İŞ HUKUKUNUN KONUSU VE KAYNAKLARI 1. İŞ HUKUKUNUN KONUSU VE NİTELİĞİ

Transkript

1 İ Ç İ N D E K İ L E R B Ö L Ü M I İŞ HUKUKUNUN KONUSU VE KAYNAKLARI 1. İŞ HUKUKUNUN KONUSU VE NİTELİĞİ /. İŞ HUKUKUNUN KONUSU VE KAPSAMI //. İŞ HUKUKUNUN NİTELİĞİ ///. TÜRK İŞ HUKUKUNUN GELİŞİMİ IV. İŞ HUKUKUNUN SOSYAL VE EKONOMİK ÖNEMİ /. İş Hukukunun Sosyal Önemi 2. İş Hukukunun Ekonomik Önemi 3. Sosyal Politikanın İş Hukukuna Etkisi 4. Karşılaştırmalı Hukukun İş Hukukuna Katkısı... V. ÇALIŞMA HAKKI VE İSTİHDAM - İŞGÜCÜ POLİTİ KASI ' Çalışma Hakkı istihdam İşgücü Eğitimi Sosyal Güvenlik 2. İŞ HUKUKUNUN KAYNAKLARI /. RESMİ İÇ HUKUK KAYNAKLARI 18 19

2 2. İş Kanunları Yürütme Kaynakları Kazai Kaynaklar 23 //. AKDİ KAYNAKLARI 23 ///. İŞ HUKUKU ÖRF VE ÂDET (GELENEK) KURAL LARI 25 /. İş Hukukunda Örf ve Âdet Kuralının Özelliği ve Unsurları Örf ve Âdet Kuralının İhlâli ve Hak Grevi Örf ve Âdet Kuralı ve İşletmeye Özgü Teamül IV. ULUSLARARASI ANDLAŞMALAR 27 V. İŞ HUKUKUNUN KAYNAKLARI ARASINDA ÖNCE LİK PROBLEMİ İŞ HUKUKUNDA AKİT SERBESTİSİ PRENSİBİNİN SINIRLANMASI VE SOSYAL KAMU DÜZENİ 31 /. MUKAVELE SERBESTİSİ PRENSİBİ 31 //. İŞ HUKUKU VE AKİT SERBESTİSİ PRENSİBİNİN SINIRLANMASI 3İ 1. Kamu Düzeni Hükümleri Sosyal Kamu Düzeni Hükümleri 36 ///. İŞ HUKUKU ALANINDA DEVLETİN MÜDAHALESİ 38 BÖLÜM II İS HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI 1. İŞ HUKUKUNUN KİŞİ YÖNÜNDEN UYGULAMA ALANI 41 I. İŞÇİ NİTELİĞİ 41 XII

3 A. İŞÇİ NİTELİĞİNİN TAYİNİNDE «İŞİN NİTELİĞİ» KISTASI Alman Hukuku Fransız Hukuku Sayılı Eski İş Kanununa Göre İşçi Kavramı 46 B. İŞÇİ NİTELİĞİNİN TAYİNİNDE «HİZMET AKDİ» KISTASI 47 /. İş Kanunu Bakımından İşçi Kavramı Sayılı Sendikalar Kanunu Bakımından İşçi Kavramı 50 C. İŞÇİ MEMUR AYIRIMININ TARİHİ GELİŞİMİ 54 /. 274 Sayılı Kanunun 2. Maddesini Değiştiren 1317 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girmesine Kadar Hukukî Durum Saydı Sendikalar Kanununun 2. Maddesinin 1317 Sayılı Kanunla Değiştirilmesi Sayılı Devlet Personeli Kanununun 1327 Sayılı Kanımla Değiştirilmesinden Sonraki Dönem Sayılı Kanundan 7 Sayılı Kanun Hükmündeki Kararnameye Kadar Geçen Dönem Sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin Yürürlüğe Girmesinden 12 Sayılı Kanım Hükmünden Kararnamenin Yürürlüğe Girmesine Kadar Geçen Dönem Sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin Yürürlüğe Girmesinden 1897 Sayılı Kanuna Kadar Geçen Dönem Sayılı Kanuna Göre İşçi Niteliğinin Tesbiti 64 D. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KANUNU İLE DİĞER İŞ MEVZUATI YÖNÜNDEN İŞÇİ NİTELİĞİ Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu Bakımından İşçi Niteliği Deniz İş Kanununa Göre İşçi Niteliği 67 XIII

