Sebze Hastalıkları. Nilgün Yaşarakıncı, Ph.D. Ziraat Yüksek Mühendisi

Transkript

1 Sebze Hastalıkları Nilgün Yaşarakıncı, Ph.D. Ziraat Yüksek Mühendisi

2 Mosaic virüsleri (Tomato mosaic virus, Cucumber mosaic virus)

3 Mosaic virüsleri (Tomato mosaic virus, Cucumber mosaic virus) Hijyen Dayanıklı çeşit Sertifikalı tohum Vector mücadelesi (Yaprakbiti)

4 Domates lekeli solgunluk virüsü (Tomato spotted wilt virus) Hijyen Dayanıklı çeşit Vector mücadelesi (Thrips) Yabancıot mücadelesi

5 Domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsü (Tomato yellow leaf curl virus) Hijyen Dayanıklı çeşit Vector mücadelesi Yabancıot mücadelesi

6 Domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsü (Tomato yellow leaf curl virus)

7

8 Domateste Bakteriyel Benek hastalığı (Pseudomonas syringae pv. Tomato (Okabe) Young, Dye, Wilkie) Sertifikalı tohum Ekim nöbeti Toprak sterilizasyonu Havalandırma İklimlendirme Hijyen Gübreleme Bakır hidrosit 400 g/l SC 250 ml Bakır oksiklorid 50% WP g Yağ ve rosin asitlerinin bakır Tuzları 51,4 g/l

9 Domateste Bakteriyel leke hastalığı (Xanthomonas vesicatoria Doidge (Dye)) Sağlıklı tohum Ekim nöbeti (2) Toprak sterilizasyonu Havalandırma İklimlendirme Hijyen Bakır hidrosit 400 g/l SC 200 ml Bakır oksiklorid 50% WP g

10 Domates öz nekrozu hasalığı Pseudomonas corrugata (Sacarlett et al.) Roberts and Scarlett, P. Cichorii (Swingle) Stapp, P. Viridiflava (Burkholder) Dowson, P. Mediterranea (Catara et al.), Erwinia carotovora subp. Atroseptica (van Hall) Dye, E. carotovora subsp. carotovora (Jones) Bergey et al.), E. Chrysanthemi (Burkholder et al.) Hijyen Gübreleme Havalandırma İklimlendirme

11 Domates Bakteriyel kanser ve solgunluk hastalığı Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis [(E.F. Smith) Davis et al.] Hijyen Sertifikalı tohum, fide Kumlu toprak Ekim nöbeti (3) Toprak sterilizasyon

12 Domates Bakteriyel kanser ve solgunluk hastalığı Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis [(E.F. Smith) Davis et al.]

13 Domates Bakteriyel kanser ve solgunluk hastalığı Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis [(E.F. Smith) Davis et al.]

14 Hıyar Köşeli Yaprak Lekesi hastalığı Pseudomonas syringae pv. Lachrymans (Smith and Bryan) Young, Dye Wilkie

15

16 Hıyar Köşeli Yaprak Lekesi hastalığı Pseudomonas syringae pv. Lachrymans (Smith and Bryan) Young, Dye Wilkie Hijyen Sertifikalı tohum, fide Kumlu toprak Ekim nöbeti (2) Toprak sterilizasyon Bitki yüzeyleri nemli iken bakım işlemleri yapılmamalı

17 Kök Çürüklüklüğü Hastalıkları Rhizoctonia solani, Fusarium spp., Macrophomina phaseoli, Colletotrichum lindemuthianum, Pythium spp., Sclerotinia spp., Phytophthora spp.

18 Kök Çürüklüklüğü Hastalıkları Rhizoctonia solani, Fusarium spp., Macrophomina phaseoli, Colletotrichum lindemuthianum, Pythium spp., Sclerotinia spp., Phytophthora spp. Sanitasyon Buhar Solarizasyon Toprak değişimi Araç, alet, çalışanlar Münavebe, Dayanıklı çeşit veya aşılı fide, Havalandırma, Sulama, Bitki sayısı, Sağlıklı bitki materyali, Sağlıklı bitki yetiştirilmesi, Erken saatte sulama

