Transplantasyon Sonrası Tüberküloz: Tanı ve Tedavi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Transplantasyon Sonrası Tüberküloz: Tanı ve Tedavi"

Transkript

1 Transplantasyon Sonrası Tüberküloz: Tanı ve Tedavi Dr. Mustafa Keleş Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları AD-Nefroloji BD Atatürk Üniversitesi Organ Nakli Merkezi Ekim 2015, Antalya

2 Zorunlu aerob Aside dirençli Kapsülsüz Hareketsiz m 1-4 m Tüberküloz (Tbc), başta akciğer olmak üzere vücudun tüm organlarında Mycobacterium tuberculosis in neden olduğu hastalığa verilen addır.

3 Tahmin edilen olgu sayısı WHO: Global Tuberculosis Control 2011

4 Tahmin edilen yeni tüberküloz olguları WHO Report

5 Türkiye de Tüberküloz Kayıtlı toplam hasta sayısı Olgu hızı ( nüfusta) 28,5 28,1 27,9 25,8 24,0 Hasta sayısında yıllık düşüş - %0 %4,1 %6,3 %5,7

6 Tüberküloz hastası her öksürük ile; 1-5 mikron çapında, 1-3 adet basil içeren, 3500 kadar enfeksiyöz parçacığı etrafa saçar. Öğretensoy M. Tüberküloz 2010; pp 62-65

7 Alveol Makrofaj Tüberküloz Basili Alveol Duvarı Alveoler Lümen Alveoler Lümen Kapiller Alveollere ulaşan basiller alveolar makrofajlar tarafından fagosite edilerek yok edilmeye çalışırlar. Eyüboğlu FÖ. Tüberküloz 2010; pp 66-70

8 Alveoler Makrofajlar içinde basiller çoğalır

9 Aktive Olmuş Makrofajlar Lenfositler Küçük Kazeöz Merkez Makrofaj ve alveol içinde çoğalan basiller lokal bir inflamasyon oluştururlar ve lenfatik yol ile bölgesel lenf nodlarına taşınırlar. Bölgesel lenf nodundan V.C.S. ile sistemik dolaşıma dağılırlar.

10 Aktive T Hücreler Kemotaktik Lenfokinler T Hücresi İnterstisyum

11 Tüberkülozda Doğal Seyir Tüberküloz Basili Primer Enfeksiyon % 95 Yaşam Boyu Hastalık Yok %90 Enfeksiyonun Kontrolü %5 Direnç Zayıflaması Yıllarca Hastalık Yok Primer Enfeksiyonun Progresyonu %5 AKTİF TÜBERKÜLOZ

12 Tüberküloz Yerleşimi 50% 15% 11% Yayma (+)AC Yayma (-) AC Lenf bezi Plevra Kemik Eklem GÜS 4% 1% 2% 3% 3% 4% 7% Miliyer Menengit Periton Diğer Köktürk N, Özkara Ş. Tüberküloz 2010; pp

13 Fishman JA. Kidney Transplantation Principles and Practice 2014: pp

14 Transplant Alıcılarında Tbc Prevelansı Gelişmiş ülkelerde % Endemik bölgelerde %10-15 % 4.2 % 4.1 Aguado JM et al. Clin Infect Dis. 2009;48(9):1276 Singh N, Paterson DL. Clin Infect Dis. 1998;27(5):1266

15 Böbrek Nakli Alıcılarında Tbc İnsidansı %0,5-%15 Genel Popülasyondan kat daha fazla Mortalite % 29 Munoz P, Rodriquez C, Bouza E. Clin Infect Dis 2005;40:

16 Frequency and incidence of tuberculosis (TB) in the RESITRA (Spanish Network of Infection in Transplantation) cohort. Prospektif bir çalışmada 16 transplant merkezinde toplam 4388 hasta Genel popülasyonda insidans 19/ Spanish Network of Infection in Transplantation. Clinical Infectious Diseases 2009; 48:

17 İnsidans ve Ortalama Latent Peryod % 5.8 Cavusoglu C, Cicek-Saydam C, Karasu Z, et al. Clin Transplant 2002;16:

18 Transplantasyon sonrası tüberküloz gelişimi için risk faktörleri Aguado JM, et al. Clinical Infectious Diseases 2009; 48:

19 Tüberkülozla enfekte bağışıklığı baskılanmış kişilerde aktif TBC gelişme riski Rose DN. Arch Intern Med 2000;160:

20 ? Tüberküloz gelişmesi hangi yollarla olmaktadır? Çoğunlukla reaktivasyon şeklinde gelişir Donör kaynaklı geçişler olabilir Nakil sorası gelişen yeni enfeksiyon şeklinde olabilir Munoz P, Rodriquez C, Bouza E. Clin Infect Dis. 2005; 40:

21 ? Tüberkülozda organ tutulumu hangi oranlarda olmaktadır? 1/3 ile ½ oranında Dissemine veya ekstrapulmoner tutulum göstermektedir Fiske CT, et al. BMC Infect Dis. 2010;10:16.

22 ? Böbrek nakilli hastalarda tüberküloz tanısı koymak için temel yöntemler nelerdir 1 Klinik şüphe 2 Bakteriyolojik tanı 3 Histopatolojik tanı Sağlık Bakanlığı. Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi 2011 KDIGO, 2009 AST Infectious Diseases Community of Practice. Am J Transplant. 2009;9 (Suppl 4):S57 GESITRA of the Spanish Society of Infectious Diseases and Clinical Microbiology. Clin Infect Dis. 2009;48(9):1276

23 ? Tüberkülozda görülen semptom ve bulgular nelerdir Ateş En sık rastlanan semptom Dissemine tüberkülozda %91oranında Lokalize tüberkülozda %64 oranında Diğer Semptomlar Öksürük Gece terlemesi Kilo kaybı Singh N, Paterson DL. Clin Infect Dis. 1998;27(5):1266

24 ? Tüberkülozda akciğer dışı yerleşimler nerelerde olmaktadır GİS tutulumu gis kanaması peritonit ülser Karaciğer ve pankreas Cilt Kas Kemik ve eklem Lenf Nodu MSS Genitoüriner sistem Larinx Adrenal bez Tiroid bezi Oküler tutulum Munoz P, Rodriquez C, Bouza E. Clin Infect Dis. 2005; 40:

25 ? Tüberküloz tanısında akciğer radyolojisinin yeri nedir? Hiçbir radyolojik imaj akciğer tüberkülozuna özgü değildir Hiçbir radyolojik lezyon tüberkülozun aktif veya inaktif olduğunu göstermez Kiyan E, et al.. Int J Tuberc Lung Dis 2003; 7: Janzen DL, et al. Clin Radiol. 1993; 47:

