İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersi Vize Sınav Soruları (İkinci Öğretim Öğrencileri) CEVAP ANAHTARI

Transkript

1 İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersi Vize Sınav Soruları (İkinci Öğretim Öğrencileri) CEVAP ANAHTARI OLAY I Uzak yol gemi kaptanı olan A, yurtdışında seferde olduğu sırada nişanlısı B nin, 25 yaşındaki eski erkek arkadaşı C tarafından kaçırıldığını öğrenir. Bir gün boyunca alıkonulduktan sonra serbest bırakılan B nin ruh sağlığında bozulma meydana gelir. Yurt dışından döndüğünde B nin durumunu gören A, C nin nefes almayı dahi hak etmediğini düşünmektedir ve bir plan yapar. Daha önce bir kere gördüğü C yi aramaya başlayan A, C nin, akrabalarından D nin yanında olabileceğini öğrenmesi üzerine D nin dükkanının yerini bulur. Dükkanın kapısında bekleyen A, harekete geçmek için uygun zamanı kollamaktadır. Akşam saatlerinde C nin kendisinden 10 yaş küçük kardeşi E ve D dükkandan çıkarlar. E yi C zanneden A, bu kişileri takip etmeye başlar. Bir süre yürüdükten sonra hızlanan A, yanlarından geçerken E nin başına doğru bir el ateş eder. Fakat merminin kalçasına isabet etmesi sonucu hastaneye kaldırılan E, dini inançları sebebiyle kan verilmesini kabul etmemesi üzerine hayatını kaybeder. Olayda A nın ceza sorumluluğunu suç inceleme yöntemini takip ederek değerlendiriniz. I. OLAY VE HUKUKİ SORUN A nın nişanlısı B yi kaçıran C zannederek C nin kardeşi E nin başına doğru bir el ateş etmesi, kalçasından yaralanan E nin kaldırıldığı hastanede, dini inançları nedeniyle kan verilmesini kabul etmemesi üzerine hayatını kaybetmesi olayında kasten öldürme suçu dolayısıyla sorumluluğu gündeme gelebilir. (1 p) + (genel sistematik için 1 p) (Toplam 46 puan) II. İRDELEME A. KORUNAN HUKUKİ DEĞER Kasten öldürme suçu ile korunan hukuki değer yaşama hakkıdır. (1 p) B. SUÇUN UNSURLARI AÇISINDAN İRDELEME 1. Maddi Unsurlar a. Suçun Konusu: Kasten öldürme suçunun konusu yaşayan insandır./insan yaşamıdır. Olayda suçun konusu E dir./e'nin yaşamıdır. (1 p) b. Fiil: Kasten öldürme suçu serbest hareketli bir suçtur. Öldürmeye elverişli her türlü davranış ile fiil unsuru gerçekleşebilir. Olayda A nın E nin yanından geçerken başına doğru bir el ateş etmesiyle fiil unsuru gerçekleşmiştir. (1 p) c. Netice: Kasten öldürme suçunun kanuni tarifinde, fiilin yanı sıra ayrıca bir ölüm şeklinde bir neticenin meydana gelmesi öngörülmüştür. Olayda kalçasından yaralanan E nin kaldırıldığı hastanede, dini inançları nedeniyle kan verilmesini kabul etmemesi üzerine hayatını kaybetmesiyle ölüm neticesi gerçekleşmiştir. (1 p) d. Nedensellik Bağı: Olayda A nın hareketi ile E nin hayatını kaybetmesi arasında şart teorisi bakımından nedensellik bağı söz konusudur. (1 p) e. Objektif İsnadiyet: Ceza hukuku sorumluluğu bakımından sadece nedensellik bağının varlığı yeterli değildir. Neticeli suçlarda, nedensellik bağının varlığının tespit edilmesinden sonra bu neticenin faile yüklenebilmesi için, söz konusu neticenin faile objektif olarak isnat edilebilmesi gerekmektedir. (2 p) Bir hareketin suçun konusu bakımından izin verilen riski aşan bir tehlike doğurması ve bu tehlikenin tipe uygun netice olarak gerçekleşmesi halinde netice, faile objektif olarak isnad edilebilecektir. (2 p) 1