19 Kök Çürüklüklüğü Hastalıkları Rhizoctonia solani, Fusarium spp., Macrophomina phaseoli, Colletotrichum lindemuthianum, Pythium spp., Sclerotinia spp., Phytophthora spp. Bakım tekniklerinin çiğ olmadığı zaman yapılması, Organik madde muhtevasının arttırılması,

20 Kök Çürüklüklüğü Hastalıkları Rhizoctonia solani, Fusarium spp., Macrophomina phaseoli, Colletotrichum lindemuthianum, Pythium spp., Sclerotinia spp., Phytophthora spp. Bakır Sülfat %98+Sönmemiş kireç (Bordo bulamacı) g/hl Bakır oksiklorid 50% WP g Bakır Sülfat 25% Suda çözünebilen kristal %0,5 Streptomyces lydicus WYEC 108 0,0371%SP Trichoderma harzianum (1x108 Cfu/gram) Trichoderma harzianum mutants Trichoflow WP 10g/m2 fidesiz toprağa Pseudomonas fluorescens, Streptomyces griseoviridis, Gliocladium virens, Pythium oligandrum

21 Güney yanıklığı Sclerotium rolfsii

22 Güney yanıklığı Sclerotium rolfsii Toprak temizliği 5 yıl münavebe C sterilizasyon Solarizasyon Toprağın değiştirilmesi Bitki artıklarının toplanması Bulaşık bitkilerin toplanması Derin sürüm (20-30 cm) Toprak ph 6,5 (kireç)

23 Güney yanıklığı Sclerotium rolfsii Buharla dezenfeksiyon Solarizasyon Sanitasyon Bacillus subtilis Trichoderma Kalsiyum nitrat ve Kalsiyum sulfate Bitki sıklığı Havalandırma Sıcaklık 25 0 C İyi drenaj Kompost Malçlama Mısır, yer fıstığı, pamuk ile münavebe

24 Beyaz çürüklük Sclerotinia sclerotiorum (Lib) De Barry, S. minor Sanitasyon Havalandırma Bitki sıklığı Solarizasyon Coniothyrium minitans, Gliocladium roseum, Gliocladium virens, Sporodesmium sclerotivorum, and Trichoderma viride

25 Beyaz çürüklük Sclerotinia sclerotiorum (Lib) De Barry, S. minor En az 5 yıllık münavebe Dayanıklı formlarının toprağa karışması önlenmeli

26 Kabakgillerde Mildiyö Hastalığı Pseudoperonospora cubensis Berkeley and Curtes

30 Mildiyö Phytophthora infestans Mont de Bary, Pseudoperonospora cubensis Berkeley and Curtes %80-90 Orantılı Nem C Serin gecelerden sonra sıcak gündüzlerin takip ettiği ve puslu nemli havalar Bitki sıklığı (Ekim mesafesi) Havalanma Bitki ıslak olduğunda bakım işlemleri yapılmamalı.

31 Mildiyö Phytophthora infestans Mont de Bary, Pseudoperonospora cubensis Berkeley and Curtes 2-3 yıl münavebe (Mısır, yer fıstığı, pamuk) Toprak temizliği Üretim materyali temizliği Dayanıklı çeşit Bulaşık bitki aksamlarının temizliği Sulama (damla sulama) Drenaj

32 Mildiyö Phytophthora infestans Mont de Bary, Pseudoperonospora cubensis Berkeley and Curtes Tarlanın çevresi açık, havalanmaya müsait olmalı. Sabah ve akşam çiğ tutmayan güneş alan tarlalar olmalı. Sırta dikim. Sıraların hakim rüzgara dik olarak oluşturulması.

33 Mildiyö Phytophthora infestans Mont de Bary, Pseudoperonospora cubensis Berkeley and Curtes Kompost Malçlama (çam kabuğu, mısır sapları). Sıra aralarına konukçusu olmayan bitkilerin ekimi (Patates-sarımsak, mısır, fasulye) (Domates-Soya, susam)

34 Mildiyö Phytophthora infestans Mont de Bary, Pseudoperonospora cubensis Berkeley and Curtes Bakır Sülfat Pentahidrad 65,82 g/l Bakır oksiklorid 37,5% WG 300 g Bakır oksiklorid 50% WP 300g Bakır hidroksit 30% WG 150g Bakır hidroksit 35% WG150 g/da Yağ ve rosin asitlerinin Bakır Tuzları 51.4 g/l Bacillus subtilis

