Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 30, Eylül 2016, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 30, Eylül 2016, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Published Date Doç. Dr. Samire Ebulfet kızı İMANOVA Azerbaycan Diller Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, tarih bilimlerinde PhD imanovas@bk.ru ÇAĞDAŞ DÖNEMDE ROMANYA VE AZERBAYCAN ARASINDA BİLİM VE EĞİTİM ALANINDA İŞBİRLİĞİ Makalede modern aşamada Romanya ile Azerbaycan arasında bilimsel ve eğitim alanında ilişkilerinden bahsedilmektedir. Yıllar içinde Romanya ile Azerbaycan üniversiteleri arasında ikili ilişkiler kurulmuş, geniş deneyim alışverişi yapıldı. İkili ilişkilerden başka, çok taraflı temelde da üniversiteler arasında bölgesel işbirliği mekanizması oluşmuştur. Çok Taraflı temelde işbirliği Karadeniz Üniversiteler Ağı çerçevesinde oluşmuş ve gelişmiştir. Romanya ile Azerbaycan Bilimler akademiyaları arasında da işbirliği ilişkileri mevcuttur. Makalede özellikle şunun vurgusu yapılmaktadır: KÜA kapsamında Romanya-Azerbaycan işbirliğinin temel önceliği Avrupa eğitim sistemine entegre etmek ve Bologna sürecinin Karadeniz bölgesinde yayılması olmuştur. Anahtar kelimeler: Azerbaycan, Romanya, bilim, eğitim, ilişkiler, işbirliği, Universite, ittifak, devlet, Kara Deniz Universiteler Ağı Öz

2 CONTEMPORARY PERIOD BETWEEN ROMANIA AND AZERBAIJAN COOPERATION IN SCIENCE AND EDUCATION Abstract At the present stage scientific and educational relations between Azerbaijan and Romania are mentioned in the article. Over the years, bilateral relations have been established between Romania and Azerbaijan universities, carried out an extensive exchange of experience. In addition to bilateral relations, multilateral and regional cooperation mechanism established between universities. Multilateral cooperation was established and developed within the framework of the Black Sea Universities Network. There is also cooperation between Romania and Azerbaijan Academy of Sciences. Articles made particular emphasis on the following: BUN under the Romania-Azerbaijan cooperation to integrate the priorities of the European education system and has been spreading in the Black Sea region of the Bologna process. Keywords: Azerbaijan, Romania, science, education, relations, cooperation, university, agreement, state, Black Sea Universities Network Romanya ile Azerbaycan arasında işbirliği alanlarından biri bilim ve eğitim alanında işbirliğidir senesinden sonra Romanya ile Azerbaycan arasında bilimsel-teknolojik, kültürel ilişkiler yeni bir boyuta ulaştı. Bu ilişkiler iki bağımsız devlet arasındaki ilişkiler seviyesinde gelişmeye başladı. Romanya ile Azerbaycan arasında bilimsel ilişkilerin hukukinormatif tabanı oluşturuldu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı H.Aliyev in 2 Temmuz 1995 tarihinde Romanya'ya ilk resmi ziyareti sırasında Romanya ile Azerbaycan arasında bilim, eğitim, kültür ve spor alanlarında işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşmada tarafların dili ve edebiyatının milli eğitim kurumlarında öğrenilmesi ve öğrencilerin değişim programı, diplomaların, bilimsel ve akademik derecelerin karşılıklı olarak tanınması, kültürel ve sanatsal etkinliklerin düzenlenmesi, kütüphaneler ve müzeler arasında sanat yayınları, film ve kitap paylaşımı, eserlerin