Gerçek Zamanlı Sistemlerde UML Uygulamaları
|
|
- Ceren Çakır
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Gerçek Zamanlı Sistemlerde UML Uygulamaları Ersel ERCEK 1 Sevda ERDODU 2 Mehmet Fatih ULUAT 3 1,2,3 ASELSAN A.. Mehmet Akif Ersoy Mahallesi 16. Cad. No:16, Yenimahalle ANKARA 1 ercek@mst.aselsan.com.tr 2 erdogdu@mst.aselsan.com.tr 3 mfuluat@mst.aselsan.com.tr Özet Gerçek zamanlı uygulamalar ve gömülü sistemler fonksiyonellik, fiyat, boyut, performans, yaygınlık vb. açılarından deerlendirildiinde; günlük hayattan, tıp, telekomünikasyon, havacılık, uzay ve savunma sanayine kadar tüm alanlarda 8 bit ilemci tabanlı sistemlerden, yüksek performanslı ilemci alarından oluan sistemlere kadar çeitlilik gösterirler. Her gün ortalama olarak 70 adediyle karı karıya geldiimiz gerçek zamanlı ve gömülü sistemler, sistem mühendislii koordinasyonunda yazılım, donanım, mekanik, test gibi birden fazla uzmanlık disiplininin ortaklaa gerçekletirdii ürünlerdir. Bu bildiride Kaideye Monteli Stinger (KMS) Sistemi Atı Kontrol Bilgisayarı (AKB) içindeki PowerPC ilemci kartları üzerinde koan uygulama yazılımlarının; sistem analiz, tasarım ve gelitirme aamalarında ASELSAN A.. yazılım gelitirme yönergeleri çerçevesinde uygulanan UML (Unified Modeling Language) tabanlı modelleme süreci sunulacaktır. Abstract Real-time applications and embedded systems vary in functionality, cost, size, performance, ubiquity, etc. in all areas from daily life, medicine, telecommunication, aeronautics, space and defence industry; from 8 bit processor based systems to high performance processor network based systems. We are in touch with approximately 70 of real-time applications and embedded system applications everyday. These systems are products of a multi-disciplined approach i.e. software, hardware, mechanical, test efforts coordinated by systems engineering. In this paper, UML based modelling process applied during the system analysis, design and development phases of the application softwares run on the PowerPC processor of Pedestal Mounted Air Defence System s Fire Control Computer is presented.
2 1. Giri Günümüzde 15 milyondan fazla mikro yongayı ve günlük hayatımızda her gün ortalama olarak 70 adet mikro ilemci kontrolündeki cihazı ihtiyaçlarımızı karılamak için kullanmaktayız. Tıp, telekomünikasyon, havacılık, uzay, savunma sanayi vb. birçok alanda hayatımıza giren gerçek zamanlı ve gömülü sistem uygulamaları, beklenen performans gereklerini ve zaman kritik görevleri herhangi bir hata olumasına izin vermeden yerine getirmektedir. Gerçek zamanlı sistemler, senkron / asenkron olarak çalıan ve performans sınırlamaları olan birimlerin bir araya gelmesinden oluur ve beklenen görev kritik performans gereklerini güvenilir, doru, salam ve uygun zamanlamaya sahip çıktıları ile yerine getirirler. Gerçek zamanlı sistemler zamanlama, yerindelik açısından deerlendirildiinde gevek gerçek zamanlı (Soft Real Time System) ve katı gerçek zamanlı (Hard Real Time System) olarak sınıflandırılabilirler. Gevek gerçek zamanlı sistemlerde oluan hatalar nedeni ile zamanlama kısıtlamaları uygulamanın belirli bir periyodunda salanamazsa performans düer fakat sistem kullanım dıı kalmaz. Kullanılan veriler halen geçerli olabilir. Fakat katı gerçek zamanlı sistemlerde herhangi bir hata nedeni ile geciken veri kullanısız bir veridir ve tüm sistemin kullanım dıı kalmasına sebep olarak felakete yol açabilir. Bu açıdan deerlendirildiinde, alçak irtifa hava savunma sistemi olarak kritik görevleri yerine getiren katı gerçek zamanlı bir sistem olan Kaideye Monteli Stinger (KMS) Sistemi nin en önemli parçası, sistem içersindeki elektro-optik, servo ve silah gibi alt sistemlerin, sensörlerin, eleyicilerin (actuator) kontrolünü salayan Atı Kontrol Bilgisayarı dır (AKB). AKB, VME (Versa Module European) Bus tabanlı ve askeri ortam koullarına dayanıklı bir kasa içerisine yerletirilmi 2 adet ilemci kartı, KMS alt sistem birimleri ile arayüzleri salayan I/O kartlarının birlikte çalımasından oluur. KMS Sistemleri; Zıpkın ve Atılgan (ekil 1) ana silah olarak Stinger füzesini kullanan ilk milli alçak irtifa hava savunma sistemidir. Tüm ilevlerini bilgisayar denetimli olarak gerçekletiren KMS Sistemi, hava hedeflerini gece/gündüz her türlü hava koulunda otomatik olarak yönlenerek takip etmekte ve niancının komut vermesinin ardından hedefleri imha edebilmektedir. Zıpkın ekil 1. KMS Sistemi Konfigürasyonları Atılgan KMS Sistemi, sistem mühendislii koordinasyonunda birden fazla uzmanlık disiplininin (ekil 2) ortaklaa çalımasıyla gerçekletirilmi bir üründür. KMS Sistemi yaam döngüsünde, bir arada çalıan uzmanlık disiplinlerinin koordinasyonunu salamak için aaıdaki süreçler paralel olarak yürütülmütür.
