUMSALLAŞMA KURAMLARI Sigmund Freud ve Yapısal Kişilik Kuramı George Herbert Mead ve Rol Alma Charles Horton Cooley ve Ayna Benlik D. TOPLUMSALLAŞMA ÇEŞİTLERİ V. TOPLUMSAL OLAY VE OLGU VI. TOPLUMSAL YAPI VII. TOPLUMSAL İLİŞKİLER İlişkinin Süresine Göre İlişkinin Biçimine Göre İnsanlar Arası Samimiyetin Derecesine Göre VIII. TOPLUMSAL GRUP IX. TOPLUMSAL KATEGORİLER X. TOPLUMSAL YIĞIN XI. TOPLUMSAL STATÜ XII. TOPLUMSAL ROL XIII. TOPLUMSAL SAYGINLIK (PRESTİJ) XIV. TOPLUMSAL TABAKALAŞMA A. TABAKALAŞMA TÜRLERİ B. TABAKALAŞMA KURAMLARI XV. TOPLUMSAL HAREKETLİLİK XVI. TOPLUMSAL DEĞİŞME XVII. TOPLUMSAL ÇÖZÜLME XVIII.TOPLUMSAL GELİŞME XIX. TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMALARI A. TOPLUMSAL DEĞERLER...511

18 İçindekiler XXIII B. TOPLUMSAL NORMLAR C. TOPLUMSAL KURUMLAR XX. TOPLUMSAL SAPMA ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AILE VE EVLILIK I. AİLE II. AİLE TİPLERİ A. BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE Büyük Aile Küçük Aile B. YÖNETİM ŞEKLİNE GÖRE C. YERLEŞİM YERLERİNE GÖRE III. EVLİLİK BİÇİMLERİ IV. BOŞANMA DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KÜLTÜR I. KÜLTÜR TANIMI II. KÜLTÜR SÜREÇLERİ III. KÜLTÜR BİÇİMLERİ BEŞİNCİ BÖLÜM TÜRKIYE DE KENTLEŞME I. TÜRKİYE DE KENTLEŞME OLGUSU II. TÜRKİYE DE KENTLEŞMENİN NEDENLERİ ALTINCI BÖLÜM EĞITIM SOSYOLOJISI I. EĞİTİM SOSYOLOJİSİNİN GELİŞİMİ II. EĞİTİMİN TOPLUMSAL İŞLEVLERİ Eğitimin Açık İşlevleri Eğitimin Gizli İşlevleri SOSYOLOJİ SORULARI TÜRK SİYASAL HAYATI I. GİRİŞ A. OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN KLASİK DÖNEMİNDE TOPLUMSAL SINIFLAR Yönetenler Yönetilenler (Reaya) B. OSMANLI İMPARATORLUĞUNDAKİ MEVCUT SİSTEM NEDEN DEĞİŞTİ? II. XVIII. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ A. III. AHMED VE LALE DEVRİ ( )...585

19 XXIV ADMIN Kamu Yönetimi B. I. MAHMUD DÖNEMİ ( ) C. III. OSMAN ( ) VE III. MUSTAFA ( ) DÖNEMLERİ D. I. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ ( ) E. III. SELİM DÖNEMİ ( ) III. Selim Döneminde Yaşanan Sorunlar III. XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti A. II. MAHMUD DÖNEMİ ( ) Sened-i İttifak (1808) Osmanlı-Rus Savaşı ve Sırp Ayaklanması Yunan İsyanı ve Yunanistan ın Bağımsızlığı Vaka-i Hayriye ve Yeniçeri Ocağının Kaldırılması Kavalalı Mehmed Ali Paşa İsyanı Osmanlı Devleti nin Yaşadığı İflaslar Dönemde Yapılan Diğer Yenilikler B. ABDÜLMECİD DÖNEMİ ( ) Nizip Savaşı ve Boğazlar Sorunu Tanzimat Fermanı Kırım Savaşı ( ) Islahat Fermanı C. OSMANLIDA BASININ GELİŞİMİ D. ABDÜLAZİZ DÖNEMİ ( ) Dönemde Yaşanan Gelişmeler Genç Osmanlılar (Jön Türkler) E. II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ ( ) Abdülhamid in Tahta Çıkışı Kanun-u Esasi ve I. Meşrutiyet Tersane Konferansı ve 93 Harbi ( Osmanlı-Rus Savaşı) Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması (1878) Berlin Konferansı (1878) İttihat ve Terakki Cemiyeti Yusuf Akçura: Üç Tarz-ı Siyaset Arasında Osmanlı Devleti Ermeni Ayaklanmaları II. Meşrutiyet (24 Temmuz 1908) IV. Osmanlı Devleti nin Sonu ve I. Dünya Savaşı A. I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÖNEM Trablusgarb Savaşı I. Balkan Savaşı (1912) II. Balkan Savaşı (1913) Babıali Baskını B. I. DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİ V. Milli Mücadele Dönemi A. I. DÜNYA SAVAŞI SONRASI Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918) Mondros Ateşkes Antlaşması Sonrası Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919) İzmir in Yunanlılar Tarafından İşgal Edilmesi (15 Mayıs 1919) Milli Mücadele Döneminde Kurulan Yararlı ve Zararlı Cemiyetler B. KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİ Mustafa Kemal Paşa nın Samsuna Çıkışı (19 Mayıs 1919) ve Sonrası Amasya Tamimi (22 Haziran 1919)...602

