ISSN: El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi Cilt: 3, No: 1, 2016 ( )

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ISSN: El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi Cilt: 3, No: 1, 2016 ( )"

Transkript

1 ISSN: El-Cezerî Fen ve Mühenislik Dergisi Cilt: 3, No: 1, 2016 ( ) El-Cezerî Journal of Science an Engineering Vol: 3, No: 1, 2016 ( ) ECJSE Makale / Research Paper En İyi Aana Özel Davranış: Geliştirilmiş Yerçekimi Arama Algoritması Uğur GÜVENÇ a, Ferzan KATIRCIOĞLU b a Düzce Üniversitesi, Teknoloi Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühenisliği Bölümü, Düzce/TÜRKİYE b Düzce Üniversitesi, Düzce MYO, Elektronik ve Otomasyon Bölümü, Düzce/TÜRKİYE ugurguvenc@uzce.eu.tr, ferzankatircioglu@uzce.eu.tr Receive/Geliş: Revise/Düzeltme: - Accepte/Kabul: Özet: Yerçekimi arama algoritması kütleler arasınaki çekim kuvvetini esas alır. Çekim kuvveti cisimlerin kütleleri ile oğru aralarınaki mesafenin karesi ile ters orantılıır. Ayrıca çekim kuvvetinin yönü büyük cisme oğruur. Yani kütlesi büyük olan cisimler yavaş hareket eer. Stanart algoritma içerisineki K best yaklaşımına göre, kenisine etki een aanlar en iyi kütleye sahip aanlar arasınan seçilmekteir. Bua bu çok büyük kütleli aanın iğerleri gibi ivmesi, hızının büyük olması ve büyük orana pozisyon eğiştirmesi anlamına gelir. Genel avranış içerisine, en iyi sonuç eğerine sahip olması ve kütlesi büyük olan aanın çok yavaş hareket etmesi gerekir. Bu çalışmaa, en iyi sonuç eğerine sahip aanın bir sonraki öngüe toplam kuvvetini bulurken K best yaklaşımının tam tersi K worst uygulaması önerilmiştir. K worst yaklaşımına, bu aana etkiyen en kötü kütleye sahip aanları evreye sokarak toplam kuvveti, olayısıyla hızının üşük olması amaçlanmıştır. Çok küçük oranlara pozisyon eğiştirmesi ile en iyi sonuç eğerine yakınsama özelliğini artırılması heeflenmiştir. Ele eilen sonuçlar stanart yerçekimi arama algoritması ile karşılaştırılmış ve eğerlenirilmiştir. Anahtar kelimeler: Yerçekimi Arama Algoritması(YAA), Optimizasyon, En İyi Aan. Best Agent-specific Behavior: Improve Gravitational Search Algorithm Abstract: Gravitational Search Algorithm has a gravitational force between masses. The gravitational force is proportional to the mass of agents an inversely proportional to the square of the istance between them. Also, the irection of the force of attraction is the big obect. So great mass agents move slowly. Accoring to the approach K best, agents acting itself are selecte from those with the best mass. This is means very massive agent such as other agents has an acceleration, a large changing velocity an substantially positions. Whereas, it ha to move very slowly ue from of the large mass an from having the best value. When agent that has the best value is foun the total force in the next iteration, instea of K best, K worst application is propose. In K worst approach, by activating best agent to influence the worst mass with agents, the total force an therefore to a low velocity is intene. Increasing the convergence property values best results with the change in position in a very small proportion is targete. The obtaine results are compare an evaluate with the stanar YAA algorithm. Keywors: Gravitational Search Algorithm, Optimization, The Best Agent. 1. Giriş Yerçekimi kanununu ve kütle etkileşimlerinen esinlenilerek gerçekleştirilmiş, fizik tabanlı sezgisel optimizasyon algoritması olan Yerçekimsel Arama Algoritması (YAA) ilk olarak Rashei ve arkaaşları tarafınan sunulmuştur[1]. Sunumunan itibaren araştırmacılar tarafınan analiz Bu makaleye atıf yapmak için Güvenç, U, Katırcıoğlu, F., En İyi Aana Özel Davranış: Geliştirilmiş Yerçekimi Arama Algoritması El-Cezerî Fen ve Mühenislik Dergisi 2016, 3(1); How to cite this article Güvenç, U, Katırcıoğlu, F., Best Agent-specific Behavior: Improve Gravitational Search Algorithm El-Cezerî Journal of Science an Engineering, 2016, 3(1);

2 ECJSE 2016 (1) En İyi Aana Özel Davranış: Geliştirilmiş Yerçekimi Arama Algo eilmiş, enüstriyel uygulama alanlarına ve karmaşık problemlere uygulanarak, uygun çözümler ve iyi performans gösteriği tespit eilmiştir. Ancak, özellikle çok moelli uygunluk fonksiyonlarına ve yüksek boyutlu problemlere bazı sezgisel optimizasyon algoritmalarına oluğu gibi optimizasyon süreci içerisine erken yakınsama veya başarısız sonuç ele etme sakıncaları görülmüştür. Bu ezavantaı ortaan kalırmak için YAA içerisine çeşitli iyileştirme operatörleri önerilmiştir. Sarafzi v e yaptığı çalışmaa en iyi çözüme sahip aan sistemin yılızı kabul eilmiş ve iğer çözümler bu yılızın çekim kuvveti altına ağılıp, bozulabilir özelliği kazanırılmıştır. İlgili aanının ve ona en yakın komşu aanın yılıza olan mesafeleri kontrol eilmiştir. Eğer özel eşik eğerinen küçük ise ilgili aan bozulur[2]. YAA'nın arama proseürü içine, aan yönü tüm iğer aanlaran alığı toplam kuvvet esaslı olarak hesaplanmaktaır. Bu urum güncelleme evresine, hafıza zayıflığı ve saece aan pozisyonlarının rol alması şekline iki ezavantaa sahiptir. Ancak, PSO algoritması aanlar arasınaki sosyal bilgiyi ve geçmiş öngüen alığı bir çeşit hafıza çeşiini kullanılır. PSO'nun güçlü sosyal bilgi ve hafıza özelliği YAA a hız hesaplanması aşamasına kullanılarak aan pozisyonuna olan bağımlılık azaltılmıştır[3,4]. Li v. yaptığı çalışmaa, sonsuz yıkım içeren tekrarlı kaotik haritalar tanıtımı yapılmış ve kaotik yerel arama operatörü YAA ile birleştirilmiştir. Kaotik aramanın temel proseürü kaotik haritalar ile kaos eğişkenleri üretme, üretilen kaos eğişkenleri ile optimizasyon eğişkenlerini proelenirme şekline gerçekleştirilmiştir[5]. Aanların hızlarını alt ve üst limit aralıklarına tutarak algoritma içerisineki aanların uzaklaşmaları ve oluşan osilasyonları kontrol etmek amaçlanmıştır. Daha sonra üzenlenmiş bu YAA çalışması eterministik ve olasılık eğim kararlılık analizinin içine minimum güvenirlilik eneksi ve minimum emniyet faktörünün araştırılmasına kullanılmıştır[6]. Han ve Chang oriinal YAA içerisine aanın hız hesaplanmasına kaotik vektör ilave etmişlerir. Kaotik vektör içerisine aanların kütlelerini temsil een parametre yerleştirilerek üzenlenmiş bu çalışma, güvenlik iletişimine kanal gürültülerini engelemek amacı ile kullanılmıştır[7]. Bir başka çalışma içerisine, erken yakınsama, arama ve işletme kabiliyetini kaybetme problemlerinin üstesinen gelebilmek için hafıza strateisini benimseyen kaotik pertürbasyon operatörü kullanılmıştır. Kaotik operatör yerel minimuman kaçınırken küresel yakınsamayı geliştirme kabiliyetine sahiptir. Her bir bireysel aanın şu ana kaar kişisel en iyi uygunluk eğeri tutulur ve arışık öngüe tekrar güncellenir. Gelecek pozisyona en uygun geçmiş ile karşılaştırılarak küçük olan yerleştirilir[8]. Doraghinea v. geliştiriği ayrık lokal arama operatörü algoritmanın işleme kabiliyetini artırmak için yapılmış olup, çeşitlenirilmiş olasılık ile birlikte ağıtım operatörünü kullanarak sistemin en iyi sonucuna uygulanması şekline gerçekleştirilmiştir. Dağıtım operatörü ile üretilen sayı ilgili olasılık eğerinen küçükse, sistemin en iyi çözümüne bu yeni operatör uygulanır. Bu çalışma kablosuz ağlara kanal atama problemlerine uygulanmıştır[9]. Stanart YAA hareket operatörü içine aanların hızları bağımlı ve bağımsız iki urumun hesaplanması ile bulunur. Bağımsız hareket uzunluğu, mevcut öngüe sahip oluğu pozisyonun ışınaki iğer pozisyonları bilmeksizin ele eilir. Bağımlı hareket uzunluğu ise K best kümesineki bütün üyelerin pozisyonları üşünülerek ele eilmesiir.bu tespitten yola çıkılarak bu çalışma içerisine ayrık uzaya bağımsız hareket uzunluğu, kenisinin eğil komşularının pozisyonlarını, bağımlı hareket uzunluğu ise komşu uzay yaklaşımını ikkate almıştır[10]. Kuantum YAA a nesnelerin hareketleri Newton hareket kanuna göre eğil, kuantum mekanik kuralları altına gerçekleşir. Klasik YAA aki ortama aanlar, K best kümesi tarafınan belirlenen yere oğru hareket eerler. Bu çalışma içerisineki aanların yeni pozisyonları, K best kümesi içerisineki bir aanın pozisyonunun çıkarılması şekline bulunur. Yeni pozisyon sıfıra yaklaştığına, ilgi çekici bir alan uygulanması gerçekleştirilerek YAA geliştirilmesi amaçlanmıştır[11]. Bu çalışmaa, ilk olarak yerçekimi arama algoritması tanıtımı yapılmıştır.üçüncü bölüme en iyi ve kütlesi büyük olan aanların karşılaştıkları yaklaşım problemi anlatılmış, çözüm yöntemi ve önerilen algoritma olan geliştirilmiş yerçekimi arama algoritması sunulmuştur. Dörüncü bölüme ele eilen eneysel sonuçlara yer verilmiş önerilen algoritma ile stanart YAA karşılaştırmalı 144

