Mustafa Kemal Üniversitesi. Kütüphane ve Dokümantasyon Hizmetleri Yönergesi

Transkript

1 Mustafa Kemal Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Hizmetleri Yönergesi 1

2 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanım Amaç Madde 1- Bu yönerge Mustafa Kemal Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Başkanlığı ile bağlı birim kütüphanelerinin tanımını yapmak, örgütlenmesini ve birimlerde çalışanların görev, yetki, sorumluluk ve hizmetleriyle bunlardan yararlanma esaslarını belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Kapsam Madde 2-Bu Yönerge Mustafa Kemal Üniversitesi bünyesinde bulunan kütüphaneleri kapsar. Tanımlar Madde 3- Bu Yönergede geçen terimlerden, a) MKÜ Mustafa Kemal Üniversitesi ni b) Birim MKÜ ne bağlı fakülte, enstitü vb. eğitim, öğretim birimlerini, c) Daire Başkanlığı Mustafa Kemal Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığını, d) Daire Başkanı Mustafa Kemal Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanını, e) Şube Müdürlükleri Mustafa Kemal Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı na bağlı yönetim birimlerini, f) Materyal Kütüphanede kullanılabilir kitap, süreli yayın, tez, broşür, görsel-işitsel araç gereçler vb. her türlü malzemeyi ifade eder. 2

3 İKİNCİ BÖLÜM Kuruluş Kuruluş amacı Madde 4- Üniversite kütüphaneleri, Üniversitede eğitim-öğretim ve araştırma çalışmalarına uygun ortam hazırlamak amacıyla; her türlü materyali düzene koyan ve hizmete sunan kurumlardır. Bu kurum amaçlarını gerçekleştirmek üzere; mevcut bilgi kaynaklarından en iyi şekilde yararlanılmasını sağlar, her düzeydeki kullanıcıya kurum içinde ve dışında hizmet verir. Kuruluş Şekli Madde 5-Üniversitedeki kütüphane hizmetlerinin tek bir merkezi kütüphane çerçevesi içinde örgütlenmesi ve yürütülmesi esastır. Merkez kütüphaneye bağlı olmak ve teknik hizmetleri merkezi kütüphaneden yürütülmek şartıyla, kampus alanı dışında yer alan fakülte ve yüksekokullar için birim kütüphaneleri kurulabilir. Bölümler ve daha alt düzeydeki birimler için ayrı kütüphaneler kurulamaz. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yönetim Madde 6- Üniversitedeki kütüphane hizmetleri, bu yönerge hükümleri çerçevesinde Daire Başkanlığı, Daire Başkanlığı na bağlı Kütüphane Şube Müdürlükleri, varsa, Birim Kütüphane Yöneticileri tarafından düzenlenir ve yürütülür. Bu yönergenin 4. maddesi uyarınca 3

4 kurulan kütüphaneler, Daire Başkanlığı na bağlı olarak bu yönerge hükümleri çerçevesi içinde ve adı geçen Daire Başkanlığı nın genel gözetim ve denetimi altında görev yaparlar. Madde 7- Daire Başkanının görev, yetki ve sorumlulukları: a) 124 sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 33. Maddesindeki görevleri yapar, b) Kütüphane ve dokümantasyon hizmetlerinin aksamadan yürütülmesi için gerekli bütçe, yönetmelik, yönerge, plan ve program taslağını hazırlar, Rektörlüğün onaylamasından sonra Üniversitenin yapısal zinciri dahilindeki görev ve yetkileri çerçevesinde uygulanmasını sağlar. c) Kütüphane hizmetlerinin yürütülmesi için yeterli kadro tekliflerini sunar, personelinin işbölümü, genel eğitimi ve denetimi görevini yapar. d) Kütüphanelere atanacak ya da görevlendirilecek personel konusunda Genel Sekreterliğe görüş bildirir. e) Teknik ve kullanıcı hizmetlerinin standardizasyonunu sağlar ve denetimini yapar. f) Kütüphanecilik, dokümantasyon ve enformasyona ilişkin konularda düzenlenen seminer, konferans vb. etkinlikleri izler. g) Kütüphanecilik, dokümantasyon ve enformasyona ilişkin konulardaki gelişmeleri izleyerek yeni teknolojilerin kütüphaneye girmesi için çalışmalar yapar. 4