4 3. Basın İş Kanununa Göre İşçi Niteliği Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa Göre İşçi Niteliği 68 //. İŞVEREN NİTELİĞİ İşveren Niteliğinin Tesbiti İşverenin Yetkileri 72 ///. İŞVEREN VEKİLİ İş Kanununa Göre İşveren Vekili Sendikalar Kanununa Göre İşveren Vekili 77 IV. İŞ HUKUKUNDA ALT İŞVEREN (ARACI) Alt İşveren Kavramı Alt İşverenin ve Asıl İşverenin Birlikte Sorumluluğu İŞ HUKUKUNUN YER YÖNÜNDEN UYGULAMA ALANI 82 I. İŞYERİ VE İŞLETME 82 A. İŞYERİ İşyeri Kavramı İşyerinin Unsurları 83 B. İŞLETME İşletme Kavramı İşletmenin Unsurları İşyeri ile İşletmenin Karşılaştırılması İşletmenin Hukuki Niteliği 88 C. İŞÇİLERİN İŞLETMENİN YÖNETİMİNE KATIL MASI işletmenin Kârına Katılma (Participation aux bânefices) Yönetime Katılma 92 XIV

5 D. İŞ KANUNUMUZA GÖRE İŞYERİ İş Hukukumuzda İşyerinin Önemi İş Kanununa Göre İşyeri Kavramının Dayandığı Esaslar İşyerinin Kapsamı İşyerinin Devri İşyerinin açılması ve kapanması İŞ KANUNUNUN FAALİYET YÖNÜNDEN KAPSAMI 110 /. İŞ KANUNUNUN KAPSAMI DIŞINDA KALAN İŞLER 111 /. Deniz ve Hava Taşıma İşlerinde Tarım İşlerinde (Orman tâli yolları dahil) Evlerde yapılan el sanatları işlerinde Ev hizmetlerinde Sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununun 2. maddesinin tanımına uygun olarak üç İçişinin çalıştığı işyerlerinde yaşını bitirmemiş çıraklar hakkında Aile Ekonomisi hududu içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işlerinde Konutların kapıcılık hizmetlerinde Sporcular hakkında Yardım Sevenler Demeği merkez ve taşra atelyelerinde çalışanlar hakkında Rehabilite edilenler hakkında 120 //. İŞ KANUNUNUN SÜREKSİZ İŞLERE UYGULANA- MIYACAK HÜKÜMLERİ 120 III. İŞ KANUNUNUN KAPSAMININ BELİRTİLMESİ IV. SANAYİ VE TİCARET İŞLERİ İş K. 6. maddesinin amacı ve uygulama alanı İdarenin yetkisi ; ^ XV

6 BÖLÜM HİZMET III AKDİ 1. HİZMET AKDİ KAVRAMI 125 /. TÜRK İŞ HUKUKUNDA HİZMET AKDİNİN ÖNEMİ 125 //. HİZMET AKDİNİN TANIMI, UNSURLARI VE HU KUKİ YAPISI Hizmet akdinin tanımı Hizmet akdinin unsurları Hizmet akdinin hukuki yapısı 127 III. HİZMET AKDİNİN BENZER AKİTLERİNİN AY RILMASI Hizmet akdinin istisna akdinden ayrılması Hizmet akdinin vekâlet akdinden ayrılması Hizmet akdinin kira akdinden ayrılması Hizmet akdinin âdi şirket akdinden ayrılması Hizmet akdinin nakliye mukavelesinden ayrılması Hizmet akdinin çıraklık akdinden ayrılması IV. HİZMET AKDİNİN NEVİLERİ Sürekli - süreksiz hizmet akitleri Belirli süreli-belirsiz süreli hizmet akitleri Deneme süreli hizmet akitleri 136 V. HİZMET AKİTLERİNE BENZER KARAKTER TA ŞIYAN AKİTLER: TAKIM SÖZLEŞMESİ 139 VI. HİZMET İLİŞKİSİ İLE HİZMET AKDİNİN KARŞI LAŞTIRILMASI 140 /. Teorik kavramlar Akit ve katılma nazariyeleri HİZMET AKDİNİN KURULUŞU 144 /. HİZMET AKDİNİN AKİT SERBESTİSİ PRENSİBİ NE GÖRE KURULUŞU 144 XVI