3 Güvenç, U., Katırcıoğlu, F. ECJSE 2016 (1) olarak sunulmuştur. Son bölüme yapılan çalışmanın arama sonuçlarına nasıl etki eiyor, en iyi aan uygulamasına K worst parametresi için ne söylenebilir gibi sorulara yanıtlar aranmıştır. 2. Yöntem 2.1.Yerçekimi Arama Algoritması Bu bölüme, yerçekimi kanununu esas alan optimizasyon algoritması tanıtılmıştır. Aanlar bir nesne gibi üşünülmüş ve onların performansları kütleleri ile ölçeklenirilmiştir. Bütün bu nesneler yerçekimi kuvveti ile birbirlerini çekerler ve bu kuvvet aha ağır kütleli nesnelere oğru bütün nesnelerin hareketine sebep olur [12]. N aanlı(kütleli) bir sistem üşünelim. i. ninci aanın konumunu Eş. 1'eki ifae ile tanımlanır: X x x x i 1,2,..., N (1) 1 n i ( i,..., i,..., i ) Formüleki n problemin boyutunu ve x.ninci boyut içerisine i.ninci aanın pozisyonu şekline i tanımlanır. Aanların çözümüne başlama noktası rastgele yapılmaktaır. Belirli bir t zamanına kütlesinen i kütlesi üzerineki kuvvet hareketi Eş. 2' eki gibi gösterilir. M pi ( t) xm a ( t) Fi ( t) G( t) ( x ( t) xi ( t)), (2) R () t i R ( t) X ( t), X ( t) (3) i i 2 ive arasınaki öklit mesafesiir. Algoritmaya stokastik özelliği vermek için boyutu içerisineki i aanının üzerineki toplam kuvvet. nincikompenentlerin rastgele ağırlaştırılmış toplamları şekline ifae eilmiş şekile Eş. 4'e yer alır. N i i 1, i F ( t) ran F ( t) (4) Eşitlikteki ran parametresi (0,1) aralığına olup, rastgele belirlenebilir. Yukarıaki eşitliği ve hareket kanunu kullanarak i aanının ivmesi Eş. 5 şeklineir. İçerisineki M ii ifaesi i aanının atalet kütlesini temsil etmekteir. Fi () t ai () t M () t (5) ii Ayrıca aanın gelecek hızı şu anki hızına ivmesi eklenmiş bir parçasıymış gibi üşünülebilir. Bu yüzen aanın pozisyonu ve hızı aşağıaki Eş. 6 ve 7 eki gibi hesaplanır v ( t 1) ran v ( t) a ( t) (6) i i i i x ( t 1) x ( t) v ( t 1) (7) i i i Eş. 2'eki yerçekimi sabiti olan G(t), başlangıçta 0 G ile alanırılan sabit bir eğer ile başlamış ve arama oğruluğunu kontrol etmek için zamanın bir fonksiyonu şekline azaltılması sağlanmıştır. 145

4 ECJSE 2016 (1) En İyi Aana Özel Davranış: Geliştirilmiş Yerçekimi Arama Algo Eş. 8'e açılımının veriliği yerçekimi sabitineki azalmanın erecesini belirleyen önemli bir sabittir. YAA a her bir kütle, konum, pasif ve aktif yerçekimi kütlesi, ataletli kütle olmak üzere ört özelliğe sahip olur.yerçekimi ve atalet kütlelerinin eşit oluklarını varsayılmış ve her bir aan için Eş.9'aki gibi, tek ve toplam kütle olarak gösterilmiştir. Birbirine eşit kabul eilen yerçekimi ve atalet kütleleri Eş. 10 ve 11 kullanılarak hesaplanır. Mai M pi Mii Mi i 1,2,..., N (9) (8) fiti ( t) worst( t) mi () t best( t) worst( t) mi () t Mi () t N m () 1 t (10) (11) Eş. 10'aki fiti () t t zamanına i aanının uygunluk eğerini temsil eer ve worst(t) ve best(t) aşağıaki şekile tanımlanır. best( t) min fit ( t) (12) J {1,..., N} worst( t) max fit ( t) (13) J {1,..., N} Maksimizasyon problemi için yukarıaki eşitlikler sırasıyla yer eğiştirerek aşağıaki eşitliklere kullanılabilir. best( t) max fit ( t) (14) J {1,..., N} J {1,..., N} worst( t) min fit ( t) (15) Araştırma ve kötüye kullanım arasına iyi bir uzlaşma yolu için Eş. 4 yerine, büyük kuvvetler uygulayan aanların kümesi önerilmiştir. K best, K o başlangıç eğeri ile birlikte ve zamanla azalan zamanın bir fonksiyonuur. Böyle bir yol içerisine başlangıçta, bütün aanlar kuvvet uygular ve zaman geçtikçe K best oğrusal olarak azalır. Bunan olayı Eş. 4yerine, aşağıaki yer verilen Eş. 16 tekrar üzenlenmiştir[1]. N i i Kbest, i F ( t) ran F ( t) (16) Eşitlikteki Kbest en iyi uygunluk eğeri ve en büyük kütle ile birlikteki ilk K etkenleri kümesiir. YAA nın aımları aşağıa verilmiştir[13]. a) Arama alanını tanımlama b) Rastgele başlatma c) Etkenlerin uygunluk eğerlenirilmesi ) i 1,2,..., N için G(t), best(t), worst(t) ve M i (t) eğerlerini tekrar güncelleme 146

5 Güvenç, U., Katırcıoğlu, F. ECJSE 2016 (1) e) Farklı yönler içerisineki toplam kuvveti hesaplama f) İvme ve hızı hesaplama g) Etkenlerin pozisyonlarını güncelleme h) c'en g ye kaar aımları verilen kritere ulaşana kaar tekrarlama i) Sonlanırma 2.2. En iyi aana özel avranış YAA a kütleler arasına bir çekim kuvveti varır. Her öngüe en iyi sonuç eğerine sahip olan aanın kütlesi Eş. 10'a ve Şekil 1'e gösteriliği gibi en büyük eğere sahip olur. Çekim kuvveti cisimlerin kütleleri ile oğru aralarınaki mesafenin karesi ile ters orantılıır. Ayrıca çekim kuvvetinin yönü büyük cisme oğruur. Yani kütlesi büyük olan cisimler yavaş hareket eer. Şekil 1. Kütleler arası çekim kuvveti YAA a stokastik özelliği vermek için Eş. 2'e boyutu içerisineki i aanının üzerineki toplam kuvvet hesaplanırken iki şekile gerçekleştirilir. Birincisine Rashei[1], Eş.4'e görülüğü gibi bütün aanların i aanına etkiyen kuvvetlerinin toplamları şekline ifae eilmiştir. İkincisine Eş. 16'a, her öngüe aan sayısını azaltarak arama ve sömürüyü kontrol eerek YAA'nın performansı artırılmak istenmiştir. K best zamanın bir fonksiyonuur, başlangıçta bütün aanlar ilgili aana kuvvet uygulayacak ve zaman geçtikçe her öngüe K best oğrusal olarak azalacaktır. En son öngüe programa belirtilecek final_per kaar aan, ilgili aana etkiyecektir. K best azalma oranı, aşağıaki Eş. 17 e matematiksel olarak ve Şekil 2 e görsel olarak gösterilmiştir. ) (17) Şekil 2. K best azalma oranı Eş. 16'ya göre, kenisine etki een aanlar en iyi kütleye sahip aanlar arasınan seçilmekteir. Bua bu çok büyük kütleli aanın iğerleri gibi ivmesi, hızının büyük olması ve büyük orana pozisyon eğiştirmesi anlamına gelir. Halbuki en iyi sonuç eğerine ve kütlesinin büyük olmasınan olayı çok yavaş hareket etmesi beklenir.yukarıa tespiti yapılan sakıncayı ortaan kalırmak için, en iyi sonuç eğerine sahip aanın bir sonraki öngüe toplam kuvvetini bulurken K best yaklaşımının tam tersi özel bir uygulama olan K worst uygulaması amaçlanmıştır.k worst uygulaması Eş. 18'e ve en iyi aanın etkiyen toplam kuvvet hesabı ise Eş. 19aki gibi üzenlenir. 147

6 ECJSE 2016 (1) En İyi Aana Özel Davranış: Geliştirilmiş Yerçekimi Arama Algo K worst yaklaşımına bu aana etkiyen en kötü kütleye sahip aanları evreye sokarak toplam kuvveti, olayısıyla hızı üşük olacaktır. Çok küçük oranlara pozisyon eğiştirmesi ile en iyi sonuç eğerine yakınsama özelliğini artıracaktır. (18) (19) En iyi uygun eğere sahip aanı bul for aan=1 en maksimum aana İlgili aanın fitness eğerini bul if Eğer en küçük eğer ise then En iyi aan eğerine ata enif enfor Bir sonraki öngüe Kbest ve Kworst aan sayısını hesapla for aan=1 en maksimum aana if Eğer ilgili aan En iyi eğere sahip aan ise then for aan=1 en maksimum Kworst kaar Şekil 3.En iyi Maana pi ( t) özel xm a avranış ( t) uygulanması Fi ( t) G( t) ( x ( t) xi ( t)) Ri () t enfor else for aan=1 en maksimum Kbest kaar M pi ( t) xm a ( t) Fi ( t) G( t) ( x ( t) xi ( t)) R () t i enfor enif Şekil 3. En iyi aana özel avranış uygulanması enfor Şekil 3. En iyi aana özel avranış uygulanması Öncelikle, bir önceki öngüe uygunluk eğerleri arasınan en küçük eğere sahip aan inisini En alı eğişkene atılır. Daha sonra Şekil 3'e algoritmaa görülüğü gibi, En inisli en iyi aana geliğine iğerlerinin tam tersi bir sıralama yaparak kütlesi küçük olanların işleme girmesi sağlanır. En iyi aanının toplam kuvveti hesaplanırken kütlesi küçük olan aanlar katılırken, iğer aanlara K best yaklaşımı evam ettirilerek, kütlesi büyük olanlar katılımı sağlanmıştır. 3. Deneysel Çalışmalar Geliştirilmiş yerçekimi arama algoritmasının performansını eğerlenirmek ve etkinliğini kanıtlamak için, Yao ve arkaaşlarının çalışmasınan alınan 23 test fonksiyonuna uygulanmıştır[14]. Yapılan eneysel çalışmaa kullanılan test fonksiyonları Tablo 1-3 e verilmiştir. YAA a G 0 =100, α=20, Tablo 1 ve Tablo 2 için öngü=1000, Tablo 3 için öngü=500, N=30, im=30 eğişkenleri kenileri için en uygun eğerler olarak seçilmiş olup, eney süresince eğiştirilmemiştir. Üzerine çalışılan her bir fonksiyon için stanart yerçekimi arama algoritması ve 148

