Karin Friehe & Markus Schneider 2

Transkript

1 Karıştırılma İhtimali Karin Friehe Federal Patent Mahkemesinde Hakim Markus Schneider Hamburg Eyalet Mahkemesinde Başkan Hakim

2 Sunumun bölümleri Temel esaslar Aynılığın korunması Karıştırılma ihtimaliyle ilgili esaslar Tek başına ele alınan etkenler Mal benzerliği Marka ve işaret benzerliği Ayırt edicilik gücü Değerlendirme Karin Friehe & Markus Schneider 2

3 Hukuki esaslar Marka Direktifi 2008/95/EC vaktiyle: 89/104/AT > Ulusal marka yasaları Topluluk Marka Tüzüğü 207/2009 vaktiyle: 40/94 Karin Friehe & Markus Schneider 3

4 Esaslar Avrupa Birliği ne üye ülkelerin mevzuatında marka Grafik yoluyla gösterilebilen bir işarettir, Bir firmanın mal ve hizmetlerini Diğer müesseselerin mal ve hizmetlerinden ayırt etmeye Uygundur. Öncelik prensibi Bölgesellik (ülkesellik) prensibi Karin Friehe & Markus Schneider 4

5 Marka Marka bir işarettir Markalar bir ürünün üzerinde ya da bir ürünle ilişkili olarak kullanılır (Mal ve/veya hizmet) Marka ürünü oluşturan ilgili firmaya dikkati çekmeye yarar Karin Friehe & Markus Schneider 5

6 Ayırt edicilik fonksiyonu Marka tüketiciye bir firmanın mallarını bir başka firmanın çıkarmış olduğu aynı türdeki mallardan ayırt etme imkanı tanır Bu ayırt etme fonksiyonu (Kaynak gösterme fonksiyonu olarak ta bilinir) bir markanın esas görevidir Bu fonksiyonu yerine getirebilen bir işaret belirlenmiş olduğu mallar ile ilişkili olarak ayırt edici olarak tanımlanır Karin Friehe & Markus Schneider 6

7 Ayırt edicilik fonksiyonu Karin Friehe & Markus Schneider 7

8 Ayırt edicilik fonksiyonu Marka burada arabanın hangi firmanın malı olduğunu gösteriyor. Karin Friehe & Markus Schneider 8

9 Garanti fonksiyonu Marka kendisi aracılığıyla karakterize edilen tüm malların bir firmanın sorumluluğu altında üretilmesini garanti eder. Tüketici marka aracığıyla malın kalitesine ulaşır Karin Friehe & Markus Schneider 9

10 Tanımlamalar Bu sunumda iki marka veya bir markanın bir başka işaret ile çakıştığı çeşitli dava şekillerine değinilecektir Daha kolay anlaşılmayı sağlamak için sunum boyunca eski markayı (daha önceki tarihe sahip) marka yani tescil edilmiş marka olarak isimlendireceğiz Daha yeni olan marka ya da diğer işaret için ise işaret adını kullanacağız Başka bir şekilde belirtilmemişse mal kelimesi hizmetleri de içerir yani mal dediğimizde malları ve/veya hizmetleri ifade ediyor olacağız Karin Friehe & Markus Schneider 10

11 Sunumun bölümleri Temel esaslar Aynılığın korunması Karıştırılma ihtimaliyle ilgili esaslar Tek başına ele alınan etkenler Mal benzerliği Marka ve işaret benzerliği İşaret etme gücü Değerlendirme Karin Friehe & Markus Schneider 11

12 Benzerlik koruması Hem marka hem de işaret hem de Birbirinin karşısında bulunan mallar Benzer olduğunda Öncelik hakkı olan marka hep öne geçer Bu hususta markanın istifade ettiği karıştırılma ihtimalinin olup olmadığının incelenmesi gerekli değildir! Bu duruma dürüst ticaret ortamında ender rastlanır ancak bu marka korsanlığının tipik bir örneğidir Karin Friehe & Markus Schneider 12

