pecya Alzheimer Hastalığı ve Elyaz ısına Etkisi Nurten UZUN *, Nevzat ALKAN **

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "pecya Alzheimer Hastalığı ve Elyaz ısına Etkisi Nurten UZUN *, Nevzat ALKAN **"

Transkript

1 Alzheimer Hastalığı ve Elyaz ısına Etkisi Nurten UZUN *, Nevzat ALKAN ** ÖZET Elyaz ıs ı ve bunun özel bir şekli olan imzalar üzerinde değişiklik yaratan, yaz ının yaz ıldığı vücut pozisyonundan yaz ı yaz ılan yüzeye, yaz ı enstriiman ından yaz ı yazan ki şinin o anki ruhsal durumuna, kullanılan ilaçların özelliklerinden alkol, uyu şturucu, uyarıc ı maddelere, fiziksel ve ruhsal hastal ıklardan yaşa kadar çok sayıda faktör bulunmaktad ır. Hastalıklar içinde psikiyatrik, nörolojik ve ortopedik hastal ıklar ön sırayı almaktadır. Bu hastalıklardan bazıları yaz ıy ı içerik olarak, bazıları şekil olarak, baz ıları da hem içerik hem de şekil olarak etkilemektedir. Alzheimer Hastal ığında (AH), elyaz ısı ve imza de ğişikliklerine sebep olabilen çe şitli faktörler bulunmaktad ır. Bunlar, kişide ortaya çıkan bellek de ğişimleri, hastalığın tedavisinde kullan ılan ilaçlar, hastalık s ırasında Ortaya ç ıkabilen davranış ve ruhsal durum değişimleri ve ileri ya şın etkisi olarak say ılabilir. Bu yaz ıda, AH' da gözlenen elyaz ıs ı ve imza değişikliklerinin özellikleri ve adli belge inceleyicilerinin belge incelerken kar şılaştıkları güçlükler ve çözüm önerileri sunulmu ştur. Anahtar kelimeler: Demans, Alzheimer hastal ığı. elyaz ısı - imza de ğişiklikleri, adli t ıp, adli belge incelemesi Düşünen Adam; 2001, 14(4): SUMMARY. There are so many.factors of deficits in handwriting and signature. Some of these factors are the position of the patient, the Haf= and the instruınent used in w ı iting, the psychological situation, the Side effects of drugs used, the use of alcohol, na ırotics, stimülants and hypnotics, physical and psychological diseases and the age of the patient. Preleading factors also can be psychological, neurological and orthoapedic diseases. Some of these diseases include impairrnents in fluency, some impairments in figures and some both of them. Handıvriting deficits in Alzheimer Disease (AD) are because of memory loss, psychological and physical changes, drugs used for AD therapy and progressive age. This study is based on the studies of the forensic document e.xperts on the AD patients documents including the problems and solutions. Keywords: Dementia, Alzheimer disease, handwriting and signature influence, forensic medicine, forensic docull ıent examination G İRİŞ Demans, sonradan geli şen, genellikle ilerleyici olan, olağan sosyal, mesleki ve günlük ya şam etkinliklerinde i şlev bozuklu ğuna yol açacak boyutlara varan kognitif bozuklukla şekillenen bir tablodur. Klinisyenler hastalar ın % 21-72'lik bir bölümünde, erken dönemde demans hastal ığını atlayabilmekte ya da mevcut bozulmay ı normal ya şlanma sürecinin bir parças ı olarak de ğerlendirme yanl ışına dü şebilmek- İstanbul Üniversitesi, Cerrahpa şa T ıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dal ı, ** İstanbul Üniversitesi, İstanbul T ıp Fakültesi, Adli T ıp Anabilim Dal ı 232

2 Alzheimer Hastalığı ve Elyaz ıs ına Etkisi ıedirler ( 1-4). Kognitif fonksiyonlar ın bozulmas ı, baz:,y ıms ız yaşama yetene ğini önemli ölçüde azaltmaktad ın Hastalar ın ki şisel bak ım ı, ev işleri ve i ş yapma performans ındaki bozulma giderek artmakta, bunun sonucu olarak da sosyal ya şamda, i ş yaşam ında ve i ş- lcvsel becerilerde kötüle şme gözlenmektedir. Günümüzde geli şmiş bat ı ülkelerinde demansl ı hastaların ın bak ımları toplumda önemli bir psikososyal ve ekonomik yüke sebep olmaktad ır (1.5,6). Alzheimer hastal ığı (AH), demansif hastal ıklar içerisinde primer dejeneratif demanslar alt grubunda yer almakta ve bu tür demanslar ın % 75'ini, tüm demans tiplerinin ise yakla şık % 50'sini oluşturmaktad ır. AH prevalans ı, yaşın ilerlemesiyle birlikte çarp ıc ı derecede artar. AH'n ı n 65 yaşından önce ender görülmesine karşın, bu ya ştan sonra s ıklığı art ış gösterir (2,3,5-8 ). AH' ın ın erken bulgular', s ıkl ıkla normal yaşlanman ın erken bulgular' olarak alg ılanmakta ve ihmal edilebilmektedir. Ya şlanma ile beklenen bili şsel deği şiklikler ve alg ılamadaki yavaşlama zarars ız olup, demans tablolar ında ilerleyici bir yetmezlik olu şturmakta ve bu tablo ya şlanma ile uyumsuz olarak h ızla ilerlemektedir ( 1 ). AH'da motor ve duyusal i şlevler hastal ığın geç dönemlerine kadar korunmakta, bili ş- sel i şlevler ise, yava ş ancak erken ve ilerleyici bir biçimde bozulmaktad ır. Hastal ığın erken dönem bulgular ı aras ında bellek bozuklu ğu, problem çözmede güçlük, günlük çevresel olaylara eskisi gibi h ızl ı bir biçimde cevap verememe, konsantrasyon bozuklu ğu, dikkat eksikli ği, konuşma ve alg ılama bozuklu ğu, oryantasyon bozuklu ğu, beceri kusurlar ı, aritmetik hesap yetisinde bozulma, davran ış ve ruhsal durum değişikliği olarak say ılabilir. Ayr ıca baz ı olgularda ekstrapiramidal ve piramidal bulgular ile epileptik nöbetler ve miyokloniler gözlenebilmektedir. Terminal dönemdeki hastalarda ise mutizm, idrar ve gaita inkontinans ı, yutma güçlü ğü, kilo kayb ı, kontraktürler ve yatağa bağı mlılık ortaya ç ıkmaktad ır (6,9,1(1). AH ile ilgili en güçlü risk etmeni ya ştır. Ayrıca aile öyküsü, depresyon, maternal ya şın 40' ın üzerinde olmas ı, epilepsi, ensefalit, menenjit, alkol kullan ım ı, genel anestezi öyküsü, tiroid hastal ıkları, sigara kullan ı m ı, mevcut Down sendromu ve Parkinson hastal ığı, Apoprotein 4 alelin'in varl ığı, 14 ve 21. Kromozomlarda otozomal dominan geçi şli mutasyonlar, kafa travmalar ı, dü şük eğitim düzeyi, gestasyon ya da erken çocukluk dönemindeki eksiklikler ve olas ı- l ıkla organik çözücüler dahil bilinen nörotoksinlerle temas diğer risk etmenleri olarak say ılabilir. Olguların yaklaşık % 50'sinde 1., 12., 14., 19. ve 21. kromozomlarda lokalize gen patolojileri saptanabilmi ş- tir ( 8,11 ' 15). Alzheimer hastalar ın ın yaklaşık % 90' ında tan ıya genel t ıbbi, psikiyatrik ve nörolojik de ğerlendirme ile var ılabilmektedir. Yap ılan bu değerlendirmelerde ki şide bellek ile ilgili ve entellektüel i şlevlerde progresif bozukluklar saptanmas ı önemlidir. Geleneksel olarak AH tan ıs ı, kognitif bozuklu ğa yol açabilecek başka bir hastal ığın bulunmadığı koşullarda olas ı başka tan ılar d ışlanarak ve bu hastal ık için tipik klinik belirti olarak kabul edilen kognitif bozukluklar ın varlığına dayan ılarak konmaktad ır. Bu amaçla geli ş- tirilmi ş çe şitli nöropsikolojik, nöropatolojik testler ve tan ı kriterleri kullan ılmaktad ır. Yakın zamanlarda gerçekle ştirilen çal ışmalar, çe şitli ilaçların AH seyrini olumlu yönde etkileyebildiği izlenimini vermi ştir. Kolinesteraz inhibitörleri'nin hastalar ın küçük bir bölümünde kognisyon ve i şlevsel yetilerde düzelme sağladıklar ı, ayr ıca bu ilaçların kognitif zay ıflama hız ın ı azaltt ıklar ı da gösterilmi ştir. Ancak kognitif bozukluğu iyileştirme ya da geriye döndürme etkileri yoktur (9,16-20). ALZHEİMER HASTALIĞINDA ELYAZISI DEĞİŞİKLİKLER İ Günümüzde tüm dünyada tedavi edici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin geli şmesine bağl ı olarak ortalama ya şam süreleri ve daha da önemlisi ya şam konforu artm ıştır. Bu sebeple günümüzde art ık daha fazla say ıda yaşlı insan aktif hayatta ve ticari faaliyetler içerisinde yer almaktad ır. Ülkemizde 1980'lerde kad ınlarda 67, erkeklerde 63 ya ş olan ortalama hayat süresi, 2000 'li y ıllarda kad ınlarda 71, erkeklerde 67 yaşa, gelişmiş ülkelerde ise kad ınlarda 85, erkeklerde 81 ya şa yükselmiştir. Tüm bunların sonucunda günümüzde adli belge incelemecilerine ileri yaşlardaki insanlara ait elyaz ıs ı ve imza incelemeleri daha s ık olarak gönderilmektedir (2 1-23). Beyin, elyaz ısın ın oluşumunda en önemli organ olup, hem yaz ı yazrnay ı öğrenmede, hem de ö ğrenilen bu yeteneğin uygulanmas ında ve seri hale getirilmesinde temel merkezdir. Di ğer yap ılar ise, dirsekten parmak uçlar ına dek üst ekstremite ve gözlerdir. Literatürde üst ekstremitede güçsüzlük durumunda 233