7 Güvenç, U., Katırcıoğlu, F. ECJSE 2016 (1) en iyi aana özel avranış; geliştirilmiş yerçekimi arama algoritmasınan olmak üzere 30'ar kez çalıştırılmıştır. Her bir 30 çalıştırma sonucuna en iyi uygunluk eğeri, sonuçların ortalaması ve ortanca eğerleri alınmıştır. Tablo 1. Çalışmaa kullanılan tek boyutlu test fonksiyonları NO TEK MODELLİ TEST FONKSİYONLARI BOYUT Tablo 2. Çalışmaa kullanılan çok boyutlu test fonksiyonları NO ÇOK MODELLİ BÜYÜK BOYUTLU TEST FONKSİYONLARI BOYUT

8 ECJSE 2016 (1) En İyi Aana Özel Davranış: Geliştirilmiş Yerçekimi Arama Algo Tablo 3. Çalışmaa kullanılan küçük boyutlu test fonksiyonları NO ÇOK MODELLİ KÜÇÜK BOYUTLU TEST FONKSİYONLARI BOYUT Tablo 4. Tek moelli fonksiyonların eneysel sonuçları Benc. Fonk. Klasik YAA G_YAA f 1 En iyi e e e e-17 En iyilerin Ortancası e e-17 f 2 En iyi e e e e-08 En iyilerin Ortancası e e-08 f 3 En iyi En iyilerin Ortancası f 4 En iyi e e e e-2 En iyilerin Ortancası e e-2 f 5 En iyi En iyilerin Ortancası f 6 En iyi e e e e-11 En iyilerin Ortancası e e-11 f 7 En iyi En iyilerin Ortancası

9 Güvenç, U., Katırcıoğlu, F. ECJSE 2016 (1) En iyi aanlara özel avranış algoritması ile stanart YAA Tablo 4. e görülüğü gibi tek moelli yüksek boyutlu test fonksiyonlarının her biri için 30 çalışma yapılmıştır. F1 ve F7 fonksiyonlarına tablo inceleniğine iyileşmenin büyük oranlara oluğu tespit eilmiştir F F Şekil 4.F4 GYAA en iyiler grafiği Şekil 5. F7 GYAA en iyiler grafiği Ayrıca Şekil 4 e F4 fonksiyonu için Şekil 5 e F7 test fonksiyonu için tek bir çalıştırma sonucuna öngüye bağlı olarak en iyi sonuçlar verilmiştir. En iyi eğerlere ve kütlelere sahip aanların hızlarının özel avranış ile üşürülmesi gerekliliği oğrulanmıştır. Çok moelli ve yüksek boyutlu fonksiyonlar için Tablo 5 inceleniğine özellikle F10 ve F13 test fonksiyonlarına sonuçların ve performansın ikkat çekici oluğu görülmekteir. Aynı şekile F8 ve F9 fonksiyonlarının öngü ilerleikçe en iyilerin ortalamalarının eğişimleri Şekil 6 ve Şekil 7 e gösterilmiştir. Küresel eğeri yakalamaa ve küresel eğere yaklaşıma hassas arama özelliği bakımınan stanart YAA'an aha iyi oluğu görülmekteir. Tablo 5. Çok moelli fonksiyonların eneysel sonuçları Benc. Fonk. Klasik YAA G_YAA f 8 En iyi e e e e+03 En iyilerin Ortancası e e+03 f 9 En iyi En iyilerin Ortancası f 10 En iyi e e e e-09 En iyilerin Ortancası e e-09 f 11 En iyi En iyilerin Ortancası f 12 En iyi e e En iyilerin Ortancası e e-19 f 13 En iyi e e En iyilerin Ortancası e e

10 ECJSE 2016 (1) En İyi Aana Özel Davranış: Geliştirilmiş Yerçekimi Arama Algo F F Şekil 6.F8 GYAA en iyiler grafiği Şekil 7. F9 GYAA en iyiler grafiği Tablo 6.Boyutları küçük çok moelli fonksiyonların eneysel sonuçları Benc. Fonk. Klasik YAA G_YAA f 14 En iyi En iyilerin Ortancası f 15 En iyi e e En iyilerin Ortancası f 16 En iyi En iyilerin Ortancası f 17 En iyi En iyilerin Ortancası f 18 En iyi En iyilerin Ortancası f 19 En iyi En iyilerin Ortancası F 20 En iyi En iyilerin Ortancası F 21 En iyi En iyilerin Ortancası F 22 En iyi En iyilerin Ortancası F 23 En iyi En iyilerin Ortancası F F Şekil 8.F20 GYAA en iyiler grafiği Şekil 9. F22 GYAA en iyiler grafiği 152

11 Güvenç, U., Katırcıoğlu, F. ECJSE 2016 (1) Tablo 6'a çok moelli üşük boyutlu test fonksiyonlarına önerilen çalışmanın sonuçları verilmiştir. Diğer test fonksiyonlarına oluğu gibi iyi performans göstermiştir, fonksiyonların özelliklerinen olayı olumlu sonuçlar çok küçük oranlara gerçekleşmiştir. Ayrıca bu eğişimi Şekil 8 e F20 için Şekil 9 a F22 fonksiyonu için grafiksel olarak gösterilmiştir. 4. Sonuçlar En iyi kütleye sahip aanların yavaş hareket etmelerini sağlamak için etki een kuvvet hesabına üşük kütleli aanlar önerilmiştir. Sonuç olarak YAA öngüler ilerleikçe en iyi eğerlere sahip aanların kütleleri, olayısıyla hızları yavaşlatılarak hassas arama gerçekleştirilmiştir. Bu urum bütün test fonksiyonlarına klasik yönteme göre aha küçük eğerlerin ele eilmesi şekline olumlu sonuçlar veriği görülmüştür.yapılan YAA iyileştirme çalışması görüntü işleme ve ekonomik yük ağıtımı gibi optimizasyon problemlerine uygulanarak, uygun çözümler ve iyi performans ele eilmesi amaçlanmaktaır. Kaynaklar [1] Rashei, E., Nezamabai-pour, H., & Sarazi, S. A gravitational search algorithm. Information Science, 179 (2009) [2] Sarafrazi, S., Nezamabai-pour, H., & Saryazi, S. Disruption: A new operator in gravitational search algorithm. Scientia Iranica, 18 (2011) [3] Pei, L., & HaiBin, D. Path planning of unmanne aerial vehicle base on improve gravitational search algorithm. 55 (2012) [4] Li, C., & Zhou, J. Parameters ientification of hyraulic turbine governing system using improve gravitational search algorithm. 52 (2011) [5] Li, C., Zhou, J., Xiao, J., & Xiao, H. Parameters ientification of chaotic system by chaotic gravitational search algorithm. 45 (2012) [6] Khaehzaeh, M., Taha, M. R., El-Shafie, A., & Eslami, M. A moifie gravitational search algorithm for slope stability analysis. 25 (2012) [7] Han, X., & Chang, X. A chaotic igital secure communication base on a moifie gravitational search algorithm filter. 208, (2012) [8] Jiang, S., Wang, Y., & Ji, Z. Convergence analysis an performance of an improve gravitational search algorithm. 24 (2014) [9] Doraghinea, M., Nezamabai-pour, H., & Mahani, A. Channel assignment in multi-raio wireless mesh networks using an improve gravitational search algorithm. Journal of Network an Computer Applications, 38 (2014) [10] Bagher Dowlatshahi, M., Nezamabai-pour, H., & Mashinchi, M. A iscrete gravitational search algorithm for solving combinatorial optimization problems. 258 (2014). [11] Soleimanpour-moghaam, M., Nezamabai-pour, H., & Farsangi, M. M. A quantum inspire gravitational search algorithm for numerical function optimization. Information Sciences, 267 (2014) [12] Duman, S., Güvenç, U., Sönmez, Y., & Yörükeren, N. Optimal power flow using gravitational search algorithm.energy Conversion an Management 59 (2012) [13] Guvenc, U.,Altun, B. E., & Duman, S. Optimal powerflowusinggeneticalgorithmbase on similarity. Energy Eucation Science An Technology Part A-Energy Science An Research, 29 (1) (2012) [14] Yao, X., Liu, Y., & Lin, G. Evolutionary programming mae faster. IEEE Trans. Evol. Comput, 3 (1999)

SEZGİSEL ALGORİTMA KULLANILARAK RÜZGÂR ÇİFTLİKLERİNİN GÜÇ SİSTEMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Öğr. Gör. Mehmet Fatih Tefek Doç. Dr.