13 Benzerlik koruması Benzerliğin tanımı: Avrupa Adalet Divanı C-291/00 Marka: İşaret: ARTHUR ET FÉLICIE Tescil edilmiş markanın kullanılan formu Benzerlik İşaret değişiklik ve ilave olmadan bir markanın tüm unsurlarını yansıttığında ya da Farklar ortalama tüketicinin gözünden kaçabilecek kadar önemsiz olduğunda Karin Friehe & Markus Schneider 13

15 Karıştırılma ihtimalinin tespiti Benzerlik sahasında Marka a ve işaret aynı Mallar benzer Marka a ve işaret benzer Mallar aynı Marka a ve işaret benzer Mallar benzer Karin Friehe & Markus Schneider 15

16 Karıştırılma ihtimali Markanın esas fonksiyonu karakterize edilen malları diğer firmaların ürünleri olan aynı türde diğer mallardan ayırt etmektir Karıştırılma ihtimali Marka ve işaretteki aynı olma durumu ya da benzerlik sebebiyle ve İlgili malların aynı olma durumu ya da benzerliği sebebiyle Söz konusu mallarla ilgili olan tüketici Malların aynı firmadan ya da gerekirse ekonomik ilişkili olan firmalardan çıktığını varsayar Karin Friehe & Markus Schneider 16

17 Karıştırılma ihtimalinin anlamı Karıştırılma ihtimali marka sahibinin farklı haklarına dair temel esastır: Karıştırılma ihtimali olması durumunda marka sahibi daha sonraki bir markanın tesciline karşı itirazda bulunabilir Karıştırılma olması durumunda marka sahibi tescil edilmiş daha sonraki bir markanın iptalini talep edebilir Yine karıştırılma söz konusu olduğunda marka sahibinin bir işaretin kullanımından dolayı men, tazminat talebi vs. olabilir Karin Friehe & Markus Schneider 17

18 İlgili tüketici ilgili mal türünün ortalama tüketicisi makul olarak bilgilendirilmiş olan ve ihtiyatlı markaları doğrudan birbiriyle kıyaslama imkanına nadiren sahiptir Kendisini hafızasında kalan noksansız resme göre ayarlamalıdır Dikkat derecesi ürünün türüne de bağlıdır Avrupa Adalet Divanı C-342/97 Lloyd Karin Friehe & Markus Schneider 18

19 Karıştırılma ihtimalinin türleri Doğrudan karıştırılma ihtimali: İlgili kitle, markayı işaret olarak görür İşaret: Marka: medas MIDAS Karin Friehe & Markus Schneider 19

20 Karıştırılma ihtimalinin türleri Doğrudan ya da çağrışımsal karıştırılma ihtimali: İlgili kitle işaret ve marka arasında fark tanımaz ancak her ikisinin de aynı firmaya ait olduğunu ifade eder Örnek: Seri işaret İşaret: Markus Gentleman Mallar: Markalar: Her birinde giysi örnekleri Markus Markus Bayan Markus Erkek Markus Kız Markus Delikanlı Markus Çocuklar > Kamuoyu durumun farklı Markus markalarının sahiplerinin bir diğer marka ile ilgili olduğu düşüncesindedir Karin Friehe & Markus Schneider 20

21 Karıştırılma ihtimalinin türleri Geniş anlamda karıştırılma ihtimali (gerçek anlamda manevi ilişki tehlikesi): ilgili kitle işaret ve marka arasında bir ilişki görmektedir ancak ikisini birbirine karıştırmaz Avrupa Adalet Divanı C-251/95 Sabèl/Puma: Tamamen çağrışımsal bir bağlam karıştırılma ihtimaline sebebiyet vermez Karin Friehe & Markus Schneider 21

22 Karşılıklı Etkileşim Kuramı Farklı faktörler karıştırılma ihtimalini etkiler, özellikle Malların benzerlik derecesi İşaret ve marka arasındaki benzerlik derecesi (Eski) markanın işaret etme/ayırt edicilik gücü Söz konusu malların ortalama tüketicisinin tecrübesi ve de dikkati Tek başına var olan durumlarda rol oynayan faktörler Karin Friehe & Markus Schneider 22