3 Alzittj ıner flastalt;:v ve Elvazisma Etkisi thill7, Alkan ayakla ya da a ğızla yaz ılan yaz ılar ve görme yetene ğinin kaybolmas ı ya, da azalmas ı durumunda oluşan yaz ı deği şiklikleri ile ilgili çal ışmalar mevcuttur (21) Altda elyaz ısı ve imza de ği şikliklerine sebep olabilen çe şitli faktörler bulunmaktad ır. Bunlar aras ında, ki şide ortaya ç ıkan bellek de ği şimleri, hastal ığın tedavisinde: kullan ılan ilaçlar, hastal ık s ıras ında ortaya ç ıkabilen depresyon, anksiyete gibi davran ış ve ruhsal durum - deği şimleri ve ileri,ya şın etkisi say ılabilir ( 24) AH' [n ın sinsi gidi şi sebebi ile elyazısın ı etkilemesi, hastal ığın ba şlang ıç y ıllarında belirgin olmamakla ancak bozulma bir kez ba şladıktan sonra h ızla ilerlemektedir. Literatürde, elyaz ı s ı. deği şimlerini değerlendirerek AH tan ısı koymaya ve hastal ığın ilerleyi şini belirlemeye yönelik çal ışmalar bulunmakla birlikte henüz bu konuda kesin kriterler ortaya konamam ış t ı r. Bu hastal ıkta tedavide kullan ılan ilaçlar, hastal ıktaki emosyonel de ğişiklikler, ya şl ı l ıkta bir- 1 ikte ortaya ç ıkan dispne,,adinami. görme bozukluklar ı gibi sağl ık problemleri, elyaz ıs ı ve imzalar üzerinde de ği şiklikler yaratt ığından bu konuda yap ılan değerlendirmelerin sa ğlıkl ı ve objektif olarak yap ılabilmesi güçle şmektedir. AH'n ın yaklaşık % 35'lik bir bölümünde, hastalar e şlik eden sistenıik hastal ıklara sahiptirler. Tedavi ile ortaya ç ıkabilecek düzelmeler, bu amaçla kullan ılan ilaçlar ın elyaz ı s ına etkisi, ya şhlığa e şlik eden di ğer hastal ı kların tedavisinde kullan ılan ilaçlar ve bu ilaçlar ın hastal ığı ve elyaz ısına etkileri bu: tür incelemelerde adli belge inceleyicilerin i şini daha da güçle ştirmekteclir ( 230),. Alzheimer hastal ığı gibi kronik bir hastal ığa sahip ki şilerdeki elyaz ıs ı ve imza cleği. şimlerini cle ğerlendirebilmek için hastalardan hem hastal ık döneminde, hem de hastal ık öncesi dönemde periyodik olarak ve düzenle standart elyaz ıs ı ve imza orneklerinin al ınmas ı, gerekmektedir. Bu durum belge incelerneciler için kolayl ıkla gerçekle ştirilememektedir. Günümüzde he ın dünyada, hem de ülkem izde.bu, tip kronik hastal ıklara yönelik yap ılabilmiş çal ışmalar ı n say ısı oldukça azd ır (31). elyaz ısı ve imzalar ın deği şimindeki as ıl sorun, bellek fonksiyonlannda olu şan bozulmaya ba ğ 7 MIL Hasta, hastal ığı n ilerlemesi ile birlikte beyninde yazaca ğı yaz ıyı canland ıramamaya, harf formlann ı, hatta in ızas ı n ın şeklini an ımsamamaya ba şlamak- tad ır. Bu durumda hasta yazaca ğı yaz ı ve ataca ğı imzay ı hat ırlayamamakta ve imaj ını haz ırlayamamaktad ır. Bunun en tipik göstergesi Alzheimer hastalar ı n ın soylenenleri dikte edememesi, ancak önlerine konan figürü kopya eclebilmeteridir. AH'n ın ileri dönemlerinde hastalar modelsiz yaz ı yazamamaktad ırlar. Bu durum özellikle imzan ın oluşturulmas ında çok önemlidir. Çünkü imza elyaz ıs ının daha kompleks ve üstelik daha da seri ve otomatik bir şeklidir. Ki şi imzaya ba şlad ıktan sonra ilk hareketi takip eden hareketler h ızla ve seri olarak olu şmaktad ır. Seri bir in ızan ın olu şturulabilmesinde ki şinin imzay ı beyninde canland ırabilmesi ba şarılamaz ve imza, model kullan ılarak olu şturulmaya çal ışıl ır ise, belge incelemecilerin ta ııımakta zorlanmayaca ğı yavaş at ılmış, içerisinde çe şitli kesintiler ve duraklamalar bulunan bir imza ortaya ç ıkacakt ır. Model kullan ılarak olu ş- turulan yaz ı, rehberli elyaz ıs ı gibi (guided handwriting=s ıklıkla yatalak ve felçli kimselerde rastlanan, hastan ın motor olarak elyaz ı s ı ve imzay ı olu ş turamadığı durumlarda d ışarıdan bir ki şinin hastan ın elini tutarak elyaz ıs ı ve imza olu şturmas ına yard ımc ı olmas ı) değerlendirilmektedir. Bu durumda incelenen elyaz ı s ı ve imzada, hem hastan ın hem de yard ımc ın ın yaz ı karakteristikleri olu şmaktad ır. Bakarak kopya şeklinde olu şturulan yaz ıda rehber mental iken, rehberli eldeki elyaz ısında model, fiziksel olarak yard ımda bulunan ki şinin elidir (23,24,31). AH'da di ğer yaz ı deği şiklikleri, yaz ı içerisinde harflerin unutulmas ı, ayn ı harfin gereksiz olarak birkaç kez, tekrar edilmesi ve kelimeler aras ında uygun olmayan ba ğlant ı çizgilerinin olu şturulmas ıdır. Bu değişiklikler hastal ığın ağırlaşmas ı ile belirginle şmekte ve hastal ığın ileri dönemlerinde art ık yaz ılanlar okunamaz hale dönü şmektedir. Bunu izleyen en ileri dönem ise, ki şilerin yaz ı yaramaz hale gelmesidir (24,28). AH'da oluşan elyaz ıs ı ve imza de ğişiklikleri ile ilgili olarak ortaya ç ıkabilen bir problem de hastalığın ortaya ç ıktığı yaş ile deilgilidir. Genel olarak hastal ığın genç kimselerde ortaya ç ıkmas ı belge incelemeciler için daha büyük problem ve zorluklann olu şmas ına sebep olmaktad ır. AH'da elyaz ıs ı ve imzalarda olu şan deği şikliklerin hastal ığın kaç ınc ı y ıl ında ortaya ç ıkmaya ba şladığı henüz bilinmemektedir. Baz ı hastalarda uzun say ı - labilecek zaman diliminde elyaz ıs ı-imza forn ıunda ve içeriğinde deği şmeler olu şmaz iken, baz ı hastalar- 234

