Şizofrenide Depresyon ve Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Değişkenler ile İlişkisi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Şizofrenide Depresyon ve Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Değişkenler ile İlişkisi"

Transkript

1 ARAŞTIRMA MAKALESİ Şizofrenide Depresyon ve Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Değişkenler ile İlişkisi n Nalan KARA Uzman doktor, Turgut Özal Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi ABSTRACT ÖZET Amaç: Bu çalışmada, bir grup şizofreni hastasında DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre eşlik eden depresyon ve anksiyete bozukluklarının belirlenmesi ve bu bozuklukların sosyodemografik ve klinik değişkenlerle ilişkisinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Yöntem: Sağlık Bakanlığı Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği ne başvuran ve DSM-IV-TR ye göre şizofreni tanısı almış olan 78 hasta çalışmaya alındı. Tüm hastalara sosyodemografik bilgi formu, DSM-IV Eksen I Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I), Pozitif Semptomları Değerlendirme Ölçeği (SAPS) ve Negatif Semptomları Değerlendirme Ölçeği (SANS) uygulandı. Bulgular: 78 hastanın %32.1 i (n:25) majör depresyon, %6.4 ü (n:5) obsesif-kompülsif bozukluk %3.8 i (n:3) eşik altı obsesif-kompülsif belirtiler, %2.6 sı (n:2) yaygın anksiyete bozukluğu, %2.6 sı (n:2) sosyal fobi, %2.6 sı (n:2) travma sonrası stres bozukluğu ve %1.3 ü (n:1) başka türlü adlandırılamayan anksiyete bozukluğu eştanısına sahipti. Ek majör depresyonu olanlarda eğitim düzeyi daha düşük (p<0.05), intihar oranları daha yüksek (p<0.05) bulundu. Anksiyete bozukluğu eş tanısı ile sosyodemografik ve klinik değişkenler bir ilişki bulunmadı. Tartışma ve Sonuç: Şizofrenide ek depresyon ve anksiyete bozuklukları önemli oranlarda görülmekte ve eştanı hastalığın gidişini olumsuz etkileyebilmektedir. Yapılandırılmış tanı görüşmeleri, yetersiz eştanı konulmasının önüne geçebilir. Şizofrenide anksiyete ve depresyonun etiyopatogenezini ve prognoza etkilerini anlamak ve tedavi seçeneklerinin etkilerini değerlendirmek için ileri çalışmalara gereksinim vardır. Anahtar Kelimeler: şizofreni, eştanı, depresyon, anksiyete bozukluğu Comorbidity of Depression and Anxiety Disorders in Schizophrenia: Relationship with Sociodemographic and Clinical Variables Objective: In this study we aimed to identify depressive and anxiety disorders in a group of schizophrenia patients diagnosed according to DSM-IV-TR criteria and to investigate their relationship with sociodemographic and clinical variables. Methods: Seventy eight patients diagnosed as schizophrenia according to DSM-IV-TR criteria were recruited from Dışkapı Yıldırım Beyazıt Education and Research Hospital. Sociodemographic data form, Structured Interview for the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-Fourth Edition (SCID-I), Scale for the Assessment of Positive Symptoms (SAPS) and Scale for the Assessment of Negative Symptoms (SANS) were applied to participants. Results: Among seventy eight patients, 32.1% (n:25) had major depression, 6.4% (n:5) had obsessive-compulsive disorder, 3.8% (n:3) had obsessive-compulsive symptoms, 2.6% (n:2), had generalized anxiety disorder, 2.6% (n:2) had social phobia, 2.6% (n:2) had posttraumatic stress disorder and 1.3% (n:1) had anxiety disorder otherwise unspecified as comorbid disorder. Patients with comorbid major depression had lower educational levels (p<0.05) and higher suicide rates (p<0.05) compared to other patients. No relationship was found between comorbid anxiety disorder and sociodemograpic and clinical variables. Discussion and Conclusions: Comorbid depression and anxiety disorders may be seen at important rates in schizophrenia and this comorbidity may adversely affect the prognosis of the disease. Structured diagnostic tools may prevent underdiagnosis of comorbid disorders. Further research is needed to understand the etiopathogenesis of the comorbidities and their effect on prognosis of schizophrenia and to assess the effect of treatment choices. Keywords: schizophrenia, comorbidity, depression, anxiety disorder GİRİŞ Şizofrenide psikotik belirtiler yanında anksiyete ve depresyon gibi diğer ruhsal belirtilerin de görüldüğü uzun süredir bilinmektedir. Buna rağmen şizofreniye eşlik eden anksiyete bozuklukları ve depresyon tanısı yeterince konulamamaktadır. Şizofreni tedavisinde kullanılan nöroleptik ilaçlara ikincil gelişen ekstrapiramidal yan etkiler anksiyete ve depresyon belirtileri ile karışabilmektedir (Buckley ve ark. 2009). Duygulanımda kısıtlılık gibi şizofreninin negatif belirtilerini depresif bozukluktan ayırmak her zaman kolay olmayabilir (Bosanac ve Castle 2012). Aynı zamanda eşlik eden tıbbi hastalıklar (hipoglisemi, hipertiroidi, aritmi), bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar, artmış kafein ve nikotin kullanımının da anksiyete ve depresyon belirtilerine yol açabilmesi, tanı koymayı karmaşık hale getirmektedir (Alpay ve Karşıdağ 2000). Yine de son yıllarda yapılan çalışmalar, depresyon ve anksiyete gibi belirtilerin şizofreninin ana belirtilerine eşlik ettiğini ve eşlik eden sorunların hastalığın klinik gidişini olumsuz etkilediğini Sempozyum 21