çevirisi ve baskısı alanında çalışmaya teşvik hususunda mutabık oldular. (3, s. 3-4). Bu ziyaret sayesinde iki ülke arasında bilimsel-teknolojik işbirliğinin temeli atılmıştır. Azerbaycan Cumhuriyeti ve Romanya arasında 2 Temmuz 1995 te ekonomik-ticari ve bilimselteknolojik alanlarda işbirliği anlaşması imzalandı. Bu anlaşmaya göre, tarafların dış ekonomik ilişkilerin katılımcıları tarafından elde edilmiş bilimsel ve teknik çalışmaların sonucları üçüncü şahıslara sunulabilir, aynı zamanda Azerbaycan ve Romanya nın onayı ile yayınlanabilirdi (4, s. 4). 2 Mart 1996 tarihinde Romanya Cumhurbaşkanı İ.İliyesku nun Azerbaycan a ilk resmi ziyareti sırasında bilimsel-teknolojik ve kültürel alanlarda gelişmeye neden olabilecek belgelere imza atıldı. 27 Mart 1996 da Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Bilim ve Teknik Komitesi ile Romanya Araştırmalar ve Teknoloji Bakanlığı arasında bilimsel-teknolojik işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşmaya dayalı olarak, her iki tarafın bilimsel araştırma merkezleri, enstitüleri, yüksek okulları, bilimsel üretim birlikleri, kurumları, özel firmaları arasında bilimsel ve teknolojik ilişkilerin kurulmasına çaba sarfedilecekti. Romanya ile Azerbaycan arasında bilim 157

3 ve teknoloji alanında uzmanların, bilimsel ve teknik bilginin, bilginin ve tecrübenin paylaşımı, karşılıklı bilimsel ve teknolojik araştırmaların, ortak bilimsel araştırma merkezlerinin, laboratuvarların düzenlenmesi öngörülüyordu (2, s. 23). Aynı zamanda Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ile Romanya Sağlık Bakanlığı arasında sağlık ve tıp bilimleri alanında işbirliğine dair yıllarını kapsayan anlaşma imzalandı. Anlaşmaya dayalı olarak, tıp bilimleri ile uğraşan toplumlar arasında işbirliğinin yapılması, bilimsel çalışmaların ve teknik belgelerin paylaşımı, hastaneler arasında doğrudan işbirliğinin desteklenmesi, tarafların birbirine sağlık istatistikleri ve bulaşıcı hastalıklara ilişkin epidemiyolojik raporları göndermesi, resmi amaçlarla ülkelerinde geçici yaşayan diğer tarafın vatandaşlara ücretsiz sağlık hizmetinin sağlanması öngörülüyordu (5, s. 10, 21). T.Basesku nun 2011 yılı Nisan 18'de Azerbaycan'a resmi ziyareti sırasında da Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ile Romanya Sağlık Bakanlığı arasında sağlık ve tıp bilimleri alanında işbirliğine dair anlaşma imzalandı. Azerbaycan ile Romanya arasında eğitim alanında da işbirliği kurulmuştu. Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesi Rektörü S. Garayev ve beraberindeki heyet 2000 yılında Romanya nın Ploieşti Petrol-Gaz Üniversitesi'ne ziyaret ederek ikili ilişkiler kurmuştur. 7 Mart 2000 yılında Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesi ve Romanya nın Ploieşti Petrol- Gaz Üniversitesi arasında işbirliğine dair protokol imzalandı. Protokole göre öğrencilerin üretim deneyimlerinin paylaşımının karşılıklı olarak düzenlenmesi, ortak program ve ders kitaplarının yayını, petrol-gaz kuyularının kazılması, petrol endüstrisinde otomasyon, petrol ve gazın işlenme teknolojisi, korozyondan savunma yöntemleri, maden jeolojisi, jeofizik hizmet ve çevre koruma alanları doğrultusunda professor-öğretim kadrosu değişimi ve genç uzmanların ihtisaslarının artırılması vb. Konularda anlaşmaya varılmıştı (1, s. 1). Azerbaycan ile