SEZGİSEL ALGORİTMA KULLANILARAK RÜZGÂR ÇİFTLİKLERİNİN GÜÇ SİSTEMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Öğr. Gör. Mehmet Fatih Tefek Doç. Dr. SEZGİSEL ALGORİTMA KULLANILARAK RÜZGÂR ÇİFTLİKLERİNİN GÜÇ SİSTEMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Öğr. Gör. Mehmet Fatih Tefek Doç. Dr. Harun Uğuz * Rüzgâr kaynaklı enerji üretimi, yenilenebilir enerji kaynakları

Detaylı

İnşaat Mühendisliği Bölümü UYGULAMA 1- BOYUT ANALİZİ

İnşaat Mühendisliği Bölümü UYGULAMA 1- BOYUT ANALİZİ UYGULAMA - BOYUT ANALİZİ INS 36 HİDROLİK 03-GÜZ (Buckingham) teoremini tanımlayınız. Temel (esas) büyüklük ve temel (esas) boyut ne emektir? Açıklayınız. Bir akışkanlar mekaniği problemine teoremi uygulanığına

Detaylı

İ. T. Ü İ N Ş A A T F A K Ü L T E S İ - H İ D R O L İ K D E R S İ BOYUT ANALİZİ

İ. T. Ü İ N Ş A A T F A K Ü L T E S İ - H İ D R O L İ K D E R S İ BOYUT ANALİZİ İ. T. Ü İ N Ş A A T F A K Ü L T E S İ - H İ D R O L İ K D E R S İ BOYUT ANALİZİ (Buckingham) teoremini tanımlayınız. Temel (esas) büyüklük ve temel (esas) boyut ne emektir? Açıklayınız. Bir akışkanlar

Detaylı

STOK KONTROL YÖNETİMİ

STOK KONTROL YÖNETİMİ STOK KONTRO YÖNETİMİ 1) Stok Yönetiminin Unsurları (Stok yönetiminin önemi, talep ve stok maliyetleri) ) Stok Kontrol Sistemleri (Sürekli ve Periyoik Sistemler) 3) Ekonomik Sipariş Miktarı (EO) Moelleri

Detaylı

M Ry. Vücut Kütle Merkezi Konumu Hesabı. Nm 2. y 2. Dersin Kapsamı. Kütle Çekim Kuvveti. Kütle. Ağırlık. Moment. Denge. 4 Mart 2010 Arif Mithat Amca

M Ry. Vücut Kütle Merkezi Konumu Hesabı. Nm 2. y 2. Dersin Kapsamı. Kütle Çekim Kuvveti. Kütle. Ağırlık. Moment. Denge. 4 Mart 2010 Arif Mithat Amca Dersin Kapsamı Vücut Kütle erkezi Konumu Hesabı Kütle Ağırlık oment 4 art 0 Arif ithat Amca Denge Ağırlık/Kütle erkezi İnsana Vücut Kütle/Ağırlık erkezinin Konumunu Hesaplama Yöntemleri Newton un Evrensel

Detaylı

Zeki Optimizasyon Teknikleri

Zeki Optimizasyon Teknikleri Zeki Optimizasyon Teknikleri Tabu Arama (Tabu Search) Doç.Dr. M. Ali Akcayol Tabu Arama 1986 yılında Glover tarafından geliştirilmiştir. Lokal minimum u elimine edebilir ve global minimum u bulur. Değerlendirme

Detaylı

1. BÖLÜM ELEKTROSTATİK. Yazar: Dr. Tayfun Demirtürk E-posta: tdemirturk@pau.edu.tr

1. BÖLÜM ELEKTROSTATİK. Yazar: Dr. Tayfun Demirtürk E-posta: tdemirturk@pau.edu.tr 1. BÖLÜM ELEKTROSTATİK Yazar: Dr. Tayfun Demirtürk Eposta: temirturk@pau.eu.tr 1 ELEKTROSTATİK: Durgun yüklerin etkilerini ve aralarınaki etkileşmeleri inceler. Doğaa iki çeşit elektrik yükü bulunur: ()

Detaylı

Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI

Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI MADENCİLİK, Cilt 45, Sayı 4, Sayfa 29-4, Aralık 26 Vol.45, No. 4, pp 29-4, December 26 Teknik Not / Technical Note KONUT SEKTÖRÜ İÇİN LİNYİT KÖMÜRÜ TÜKETİCİ FAZLASI Consumer Surplus of Lignite Coal Consumption

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 1. Konu ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİK ALANI ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 1. Konu ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİK ALANI ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ SINI KONU NLTIMLI ÜNİTE: ELEKTRİK VE MNYETİZM Konu ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİK LNI ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ Elektriksel Kuvvet ve Elektrik lanı Ünite Konu nın Çözümleri kuvvetinin yatay ve üşey bileşenleri

Detaylı

En İyi Ajan Operatörü Kullanılarak Çok Eşikli Bölütleme. Multilevel Thresholding Segmentation Using The Best Agent Operator

En İyi Ajan Operatörü Kullanılarak Çok Eşikli Bölütleme. Multilevel Thresholding Segmentation Using The Best Agent Operator 216 Published in 4th International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science 3-5November 216 (ISITES216 Alanya/Antalya - Turkey) En İyi Ajan Operatörü Kullanılarak Çok Eşikli Bölütleme

Detaylı

Yerçekimsel Arama Algoritması ile PID Denetleç Parametrelerinin Tespiti PID Controller Parameters' Optimization Using Gravitational Search Algorithm

Yerçekimsel Arama Algoritması ile PID Denetleç Parametrelerinin Tespiti PID Controller Parameters' Optimization Using Gravitational Search Algorithm Yerçekimsel Arama Algoritması ile PID Denetleç Parametrelerinin Tespiti PID Controller Parameters' Optimization Using Gravitational Search Algorithm Nesibe Yalçın 1, Semih Çakır 2, Metin Kesler 1, Nihan

Detaylı

Geliştirilmiş Yerçekimsel Arama Algoritması: MSS-GSA

Geliştirilmiş Yerçekimsel Arama Algoritması: MSS-GSA Geliştirilmiş Yerçekimsel Arama Algoritması: MSS-GSA * 1 Nihan Kazak ve 2 Alpaslan Duysak * 1 Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Türkiye 2 Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

Ünite. Optik. 1. Gölgeler 2. Düzlem Ayna 3. Küresel Ayna 4. Işığın Kırılması 5. Mercekler 6. Renkler

Ünite. Optik. 1. Gölgeler 2. Düzlem Ayna 3. Küresel Ayna 4. Işığın Kırılması 5. Mercekler 6. Renkler 6 Ünite Optik 1. Gölgeler. Düzlem Ayna 3. üresel Ayna 4. şığın ırılması 5. Mercekler 6. Renkler 1 Gölgeler ve Ayınlanma Test Çözümleri 3 Test 1'in Çözümleri 3. Güneş (3) 1. Paralel ışık emeti be- beyaz

Detaylı

Ünite. Optik. 1. Gölgeler 2. Düzlem Ayna 3. Küresel Ayna 4. Işığın Kırılması 5. Mercekler 6. Renkler

Ünite. Optik. 1. Gölgeler 2. Düzlem Ayna 3. Küresel Ayna 4. Işığın Kırılması 5. Mercekler 6. Renkler 6 Ünite Optik 1. Gölgeler. Düzlem Ayna 3. üresel Ayna 4. şığın ırılması 5. Mercekler 6. Renkler 1 Gölgeler ve Ayınlanma Test Çözümleri 3 Test 1'in Çözümleri 3. Güneş (3) 1. Paralel ışık emeti be- beyaz

Detaylı

11. SINIF SORU BANKASI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 1. Konu ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİK ALAN TEST ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF SORU BANKASI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 1. Konu ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİK ALAN TEST ÇÖZÜMLERİ . SINI SORU BANKASI. ÜNİT: LKTRİK V MANYTİZMA. Konu LKTRİKSL KUVVT V LKTRİK ALAN TST ÇÖZÜMLRİ Test in Çözümleri. lektriksel Kuvvet ve lektrik Alan I k. A K() k. ve yüklerinin K noktasınaki yükü üzerine

Detaylı

Adnan GÖRÜR Duran dalga 1 / 21 DURAN DALGA

Adnan GÖRÜR Duran dalga 1 / 21 DURAN DALGA Anan GÖRÜR Duran alga 1 / 21 DURAN DAGA Uygulamalara, iletim hattı boyunca fazör voltaj veya akımının genliğini çizmek çok kolayır. Bunlara kısaca uran alga (DD) enir ve Kayıpsız Hat Kayıplı Hat V ( )

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 3. Konu DÜZGÜN ELEKTRİKSEL ALAN VE SIĞA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 3. Konu DÜZGÜN ELEKTRİKSEL ALAN VE SIĞA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ . SINI ONU ANATIMI. ÜNİTE: EETRİ E MANYETİZMA. onu DÜZGÜN EETRİSE AAN E SIĞA ETİNİ E TEST ÇÖZÜMERİ Düzgün Elektriksel Alan ve Sığa. Ünite. onu A nın Çözümleri 4. E e mg. Birbirine paralel yerleştirilen

Detaylı

TEST 22-1 KONU ELEKTROMANYETİK KUVVET. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ

TEST 22-1 KONU ELEKTROMANYETİK KUVVET. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ OU LTROMT UVVT Çözümler TST - ÇÖÜMLR 4.. L M i i i i Telleren geçen akımlar aynı yönlü ise teller birbirini çeker. ki i k i = = ( - L arası kuvvet) 4i = (L - M arası kuvvet) net = ileşke kuvvet ye zıt

Detaylı

PARÇACIK SÜRÜ OPTİMİZASYONU BMÜ-579 METASEZGİSEL YÖNTEMLER YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN

PARÇACIK SÜRÜ OPTİMİZASYONU BMÜ-579 METASEZGİSEL YÖNTEMLER YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN PARÇACIK SÜRÜ OPTİMİZASYONU BMÜ-579 METASEZGİSEL YÖNTEMLER YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN 1995 yılında Dr.Eberhart ve Dr.Kennedy tarafından geliştirilmiş popülasyon temelli sezgisel bir optimizasyon tekniğidir.