2 Çeşitli haller objektif isnadiyetin kalkmasına yol açar. Bunlar; riski azaltıcı haller, tehlikenin hukuken önem taşımayacak ölçüde artırıldığı haller, izin verilen risk halleri, tehlikenin netice olarak gerçekleşmediği haller, normun koruma alanına girmeyen haller, hukuka uygun alternatif davranışlardır. (2 p) Olayda A, E ye ateş ederek suçun konusu bakımından izin verilen riski aşan bir tehlike gerçekleştirmiştir. Ancak ölüm neticesi A nın E yi kalçasından yaralaması sonucunda değil, E nin dini inançları sebebiyle kan verilmesini kabul etmemesi neticesinde gerçekleşmiştir. Bu nedenle olayda objektif isnadiyeti kaldıran hallerden tehlikenin netice olarak gerçekleşmemesi hali mevcuttur. Tipik netice, failin sebebiyet verdiği tehlikenin gerçekleşmesi olarak ortaya çıkmamışsa bu durumda netice faile objektif olarak isnad edilemez. (3 p) A nın oluşturduğu tehlike netice olarak gerçekleşmediğinden ölüm neticesi A ya objektif olarak isnad edilemeyecektir. (2 p) f. Fail: Kasten öldürme suçu özgü bir suç değildir. Herkes tarafından işlenebilen suçlardandır. Olayda fail A dır. g. Mağdur: Öldürme suçunun mağduru öldürülen kişidir. Olayda mağdur E dir. 2. Manevi Unsur Olayda öncelikle failin kastının öldürmeye mi yoksa yaralamaya mı yönelik olduğu belirlenmelidir. (1 p) Doğrudan kast, failin suçun kanuni tanımında yer alan unsurları bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi halinde mevcuttur. (1 p) Olay bakımından bir değerlendirme yaptığımızda fail A nın, C nin nefes almayı dahi hak etmediğini düşünerek plan yapması ve yanından geçerken E nin başına doğru bir el ateş etmesi kastının yaralamaya değil, öldürmeye yönelik olduğunu ve A nın ölüm neticesini bilerek ve isteyerek hareket ettiğini göstermektedir. (2 p) A nın C yi öldürmek isterken C zannederek E ye ateş etmesi, şahısta hata kapsamında değerlendirilmelidir. Kural olarak suçun maddi unsurlarında hataya düşen kişi kasten hareket etmiş olmaz. Bir diğer deyişle kastı kaldıran bir hatanın varlığından söz edilir ve kişinin taksirle sorumluluk hali saklı olur. Ancak şahısta hata halinde suçun konusunda bir değişiklik olmadığından bu hata kastı kaldırmaz. Nitekim öldürme suçunda suçun konusu, insandır. Bu bağlamda A nın, suçun konusunda hataya düştüğünden söz edilemeyecektir. Dolayısıyla A nın kastında bir değişiklik olmaz. Sonuç itibariyle A, kasten hareket etmiştir. (5 p) 3. Hukuka Aykırılık Unsuru Herhangi bir hukuka uygunluk nedeni bulunmamaktadır. C. NİTELİKLİ UNSURLAR Kasten öldürme suçunun tasarlayarak işlenmesi nitelikli haldir. Tasarlamanın açıklanması hususunda doktrinde ağırlıklı olarak soğukkanlılık teorisi ve plan kurma teorisi kabul edilmektedir. Soğukkanlılık teorisine göre tasarlamanın; suç işleme kararı ile harekete geçme arasında bir zamanın geçmiş bulunması ve failin soğukkanlılık ile hareket etmiş olması şeklinde iki unsuru vardır. Bu görüşe göre tasarlamada cezanın artırılması sebebi failin soğukkanlı hareket etmesidir. Plan kurma teorisine göre ise, suç işleme kararı ile harekete geçme arasında geçen sürede suçun işleneceği yeri, zamanı, suçun işleniş şeklini belirleyen, suçu işleyeceği araçları seçen ve suçun icrası hakkında bir plan kurarak fiili gerçekleştiren kişi tasarlayarak hareket etmiştir. (+2 p) Olayda yurtdışında seferde olduğu sırada nişanlısı kaçırılan A nın bir plan yapması ve bu plan dahilinde C nin akrabalarının yanında olabileceğini öğrenmesi üzerine D'nin dükkanının yerini bulması, içeride bulunan E'yi C zannederek öldürmek için uygun zamanı kollaması akşam saatlerinde bir süre takip 2