Romanya arasında eğitim alanında işbirliği genişlemeye başladı yılında Romanya'nın Bükreş, Ovidius, Piteşti üniversitelerinde, Ekonomi Akademisi'nde 7 Azerbaycanlı öğrenci eğitim görüyordu. Romanya bu ülkede eğitim gören Azerbaycanlı öğrenciye genelde ABD doları değerinde para sarf ediyordu. Konstansanın Ovidius Üniversitesi Rektörü, professor Adrian Bavaru ve beraberindeki heyet 2002 yılının Nisan ayında Bakü ye ziyareti sırasında cumhuriyetin yüksek okullarının yöneticileri ile bir araya gelmiştir. Ziyaret sırasında Ovidius Üniversitesi ile Bakü Devlet Üniversitesi, Bakü Slavyan Üniversitesi ve Ali Diplomasi Koleji arasında bilim ve eğitim alanında ikili işbirliğe dair anlaşmalar imzalandı. Bu anlaşmalarda öğretmen, yüksek lisans, master, öğrenci değişimi, ortak bilimsel araştırmaların yapılması, deneylerin yapılması vb. öngörülüyordu. Romanya Cumhurbaşkanı İ.İliyesku 2002 yılında Azerbaycana ziyareti sırasında Azerbaycan Teknik Üniversitesi'ne de geldi. İ.İliyesku Azerbaycan-Romanya dostluk ilişkilerinin, hidroteknik bilimlerinin gelişimine değerli katkıda bulunmasına, bunun yanı sıra Avrupada barışın ve istikrarın sağlanmasında yardımına göre Azerbaycan Teknik Üniversitesinin fahri doktoru seçildi. Törende konuşma yapan Cumhurbaşkanı İ.İliyesku iki ülke arasında bilimsel-teknolojik, kültürel işbirliğinin önemini vurğuladı:...sizin ülkeniz büyük miktarlarda petrol hasilatçısı ve ihracatçısı. Bence, bu alanda ülkelerimizin üniversiteleri, profil fakülteleri, ayrıca araştırma enstitüleri arasındaki verimli işbirliği karşılıklı yarar temelinde gelişecektir (6). 11 Ekim 2004 tarihinde Cumhurbaşkanı İ.Aliyev Romanya'da ziyarette bulunurken Romanya Eğitim ve Araştırma Bakanlığı ile Azerbaycan Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığı arasında işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşmada ihtisasça yakın olan işletmeler arasında 158

4 doğrudan ilişkilerin kurulması, karşılıklı yararları bulunan konularda ortak bilimsel araştırmaların yapılması, öğretmen ve öğrenci, doktora, stajörlerin karşılıklı değişimi kararlaştırılıyordu. Taraflar Bakü'deki yüksek okulların birinde Romen dili, edebiyatı ve kültürünü öğrenen merkezlerin kurulması ile ilgili gerekli konuları ele alacaklardı (8, s. 1-2). Aynı gün Bakü Devlet Üniversitesi, Bükreş Lazer, Plazma ve Radyasyon Fiziği Ulusal Enstitüsü ve Konstansanın Ovidius Üniversitesi Mikro ve NANO yapılar üzere disiplinler arası Araştırma Merkezi arasında işbirliğine dair sözleşme imzalandı. Sözleşmeye göre taraflar ortak çıkarlarına ilişkin alanlarda nanoparçacıklar, nanoyapılar, nanosolüsyonlar, mikro reaksiyon teknolojisi, mikro teknik süreçler alanında işbirliği yapacaklardı (12,s.2-3). Ayrıca Azerbaycan Devlet Neft Akademisi ve Ploieşt Petrol- Gaz Üniversitesi arasında işbirliği protokolü imzalandı. Belgede petrol-gaz alanında uzmanların katılımıyla öğretilerin geçirilmesi, metodik seminerler düzenlemekle genel pedagojik uygulamaların paylaşımı, petrol ve gaz endüstrisi alanında ders kitaplarının yayını ve çevirisi alanında uzlaşmaya varıldı. Petrol ve gaz mühendisliği, petrokimya, petrol işleme, yeni kaynak teknolojilerinin öğretilmesi alanında öğretim üyesi değişimi öngörülüyordu (13, s. 1). 