4 Alzheimer flastalki,n ve Elyaztstnu Etkisi da bu de ğ i şiklikler çok erken dönemde olu şabilmektedir. Ancak bu hastal ıkla ilgili akıldan ç ıkart ılmamas ı gereken bir nokta di ğer pek çok kronik hastalıkta rastlan ınakta oldu ğu gibi, hastal ığın baz ı dönemlerinde elyaz ısı deği şikliklerinin artmas ı, baz ı dönemlerinde ise azalmas ıd ır. Bunun sebebi hastal ı- ğın zaman zaman k ısmi düzelmeler, zaman zaman ise kötüle şmeler göstermekte olu şudur. Bu nokta, adli belge incelernecilerinin önemle ve maksimum dikkatle göz önünde tutmalar ı gereken durumdur. Baz ı yazarlar hastal ığın düzelme ve bozulma içeren diinemierinin ortaya konulabilmesinde elyaz ıs ı ve imzada olu şan de ği şikliklerin değerlendirilmesinin yararl ı olabileceğini belirtmektedirler (32,33). Belge incelemecilerin ak ıldan ç ıkartnıamas ı gereken diğer bir nokta da, hastalarda kullan ılan ilaçların da elyaz ısı de ğişiklikleri yaratt ığıdır. Bu ilaçlar ın bir kısm ı kullan ı lcl ığında hastal ık semptomlar ın azaltarak elyaz ıs ı üzerinde düzelme sa ğlar iken, bir k ı sm ı doğrudan elyaz ısı üzerinde olumsuz etkilerde bulunabilmektedir. Bu sebeple incelenen örne ğin ya da kar şıla ştırma örneklerinin hangi dönemde ve ilac ın al ı nmas ından ne kadar zaman sonra al ındığı n ın kaydedilmesi belge incelemecinin sa ğlıkl ı bir sonuca ula şabilmesi yönünden önemlidir. Belge incelemesinde özellikle 65 ya şın ı aşan ki şilerde yaz ı ve imza incelemesi amac ı ile gönderilen dosyalarda yazar ın sağl ık durumu, özgeçmi şi, soygeçnı i ş i, kulland ığı ilaçları ve elyaz ı s ın ı etkileyecek herhangi bir durumun bulunup bulunmad ığını ortaya koyan bir sağl ık raporunun da gönderilmesi önemlidir. Ancak bu sayede belge incelen ıeci, inceledi ği örneklerle ilgili en sa ğl ıkl ı ve doğru de ğerlendirmeyi yapabilecektir. Hatta tart ışılmas ı gereken di ğer bir konu gereken kanuni düzenlemelerin yap ılmas ından sonra bedenen ya şlı ve bitkin ki şilerin belgelere sadece imza atmas ı değil, parmak izinin de al ınmas ıdır (34). SONUÇ Belge incelemesi adli t ıp çal ışanlarının günlük, uğra şılau içerisinde önemli yer tutan bir çal ışma alamd ır. Bu konuda adli t ıp uzmanlar ı her gün çok say ı - da karar içeren raporlar ını hukuk mercilerine sunmaktad ırlar. Elyaz ısı ve imzalar üzerinde de ği şikliklere sebep olabilen çok say ıda faktör söz konusudur. Olu şan bu deği şikliklerin bir kısmı hemen ortaya çıkart ılabilirken, bir k ısm ı uzun u ğra ş ve çabalar neticesinde dahi ortaya çakart ılamamaktachr. Ya şlı ve hasta ki şilere ortalama ya şam sürelerinin artmas ına bağlı olarak tüm dtinyada daha fazla say ıda rastlanmaktad ır. Bu sebeple adli belge inceleyicilere giderek artan say ıda kronik hastal ıklara sahip ki şilerin elyaz ısı ve imza incelemesi dosyas ı gönderilmektedir. Elyaz ı s ı ve imza incelemeleri adli belge incelemesinin önemli bir çal ışma alan ıdır. Ülkemiz vatandaşların ın özellikle imza atma konusunda bilinçli olmamalar ı yurdumuzda bu alanda önemli hukuki problemlerin olu şmas ına sebep olmaktad ır. Ülkemizde belge incelemesi ile ilgili standartlar henüz tam olarak olu şturulamam ışt ır. Dile ğimiz bu standartların olu şturulmas ı ve bu konuda bilirki şilik yapan kişilerin do ğru, güvenilir ve objektif bir biçimde hukuka yard ımc ı olabilmeleridir. Belirtilen tüm bu hususlarda ülkemizin oldu ğu gibi dünya literatürünün de oldukça bilimsel, kontrollü ve objektif çal ışmalara ihtiyac ı bulunmaktad ır (33). Belge incelemeci bu tip bir örne ği inceler iken akl ına her olas ıl ığı getirmektedir. Ak ıldan ç ıkart ılmamas ı gereken nokta sahteci ği yapan ki şilerin her zaman sahtecili ği ortaya ç ıkartmaya çal ışan ki şilerden bir ad ım önde olduklarıd ır (34). KAYNAKLAR I. Larson EB: Bellek kayb ı olan 80 ya şında erkek hasta. JAMA Türkiye. 10: , Green RC: Alzheimer's Disease and other dementing disorders in adults. Clinical neurology. RJ Joynt (Ed) Philadelphia, Lippincot t-r aven Publishers. 2-3:16-21, Jorm AF, Jolley D: The incidence of dementia: a rneta-analysis. Neurology. 51-3: , Ross GW, Abbou RD, Petrovitcl ı H, et al: Frequency and characteristics of silent dementia along elderly Japanese-American men. JAMA. 277: , Beard CM, Kökmen E, Kurland LT: Prevalance of dementia is changing over time in Rochester, Minnesota. Neurology. 45:75-79, Geula C, Mesulan MM: Alzheimer's Disease. Terr RD, Katzman R, Bicl ı KL (Ed). NewYork, Raven Press , Evans DA, Funkenstein HH, Albert MS, et al: Prevalance of Alzheinıer's Disease in a community population of older persons: higher than previously reported. JAMA. 262: , Bachmann DI: Incidence of dementia and probable Alzheimer Disease in general population: The Frarningham Study. Neurology. 1993;43: Tanzi E: Alzheimer Disease: Biology. Diagnosis and Therapeutics. Igbal K (Ed). Johnwiley and Son. Ltd , Mega M, Cummings JL, Fiorello T, et al: The spectrum of behavioral changes in Alzheimer Disease. Neurology. 46: ,