3 ettikten sonra yanından geçerken E'nin başına doğru bir el ateş etmesi tasarlayarak bu fiili gerçekleştirdiğini göstermektedir. (2 p) Olayda A, nişanlısını kaçıran C'yi öldürmeyi tasarlarken C zannederek C'nin kardeşi E'yi öldürmüştür. Nitelikli unsurlarda hata hali söz konusudur. TCK nın Hata başlıklı 30. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca nitelikli unsurlarda hataya düşen kişinin bu hatasından yararlanacağı düzenlenmiştir. Bu nedenle A'nın öldürdüğü E'ye karşı tasarlama kastı bulunmadığından A hakkında E'yi tasarlayarak öldürdüğü gerekçesiyle nitelikli hal uygulanmayacaktır. (1 p) (Olayda bir insanı öldürmeye yönelik tasarlama söz konusudur ve gerçekleşmiştir. Kişide hataya düşülmesi bu nitelikli halin uygulanmasına engel teşkil etmemektedir. A hakkında E'yi tasarlayarak öldürdüğü gerekçesiyle nitelikli hal uygulanacaktır.) Kasten öldürme suçunun çocuğa karşı işlenmesi daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haldir. (1 p) Olayda A, C zannederek C nin kardeşi E yi öldürmüştür. Nitelikli unsurlarda hata hali söz konusudur. TCK nın Hata başlıklı 30. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca nitelikli unsurlarda hataya düşen kişinin bu hatasından yararlanacağı düzenlenmiştir. Bu nedenle A hakkında çocuk olan E yi öldürdüğü gerekçesiyle nitelikli hal uygulanmayacaktır. (1 p) D. KUSUR Olayda kusuru etkileyen nedenlerden haksız tahrik tartışılmalıdır. Haksız tahrik için haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işlemesi halinde kişinin kusuru etkilenecek ve cezasında belli bir oranda indirim yapılacaktır. (1 p) Haksız tahrikten bahsedebilmek için; - Haksız bir fiil bulunmalıdır. Haksız fiilin bulunup bulunmadığının tespitinde tüm hukuk düzeni dikkate alınacaktır. Bu haksız fiilin mutlaka faile karşı gerçekleştirilmiş olmasına gerek yoktur. 3. kişiye karşı gerçekleştirilen haksız fiil dolayısıyla da haksız tahrik söz konusu olabilir. - Bu haksız fiil hiddet veya şiddetli elem meydana getirmelidir. - Suç, hiddet veya şiddetli elem etkisiyle işlenmiş olmalıdır. - Suç ilk haksız fiili gerçekleştiren kişiye karşı işlenmiş olmalıdır. (5 p) Olayda A nın nişanlısı B'yi kaçıran C'nin eyleminin haksız bir fiil olduğu hususunda tereddüt bulunmamaktadır. Ancak A'nın suçu haksız fiili işleyen kişiye karşı işlemesi hususunda kusurluluğu azaltan veya kaldıran nedenlerin maddi koşullarında hata gündeme gelebilir. (2 p) TCK md. 30/3 gereğince ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenlere ait koşulların gerçekleştiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi, bu hatasından yararlanır. Kaçınılabilir bir hata söz konusu ise kişi cezalandırılacaktır fakat bu durumu TCK m. 61 e göre temel cezanın belirlenmesinde dikkate alınacaktır. (4 p) Hatanın kaçınılamaz olup olmadığının belirlenmesinde dikkat edilecek husus ise, kişinin bilgi düzeyi, gördüğü eğitim, içinde bulunduğu sosyal ve kültürel çevre koşullarıdır. Olayda A'nın C'yi daha önce bir kez görmüş olması ve C ile E arasında 10 yaş farkın bulunması hususları birlikte değerlendirildiğinde A'nın hatası kaçınılmaz bir hata teşkil etmemektedir. (2 p) 3