5 h) Kütüphane hizmetlerinin gerektirdiği diğer çalışmaları yapar. i) Her yıl sonunda Daire Başkanlığı nın faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bir rapor hazırlayıp Genel Sekreterlik kanalıyla, Rektörlüğe sunar. Madde 8 Teknik Hizmetler Şube Müdürü aşağıdaki görevleri yapar: a) Üniversite eğitim-öğretimini destekleyecek araştırmalara yardımcı olacak her türlü materyali sağlamak, b) Kütüphaneye sağlanan materyali belirlenen sistemlere göre tasnif etmek, c) Kütüphane materyalinin onarım ve ciltleme işlerini yapmak. Madde 9- Kullanıcı Hizmetleri Şube Müdürü aşağıdaki görevleri yapar: a) Kütüphane materyalinden kullanıcıların yararlanmasını sağlamak amacıyla; kütüphanenin ve bilgi kaynaklarının tanıtımı, kullanıcı eğitimi, bibliyografik tarama ve enformasyon faaliyetlerinde bulunmak, b) Kütüphane materyalinin kütüphane içinde ve dışında dolaşımını sağlamak ve denetlemek, c) Kütüphaneler arası kaynak alışverişinde bulunarak işbirliği sağlamak, Madde 10-Birim Kütüphane Sorumlusu, Şube Müdürünün yetki ve sorumluluğuna sahip olarak aşağıdaki görevleri yapar: 5

6 a) Kütüphanelerinde verilecek hizmetleri, Daire Başkanlığı tarafından yapılan düzenlemeler çerçevesi içinde yürütmek, b) Her yıl Ağustos ayı içerisinde hazırlayacağı faaliyet raporunu, Daire Başkanlığına sunmak, c) Kütüphanelerince ihtiyaç duyulan araç gereç ve diğer her türlü kütüphane materyalini Daire Başkanlığına bildirmek, d) Bu Yönerge uyarınca görev alanına giren ve kütüphane hizmetlerinin gerektirdiği diğer çalışmaları yapmak DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kütüphane Hizmetleri Madde 11- Kütüphane Hizmetleri; Teknik Hizmetler ve Kullanıcı Hizmetleri olmak üzere iki ana alana ayrılır ve Şube Müdürlerinin eşgüdümünde yürütülür Teknik Hizmetler Madde12-Teknik Hizmetler, kütüphanenin tüm araç, gereç ve materyalinin Daire Başkanlığınca sağlanmasından, kullanıcıya sunulacak duruma getirilmesine kadar yapılan işlemlerin tümünü ifade eder. Teknik hizmetler, uzman kütüphaneciler tarafından yürütülür. Aşağıda belirtilen faaliyetler bu hizmetler kapsamındadır: 6

7 a) Sağlama: Üniversitenin eğitim, öğretim ve araştırmalarını desteklemek amacıyla kitap, süreli yayın, tez, kitap dışı materyal vb. kaynakların seçimi, satın alınması, bağış ya da değiş-tokuş yoluyla sağlanmasıdır. Üniversite kütüphanesine bağış ve değiştokuş yoluyla materyal sağlanmasında, Kütüphanenin kuruluş amaçları göz önünde tutulur. Üniversitenin eğitim-öğretim ve araştırma çalışmalarına yardımcı olmayan yayınlar ile danışma kaynağı niteliği taşımayan yayınlar kabul edilmeyebilir, ya da kütüphane dermesine dahil edilmeyebilir. Bu tür yayınlar kütüphaneler arası değiş-tokuş işlemlerinde kullanılabilir veya bağış yapılabilir. Üniversiteye yayın bağışıyla ilgili olarak, dermenin ayrı bir yerde hizmete sunulması gibi, kütüphanelerde uygulanan sisteme uymayan özel istek ve şartlar kabul edilmez. b) Kataloglama ve Sınıflama: Sağlanan kütüphane materyalinin uluslararası standartları içeren çağdaş ve bilimsel yöntemlerle sınıflanması, düzenlenmesi ve kullanıcının yararlanmasına sunulmasıdır. c) Süreli Yayınlar: Üniversitede eğitim ve öğretimi destekleyecek ve yardımcı olacak süreli yayın dermesini oluşturmak üzere süreli yayınların seçimini, satın alınmasını ve değişimini yapmak ve belli bir düzen içinde kullanıma sunmaktır. d) Ciltleme ve Onarım: Dergilerin ve yıpranan kitapların onarımı ve ciltlenmesini sağlamaktır. Bu iş cilt atölyesi tarafından gerçekleştirilir. 7