7 //. TARAFLARIN EHLİYETİ Yaş küçüklüğü Cinsiyet Sağlık durumu Yabancılık..: 146 ///. HİZMET AKDİ YAPMA ZORUNLULUĞU Belirli fesih halleri dolayısiyle işi son bulanlarla akit yapma zorunluluğu Sakatların ve eski hükümlülerin çalıştırılması Maluliyeti ortadan kalkan işçileri çalıştırma Askerlik veya kanunî çalışma ödevini bitirenlerin yeniden işe alınmaları 149 IV. HİZMET AKDİNİN ŞEKLİ 150 /. Hizmet akdinde şekil serbestisi Hizmet akdinde şekil serbestisi prensibinin sınırlanması Belirli süresi bir yıl veya daha uzun hizmet akülerinde yazılı şekle uymamanın sonucu Yazılı şekilde yapılan hizmet akdinde bulunması gereken hususlar Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde çalışma şartlarım gösteren belge HİZMET AKDİNDEN DOĞAN İŞÇİNİN BORÇLARI 153 /. İŞİN GÖRÜLMESİ BORCU 153 //. ÖZEN BORCU I 5 4 ///. İŞÇİNİN İŞİNİ SADAKAT VE İYİNİYETLE GÖRME BORCU Sadakat borcu (İyiniyetle hizmet) İşçinin sır saklama (susma) borcu Rekabet yasağı şartı I 5 8 XVII

8 IV. İŞÇİNİN İTAAT (İŞVERENİN TALİMATINA UYMA) BORCU HİZMET AKDİNDEN DOĞAN İŞVERENİN BORÇLARI ÜCRET 160 I. İŞVERENİN ÜCRET ÖDEME BORCU Ücretin önemi Ücrete ilişkin teoriler Ücretin tanımı ve nevileri Geniş anlamda ücretin ekleri 166 II. ÜCRETİN ÖDENMESİ Ücretin hesaplanma şekilleri Ücretlerde eşitlik prensibi Ücretin ödenme şekli Ücretin ödenme yeri ve zamanı 177 III. ÜCRETİN KORUNMASI Ücretin saklı kısmı Ücret hesap pusulası Zaman aşımı Zarar karşılığı kesinti (ücret tevkifi) Ücret kesme cezası Asgarî ücret 183 IV. İŞVERENİN İŞ SÜRESİ YÖNÜNDEN BORÇLARI 190 /. Iş süresi Normal iş süresinden sayılan haller Fazla çalışma ve fazla çalışma ücreti Yıllık ücreti izin HİZMET AKDİNİN SONA ERMESİ 214 I HİZMET \KDİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER Hizmet akdinin genel nitelik taşıyan sona erme sebepleri 215 XVIII

9 2. Hizmet akdinin feshinde belirli süreli ve belirsiz süreli hizmet ahdi ayrımının önemi 215 //. HİZMET AKDİNİN FESİH BİLDİRİMİ İLE (FESHİ İHBARLA) SONA ERMESİ Fesih bildirimi (feshi ihbar) müessesesinin Iş Hukukundaki gelişimi Fesih bildiriminin uygulanmasının şartları Fesih bildiriminin (feshi ihbarın) hüküm ve sonuçları İhbar tazminatı Fesih hakkının kötüye kullanılması ve kötüniyet tazminatı Maddi ve manevi tazminat İşyerine iade 236 ///. BİLDİRİMSİZ FESİH (HAKLI SEBEPLE FESİH) 236 /. Haklı sebeple feshin tanını ve şartları Bildirimsiz (haklı) fesih sebepleri Fesih bildiriminin yapılabileceği süre Haksız feshin hüküm ve sonuçları 243 IV. HİZMET AKDİNİN KUSURSUZ OLARAK SONA ER MESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI 243 A. KIDEM TAZMİNATI 243 /. Kıdem tazminatının hukuki niteliği Kıdem tazminatının şartları Kıdem tazminatının alacaklısı ve borçlusu Kıdem tazminatı tutarının hesaplanması Kıdem tazminatının tavanı (üst sınırı) Kıdem tazminatında vergi muafiyeti Kamu kuruluşlarında birleştirilen hizmet sürelerinde miktar yönünden sınırlama Kıdem tazminatının sigorta ettirilememesi Kıdem tazminatı ile ilgili fon tesisi 258 B. BELİRLİ FESİH HALLERİNDE YENİ İŞÇİ ALMA YASAĞI XIX