23 Karşılıklı Etkileşim Kuramı Her bir nokta teker teker incelenmelidir Malların benzerlik derecesinin düşük olması işaret ve marka arasındaki yüksek benzerlik derecesiyle dengelenebildiği gibi tam tersi de söz konusu olabilir Markanın koruma kapsamı işaret etme/ayırt edicilik gücüne bağlıdır Avrupa Adalet Divanı C-39/97 Canon Karin Friehe & Markus Schneider 23

24 Karşılıklı Etkileşim Kuramı Markanın ayırt edicilik gücü Marka-(İşaret-) Benzerliği Mal-/Hizmet-benzerliği Karin Friehe & Markus Schneider 24

26 Tek başına ele alınan etkenlerin değerlendirilmesi Mal benzerliği Farklı faktörlerin değerlendirilmesi Belirleyici olan öğe: Pazarda ilgili tarafların malların veya hizmetlerin aynı veya gerekirse ekonomik ilişkili olan firmalardan çıktığı fikrinde olmaları Karin Friehe & Markus Schneider 26

27 Tek başına ele alınan etkenlerin değerlendirilmesi Marka a benzerliği Görsel benzerlik İşitsel benzerlik Kavramsal benzerlik Ortalama tüketici ve ilgili malların ve hizmetlerin genel izlenimi belirleyicidir Karin Friehe & Markus Schneider 27

28 Tek başına ele alınan etkenlerin değerlendirilmesi İşaret etme gücü Daha önceki tarihe sahip marka İlgili mallar/hizmetler için Koruma kapsamını belirler Daha sonraki markanın işaret etme gücü rol oynamaz! Karin Friehe & Markus Schneider 28

30 Mallarda benzerlik Farklı bakış açıları dikkate alınmalıdır Her bir faktörü tek tek gözden geçirme Ekonomik yaklaşım Bkz. İç Pazarda Uyumlaştırma Ofisi nin (OHIM) Marka hukukunda itiraz süreçlerini örnekler aracığıyla gösteren kılavuzlar İngilizce Almanca Karin Friehe & Markus Schneider 30

31 Mallarda benzerlik Malın türü: Bileşimi, fonksiyonu, usulü, tedarik yolu, görünümü, değeri Beyan edilen amaç: Amaçlanan kullanım Birbirini tamamlayan mallar: Bir malın diğerlerinin kullanımı için önemli ya da zorunlu olması Rekabet içerisindeki mallar: aynı alıcı çevre, birbiriyle örtüşen amaçlar Karin Friehe & Markus Schneider 31

32 Mallarda benzerlik Satış aracıları: kesin kabul ile doğrudan satış, perakendecilik, toptancılık İlgili kamuoyu: farklı alıcı çevre benzerliğe karşı bir tutum içerisindedir, aynı alıcı çevre derhal benzerliğe bakar Malların düzenli kaynağı: sadece branş alıştırmasında Karin Friehe & Markus Schneider 32

33 Mallarda benzerlik Hammadde, baş ürün: genellikle üretimi tamamlanmış ürüne benzerlik yoktur ama istisnalar söz konusudur Tek parçalar ve yedek parçalar: Tek başına karar verilmesi gereken durumlar Nice sınıflandırmasının anlamı: belirleyici etki gerekirse Karin Friehe & Markus Schneider 33

34 Hizmetler Hizmetler arasındaki benzerlik Hizmetlerin türü Birbirini tamamlayan hizmetler Rekabet içerisindeki hizmetler İlgili kamuoyu Hizmetlerin düzenli kaynağı Karin Friehe & Markus Schneider 34

35 Mallar ve hizmetler Mallar ve hizmetler arasındaki benzerlik Türü: daima farklı ancak: Mallar ve hizmetler rekabet içerisinde olabilir ya da birbirini tamamlayabilir Karin Friehe & Markus Schneider 35

36 Mallarda benzerlik saptanmasında: Benzerliğin olup olmadığı Her bir faktörün tek tek gözden geçirilmesi Sonuç: Benzerlik yok > Karıştırılma ihtimali söz konusu değil Sonuç: Benzerlik > Benzerlik derecesi Karin Friehe & Markus Schneider 36