8 e) Restorasyon: Yıpranmış yazma ve nadir eserlerin onarılmasıdır. Bu işler bu amaçla kurulmuş özel bir hizmet birimi tarafından gerçekleştirilir. Kullanıcı Hizmetleri Madde13- Kullanıcı Hizmetleri; bilgi kaynaklarından ve kütüphanelerden kullanıcıların en verimli şekilde yararlanmalarını sağlayan hizmetlerdir. Kullanıcı hizmetleri aşağıdaki faaliyetleri kapsar. a) Danışma Hizmetleri: Kütüphane materyalinin, düzeninin ve kullanımının Üniversite içinde ve dışında kullanıcılara tanıtımının sağlanmasıdır. Kütüphane materyalinin kullanımına yardımcı olmak amacıyla hizmet içi eğitim programları düzenlemek, bibliyografya taramaları yapmak, yeni çıkan yayınları kullanıcıya duyurmak ve enformasyon hizmetlerini yürütmek gibi işlevleri içine alır. b) Ödünç Verme Hizmetleri: Ödünç vermeye konu olabilen kütüphane materyalinin kütüphane içi ve dışı dolaşımını sağlamak ve denetlemektir. c) Kütüphanelerarası Ödünç Verme ve İşbirliği: Kullanıcıya araştırma ve eğitim çalışmaları için gerekli olan ancak kütüphanede bulunmayan kitap ve benzeri materyalin diğer kütüphanelerden, gerektiğinde yurt dışından sağlanması ve bu iş için gerekli olanakların hazırlanmasıdır. d) Görsel-İşitsel Hizmetler: Eğitim, öğretim ve araştırmayı destekleyecek görsel-işitsel araç ve gereçleri seçmek, sağlamak, çoğaltmak, 8

9 belli bir düzen içinde hizmete sunmak, bakımını yaptırmaktır. e) Fotokopi, Yayın Taraması vb. Hizmetler: Fotokopi, yayın taraması ve bu gibi hizmetlerin düzenlenmesi ve yürütülmesidir. f) Eğitim Hizmetleri: Gerekli olduğu durumlarda kütüphanecilik eğitimi gören öğrencilere uygulama ve staj programları düzenlemektir. BEŞİNCİ BÖLÜM Kütüphanelerden Yararlanma Madde 14- Kütüphaneden, üniversite personeli, öğrencileri ve dışarıdan gelen kullanıcılar yararlanabilirler. Kütüphaneler üniversitelerarası işbirliğinin gereği olarak, diğer üniversitelerin personel ve öğrencilerinin yararlanmasına açıktır. Ancak diğer üniversitelerin personeli, kütüphane materyalini kendi kütüphaneleri aracılığıyla ödünç alabilirler. Ödünç Verme Madde 15- Ödünç Verme Koşulları: a) Madde 17 de belirtilmiş olanlar dışındaki materyalin ödünç verilmesine ilişkin esaslar bu Yönerge hükümleri çerçevesi içinde Daire Başkanlığı tarafından saptanır. Öğretim elemanları bir defada en çok üç ay süreyle en fazla 5 (beş) kitap, İdari Personel en çok bir ay süreyle en fazla 3 (üç) kitap, Lisansüstü 9

10 öğrencileri en çok on beş gün süreyle en fazla 3 (üç) kitap, Lisans öğrencileri ise en çok bir hafta süreyle 3 (üç) kitap ödünç alabilirler. b) Dışardan gelen araştırmacılar Ödünç Verme Hizmetinden yararlanamaz, ancak fotokopi hizmetinden yararlanabilirler. c) Kullanıcılar ödünç aldıkları bu kitapları ödünç verme süreleri sonunda iade etmedikçe yeni kitap ve materyal alamazlar. Ancak, ödünç alınan bir kitap süresi içerisinde başka bir kullanıcı tarafından istenmemiş ise, o kitabın bir defa daha, en çok aynı süre ile aynı kullanıcıda bulunmasına izin verilebilir. Bu ek süre sonunda iade edilen kitap en az 1 (bir) hafta kütüphanede kalmadıkça aynı kullanıcıya tekrar ödünç verilemez. d) Gerektiğinde materyal, ödünç verme süresi dolmadan kullanıcıdan geriye istenebilir. e) Başkasına ait kimlik ya da kütüphane kartı ile ödünç kitap alınamaz. Ödünç Alma Yükümlülükleri Madde 16- Kütüphane materyalini ödünç alan kişi, bunları özenle kullanmak ve en geç ödünç verme süresi sonunda geri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında bu Yönerge ve ilgili Disiplin Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Ödünç Verilmeyecek Kitap ve Diğer Materyal Madde 17- Aşağıda belirtilen kütüphane materyali ödünç verilemez: a) Danışma kaynakları (sözlük, ansiklopedi, el kitabı, indeks vb.), b) Süreli Yayınlar, 10