35 Mildiyö Phytophthora infestans Mont de Bary, Pseudoperonospora cubensis Berkeley and Curtes Potassium bicarbonate Kompost çayı Soda (4 litre su, 1 çorba kaşığı kabartma tozu 1 çorba kaşığı bitkisel yağ, 1 çorba kaşığı bulaşık detarjanı) Sarımsak (allicin (diallylthiosulphinate) Kuzu kulağı (Rhum rhabarbarum) Altın başak otu (Solidensis canadensis)

36 Mildiyö Phytophthora infestans Mont de Bary, Pseudoperonospora cubensis Berkeley and Curtes Orman sarmaşığı (Hedera helix) Şakayık (Paeonia suffruticosa) Meyankökü (Glycrrhiza glabra) Adaçayı (Salvia officinalis) Aneurinibacillus migulanus

37 Külleme Erysiphe cichoracearum D.C., Sphaerotheca fuliginea (Schlech)Polacci Leveillula taurica (Lev.) Arn.

38 Külleme Erysiphe cichoracearum D.C., Sphaerotheca fuliginea (Schlech)Polacci Leveillula taurica (Lev.) Arn. Güneşli alanlara dikim Hava hareketinin olduğu alanlar Aşırı gübreleme yapılmaması, yavaş salınan gübrelerin kullanılması Sprink sulama (diğer hastalıkları arttırabilir.) Dayanıklı veya tolerant çeşiter Hijyen önlemlerinin alınması

39 Külleme Erysiphe cichoracearum D.C., Sphaerotheca fuliginea (Schlech)Polacci Leveillula taurica (Lev.) Arn. Kükürt Neem oil Jojoba oil Saf-T-Side Horticultral oil (prafin) Bacillus subtilis (Serenade)

40 Yaprak Küfü Cladosporium fulvum Cke.

41 Yaprak Küfü Cladosporium fulvum Cke. Trichoderma harzianum Yavşan, Pelin otu (Artemisia camphorata) Biberiye (Rosmarinus officinalis)

42 Kurşuni Küf Botrytis cinerea Pers.

43 Kurşuni Küf Botrytis cinerea Pers.

44 Kurşuni Küf Botrytis cinerea Pers. Trichoderma harzianum rifai irk KRL AG2 1.15% WP 60 g/1 kg Streptomyces lydicus WYCE 108 0,0371% SP 90g Bacillus subtilis Y1336

45 Kurşuni Küf Botrytis cinerea Pers. Çiftlik gübresi+saman karışımı 1:5 v/v oranında su ile açık bir kapta 2 dakika karıştırılır C karıştırmadan 3-7 gün bekletilir. Tülbentten süzülerek hemen kullanılır. 3000kg at gübresi %40-45 nemde ph 7,3-7,5

46 Septoria leke hastalığı Septoria apiicola Speg., Septoria lycopersici Speg C nin üzerinde nemli, yağışlı, sisli havalarda, çiğ olduğunda gelişir C de yağmurlama sulamanın olduğu yerlerde sıçrayan sular ile yayılır. Temiz sertifikalı tohum.

47 Septoria leke hastalığı Septoria apiicola Speg., Septoria lycopersici Speg. Bakır Sülfat %25 Suda Çözünün Kristal % 1,5 lik Bord bulamacı 1500 g göztaşı+750 gr sönmemiş kireç

48 Antraknoz Colletotrichum lagenarium (Pass) ell. Et Halst Bakır oksiklorid 50% WP 500g

49 Kök-ur nematodları Melodogyne spp.

53 Soğan Sak Nematodu Ditylenchus dipsaci

54 Patates Çürüklük Nematodu Ditylenchus destructor

55 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Yasal Önlemler İç ve dış karantina kurallarına önem verilmeli İç karantina yönünden bulaşık materyalin temiz yerlere taşınmamasına özen gösterilmeli, satış ve dikimlerine engel olunmalı Yapılacak olan surveylerde, depo ve vejetasyon süresince konukçu bitkilerin kontrolüne önem verilmeli, inceleme sırasında örneklere yabancı otların da dahil edilmesine dikkat edilmelidir.