4 OLAY II Minibüs şoförü olan A, birkaç gündür durağa vaktinde gidememesinden ötürü uyarı alır. Bir kez daha uyarı alırsa işten atılacağını düşünen A, farlarından birinin kırık olmasına rağmen hız sınırını aşarak hızlı bir şekilde aracını sürmeye devam eder. A, elektrik kesintisi nedeniyle trafik lambalarının yanmadığı yolda, asfaltta özçekim yapan B yi son anda fark etmesine rağmen hızı nedeniyle duramayarak B ye çarpar ve hemen olay yerinden uzaklaşır. B ise kaldırıldığı hastanede yapılan tüm müdahalelere rağmen hayatını kaybeder. Sinirli bir şekilde eve gelen A, 15 yaşındaki paranoya hastası oğlu C nin zehirlenme takıntısından artık bıkmıştır. C yi zehirleyerek onu da kendini de bu durumdan kurtaracağını düşünen A, cesaretini toplamak için alkol alır. A, oğluna vereceği zehirli yemeği hazırladıktan sonra sofrayı kurarak zehirli yemeği oğlunun önüne koyar. Fakat aldığı alkolün etkisiyle sızan A, babasının kendisini zehirleyeceğinden haberi olmayan C tarafından uykusunda boğularak öldürülür. Olayda A ve C nin ceza sorumluluklarını suç inceleme yöntemini takip ederek değerlendiriniz. BİRİNCİ OLAY I. OLAY VE HUKUKİ SORUN Minibüs şoförü olan A'nın farlarından birinin kırık olmasına rağmen hız sınırını aşarak hızlı bir şekilde aracını sürmeye devam etmesi, elektrik kesintisi nedeniyle trafik lambalarının yanmadığı yolda asfaltta özçekim yapan B'yi son anda fark etmesine rağmen hızı nedeniyle duramayarak B'ye çarpması ve B'nin kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmesi olayında kasten öldürme ve kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi suçu dolayısıyla sorumluluğu gündeme gelebilir. (1 p) + (genel sistematik için 1 p) (Toplam 16 puan) II. İRDELEME A. KORUNAN HUKUKİ DEĞER Kasten öldürme ve kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi suçu ile korunan hukuki değer yaşama hakkıdır. B. SUÇUN UNSURLARI AÇISINDAN İRDELEME 1. Maddi Unsurlar a. Suçun Konusu: Kasten öldürme ve kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi suçunun konusu yaşayan insandır./insan yaşamıdır. Olayda suçun konusu B dir./b'nin yaşamıdır. b. Fiil: Kasten öldürme suçu serbest hareketli bir suçtur. Öldürmeye elverişli her türlü davranış ile fiil unsuru gerçekleşebilir. Olayda A nın B'ye minibüsüyle çarpmasıyla fiil unsuru gerçekleşmiştir. (1 p) Gerçek olmayan ihmali suçlar, tipe uygun bir neticenin engellenmemesi suretiyle gerçekleştirilen suçlardır. Bunun için özel bir hukuki yükümlülük (garantörlük) altında olan failin, neticenin oluşumuna sebebiyet veren yükümlülük ihmalinin icrai davranışa eşdeğer olması gerekir. (2 p) İhmali ve icrai davranışın eşdeğer kabul edilebilmesi için kişinin belli bir davranışta bulunmak hususunda kanundan, sözleşmeden veya ön gelen tehlikeli hareketten kaynaklanan bir yükümlülüğü olmalıdır. Olayda B ye çarpan A, ön gelen tehlikeli hareketten kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getirmeyip icrai davranışa eşdeğer bir ihmali davranışta bulunarak bu suçun fiil unsurunu gerçekleştirmiştir. (2 p) c. Netice: Kasten öldürme suçunun kanuni tarifinde, fiilin yanı sıra ayrıca bir ölüm şeklinde bir neticenin meydana gelmesi öngörülmüştür. Olayda A'nın minibüsüyle B'ye çarpması ve B'nin kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmesiyle ölüm neticesi gerçekleşmiştir. (1 p) Olayda B bakımından ölüm neticesi gerçekleşmiştir. (1 p) d. Nedensellik Bağı: Olayda fiil netice bakımından nedenseldir. e. Objektif İsnadiyet: Olayda objektif isnadiyet vardır. 4