10 C. ÇALIŞMA BELGESİ 259 V. İSTİHDAM GÜVENCESİ 260 /. İstihdam güvencesi kavramı İstihdam güvencesi kavramının gelişimi Uluslararası İş Hukukunda istihdam güvencesi Alman iş hukukunda istihdam güvencesi konusunda reform Fransız iş hukukunda istihdam güvencesi konusunda reform Türk iş hukukunda istihdam güvencesi 266 BÖLÜM IV S E N D İ K A H U K U K U 1. SENDİKA HAKKI 269 I. SENDİKA HAKKI KAVRAMI Sendika Hürriyeti ve Sendika Hakkının kullanılması Sendika Hakkı ve Dernek Kurma Hakkı Sendika Hakkının Çok Yönlülüğü Sendikal Hak ve Toplu Sözleşme 274 //. YABANCI MEVZUATTA SENDİKAL HAKKIN GELİ ŞİMİ Fransa'da Sendika Hukukunun Gelişimi İngiliz Sendikacılığının Gelişimi Amerikan Sendikacılığı Otoriter Rejimlerde Sendika Hakkı Marksist Demokratik Ülkelerde Sendika Hakkı 282 fil. SENDİKAL HAKKIN ULUSLARARASI ALANDA KO RUNMASI Sayılı Sendika Hürriyeti ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Hakkındaki Uluslararası Sözleşme 283 XX

11 2. 98 Sayılı Örgütlenme ve Toplu Pazarlık ilkelerinin Uygulanmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 290 IV. TÜRK İŞ HUKUKUNDA SENDİKAL HAK VE SEN DİKACILIĞIN GELİŞİMİ 291 /. Sendikacılığın Tarihi Gelişimi Türk - İş'in Kuruluşu ve Doktrini Türk - İş Bünyesindeki Bölünme ve DİSK'in Kuruluşu İşveren Kesiminin Örgütlenmesi - Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TSİK) SENDİKANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 302 /. BİRARAYA GELME 302 //. SENDİKALARIN TÜZEL KİŞİLİĞİ Başlıca Kuruluş Sistemleri Türk Hukukunda Sendika Tüzel Kişiliğinin Kazanılması Sendika Tüzel Kişiliğinin Özellikleri Sendika ve Dernek ///. SENDİKALARIN TÜZEL KİŞİLİK NEDENİYLE SA HİP OLDUĞU HAKLAR 308 /. Malvarlığı Dışındaki Haklar Malvarlığı Hakları (Sendikaların Ehliyeti) Sendikaların Sorumluluğu Sendikaların Dava Açma Ehliyeti SENDİKANIN UNSURLARI 313 /. SENDİKA KURMAK HUSUSUNDA İŞÇİLERİN BİR ARAYA GELEREK HUKUKİ YÖNDEN ÖRGÜTLEN MESİ XXI