Detaylı

Tork ve Denge. Test 1 in Çözümleri

Tork ve Denge. Test 1 in Çözümleri 9 ork ve Denge est in Çözümleri M. Sistemlerin engee olması için toplam momentin (torkun) sıfır olması gerekir. Verilen üç şekil için enge koşulunu yazalım. F. br =. br F = Şekil II G =. +. +. =. 6 = 6

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUET E HAREKET G CİSİMLERİN YÜZME KOŞULLARI (ŞARTLARI) (6 SAAT) 1 Sıvı İçerisineki Cisimlere Etki Een Kuvvetler 2 Cismin Sıvı İçerisineki Durumları 3 Yüzme veya

Detaylı

Minumum Kayıplar İçin Güç Şebekelerinde Statcom Yerinin ve Değerinin Yer çekimsel Arama Algoritması Kullanılarak Belirlenmesi

Minumum Kayıplar İçin Güç Şebekelerinde Statcom Yerinin ve Değerinin Yer çekimsel Arama Algoritması Kullanılarak Belirlenmesi Minumum Kayıplar İçin Güç Şebekelerinde Statcom Yerinin ve Değerinin Yer çekimsel Arama Algoritması Kullanılarak Belirlenmesi *1 Yalçın Alcan, 2 Ali Öztürk, 3 Hasan Dirik, 4 Memnun Demir *1 Elektrik ve

Detaylı

DERS 10. Kapalı Türev, Değişim Oranları

DERS 10. Kapalı Türev, Değişim Oranları DERS 0 Kapalı Türev, Değişim Oranları 0.. Kapalı Türev. Fonksiyon kavramının ele alınığı ikinci erste kapalı enklemlerin e fonksiyon tanımlayabileceğini görmüştük. F (, enklemi ile tanımlanan f fonksiyonu

Detaylı

ZAMANLA DEĞİŞEN HIZDA HAREKET EDEN YÜKE MARUZ KİRİŞ/KÖPRÜ NÜN DİNAMİK TEPKİSİ

ZAMANLA DEĞİŞEN HIZDA HAREKET EDEN YÜKE MARUZ KİRİŞ/KÖPRÜ NÜN DİNAMİK TEPKİSİ ZAMANLA DEĞİŞEN HIZDA HAREKET EDEN YÜKE MARUZ KİRİŞ/KÖPRÜ NÜN DİNAMİK TEPKİSİ B. Gültekin SINIR, M. Erkan TURAN ve S. Emine KOCABAŞ Celal Bayar Üniversitesi Mühenislik Fakültesi İnşaat Mühenisliği Bölümü,

Detaylı

. KENDİNE BENZERLİK VE FRAKTAL BOYUT

. KENDİNE BENZERLİK VE FRAKTAL BOYUT . KEİE BEZERLİK VE FRAKAL BOYU Bu bölüme fraktal geometrinin temel ve birbiriyle ilişkili iki temel kavramı olan Kenine Benzerlik ve Fraktal Boyut incelenecektir. 3. Kenine Benzerlik (Self similarity)

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 8 Sayı: 3 s. 51-64 Ekim 2006 ÇAPRAZ TASARIMIN KLİNİK ARAŞTIRMALARDA UYGULANMASI

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 8 Sayı: 3 s. 51-64 Ekim 2006 ÇAPRAZ TASARIMIN KLİNİK ARAŞTIRMALARDA UYGULANMASI DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 8 Sayı: 3 s 5 64 Ekim 006 ÇAPRAZ TASARIMIN KLİNİK ARAŞTIRMALARDA UYGULANMASI (APPLICATION OF CROSSOVER DESIGN IN CLINICAL RESEARCHES) Özgür ARMANERİ*,

Detaylı

BRİNELL SERTLİK YÖNTEMİ

BRİNELL SERTLİK YÖNTEMİ www.muhenisiz.net 1 BRİNELL SERTLİK YÖNTEMİ Belli çaptaki sert bir bilya malzeme yüzeyine belli bir yükü uygulanarak 30 saniye süre ile bastırılır. Deneye uygulanan yükün meyana gelen izin alana bölünmesiyle

Detaylı

11. SINIF SORU BANKASI

11. SINIF SORU BANKASI . SINIF SORU BANKASI. ÜNİTE: ELEKTRİK E MANYETİZMA. Konu TEST ÇÖZÜMLERİ Düzgün Elektrik Alan e Sığa TEST in Çözümleri. L Şekil II e, tan b E mg mg...( ) () e () bağıntılarının sağ taraflarını eşitlersek;

Detaylı

S7 300 İLE PROFIBUS ÜZERİNDEN SİSTEMİN GERÇEK ZAMANLI PID KATSAYILARININ BULUNARAK PID İLE KONTROLÜ

S7 300 İLE PROFIBUS ÜZERİNDEN SİSTEMİN GERÇEK ZAMANLI PID KATSAYILARININ BULUNARAK PID İLE KONTROLÜ S7 3 İLE PROFIBUS ÜZERİNDEN SİSEMİN GERÇEK ZAMANLI PID KASAYILARININ BULUNARAK PID İLE KONROLÜ Ali Uğur Ağlar, Sıtkı Öztürk, Melih Kunan 3, Elektronik ve Haberleşme Mühenisliği Bölümü Koaeli Üniversitesi,

Detaylı

Kapasitans (Sığa) Paralel-Plaka Kondansatör, Örnek. Paralel-Plaka Kondansatör. Kondansatör uygulamaları Kamera flaşı BÖLÜM 26 SIĞA VE DİELEKTRİKLER

Kapasitans (Sığa) Paralel-Plaka Kondansatör, Örnek. Paralel-Plaka Kondansatör. Kondansatör uygulamaları Kamera flaşı BÖLÜM 26 SIĞA VE DİELEKTRİKLER BÖLÜM 6 SIĞ VE DİELEKTRİKLER Sığa nın tanımı Sığa nın hesaplanması Konansatörlerin bağlanması Yüklü konansatörlere epolanan enerji Dielektrikli konansatörler Problemler Kapasitans (Sığa) Konansatör çitli

Detaylı

1.1 Yapı Dinamiğine Giriş

1.1 Yapı Dinamiğine Giriş 1.1 Yapı Dinamiğine Giriş Yapı Dinamiği, dinamik yükler etkisindeki yapı sistemlerinin dinamik analizini konu almaktadır. Dinamik yük, genliği, doğrultusu ve etkime noktası zamana bağlı olarak değişen

Detaylı

YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ FİZİK

YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ FİZİK YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ FİZİK SORU 1: Sıcaklığı 20 C olan 100 g su soğutulmaktaır. Suyun sıcaklığının, veriği ısıya bağlı eğişimini veren grafik şekileki gibiir. ( csu = 1cal/g C ) Suyun sıcaklığı(

Detaylı

AYARLI KÜTLE SÖNÜMLEYİCİLERİN ÜÇ KATLI YAPI MODELİNİN SİSMİK VE HARMONİK DAVRANIŞINA ETKİLERİ

AYARLI KÜTLE SÖNÜMLEYİCİLERİN ÜÇ KATLI YAPI MODELİNİN SİSMİK VE HARMONİK DAVRANIŞINA ETKİLERİ ÖZET: AYARLI KÜTLE SÖNÜMLEYİCİLERİN ÜÇ KATLI YAPI MODELİNİN SİSMİK VE HARMONİK DAVRANIŞINA ETKİLERİ H. Çetin 1, E. Ayın ve B. Öztürk 1 Yüksek İnşaat Mühenisi, Nevşehir Yarımcı Doçent Doktor, İnşaat Müh.

Detaylı

YÜKSEK GERİLİM TESİSLERİNDE KULLANILAN YALITKAN YAĞLARIN DELİNME DAYANIMI ANALİZİ

YÜKSEK GERİLİM TESİSLERİNDE KULLANILAN YALITKAN YAĞLARIN DELİNME DAYANIMI ANALİZİ YÜKSEK GERİLİM TESİSLERİNDE KULLANILAN YALITKAN YAĞLARIN DELİNME DAYANIMI ANALİZİ Celal KOCATEPE, Oktay ARIKAN, Eyüp TASLAK, C. Faıl KUMRU Yılız Teknik Üniversitesi, Elektrik-Elektronik Fakültesi, Elektrik

Detaylı

ATÖLYE BİLGİSİ SIVI BASINCI

ATÖLYE BİLGİSİ SIVI BASINCI ATÖYE BİGİSİ SIVI BASINCI Sıvılar ağırlıklarınan olayı bulunukları kabın saece tabanına eğil, kabın yüzeyinin er yerine ve içineki cisimlerin er yerine bir kuvvet uygular. Uygulaığı bu kuvvet etkisi ile

Detaylı

Deney 21 PID Denetleyici (I)

Deney 21 PID Denetleyici (I) Deney 21 PID Denetleyici (I) DENEYİN AMACI 1. Ziegler ve Nichols ayarlama kuralı I i kullanarak PID enetleyici parametrelerini belirlemek. 2. PID enetleyici parametrelerinin ince ayarını yapmak. GENEL

Detaylı

11. SINIF SORU BANKASI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 3. Konu DÜZGÜN ELEKTRİK ALAN VE SIĞA TEST ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF SORU BANKASI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 3. Konu DÜZGÜN ELEKTRİK ALAN VE SIĞA TEST ÇÖZÜMLERİ . SINIF SORU BANASI. ÜNİTE: EETRİ E MANYETİZMA. onu DÜZGÜN EETRİ AAN E SIĞA TEST ÇÖZÜMERİ Düzgün Elektrik Alan ve Sığa TEST in Çözümleri. Şekil II e, E tan b mg mg... ( ) () ve () bağıntılarının sağ taraflarını

Detaylı

Eğik Yüzeye Gelen Güneş Işınımı Değerlerinin Deneysel Olarak İncelenmesi

Eğik Yüzeye Gelen Güneş Işınımı Değerlerinin Deneysel Olarak İncelenmesi UGHEK 006:. ULUSAL GÜNEŞ VE HİDROJEN ENERJİSİ KONGRESİ -3 HAZİRAN 006, ESOGÜ, ESKİŞEHİR Eğik Yüeye Gelen Güneş şınımı Değerlerinin Deneysel Olarak İncelenmesi Hüsamettin Bulut, Asım Fatih Durma ve Bülent

Detaylı

OPTİMUM GÜÇ AKIŞININ YAPAY ARI KOLONİSİ İLE SAĞLANMASI

OPTİMUM GÜÇ AKIŞININ YAPAY ARI KOLONİSİ İLE SAĞLANMASI OPTİMUM GÜÇ AKIŞININ YAPAY ARI KOLONİSİ İLE SAĞLANMASI A. Doğan 1 M. Alçı 2 Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü 1 ahmetdogan@erciyes.edu.tr 2 malci@erciyes.edu.tr

Detaylı

KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI

KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI KİNETİK MODEL PARAMETRELERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN OPTİMİZASYON TEKNİKLERİNİN KIYASLANMASI Hatice YANIKOĞLU a, Ezgi ÖZKARA a, Mehmet YÜCEER a* İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği

Detaylı

HEDEF PROGRAMLAMA. Hedef programlama yaklaşımında, sistemlerin birden fazla ve genellikle birbiriyle çatışan hedeflerinin olması durumu söz konusudur.