12 Ekim 2006 yılında Azerbaycan a ziyarette bulunan Romanya Cumhurbaşkanı T.Basesku ya Bakü Devlet Üniversitesinde bu yüksek öğretim kurumunun fahri doktora diplomasının sunulması töreni oldu. BDÜ nin rektöru Abel Muharremov Romanya Cumhurbaşkanını Avrupa Birliği üye ülkeleri için finanse ettiği uluslararası eğitim programlarında Azerbaycan yüksek öğretim kurumlarının yer almasına yardım göstermeye çağırdı. Cumhurbaşkanı T.Basesku törende bir konuşma yaparak onun ülkesinin Romanya'nın güvenliğine belirli bir düzeyde etkileyecek çatışmaların varlığına kayıtsız kalmayacağının altını çizdi. Bu sorunların hepsini tek-tek uluslararası hukuk normlarına ve devletlerin toprak bütünlüğü ilkelerine uyulması pozisyonundan ele almak gerekiyor. Yıllar içinde iki ülke arasında eğitim alanında ilişkiler daha da genişledi yılı Şubat 3'te Romanya'nın Braşov kentinde Mingeçevir Turizm Koleji ile Andrei Barseanu Ekonomik Koleji arasında işbirliğine dair anlaşma imzalandı. 13 Aralık 2010 tarihinde Bükreş te Romen-Amerikan Üniversitesi'nde Azer-baycan a adanmış konferans düzenlendi. Romen-Amerikan Üniversitesi Rektörü Ovidiu Folkuts başkanlığındaki üniversite ile Azerbaycan'daki yüksek okullar arasında işbirliğinin kurulması, gelecekte Romen-Amerikan Üniversitesi'nde eğitim almak için Azerbaycan'dan öğrenci katılımı gibi projeleri gerçekleştirmek niyetinde olduklarını bildirdi. Belirtmek isteriz ki, Azerbaycan ın onlarca genci Romanya'nın ayrı ayrı şehirlerinin üniversitelerinde çeşitli mesleklerde eğitim görüyordu. Romanya gençleri de Azerbaycan da eğitimle ilgileniyorlardı. Örneğin, 2011 yılı başında Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Akademisi çeşitli meslekler için burs teklif etmiştir. Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi ile Romanya Bilimler Akademisi arasında da işbirliği ilişkileri kurulmuştu yılının Haziran ayında Romanya Bilimler Akademisi Başkanı Yeugen Simionun davetiyle AUBA in Başkanı M.Kerimov Romanya'ya geldi, bilimsel ilişkilerin yönleri ve uygulama yolları konusunda geniş görüş alışverişi yapıldı. Görüşme sırasında Romanya lı alimler Azerbaycan daki süreçler, ekonomik durum, petrol-gaz kaynaklarının keşfi ve nakledilmesi konusunda, genel olarak, Azerbaycan'ın bilimsel ortamı, araştırma nesneleri hakkında geniş bilgiye sahip oldular. Aynı yılın 17 Haziran da Bükreş'te Romanya ve Azerbaycan Bilimler Akademileri arasında işbirliğine ilişkin protokol imzalandı. Protokole göre taraflar matematik, fizik, kimya, biyoloji ve biyoteknoloji, tıp, jeoloji, tarım, mühendislik, sosyal, humaniter, teknolojik bilimler ve inovasyon, bilgisayar ve çevre korumaya 159

5 dair işbirliği yapacak, akademisyenlerin değişimi, bilimsel toplantılara katılım ve ortak seminerler gerçekleşecekti (7, s. 1) Haziran 2010 yılında Romanya'nın Cluj-Napoka şehrinde Doğu ve Batı arasında diyalog konusunda konferans düzenlendi. Konferans kapsamında Doğu Bilimleri Enstitüsü ve Babeş-Bolya Üniversitesi Türkoloji ve Orta Asya Araştırmaları Enstitüsü arasında işbirliği hakkında memorandum imzalandı. Memorandumda ortak bilimsel araştırma çalışmalarının yapılması ve yayınlanması, Türk ve Orta Asya halklarının tarih ve kültürüne dair bilgilerin aktarılmas amacıyla her iki ülkenin bilim adamlarının karşılıklı ziyaretleri, kütüphane ve arşivlerde bulunan kitap ve el yazması kaynaklarını tarafların karşılıklı olarak kullanması, Azerbaycan'da ve Romanya'da Türk Dünyası ve Doğu ülkelerinin tarih, edebiyat, kültür ve kamu fikri ile ilgili araştırma yapan bilimsel merkezlerin faaliyetleri ile tanışma ve tecrübe alışverişinin düzenlenmesi öngörülüyordu (9). Sonraki yıllarda bilimsel ilişkiler daha da geliştirildi. 