12 //. SENDİKANIN AMACI: ORTAK MESLEKİ MENFA ATLERİN KORUNMASI 315 III. SENDİKANIN İŞÇİLERDEN KURULU BİR ÖRGÜT OLMASI SENDİKALARIN KURULUŞU 317 I. SENDİKALARIN SERBEST KURULUŞU Sendika Çokluğu İlkesi Sendika Tekliği Kavramı Sendika Çokluğu İlkesinin Uygulanması 319 //. SENDİKALARIN İŞYERİ VE İŞKOLU ESASINA GÖRE KURULUŞU İşyeri sendikası İşkolu sendikası 321 ///. ÜST KURULULAR Federasyon Konfederasyonlar SENDİKAYA ÜYE OLMA ÖZGÜRLÜĞÜ VE SENDİKA GÜVENLİĞİ İLKESİ 327 I. SENDİKAYA ÜYE OLMA ÖZGÜRLÜĞÜ Genel Olarak Sendikalı İşçilerin İşverene Karşı Korunması Mukayeseli Hukukta Sendikalı İşçinin İşverene Karşı Korunması Uluslararası Sözleşmelerde İşçinin İşverene Karşı Korunması Sayılı Sendikalar Kanunumuzun Sistemine Göre Sendikalı İşçilerin İşverene Karşı Korunması Sendikalı İşçilerin Sendikasız İşçilere ve İşverene Karşı Korunması, Sendikaların Sağladıkları Haklardan Yararlanma 336 XXII

13 6. Sendikalı İşçinin İşverenin Desteklediği Sendikaya Karşı Korunması 338 //. SENDİKAYA ÜYE OLMA ÖZGÜRLÜĞÜ Sendikaya üye olmaya zorlama İşçi Sendikası ile İşveren Arasında Toplu Sözleşmelere Konan «Sendika Güvenliği» Şartı SENDİKA ÜYELİĞİ 343 /. SENDİKA ÜYELİĞİ KAVRAMI 343 //. SENDİKA ÜYELİĞİNİN KAZANILMASI VE ŞART LARI 343 III. SENDİKA İLE ÜYELERİ ARASINDAKİ KARŞILIK LI İLİŞKİ Sendikanın üyeleri üzerindeki otoritesi Sendikanın Ayrıcalıkları Üyelerin Sendikaya Karşı Yükümlülükleri (Sendika Aidatı) Sendika Üyelerinin Hakları Sendikanın Disiplin Cezası Verme Yetkisi 352 IV. SENDİKA ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ VE ÇEKİL ME ÖZGÜRLÜĞÜ Sendika Üyeliğinin Kendiliğinden Sona Ermesi Sendikadan Ayrılma Özgürlüğü Sendika üyeliğinden çıkarma Sendika Üyeliğinden Çıkma Veya Çıkarmanın Hüküm ve Sonuçları İŞÇİ SENDİKASI YÖNETİCİLİĞİ VE TEMSİLCİLİĞİ TEMİNATI 361 /. YÖNETİCİLİK TEMİNATI 361 /. Tekrar işe alınmak için gerekli şartlar İşverenin işe alma yükümlülüğü 362 XXIII

14 //. TEMSİLCİLİK TEMİNATI 363 ///. İŞYERİ SENDİKA KESİMİ VE İŞYERİNDE SEN DİKA FAALİYETLERİ SENDİKANIN ORGANLARI 366 /. Genel Kurul Yönetim Kurulu Denetleme Kurulu Onur Kurulu SENDİKALARIN FAALİYETLERİ 369 l. SENDİKALARIN FAALİYETLERİ 369 II. SENDİKANIN YASAK FAALİYETLERİ 371 ///. SENDİKALARIN FAALİYETTEN MEN'İ VE KAPA TILMASI Faaliyetten Men Kapatma İKİ SENDİKANIN BİRLEŞTİRİLMESİ VE ÜST KURULUŞTA BÖLÜNME 373 /. İki Sendikanın Birleşmesi Üst Kuruluşta Bölünme 374 B ÖL Ü M V TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN ÖNEMİ VE GELİŞİMİ 377 /. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNİN ÖNEMİ 377 /. Toplu iş sözleşmelerinin ekonomik önemi 377 XXIV