38 Marka ve işaret benzerliği Belirleyici olanlar: Genel izlenim Ortalama olarak, ihtiyatlı ve makul olarak bilgilendirilmiş olan ortalama tüketicinin bakışıyla ve ilgili mallar açısından Ortalama tüketicinin ilgisi değişiklik gösterebilir Karin Friehe & Markus Schneider 38

39 Marka ve işaret benzerliği değerlendirme: Aşağıdaki hususlarda benzerlik Görsel (yazı, tasvir) İşitsel Kavramsal Benzerlik meselesi benzerliği bütün olarak onaylamak için bir bakımdan yeterli olabilir ancak: kavramsal farklılık bunu ortadan kaldırabilir Avrupa Adalet Divanı C-342/97 Lloyd Avrupa Adalet Divanı SIR/ZIRH Karin Friehe & Markus Schneider 39

40 Marka ve işaret benzerliği Kombinasyon markaları (çok unsurlu Markalar) İki ya da daha çok unsur içerir, en çok: ya iki ya da daha çok kelime unsuru ya da bir veya daha çok kelime unsuru ve resim unsuru Benzerlik: Markadaki her bir unsurun ya da işaretin nasıl kullanıldığına dair karşılaştırma Durum Sonuç Ortaya çıkma Kamuoyunun uzun adlandırmaları daha kolay telaffuz edilebilsin ve de hatırda kalsın diye kısaltma eğilimi Karin Friehe & Markus Schneider 40

41 Marka ve işaret benzerliği Benzer veya aynı bir unsur içeren kombinasyon markaları: Sadece markanın unsurlarından biri işaretle ilgili unsurların biri ile aynıdır ya da ona benzerdir Bu unsurun benzerliği marka ve işaretin benzerliğine yol açar mı? Belirleyici: Genel izlenim Şekil verme ya da tek başına olan bileşenlerin bağımsız işaret edici konumu? Kavramsal farkların etkisizleştirici etkisi Avrupa Adalet Divanı C-120/04 Thomson Life Karin Friehe & Markus Schneider 41

42 Görsel benzerlik Kelime markası: Görsel benzerlik Kullanılan sıradan yazılar Büyük ya da küçük harfler Uyuşma ve aşağıdaki hususlardaki farklar belirleyici olabilir Kelimelerin uzunluğu Aynı harflerin sayısı ve pozisyonu Farklı harflerin harfin alt çıkıntısında birbiriyle örtüşmesi Büyük ve küçük harfler Karin Friehe & Markus Schneider 42

43 Görsel benzerlik Kombinasyon markaları Grafiksel unsurlar, örn. el yazısıyla yazılmış bir kelime ya da belirli bir şekilde altı çizilmiş bir kelime Özel bir yazıdan ibaret olan kelime bileşenlerinden oluşan resim markaları Grafiksel unsurların birbiriyle örtüşmesi benzerliğin onaylanmasına sebebiyet verebilir Karin Friehe & Markus Schneider 43

44 Görsel benzerlik Kombinasyon markaları Bu tarz grafiksel unsurların farkları genellikle benzer kelime markalarının arasındaki benzerliği hariç tutmak için yeterli değildir Karin Friehe & Markus Schneider 44

45 STIHL internet homepage Karin Friehe 45

46 Karin Friehe & Markus Schneider 46

48 STIHL internet homepage Karin Friehe 48

49 İşitsel benzerlik Kelime markaları: Ortalama tüketicinin doğru telaffuzu Bölgesel şiveler mevcut değil Yabancı dillerden gelen kelimeler Harf markaları, örn. BMW: Be Em Ve Karin Friehe & Markus Schneider 49

50 İşitsel benzerlik Kelime markaları: Aşağıdaki hususlarda birbiriyle örtüşme ya da farklar Kelimelerin uzunluğu Hecelerin sayısı, dizisi, oluşumu ve uzunluğu Sessiz harflerin dizisi ve gücü Vurgulama ve konuşma ritmi Özel anlam: Kelime başlangıcı ve sesli dizisi Karin Friehe & Markus Schneider 50