3 Kalite Güvencesi Süreci (KGS) Proje Yönetim Süreci (PYS) Sistem Gelitirme Süreci (SGS) Yazılım Yönetim Süreci (YYS) Yazılım Gelitirme Süreci (YGS) Yazılım Alt Yüklenici Yönetim Süreci (YAYS) Yazılım Konfigürasyon Yönetimi Süreci (YKYS) Tasarım Modelleri Veri Yapıları Yazılım Mühendislii Kontrol Teorileri KMS Algoritmalar Programlama Dilleri letim Sistemleri Gerçek Zamanlı Donanım Mimarileri Gömülü Sistemler ekil 2. KMS Sistemi Uzmanlık Disiplinlerine Örnekler 2. Gerçek Zamanlı Gömülü Sistemler ve Modelleme Gömülü bilgisayar sistemleri, genellikle masa üstü bilgisayarlarda olduu gibi geni bellek alanları, yüksek ilemci hızları ve sabit disklere sahip deildir. Amaç, her bir gömülü sistem için uygun maliyette maksimum performans ve fonksiyonellik gereini salamak, tekrarlanır maliyeti olabildiince aaı çekmektir. Gömülü sistemlerdeki yazılımlar sistemin bir parçası olarak sunulurken, tekrarlanır maliyet olarak deerlendirilmezler. Tüm maliyet; analiz, tasarım ve bakımidame aamalarında gruplanır. Donanım mimarilerinin belirlenmesi aamasında yapılan kısıntılar, kapsamlı performans optimizasyonları ve karmaık algoritma ihtiyaçları ile dorudan yazılım maliyetlerini artırabilir ve sistemin genileyebilirlik, yerindelik, salamlık, fonksiyonellik ve performans özelliklerini sınırlayabilirler. KMS Sistemi, katı gerçek zamanlı uygulama isterleri de deerlendirildiine, analiz aamasında alınan doru yazılım ve donanım mimarisi ön tasarım kararları ile yüksek performanslı, maliyet etkin, genileyebilir, salam ve tekrar kullanılabilir bir altyapı üzerine kurulmutur. Benzer nedenlerle, gerçek zamanlı ve gömülü sistemler sadece yazılım yönleri ile deil, sistem ve müteri isterleri açısından da deerlendirilmelidir. Bu da farklı uzmanlık disiplinlerinin bir arada çalıması ve ortak bir terminoloji ihtiyacına neden olur. Atı Kontrol Bilgisayarı ilemci kartları, mevcut 128MB bellek alanı ve genileyebilir bellek alt yapısı ile genellikle gömülü sistemlerin aksine masaüstü bilgisayarlar kadar alt yapıya sahiptir. AKB Donanım mimarisi ve KMS çevre birimleri her ne kadar gömülü sistemler için hatırı sayılır bir alt yapı sunsa da; dier gömülü sistemlerde olduu gibi yazılım gelitirme aamasında aılması gereken genel problemler, alınması gereken önlemler vb. gömülü sistem mühendislik çalımaları, sistem fonksiyonellii ve performansı açısından çok önemlidir. Genellikle yazılım çalımaları baladıında hedef platformlar, sensörler, I/O kartları hazır deildir. Yukarıdaki açıklamalara benzer nedenlerle, aynı süreçlerin KMS Sistemi AKB yazılım çalımalarında da yaanacaı deerlendirilerek yazılım ön tasarımını takiben Yazılım Gelitirme Planı na (YGP) uygun tasarım kararları ilenerek AKB Yazılım mimarisi için yerinde kararlar verilmitir. Örnein, AKB içerisinde yer alan zamanlayıcıların, A/D çeviricilerin, KMS Sistemi ndeki sensörlerin, eleyicilerin simülatörlerini hazırlama ihtiyacı sistem gelitirme süreci deerlendirildiinde açıkça görülmütür. Yazılım gelitirme çalımaları baladıında hazır olmayan birimlerin simülatörünü hazırlamak geni zaman, yüksek uzmanlık ve farklı disiplinlerin bir arada çalımasını gerektirir. Ayrıca, gelitirilen yazılım mimarisinin; konfigürasyon birimleri için hazırlanan simülatörlerin gerçek birimler için hazırlanacak yazılımlarla kullanılabilmesi, analiz aamasında belirlenen donanım konfigürasyon birimlerindeki olası deiikliklere uyum gösterebilmesi ve iyiletirme çalımalarının kolayca gerçekletirilebilmesi için esnek bir alt yapı sunmasını gerektirmektedir.
4 Sistem ve yazılım gelitirme süreci, yukarıdaki örneklerin ııında deerlendirildiinde, analiz aamasında sistem ve alt sistem isterlerinin optimum ekilde belirlenmesi, uzmanlık disiplinleri arasında ortak bir paydada koordinasyonun ve terminolojinin salanması, açısından önemlidir. Gerçek zamanlı ve gömülü sistemlerde salamlık, güvenilirlik, zamanlama, performans kısıtları, yazılım çalımalarının gerçek donanım konfigürasyon birimleri ile balama ihtimalinin azlıı ve yazılım konfigürasyon alt birimlerinin yazılımın genelini en az etkileyecek ekilde deitirebilir olmasını salayacak bir mimari üzerine kurulması gerei gibi nedenler yazılım modelleme süreci ihtiyacını tariflemektedir. KMS Projesi yazılım gelitirme süreci boyunca, sistem ve alt sistem gereksinimlerini girdi olarak alarak UML metodolojisine uygun modelleme süreci benimsenmi ve sistem çözümleme / tasarım aamasında farklı açılardan sistem deerlendirilerek modeller oluturulmutur. Bu modeller ile yazılım ekibinin sistemi deerlendirmesi, kavraması, proje ekibi ile görü alıveriinde bulunması ve kritik konuları dierlerinden ayırarak öncelikli gereklerin belirlenmesini, tasarım kararlarının alınması ve bu ekilde Yazılım Gereksinim Özellikleri (YGÖ) dokümanının olgunlaması salanmıtır. KMS Sistemi AKB uygulama yazılımları tasarım ve gelitirme çalımaları, yazılım gerekleri yatay ve dikey düzlemlerde (ekil 3) çözümlenerek ele alınmı ve bu katmanlı yapı UML CASE Aracı ile gelitirilen yazılımda dorudan uygulanmıtır. Bu ekilde, UML modelleme süreci uygulanarak sistem tasarımı problem tabanına indirgenerek tasarım çıktılarının anlaılabilirlii, yenidenkullanılabilirlii, esneklii ve taınabilirlii salanmıtır. Kontrol Katmanı Dikey Sistem Çözümleme Düzlemi Yatay Sistem Çözümleme Düzlemleri Operasyon Katmanı Denetleç Birim Katmanı Arayüz Yatay Sistem Çözümleme Düzlemleri Donanım Katmanı ekil 3. KMS Yatay ve Dikey Sistem Çözümleme Düzlemleri UML metodolojisi ile sistem analizi ve tasarımı için uygulanacak modelleme sürecinde aaıdaki diyagramlar kullanılabilir. Kullanıcı Senaryo Diyagramları (Use-case Diagrams) Sınıf Diyagramları (Class Diagrams) Nesne Diyagramları (Object Diagrams) Ardıl Etkileim Diyagramları (Sequence Diagrams) birlii Diyagramları (Collaboration Diagrams) Durum Diyagramları (State Diagrams) Etkinlik Diyagramları (Activity Diagrams)
5 Bileen Diyagramları (Component Diagrams) Görev Atama Diyagramları (Deployment Diagrams) KMS Sistemi AKB uygulama yazılımlarının analizi, tasarımı ve gelitirilmesi aamasında yukarıda belirtilen diyagramlardan bir kaçı aaıda alt balıklarda anlatıldıı ekilde modelleme sürecinde yer almıtır. 3. Kullanıcı Senaryoları Modelleme Kullanıcı Senaryoları Modelleme, sistem seviyesi fonksiyonların ve kısaca sistemin ne yapacaının tanımlandıı analiz yöntemidir, bu amaçla Kullanıcı Senaryo Diyagramları (ekil 4) kullanılır. Kullanıcı Senaryo Diyagramları, sistemin, son kullanıcının bakı açısından analizinin yapılmasını ve gereksinimlerin belirlenmesini salar, tasarım yöntemi deildir. Kullanıcı Senaryo Diyagramları ile sistemin kabiliyetleri, sistemle arayüzü olan kullanıcılar belirlenerek sistem fonksiyonel gereklerinin, performans ve kalite isterlerinin (Quality of Service- QoS) netlemesi salanır [2]. QoS: En-kötü durum uygulama senaryoları (Worst-case execution time) Ortalama uygulama senaryoları (Average execution time) Çıktı miktarı (Throughput) Tahmin edilebilirlik (Predictability) Kapasite (Capacity) Güvenlik (Safety) Güvenilirlik (Reliability) Elle Ayar <<Extends>> Frekans Yakalama <<Extends>> <<Uses>> Otomatik Ayar Frekans Çaırma Kullanıcı <<Uses>> Frekans Bandı Seçme Frekans Saklama ekil 4. Örnek Kullanıcı Senaryo Diagramı KMS Sistemi nde kullanıcı senaryolarını tanımlarken aaıdakilere benzer sorularla amaç-odaklı olarak sonuca ulaılmaya çalıılmıtır. Sistemin ana amacı ne?