HEDEF PROGRAMLAMA. Hedef programlama yaklaşımında, sistemlerin birden fazla ve genellikle birbiriyle çatışan hedeflerinin olması durumu söz konusudur. HEDEF PROGRAMLAMA Doç. Dr. İhsan KAYA YTU Enüstri Mühenisliği Bölümü Heef Programlama Heef programlama yaklaşımına, sistemlerin biren fazla ve genellikle birbiriyle çatışan heeflerinin olması urumu söz

Detaylı

Kabul Edilmiş Makale/Accepted Manuscript

Kabul Edilmiş Makale/Accepted Manuscript Kabul Eilmiş Makale/Accepte Manuscript Başlık: İki aşamalı tearik zinciri koorinasyonunun bulanık talep altına analizi Title: Analysis of two stage supply chain coorination uner fuzzy eman Yazarlar/Authors:

Detaylı

DÜŞÜK HIZLI BİR RÜZGAR TÜNELİNDE DEĞİŞİK OTOMOBİL MODELLERİNİN AERODİNAMİK DİRENÇ KATSAYILARININ BELİRLENMESİ

DÜŞÜK HIZLI BİR RÜZGAR TÜNELİNDE DEĞİŞİK OTOMOBİL MODELLERİNİN AERODİNAMİK DİRENÇ KATSAYILARININ BELİRLENMESİ Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Cilt 26, No 2, 455-460, 2011 Vol 26, No 2, 455-460, 2011 DÜŞÜK HIZLI BİR RÜZGAR TÜNELİNDE DEĞİŞİK OTOMOBİL MODELLERİNİN AERODİNAMİK DİRENÇ KATSAYILARININ

Detaylı

Kısıtsız Optimizasyon OPTİMİZASYON Kısıtsız Optimizasyon

Kısıtsız Optimizasyon OPTİMİZASYON Kısıtsız Optimizasyon OPTİMİZASYON Bu bölümde çok değişkenli kısıtsız optimizasyon problemlerinin çözüm yöntemleri incelenecektir. Bu bölümde anlatılacak yöntemler, kısıtlı optimizasyon problemlerini de çözebilmektedir. Bunun

Detaylı

Bölüm 7: İş ve Kinetik Enerji

Bölüm 7: İş ve Kinetik Enerji Bölüm 7: İş ve Kinetik Enerji Kavrama Soruları - iziksel iş ile günlük hayatta alışık oluğumuz iş kavramları aynımıır? - Kuvvet ve yer eğiştirmenin sıfıran farklı oluğu urumlara iş sıfır olabilir mi? 3-

Detaylı

MAKROİKTİSAT (İKT209)

MAKROİKTİSAT (İKT209) MKROİKTİST (İKT29) Ders 5: Basit Keynesyen Moel Prof. Dr. Fera HLICIOĞLU İktisat Bölümü Siyasal Bilgiler Fakültesi İstanbul Meeniyet Üniversitesi Derste İnelenen Konular Basit Keynesyen moel Toplam planlanan

Detaylı

Fizik 203. Ders 6 Kütle Çekimi-Isı, Sıcaklık ve Termodinamiğe Giriş Ali Övgün

Fizik 203. Ders 6 Kütle Çekimi-Isı, Sıcaklık ve Termodinamiğe Giriş Ali Övgün Fizik 203 Ders 6 Kütle Çekimi-Isı, Sıcaklık ve Termodinamiğe Giriş Ali Övgün Ofis: AS242 Fen ve Edebiyat Fakültesi Tel: 0392-630-1379 ali.ovgun@emu.edu.tr www.aovgun.com Kepler Yasaları Güneş sistemindeki

Detaylı

DİNAMİK - 7. Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü

DİNAMİK - 7. Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü DİNAMİK - 7 Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü 7. HAFTA Kapsam: Parçacık Kinetiği, Kuvvet İvme Yöntemi Newton hareket

Detaylı

RİJİT CİSMİN DÜZLEMSEL KİNETİĞİ: ENERJİNİN KORUNUMU

RİJİT CİSMİN DÜZLEMSEL KİNETİĞİ: ENERJİNİN KORUNUMU RİJİT CİSMİN DÜZLEMSEL KİNETİĞİ: ENERJİNİN KORUNUMU Amaçlar: a) Korunumlu kuvvetlerin potansiyel enerjisinin hesabı. b) Enerjinin korunumu prensibinin uygulanması. ENERJİNİN KORUNUMU Enerjinin korunumu

Detaylı

Kaotik Tabanlı Diferansiyel (Farksal) Gelişim Algoritması

Kaotik Tabanlı Diferansiyel (Farksal) Gelişim Algoritması Kaotik Tabanlı Diferansiyel (Farksal) Gelişim Algoritması 1 Mehmet Eser * 1 Uğur Yüzgeç 1 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, 111, Gülümbe, Bilecik 1. Giriş Abstract Differential

Detaylı

G = mg bağıntısı ile bulunur.

G = mg bağıntısı ile bulunur. ATIŞLAR Havada serbest bırakılan cisimlerin aşağı doğru düşmesi etrafımızda her zaman gördüğümüz bir olaydır. Bu düşme hareketleri, cisimleri yerin merkezine doğru çeken bir kuvvetin varlığını gösterir.

Detaylı

Zeki Optimizasyon Teknikleri

Zeki Optimizasyon Teknikleri Zeki Optimizasyon Teknikleri Ara sınav - 25% Ödev (Haftalık) - 10% Ödev Sunumu (Haftalık) - 5% Final (Proje Sunumu) - 60% - Dönem sonuna kadar bir optimizasyon tekniğiyle uygulama geliştirilecek (Örn:

Detaylı

Bölüm 2. Bir boyutta hareket

Bölüm 2. Bir boyutta hareket Bölüm 2 Bir boyutta hareket Kinematik Dış etkenlere maruz kalması durumunda bir cismin hareketindeki değişimleri tanımlar Bir boyutta hareketten kasıt, cismin bir doğru boyunca hareket ettiği durumların

Detaylı

Self Organising Migrating Algorithm

Self Organising Migrating Algorithm OPTİMİZASYON TEKNİKLERİ Self Organising Migrating Algorithm Kendini Organize Eden Göç/Geçiş Algoritması MELİH HİLMİ ULUDAĞ Fırat Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Yazılım Mühendisliği Bölümü İletişim: www.melihhilmiuludag.com

Detaylı

MALZEMELERDE SERTLİK ÖLÇME DENEYİ. DENEYİN AMACI: Mühendislik malzemelerin sertliğinin ölçülmesi ve mukavemetleri hakkında ön fikir edinilmesi

MALZEMELERDE SERTLİK ÖLÇME DENEYİ. DENEYİN AMACI: Mühendislik malzemelerin sertliğinin ölçülmesi ve mukavemetleri hakkında ön fikir edinilmesi MALZEMELERDE SERTLİK ÖLÇME DENEYİ DENEYİN ADI: Malzemelere Sertlik Ölçme Deneyi DENEYİN AMACI: Mühenislik malzemelerin sertliğinin ölçülmesi ve mukavemetleri hakkına ön fikir einilmesi DENEYDE KULANILAN

Detaylı

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 61, Aralık 2017, s

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 61, Aralık 2017, s Akaemik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 61, Aralık 2017, s. 200-213 Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date 08.11.2017 14.12.2017 Doç. Dr. Hayrettin

Detaylı

YATAY UÇUŞ SEYAHAT PERFORMANSI (CRUISE PERFORMANCE)

YATAY UÇUŞ SEYAHAT PERFORMANSI (CRUISE PERFORMANCE) YATAY UÇUŞ SEYAHAT PERFORMANSI (CRUISE PERFORMANCE) Yakıt sarfiyatı Ekonomik uçuş Yakıt maliyeti ile zamana bağlı direkt işletme giderleri arasında denge sağlanmalıdır. Özgül Yakıt Sarfiyatı (Specific

Detaylı

METASEZGİSEL YÖNTEMLER

METASEZGİSEL YÖNTEMLER METASEZGİSEL YÖNTEMLER Ara sınav - 30% Ödev (Haftalık) - 20% Final (Proje Sunumu) - 50% - Dönem sonuna kadar bir optimizasyon tekniğiyle uygulama geliştirilecek (Örn: Zaman çizelgeleme, en kısa yol bulunması,

Detaylı

Zeki Optimizasyon Teknikleri. Karınca Algoritması (Ant Algorithm)

Zeki Optimizasyon Teknikleri. Karınca Algoritması (Ant Algorithm) Zeki Optimizasyon Teknikleri Karınca Algoritması (Ant Algorithm) Karınca Algoritması 1996 yılında Marco Dorigo tarafından ortaya atılmıştır. Temel olarak karıncaların yiyecek madde ile yuvaları arasındaki

Detaylı

Kesikli Üniform Dağılımı

Kesikli Üniform Dağılımı KESİKLİ ŞANS DEĞİŞKENLERİNİN OLASILIK DAĞILIMLARI Kesikli Üniform Dağılımı Bernoulli Dağılımı Binom Dağılımı Negatif Binom Dağılımı Geometrik Dağılım Hipergeometrik Dağılım Poisson Dağılımı Kesikli Üniform

Detaylı

ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME HEDEF PROGRAMLAMA

ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME HEDEF PROGRAMLAMA ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME HEDEF PROGRAMLAMA KONU 10 Doç. Dr. Fazıl GÖKGÖZ 1 Genel Bilgiler Lineer programlama kapsamına tek bir amaç fonksiyonu uruma göre maksimize veya minimize eilmekteir. Ancak, gerçek

Detaylı

Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, cisim ya durur, ya da bir doğru boyunca sabit hızla hareketine devam eder.

Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, cisim ya durur, ya da bir doğru boyunca sabit hızla hareketine devam eder. DİNAMİK Hareket veya hareketteki değişmelerin sebeplerini araştırarak kuvvetle hareket arasındaki ilişkiyi inceleyen mekaniğin bölümüne dinamik denir. Dinamiğin üç temel prensibi vardır. 1. Eylemsizlik

Detaylı

Bölüm 2 YAPI BİLEŞENLERİNDE ISI VE BUHAR GEÇİŞİ

Bölüm 2 YAPI BİLEŞENLERİNDE ISI VE BUHAR GEÇİŞİ ME40- Isıtma ve Havalanırma Bahar, 07 Bölüm YAPI BİLEŞENLERİNDE ISI VE BUHAR GEÇİŞİ Ceyhun Yılmaz Afyon Kocatepe Üniversitesi eknoloji Fakültesi Makine Mühenisliği Bölümü YAPI Yapıyı oluşturan uvar, pencere,

Detaylı

Kaldırma Kuvveti. Test 1 in Çözümleri. 1 ü, II. P cismi, hacminin 4. R cismi, hacminin 3. 1 si, S cismi, hacminin 2

Kaldırma Kuvveti. Test 1 in Çözümleri. 1 ü, II. P cismi, hacminin 4. R cismi, hacminin 3. 1 si, S cismi, hacminin 2 5 alırma uvveti 1 est 1 in Çözümleri II. cismi, hacminin 4 1 ü, cismi, hacminin 1 ü, 1. S cismi, hacminin 1 si, kaar batmıştır. Buna göre cisimlerin özkütleleri arasına S > > ilişkisi varır. cisminin hacmi

Detaylı

Elektriksel Alan ve Potansiyel. Test 1 in Çözümleri. Şekle göre E bileşke elektriksel alan açıortay doğrultusunda hareket ettiğine göre E 1. dir.

Elektriksel Alan ve Potansiyel. Test 1 in Çözümleri. Şekle göre E bileşke elektriksel alan açıortay doğrultusunda hareket ettiğine göre E 1. dir. 3 lektriksel lan ve Potansiyel 1 Test 1 in Çözümleri 1. 3. 1 30 30 1 3 Şekil inceleniğine noktasınaki elektriksel alanı oluşturan yük tek başına 3 ür. 1 ve yüklerinin noktasına oluşturukları elektriksel

Detaylı

Bağıl Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Gözlemcinin K, M ve N araçlarında olduğu düşünülerek. Bunun için gözlemci vektörü ters çevrilir.

Bağıl Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Gözlemcinin K, M ve N araçlarında olduğu düşünülerek. Bunun için gözlemci vektörü ters çevrilir. 12 Bağıl Hareket 1 est 1 in Çözümleri 1. my α m m noktasınan harekete geçen motor hızının my ik bileşeni ile karşı ya arır. Akıntı olmasayı motor noktasına çıkacaktı. uzaklığını belirleyen, akıntı hızı

Detaylı

Türev Kuralları. Kural 1. Sabitle Çarpım Kuralı c bir sabit ve f türevlenebilir bir fonksiyonsa, d dx [cf(x)] = c d. dx f(x) dir. Kural 2.

Türev Kuralları. Kural 1. Sabitle Çarpım Kuralı c bir sabit ve f türevlenebilir bir fonksiyonsa, d dx [cf(x)] = c d. dx f(x) dir. Kural 2. Bölüm 3 Türev Kuralları Kural 1. Sabitle Çarpım Kuralı c bir sabit ve f türevlenebilir bir fonksiyonsa, ir. x [cf(x)] = c x f(x) Kural 2. Toplam-Fark Kuralı f ve g türevlenebilir ise, ir. [f(x) ± g(x)]

Detaylı

DİNAMİK TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ

DİNAMİK TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ 7 TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ Adem ÇALIŞKAN Hareket veya hareketteki değişmelerin sebeplerini araştırarak kuvvetle hareket arasındaki ilişkiyi inceleyen mekaniğin bölümüne dinamik denir. Hareket, bir

Detaylı

Parçacık Sürü Optimizasyonunda Yeni Bir Birey Davranış Biçimi Önerisi

Parçacık Sürü Optimizasyonunda Yeni Bir Birey Davranış Biçimi Önerisi Parçacık Sürü Optimizasyonunda Yeni Bir Birey Davranış Biçimi Önerisi Ö. Tolga ALTINÖZ A. Egemen YILMAZ Endüstriyel Elektronik Bölümü, Bala Meslek Yüksekokulu, Hacettepe Üniversitesi, Ankara Elektronik

Detaylı

Elektrostatik ve Elektriksel Kuvvetler. Test 1 in Çözümleri

Elektrostatik ve Elektriksel Kuvvetler. Test 1 in Çözümleri 0 lektrostatik ve lektriksel uvvetler 1 Test 1 in Çözümleri 1. cismi küresini itmiş, Z küresini çekmiştir. ani ile aynı cins, ile Z zıt cins elektrikle yüklüür. Z Cevap B ir.. Her üç küre aynı ana birbirine

Detaylı

TEST 20-1 KONU KONDANSATÖRLER. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ. 1. C = e 0 d. 2. q = C.V dır. C = e 0 d. 3. Araya yalıtkan bir madde koymak C yi artırır.

TEST 20-1 KONU KONDANSATÖRLER. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ. 1. C = e 0 d. 2. q = C.V dır. C = e 0 d. 3. Araya yalıtkan bir madde koymak C yi artırır. KOU 0 KOSÖRLR Çözümler. e 0 S 0- ÇÖÜMLR (Sığa saece levhaların yüzey alanı, araaki uzaklık ve yalıtkanlık katsayısına bağlıır.) P: 5. 6 3 u tür soruları potansiyel ağıtarak çözelim. Potansiyel seri konansatörlere

Detaylı

TEST 1 ÇÖZÜMLER SIĞAÇLAR

TEST 1 ÇÖZÜMLER SIĞAÇLAR TEST ÇÖZÜMER SIĞÇR. Bir sığaç paralel iki levha ve aralarına yalıtkan birortaman oluşur. Doğru akım kaynağına bağlanığına epo eer. Sığacın sığası, = k.f o. olup yapısına bağlıır. Sığa levhalar arasınaki

Detaylı

Ortak Akıl MATEMATİK DENEME SINAVI

Ortak Akıl MATEMATİK DENEME SINAVI Ortak Akıl YGS MATEMATİK DENEME SINAVI 6 20502- Ortak Akıl Aem ÇİL Ali Can GÜLLÜ Ayhan YANAĞLIBAŞ Barbaros GÜR Barış DEMİR Celal İŞBİLİR Deniz KARADAĞ Engin POLAT Erhan ERDOĞAN Ersin KESEN Fatih TÜRKMEN

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 11 Hiperspektral Görüntülerde Kümeleme ve Sınıflandırma Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Sınıflandırma Sınıflandırma işleminin amacı, her piksel vektörüne bir ve

Detaylı

KUVVET BÖLÜM 2 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 1. F 1 = 30N. Net kuvvet x yönünde 5 N olduğuna göre, cisme uygulanan 3. kuvvet, + F 3 = R = 5

KUVVET BÖLÜM 2 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 1. F 1 = 30N. Net kuvvet x yönünde 5 N olduğuna göre, cisme uygulanan 3. kuvvet, + F 3 = R = 5 BÖLÜM 2 UVVET MODEL SORU - 1 DEİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 3. F net =5N 1. = 30N =20N =10N = 40N yatay düzlem = 30N yatay düzlem yatay düzlem I = 40N uvvetler cisme aynı yönde uygulandığında bileşke kuvvet maksimum,

Detaylı

Üstel Öğrenme ve Genel Bozulma Etkili Akış Tipi Çizelgeleme Problemi: Maksimum Tamamlanma Zamanı Minimizasyonu

Üstel Öğrenme ve Genel Bozulma Etkili Akış Tipi Çizelgeleme Problemi: Maksimum Tamamlanma Zamanı Minimizasyonu Üstel Öğrenme ve Genel Bozulma Etkili Akış Tipi Çizelgeleme Problemi: Maksimum Tamamlanma Zamanı Minimizasyonu Tamer Eren Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, 71451,

Detaylı

EM302 Yöneylem Araştırması 2 Çok değişkenli DOP ların çözümü. Dr. Özgür Kabak

EM302 Yöneylem Araştırması 2 Çok değişkenli DOP ların çözümü. Dr. Özgür Kabak EM302 Yöneylem Araştırması 2 Çok değişkenli DOP ların çözümü Dr. Özgür Kabak Doğrusal olmayan programlama Tek değişkenli DOP ların çözümü Uç noktaların analizi Altın kesit Araması Çok değişkenli DOP ların

Detaylı

YAPAY SİNİR AĞI KULLANARAK DEPREM EĞİLİMİNİN KESTİRİMİ. Umut FIRAT

YAPAY SİNİR AĞI KULLANARAK DEPREM EĞİLİMİNİN KESTİRİMİ. Umut FIRAT YAPAY SİNİR AĞI KULLANARAK DEPREM EĞİLİMİNİN KESTİRİMİ Umut FIRAT ufirat@yahoo.com Öz: Depremler yeryüzünde en çok yıkıma neden olan doğal afetlerdir. Bu durum, depremlerin önceden tahmin edilmesi fikrini

Detaylı

Termodinamik Sistemler

Termodinamik Sistemler Termoinamik Sistemler Enüstriyel fiziksel ve kimyasal işlemler sırasına kullanılan buhar kazanı, yoğuşturucu, ısı eğiştirici, vana, türbin, kompresör, meme, akış sistemi, kimyasal reaktör ibi ayıtlar birer

Detaylı

DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü. Gerçek-Zamanlı Veri Dağıtımı Dokümanı v 1.0.1 01.08.2011

DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü. Gerçek-Zamanlı Veri Dağıtımı Dokümanı v 1.0.1 01.08.2011 DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü Gerçek-Zamanlı Veri Dağıtımı Dokümanı v 1.0.1 01.08.2011 Mustafa Atanak Sefai Tandoğan Doç. Dr. Atakan Doğan 1. Tek Rotadan Veri Dağıtımı 1.1 Gerçek-Zamanlı

Detaylı

ELEKTROLİZ YÖNTEMİYLE HİDROJEN GAZI ELDESİ

ELEKTROLİZ YÖNTEMİYLE HİDROJEN GAZI ELDESİ ELEKTROLİZ YÖNTEMİYLE HİDROJEN GAZI ELDESİ Gülfeza KARDAŞ, Ramazan SOLMAZ, Birgül YAZICI, Mehmet ERBİL Ç.Ü. Fen-Eebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, 01330, Balcalı-ADANA gulfeza@cu.eu.tr, rsolmaz@cu.eu.tr,

Detaylı

YZM ALGORİTMA ANALİZİ VE TASARIM DERS#2: ALGORİTMA ANALİZİ

YZM ALGORİTMA ANALİZİ VE TASARIM DERS#2: ALGORİTMA ANALİZİ YZM 3207- ALGORİTMA ANALİZİ VE TASARIM DERS#2: ALGORİTMA ANALİZİ Algoritma Analizi Çerçevesi Algoritma Analizinde Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler Neler? Algoritmanın Doğruluğu (Correctness) Zaman

Detaylı

Bu bölümde Coulomb yasasının bir sonucu olarak ortaya çıkan Gauss yasasının kullanılmasıyla simetrili yük dağılımlarının elektrik alanlarının çok

Bu bölümde Coulomb yasasının bir sonucu olarak ortaya çıkan Gauss yasasının kullanılmasıyla simetrili yük dağılımlarının elektrik alanlarının çok Gauss Yasası Bu bölümde Coulomb yasasının bir sonucu olarak ortaya çıkan Gauss yasasının kullanılmasıyla simetrili yük dağılımlarının elektrik alanlarının çok daha kullanışlı bir şekilde nasıl hesaplanabileceği

Detaylı

Dünya ve Uzay Test Çözmüleri. Test 1'in Çözümleri. 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur. Verilen diğer bilgiler doğrudur.

Dünya ve Uzay Test Çözmüleri. Test 1'in Çözümleri. 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur. Verilen diğer bilgiler doğrudur. 5 Dünya ve Uzay Test Çözüleri 1 Test 1'in Çözüleri 5. Ay'ın atosferi olaığı için açık hava basıncı yoktur. 1. Gezegenlerin 'e olan uzaklıkları sırasıyla; Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jupiter, Sütarn, Uranıs

Detaylı

Kaldırma Kuvveti. Test 1 in Çözümleri. Birbirine karışmayan sıvıların özkütleleri arasında > d 1

Kaldırma Kuvveti. Test 1 in Çözümleri. Birbirine karışmayan sıvıların özkütleleri arasında > d 1 4 alırma uvveti 1 est 1 in Çözümleri. 1. 1 R Bir cisim sıvı içine bırakılığı yere kalıyorsa sıvı ile o cismin özkütleleri eşittir. erilen şekile cismi sıvı içine askıa kalarak, cismi kabın tabanına eğerek,

Detaylı

Hareket Kanunları Uygulamaları

Hareket Kanunları Uygulamaları Fiz 1011 Ders 6 Hareket Kanunları Uygulamaları Sürtünme Kuvveti Dirençli Ortamda Hareket Düzgün Dairesel Hareket http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/ Sürtünme Kuvveti Çevre faktörlerinden dolayı (hava,

Detaylı

PARALEL LEVHALAR. Bölüm -2. Levhalar arasındaki elektriksel alan K'da EK, L'de EL ise, oranı. kaçtır?

PARALEL LEVHALAR. Bölüm -2. Levhalar arasındaki elektriksel alan K'da EK, L'de EL ise, oranı. kaçtır? Bölüm evhalar arasınaki elektriksel alan 'a, 'e ise, kaçtır? oranı Paralel levhalar arasına elektriksel alan eğeri sabittir. : lektriksel alan büyüklüğü : Potansiyel Fark (olt) : levhalar arası uzaklık

Detaylı

MKM 308 Makina Dinamiği

MKM 308 Makina Dinamiği MKM 308 Lagrange Denklemleri Mühenislik Fakültesi Makine Mühenisliği Bölümü E k E k = Q k n: Serbestlik Derecesi Lagrange Denklemleri Mühenislik Fakültesi Makine Mühenisliği Bölümü k = 1,, 3,.., n E k

Detaylı

DİNAMİK 01 Giriş ve Temel Prensipler

DİNAMİK 01 Giriş ve Temel Prensipler DİNAMİK 01 Giriş ve Temel Prensipler Dinamik, kuvvet ile hareket arasındaki ilişkiyi inceler. Kuvvet Hareketsiz bir cismi harekete ettiren ve ya hareketini değiştiren etkiye kuvvet denir. Dinamiğin, Newton

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar MIT Açık Ders Malzemesi http://ocw.mit.eu 8.334 İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 008 Bahar Bu malzemeye atıfta bulunmak ve Kullanım Şartlarımızla ilgili bilgi almak için http://ocw.mit.eu/terms

Detaylı

Sigma 2006/3 Araştırma Makalesi / Research Article A SOLUTION PROPOSAL FOR INTERVAL SOLID TRANSPORTATION PROBLEM

Sigma 2006/3 Araştırma Makalesi / Research Article A SOLUTION PROPOSAL FOR INTERVAL SOLID TRANSPORTATION PROBLEM Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma 6/ Araştırma Makalesi / Research Article A SOLUTION PROPOSAL FOR INTERVAL SOLID TRANSPORTATION PROBLEM Fügen TORUNBALCI

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar MIT Açık Ders Malzemesi http://ocw.mit.eu 8.334 İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar Bu malzemeye atıfta bulunmak ve Kullanım Şartlarımızla ilgili bilgi almak için http://ocw.mit.eu/terms

Detaylı

Güç Trafosu için Dalgacık Tabanlı Fark Koruma Algoritması Wavelet Transform Based Differential Protection Algorithm for Power Transformer

Güç Trafosu için Dalgacık Tabanlı Fark Koruma Algoritması Wavelet Transform Based Differential Protection Algorithm for Power Transformer 1 Güç Traosu için Dalgacık Tabanlı Fark Koruma Algoritması Wavelet Transorm Base Dierential Protection Algorithm or Power Transormer Merve TAN, Okan OZGONNL lektrik-lektronik Mühenisliği Bölümü Onokuz

Detaylı

MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ (STATİK)

MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ (STATİK) MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ (STATİK) Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, temel kavramlar, statiğin temel ilkeleri 2-3 Düzlem kuvvetler

Detaylı

KONU 4: DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ İÇİN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ I

KONU 4: DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ İÇİN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ I KONU 4: DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ İÇİN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ I 4.1. Dışbükeylik ve Uç Nokta Bir d.p.p. de model kısıtlarını aynı anda sağlayan X X X karar değişkenleri... n vektörüne çözüm denir. Eğer bu

Detaylı

Prof.Dr.Durmuş ÖZDEMİR İYTE Fen Fakültesi Kimya Bölümü İzmir KEMOMETRİ DERS NOTLARI BÖLÜM I DENEYSEL TASARIM VE OPTİMİZASYON

Prof.Dr.Durmuş ÖZDEMİR İYTE Fen Fakültesi Kimya Bölümü İzmir KEMOMETRİ DERS NOTLARI BÖLÜM I DENEYSEL TASARIM VE OPTİMİZASYON Prof.Dr.Durmuş ÖZDEMİR İYTE Fen Fakültesi Kimya Bölümü İzmir KEMOMETRİ DERS NOTLARI BÖLÜM I DENEYSEL TASARIM VE OPTİMİZASYON KONULAR 1. Deneysel Tasarımın Önemi. Tarama Tasarımları (Screening Designs).1.Ful

Detaylı

Makine Öğrenmesi 2. hafta

Makine Öğrenmesi 2. hafta Makine Öğrenmesi 2. hafta Uzaklığa dayalı gruplandırma K-means kümeleme K-NN sınıflayıcı 1 Uzaklığa dayalı gruplandırma Makine öğrenmesinde amaç birbirine en çok benzeyen veri noktalarını aynı grup içerisinde

Detaylı

Yer Çekimsel Arama Algoritmasi İle Değişik Çalışma Koşulları İçin Tranformatör Verim Optimizasyonu

Yer Çekimsel Arama Algoritmasi İle Değişik Çalışma Koşulları İçin Tranformatör Verim Optimizasyonu Yer Çekimsel Arama Algoritmasi İle Değişik Çalışma Koşulları İçin Tranformatör Verim Optimizasyonu 1 Yalçın Alcan, 2 Ali Öztürk, 3 Önder Özmen 1 Elektrik ve Enerji Bölümü, Meslek Yüksekokulu, Sinop Üniversitesi,

Detaylı

SPWM EVİRİCİ İLE SÜRÜLEN VEKTÖR DENETİMLİ KALICI MIKNATISLI SENKRON MOTORUN DİNAMİK ANALİZİ

SPWM EVİRİCİ İLE SÜRÜLEN VEKTÖR DENETİMLİ KALICI MIKNATISLI SENKRON MOTORUN DİNAMİK ANALİZİ Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Cilt 25, No 3, 569-577, 2010 Vol 25, No 3, 569-577, 2010 SPWM EVİRİCİ İE SÜRÜEN VEKTÖR DENETİMİ KAICI MIKNATISI SENKRON MOTORUN DİNAMİK ANAİZİ

Detaylı

NOKTANIN İZ DÜŞÜMÜ VE İŞARETLEME

NOKTANIN İZ DÜŞÜMÜ VE İŞARETLEME r. oç. r. Musa Galip ÖZK NOKTNIN İZ ÜŞÜMÜ VE İŞRETLEME Herhangi ir cismin tasarlanması veya çizilmiş resminin okunması, ununla ilişkili noktalara ait görünüşlerin analiz eilmesi ile sağlanır. İki noktaan

Detaylı