5 Alzheimer Hastabg ı ve Elyaz ısına Etkisi 1 I. Jonker C, Schmand B, Lindeboom J, et al: Association between apolipoprotein E(4 and the rate of cognitive decline in community-dwel ling elderly individuals with and without dementia. Arch Neurol. 55: , Van Duijin CM, Clayton DQ, Chandra V, et al: Interaction between genetic and enviromental risk factors for Alzheimer's Disease: a reanalysis of case control studies. Genet Epidemiol. II: , Kennedy AM, Brown J, Rossor M. The genetics of Alzheimer Disease. Baillierc's Clinical Neurology. 3: , Periack-Vance MA, Hines JL: Genetic susceptibility to Alzheimer Disease. Trends Çenet. 11: , Moceri VM, Kukull WA, Emmanuel I, van Belle G, Larson EB: Early life risk factors and the development of Alzheimer's Disease. Neurology. 54: , Mc Khann G, Drachman D, Folstein M, et al: Clinical diagnosis of Alzheimer's Disease: report of the NINCDS-ADRDA Work group ııııder the auspices of Department of Health and Numan Services Task Frce on Alzheimer's Disease. Neurology. 34: , Sinan GW, Robins PV, Barry PP, et al: Diagnosis and treatment of Alzheimer Dementia and related disorders. (Consensus statemem). JAMA. 278: , Summary Statement of American Academy of Neurology Practice parameter for diagnosis and evaluation of dementia. Neurology. 44: , Lovestone S: Early diagnosis and treatn ıent of Alzheimer's Disease. Londo ıı. Martin Dunitz Ltd Shadlen MF. Larson EB: What's new in Alzheimer's Disease ırcatment? Post grad Med. 105: , I. Alkan N: Ya şlanmaya bağ l ı yaz ı ve imza deği şiklikleri. İstanbul Üniversitesi Istanbul T ıp Fakültesi T ı pta Uzmanl ık Tezi İstanbul Hilton O: Scientifıc Examination of Questioned Documents. CRC Press Boca Raton 31-94, Huber RA, Headrick AM: Handwriting Identitication: Facts and Fundamentals. CRC Press Boca Raton 204-5, Behrendt JE. Alzheimer's disease and its effect on handwriting. Journal of Forensic Sciences. 29(1): 87-91, Slavin M.1, Phillips JG, Bradshaw JL, Hall KA, Presr ıell I: Consistency of l ıandwriting movements in dementia of the Alzheimer's type: A comparison with Huntington' s and Parkinson's diseases. Journal of the International Neuropsycological Society. 5: 20-5, Henderson VW, Buckwalter JG, Sobel E, Freed DM, Diz MM. The agraphia of Alzheimer' s disease. Neurology 42:776-84, Rapcsak SZ, Croswel I SC, Rubens AB: Apraxia in Alzhein ıer' s disease. Neurology 39: 664-8, Croisile B: Agraphia in Alzheimer' s Disease. Dement Geriatr Cogn Disord 110:226-30, Neils-Strunjas J, Shuren J, Roeltgen D, Brown C: Perseverative writing errors in a patient with Alzheimer's disease. Brain and Language 63:303-20, Nakamura H, Nakanishi M, Hamanaka T, Nakaaki S, Yoshida S: Semantic priming in patients with Alzheirr ıer and semantic dementia. Cortex 36:151-62, Ellen D: The Scientifıc Examination of Documents: Methods and Techniques. Ellis Horwood Limited Chichester 33-46, Robertson EW: Fundamentals of Document Examination. Nelson-Hall Publishers Chicago , Wellingham-Jones P. Drugs and Handwriting. PWJ Publishing Tehama 72-6, Alkan N, Korur Fincanc ı RŞ, Ar ıcan N, Kurta ş Yaş, Cinsiyet ve Eğitime Bağ l ı Yaz ı ve İmza Deği şiklikleri. Adli T ı p Bülteni, 1(3): ,

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek

Detaylı

Demans ve Alzheimer Nedir?

Demans ve Alzheimer Nedir? DEMANS Halk arasında 'bunama' dedigimiz durumdur. Kişinin yaşından beklenen beyin performansını gösterememesidir. Özellikle etkilenen bölgeler; hafıza, dikkat, dil ve problem çözme alanlarıdır. Durumun

Detaylı

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI RAPOR BÜLTENİ İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI Tarih: 18/09/2015 Sayı : 11 Dünya Alzheimer Farkındalık Günü 21 Eylül 2015 Hazırlayan Ezel ÖZTÜRK Alzheimer Hastalığı ilerleyici nörodejeneratif

Detaylı

ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD

ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI Alzheimer hastalığı (AH) ilk kez, yaklaşık 100 yıl önce tanımlanmıştır. İlerleyici zihinsel işlev bozukluğu ve davranış değişikliği yakınmaları ile hastaneye yatırılıp beş yıl

Detaylı

İstanbul Beyin Merkezleri

İstanbul Beyin Merkezleri İstanbul Beyin Merkezleri N E D E N B E YİN M E R K E Zİ? B E YİN Y M E R K E ZİN D E N E LE R Y A PIL IR? Merkezde Nöro -Biliminin en zor ve faydalı teşhis ve tedavi gelişmelerinin tatbiki yanında tedavide

Detaylı

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının

Detaylı

Unutkanlıktan Bunamaya

Unutkanlıktan Bunamaya Unutkanlıktan Bunamaya Doç.Dr.Lütfü Hanoğlu İstanbul Medipol Üniversitesi 8 Mayıs 2014 Beyin yılı Nörolojik hastalıklar Bilinçlendirme Sempozyumu Bunama Nedir? Akli melekelerde giderek ilerleyen zayıflama/kayıplarla

Detaylı

pecya Huzur Evinde Kalan Ya şl ıların Psikososyal Yönlerinin incelenmesi Nurgül BÖLÜKBA Ş *, Hatice ARSLAN *

pecya Huzur Evinde Kalan Ya şl ıların Psikososyal Yönlerinin incelenmesi Nurgül BÖLÜKBA Ş *, Hatice ARSLAN * Huzur Evinde Kalan Ya şl ıların Psikososyal Yönlerinin Nurgül BÖLÜKBA Ş *, Hatice ARSLAN * ÖZET Bu çalışma huzurevinde kalan ya şlıların psikososyal yönlerini, ya şlıl ıkta ilgili düşüncelerini ortaya

