ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER. Prof.Dr. Atike NAZİK, Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER. Prof.Dr. Atike NAZİK, Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü"

Engin Ilkin
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER Prof.Dr. Atike NAZİK, Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

2 Alçı Taşı jips (CaSO H 2 O) ve Anhidrit 2.jpg Ham jips, beyaz boya ve dolgu maddesi olarak kağıt ve pamuklu tekstil maddelerine katılır. Nikel izabesinde eritmeyi kolaylaştırır. Bira sanayiinde mayalandırma için kullanılır. Alçı, tıpta cerrahide ve dişçilikte kullanılır. Alçı vitrifiye malzemelerde, porselende ve kiremit üretiminde kalıp aşamasında kullanılır. Kimya sanayiinde amonyum sülfat, kükürt, kükürt okside ve sülfat asidi elde etmek için kullanılır. Mamul alçı inşaat ve prefabrik inşaat malzemelerinin başlıca girdisidir. Alçının inşaatta kullanım yeri çok çeşitlidir. Son yıllarda sıcak ve soğuk yalıtım maddesi, ses izolatörü ve rutubeti de ayarlayan bir düzenleyici olarak kullanılmaktadır

3 Mermer Bileşimlerinin %90-98'i CaCO 3 'ten (Kalsiyum karbonat) oluşmaktadır. Endüstriyel anlamda mermer ; kesilip parlatılabilen her cins taş mermer olarak kabul edilmektedir. Taşın cinsi ve içeriği ne olursa olsun büyük ebatta blok elde edilebilme, kesilme ve cilalanma gibi özellikler göstermesi, o taşın mermer olarak kabul edilmesine kafi gelmektedir. Bunlardan granit, diyabaz, siyenit ve serpantinler gibi magmadan türeyen kayaçlar da bu suretle mermer tanımının içine girmektedir.

4 Jeolojik olarak 1. Magmatik kayaçlar (Granit, diyabaz, siyenit vb.) 2. Metamorfik kayaçlar (Hakiki mermerler, rekristalize kireçtaşları vb.) 3. Sedimanter kayaçlar (Travertenler, oniks mermerler, çakıltaşı (=konglomera) vb.)

5 Diyatomit Doğada bulunabilen, beyaz, tebeşirsi, sediment taşıdır. Ezildiği zaman çok ince, beyazbej bir toza dönüşür. Bu tozun aşındırıcı bir etkisi vardır ve porlu yapısı sebebiyle çok hafiftir. Diatomit, silikadan ve diatom fosillerinden oluşmuştur. Diatom sert kabuklu bir algae türüdür. Diatomlar, silika hücre duvarına sahip, tek hücreli, fitoplanktonlardır. Diatomit, filitrasyon uygulamalarında, orta kuvvette bir aşındırıcı olarak, mekanik böcek öldürücü olarak, sıvılarda absorban olarak, dinamitte adsorban olarak ve kedi kumu yapımında kullanılır.

6 PERLİT Perlit tanımı, mağmanın asit fazında oluşan lavların soğuyup gözle ve mikroskopla görülebilecek bir yapıda kırılmasının meydana getirdiği kütle bünyesinde su damlacıkları bulunan volkanik bir cam türünü ifade eder. Bazı perlit türleri kırıldığı zaman inci parlaklığında küçük küreler elde edildiğinden perlit ismi inci anlamına gelen perle kelimesinden türetilmiştir. Ticari kullanımda ise perlit elverişli bir sıcaklığa kadar ısıtıldığında genleşen ve gözenekli bir hale gelen volkanik doğuşumlu (menşeli) ve doğal olarak oluşan asitik bir camdır.perlit belirli tane iriliğinde özel formlarda C arasında ısıtıldığında hacmini yaklaşık 20 kat genleştirmekte ve mısır gibi patlayarak yoğunluğu çok hafif bir hale gelmektedir.

7 PERLİT Gözeniklilik, perlit taneciklerindeki boşluk hacmini toplam tanecik hacmine oranının ortalaması olarak tanımlanır. Gözeneklilik perlite emicilik ve yüzeyde soğuma özellikleri kazandırmakta ve bu nedenle bu özelliğin gerekli olduğu uygulama alanlarında önem taşımaktadır. Su kirliliğini giderme çalışmaları ve ısı yalıtıcılığı aranan durumlarda su emicilik istenmemektedir. Bunun nedeni gözeneklere dolan suyun ısı iletkenliğini arttırması olmaktadır. İnşaat Sektöründe (Isı ve ses izolasyonunda, hafif dolgu üretiminde) Ziraatte (Toprak ıslahında, Çeliklemede, Suni gübre üretiminde dolgu ve taşıyıcı) Sanayide (Kuru dolgu, Filtre yardımcısı, Dökümcülükte)

8 POMZA Pomza taşı, sünger taşı, köpüktaşı, topuk taşı, hışırtaşı, nasırtaşı, küvek gibi adlarla bilinir Ponzanın fazla gözenekliliği, ısı ve ses geçirgenliğini düşürür ve bu özelliği inşaat sektöründe kullanımını sağlar. Türkiye de üretilen pomzanın %90 kadarı inşaat sektöründe tüketilir. umice.jpg Pomzanın ikinci büyük kullanım alanı abrazif (aşındırıcı) sanayiidir. Oldukça hafif aşındırıcı olarak sınıflandırılan pomza gerek doğal, gerek yapay madeni eşyaları ve yumuşak metalleri (gümüş gibi) cilalamakta kullanılır. Tekstil sanayiinde kullanılan pomzanın kimyevi ve fiziki özellikleri büyük önem taşır ve bu özellikler ancak derinlik pomzalarında bulunur

12 KİL Kil doğada bol miktarda bulunan bir malzemedir. Fakat saf kil bulmak oldukça zordur. Kilin içerisinde en çok kalker, silis, mika, demir oksit mineralleri bulunur. Genellikle 0,002 mm'den daha küçük taneli malzemeye kil adı verilmektedir. Kil sarımtırak, kırmızımtırak, esmer gibi renklerde bulunur. Bu özelliğini bileşiminde bulunan yanıcı maddeler verir. Kilin yapısı itibarıyla su çekme özelliği vardır. Bu nedenle kil daima nemlidir. Kili meydana getiren maddeler sulu alüminyum silikatlerdir. m Al 2 O 3, n SiO 2, p H 2 O genel kimyasal bileşim formülü ile ifade edilen kil, çok saf olduğu zaman hidrate Alümin Silikat (kaolinit) adını alır. Kaolinit'in kimyasal formülü, Al 2 O 3.2SiO 2. 2H 2 O dur.

13 Seramik Alanında Kullanılan Dolgu Alanında Kullanılan (Kağıt, Plastik, Tekstil, Boya, Cam) Diğer Sanayii Dallarında kullanılan (Çimento, İlaç, Kozmetik, Deri, Yağ) sondaj.jpg

15 YARARLANILAN KAYNAKLAR Diğerleri ilgili yerlerde verilmiştir. Doç.Dr. Mustafa Akyıldız, Endüstriyel hammaddeler sunumu, ppt.

Benzer belgeler

GÜNLÜK YAŞAM OLAYI: Kedi kumunun emici, koku giderici ve toksik tutucu özelliklerinin kaynağını açıklama

KEDĐM VE TUVALETĐ GÜNLÜK YAŞAM OLAYI: Kedi kumunun emici, koku giderici ve toksik tutucu özelliklerinin kaynağını açıklama KĐMYA KONUSUYLA ĐLGĐSĐ: Günlük hayatımızda minerallerin kullanım yeri alanı ve