6 Sistemin yerine getirmesi gereken birincil ve ikincil öncelikli görevleri ne? Sistemin nelerle arayüzü olacaktır? Kullanıcı senaryoları ne ile balıyor? Sistemin aktörleri kimler? Aktörlerin, sistemden ve sistemin dıından beklentileri ne? En sık karılaılan senaryolar ne? Neler hataya yol açar? Kullanıcı Senaryo Diyagramları nın tanımlanmasında genel kurallar yoktur. Daha çok sistem mühendislii koordinasyonunda uzmanlık disiplinlerinin tecrübe ve prensiplerine dayanır. Sistemin NE yapacaını tanımlar, NASIL yapacaı sorusu üzerinde durmaz [2]. 4. Nesnelerin ve Katmanların Belirlenmesi Kullanıcı senaryolarını modelleme çalımalarının bir çıktısı da yazılımın sunduu kabiliyetlerin ve verilerin kolayca sınıflandırılmasıdır. Kullanıcı senaryoları, yazılımı oluturan yazılım nesnelerinin sınıflandırılmasına katkıda bulunur. Nesne Nedir? Sistemle ilgili bir takım problemleri çözmek için tanımlanmı metot ve verileri barındıran; sistem, alt sistem ve birimleri temsil eden yürütüm süresi yazılım/sistem elemanlarıdır. Nesneler aaıdaki tiplerde olabilirler. Yazılım Elemanları: Bellekte belirli bir alana yerlemitir. Örn: HızDöngüsüDenetleci Elektronik Donanım Birimleri: Sistemde belirli bir fiziksel alana yerlemitir. Örn: AçısalKonumAlgılayıcı Mekanik Donanım Birimleri: Sistemde belirli bir fiziksel alana yerlemitir. Örn: HidrolikMotor Sistem Birimleri: Belirli bir fiziksel alana yerlemitir. Örn: Servo Alt Sistemi KMS Sistemi ni oluturan nesneler, ekil 3 de verilen sistem çözümleme yöntemine uygun olarak soan halkası benzeim (Onion Skin Analogy) modeli (ekil 5) çerçevesinde belirlenmi ve sınıflandırılmıtır [1]. Halkaların tanımları aaıdaki ekildedir. Algı/Eylem: Kullanıcı Senaryoları Sensör/Eleyici: Giri/Çıkı Arayüz: Fiziksel Balantı Birimleri ekil 5. Soan Halkası Benzeim Modeli KMS Sistemi uygulama yazılımları için uygulanacak nesnelerin kullanıcı senaryoları, benzeim modelleri, problem çözümleme düzlemleri kullanılarak sınıflandırılmasını takiben kullanıcı senaryoları etkileim ve durum modelleri ile detaylandırılmıtır.
7 5. Nesneler Arasındaki Etkileimlerin Modellenmesi Sınıflandırılmı, birbiri ile ilikili olan nesne gruplarının ortak karakterlerini tanımlamak, birbirleri arasındaki tipik ve kritik ilikileri yakalamak, nesneler arası ibirlii kabiliyetlerini tanımlamak ve test etmek için gerçek zamanlı sistemlerde yaygın olarak ardıl etkileim diyagramları (ekil 6) kullanılır [1, 2]. Bu nesne grupları nesneler, kullanıcı senaryo nesneleri, sistem, alt sistem ve aktörler olabilir. KMS Sistemi uygulama yazılım nesne grupları arasındaki etkileim modelleri, kullanıcı senaryolarının nasıl yapılacaını tanımlamak için hazırlanmıtır. :Radyo :Frekans :AliciArayuzu evyukariayar() yukari() ayar(deger = 531) evyukariayar() yukari() ayar(deger = 540) evasagiayar() asagi() ayar(deger = 531) ekil 6. Örnek Ardıl Etkileim Diyagramı 6. Nesnelerin Duraan Karakterlerinin Modellenmesi Sınıf metotları, ilikileri ortak ve aynı anlamı paylaan nesneler topluluunun ortak tanımıdır. Nesnelerin ilevlerini nasıl yerine getireceklerini ve hangi verileri içereceklerini tanımlar. Sınıflar yazılımın duraan yapısının tanımlanmasında kullanılır. KMS Sistemi AKB uygulama yazılımında nesneler arasındaki ilikiler görsel olarak sınıf diyagramları ile tanımlanmıtır ve diyagramlar karmaık ilikilere sahip olmayan nesne gruplarından olusa bile sınıf diyagramları ile sınıf ilikileri modellenmitir. likiler yürütüm süresi boyunca kullanılacak nesnelerin ve bu nesneler arasındaki haberlemenin nasıl olacaını tanımlar (ekil 7). Nesneler, ilikiler sayesinde birbirlerinin ilevlerini ve verilerini kullanırlar. KMS Sistemi AKB uygulama yazılımlarında katmanlı yapının uygulanması esnasında 3 farklı tip iliki kullanılmıtır. Baıntı likisi (Association) Genelleme likisi (Generalization) Baımlılık likisi (Dependency)
8 GAPkt EkranGA RadyoPkt AliciGA EkranArayuzu AliciArayuzu DonanimPkt LcdEkran PllAyarlayici ekil 6. Örnek Nesne Modelleme Diyagramı 7. Nesnelerin Devingen Karakterlerinin Modellenmesi Nesnelerin balangıç durumlarını, yürütüm süresi boyunca durumunun nasıl deitiini ve biti durumlarını modellemek için durum diyagramları kullanılır. Gerçek zamanlı sistemlerde nesnenin davranıı kendisine gönderilen iletilerin yanı sıra o an içinde bulunduu duruma göre farklılık gösteriyorsa durum diyagramları kullanılır (ekil 8). Dier nesneler ile kout zamanlılıı denetimi ve zaman iletilerinin kullanılmadıı durumlarda dorudan zamanla ilikilendirilmezler. KMS Sistemi AKB uygulama yazılımlarında durum diyagramları idamesi ve anlaılabilirlii zor olan nesneler için hazırlanmıtır. KMS Projesi nde yazılım gelitirme aracı olarak kullanılan UML CASE Aracı durum diyagramları, iç içe durumlar ve e zamanlı durumlar tanımlanması, durum koullarının tanımlanması, durumların içinde, giri ve çıkıındaki eylemlerin tanımlanması, alt durumların geçmi durum bilgilerini kullanabilmesi gibi özellikler sunmaktadır. acik ev AcKapa normal ay arlama kapali> ev AcKapa ev YukariAy ar/ f rekans->y ukari(); kilitlendi> ev AsagiAy ar/ f rekans->asagi(); ev IlkAy ar/ ay ar> [else]/ C [otoaramada] [alici->guclusiny al()]/ ev FrekansBandi/ bulundu ev Bellek ev Bellek arama ev Bellek/ belleksec ev IlkAy ar/ dogrula bellek> ellearama ev Bulundu ev Ara/ otoarama ekil 7. Örnek Durum Diyagramı
9 8. Sonuç KMS Sistemi AKB uygulama yazılımları, UML modelleme süreçleri tabanlı olarak analiz edilmi, tasarımları yapılmı ve gelitirilmitir. Tasarım ve gelitirme çalımaları, yazılım gerekleri yatay ve dikey düzlemlerde çözümlenerek ele alınmı ve bu katmanlı yapı UML CASE Aracı ile gelitirilen yazılımlarda dorudan uygulanmıtır. Bu ekilde, sistem tasarımı problem tabanına indirgenerek tasarım çıktılarının anlaılabilirlii, yeniden-kullanılabilirlii, esneklii ve taınabilirlii salanmıtır. Bu bildiride, katı gerçek zamanlı bir sistem olarak tanımlanan KMS Sistemi nin; zamanlama mekanizmalarının, güvenlik ve güvenilirlik için alınan önlemlerinin, ilemciler arası haberlemeyi hızlandıran yazılım mimarilerinin ve tasarım ablonlarının detaylarına girilmemitir. Genel olarak UML modelleme sürecinin KMS Sistemi AKB uygulama yazılımlarında nasıl uygulandıı anlatılmıtır. KMS Sistemi sistem gelitirme sürecinde açıkça görülmütür ki karmaık gerçek zamanlı sistemlerde modele dayalı yazılım süreçlerinin ve araçlarının kullanılması yazılımın anlaılabilirlii, yeniden kullanılabilirlii, esneklii, taınabilirlii ve gerçek zamanlı sistemlerin tanımlı kısıtlamalarının salanması açısından en doru kararlardan biridir. 9. Kaynakça [1]. Douglass, B. P., Real Time UML: Advances in The UML for Real-Time Systems 3. Baskı, ubat [2]. Douglass, B. P., Real-Time UML, Embedded Systems Conference 2004.
WEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS)
WEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS) Hale ALTINOVA, Yasemin YALÇIN, ve Serdar ARSLAN Orta Dou Teknik Üniversitesi, Bilgi lem Daire Bakanlıı, ANKARA altinova@metu.edu.tr,
DetaylıEylül 2007 de v1.0 ı yayınlanan SysML sayesinde endüstri mühendislerinin de ihtiyacı karşılanmış oldu.
1 Yazılımcıların da endüstri mühendislerinin de en büyük ihtiyaçlarının başında ortak modelleme dili ihtiyacı gelir. UML nin (Unified Modeling Language) Kasım 1997 de OMG tarafından yayınlanmasıyla birlikte
DetaylıUNICASE.... kapsamlı bir CASE* aracı. * http://en.wikipedia.org/wiki/computer-aided_software_engineering
UNICASE... kapsamlı bir CASE* aracı * http://en.wikipedia.org/wiki/computer-aided_software_engineering Neden UNICASE? Yazılım geliştirme projelerinde yazılım mühendisliği modelleri merkezi bir yerde ve
DetaylıYZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı
YZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı Yrd. Doç. Dr. Deniz KILINÇ Celal Bayar Üniversitesi Hasan Ferdi Turgutlu Teknoloji Fakültesi Yazılım Mühendisliği 1 BÖLÜM - 1 Yazılım Tasarımına Giriş Bu bölümde;
DetaylıMESLEKİ TERMİNOLOJİ I 1. HAFTA YAZILIM MÜH. TEMEL KAVRAMLAR
YAZILIM: SOFTWARE Yazılım (Software): Yazılım sadece bir bilgisayar programı değildir. Basılı veya elektronik ortamdaki her tür dokümanı da içeren ürün. Dokümanlar yazılım mühendislerine ve son kullanıcıya
DetaylıNESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA Unified Modelling Language (UML) Bütünleşik Modelleme Dili
Özlem AYDIN NESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA Unified Modelling Language (UML) Bütünleşik Modelleme Dili Trakya Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü MODEL NEDİR? Model, gerçek dünyadaki bir olayın veya
DetaylıGömülü Sistemler. (Embedded Systems)
Gömülü Sistemler (Embedded Systems) Tanım Gömülü Sistem (Embedded System): Programlanabilir bilgisayar içeren fakat kendisi genel amaçlı bilgisayar olmayan her türlü cihazdır. Gömülü Sistem (Embedded System):
DetaylıBÖLÜM 1 YAZILIM TASARIMINA GİRİŞ YZM211 YAZILIM TASARIMI. Yrd. Doç. Dr. Volkan TUNALI Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi / Maltepe Üniversitesi
BÖLÜM 1 YAZILIM TASARIMINA GİRİŞ YZM211 YAZILIM TASARIMI Yrd. Doç. Dr. Volkan TUNALI Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi / Maltepe Üniversitesi Amaçlar 2 Tasarımın ne olduğunu ve çeşitli tasarım türlerinin
DetaylıNESNEYE YÖNELİK TASARIM SÜRECİ
NESNEYE YÖNELİK TASARIM SÜRECİ GİRİŞ Nasıl? sorusuna yanıt aranır. Nesne modeli: Analizden tasarıma. Doğrudan problem alanı ile ilgili nesnelerden oluşan model, yardımcı nesnelerle zenginleştirilir. Ana
DetaylıYAZILIM MİMARİLERİ DERSİ BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI
YAZILIM MİMARİLERİ DERSİ BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI Yazılım Nedir? Yazılım, 1. Komutlar : yürütüldüğü zaman istenen fonksiyon ve performansı sağlar, 2. Veri Yapıları : programa verileri yeteri kadar işlemek
DetaylıJava Tabanlı Akıı Sisteminin Gelitirilmesi
Java Tabanlı Akıı Sisteminin Gelitirilmesi Deniz KARATOPRAK 1 Meltem Turhan YÖNDEM 2 1 Meteksan Sistem, Simülasyon ve Görsel Sistemler 1,2, Orta Dou Teknik Üniversitesi, Bilgisayar Mühendislii, Ankara,
DetaylıKullanım Durumu Diyagramları (Use-case Diyagramları)
Kullanım Durumu Diyagramları (Use-case Diyagramları) Analiz aşaması projeler için hayati önem taşır. İyi bir analizden geçmemiş projelerin başarı şansı azdır. Analiz ile birlikte kendimize Ne? sorusunu
DetaylıHLA Tabanlı Bileenler ile Otomatik Uygulama Gelitirme
HLA Tabanlı Bileenler ile Otomatik Uygulama Gelitirme Cengiz TOAY Bilgisayar Mühendislii Bölümü Orta Dou Teknik Üniversitesi e-posta: ctogay@ceng.metu.edu.tr Özet Bu çalıma, belirli bir alanda birbirlerinin
DetaylıGeleneksel Yazılım Mühendisliğinden Alana Özel Yazılım Mühendisliğine Doğru
Geleneksel Yazılım Mühendisliğinden Alana Özel Yazılım Mühendisliğine Doğru DR. ÇAĞATAY ÇATAL TÜBİTAK-UEKAE Bilişim Teknolojileri Enstitüsü cagatay.catal@bte.mam.gov.tr www.cagataycatal.com İçerik 1. Giriş
DetaylıBM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım. Sunum 7
BM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım Sunum 7 Component(Bileşen) Diyagramları Sistemin fiziksel yapısını modellemede kullanılır. Bu fiziksel yapıdan kasıt gömülü kontroller, portlar, arayüzlerin yanı
DetaylıNESNE YÖNELİMLİ PROGRAMLAMA HAFTA # 6. Yrd.Doç.Dr.Hacer Karacan
NESNE YÖNELİMLİ PROGRAMLAMA HAFTA # 6 Yrd.Doç.Dr.Hacer Karacan İçerik UML Yapı Diyagramları Eylem Diyagramları Etkileşim Diyagramları UML Diyagramlar UML görsel olarak modelleme için birçok diyagrama sahiptir.