Detaylı

İstanbul Beyin Merkezleri

İstanbul Beyin Merkezleri İstanbul Beyin Merkezleri KAFA TRAVMALARI-YAŞLILIK-ALZHEİMER N ew Y ork Institute for M edical Research, Inc., (aff. w ith N ew Y ork U niversity) O rtho& Sport M erkezi Beyin Rehabilitasyonu ve Beyin

Detaylı

REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER. Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012

REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER. Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012 REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012 REM uyku iliģkili parasomniler; REM uyku davranıģ bozukluğu Tekrarlayan izole uyku paralizisi Kabus bozukluğu REM UYKU DAVRANIġ BOZUKLUĞU

Detaylı

Demans kabaca, günlük etkinliklerde iþlevsel

Demans kabaca, günlük etkinliklerde iþlevsel Alzheimer ve Vasküler Demanslý Hastalarda Kognitif Kayýp Fonksiyonel Kapasitenin Göstergesi midir? Yrd. Doç. Dr. Aynur ÖZGE*, Yrd. Doç. Dr. Þenel TOT**, Yrd. Doç. Dr. Kemal YAZICI**, Yrd. Doç. Dr. Cengiz

Detaylı

Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri

Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri Prof.Dr.Mustafa Araz Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji BD 53.Ulusal Diyabet Kongresi, Kıbrıs Diyabet ve Demans Tüm dünyada yaşam süresinin

Detaylı

Nevrotik iştahsızlık; Yeme bozukluğu; Anoreksi;

Nevrotik iştahsızlık; Yeme bozukluğu; Anoreksi; ANOREKSİYA NERVOSA Nevrotik iştahsızlık; Yeme bozukluğu; Anoreksi; Anoreksi bir yeme bozukluğudur. Kişilerin aşırı kilolu olduklarına yönelik takıntıları sonucu ortaya çıkan iştahsızlık ve egzersiz yapma

Detaylı

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ* İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 25 TÜRKİYE DE SIK KARŞILAŞILAN PSİKİYATRİK HASTALIKLAR Sempozyum Dizisi No:62 Mart 2008 S:25-30 PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

Detaylı

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık yaşlılığın doğal bir sonucu değildir.. Demansın en sık nedeni ALZHEİMER HASTALIĞI DIR. Yaşla gelen unutkanlık ALZHEİMER HASTALIĞI nın habercisi olabilir!!! ALZHEİMER

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ. Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015

ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ. Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015 ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015 Bunama yaşlılığın doğal bir sonucu değildir. Yaşla gelen unutkanlık, Alzheimer Hastalığının habercisi olabilir! Her yaşta insanın

Detaylı

PSİKOSOSYAL REHABİLİTASYON. Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori. Uygulama AKTS. (saat/hafta) (saat/hafta) (saat/hafta) Psikososyal Rehabilitasyon

PSİKOSOSYAL REHABİLİTASYON. Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori. Uygulama AKTS. (saat/hafta) (saat/hafta) (saat/hafta) Psikososyal Rehabilitasyon PSİKOSOSYAL REHABİLİTASYON Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori Laboratuar AKTS Psikososyal Rehabilitasyon FTR 233 2.YIL/ 1.yarıyıl Güz (saat/hafta) (saat/hafta) (saat/hafta) 2 - - 4 Önkoşullar Yok Dersin dili

Detaylı

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu

Detaylı

T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE

T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve Kapsam MADDE 1- (1)

Detaylı

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III NÖROLOJİK BİLİMLER VE PSİKİYATRİ DERS KURULU (Dönem III, Kurul 7)

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III NÖROLOJİK BİLİMLER VE PSİKİYATRİ DERS KURULU (Dönem III, Kurul 7) MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III NÖROLOJİK BİLİMLER VE PSİKİYATRİ DERS KURULU (Dönem III, Kurul 7) DEKAN DEKAN YRD. BAŞKORDİNATÖR BAŞKORDİNATÖR YRD. BAŞKORDİNATÖR YRD.

Detaylı

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır.

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır. Alzheimer hastalığı nedir, neden olur? Alzheimer hastalığı, yaşlılıkla beraber ortaya çıkan ve başta unutkanlık olmak üzere çeşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol açan ilerleyici bir beyin hastalığıdır.

Detaylı

İstanbul Beyin Merkezleri

İstanbul Beyin Merkezleri İstanbul Beyin Merkezleri BEYİN CHECK-UP I NEDİR? NASIL YAPILIR? NE ZAMAN YAPTIRILSIN? Beyin Check-up incelemeleri nelerdir? *Beynin fiziki yapısı (=morfolojik) MRI ve CT scan ile, *Kimyası PET scan ve

Detaylı

Alzheimer Hastalığı; Azheimer s disease; Alzheimer demans

Alzheimer Hastalığı; Azheimer s disease; Alzheimer demans ALZHEİMER Alzheimer Hastalığı; Azheimer s disease; Alzheimer demans Alzheimer hastalığı beyin dokularını tahrip eden, hızlı ilerleyen ve bunamaya neden olan bir hastalıktır. Hastalar düşünme, karar verme,

Detaylı

GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK

GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK Master Yoda: 900 yıl 546 yıl Jean Louise Calment 122 yaş Tanrılar yaşlandıkça hayatı daha mutsuz ve hoş olmayan bir hale getirerek ne kadar merhametli olduklarını gösteriyor.

Detaylı

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;

Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi

Detaylı

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma

Detaylı

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ İnsomni Dr. Selda KORKMAZ Uykuya başlama zorluğu Uykuyu sürdürme zorluğu Çok erken uyanma Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku yakınması Kötü kalitede uyku yakınması Genel populasyonda en sık görülen

Detaylı

Deomed Medikal Yay nc l k

Deomed Medikal Yay nc l k Deomed Medikal Yay nc l k Schiltenwolf / Henningsen Muskuloskeletal A r lar Biyopsikososyal Yaklafl mla Tan ve Tedavi Türkçe Editörü / M. Sar do an Çeviri / A. Kasabal gil 16.5 x 24 cm, XVI + 320 Sayfa

Detaylı

Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET. pecya

Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET. pecya Hastaneye İlk Kez Başvuran ve Yatan Alkol Dışındaki Madde Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET Amaç: Hastane istatistikleri bir psikiyatrik bozuklu ğun epidemiyolojik e ğitimini tahmin etmekte ve uygun

Detaylı

Nadir Hastalıklar-Yetim ilaçlar. bir sağlık sorunu. Uğur Özbek İstanbul Üniversitesi Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) Orphanet-Türkiye

Nadir Hastalıklar-Yetim ilaçlar. bir sağlık sorunu. Uğur Özbek İstanbul Üniversitesi Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) Orphanet-Türkiye Nadir Hastalıklar-Yetim ilaçlar bir sağlık sorunu Uğur Özbek İstanbul Üniversitesi Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) Orphanet-Türkiye NADİR HASTALIK Prevalansı 1/2000 den az olan hastalıklar NADİR

Detaylı

KADINLARDA MASTEKTOM N N PS KOSOSYAL ETK LER

KADINLARDA MASTEKTOM N N PS KOSOSYAL ETK LER Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.insanbilimleri.com 17.09.2004 KADINLARDA MASTEKTOM N N PS KOSOSYAL ETK LER Dr. Ay e Okanlı Özet: Kadının sa lı ını tehdit eden, a rılı vücut de i

Detaylı

Kadın İdrar İnkontinansı. Dr. M.NURİ BODAKÇİ

Kadın İdrar İnkontinansı. Dr. M.NURİ BODAKÇİ Kadın İdrar İnkontinansı Dr. M.NURİ BODAKÇİ Genel populasyonun çoğunda özellikle kadınlarda ve yaşlılarda mesane disfonksiyonu vardır. ICS üriner inkontinansı; objektif olarak gösterilebilen ve sosyal

Detaylı

Dr. Erdal DUMAN. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı. Şair Eşref Bulvarı No:65 Alsancak İzmir. Tel: 0232-4642932. www.erdalduman.