26 ? Tüberküloz tanısında akciğer radyolojisinin yeri nedir? Sadece akciğer grafisiyle aktif Tbc tanısı konulamaz fakat Tbc için tipik radyolojik bulgular tanıyı destekler. Akciğer tomografisi veya yüksek rezolusyonlu tomografi pulmoner komplikasyonları saptamada akciğer grafisine üstün değildir Kiyan E, et al. Int J Tuberc Lung Dis. 2003; 7: Janzen DL, et al. Clin Radiol. 1993; 47:

27 ? Tüberküloz tanısında akciğer radyolojisinin yeri nedir? Radyolojik bulgular % Fokal İnfiltratif 40 Milier Patern 22 Nodül 15 Plevral Effüzyon 13 Diffüz intertisyel infiltrasyon 5 Kavite 4 Singh N, Paterson DL. Clin Infect Dis. 1998;27(5):1266

28 ? Böbrek nakilli hastalarda tüberküloz tanısı koymak için temel yöntemler nelerdir 1 Klinik şüphe 2 Bakteriyolojik tanı 3 Histopatolojik tanı Moosa MR. Kidney Transplantation Principles and Practice 2014: pp Sağlık Bakanlığı. Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi 2011 KDIGO, 2009 AST Infectious Diseases Community of Practice. Am J Transplant. 2009;9 (Suppl 4):S57 GESITRA of the Spanish Society of Infectious Diseases and Clinical Microbiology. Clin Infect Dis. 2009;48(9):1276

29 ? Tüberküloz tanısı için hangi bakteriyolojik tetkikler yapılmalıdır? Yayma ve Kültür Yapılması Balgamdan Bronkoalveoler lavaj sıvısından Abse sıvısından Vücut sıvılarından

30 TANIDA MİKROSKOPİ - Yayma Erlich Ziehl Neelsen boyasında Tbc basillerinin mikroskopik görünümü (kırmızı renkte) Floresan mikroskopide parlak olarak görülen Tbc basilleri Asit ve alkolle yıkandığında boyasını vermediği için aside rezistan basil (ARB) denir. 30

31 Katı Besiyerleri Sıvı Besiyerleri Yumurtalı Agarlı Lowenstein-Jensen Middlebrook 9H10 BACTEC -460 TB Hızlı Sonuç Düşük maliyet

32 Biyopsi Tutulan organlardan histopatolojik inceleme için biyopsi alınabilir Doku örneklerinde tipik bulgu epitelioid histiositler, dev hücreler ve lenfositlerle çevrili kazeifiye granülom Dokularda EZN ile basil gösterilebilir

33 ? Nakilli hastalarda TBC tanısı niçin gecikmektedir? Atipik klinik Atipik radyoloji Altta yatan hastalığa ait semptom ve bulgular Tbc ile karışır Akciğer dışı tüberkülozun sık olması Eşlik eden fırsatçı enfeksiyonlar TDT pozitifliğinin düşük olması Balgamda ARB pozitifliğinin düşük olması Kıyan A. Tüberküloz 2010; pp

34 Tüm incelemelere rağmen olguların bir kısmına mikrobiyolojik veya patolojik tetkiklerle tanı konulamamaktadır İnvaziv işlem yapılamıyorsa Klinik ve radyolojik bulgular destekliyorsa ampirik anti-tbc tedavi başlanarak yanıt değerlendirilmelidir Kıyan A. Tüberküloz 2010; pp Yoon Soo P, et al. Yonsei Med J. 2004; 45:

35 Tedavi kullanılan primer ilaçlar İlaç dozu mg/kg Maksimum doz mg/gün İzoniazid Rifampisin Rifabutin Etembutol Pirazinamid Morfozinamid Kumar D, Humar A. The AST Handbook of Transplant Infections, 2011: pp Sağlık Bakanlığı. Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi 2011.

36 Tedavi kullanılan alternatif ilaçlar İlaç dozu mg/kg Maksimum doz mg/gün Levofloxacin 1000 Streptomisinin Kanamycin Amikacin Ethionamide Cycloserine Capreomycin Kumar D, Humar A. The AST Handbook of Transplant Infections, 2011: pp74-76.

37 Başlangıç Tedavisi 2 ay İzoniazid Rifampisin veya Rifabutin Etambutol Pirazinamid veya Morfozinamid İdame Tedavi 4 ay İzoniazid Rifampisin veya Rifabutin

38 Rifampisin sitokrom p450 enzim sisteminin güçlü bir uyarıcısıdır Tacrolimus, siklosporin, sirolimus ve everolimus kan düzeylerini düşürebilir Akut rejeksiyona neden olabilir CNI ve sirolimusun dozunu 3-4 kat arttırmak gerekebilir İlaç düzeyi yakın takip edilmeli

39 Everolimus daha az etkilenir Glukokortikoidlarin düzeyinde de azalamaya sebep olabilir Rifabutin, rifampisine alternatif bir ilaç olabilir

40 Hepatotoksisite İzoniazid, Rifampisin, Pirazinamid sorumludur Semptom olsun olmasın transaminaz değerlerinin normalin üst sınır değerinin 5 katını aşması Hepatit semptomu olan hastada transaminaz değerlerinin normalin üst sınırının 3 katını aşması Bilirubin değerinin 1,5 mg/dl üzerine çıkması

41 ? Nakil önsesi hastalar latent enfeksiyon açısından nasıl değerlendirilmeli? Tüm böbrek nakli hastalara Tüberkülin Deri Testi (TDT) yapılmalı TDT negatif gelen hastalarda 1-2 hafta sonra test tekrarlanabilir SDBY olan hastalar anerjik olabilir. TDT negatif olanlarda İGST alternatif olabilir BCG aşısından dolayı TDT pozitif olabilir. İGST yapılabilir Ne İGST ne de TDT aktif enfeksiyon ile latent enfeksiyonu ayırt etmez Subramanian A, uptodate.com KDIGO, A Joint Statement of ATS and CDC. Am J Respir Crit Care Med 2000;161:S

42 Ülkemizde tüberkülin deri testi (TDT) reaksiyonunu değerlendirme kriterleri: Sağlık Bakanlığı. Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi 2011.