1-2 Haziran 2011 yılında Bakü'de Doğu Bilimleri Enstitüsü ve Romanya'nın Babes-Bolyai Üniversitesi Türkoloji ve Orta Asya Araştırmaları Enstitüsü'nün birlikte düzenledikleri Çağdaş Doğu bilimlerinin güncel sorunları konusunda uluslararası bilimsel konferans düzenlendi. Konferansta söz alan Romanya Babes- Bolyai Üniversitesi Türkoloji ve Orta Asya Araştırmaları Enstitüsü müdürü T.Cemil yıllarında başkanlığını yaptığı enstitüde Azerbaycan'ın dilini, tarihini ve kültürünü öğrenen Azerbaycan bilimleri şubesi nin açıldığını, ülkesinde bu alanı öğrenen öğrencilerin sayısının giderek arttığını, Romanya'da Azerbaycan kültürüne, tarihine büyük ilgi olduğunu belirtti. Romanya ile Azerbaycan arasında bilimsel, eğitim ilişkileri ikili olmakla birlikte, çok taraflı formatta da gelişiyordu. Azerbaycan Romanya ile çok taraflı temelde bilimsel ve teknolojik ilişkilerini Karadeniz Üniversiteleri Ağı (KÜA) çerçevesinde geliştirmiştir. KÜA 12 devletin - Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan, Yunanistan, Moldova, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Türkiye ve Ukraynanın 100'den fazla üniversitesini kapsıyordu. KÜA çerçevesinde Romanya ile Azerbaycan'ın bilimsel ilişkileri 1998 yılından başlamıştır. KÜA nın Yönetim Kurulu 11 Aralık 1998 tarihinde Bükreş'te yapılan ilk görüşmede Karadeniz Üniversiteleri Vakfı (KÜV) Başkanı, akademisyen M.Maliça KEİPA nın Koordinasyon Merkezi oluşturma kararını ilan etti. Bu merkez diplomaların KÜV kapsamında tanınmasını öngörüyordu yılında Eylül arası Bakü de Karadeniz bölgesi rektörlerinin IV toplantısı ile birlikte KÜA nın ikinci kongresi düzenlendi. Üniversite yönetimi, yüksek öğretimde üst düzey yönetim, uzun mesafeli eğitim ve ortak akademik programlar, üniversitelerde bilimsel araştırma çalışmaları, sanayi ve yerel topluluklarla üniversite ortaklıkları, öncü öğretme ve öğrenme teknolojileri vb. kongre konuları arasında yer alıyordu. Meclis profesör A.Muharremovu KÜA nın yeni başkanı seçti. A.Muharremov kongrede konuşma yaparak KÜA-nın faaliyetlerinin güçlendirilmesi için finansal sorunlarının çözümünün gerekliliğini vurguladı. Kongrede KÜA-nın yönergesi kabul edildi. Yönergede üniversitelerin ekonomik, siyasi ve kültürel hayattaki esaslı rolü gösteriliyor ve onların KEİ çerçevesinde bilimsel ve eğitim rolünün güçlendirilmesi arzusu ifade ediliyordu (14) Ocak 2003 tarihinde A.Muharremov Konstansanın Ovidius Üniversitesi'nin davetlisi olarak Romanya'ya ziyarette bulundu. Ziyaretin amacı «Eğitimde tercih» üçüncü yapısal programının görüşülmesi, yol mühendisliği ve yönetim üzere ilk bölgesel programa girişim, KÜA üyelerini yüksek öğretim ve bilimsel araştırma alanında Avrupa programlarına dahil etmekti. Romanya Cumhurbaşkanı İ.İliyesku KÜA kapsamında akademik işbirliğinin 160