15 2. Toplu iş sözleşmelerinin taraflar arasında eşitliği sağlaması bakımından önemi Türk-İsviçre Hukukunda toplu iş sözleşmeleri- 5. Toplu iş sözleşmesi deyimi ve tanımı Toplu iş sözleşmesinin hukuki ve sosyal önemi Devlet yönünden toplu sözleşmenin önemi 379 5) Toplu iş sözleşmeleri sistemine yöneltilen eleştiriler //. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNİN GELİŞİMİ 381 /. Mukayeseli hukukta toplu sözleşmelerin gelişimi Uluslarası İş Hukukunda toplu iş sözleşmelerinin gelişimi Avrupa İş Hukukunda toplu iş sözleşmeleri Türk - İsviçre Hukukunda toplu iş sözleşmelerinin gelişimi Toplu iş sözleşmesi deyimi ve tanımı 389 ///. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKÎ ANALİZİ 391 /. Akit teorisi Düzenleyici teorisi Düalist teori TOPLU İŞ SÖZLEŞME SİSTEMİNİN HUKUKİ YÖNDEN ANALİZİ 395 /. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNİN FERDİ HİZMET AKİTLERİ KARŞISINDAKİ ETKİSİ Toplu iş sözleşmesindeki normatif hükümlerin ferdi hizmet akdine doğrudan doğruya etkisi Toplu iş sözleşmesindeki normatif hükümlerin ferdi hizmet akdi karşısındaki emredici karakteri 401 II, TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN NORMATİF HÜKÜM LERİNİN ETKİSİNİ KALDIRAN HALLER 405 /. Toplu iş sözleşmesinde hizmet akitlerinin toplu sözleşme hükümlerine aykırı olabileceğinin kararlaştırılması 405 XXV

16 2. Toplu iş sözleşmesinin etkisinin işçi yararına olarak bozulması 4^ 3. Zorlayıcı sebep (force majeure) TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN MUHTEVASI 411 I. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN MUHTEVASININ ÖNEMİ VE KANUNİ DÜZENLEME 411 II. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN DÜZENLEYİCİ (NOR MATİF) MUHTEVASI 414 /, İnikat Normları (Abschlussnormen) Muhteva, normları (inhaltsnormen) Toplu iş sözleşmesinin hizmet akdinin sona ermesine ilişkin muhtevası 418 ///. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN BORÇLAR HUKUKU NA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ (Der Schuldrechtliche Teil des Tarifvertrages) Tarafların karşılıklı hak ve borçları ile işçi ve işveren ilişkilerini ilgilendiren hükümler Toplu iş sözleşmesinin düzenleyici hükümlerinn uygulanması ve denetimi ile ilgili hükümler IV. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN NİTELİĞİNDEN DO ĞAN MUHTEVASI Dirlik borcu (İş barışı borcu) Toplu iş sözleşmesinin iyiniyet kurallarına uygun olarak taraflarca yerine getirilmesi borcu TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞU 425 I. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNE TARAF OLMA EHLİ YETİ Toplu iş sözleşmesi ehliyeti (genel yetki) ve çağrı yetkisi 425 XXVI

17 2. Toplu iş sözleşmesinin işçi tarafı Toplu iş sözleşmesinin işveren tarafı 433 //. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ YAPMA YETKİSİNİN KA ZANILMASI 436 /. İşyeri toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin kazanılması İş kolu toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin kazanılması 452 ///. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ YAPMA YETKİSİNİN KA ZANILMASININ SONUÇLARI Kesinleşmiş yetkinin ileri sürülmesi Kesinleşmiş yetkinin geçerlilik süresi Kesin bir toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi varken ikinci bir yetkinin alınması (Teklik Prensibi) Toplu iş sözleşmesinin yapılmasından sonra çoğunluğun bir başka işçi teşekkülü tarafından sağlanması Toplu iş sözleşmesinin yapılması 468 IV. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNİN İPTALİ Yetkisizlik sebebiyle toplu iş sözleşmesinin iptali Toplu iş sözleşmesinin şekle uymama sebebiyle iptali Toplu iş sözleşmesinin kamu düzenine aykırı olması Toplu iş sözleşmesinin hükümsüzlüğünün sonuçları TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN KİŞİSEL YÖNDEN UYGULAMA ALANI 475 I. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ İLE BAĞLILIK 475 L Toplu iş sözleşmesi ile bağlılık ilkesi ve hukukî dayanağı Tarafların kapsamı sınırlamak konusunda anlaşmaları: Kapsam dışı işçiler 481 XXVII