11 c) Tezler, d) Nadir eserler, e) Atlas, harita vb., f) CD-ROM lar, g) Daire Başkanlığı tarafından belirlenen ve kütüphane dışına çıkarılmasında sakınca bulunan (örneğin tek nüsha ya da baskısı tükenmiş vb. )diğer materyal. Bu ve bunun gibi materyalden sadece kütüphane içinde ve gerektiğinde bir görevlinin gözetiminde yararlanılabilir. Gününde İade Edilmeyen Kitap ve Diğer Materyal Madde 18- Ödünç aldığı kitap ve diğer materyali en geç ödünç verme süresi sonunda iade etmeyen ve süresini uzatmayan kişiye uyarı yazısı yazılır. Uyarıya rağmen iade ya da uzatma işlemi yapılmamışsa, süre bitimini izleyen günden itibaren geçen her gün için para cezası uygulanır. Yıl içinde uygulanacak günlük ceza miktarı her yıl Değer Takdir Komisyonunun önerisi ve Rektör ün onayıyla belirlenir. Kendisine gecikme cezası uygulanmasına başlanmış olan kişiye ödünç aldığı materyali iade etmediği ve tahakkuk ettirilen ceza tutarının tamamı ödenmediği sürece, hiçbir şekilde başka bir kitap veya materyal ödünç verilemez. Gecikme cezası uygulanan sürenin 4 (dört) haftayı aşması halinde, kütüphane yöneticileri gecikme cezasını uygulamaya devam etmekte ya da kitap, materyal hakkında kaybedilmiş gibi işlem yapmakta serbesttir. 11

12 Üniversite öğretim elemanlarına ve idari personele ait ödenmeyen para cezaları aylıklarından kesilir. Diğer üniversitelerin öğretim elemanları ve araştırmacıları hakkında ilgili üniversitelerin rektörlükleri aracılığıyla aynı hükümler uygulanır. Ödünç Alınan Kitap ve Materyalin Yıpratılması veya Kaybedilmesi Madde 19- Ödünç alınan kitap ve materyalin yıpratılması veya kaybedilmesi durumunda: a) Kullanıcıdan yıpratılan veya kaybedilen kütüphane materyalini öncelikle piyasadan sağlaması istenir. İki ay içerisinde temin edilememesi durumunda materyalin Değer Takdir Komisyonunca belirlenen değeri ödettirilir. Ayrıca tahakkuk eden gecikme cezası alınır. b) Bunu sağlayamıyorsa materyalin güncel değerine % 50 eklenerek ödetilir ve ayrıca 18'nci maddede öngörüldüğü şekilde kullanma ücreti alınır. Değer Biçme Komisyonu Madde 20 - Değer Biçme Komisyonu; Daire Başkanı başkanlığında, Okuyucu Hizmetleri ve Teknik Hizmetler Şube Müdürleri ve Ayniyat Saymanından oluşur. Bu komisyon kullanıcıların kaybettikleri veya kullanılmayacak duruma getirdikleri kitap ve diğer materyalin değerini günün piyasa değerini göz önüne alarak belirler ve bu değerin Üniversite gelir bütçesine aktarılması konusunda çalışmalar yapar. Kütüphanelere bağış yoluyla gelen ve fiyatı belli olamayan materyalin 12

13 değerini demirbaş kayıtlarına geçirmek üzere saptar. Değer Biçme Komisyonu, kayıp veya kullanılamayacak durumda olan kitap ve diğer materyalin değerinin belirlenmesi için piyasa araştırması yapar, basılmış bütün yayınların fiyatları dahil her türlü bilgiyi içeren yayınevleri kataloglarını inceler. Bu materyalin hacmi, cilt bedeli, kağıt kalitesi, ulaşım masrafları, paranın zaman içerisinde değer kaybı, antika ve sanatsal değeri, nadir eser olup olmadığı gibi özelliklerini göz önünde bulundurarak değer belirlemesi yapar. Değer Biçme Komisyon kararı Rektörün onayına sunulur. Kütüphanelerden İlişik Kesme Madde 21- Akademik ya da idari personel ve öğrencilerin üniversiteden çeşitli nedenlerle ayrılmaları söz konusu olduğunda, ayrılmadan önce kütüphanelerle ilişiklerinin olmadığına dair belge almaları gerekir. Kendisinde kütüphaneye ait herhangi bir materyal bulunan kişinin ilişiği kesilemez. İlişik kesme işlemleri Daire Başkanlığı nın koordinatörlüğünde Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı ve Personel Daire Başkanlığı nın işbirliği ile yürütülür. Belirlenen İlkelere Uymama Madde 22- Bu ilkelere uymayanlar, uygulamasında güçlük çıkaranlar, aldıkları materyale veya kütüphane araç-gereçlerine zarar verenler, kütüphaneden izinsiz materyal çıkarmaya çalışanlar, memurların görev yapmalarını engelleyenler, okuma salonlarında disiplini ve 13

14 sükuneti bozanların, M.K.Ü. Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı ndan yararlanma hakları kaldırılabilir. Ayrıca, disiplin yönergeleri ve diğer yasal hükümler saklıdır. Yürürlük Madde 23- Bu Yönerge Mustafa Kemal Üniversitesi Senatosu tarafından onaylandığı tarihte yürürlüğe girer. Yürütme Madde 24- Bu Yönergeyi hükümlerini Mustafa Kemal Üniversitesi Rektörü yürütür. 14