43 İnterferon Gama Salınım Testleri (İGST) İGST ile M. tuberculosis antijenlerine yanıt olarak ortaya çıkan IFN-Ɣ salınımını ölçerek M. tuberculosis bağışıklık yanıtının olup olmadığını gösterir. Bugüne kadar iki firma tarafından piyasaya sunulan testler QuantiFERONTB Gold test (QFT-G) T-SPOT.TB test (T-Spot)

44 İnterferon Gama Salınım Testleri (İGST) Avantajları Tübeküloz dışı mikobakterilere karşı oluşanan PPD pozitifliğinden etkilenmez BCG den etkilenmez Sonuçlar <24 saatte alınır İkinci vizit gerekmez Dezavantajları Donanımlı laboratuvar gerektirir Pahalı Kan örneği 12 saat içinde işleme alınmalı, uygun koşullarda nakledilmeli Testi (+) olan hastalarda ileri yıllarda TB gelişme riskini araştıran prospektif çalışma yok Jeong JC, et al. Transplantation Proceedings 2014; 46:

45 Sağlık Bakanlığı. Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi 2011.

46 ? Böbrek nakli alıcılarında profilaksi tedavisi kimlere verilmelidir?

47 Profilaksi Akciğer grafisinde eski Tbc ile uyumlu lezyonları olan Aktif Tbc hikayesi olup, yeterli tedavi almayanlar TDT pozitif olanlar TDT 5 mm veya İGST pozitif hastalara Tedavi edilmemiş TB öyküsü olan vericiden organ nakli yapılması durumlarında. Aktif Tbc lu biri ile temas hikâyesi varsa Sağlık Bakanlığı. Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi 2011 KDIGO, 2009 AST Infectious Diseases Community of Practice. Am J Transplant. 2009;9 (Suppl 4):S57 GESITRA of the Spanish Society of Infectious Diseases and Clinical Microbiology. Clin Infect Dis. 2009;48(9):1276

48 İzoniyazid Süre: 9 ay Doz: 5 mg/kg Maksimum doz: 300 mg/gün Rifampisin Süre: 4 ay Doz: 10 mg/kg Maksimum doz: 600 mg/gün

49 GESITRA of the Spanish Society of Infectious Diseases and Clinical Microbiology. Clin Infect Dis. 2009;48(9):1276

50 Aynı dili konuşanlar değil aynı duyguları paylaşanlar anlaşabilir Mevlana

Transplantasyon Öncesi Verici ve Alıcının İnfeksiyon Yönünden Taranması. Dr. Filiz Günseren AÜTF Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları AD

Transplantasyon Öncesi Verici ve Alıcının İnfeksiyon Yönünden Taranması. Dr. Filiz Günseren AÜTF Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları AD Transplantasyon Öncesi Verici ve Alıcının İnfeksiyon Yönünden Taranması Dr. Filiz Günseren AÜTF Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları AD Transplantasyon Öncesi Alıcı ve Vericilerin İnfeksiyon

Detaylı

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi =Evaluation of HIV Infection and Tuberculosis Concomitance= Behice Kurtaran, Selçuk Nazik, Aslıhan Ulu, Ayşe Seza İnal, Süheyla Kömür, Ferit

Detaylı

Olgu sunumu. Doç. Dr. Erkan Çakır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

Olgu sunumu. Doç. Dr. Erkan Çakır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Olgu sunumu Doç. Dr. Erkan Çakır Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Şikayet ve hikayesi E.K 13 yaş kız hasta Özel bir tekstil atölyesinde

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir? TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium

Detaylı

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU  71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU www.verem.org 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem, Mycobacterium Tuberculosis denilen bir basille oluşan, tedavi edilmezse

Detaylı

Mycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir

Mycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir Mycobacterium Mycobacteriaceae ailesi üyeleri uzun, ince, çomak şekilli, hareketsiz bakterilerdir. Özel ayırt edici boyalarla bir kez boyandıklarında seyreltik asitlerle boyayı vermemeleri yani dekolorize

Detaylı

Tüberkülozun Mikrobiyolojik Tanısı. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU

Tüberkülozun Mikrobiyolojik Tanısı. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Tüberkülozun Mikrobiyolojik Tanısı Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Tüberkülozun etkin kontrolü için; Yayma sonuçları Kültür ve identifikasyon Duyarlılık testleri ; 24 saat ; 21 gün ; 30 günde bildirilmeli CDC, 1995

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI Tanı ve Sorunlar Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa 1 Sunum İçeriği Tanı kriterleri Tanı kriterlerine ilişkin

Detaylı

Alıcı ve Vericinin Böbrek Transplantasyonuna Hazırlanması. Prof. Dr. Yaşar BAYINDIR BUHASDER-2017

Alıcı ve Vericinin Böbrek Transplantasyonuna Hazırlanması. Prof. Dr. Yaşar BAYINDIR BUHASDER-2017 Alıcı ve Vericinin Böbrek Transplantasyonuna Hazırlanması Prof. Dr. Yaşar BAYINDIR BUHASDER-2017 ABD: Solid Organ Nakli 26.034 organ nakli (Ocak-Eylül 2017 arası) 4.491 (%17) canlı verici 21.543 (%83)

Detaylı

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 3. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 43 yaşında erkek hasta, çiftçi Yakınması: Öksürük, balgam, balgamla karışık kan tükürme, nefes darlığı Hikayesi: Yaklaşık 5 aydır öksürük ve balgam yakınması olan

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Doç. Dr. Bülent Erdur PAUTF Acil Tıp AD EUSEM 2012

TÜBERKÜLOZ. Doç. Dr. Bülent Erdur PAUTF Acil Tıp AD EUSEM 2012 TÜBERKÜLOZ Doç. Dr. Bülent Erdur PAUTF Acil Tıp AD EUSEM 2012 1 Sunu Planı Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Özellikler Tanı ve Ayırıcı Tanılar Tedavi 2 Epidemiyoloji Tbc insanlık tarihi kadar eskidir

Detaylı

TÜBERKÜLOZ Dr. Behice Kurtaran. Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

TÜBERKÜLOZ Dr. Behice Kurtaran. Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD TÜBERKÜLOZ 2019 Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD TÜBERKÜLOZ İnsanlık tarafından bilinen en eski hastalıklardan biri 2 Halk arasında ince hastalık Dünyada

Detaylı

Muzaffer Fincancı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Muzaffer Fincancı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Muzaffer Fincancı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi HIV infeksiyonlu hastalarda tüberküloz sıklığı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi 212 HIV infeksiyonlu hasta - 8 Akciğer tüberkülozu - 4

Detaylı

TÜBERKÜLOZDA TANI. Dr.SELAHATTİN ÖZTAŞ SÜREYYAPAŞA GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ

TÜBERKÜLOZDA TANI. Dr.SELAHATTİN ÖZTAŞ SÜREYYAPAŞA GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ TÜBERKÜLOZDA TANI Dr.SELAHATTİN ÖZTAŞ SÜREYYAPAŞA GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ bilmek ve şüphelenmek Tüberküloz; Mycobacterium tuberculosis in neden olduğu bir çok sistemi

Detaylı

OLGU 3 (39 yaşında erkek)

OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yakınma OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yaklaşık dört aydır öksürük, Kanlı balgam çıkarma, Göğüs ağrısı ve halsizlik yakınmaları Özgeçmiş Beş yıl önce çekilen akciğer radyogramında sağ üst ve alt zonda tespit

Detaylı

Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Türkiye de Tüberküloz S. Bakanlığı Türkiye de Verem Savaşı 2017 Raporu Akc dışı tbc olguları

Detaylı

İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar

İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar Dr. Dilek Çolak 10 y, erkek hasta Olgu 1 Sistinozis Böbrek transplantasyonu Canlı akraba verici HLA 2 antijen uyumsuz 2 Olgu 1 Transplantasyon öncesi viral

Detaylı

1. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

1. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 1. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 49 yaşında kadın hasta, ev hanımı Yakınması: Öksürük, balgam Hikayesi: Yaklaşık 2 aydır şikayetleri olan hasta akciğer grafisinde lezyon görülmesi üzerine merkezimize

Detaylı

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri TÜBERKÜLOZ Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis mikrobu ile oluşan bulaşıcı bir hastalıktır. Kişiden kişiye solunum yoluyla bulaşir. Hasta kişilerin öksürmesi, aksırması, hapşurması, konuşması ile havaya

Detaylı

OLGU SUNUMU-1. Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR

OLGU SUNUMU-1. Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR OLGU SUNUMU-1 Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR 19 yaşında, erkek hasta Yaklaşık 45 gündür olan - Ateş - Boğaz ağrısı - İştahsızlık - Halsizlik - Kilo kaybı - Gece terlemesi ÜSYE AMC ve sefuroksim aksetil kullanma

Detaylı

TÜBERKÜLOZ BULAŞMA, TANI, KORUNMA VE TEDAVİ

TÜBERKÜLOZ BULAŞMA, TANI, KORUNMA VE TEDAVİ TÜBERKÜLOZ BULAŞMA, TANI, KORUNMA VE TEDAVİ TB dünyanın en eski hastalıklarından birisidir. Avrupa da neolitik insan vertebralarında, Mısır mumyalarında TB lezyonlarının gösterilmesi hastalığın milattan

Detaylı

Dr. Servet ALAN Memorial Sağlık Grubu

Dr. Servet ALAN Memorial Sağlık Grubu Dr. Servet ALAN Memorial Sağlık Grubu Olgu 1 56 y, Erkek Karaciğer sirozu, hepatit B, C, ve HCC Hepatik ensefalopati KC alıcı VDRL: + TPHA: + (1/640) Anti-TP : + Olgu 1 Preoperatif 10 gün seftriakson 1x1

Detaylı

LENF NODU ve DİĞER DOKU BİYOPSİLERİNDE TÜBERKÜLOZ BASİLİ İZOLASYONU

LENF NODU ve DİĞER DOKU BİYOPSİLERİNDE TÜBERKÜLOZ BASİLİ İZOLASYONU SORUNLU ÖRNEKLERDEN MİKOBAKTERİ İZOLASYONU LENF NODU ve DİĞER DOKU BİYOPSİLERİNDE TÜBERKÜLOZ BASİLİ İZOLASYONU Yrd. Doç. Dr. Mahmut ÜLGER Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji

Detaylı

İNTERFERON GAMA SALINIM TESTLERİ. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU

İNTERFERON GAMA SALINIM TESTLERİ. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU İNTERFERON GAMA SALINIM TESTLERİ Süheyla SÜRÜCÜOĞLU TB Hastası 8 milyon/yıl TB İnfeksiyonu 2 milyar Latent Tüberküloz İnfeksiyonunun (LTBI) Tanısı Altın standart yöntem yoktur Tüberkülin Deri Testi, 1910

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem hastalığı; verem mikrobunun solunum yolu ile alınmasıyla oluşan bulaşıcı bir

Detaylı

EK: VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017)

EK: VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017) EK: 1 70. VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017) VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 1947 yılında kutlanmaya başlamıştır. Her yıl Ocak ayının

Detaylı

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU TUVSDF www.verem.org.tr Verem Eğitim ve Propaganda Haftası (Her yılın ilk haftası) TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU Kuruluş: 1948 Ord.Prof.Dr.Tevfik

Detaylı

Prof. Dr. Ayşe Yüce. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014

Prof. Dr. Ayşe Yüce. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014 Prof. Dr. Ayşe Yüce Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Nisan-2014 1 Global Tuberculosis Report 2013, World Health Organization 2 Kötü sosyo-ekonomik

Detaylı

TÜBERKÜLOZ PERİTONİT VAKA SUNUMU

TÜBERKÜLOZ PERİTONİT VAKA SUNUMU TÜBERKÜLOZ PERİTONİT VAKA SUNUMU GÜLDEN ÇELİK Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Araştırma Ve Uygulama Hastanesi Nefroloji Bilim Dalı Periton Diyalizi Ünitesi PERİTONİT Parietal ve visseral peritonun

Detaylı

AKCİĞER DIŞI TÜBERKÜLOZ OLGU SUNUMU. Dr.Onur URAL Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

AKCİĞER DIŞI TÜBERKÜLOZ OLGU SUNUMU. Dr.Onur URAL Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD AKCİĞER DIŞI TÜBERKÜLOZ OLGU SUNUMU Dr.Onur URAL Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 18 yaşında, kadın hasta Yaklaşık on gündür olan, - üşüme, titreme ile

Detaylı

Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon)

Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberküloz bütün yaş gruplarında görülen ve tüm sistemleri tutabilen bir hastalıktır. Tüberküloz prevalansının yüksek olduğu toplumlarda genellikle çocuk

Detaylı

BÖBREK NAKLİ SONRASINDA CMV HASTALIĞI. Dr. Ali Çelik Dokuz Eylül Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı

BÖBREK NAKLİ SONRASINDA CMV HASTALIĞI. Dr. Ali Çelik Dokuz Eylül Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı BÖBREK NAKLİ SONRASINDA CMV HASTALIĞI Dr. Ali Çelik Dokuz Eylül Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı Fishman JA. Am J Transplant 2009; 9 (Suppl 4): S3 S6. CMV epidemiyolojisi CMV, genel popülasyonda çok yaygın

Detaylı

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar Verem Haftası etkinlikleri çerçevesinde Akkuş İlçe Sağlık Grup Başkanımız Dr. Mustafa AKDOĞAN 18/01/2010 tarihinde ilçemizde çalışan din adamları ve halka yönelik verem hastalığı ile ilgili çeşitli bilgiler

Detaylı

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ TEST ADI SONUÇ VERME ARB (Aside Dirençli Bakteri) Boyalı Direkt Bakı Erlich- Ziehl Neelsen boyamalı preparatta mikroskobik inceleme (acil ise her saat). Her gün 14:30,