6 gelişmesi ve bu örgütün Karadeniz bölgesinin önemli işbirliği yapılarından biri olarak tanınması için bizzat yardım göstereceğini belirtti. Ziyaret sırasında BDÜ ve Bükreş Üniversitesi arasında bilim ve eğitim alanında işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşmada taraflar akademisyenlerin, lisans, yüksek lisans ve öğrencilerin değişimi, araştırmacı ve öğretmenlerin ihtisaslarının artırılması, öncü gelişim yöntemleri alanında deneyimin, modern araştırmaların sonucu olan bilimsel yayınların paylaşımı, ortak bilimsel sempozyum, seminer ve konferansların düzenlenmesi, üniversitelerin faaliyetleri hakkında birbirlerine bilgi vermek konusunda anlaşmaya varmışlardır (15, s. 1). Bioterra Üniversitesi, BDÜ ve AzTÜ arasında agro-turizm alanında işbirliğine dair anlaşma imzalandı. Anlaşmada Romanya'nın ve Avrasyanın agroturizm ülkeleri karşılıklı profesör ve öğrenci değişimi suretiyle doğrudan işbirliği ile yakından ilgilendiklerini ifade ettiler (11, s. 1). KÜA-nın esas öncelikleri eğitim alanında işbirliği ve ortaklık anlaşması yapmak için eğitim bakanları için konferans düzenlemek, bölgesel akademik programların uygulanması, Avrupa Komisyonu, eğitim ve araştırma kurumları, NATO bilimsel araştırma birimleri ile işbirliği anlaşmalarının imzalanmasıydı. Bu yönde önemli etkinliklerden biri Nisan 2004 yılında Bakü'de düzenlenen KEİ-in eğitim bakanlarının toplantısı olmuştur. Konferansta Eğitimde tercih yapısal programı sunuldu. Konferansta BDÜ Rektörü Prof. A.Muharremov konuşma yaparak uzak mesafeli eğitim, agro-turizm, kimya, çatışmaların önlenmesi ve bilişim teknolojileri alanında ilginç projelerin gerçekleştirildiğini, Bükreş Üniversitesi ile Yüksek kaliteli başarı - ağın üniversiteleri için kimya alanında özel programa dair anlaşmaya varıldığını belirtti. 16 Nisan 2004 senesinde Cumhurbaşkanı İ.Aliyev KEİ üyesi ülkelerin eğitim bakanlarının Bakü görüşmesinde yer alan heyetlerinin başkanlarıyla görüşme yaptı. Burada görüşmenin yekununa dair imzalanan Bakü deklorasyonunun önemi vurgulanarak belgenin ülkelerin eğitim alanında işbirliğinin daha da güçlenmesini sağlayacağını belirtti. KÜA nın Cumhurbaşkanı İon Bostan Başkan Üçlüğünün üyeleri - Abel Muharremov ve Stefan Barudovla birlikte 2004 yılı 5-8 Aralık ta Romanya'da oldular. Yükseköğretim alanında bilimsel araştırma için Ulusal Konsey ile KÜA bilimsel araştırma projelerinin yönetimi alanında işbirliğine dair anlaşma elde edildi. Heyet Bükreş Üniversitesi'ne de geldi. Üniversitenin rektörü Prof. İoan Mixailesku ile müzakereler yapıldı. Taraflar bölge üniversitelerinin Avrupa Birliği'ne entegrasyonda aktif rol almaları konusunda anlaştılar. Avrasya Üniversiteler Birliği ve Hazar Denizi Üniversiteler Ağı ile işbirliği zorunluluğu BDÜ-nin 90. yıldönümü dolayısıyla Bakü'de düzenlenen KÜA nın 1 Kasım 2009 tarihli Yönetim Konseyi toplantısında vurgulandı. Toplantıda Kafkas Üniversitesi de organizasyona dahil oldu. Aynı gün Avrasya Üniversiteler Birliği, Karadeniz havzası Üniversiteler Birliği ve Hazar Denizi bölge devletlerinin üniversiteler birliği arasında işbirliğine dair Bakü Deklarasyonu imzalandı. Bildirgede üniversitelerin bilgi ve yeniliklere dayalı toplumun gelişimine katılımı, yüksek öğretim kurumlarının uluslararası entegrasyonunun geliştirilmesi, aynı zamanda onların humaniter işbirliğindeki rolünün artırılmasının gerekliliği belirtildi (10, s.1). Karadeniz Üniversiteler Ağı ile işbirliği çerçevesinde 2011 yılı Ekim ayında BDÜ-de Nano Araştırmalar Laboratuvarı'nın açılışı yapıldı. Törende KÜA üniversitelerinin temsilcileri, Romanya'dan Ovidius Üniversitesi profesörü Eden Mamut da katılmışlardı. Böylece, araştırmadan anlaşılıyor ki, KÜA kapsamında Romanya-Azerbaycan işbirliğinin temel önceliği Avrupa eğitim sistemine entegre etmek ve Bologna sürecinin Karadeniz bölgesinde yayılması olmuştur. Azerbaycan'ın 12 üniversitesi bu ağın üyesiydi yılları arasında Bakü Devlet Üniversitesi KÜA ya başkanlığı sırasında Romanya ile 161