20 İçindekiler XXV 3. Erzurum Kongresi (23 Temmuz 1919) ve Sonrası Sivas Kongresi (4 Eylül 11 Eylül 1919) Londra Konferansı Misak-ı Milli TBMM ye ve Milli Mücadeleye Karşı Çıkan Ayaklanmalar İstanbul un İşgal Edilmesi TBMM nin Açılması (23 Nisan 1920) Sevr Antlaşması deki Diğer Olaylar Anayasası ve İstiklal Marşının Kabulü I. İnönü Savaşı (9 Ocak 1921) ve Moskova Antlaşması II. İnönü Savaşı (23 Mart 1921) Kütahya-Eskişehir Savaşları (19 Temmuz 1921) Sakarya Meydan Savaşı (23 Ağustos 1921) Kafkas Sınırlarının Belirlenmesi Fransa yla Ateşkes Antlaşması İmzalanması Sakarya Meydan Savaşı Sonrası Dönem Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Savaşı (26 Ağustos 1922) Kurtuluş Savaşının Kazanılması C. KURTULUŞ SAVAŞININ SONA ERMESİ Mudanya Mütarekesi (11 Ekim 1922) Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922) Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) İzmir İktisat Kongresi (17 Şubat 1923) Cumhuriyet Halk Fırkası VI. Türkiye Cumhuriyeti I. Dönem ( ) A ARASI TÜRKİYE SİYASİ TARİHİ Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923) Halifeliğin Kaldırılması Tevhid-i Tedrisat Kanunu Şer iye ve Evkaf Vekaletinin Kaldırılması Anayasası (1924 Teşkilatı Esasiye Kanunu) Laikleşme Süreci Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Şeyh Sait Ayaklanması, Takrir-i Sükun Kanunu ve İstiklal Mahkemeleri Aşar Vergisinin Kaldırılması Şapka Devrimi Atatürk e Suikast Girişimi Nutuk Harf Devrimi Çok Partili Hayata İkinci Kez Geçiş Denemesi: Serbest Cumhuriyet Fırkası Menemen Olayı Arasındaki Diğer Siyasi Olaylar B ARASI TÜRKİYE SİYASİ TARİHİ Halkevleri Halkodaları Köy Enstitüleri Tarih Çalışmaları Dil Devrimi Siyasal Düşünceler İç ve Dış Siyasi Gelişmeler...619

21 XXVI ADMIN Kamu Yönetimi 8. II. Dünya Savaşı Yılları ve Türkiye C ARASINDA TÜRKİYE CUMHURİYETİ NİN EKONOMİ SİYASETİ D. ATATÜRK İLKELERİ Cumhuriyetçilik Milliyetçilik Devrimcilik (İnkılapçılık) Halkçılık Devletçilik Laiklik E. TÜRKİYE DE MİLLİYETÇİLİK VE KEMALİZM Milliyetçilik Kemalizm F. CUMHURİYET DÖNEMİNDE DİNİ EĞİTİM VII. Türkiye Cumhuriyeti II. Dönem ( ) A. TÜRKİYE CUMHURİYETİ NDE ÇOK PARTİLİ DÖNEME (1946) KADAR KURULAN SİYASİ PARTİLER B ARASINDA TÜRKİYE CUMHURİYETİ Çok Partili Hayata Geçiş Dörtlü Takrir: Demokrat Partinin Kuruluşu (7 Ocak 1946) ve 1950 Seçimleri Demokrat Parti nin Arası İktidarı Dış Siyaset Demokrat Parti Döneminde Kıbrıs Sorunu Seçimleri ve Demokrat Parti Hükümeti Vatan Cephesi ve Baskının Artması Arasında Kurulan Belli Başlı Partiler C ARASINDA TÜRKİYE CUMHURİYETİ Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi MBK nın Uygulamaları Seçimleri Anayasası ve Sonrası ve 1963 Darbe Girişimleri Johnson Mektubu (5 Haziran 1964) ve Kıbrıs Sorunu Yılları Arasında Kurulan Başlıca Partiler Seçimleri ve Sonrası Seçimleri ve Sonrası Doğan Avcıoğlu ve Yön Dergisi D ARASINDA TÜRKİYE CUMHURİYETİ Sonrası Dönem Kıbrıs Barış Harekatı (20 Temmuz 1974) ve Kıbrıs Türk Federe Devleti I. Milliyetçi Cephe Hükümeti (31 Mart 1975) Seçimleri, II. Milliyetçi Cephe Hükümeti ve Sonrası III. Milliyetçi Cephe Hükümeti (12 Kasım 1979) VIII. Türkiye Cumhuriyeti III. Dönem (1980 den Günümüze) A ARASINDA TÜRKİYE CUMHURİYETİ Eylül 1980 Askeri Darbesi Eylül 1980 Darbesi Sonrası Sonrası Kurulan Başlıca Siyasi Partiler Müdahalesi Sonrası Yapılan İlk Seçimler: 1983 Genel Seçimleri Genel Seçimleri...638