Detaylı

Enfeksiyon Bakıs Ac ısı ile Biyolojik Ajan Kullanımı. Rehberler Es lig inde Hasta Yo netimi

Enfeksiyon Bakıs Ac ısı ile Biyolojik Ajan Kullanımı. Rehberler Es lig inde Hasta Yo netimi Enfeksiyon Bakıs Ac ısı ile Biyolojik Ajan Kullanımı Rehberler Es lig inde Hasta Yo netimi Uz.Dr. Servet ÖZTÜRK Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalaıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Detaylı

Çocukluk Çağı Tüberkülozu. Prof.Dr.Ayper SOMER İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı

Çocukluk Çağı Tüberkülozu. Prof.Dr.Ayper SOMER İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Çocukluk Çağı Tüberkülozu Prof.Dr.Ayper SOMER İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı www.aypersomer.com Tüberküloz görülme sıklığı 1986 dan beri artmaktadır. Dünya nüfusunun

Detaylı

ANTALYA TÜBERKÜLOZ İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ YILI ÇALIŞMALARI

ANTALYA TÜBERKÜLOZ İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ YILI ÇALIŞMALARI ANTALYA TÜBERKÜLOZ İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ 2016-2017 YILI ÇALIŞMALARI Dünya nüfusunun üçte birini infekte eden basiliyle Tüberküloz, halen dünyanın en yaygın infeksiyon hastalığıdır. son 20 yılda Dünya Sağlık

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNDA TANI

ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNDA TANI ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNDA TANI Prof Dr Uğur Özçelik Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bölümü, Ankara Tüberküloz günümüzde tüm Dünya da yaygın bir sağlık sorunu olarak

Detaylı

TÜBERKÜLOZDA YENİ TANI ARAÇLARININ KLİNİK AÇIDAN ÖNEMİ

TÜBERKÜLOZDA YENİ TANI ARAÇLARININ KLİNİK AÇIDAN ÖNEMİ TÜBERKÜLOZDA YENİ TANI ARAÇLARININ KLİNİK AÇIDAN ÖNEMİ bartın Şeref Özkara (ozkaraseref@yahoo.com) Atatürk Göğüs Hastalıkları ve GCEA Hastanesi Yeni Tanı Araçlarının Klinik Açıdan Önemi 1. Hastanın erken

Detaylı

SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ

SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ Çalışanların hastane ortamında bulaşıcı hastalıklardan korunmasını sağlamak, bulaşıcı hastalıklara maruziyet durumunda alınması gereken

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM)

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM) TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM) Ne zaman etkendir? Duyarlılık testleri ne zaman ve nasıl yapılmalıdır? Nasıl tedavi edilmelidir? TDM NE ZAMAN ETKENDİR? Şebeke suyundan, topraktan, doğal sulardan,

Detaylı

Olgularla LTBI. Eyüp Sabri Uçan

Olgularla LTBI. Eyüp Sabri Uçan Olgularla LTBI Eyüp Sabri Uçan LTBI Primer enfeksiyondan sonra: %90 hiç TB gelişmez %5 ilk 2 yılda %5 izleyen yaşam boyunca INH hepatotoksisitesi %5 Karaciğer Tx Yakınma: Yüksek ateş, öksürük ve balgam

Detaylı

EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014)

EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014) EK: 1 68. VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI BĠLGĠ NOTU (04-10 Ocak 2014) VEREM EĞĠTĠM VE PROPAGANDA HAFTASI Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 1947 yılında kutlanmaya başlamıştır. Her yıl Ocak ayının

Detaylı

TRANSPLANTASYONDAN DİYALİZE DÖNEN HASTADA İMMÜNSÜPRESİF TEDAVİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu

TRANSPLANTASYONDAN DİYALİZE DÖNEN HASTADA İMMÜNSÜPRESİF TEDAVİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu TRANSPLANTASYONDAN DİYALİZE DÖNEN HASTADA İMMÜNSÜPRESİF TEDAVİ Dr. Ebru Aşıcıoğlu NIDDK USRDS EPİDEMİYOLOJİ A.B.D. de böbrek nakli sonrası diyalize dönen hasta oranı %4-5 (2010 yılında 5588 kişi) Kanada

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARINDA TEDAVİ ve SORUNLAR

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARINDA TEDAVİ ve SORUNLAR TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARINDA TEDAVİ ve SORUNLAR Ayşe Yüce Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. İZMİR 1 TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ

Detaylı

Çok ilaca dirençli tüberküloz tedavisinde cerrahinin yeri. Dr. Kemal Tahaoğlu Antalya 2007

Çok ilaca dirençli tüberküloz tedavisinde cerrahinin yeri. Dr. Kemal Tahaoğlu Antalya 2007 Çok ilaca dirençli tüberküloz tedavisinde cerrahinin yeri Dr. Kemal Tahaoğlu Antalya 2007 Tüberküloz tedavisinin tarihçesi İkinci Yüzyıl İstirahat, Diyet Öksürüğün önlenmesi Onsekizinci Yüzyıl Kır havası

Detaylı

Dr. Serir Aktoğu Özkan. kları ve Cerrahisi.

Dr. Serir Aktoğu Özkan. kları ve Cerrahisi. Tüberküloz Dr. Serir Aktoğu Özkan İzmir Göğüs G s Hastalıklar kları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma rma Hastanesi aktogu@yahoo.com Tüberküloz 1)Mikrobiyolojik özellikler 2)Epidemiyoloji 3)Bula Bulaşma

Detaylı

SPONDİLODİSKİTLER. Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR

SPONDİLODİSKİTLER. Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR SPONDİLODİSKİTLER Dr. Nazlım AKTUĞ DEMİR Vertebra Bir dizi omurdan oluşur Vücudun eksenini oluşturur Spinal kordu korur Kaslar, bağlar ve iç organların yapışacağı sabit bir yapı sağlar. SPONDİLODİSKİT

Detaylı

EnfeksiyonlaKarışabilecek EnfeksiyonDışıNedenler. Dr. Ferit KUŞCU Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hst ve Kli.

EnfeksiyonlaKarışabilecek EnfeksiyonDışıNedenler. Dr. Ferit KUŞCU Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hst ve Kli. EnfeksiyonlaKarışabilecek EnfeksiyonDışıNedenler Dr. Ferit KUŞCU Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hst ve Kli. Mik AD ATEŞ EtkiliART seçenekleriilehiv hastalarında yıllar içinde nedeni

Detaylı

Verem. ya da Tüberküloz (TB) Bu slaytları kaynak göstererek sunumlarınızda kullanabilirsiniz.