18 3. Tarafların, işyerindeki işlerin müteahhit aracılığı ile gördürülmeyeceği konusunda arılaşmaları Kapsamın tayini için hizmet ilişkisinin kişileştirilmesi 483 //. SENDİKASIZ İŞÇİLERİN TOPLU İŞ SÖZLEŞME SİNDEN YARARLANMALARI 484 /. Dayanışma aidatı Toplu iş sözleşmesine katılma Sendikadan ayrılmanın veya çıkarılmanın toplu iş sözleşmesi ile bağlılık yönünden sonucu Toplu iş sözleşmelerinin uygulama alanının kararname ile genişletilmesi: Teşmil TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI 506 I. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİ VE SONA ERMESİ Belirli süreli toplu iş sözleşmeleri Belirsiz süreli toplu iş sözleşmeleri 510 //. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNİ VEYA İN TİSABINI GEREKTİRMEYEN HALLER 511 ///. SONA EREN TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜM LERİNİN DEVAM ETMESİ 512 IV. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YÜRÜRLÜK SÜRESİ NİN GEÇMİŞE ETKİLİ OLARAK KARARLAŞTIRIL MASI TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YER BAKIMINDAN UYGULANMA ALANI 517 I. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YER BAKIMINDAN KAPSAMININ TAYİNİ İşyeri toplu iş sözleşmesinin yer bakımından kapsamı 518 XXVIII

19 2. İşkolu toplu iş sözleşmesinin yer bakımından kapsamı 519 //. BU İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA TOPLU İŞ SÖZ LEŞMESİNİN KAPSAMINA GİRMESİ VE TOPLU SÖZLEŞMELERİN ÇATIŞMASI 520 /. Gerçek anlamda çatışmanın ortaya çıkması Toplu iş sözleşmesinin çatışması halinde çözüm yolları TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN UYGULANMASI, DEĞİŞTİRİLMESİ VE YORUMLANMASI 526 /. ESKİ YENİ TOPLU SÖZLEŞME UYGULAMASI ARASINDAKİ İLİŞKİLER VE KAZANILMIŞ HAK İLKESİ Eski ve yeni toplu iş sözleşmesinde farklı düzenleme Kazanılmış hak ilkesi Toplu sözleşmede taraflarca kararlaştırılan bazı özel şartların uygulanması 530 //. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ /. Tarafların anlaşmasıyla toplu iş sözleşmesinin değiştirilmesi Yeniden gözden geçirme (revizyon) şartı ile toplu iş sözleşmesinin değiştirilmesi 533 III. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YORUMLANMASI BÖLÜM VI İŞ UYUŞMAZLIKLARININ BARIŞ YOLU İLE ÇÖZÜMLENMESİ 1. İŞ UYUŞMAZLIKLARININ ÇEŞİTLERİ 540 L TOPLU İŞ UYUŞMAZLIĞI FERDİ İS UYUSMAZ- U Ğ / ' ' 540 XXIX

20 1. Uyuşmazlığın yetkili sendika tarafından çıkarılması Çalışma şartları üzerinde uyuşmazlık (ortak yarar) 541 //. HAK UYUŞMAZLIĞI MENFAAT UYUŞMAZLIĞI Hak uyuşmazlığı Menfaat uyuşmazlığı İş uyuşmazlıklarının barış yolu ile çözümü UZLAŞTIRMA 548 /. UZLAŞTIRMA KAVRAMI 548 //. MENFAAT UYUŞMAZLIKLARINDA UZLAŞTIRMA Uyuşmazlığın tesbiti Uzlaştırma toplantısı ve uzlaştırma kurulunun kuruluşu Uzlaştırma süresi Uzlaştırmada izlenecek usul ve uzlaştırma tekniği Uzlaştırma kurulu kararı Uzlaştırma süresi içinde barışa uyma borcu III. HAK UYUŞMAZLIĞINDA UZLAŞTIRMA Hak uyuzmazlığında uzlaştırmanın özellikleri Hak uyuşmazlığında uzlaştırmaya gidilemiyecek olan durumlar ZORUNLU TAHKİM 561 /. ZORUNLU TAHKİM SİSTEMİ 561 //. ZORUNLU HAKEM KURULLARI 564 /. // hakem kurulu Yüksek hakem kurulu TÜRK İŞ HUKUKUNDA ÖZEL HAKEM 572 XXX