Dr. Erdal DUMAN. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı. Şair Eşref Bulvarı No:65 Alsancak İzmir. Tel: 0232-4642932. www.erdalduman. Dr. Erdal DUMAN Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Şair Eşref Bulvarı No:65 Alsancak İzmir Tel: 0232-4642932 www.erdalduman.com Söylenceler Erkeklerde osteoporoz olmaz Diyet yapınca vücuttaki

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

Yeni Anket Verisi Girişi

Yeni Anket Verisi Girişi Yeni Anket Verisi Girişi lara ait kimlik verileri kesinlikle başka bir alanda paylaşılmayacaktır. ya ait özel veriler, sadece bilimsel çalışma merkezinin kendisi tarafından görüntülenebilecektir. proje

Detaylı

ERGOTERAPİ. Dr. Alev Kılıçoğlu

ERGOTERAPİ. Dr. Alev Kılıçoğlu ERGOTERAPİ Dr. Alev Kılıçoğlu Kelime Anlamı: Ergoterapi kelimesi Yunanca dan gelmektedir Ergon sözcüğü, iş, hareket, eylem, davranış, beceri, etkinlik anlamına gelir. Therapeia sözcüğü ise bakım, iyileşme,

Detaylı

Access Emergency Medicine KÜTÜPHANES

Access Emergency Medicine KÜTÜPHANES Access Emergency Medicine 1 KAPSAM Access Emergency Medicine, kullan lara acil durumlar ile ile ilgili geni bir tan ve tedavi aramas yapma olana sunan bir veri taban r. Klinik çal malar olu turan hem yeti

Detaylı

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin Psikopatolojisi Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin psikopatolojisi içerik: Sınıflandırma sistemleri Duygudurum bozuklukları Anksiyete bozuklukları

Detaylı

MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI

MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI 1. Firma karını maksimize eden üretim düzeyini seçmiştir. Bu üretim düzeyinde ürünün fiyatı 20YTL ve ortalama toplam maliyet 25YTL dir. Firma: A)

Detaylı

18.Esri Kullanıcıları Toplantısı 7-8 Ekim 2013 ODTÜ-ANKARA

18.Esri Kullanıcıları Toplantısı 7-8 Ekim 2013 ODTÜ-ANKARA ALZHEIMER ÇOCUKLARı (2012-2075 YıLLARı ARASı ALZHEIMER HASTA SAYıSı DEĞIŞIMI VE DAĞıLıŞı) Feride CESUR Yenimahalle Halide Edip Anadolu Sağlık Meslek Lisesi Coğrafya Öğretmeni İÇERİK Çalışmanın Amacı Alzhemer

Detaylı

Biyomedikal Mÿýhendisliÿýi ve Biyomedikal Cihaz Teknolojisi

Biyomedikal Mÿýhendisliÿýi ve Biyomedikal Cihaz Teknolojisi Sayfa 1/8 Hastalÿýklar Yasin ÿýaÿýan, 07 Oct 06 saat: 22:39 Akromegali nedir? Akromegali, eriÿýkinlerde ortaya ÿýÿýkan ; vÿýcudun bÿýyÿýmesi ve organ geliÿýmesi iÿýin anahtar bir faktÿýr olan bÿýyÿýme

Detaylı

ACİL ÇALIŞANLARI İÇİN STRES YÖNETİMİ

ACİL ÇALIŞANLARI İÇİN STRES YÖNETİMİ ACİL ÇALIŞANLARI İÇİN STRES YÖNETİMİ ACİL ÇALIŞANLARININ KARŞILAŞABİLECEĞİ STRES KAYNAKLARI Olaya bağlı stres kaynakları Mesleki stres kaynakları Çevresel stres kaynakları OLAYA BAĞLI STRES KAYNAKLARI-1

Detaylı

3-P C ile h a b e r le şm e y e u y g u n b ir a r a b ir im. (IS A, P C I, U S B g ib i )

3-P C ile h a b e r le şm e y e u y g u n b ir a r a b ir im. (IS A, P C I, U S B g ib i ) M O D E M N E D İR : M o d u la to r -D e m o d u la to r k e lim e le r in in k ıs a ltm a s ı M O D E M. Y a n i v e r ile r i s e s s in y a lle r in e s e s s in y a lle r in i v e r ile r e d ö n

Detaylı

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana

Detaylı

AĞRIDA AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Prof. Dr. Arzu Yağız On Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, İzmir

AĞRIDA AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Prof. Dr. Arzu Yağız On Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, İzmir AĞRIDA AKILCI İLAÇ KULLANIMI Prof. Dr. Arzu Yağız On Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, İzmir AKILCI İLAÇ KULLANIMI -Tanım- Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine

Detaylı

ÖZET. pecya SUMMARY. Key words: Medical students, depressive symptoms, Beck Depression Inventory

ÖZET. pecya SUMMARY. Key words: Medical students, depressive symptoms, Beck Depression Inventory T ıp Fakültesi Öğrencilerinde Depresyon Belirtilerinin Da ğıl ımı Bilal BAKİR*, U. Reha YILMAZ**, İsmail YAVAŞ***, Mahir GÜLEÇ* ÖZET Depresyon en s ık görülen ruhsal bozukluktur. Depresif belirtilerin,

Detaylı

Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü 1. Sınıf Güz Yarıyılı (1. Yarıyıl) Dersin Kodu Türü Türkçe Adı İngilizce Adı T U Kredi AKTS ATA101 Z

Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü 1. Sınıf Güz Yarıyılı (1. Yarıyıl) Dersin Kodu Türü Türkçe Adı İngilizce Adı T U Kredi AKTS ATA101 Z 1. Sınıf Güz Yarıyılı (1. Yarıyıl) ATA101 Z Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I History of Turkish Revolution and Ataturk's Principles I 2 0 2 2 TDL101 Z Türk Dili I Turkish Language I 2 0 2 2 İNG101

Detaylı

Bu bozukluk madde kullanımına veya genel tıbbi durumdaki bir bozukluğa bağlı değildir.