5 f. Fail: Kasten öldürme suçu özgü bir suç değildir. Herkes tarafından işlenebilen suçlardandır. Olayda fail A dır. Kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi suçu özgü suçtur çünkü ancak garantör sıfatına sahip olan kişi fail olabilir. Bkz. fiil unsuru. (Öğrenciler, garantörlüğe ilişkin bilgileri buraya yazmışsa kabul edilmiştir.) (2 p) g. Mağdur: Öldürme suçunun mağduru öldürülen kişidir. Olayda mağdur B dir. 2. Manevi Unsur Olayda B nin hayatını kaybetmesi bakımından A nın olası kastı mı bilinçli taksirinin mi bulunduğu hususu tartışılmalıdır. (1 p) Doğrudan kast, failin suçun kanuni tanımında yer alan unsurları bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesidir. Olayda A nın, hızı nedeniyle duramayarak B'ye çarpması isteme unsurunun bulunmadığı sonucuna götürmektedir. (1 p) Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde olası kast vardır. (2 p) Adi taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde ise bilinçli taksir vardır. (3 p) Olayda birkaç gündür durağa vaktinde gidememesinden dolayı uyarı alan minibüs şoförü A'nın elektrik kesintisi nedeniyle trafik lambalarının yanmadığı yolda farlarından biri kırık olduğu halde hız sınırını aşması, asfaltta özçekim yapan B'yi fark etmesine rağmen hızı nedeniyle çarpması A'nın ölüm neticesini öngördüğünü ve sonucun gerçekleşmeyeceğine duyduğu güveni değil sonucu kabullendiğini göstermektedir. (5 p) Adi taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde ise bilinçli taksir vardır. (2 p) Olayda A nın B yi fark etmesine rağmen hızı nedeniyle duramayarak B ye çarpması ön gelen tehlikeli hareket bakımından ölüm neticesini öngördüğünü ve sonucun gerçekleşmeyeceğine duyduğu güveni göstermektedir. (2 p) Olayda A, B nin ölebileceğini öngörmesine rağmen ölümünü kabullenerek yoluna devam etmiştir. Bu durumda ihmali hareket bakımından A nın olası kastla hareket ettiği söylenmelidir. Zira olası kast, suçun kanuni tanımında yer alan unsurlardan birinin somut olayda öngörülmesine rağmen bu unsurların meydana gelmesinin kabullenilmesi şeklinde tanımlanmaktadır. (3 p) 3. Hukuka Aykırılık Unsuru Olayda herhangi bir hukuka uygunluk nedeni bulunmamaktadır. C. NİTELİKLİ UNSURLAR Olayda herhangi bir nitelikli unsur bulunmamaktadır. D. KUSUR Olayda B nin ölümü bakımından kusurluluğu etkileyen bir neden bulunamamaktadır. 5