DetaylıYaz.Müh.Ders Notları #4 1
YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Şubat 2012 Yrd.Doç.Dr. Yunus Emre SELÇUK 1 NESNEYE YÖNELİK ÇÖZÜMLEMENİN TEMELLERİ Çözümleme (Analiz): Bir şeyi anlayabilmek için parçalarına ayırmak. Sistemi anlamaya yönelik çalışmalardan
DetaylıNesneye Dayalı Analiz ve Tasarım (SE 321) Ders Detayları
Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım (SE 321) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım SE 321 Bahar 3 0 0 3 4.0 Ön Koşul
DetaylıNESNEYE YÖNELİK ÇÖZÜMLEME SÜRECİ
NESNEYE YÖNELİK ÇÖZÜMLEMENİN TEMELLERİ Çözümleme: Bir şeyi anlayabilmek için parçalarına ayırmak. Sistemi anlamaya yönelik çalışmalardan ve üst düzey planlama eylemlerinden oluşur. Uygulama/problem alanının
DetaylıBileen Tümletirmesine Dayalı Otomatik Uygulama Gelitirimi
Bileen Tümletirmesine Dayalı Otomatik Uygulama Gelitirimi Murat Mutlu ÖZTÜRK Bilgisayar Mühendislii Bölümü, Mühendislik Fakültesi, Orta Dou Teknik Üniversitesi, 06520, Çankaya, Ankara e-posta: murato@havelsan.com.tr
DetaylıDeneyim Raporu. , Ankara, Türkiye. {gokhan.urul, gokalp.urul}@intest.com.tr. vahid.garousi@atilim.edu.tr
Deneyim Raporu Gökhan Urul 1, Vahid Garousi 2,3, Gökalp Urul 1 1: Ankara, Türkiye {gokhan.urul, gokalp.urul}@intest.com.tr 2:, Ankara, Türkiye vahid.garousi@atilim.edu.tr 3: Kalgari Üniversitesi Kalgari,
DetaylıBilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU
Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 5. İhtiyaç Analizi ve Modelleme II Haftanın Amacı Bilişim sistemleri ihtiyaç analizinin modeli oluşturulmasında,
DetaylıBilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları
Bilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Bilgi Sistemleri Tasarımı SE 503 Her İkisi 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıKOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ
KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ YAPI Madde 1. Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Kulübü, kısa adıyla K.Ü.S.B., Koç Üniversitesi örenci kulüpleri tüzüüne balı ve Koç Üniversitesi örencilerinin
DetaylıModel Güdümlü Geliştirme ile Gömülü Kaynakların Yönetimi
Model Güdümlü Geliştirme ile Gömülü Kaynakların Yönetimi Can Öz EGE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ A.B.D. 1 İçerik Kaynak Yönetimi Problemi Kaynak Yönetimi Modellemesinin
DetaylıHLA Uyumlu Benzetim Sistemlerinin Ardıl-lem Çizenekleriyle Sınanması
HLA Uyumlu Benzetim Sistemlerinin Ardıl-lem Çizenekleriyle Sınanması Rukiye SÜTBA 1 Turgay ÇELK 2 Kayhan MRE 3 1,2,3 Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendislii Bölümü, Beytepe, Ankara 1 e-posta: rukiye@cs.hacettepe.edu.tr
DetaylıFemsoft, kolay kullanımı ve genileyebilen esnek yapısı ile ilerinizi çok kolaylatıracak!
Femsoft Ticari Paket Programı küçük ve orta ölçekli iletmelerin optimum seviyede ilemlerini yapabilmesi için tasarlanmıtır ve ileri teknoloji içermektedir. Femsoft Ticari Paket Programı destekledii SQL
Detaylı2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir
Türkiye de Bölgesel Kalkınmanın Aracı Olarak Kalkınma Ajansları: zmir Kalkınma Ajansı Örnei Ergüder Can zmir Kalkınma Ajansı Giri: Türkiye de dier ülkeler gibi bölgelerarası hatta bölgeler içinde kalkınma
DetaylıYazılım Mühendisliğine Giriş (SE 112) Ders Detayları
Yazılım Mühendisliğine Giriş (SE 112) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Uygulama Kodu Saati Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Yazılım Mühendisliğine Giriş SE 112 Bahar 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıETK LKELER BANKACILIK ETK LKELER
ETK LKELER Türkiye Bankalar Birlii tarafından hazırlanan ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu nun 15 Haziran 2006 tarih ve 1904 sayılı kararlı ile yayımlanan Bankacılık Etik lkeleri Bankamız tarafından
DetaylıTÜMLEŞİK MODELLEME DİLİ. UML (Unified Modeling Language)
TÜMLEŞİK MODELLEME DİLİ UML (Unified Modeling Language) UML NEDİR? Yazılım ve donanımların bir arada düşünülmesi gereken, Zor ve karmaşık programların, Özellikle birden fazla yazılımcı tarafından kodlanacağı
DetaylıBENZERSİZ SORUNLARA BENZERSİZ ÇÖZÜMLER
BENZERSİZ SORUNLARA BENZERSİZ ÇÖZÜMLER HAKKIMIZDA Promod Ar-Ge Yazılım, dinamik sistem simülasyonu, prototiplemesi, kontrol tasarımı ve gerçeklenmesi alanlarında hizmet veren bir Ar-Ge ve Yazılım kuruluşudur.
Detaylı3.2.2. Gömülü Yazılım Mimarisi ve Yazılım Tasarımı. 3.2.1. Gömülü Yazılım Ön Tasarımı KONTROL KATMANI FONKSİYON KATMANI BİRİM KATMANI DONANIM KATMANI
Gerçek Zamanlı Gömülü Sistem ve Yazılım Tasarımı nda ASELSAN Yaklaşımı Evrim Kahraman 1 Vedat Ünal 2 1,2 ASELSAN A.Ş Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grubu 1 e-posta: ekahraman@aselsan.com.tr 2 e-posta:
DetaylıBİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER
BİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER Dr. Hayrettin Bahşi bahsi@uekae.tubitak.gov.tr 11 Mart 2010 Gündem Bulut Hesaplama Sistemleri ve Bilgi Güvenliği Güvenli Yazılım Geliştirme Hayat Döngüsü
DetaylıBURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM
BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM Dr. Ayhan HELVACI *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik
DetaylıÖğretim planındaki AKTS Ulusal Kredi
Ders Kodu Teorik Uygulama Lab. Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği Ulusal Kredi Öğretim planındaki AKTS 481052000001303 3 0 0 3 5 Dersin Yürütülmesi Hakkında Bu ders gerçek dünya problemlerinin analiz
DetaylıTÜLN OTBÇER. Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır.