Verem. ya da Tüberküloz (TB) Bu slaytları kaynak göstererek sunumlarınızda kullanabilirsiniz. Bu slaytları kaynak göstererek sunumlarınızda kullanabilirsiniz. Verem ya da Tüberküloz (TB) Doç. Dr. Şeref Özkara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve GCEA Hastanesi ANKARA ozkaraseref@yahoo.com www.verem.org.tr

Detaylı

Akciğer Dışı Tümör Olgularında İzole Mediasten FDG-PET Pozitif Lenf Nodlarının Histopatolojik Değerlendirilmesi

Akciğer Dışı Tümör Olgularında İzole Mediasten FDG-PET Pozitif Lenf Nodlarının Histopatolojik Değerlendirilmesi Akciğer Dışı Tümör Olgularında İzole Mediasten FDG-PET Pozitif Lenf Nodlarının Histopatolojik Değerlendirilmesi Dr. E. Tuba CANPOLAT 1, Dr. Alper FINDIKÇIOĞLU 2, Dr. Neşe TORUN 3 1 Başkent Üniversitesi

Detaylı

İNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı. Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir

İNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı. Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir İNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir AMAÇ Radyolojik olarak algoritm Tanı ve bulgular Tedavi sonrası takip İnvazif Asperjilloz Akciğer

Detaylı

Romatoid Artritte TNF-Alfa Blokerleri İle tedavi

Romatoid Artritte TNF-Alfa Blokerleri İle tedavi Romatoid Artritte TNF-Alfa Blokerleri İle tedavi Dr. Fatih Sarıtaş Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Haydarpaşa Numune Eğitim Araştırma Hastanesi Romatoid Artrit Primer olarak eklemleri etkileyen,

Detaylı

Özel durumlarda tüberküloz tedavisi

Özel durumlarda tüberküloz tedavisi Özel durumlarda tüberküloz tedavisi Dr. Serir Aktoğu Özkan aktogu@yahoo.com İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ÖZEL DURUMLARDA TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ Gebelik Lohusalık, emzirme,

Detaylı

SORUNLU OLGU ÖRNEKLERİ. Nevin Sarıgüzel Acıbadem Sağlık Grubu Acıbadem Hastanesi, İstanbul

SORUNLU OLGU ÖRNEKLERİ. Nevin Sarıgüzel Acıbadem Sağlık Grubu Acıbadem Hastanesi, İstanbul SORUNLU OLGU ÖRNEKLERİ Nevin Sarıgüzel Acıbadem Sağlık Grubu Acıbadem Hastanesi, İstanbul 1 TDM neden olduğu enfeksiyonların insidansı tüm dünyada artmaktadır Velayeti AA et al. Nontuberculous mycobacteria

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir? TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium

Detaylı

28.02.2015. Sarkoidoz. MSS granülomatozları. Sarkoidoz. Sarkoidoz. Granülom / Granülomatoz reaksiyon

28.02.2015. Sarkoidoz. MSS granülomatozları. Sarkoidoz. Sarkoidoz. Granülom / Granülomatoz reaksiyon Granülom / Granülomatoz reaksiyon Non-enfektif granülomatozlar: Sinir sistemi tutulumu ve görüntüleme Küçük nodül Bağışıklık sisteminin, elimine edemediği yabancı patojenlere karşı geliştirdiği ve izole

Detaylı

İnvaziv Aspergilloz da Tedavi Yaklaşımları

İnvaziv Aspergilloz da Tedavi Yaklaşımları İnvaziv Aspergilloz da Tedavi Yaklaşımları Dr. Murat Akova Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi, Ankara 1 2 3 İnvaziv aspergillozda mortalite

Detaylı

İNVAZİV PULMONER ASPERJİLLOZ Dr. Münire Gökırmak. Süleyman Demirel Üniversitesi Göğüs Hastalıkları A.D.

İNVAZİV PULMONER ASPERJİLLOZ Dr. Münire Gökırmak. Süleyman Demirel Üniversitesi Göğüs Hastalıkları A.D. İNVAZİV PULMONER ASPERJİLLOZ Dr. Münire Gökırmak Süleyman Demirel Üniversitesi Göğüs Hastalıkları A.D. OLGU 1 23 yaşında kadın hasta Ateş, yorgunluk ve anemi Lökosit: 6.800/mm3, %8 nötrofil, %26 blast,

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Daire Başkanlığı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Daire Başkanlığı T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Daire Başkanlığı Uzm. Dr. Feyzullah GÜMÜŞLÜ Verem Savaşı Dairesi Başkanı Kurs Programı Tüberküloz tanı ve tedavisi TB bakteriyolojik tanısında yeni yöntemler 23 Nisan

Detaylı

Kemik ve Eklem Tüberkülozu

Kemik ve Eklem Tüberkülozu Kemik ve Eklem Tüberkülozu Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Uzm. Dr. Aziz A. HAMİDİ Olgu B.K 56 yaşında kadın hasta Şikayet: Ateş, kilo kaybı, yürüyememe, bel ağrısı, el bileğinde ağrı,

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK NEFROLOJİ 9.ULUSAL ÇOCUK NEFROLOJİ KONGRESİ KASIM, 2016

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK NEFROLOJİ 9.ULUSAL ÇOCUK NEFROLOJİ KONGRESİ KASIM, 2016 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK NEFROLOJİ 9.ULUSAL ÇOCUK NEFROLOJİ KONGRESİ KASIM, 2016 PEDİATRİK RENAL TRANSPLANT HASTALARINDA POLYOMAVİRUS BK ENFEKSİYONU Begüm Avcı 1, Esra Baskın 1, Kaan Gülleroğlu 1,Özlem

Detaylı

AKCİĞER TÜBERKÜLOZU & MİLİYER TÜBERKÜLOZ. Uzm. Dr. Hülya Dirol Prof. Dr. Ömer Özbudak Akdeniz Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

AKCİĞER TÜBERKÜLOZU & MİLİYER TÜBERKÜLOZ. Uzm. Dr. Hülya Dirol Prof. Dr. Ömer Özbudak Akdeniz Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD AKCİĞER TÜBERKÜLOZU & MİLİYER TÜBERKÜLOZ Uzm. Dr. Hülya Dirol Prof. Dr. Ömer Özbudak Akdeniz Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD Çıkar çatışması beyanı: Konu ile ilgili olarak herhangi bir kurum veya firma

Detaylı

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır.