7 Azerbaycan arasında üniversite ilişkilerinin gelişimi için önemi çalışmalar yapılmıştır. KAYNAKLAR 1. Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası ilə Ployeştidə «Neft-Qaz» Universiteti arasında bağlanılmış əməkdaşlıq protokolu ci il. // Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının cari arxivi. 2. Azərbaycan Respublikası Dövlət Elm və Texnika Komitəsi ilə Rumıniya Tədqiqatlar və Texnologiya Nazirliyi arasında elmi-texniki əməkdaşlıq haqqında saziş. 27 mart // Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) cari arxivi. Elmi təşkilat şöbəsi. 3. Azərbaycan Respublikası hökuməti və Rumıniya hökuməti arasında elm, təhsil, mədəniyyət və idman sahələrində əməkdaşlıq haqqında saziş ci il, 2 iyul. // AR XİN-in cari arxivi. Beynəlxalq Hüquq və Müqavilələr İdarəsi. 4. Azərbaycan Respublikası hökuməti və Rumıniya hökuməti arasında ticarət-iqtisadi əlaqələri və elmi-texniki əməkdaşlıq haqqında saziş ci il 2 iyul. // AR XİN-in cari arxivi. Beynəlxalq Hüquq və Müqavilələr İdarəsi. 5. Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi ilə Rumıniyanın Səhiyyə Nazirliyi arasında səhiyyə və tibb elmləri sahəsində əməkdaşlıq haqqında ci illər üçün saziş cı il 27 mart. // AMEA-nın cari arxivi. Elmi təşkilat şöbəsi. 6. Azərbaycan-Rumıniya əlaqələri son illərdə ardıcıl surətdə inkişaf edir. «Azərbaycan» qəz., Bakı, 2002, 30 oktyabr, 250 (3262). 7. Rumıniya Akademiyasının və Azərbaycan Elmlər Akademiyasının arasında əməkdaşlığa dair protokol. 17 iyun // AMEA-nın cari arxivi. Xarici əlaqələr şöbəsi. 8. Rumıniya Təhsil və Tədqiqatlar Nazirliyi ilə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında əməkdaşlıq haqqında saziş // Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin cari arxivi. Beynəlxalq şöbə. 9. Şərqşünaslıq İnstitutu memorandum imzalayıb / menu=10 &id=13063&type= Бакинская декларация о сотрудничестве между Евразийский Ассоциацией Университетов, Ассоциацией Университетов Черноморского Бассейна и Ассоциацией Университетов стран Каспийского региона. // Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) cari arxivi. Beynəlxalq əlaqələr şöbəsi. 11. Agreement of cooperation between Bioterra University of Bucharest and BSU and Azerbaijan Technical University // BDU-nun cari arxivi. Beynəlxalq əlaqələr şöbəsi. 12. Cooperation Agreement between Baku State University, National Institute for Lazer, Plasma& Radiation Physics, Interdisciplinary Research Center on Micro& Nanostructures Ovidius University of Constantza. // AR XİN-in cari arxivi. Beynəlxalq Hüquq və Müqavilələr İdarəsi. 13. Protocol of collaboration concluded between Azerbaijan State Oil Academy of Baku and Petroleum Gas University of Ploiesti. // AR XİN-in cari arxivi. Beynəlxalq Hüquq və Müqavilələr İdarəsi. 14. Statute of the Black Sea Universities / 20% 20V(1).pdf. 15. The agreement between University of Bucharest and Baku State University on the cooperation in the field of a science and education / BDU-nun cari arxivi, Beynəlxalq əlaqələr şöbəsi. 162