TÜLN OTBÇER Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır. Ankara Hacettepe Üniversitesi Mayıs, 2004 ! - " $ - "%%&%$ - "%' $ - "(%' $ - "( ) (* $+,( $ - ") (',( $ - "- %./$ 0 1*&/1(2, %("%. 3/1(4""3%(/1-( /32 $$
Detaylıaselsan Açık Pozisyonlar Bilgi Teknolojileri (BT) Denetçisi İç Denetçi
Açık Pozisyonlar Bilgi Teknolojileri (BT) Denetçisi aselsan ASELSAN'ın İç Denetim Bölümü'nde görevlendirilmek üzere aşağıdaki niteliklere sahip adaylara ihtiyaç bulunmaktadır. Üniversitelerin Bilgisayar
DetaylıYaz.Müh.Ders Notları #6 1
YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Prof.Dr. Oya Kalıpsız GİRİŞ 1 YAZILIM YETERLİLİK OLGUNLUK MODELİ Olgunluk Seviyeleri: Düzey 1. Başlangıç düzeyi: Yazılım gelişimi ile ilişkili süreçlerin tanımlanması için hiçbir sistematik
DetaylıTEKİM - Teknolojik ve Kurumsal İşbirliği Merkezi Bilgi ve İletişim Sistemleri Sanayi, Danışmanlık ve Ticaret Ltd. Sti. Adres (Merkez): Mustafa Kemal
Eğitim Hizmetleri TEKİM - Teknolojik ve Kurumsal İşbirliği Merkezi Bilgi ve İletişim Sistemleri Sanayi, Danışmanlık ve Ticaret Ltd. Sti. Adres (Merkez): Mustafa Kemal Mahallesi 2131. Sokak 27/22 Çankaya,
DetaylıChapter 5 Sistem Modelleme. Lecture 1. Chapter 5 System modeling
Chapter 5 Sistem Modelleme Lecture 1 1 Başlıklar İçerik/Bağlam (Context) modelleri Etkileşim Modelleri Yapısal Modeller Davranışsal Modeller Model Tabanlı Mühendislik 2 Sistem Modelleme Sistem modelleme,
DetaylıOTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN KISA SÜREL BR E TM PROGRAMININ NCELENMES
Bu aratırma 005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN
DetaylıYazılım Gereksinimlerinin Görsel Çözümlemeleri: UML (UnifiedModeling Language) Birleştirilmiş Modelleme Dili
Yazılım Gereksinimlerinin Görsel Çözümlemeleri: UML (UnifiedModeling Language) Birleştirilmiş Modelleme Dili UML Diyagramlarının Sınıflandırması UML ile Dinamik Davranışsal (Behaviour) Modelleme usecasediyagramları
DetaylıSistem Modelleme ve Simülasyon (SE 360) Ders Detayları
Sistem Modelleme ve Simülasyon (SE 360) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Uygulama Saati Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Sistem Modelleme ve Simülasyon SE 360 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul
DetaylıE-Beyanname* *connectedthinking
E-Beyanname* Neden E-beyanname? Maliye Bakanlıı, Tüm dünyada hızla gelien bilgi ilem teknolojilerinden yararlanmak, Vergi beyannameleri ile bildirim ve eklerinin hızlı, kolay bir ekilde beyanını salamak,
DetaylıARDIŞIL DİYAGRAM YAPI DİYAGRAMI. Sistem Analizi ve Tasarımı Dersi
ARDIŞIL DİYAGRAM YAPI DİYAGRAMI Sistem Analizi ve Tasarımı Dersi İçindekiler Ardışıl Diyagram Nedir ve Neden Kullanılır... 3 Ardışıl Diyagram Elemanları... 3 MS Visio ile Ardışıl Diyagram Çizimi... 5 Violet
DetaylıNESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA. Yrd.Doç.Dr. Zeynep ORMAN ormanz@istanbul.edu.tr
NESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA Yrd.Doç.Dr. Zeynep ORMAN ormanz@istanbul.edu.tr Kullanım Diyagramları (Use Case Diagram) Kullanım senaryoları sadece düz metin (text) olarak değil, istendiğinde metin yerine
DetaylıVarlık davranış modeli: Bu aşama her entity ye etki eden durumların tanımlandığı, modellendiği ve dokümante edildiği süreçtir.
Yapısal Sistem Analiz ve Tasarım Metodu SSADM waterfall model baz alınarak uygulanan bir metottur. İngiltere de kamusal projelerde 1980 lerin başında kullanılan sistem analizi ve tasarımı konularındaki
DetaylıAğ Yönetiminin Fonksiyonel Mimarisi
Bölüm 7 Ağ Yönetimi Ağ Yönetiminin Fonksiyonel Mimarisi a) Performans (Performance) Yönetimi b) Sistem Ayarları (Configuration) Yönetimi c) Hesap (Account) t)yönetimi i d) Hata (Fault) Yönetimi e) Güvenlik
DetaylıBileen Yönelimli Yazılım Gelitirme çin Süreç Modeli
Yönelimli Yazılım Gelitirme çin Süreç Modeli Vedat BAYAR Havelsan A.. Eskiehir yolu 7.km ANKARA vbayar@havelsan.com.tr Özet Yönelimli Yazılım Mühendislii (BYYM) yaklaımı için bir süreç modeli gelitirildi.
DetaylıVakum teknolojisi. Sistem kılavuzu
Vakum teknolojisi Sistem kılavuzu Yazılım Yazılım aracı: Vakum seçimi Festo, vakum hesaplarına esas tekil eden, hızlı ve kolay bir ekilde uygun vantuz tutucu elemanının seçimini olanaklı kılan 2001 ürünleri
DetaylıArş.Gör.Muhammet Çağrı Gencer Bilgisayar Mühendisliği KTO Karatay Üniversitesi 2015
Arş.Gör.Muhammet Çağrı Gencer Bilgisayar Mühendisliği KTO Karatay Üniversitesi 2015 KONU BAŞLIKLARI 1. Yazılım Mimarisi nedir? 2. Yazılımda Karmaşıklık 3. Üç Katmanlı Mimari nedir? 4. Üç Katmanlı Mimari
DetaylıALICIA Projesi ve SDT A.Ş. nin Katılımı
ALICIA Projesi ve SDT A.Ş. nin Katılımı 3 Mart 2010 TÜBĐTAK Havacılık Bilgi Günü Gündem SDT A.Ş. Şirket Profili Đlgi Alanları ve Kabiliyetler Proje ve Ürünler ALICIA Projesi Genel Bilgiler Konsorsiyum
DetaylıAX5000 KONTROL PANELLER
AX5000 KONTROL PANELLER ÜRÜN SPESFKASYONU UYGULAMA AX5000 serisi, farklı modellerde kontrol panellerinden oluur. Bazı AX5000 panelleri tek baına ya da bir haberleme aı içinde baka panellerle kullanılabilirler.
DetaylıBu model ile çalımayı öngören kuruluların (servis ve içerik salayıcılar),.nic.tr sistemi ile uyumlu, XML tabanlı yazılım gelitirmeleri gerekmektedir.
.tr alan adlarını tescili, 1991 yılından itibaren, Türkiye'yi ilk olarak nternet'e balayan Üniversitemiz bünyesinde devam etmektedir. Bu kapsamda, bugün itibarı ile, toplam yaklaık 70,000 adet.tr uzantılı
Detaylıİçindekiler. Okuma lisansı info acar, için verilmiştir. Çoğaltılması ve dağıtılması yasaktır.