Bu bozukluk madde kullanımına veya genel tıbbi durumdaki bir bozukluğa bağlı değildir. Psikiyatrinin en önemli hastalıklarından biridir. Bu hastalıkta gerçeği değerlendirme yetisinde bozulma, acayip tuhaf davranışlar, hezeyanlar ( mantıksız, saçma, olması mümkün olmayan veya olması mümkün

Detaylı

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29 Dünyanın Derdi Depresyon Dünyada 120 milyon kişi depresyonda. 185 ülkenin verilerine göre 2020 yılında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada depresyon olacak. İSTANBUL - Türkiye psikiyatri Derneği'nin

Detaylı

ARAŞTIRMA. 3 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon A.B

ARAŞTIRMA. 3 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon A.B Geriatri 5 (2): 59-63, 2002 Turkish Journal of Geriatrics ARAŞTIRMA BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ FİZİKSEL TIP ve REHABİLİTASYON Dr. Coşkun BAKAR 1 Dr. Seçil ÖZKAN 1 Dr. Işıl MARAL 1 Dr. Gülçin Kaymak KARATAŞ

Detaylı

BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ

BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ Suna ve İnan Kıraç Vakfı Nörodejenerasyon Araştırma Laboratuvarı Tel/ Fax: 0212 359 72 98 www.alsturkiye.org HASTA BİLGİLERİ Hasta adı-soyadı : Cinsiyeti : Kadın Erkek Doğum tarihi

Detaylı

OCAK - NİSAN 2016 E-BÜLTEN

OCAK - NİSAN 2016 E-BÜLTEN OCAK - NİSAN 2016 E-BÜLTEN Sosyal medyada bizi izleyin /ocedorgtr www.oced.org.tr Çocuklarda Oyun Eğitimi Semineri Gerçekleşti Algı Özel Eğitim Merkezi nden Zihin Engelliler Öğretmeni Medine YILDIZ sunumuyla

Detaylı

Hasta Bilgilendirme. Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program. AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi!

Hasta Bilgilendirme. Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program. AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi! Hasta Bilgilendirme Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi! Başlang çtan itibaren yan n zday z AOK Curaplan nedir? AOK Curaplan, Tip 2 Diyabet hastal

Detaylı

Olaya Ġlişkin Potansiyel Kayıt Yöntemleri Kognitif Paradigmalar

Olaya Ġlişkin Potansiyel Kayıt Yöntemleri Kognitif Paradigmalar Olaya Ġlişkin Potansiyel Kayıt Yöntemleri Kognitif Paradigmalar Prof. Dr. Sacit Karamürsel İstanbul Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı sacit@istanbul.edu.tr Elektroansefalogram (EEG), merkezi sinir

Detaylı

Dr. Mustafa Melih Çulha

Dr. Mustafa Melih Çulha Dr. Mustafa Melih Çulha ED li hastanın değerlendirilmesinde hem organik hem de psikojenik etkenlerin ayrıntılı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Hastanın etyolojisini hızlı ve etkin bir şekilde ortaya

Detaylı

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım 1961 yılında Malatya da doğdum. İlk-orta ve lise öğrenimimi Malatya da tamamladım.1978 yılında girdiğim Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1984 yılında bitirdim. 1984-1987 yılları arasında Çanakkale ve

Detaylı

Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri

Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri Gelişim psikolojisi, bireylerin yaşam boyunca geçirdiği bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal

Detaylı

Çocuğum Krup Oldu! Türkischer Elternratgeber Krupp. Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz.

Çocuğum Krup Oldu! Türkischer Elternratgeber Krupp. Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz. Türkischer Elternratgeber Krupp Çocuğum Krup Oldu! Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz. Anne babalar için yararlı ipuçları: Bir krupnöbetinde ne yapmalı? Krupa karşı hangi ilaçlar

Detaylı

İstanbul Beyin Merkezleri. Beyin Merkezleri. ALZHEİMER HASTALIĞIN da ERKEN TEŞHİS İÇİN BEYİN CHECKUP LARI VE ÖNLEME İÇİN BEYİN REHABİLİTASYONU

İstanbul Beyin Merkezleri. Beyin Merkezleri. ALZHEİMER HASTALIĞIN da ERKEN TEŞHİS İÇİN BEYİN CHECKUP LARI VE ÖNLEME İÇİN BEYİN REHABİLİTASYONU İstanbul Beyin Merkezleri İstanbul Beyin Merkezleri Adres:Güzelbahçe sok. No:27/3 Nişantaşı, İstanbul (Amerikan Hastanesi Acili Karşısı) Tel: 0212 2313656 Fax: 0212 2319121 www.istanbulbeyinmerkezleri

Detaylı

Prof. Dr. Demir Budak. Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten

Prof. Dr. Demir Budak. Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten Prof. Dr. Demir Budak Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten 2015 2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DÖNEM III DERS KURULU 3 TIP 331-SİNİR SİSTEMİ VE LOKOMOTOR SİSTEM Başlama Tarihi: 30.11.15 Bitiş Tarihi:

Detaylı

Zeka Gerilikleri Zeka Geriliği nedir? Sıklık Nedenleri

Zeka Gerilikleri Zeka Geriliği nedir? Sıklık Nedenleri Zeka Geriliği nedir? Zeka geriliğinin kişinin yaşına ve konumuna uygun işlevselliği gösterememesiyle belirlidir. Bunun yanı sıra motor gelişimi, dili kullanma yeteneği bozuk, anlama ve kavrama yaşıtlarından

Detaylı

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

Tar ımsal Yap ı lar İçin Farkl ı Kafes Kiri ş Sistemlerinin Boyutsal ve Ekonomik Yönden Karşı la şt ı r ılmas ı

Tar ımsal Yap ı lar İçin Farkl ı Kafes Kiri ş Sistemlerinin Boyutsal ve Ekonomik Yönden Karşı la şt ı r ılmas ı TAR İM BILIMLERI DERGISI 1997, 3 (3) 34-42 Tar ımsal Yap ı lar İçin Farkl ı Kafes Kiri ş Sistemlerinin Boyutsal ve Ekonomik Yönden Karşı la şt ı r ılmas ı Metin OLGUN', Hasbi YAPRAK 2 Geli ş Tarihi : 03.11.1997

Detaylı

Konveyörler NP, NI Serisi

Konveyörler NP, NI Serisi NP, NI Serisi NP Serisi T-Max konveyörleri, üretim şartlarınıza uygun olarak, Avrupa da, optimum verimde çalışacak şekilde imal edilmiştir. Alüminyum konstrüksiyon kasası, yüksek sıcaklığa dayanıklı bant

Detaylı

BLUMİA NERVOSA. Nevrotik Kusma; Yeme hastalığı; Blumia nervosa neden olur?

BLUMİA NERVOSA. Nevrotik Kusma; Yeme hastalığı; Blumia nervosa neden olur? BLUMİA NERVOSA Nevrotik Kusma; Yeme hastalığı; Blumia nervosa bir yeme bozukluğudur. Blumiada kontrolsüz yeme atakları görülür. Hastalar bu ataklardan sonra yediklerinin kendilerine zarar vereceği kilo

Detaylı

AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Bülent Sönmez 9. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi 10-12 Aralık 2015, Edirne

AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Bülent Sönmez 9. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi 10-12 Aralık 2015, Edirne AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. M. Bülent Sönmez 9. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi 10-12 Aralık 2015, Edirne AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık

Detaylı

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU Erdinç S AYIN 1968 yılında Đstanbul'da doğdu. 1989 yılında Đstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği

Detaylı

YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM

YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM Yaşlıların Psiko-Sosyal Özellikleri İnsanın yaşlılığında nasıl olacağı ya da nasıl yaşlanacağı; yaşadığı coğrafyaya, kalıtsal özelliklere, Psiko-sosyal ve Sosyo-ekonomik şartlara,

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a

Detaylı

Hasta Bilgilendirme. Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program. AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi!