56 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Nematodan temiz alanlarda tarım yapılmalı Temiz sertifikalı fide kullanılmalı Sulama suyunda artezyen kullanılmalı Dönem sonunda bulaşık bitkilerin imhası Yabancıot mücadelesi (Kökur nematodlarında köpek üzümü, Patates çürüklük nematodunda tarla marulu, tarla nanesi)

57 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Araç alet sterilize edildikten sonra kullanılmalı Bulaşık alandan temiz alana hayvan hareketleri önlenmeli

58 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Dayanıklı çeşitler kullanılmalı Hasat sonrası kökler temizlendikten sonra 15 gün ara ile en az 2 kere cm derinlikte sürülmeli Serada topraksız tarım yapılmalı Aşılı fide kullanılabilir. Kompost kullanımı

59 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Patates kist nematodları ile bulaşık alanlarda 5-7 yıl süre ile patates ve Solanaceae familyasına ait diğer bitkilerin yetiştirilmemesi halinde kist içindeki canlı larva sayısı her yıl % oranında azalır. Soğan sak nematodu ile bulaşık alanlarda, havuç, ıspanak, marul gibi konukçusu olmayan bitkilerle en az 3 yıllık münavebe yapılmalıdır. Patates çürüklük nematodu na karşı, fasulye, mısır gibi konukçusu olmayan bitkilerle 3-4 yıllık münavebe önerilmektedir.

60 Örtü bitkileri yetiştirerek hem toprağa yeşil gübreleme yapılabilmekte hem de bitki paraziti nematodların populasyon yoğunlukları azaltılabilmektedir. Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Asparagus

61 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Kanola Yağlık turp Brassicae familyasına ait bitkilerin içerdiği glucosinolatların, nematodları baskı altına aldığı saptanmıştır.

62 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Kadife çiçeği Hardal bitkisinin toksik etkideki salgıları populasyon yoğunluğunu azaltabilir

63 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Börülce Kolza

64 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Fiziksel Önlemler 1- Sıcak veya soğuk su uygulaması: Soğan sak nematodu na karşı bulaşık soğanlar (güver, arpacık veya karaca) dikimden 2-3 gün önce su dolu kap içinde her gün suyu değiştirilerek bekletilmeli, sonra dikilmelidir. Geç dikilecek soğanlar ise, iyice kurutulduktan sonra bekletilmelidir. Çilek nematodu na karşı bulaşık çelikler, dikim öncesi 46 0 C deki suda 8 saat bekletilmelidir.

65 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Toprakların buhar, solarizasyon ile sterilizasyonu 1-2 ton/da yaş tavuk gübresi veya 4-5 ton/da yaş sığır gübresi kullanılabilir. Solarizasyondan sonra derin sürüm yapılmamalı

66 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Lasioseius kinikinik

67 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Lasioseius subteraneus Collembola

68 BİYOLOJİK NEMATİSİTLER Ticari İsim Biyol. Ajanın Adı Etkilediği Nematodlar Kullanıldığı Ürünler Royal 350 Arthrobotrys irregularis Meloidogyne spp. Domates, Hıyar Di Tera Myrothecium spp. Meloidogyne spp. Havuç, Kavun, Muz, Heterodera spp. Bağ, Lahana Radopholus similis BioNema Paecilomyces lilacinus Meloidogyne spp. Muz, Domates, BioStat Heterodera sp. Biber, Turunçgil, Bioact Globodera sp. Cucurbitacea fam., (0,2g/bitki başına, Scutellonema sp. Kavun, Tütün 100 adet fideye 10 g) Tylenchus sp MeloCon. Pratylenchus sp. Xiphinema sp Activate Basillus chitinosporus Deny, Burkholderia cepacia Blue Circle

69 Bitki Paraziti Nematodlara Karşı Mücadele Yöntemleri Bitkisel nematisitler Nemastop (bitki ekstraktları ve yağ asitleri) Dragonfire (susam yağı) Ontrol (dövülmüş susam) Nemagard (susam bitkisinin toprak üstü kısmı) Neem cake Neem (Azadirachtin) Armorex (susam yağı, sarımsak, tohumu beyaz biber)

70 Sağlıklı tarım, sağlıklı çevrede sağlıklı nesillerin yaşaması için organik tarımda bitki koruma yönetimini uygulamanız dileğiyle.