6 İKİNCİ OLAY I. OLAY VE HUKUKİ SORUN A'nın paranoya hastası olan oğlu C'ye zehirli yemek hazırladıktan sonra sofrayı kurarak zehirli yemeği C'nin önüne koyması olayında A'nın kasten öldürme suçu dolayısıyla sorumluluğu gündeme gelebilir. (1 p) + (genel sistematik için 1 p) (Toplam 8 puan) II. İRDELEME A. KORUNAN HUKUKİ DEĞER Kasten öldürme suçu ile korunan hukuki değer yaşama hakkıdır. B. SUÇUN UNSURLARI AÇISINDAN İRDELEME 1. Maddi Unsurlar a. Suçun Konusu: Kasten öldürme suçunun konusu yaşayan insandır./insan yaşamıdır. Olayda suçun konusu C dir./c'nin yaşamıdır. b. Fiil: Kasten öldürme suçu serbest hareketli bir suçtur. Öldürmeye elverişli her türlü davranış ile fiil unsuru gerçekleşebilir. Olayda A'nın zehirli yemeği hazırlayarak sofrada oğlu C'nin önüne koymasıyla fiil unsuru gerçekleşmiştir. (1 p) c. Netice: Kasten öldürme suçunun kanuni tarifinde, fiilin yanı sıra ayrıca bir ölüm şeklinde bir neticenin meydana gelmesi öngörülmüştür. Olayda C bakımından ölüm neticesi gerçekleşmemiştir. d. Nedensellik Bağı: Olayda fiil netice bakımından nedenseldir. e. Objektif İsnadiyet: Olayda objektif isnadiyet vardır. f. Fail: Kasten öldürme suçu özgü bir suç değildir. Herkes tarafından işlenebilen suçlardandır. Olayda fail A dır. g. Mağdur: Öldürme suçunun mağduru öldürülen kişidir. Olayda mağdur C dir. 2. Manevi Unsur Kasten öldürme suçunun manevi unsuru kast olup, olayda A'nın doğrudan kastla, suçun kanuni tanımındaki unsuları bilerek ve isteyerek hareket ettiği açıktır. 3. Hukuka Aykırılık Unsuru Olayda herhangi bir hukuka uygunluk nedeni bulunmamaktadır. C. NİTELİKLİ UNSURLAR Kasten öldürme suçunun altsoya karşı işlenmesi daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haldir. (1 p) Kasten öldürme suçunun çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak kişiye karşı işlenmesi daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haldir. (1 p) D. KUSUR A'nın alkollü olması kusur yeteneğini etkileyen haller kapsamında bir değerlendirme yapılmasını gerektirir. Buna göre irade dışında alınan alkolün etkisi ile işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez. İradi olarak alınan alkol etkisinde suç işlenmesi durumunda ise ceza sorumluluğu etkilenmez. Olayda A, cesaretini toplamak için iradi olarak alkol aldığından ceza sorumluluğu etkilenmemiş kabul edilecektir. (3 p) 6

7 ÜÇÜNCÜ OLAY I. OLAY VE HUKUKİ SORUN Paranoya hastası olan 15 yaşındaki C'nin babası A'yı uykusunda boğarak öldürmesi olayında kasten öldürme suçu dolayısıyla sorumluluğu gündeme gelebilir. (1 p) + (genel sistematik için 1 p) (Toplam 30 puan) II. İRDELEME A. KORUNAN HUKUKİ DEĞER Kasten öldürme suçu ile korunan hukuki değer yaşama hakkıdır. B. SUÇUN UNSURLARI AÇISINDAN İRDELEME 1. Maddi Unsurlar a. Suçun Konusu: Kasten öldürme suçunun konusu yaşayan insandır./insan yaşamıdır. Olayda suçun konusu A dir./a'nın yaşamıdır. b. Fiil: Kasten öldürme suçu serbest hareketli bir suçtur. Öldürmeye elverişli her türlü davranış ile fiil unsuru gerçekleşebilir. Olayda C'nin A yı uykusunda boğmasıyla fiil unsuru gerçekleşmiştir. (1 p) c. Netice: Kasten öldürme suçunun kanuni tarifinde, fiilin yanı sıra ayrıca bir ölüm şeklinde bir neticenin meydana gelmesi öngörülmüştür. Olayda C'nin babası A'yı uykusunda boğarak öldürmesiyle netice gerçekleşmiştir. (1 p) d. Nedensellik Bağı: Olayda fiil netice bakımından nedenseldir. e. Objektif İsnadiyet: Olayda objektif isnadiyet vardır. f. Fail: Kasten öldürme suçu özgü bir suç değildir. Herkes tarafından işlenebilen suçlardandır. Olayda fail C dir. g. Mağdur: Öldürme suçunun mağduru öldürülen kişidir. Olayda mağdur A dir. 2. Manevi Unsur Kasten öldürme suçunun manevi unsuru kast olup, olayda C nin doğrudan kastla, suçun