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır. HODGKIN LENFOMA HODGKIN LENFOMA NEDİR? Hodgkin lenfoma, lenf sisteminin kötü huylu bir hastalığıdır. Lenf sisteminde genç lenf hücreleri (Hodgkin ve Reed- Sternberg hücreleri) çoğalır ve vücuttaki lenf

Detaylı

İnvazif Fungal İnfeksiyonlarda Tanı Klinik-Radyolojik Yaklaşım. Dr.Özlem Özdemir Kumbasar

İnvazif Fungal İnfeksiyonlarda Tanı Klinik-Radyolojik Yaklaşım. Dr.Özlem Özdemir Kumbasar İnvazif Fungal İnfeksiyonlarda Tanı Klinik-Radyolojik Yaklaşım Dr.Özlem Özdemir Kumbasar Bağışıklığı baskılanmış hastaların akciğer komplikasyonları sık görülen ve ciddi sonuçlara yol açan önemli sorunlardır.

Detaylı

TÜBERKÜLOZ OLGUSUNUN TEDAVİ

TÜBERKÜLOZ OLGUSUNUN TEDAVİ TÜBERKÜLOZ OLGUSUNUN TEDAVİ YÖNETİMİ (AKCİĞER) DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ AD T.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tüberküloz İnsidansı DSÖ-2016

Detaylı

TÜBERKÜLOZDA KORUYUCU İLAÇ TEDAVİSİ

TÜBERKÜLOZDA KORUYUCU İLAÇ TEDAVİSİ TÜBERKÜLOZDA KORUYUCU İLAÇ TEDAVİSİ Doç. Dr. Şeref Özkara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara. E-posta: ozkara@ato.org.tr Tüberkülozda koruyucu ilaç tedavisi

Detaylı

MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER

MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER NO KOD TEST ADI 1 73001 Ehrlich Ziehl Neelsen Yöntemiyle ARB Aranması Mikobakteri Sıvı Kültürü 2 73003 (MGIT 960, otomatize sistem) 3 73004 Mikobakteri

Detaylı

Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur.

Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur. TYBD SEPSİS ÇALIŞMASI ENFEKSİYON TANIMLARI Derin Cerrahi Alan Enfeksiyonu(DCAE) Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur. 1.Cerrahi girişimden sonraki

Detaylı

SOLİT ORGAN TRANSPLANTASYONU ve BK VİRUS ENFEKSİYONLARI Doç. Dr. Derya Mutlu Güçlü immunsupresifler Akut, Kronik rejeksiyon Graft yaşam süresi? Eskiden bilinen veya yeni tanımlanan enfeksiyon etkenleri:

Detaylı

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM Doç. Dr. Alpaslan Alp Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dünya Sağlık Örgütü 2009 Yılı Raporu Aktif tüberkülozlu hasta

Detaylı

Akciğer tüberkülozlu çocuk hastaların klinik ve laboratuvar özelliklerinin değerlendirilmesi

Akciğer tüberkülozlu çocuk hastaların klinik ve laboratuvar özelliklerinin değerlendirilmesi Dicle Tıp Dergisi / 2014; 41 (3): 552-557 Dicle Medical Journal doi: 10.5798/diclemedj.0921.2014.03.0473 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Akciğer tüberkülozlu çocuk hastaların klinik ve laboratuvar özelliklerinin

Detaylı

Moleküler Yöntemlerin Klinik Mikrobiyolojide Kullanımı Ne zaman? Nerede? Ne kadar? Klinik Parazitoloji

Moleküler Yöntemlerin Klinik Mikrobiyolojide Kullanımı Ne zaman? Nerede? Ne kadar? Klinik Parazitoloji Moleküler Yöntemlerin Klinik Mikrobiyolojide Kullanımı Ne zaman? Nerede? Ne kadar? Klinik Parazitoloji Metin Korkmaz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Parazitoloji AD İnsandaki Paraziter Hastalıkların

Detaylı

TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI

TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI Akut tonsillofarenjit veya çocukluk çağında daha sık karşılaşılan klinik tablosu ile tonsillit, farinks ve tonsil dokusunun inflamasyonudur ve doktora başvuruların

Detaylı

Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel

Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel L. Nilsun Altunal Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel Doktor Hemşire Öğrenci Laboratuvar teknisyeni 112 acil sağlık hizmeti personeli Eczacı Temizlik personeli Tıbbi

Detaylı

MİKOBAKTERİ (MYCOBACTERIUM) İNFEKSİYONLARI

MİKOBAKTERİ (MYCOBACTERIUM) İNFEKSİYONLARI MİKOBAKTERİ (MYCOBACTERIUM) İNFEKSİYONLARI Mycobacterium tuberculosis insan M.bovis sığır M. avium subs. avium kanatlı M. microti sıçan M. marinum balık TÜBERKÜLOZ (VEREM) M.avium subsp.paratuberculosis

Detaylı

Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir

Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir SİSTEMATİK DEĞERLENDİRME Yorumlama dıştan içe veya içten dışa doğru yapılmalı TORAKS DUVARI Kostalar Sternum Klavikula Torasik vertebralar

Detaylı

OLGU SUNUMU 23 Kasım 2013

OLGU SUNUMU 23 Kasım 2013 OLGU SUNUMU 23 Kasım 2013 Prof. Dr. Ayşe Willke Yard. Doç. Dr. Emel Azak Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. OLGU S.V., 34 yaşında erkek hasta 28 Eylül

Detaylı

Tüberküloz Peritoniti

Tüberküloz Peritoniti Tüberküloz Peritoniti Dr. Sabri Atalay İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Klimik İzmir Günleri, 30 Nisan 2015 20 yaşında, kadın Yakınmaları Karın

Detaylı

Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım. Klinik-Radyolojik İpuçları

Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım. Klinik-Radyolojik İpuçları Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım Klinik-Radyolojik İpuçları Çalıştığınız bölüm? 1-İnfeksiyon Hastalıkları 2-Hematoloji 3-Onkoloji 4-Göğüs Hastalıkları 5-Radyoloji 6-Diğer Bağışıklığı

Detaylı

AKCİĞER TÜBERKÜLOZU DOÇ. DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

AKCİĞER TÜBERKÜLOZU DOÇ. DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AKCİĞER TÜBERKÜLOZU DOÇ. DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ Tüberküloz İnsidansı DSÖ-2014 Tüberküloz insidansı 123/100 000 En

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA TÜBERKÜLOZ SIKLIĞI

HEMODİYALİZ HASTALARINDA TÜBERKÜLOZ SIKLIĞI Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi/Office Journal of the Turkish Nephrology, Association 998; :7478 HEMODİYALİZ HASTALARINDA TÜBERKÜLOZ SIKLIĞI THE INCIDENCE OF TUBERCULOSIS IN HEMODIALYSIS

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ Doç. Dr. Orhan YILDIZ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. KAYSERi Erciyes Üniversitesi Hastaneleri 1300 yatak / 10 milyon

Detaylı

TÜBERKÜLOZ VE HIV. Dr. Nuriye TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