Hasta Bilgilendirme. Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program. AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi! Hasta Bilgilendirme Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi! 2 AOK-Curaplan Diyabet Tip 2 AOK Curaplan nedir? AOK Curaplan, Tip 2 Diyabet hastal ğ olan

Detaylı

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi nde KLP Çalışmaları Amaçlar Yurtdışında Yan Dal süreci

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi nde KLP Çalışmaları Amaçlar Yurtdışında Yan Dal süreci Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi nde KLP Çalışmaları Amaçlar Yurtdışında Yan Dal süreci Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı nda 1970 yılından itibaren KLP alanında çalışmalar

Detaylı

S.Ü. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ DEKANLIĞI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILINDA OKUTULACAK DERSLER VE DERS KODLARI

S.Ü. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ DEKANLIĞI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILINDA OKUTULACAK DERSLER VE DERS KODLARI DÖNEM-I S.Ü. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ DEKANLIĞI 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILINDA OKUTULACAK DERSLER VE DERS KODLARI 0101112 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ 0101110 TÜRK DİLİ 0101111 YABANCI DİL (İNGİLİZCE)

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama

Detaylı

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; MYELİN BASİC PROTEİN Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; Beyin Omurilik Sıvısı içinde Myelin Basic Protein miktarının araştırılmasıdır.

Detaylı

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Fzt. Damla DUMAN MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir. 1822 de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Kuvvetsizlik, spastisite, duyusal problemler, ataksi

Detaylı

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III 2015-2016 DERS YILI GÖZ - SİNİR VE PSİKİYATRİ SİSTEM DERS KURULU

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III 2015-2016 DERS YILI GÖZ - SİNİR VE PSİKİYATRİ SİSTEM DERS KURULU KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III 2015-2016 DERS YILI - SİNİR VE SİSTEM DERS KURULU DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Nöroloji 12 8 20 Psikiyatri 12 8 20 Farmakoloji 12 8 20 Beyin cerrahisi 10 8 18

Detaylı

MENOPOZ. Menopoz nedir?

MENOPOZ. Menopoz nedir? MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona

Detaylı

EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ REÇETESİ? Egzersiz reçetesi bireylere sistematik ve bireyselleştirilmiş fiziksel aktivite önerileri yapılmasıdır. EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL

Detaylı

PAS 1 g Tablet. Bu Kullanma Talimatmda: KULLANMA TALİMATI. Ağızdan alınır.

PAS 1 g Tablet. Bu Kullanma Talimatmda: KULLANMA TALİMATI. Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI PAS 1 g Tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir tablet 1000 mg para-aminosalisilik asit sodyum tuzu içerir. Yard ımc ı maddeler: Mikrokristalin selüloz, kroskarmeloz sodyum, polivinil

Detaylı

Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması

Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması Deniz Ceylan, Berna Binnur Akdede, Emre Bora, Ceren Hıdıroğlu,

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 AÇIKLAMA 2012-2017 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok Olgu 60 yaşında kadın, evli, 2 çocuğu var,

Detaylı

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ TANIM:İnsanda yüksek serebral fonksiyonların anatomik ve fonksiyonel özellikleri ile bu fonksiyonların çeşitli beyin hastalıkları sonucu

Detaylı

Durumunuz: Bunlar hamile Bir tedavi ihtiyacı veya Bakım geçici hastalık düşmek Çocuğun ve ev

Durumunuz: Bunlar hamile Bir tedavi ihtiyacı veya Bakım geçici hastalık düşmek Çocuğun ve ev Aile ve üst düzey yardım Tarih: Nisan 2016 Durumunuz: Bunlar hamile Bir tedavi ihtiyacı veya Bakım geçici hastalık düşmek Çocuğun ve ev Anne veya baba, çocuk ve ev bakım açarsanız, ortaya çıkar Gerçek

Detaylı

GERİATRİ STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİCİLER. Doç. Dr. Murat VARLI Doç. Dr. Sevgi ARAS. EĞİTİM SORUMLUSU: Doç. Dr. Sevgi ARAS İLETİŞİM

GERİATRİ STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİCİLER. Doç. Dr. Murat VARLI Doç. Dr. Sevgi ARAS. EĞİTİM SORUMLUSU: Doç. Dr. Sevgi ARAS İLETİŞİM GERİATRİ STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ DERSHANE : Dönem V : 4 iş günü : İbni Sina Hastanesi : Geriatri Bilim Dalı Kliniği, Polikliniği ve Dershanesi : İbni Sina

Detaylı

AVRUPA İ NSAN HAKLARI SÖZLE ŞMES İ 'NE GÖRE ÇEVRE VE İ NSAN

AVRUPA İ NSAN HAKLARI SÖZLE ŞMES İ 'NE GÖRE ÇEVRE VE İ NSAN AVRUPA İ NSAN HAKLARI SÖZLE ŞMES İ 'NE GÖRE ÇEVRE VE İ NSAN t ıda, uyu şmazl ığın yanlar ına uygun bir çözüme ulaşabilmeleri için yaln ızca öneriler getirilmektedir. Toplant ının, uyuşmazl ığın çözümü

Detaylı

YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama Sistemi)

YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama Sistemi) YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama Sistemi) YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama), Türk yükseköğretiminde görev yapan akademisyenlere ait kişisel akademik bilgilerin ve bilimsel / akademik

Detaylı

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI İş Sağlığı Programı

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI İş Sağlığı Programı HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI İş Sağlığı Programı Programa Kabul Koşulları: Yüksek Lisans: Sağlık alanında lisans düzeyinde bir Yükseköğretim kurumundan mezun olmak, Psikoloji, Sosyoloji, İşletme,İktisat

Detaylı

Yeni Yüzyıl Üniversitesi TIP FAKÜLTESİ Dekan: Prof. Dr. Demir Budak. Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten

Yeni Yüzyıl Üniversitesi TIP FAKÜLTESİ Dekan: Prof. Dr. Demir Budak. Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten Yeni Yüzyıl Üniversitesi TIP FAKÜLTESİ Dekan: Prof. Dr. Demir Budak Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten 214 215 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DÖNEM III DERS KURULU 5 (TIP 322) SİNİR SİSTEMİ VE LOKOMOTOR

Detaylı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı Evrim Göde Öğüten 1, Gizem Ünveren 2, Emine Soybay 2, Barış Topçular

Detaylı

YENİ ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA PROFİLAKSİ

YENİ ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA PROFİLAKSİ YENİ ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA PROFİLAKSİ Dr Nur Kır İstanbul Tıp Fakültesi 1. RETİNA GÜNLERİ İSTANBUL 2013 AREDS I Çalışması (2001) Amaç: Farklı evrelerdeki YBMD hastalarında yüksek doz antioksidan ve minerallerin

Detaylı

MEVLANA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III V. DERS KURULU SANTRAL SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI

MEVLANA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III V. DERS KURULU SANTRAL SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI MEVLANA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III V. DERS KURULU SANTRAL SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI 9 Şubat - 6 Mart 2015 (4 Hafta) Yönetim Dekan Dönem III Koordinatörü Dönem

Detaylı

UÜ-SK AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI

UÜ-SK AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI Rev. No : 03 Rev.Tarihi : 28 Şubat 2012 1 / 5 1 HİZMET KAPSAMI: Aile Hekimliği Anabilim Dalı yaş, cinsiyet, yakınma, hastalık ayrımı yapmaksızın, yaşamın bütün evrelerinde ve süreklilik içinde, sağlığın

Detaylı