18 İçindekiler Lütfen Dikkatle Okuyunuz! Yasal Uyarı Bölüm Başlıkları Önsöz Kitabın İçeriği Nedir? Kitabın İçeriği Ne Degildir? Kitap Kim İçin Yazıldı? Yazar Hakkında Kitap Nasıl Okunmalı? Yazar İle İletişim
Detaylı2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir
Yönetiim, Bölgesel Kalkınma ve Kalkınma Ajansları: Çukurova Kalkınma Ajansı Uygulaması A. Celil Öz 1 1- Giri Son çeyrek yüzyılda küresellemenin ve uluslar arası ve uluslar üstü kurumların da etkisiyle
DetaylıYazılım Mühendisliğinin Temelleri (SE 100) Ders Detayları
Yazılım Mühendisliğinin Temelleri (SE 100) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Kodu Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Yazılım Mühendisliğinin Temelleri SE 100 Güz 1 2 0 2 2 Ön Koşul
DetaylıOTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU
Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU Psk. Deniz VARIR
Detaylıcofaso ile farkı yaşayın Şubat 2009 www.mertbilgi.com.tr
cofaso ile farkı yaşayın Şubat 2009 www.mertbilgi.com.tr cofaso ile farkı yaşayın Otomasyon ve pano projelerinizi profesyonel bilgisayar destekli mühendislik yazılımı (CAE) cofaso ile yönetin Giriş cofaso
DetaylıBir yazılım geliştirme metodolojisi aşağıdaki adımlardan meydana gelir; Yazılım geliştirme sürecine destek verecek araçlar, modeller ve yöntemler.
Yazılım Mühendisliği kapsamındaki Yazılım Geliştirme Metodolojileri, bir bilgi sistemini geliştirme sürecinin yapımını, planlamasını ve kontrolünü sağlayan bir framework tür. Her farklı framework güçlü
DetaylıMikrodenetleyiciler (MECE 308) Ders Detayları
Mikrodenetleyiciler (MECE 308) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Mikrodenetleyiciler MECE 308 Bahar 2 0 2 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili
DetaylıYazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım
Yazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım İbrahim Onuralp Yiğit 1, Nafiye Kübra Turhan 2, Ahmet Erdinç Yılmaz 3, Bülent Durak 4 1,2,3,4 ASELSAN A.Ş.
Detaylı1. Satı ve Daıtım lemleri " # $ "!!
1. Satı ve Daıtım lemleri " " " " " %& % ' (& " & ' ( Stok kartı ilemlerine girmeden pratik bir ekilde ilem ) " & * + (& ", ) (& Satı Fatura ilemlerinde bu alan tıklayarak veya F 2 - " '"(& ". / 0 " &
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ - EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU Ders Kodu Bim Kodu Ders Adı Türkçe Ders Adı İngilizce Dersin Dönemi T Snf Açıl.Dönem P
DetaylıYAKMA YÖNETM VE BRÜLÖR KONTROL SSTEMLER
63 YAKMA YÖNETM VE BRÜLÖR KONTROL SSTEMLER Serdar HIZIROLU ÖZET Bu seminerde, mikroilemci kontrollu tam elektronik Yakma Yönetim ve Brülör Kontrol Sistemi ni oluturan ana kontrol ünitesi, servo motorlar,
DetaylıYÖK TEZLERİ PROJE KELİME TARAMASI
YÖK TEZLERİ PROJE KELİME TARAMASI YÖK Tezleri Proje Kelimesi Taraması Sonuçları Toplam Çalışma Sayısı 1833 İncelenen 1673 İlgisiz 372 Toplam İncelenen 1301 X Projesi 720 Proje Yönetimi 123 Yatırım Projeleri
DetaylıSosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması
Giri Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması Taner Kavasolu Devlet Planlama Tekilatı Kalkınma Planlarımızda, ülke corafyasında ve kesimler arasında dengeli bir gelime salanması hedefi, ülke ekonomisi için
DetaylıSensör Birleştirme Eğitimi. Hızlı jet uçağa monte görev sistemlerinin geliştirilmiş operasyonel performansı vasıtasıyla avantaj sağlayın
Sensör Birleştirme Eğitimi Hızlı jet uçağa monte görev sistemlerinin geliştirilmiş operasyonel performansı vasıtasıyla avantaj sağlayın Operasyonel verimliliği en üst düzeye çıkarma Hızlı jet platformlar,
DetaylıBLG4146 - Sistem Analizi ve Tasarımı. Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK
BLG4146 - Sistem Analizi ve Tasarımı Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK Tasarım Evresi Analiz evresinde sorulan NE sorusuyla elde edilen bilgilerin NASIL yapılacağı, NASIL gerçekleştirileceğinin ortaya konulduğu
DetaylıGÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM
KTAP NCELEMES GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM Editörler: Arif Altun ve Sinan Olkun Orhan KARAMUSTAFAOLU Yrd.Doç.Dr., Amasya Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Dekan Yrd., AMASYA
DetaylıBT DENETİMİ EĞİTİMİ BÖLÜM 1 Bilgi Teknolojilerinin Hayatımızdaki Yeri
BT DENETİMİ EĞİTİMİ BÖLÜM 1 Bilgi Teknolojilerinin Hayatımızdaki Yeri Kağan Temel CISA, ISO27001LA 27.5.2016 www.tebit.com.tr 1 EĞİTİMİN AMACI Eğitim Amaçları, Bu eğitim, genel BT denetim konuları, kontrolleri
DetaylıYazılım Mimarisi (SE 322) Ders Detayları
Yazılım Mimarisi (SE 322) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yazılım Mimarisi SE 322 Bahar 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü
DetaylıYAZILIM ÜRÜN HATTINDA YETENEK MODELİNDEN ÜRÜN KONFİGÜRASYONUNUN OLUŞTURULMASI
YAZILIM ÜRÜN HATTINDA YETENEK MODELİNDEN ÜRÜN KONFİGÜRASYONUNUN OLUŞTURULMASI Mustafa Özpınar Aselsan A.Ş. SST-MD-YMM, 06172, Yenimahalle, Ankara mozpinar@aselsan.com.tr Özet. Yazılım ürün hattı, belli
DetaylıGÖRÜNÜM CM 707 KULLANIM KILAVUZU. Tanım. Özellikler
TR CM 707 KULLANIM KILAVUZU Tanım Honeywell CM707, ısıtma sistem verimliliini kontrol etmek,siz evdeyken ve dıarıdayken konfor sıcaklıklarını salamak amacıyla dizayn edilmi bir programlanabilir oda termostatıdır.
DetaylıİŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ. Modern bilgisayar çalışma prensipleri, Von Neumann ın 1945 de geliştirdiği
İŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ Von Neumann Mimarisi Modern bilgisayar çalışma prensipleri, Von Neumann ın 1945 de geliştirdiği mimariyi temel almaktadır. Merkezi İşlem Birimi Aritmetik ve Mantık Birimi Kontrol
DetaylıBİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ
BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ Derleyen: Prof. Dr. Güngör BAL Bölüm 4 Yazılım: Sistemler ve uygulama yazılımı Prensipler ve Öğrenme hedefleri Sistemler ve uygulama yazılımı bireylerin ve organizasyonların
Detaylıki Eksenli Scara Robotun Modellenmesi ve Statik, Dinamik, Titreim Analizleri - 2
ki Eksenli Scara Robotun Modellenmesi ve Statik, Dinamik, Titreim Analizleri - 2 Emre Armaan, (earmagan@su.sabanciuniv.edu) Ozan Ayhan, (ozana@su.sabanciuniv.edu) Selim Yannier, (selimy@su.sabanciuniv.edu)
DetaylıÇok Katmanlı Veritabanı Uygulamaları çin Esnek Bir Vb.Net Kodu Üreticisi: Code Generator
Çok Katmanlı Veritabanı Uygulamaları çin Esnek Bir Vb.Net Kodu Üreticisi: Code Generator 1 Mustafa YILDIZ, 2 Orhan KARAHASAN, 3 Selahattin KURU 1 Teknopazar A.., ITU Ayazaa Kampüsü, ARI Teknokent No:9,
DetaylıMobil Uygulama Geliştirmeye Giriş (ISE 407) Ders Detayları
Mobil Uygulama Geliştirmeye Giriş (ISE 407) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Kodu Saati Saati Saati Mobil Uygulama Geliştirmeye Giriş ISE 407 Her İkisi 3 0 0 3 5
DetaylıBİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM AUTOCAD DERSİ. 1. HAFTA 27.09.2012 Öğr. Gör. Serkan ÖREN
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM AUTOCAD DERSİ 1. HAFTA 1 AutoCAD, tüm dünyada başta mühendisler ve mimarlar tarafından kullanılan, dünyaca tanınan yazılım firması Autodesktarafından hazırlanan, bilgisayar
DetaylıMATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS
MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS THE EFFECT OF PUZZLE EXPERINCE TO THE STUDENTS SUCCESS IN MATHS TEACHING Yrd.Doç.Dr. EMN AKKAN ÖZET Bu çalımanın amacı; bulmaca etkinliinin, ilköretim
DetaylıSINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 209-222 209 SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES Erturul USTA Ahi Evran Üniversitesi,
DetaylıÖğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com.tr. Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com.tr Gölhisar Meslek Yüksekokulu Bilgisayarın Yapısı Donanım (Hardware): Bir bilgisayara genel olarak bakıldığında; Kasa, Ekran, Klavye, Fare, Yazıcı, Hoparlör,
DetaylıYazılım Nedir? 2. Yazılımın Tarihçesi 3. Yazılım Grupları 4 Sistem Yazılımları 4 Kullanıcı Yazılımları 5. Yazılımın Önemi 6
ix Yazılım Nedir? 2 Yazılımın Tarihçesi 3 Yazılım Grupları 4 Sistem Yazılımları 4 Kullanıcı Yazılımları 5 Yazılımın Önemi 6 Yazılımcı (Programcı) Kimdir? 8 Yazılımcı Olmak 9 Adım Adım Yazılımcılık 9 Uzman
DetaylıDousan Boru Sanayi ve Ticaret A.. 30.09.2009 Tarihli Faaliyet Raporu. irket Merkezi Erzincan Sivas Karayolu 14 Km Pk 74 Erzincan
Dousan Boru Sanayi ve Ticaret A.. 30.09.2009 Tarihli Faaliyet Raporu Dousan Boru Sanayi ve Ticaret A.. Ödenmi Sermaye: 11.173.366 YTL. irket Merkezi Erzincan Sivas Karayolu 14 Km Pk 74 Erzincan Sayfa No:
DetaylıYazılım Mühendisliği 1
Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar
DetaylıYüksek Lisans Çalımalarının Yürütülmesinde Aday Örencinin Sorumlulukları
ANKARA ÜNVERSTES BLGSAYAR MÜHENDSL BÖLÜMÜ YÜKSEK LSANS PROGRAMI Yüksek Lisans Çalımalarının Yürütülmesinde Aday Örencinin Sorumlulukları Bölümümüzde yürütülmekte olan Tezli Yüksek Lisans Programı, YÖK,
DetaylıYazılım Tanımlı Ağlar Ders 1 Yazılım Tanımlı Ağların Temelleri. Mehmet Demirci
Yazılım Tanımlı Ağlar Ders 1 Yazılım Tanımlı Ağların Temelleri Mehmet Demirci 1 Yazılım Tanımlı Ağların Temelleri Software-defined networking (SDN) Nedir? Ne işe yarar? Nereden geliyor? Nereye gidiyor?
DetaylıVakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu
Sayfa No: 1 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu Sayfa No: 2 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi
Detaylıstanbul, 11 Ekim 2004 2004/1021
TÜRKYE SERMAYE PYASASI ARACI KURULULARI BRL Büyükdere Cad.No:173 I. Levent Plaza A-Blok Kat:4 34394 I. Levent-stanbul Tel : (212) 280 85 67 Faks : (212) 280 85 89 www.tspakb.org.tr stanbul, 11 Ekim 2004
DetaylıSENTEZ TABANLI YAZILIM MİMARİSİ TASARIM YAKLAŞIMININ ESSENCE ÇERÇEVESİYLE MODELLENMESİ
SENTEZ TABANLI YAZILIM MİMARİSİ TASARIM YAKLAŞIMININ ESSENCE ÇERÇEVESİYLE MODELLENMESİ G Ö R K E M G I R AY, T U R K E Y B E D I R T E K I N E R D O G A N, W A G E N I N G E N U N I V E R S I T Y, N E
DetaylıBELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI
BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI Belediyelerin görevlerini etkin ve verimli bir ekilde yerine getirebilmeleri için ihtiyaç duydukları optimal (ihtiyaçtan ne fazla ne de az) kadronun nicelik ve
DetaylıİSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI KADİR KESKİN ERİM KURT YAZILIM GEREKSİMLERİ DOKÜMANI ONLİNE SİNEMA BİLET SİSTEMİ B1310.
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI KADİR KESKİN ERİM KURT YAZILIM GEREKSİMLERİ DOKÜMANI ONLİNE SİNEMA BİLET SİSTEMİ B1310.032022 SEC 2 İÇİNDEKİLER İÇINDEKILER... 2 1.Giriş... 4 1.1Amaç...
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ ELMADAĞ MESLEK YÜKSEKOKULU BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ ELMADAĞ MESLEK YÜKSEKOKULU BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ TDİ111 TÜRKDİLİ 1 1. Dil, diller ve Türk dili 2. Dil bilgisi, sözcük, cümle 3. Kelime Türleri 4. Anlatımın
DetaylıBölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme. 8lk Kullanc Tepkileri. Dört Çeit Ön Ürün. Ana Konular. Yamal Ön Ürün. Ön Ürün Gelitirme
Bölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme Sistem Analiz ve Tasarm Sedat Telçeken 8lk Kullanc Tepkileri Kullanclardan tepkiler toplanmaldr Üç tip vardr Kullanc önerileri De0iiklik tavsiyeleri Revizyon planlar
Detaylıdesign)1980li ve 1990lıyıllar Birleştirilmiş Modelleme Dili (Unified Modeling Language-(UML) yazılım geliştirme araçlarının temelidir.
Dört Temel Yazılım Geliştirme Metodolojisi I)Yapısal Analiz ve Tasarım 1960lıyılların sonu 1970liyıllar Fonksiyonel ayrıştırma (functional decomposition) ve veri akış analizi (dataflow analysis) yazılım
DetaylıNesneye Yönelik Tasarım ve Programlama (COMPE 501) Ders Detayları
Nesneye Yönelik Tasarım ve Programlama (COMPE 501) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Nesneye Yönelik Tasarım ve Programlama COMPE 501 Güz 3
DetaylıTMMOB ELEKTRK MÜHENDSLER ODASI SERBEST MÜAVR MÜHENDSLK HZMETLER YÖNETMEL
TMMOB ELEKTRK MÜHENDSLER ODASI SERBEST MÜAVR MÜHENDSLK HZMETLER YÖNETMEL 2006 ENAZ ÜCRET KTABINDAN Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliin amacı, 27/01/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii
DetaylıElbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı
HAFTA III Bilgi iletişim sistemi : Bilgi iletişim sistemi, dağıtık sistem içerisinde düğümler arasındaki iletişimi desteklemekle yükümlüdür. İletişim sistemi, iletişim ağı ile bağlanmış herhangi bir düğümün,
Detaylı