21 /. İŞ HUKUKU HAKEMLİĞİ 572 //. MENFAAT UYUŞMAZLIĞI HAKEMLİĞİ - HAK UYUŞ MAZLIĞI HAKEMLİĞİ Menfaat uyuşmazlığı hakemliği Hak uyuşmazlığı hakemliği 577 III. ÖZEL HAKEM ŞARTININ KAPSAMI 579 IV. ÖZEL HAKEM MUKAVELESİNİN HÜKMÜ 580 V. HAKEM ÜCRETİ 581 VI. HAKEM KARARLARINA KARŞI KANUN YOLLARI ARABULUCULUK 583 BÖLÜM VII GREV VE L O K A V T 1. GREV 587 /. GREV HAKKININ GELİŞMESİ Grev kavramı Grev hakkının gelişimi Grevin çeşitleri 592 //. GREVİN TANIMI VE UNSURLARI Grevin tanımı Grevin unsurları KANUNİ GREV VE UNSURLARI 600 /. İŞÇİLERİN İŞVERENLERLE OLAN İLİŞKİLERİN DE İKTİSADİ VE SOSYAL DURUMLARINI KORU MAK VEYA DÜZELTMEK AMACI 601 //. KANUNA UYGUNLUK 603 XXXI

22 /. Uyuşmazlığın anlaşma yolu ile çözülmesi konusunda kanunda öngörülen yönteme uyulmuş olması Grev kararının yetkili işçi teşekkülü tarafından alınması Grev kararının zamanında işverene bildirilmesi Bekleme süresinin geçmiş olması Grev kararının işyerinde ilâm Grev oylamasının grev kararının uygulanmasına engel olması Grev yasaklarının bulunmaması Toplu iş sözleşmesi süresi içinde grev yapılamaz kuralının istisnaları Grevin yasaklanmamış, askıya alınmamış, şarta bağlanmamış veya geciktirilmemiş olması KANUNÎ GREVİN VE KANUN DIŞI GREVİN SONUÇLARI 626 /. KANUNÎ GREVİN GREVE KATILAN İŞÇİLER BA KIMINDAN SONUÇLARI Mukayeseli iş hukukunda kanuni grevin süresi içinde hizmet akdinin askıda kalması sayılı kanunumuzun sisteminde grev ile hizmet akdinin askıya alınması Hizmet akdinin askıda olmasının greve katılan işçiler bakımından meydana getirdiği sonuçlar Hizmet akdinin askıda kalmasının işveren bakımından sonuçları 633 //. GREVE KATILAMAYAN İŞÇİLER BAKIMINDAN KANUNÎ GREVİN SONUÇLARI Greve katılamayacak işçiler Greve katılamayacak işçilerin tesbiti Greve katılamayan işçilerin yapacağı işler 636 III. GREVE KATILMAYAN İŞÇİLER BAKIMINDAN KANUNİ GREVİN SONUÇLARI 637 XXXII

23 /. Greve katılma serbestisi Greve katılmayan işçilerin durumu 637 IV. GREVİN SONA ERMESİ 639 /. İşçi teşekkülünün karar vermesi ile grevin kaldırılması İşçi teşekkülünün kararı olmaksızın grevin işçiler tarafından fiilen kaldırılması Grev ve işyerinin kapanması 640 V. KANUN DIŞI GREVİN SONUÇLARI İşverenin kanun dışı greve katılan işçilerin hizmet akitlerini fesih hakkı İşverenin kanun dışı grev sebebiyle uğradığı zararın giderilmesini isteme hakkı Kanun dışı greve katılmayan işçilerin durumu Kanun dışı grevin cezaî sonuçları LOKAVT 648 /. LOKAVT KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 648./. Yabancı hukuklarda lokavt kavramı sayılı kanunumuzun sistemine göre lokavt //. LOKAVTIN TANIMI VE UNSURLARI Lokavtın tanımı Lokavtın unsurları 652 III. KANUNİ LOKAVT, UNSURLARI VE SONUÇLARI 653 J. Kanunî lokavtın tanımı Kanunî lokavtın unsurları Kanunî lokavtın sonuçları 656 IV. LOKAVT HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI V. KANUN DIŞI LOKAVTIN SONUÇLARI Kanun dışı lokavtın hukukî sonuçları Kanun dışı lokavtın cezaî sonuçları 659 XXXIII