TÜBERKÜLOZ VE HIV. Dr. Nuriye TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TÜBERKÜLOZ VE HIV Dr. Nuriye TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ Tüberküloz İnsidansı DSÖ-2014 Tüberküloz insidansı 123/100 000 En yüksek

Detaylı

TRANSPLANTASYONDA NADİR ENFEKSİYONLARDAN KORUNMA

TRANSPLANTASYONDA NADİR ENFEKSİYONLARDAN KORUNMA 1945 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI TRANSPLANTASYONDA NADİR ENFEKSİYONLARDAN KORUNMA Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı

Detaylı

HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi

HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi Uzm. Dr. Sinem AKKAYA IŞIK Sultan Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi AIDS CMV; nadir ölümcül İlk vaka 1983 Etkili ART sıklık azalmakta, tedavi şansı

Detaylı

ği Derne Üroonkoloji

ği Derne Üroonkoloji İNTRAVEZİKAL BCG UYGULAMALARI ÖNCESİ PPD. TESTİ ÖLÇUM DEĞERİ ILE IDRAR IL-2 VE IL-lO DÜZEYLERİ ARASINDAKİ KORELASYON AMAÇ Transizyonel hücreli mesane karsinomlarında transüretral tumör rezeksiyonu sonrası

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI. TÜBERKÜLOZ TANI ve TEDAVİ REHBERİ

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI. TÜBERKÜLOZ TANI ve TEDAVİ REHBERİ T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜBERKÜLOZ TANI ve TEDAVİ REHBERİ ANKARA, 2011 Sağlık Bakanlığı Yayın No: 862 ISBN: 978-975-590-411-5 Baskı: Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti. Anadolu Bulvarı Meka

Detaylı

Prof.Dr.Fuat Gürkan. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Diyarbakır

Prof.Dr.Fuat Gürkan. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Diyarbakır Prof.Dr.Fuat Gürkan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Diyarbakır 1 Tanım LTBE & Pulmoner TB Latent TB Enfeksiyonu TCT* veya QFT pozitif Negatif AC grafisi Semptom

Detaylı

KİSTİK FİBROZİSTE ATİPİK MİKOBAKTERİLER. Zeynep Seda Uyan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

KİSTİK FİBROZİSTE ATİPİK MİKOBAKTERİLER. Zeynep Seda Uyan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı KİSTİK FİBROZİSTE ATİPİK MİKOBAKTERİLER Zeynep Seda Uyan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Vaka KF tanısı ile takipli 24 yaşında hasta Eski balgam kültürlerinde P aeruginosa,

Detaylı

Tüberküloz Sorun mudur? Tüberkülozun güncel tanısı ve sorunlar

Tüberküloz Sorun mudur? Tüberkülozun güncel tanısı ve sorunlar Tüberküloz Sorun mudur? Tüberkülozun güncel tanısı ve sorunlar Dr. Nurhan Albayrak Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Ulusal TB Referans Laboratuvarı Tüberküloz Sorun mu? Dünyanın en ölümcül bulaşıcı hastalığı

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Kübra Öztürk Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

Multipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD

Multipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD Multipl Myeloma da PET/BT Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD İskelet sisteminin en sık görülen primer neoplazmı Radyolojik olarak iskelette çok sayıda destrüktif lezyon ve yaygın

Detaylı

İlaç direnci saptanmasında yeni yöntemler. Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR

İlaç direnci saptanmasında yeni yöntemler. Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR İlaç direnci saptanmasında yeni yöntemler Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR 2050 TB Eliminasyon Hedefi (WHO; Global Tuberculosis Report 2012)

Detaylı

HCV POZİTİF RENAL TRANSPLANT HASTALARINDA POSTTRANSPLANT DİYABET GELİŞİMİ RİSKİ ARTMIŞ MIDIR?

HCV POZİTİF RENAL TRANSPLANT HASTALARINDA POSTTRANSPLANT DİYABET GELİŞİMİ RİSKİ ARTMIŞ MIDIR? HCV POZİTİF RENAL TRANSPLANT HASTALARINDA POSTTRANSPLANT DİYABET GELİŞİMİ RİSKİ ARTMIŞ MIDIR? Abdullah ŞUMNU 1, Erol DEMİR 2, Ozan YEĞİT, Ümmü KORKMAZ, Yaşar ÇALIŞKAN 2, Nadir ALPAY 3, Halil YAZICI 2,

Detaylı

TÜBERKÜLOZDA BULAŞMA, PATOGENEZ VE TANI

TÜBERKÜLOZDA BULAŞMA, PATOGENEZ VE TANI TÜBERKÜLOZDA BULAŞMA, PATOGENEZ VE TANI Prof. Dr. Zeki KILIÇASLAN TÜBERKÜLOZDA BULAŞMA 1882 yılında Robert Koch tüberküloz basilini bularak tüberkülozun bulaşıcı bir hastalık olduğunu gösterdi. Tüberküloz

Detaylı

Tüberküloz plörezili 50 olgunun değerlendirilmesi. Evaluation of 50 cases with tuberculous pleurisy

Tüberküloz plörezili 50 olgunun değerlendirilmesi. Evaluation of 50 cases with tuberculous pleurisy KLİNİK ÇALIŞMA Maltepe Tıp Dergisi / Maltepe Medical Journal Tüberküloz plörezili 50 olgunun değerlendirilmesi Evaluation of 50 cases with tuberculous pleurisy Gülbanu Horzum Ekinci, Osman Hacıömeroğlu,

Detaylı

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin;

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin; KRİYOGLOBÜLİN Cryoglobulins; Soğuk aglutinin; Kriyoglobülin kanda bulunan anormal proteinlerdir ve 37 derecede kristalleşirler. Birçok hastalık sırasında ortaya çıkabilirler ancak vakaların %90ı Hepatit

Detaylı

DÜNYA TÜBERKÜLOZ GÜNÜ

DÜNYA TÜBERKÜLOZ GÜNÜ DÜNYA TÜBERKÜLOZ GÜNÜ TÜBERKÜLOZ Hastalık etkeni nedir? Çağlar öncesinden beri bilinen tüberküloz (TB) hala dünya çapında önemli bir halk sağlığı problemi olmaya devam etmektedir. Halk arasında ince hastalık

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DERS NOTLARI. Bulaşma-Tanı-Korunma ve Tedavi

TÜBERKÜLOZ DERS NOTLARI. Bulaşma-Tanı-Korunma ve Tedavi TÜBERKÜLOZ DERS NOTLARI Bulaşma-Tanı-Korunma ve Tedavi Prof:Dr.Recep IŞIK Tüberküloz çok değişik klinik şekillerde görülebilen, kronik, nekrozitan bir enfeksiyondur. Hastalık tüm dünyada, özellikle de

Detaylı