kanuni tanımındaki unsuları bilerek ve isteyerek hareket ettiği açıktır. (1 p) 3. Hukuka Aykırılık Unsuru Olayda hukuka uygunluk nedenlerinden meşru savunmanın tartışılması gerekir. (1 p) Meşru savunmanın saldırıya ve savunmaya ilişkin şartları bulunmaktadır. Saldırıya ilişkin şartlar: i) Haksız bir saldırı bulunmalıdır. ii) Saldırının gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olması gerekir. iii) Kişinin kendisine veya üçüncü bir kimseye yönelik olması gerekir. Savunmaya yönelik şartlar ise fiilin: i) Defetme zorunluluğu ile işlenmesi, ii) Saldırıyla orantılı olması gerekir. (4 p) Olayda A nın zehirli yemeği oğlu C nin önüne koyması haksız, mevcut ve kişinin yaşama hakkına yönelik bir saldırı niteliğinde olduğundan meşru savunmanın saldırıya ilişkin şartları gerçekleşmiştir. (3 p) Savunmaya yönelik şartlardan defetme zorunluluğu ile işlenmesi; savunma hareketi olmadan saldırıyı uzaklaştırma imkanının bulunmaması anlamına gelmektedir. Olayda C nin babası A yı uykusunda boğmadan da saldırıyı defetme imkanı var olduğundan meşru savunmanın savunmaya ilişkin şartı oluşmamıştır. (4 p) Savunmadan bahsedebilmek için kişinin saldırıyı ortadan kaldırmak amacıyla hareket etmiş olması gerekmektedir. Olayda C, bu amaçla hareket etmediği için meşru savunma oluşmamıştır. (+2) C. NİTELİKLİ UNSURLAR Kasten öldürme suçunun üstsoya karşı işlenmesi daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haldir. (1 p) 7

8 Kasten öldürme suçunun beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak kişiye karşı işlenmesi daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haldir. Uyku halinde bulunan kişinin öldürülmesi halinde de bu nitelikli hal uygulanmaktadır. (1 p) D. KUSUR Olayda C nin 15 yaşında olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla C bakımından yaş küçüklüğü, kusur yeteneğini kaldıran veya azaltan bir neden olarak irdelenmelidir. Türk ceza hukukunda üç grup yaş küçüklüğü bulunmaktadır. C ise yaş aralığında olduğundan, üçüncü grup yaş küçüğüdür. Bu yaş grubu bakımından işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve davranışlarını yönlendirme yeteneğinin azalıp azalmadığına bakılmaksızın cezada belirli bir oranda indirim yapılır. (4 p) Olayda C'nin paranoya hastası olduğu bilgisine yer verilmiştir. Akıl hastalığı, kusur yeteneğini azaltan veya kaldıran bir nedendir. (1 p) Akıl hastalığının işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin önemli derecede azaltması halinde kişiye ceza verilmeyecektir. (1 p) Akıl hastalığının işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama veya davranışlarını yönlendirme yeteneğini önemli derecede azaltmamış olması halinde ise kişiye verilecek ceza belli bir oranda indirilecektir. (1 p) Akıl hastalığının fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama veya davranışlarını yönlendirme yeteneği üzerinde bir etkisi bulunmuyorsa, bu durumda ceza sorumluluğuna bir etkisi olmayacaktır. (1 p) Olayda C, suçu işlediği sırada paranoya hastasıdır ve bu hastalık C'nin işlemiş olduğu somut fiil açısından algılama ve irade yeteneğini önemli derecede etkilemiştir. Bu nedenle kusur yeteneği bulunmayan C'ye ceza verilmez ancak akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri uygulanır. (3 p) 8