51 Kavramsal yönden benzerlik Kelime bileşeni ya da bileşenleriyle kombinasyon markalarındaki kelime markaları: (en azından) ) Marka a veya işaret kamuoyunun hemen dikkatini çeken açık ve belirgin bir anlama sahiptir Betimleyici unsurların kavramsal benzerliği prensip olarak yeterli gelmez Kavramsal fark resim/tasvir benzerliğini ya da ses benzerliğini etkisizleştirebilir Avrupa Adalet Divanı C-206/04 SIR/ZIRH ZIRH Karin Friehe & Markus Schneider 51

54 Ayırt edicilik/işaret etme gücü İlgili ayırt edicilik gücü Asli işaret olma gücü İlgili mallar için (Hizmetler) Güçlendirme veya zayıflatma! markanın ayırt edicilik gücü koruma kapsamını belirlediğinden, işaretlerin ayırt edicilik gücü tamamıyla konu dışı ve önemsizdir Karin Friehe & Markus Schneider 54

55 Ayırt edicilik gücü Özel belirtileri olmayan normal bir marka > genellikle: alışıldığı gibi normal (ortalama) ayırd edicilik gücü Yeterli derecede ayırt edici gücü olmayan bir marka bu duruma rağmen tescil kazanmıştır: > Alışılmış derecede düşük ayırd edicilik gücü (Örnek: COMFORT HOTEL) Baskın olma durumundan dolayı tescil edilmiş bir marka: > Ayırt edicilik gücünün eksikliği kullanım ile aşılmıştır, ve bu şekilde marka tescil edilmek üzere yeterli derecede ayırt edicilik gücüne sahiptir. > Tanınmışlığa rağmen ayırd edicilik gücü illa ki yüksek olmayabilir Karin Friehe & Markus Schneider 55

56 Ayırt edicilik gücü Yüksek ayırt edicilik gücü için kıstaslar Yüksek marka payı Yoğun, coğrafi olarak yaygın ve uzun süre kullanımı olan marka Yüksek reklam masrafları ve bunun neticesinde piyasada tanınmışlık Karin Friehe & Markus Schneider 56

57 Ayırt edicilik gücü Azaltılmış ayırt edicilik gücü örn. başka marka sahiplerinin aynı mal sektöründe kullanılan birçok benzer tescilli marka vasıtasıyla söz konusudur Ayırt edicilik gücü şüpheli mallarla ilişkili olmalıdır: birçok farklı mal için tescil edilmiş bir marka, bazı mallar için yüksek derecede ayırt edicilik gücüne sahip olabilirken diğerleri için bu güce hiç sahip olmayabilir Örnek: limonatalar için kıyafetler için Karin Friehe & Markus Schneider 57

59 Karşılıklı etkileşim İlave/Girdi: Marka benzerliğinin derecesi Markaların veya hizmetlerin benzerlik derecesi Önceki markanın ayırt edicilik gücü Çıktı: Karıştırılma ihtimali? Karin Friehe & Markus Schneider 59

60 Karşılıklı Etkileşim Kuramı Markanın ayırt edicilik gücü Marka -(İşaret-) benzerliği > Karıştırılma ihtimali??? Mal/Hizmet benzerliği Karin Friehe & Markus Schneider 60

61 Örnekler

62 EVIAN / REVIAN tescil edilmiş kelime markası: EVIAN madensuyu için İşaret: sonraki kelime markası REVIAN ve sonraki kombinasyon markası > her defasında şarap için Karin Friehe & Markus Schneider 62

63 EVIAN / REVIAN Mal benzerliği? Madensuyu ve şarap Marka a benzerliği? Kelime markası EVIAN Kelime markası REVIAN ve Kombinasyon markası İşaret olma gücü EVIAN Tanınmışlık derecesi: : 40 % > KARIŞTIRILMA İHTİMALİ? Karin Friehe & Markus Schneider 63

64 EVIAN / REVIAN s Tescil edilmiş kelime markası: EVIAN Tescil edilmiş ulusal Fransız markasıası her defasında madensuyu için işaret: daha sonraki topluluk markası başvurusu şarap için Karin Friehe & Markus Schneider 64

66

70 İlginiz için teşekkürler! Karin Friehe Federal Patent Mahkemesinde Hakim Markus Schneider Hamburg Eyalet Mahkemesinde Başkan Hakim