2 göstermektedir (Buckley ve ark. 2009). Şizofrenide eştanı konulmasının önüne geçen bir diğer etken de mevcut tanı sistemlerindeki hiyerarşik yaklaşımdır. Bu yaklaşım şizofreni tanısı konulan bir hastada eşlik eden başka bir belirti olsa da eştanı konulmasını engellemekte, sonuç olarak da bu ek sorunlara yeterince odaklanılamamasına yol açmaktadır (Bermanzohn ve ark. 2000). DSM (Diagnostical Manual of Mental Disorders - Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksal Sınıflandırması) sınıflama sisteminde tanı ölçütlerinde Belirtiler başka bir psikiyatrik bozuklukla daha iyi açıklanamaz ifadesi farklı yorumlara yol açabilmekte ve şizofreniye eşlik eden diğer psikiyatrik bozuklukların yetersiz tanı almasına neden olabilmektedir (APA 2000). DSM-5, ruhsal belirtilerin şiddetine göre hastalığı derecelendiren boyutsal yaklaşımı getirmiştir (dsm5.org). Bu durum da çeşitli belirtilerin psikotik bozukluk içerisinde değerlendirilerek bu belirtilerin şizofreni dışında bir tanı ile ilişkilendirilmesini güçleştirebilecek bir yaklaşım olabilir. Tüm bu sınırlamalara rağmen DSM sınıflama sistemi, eğer tanı ölçütleri karşılanıyorsa ek bir tanı konulmasına izin vermektedir (Bosanac ve Castle 2012). Yine de eştanı konulması için eşlik eden ruhsal bozukluk ölçütlerinin tam karşılanması gerekliliği, eşik altı belirtilerin göz ardı edilmesine yol açabilmektedir. Yapılan çalışmalar, şizofrenide anksiyete bozukluklarının, genel nüfusa göre daha yüksek oranda olduğunu göstermektedir. Literatürde şizofreni hastalarında obsesif-kompülsif bozukluk (OKB) %0-35, obsesif-kompülsif belirtiler %10-64, panik bozukluk %3.3-43, panik ataklar %7.1-63, sosyal fobi %13-39, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) %1.3-51, yaygın anksiyete bozukluğu (YAB) % , agorafobi % , özgül fobi % oranlarında bildirilmiştir (Buckley ve ark. 2009, Braga ve Petrides 2004). Şizofreni hastalarının yaklaşık %25 i yaşam boyu depresif bozukluk ölçütlerini karşılamaktadır, eşik altı depresyon belirtileri ise daha yüksek oranlarda (%79.6) görülmektedir. Şizofrenide intihar oranları genel nüfusa göre 13 kat yüksektir ve her ne kadar depresyon ile aralarındaki ilişki net olarak ortaya konulamasa da, umutsuzluk, sosyal yalıtım ve madde kullanımı şizofrenide intihar riskini arttırıyor görünmektedir (Bosanac ve Castle 2012). Şizofreni hastalarında eşlik eden depresif belirtiler, daha kötü prognoz (Sands ve Harrow 1999), mesleki işlevsellikte bozulma (Sands ve Harrow 1999), daha düşük yaşam kalitesi Sempozyum 22 (Reine ve ark. 2003), relaps sayısı ve hastanede yatma süresinde artış (Johnson 1988) ve yüksek intihar oranları (Prasad 1986) ile ilişkili bulunmuştur. Yine şizofreniye eşlik eden anksiyete belirtileri, pozitif ve negatif belirtilerin şiddetini, intihar riskini arttırmakta, sosyal ve mesleki işlevsellik ile yaşam kalitesinde düşmeye yol açmaktadır (Tibbo ve ark. 2003, Lysaker ve Salyers 2007). Şizofrenide anksiyete ve depresyon varlığı uzun zamandır araştırılmasına rağmen, anksiyete ve depresyonun hangi sosyodemografik ve klinik değişkenlerle ilişkili olduğu konusu henüz açık değildir. Değerlendirilen hastalık evresi ve tanı koymada kullanılan yöntemlerin farklılığı, çalışma sonuçlarının farklı olmasına yol açabilmektedir. Bu çalışmada, bir grup şizofreni hastasında DSM-IV eksen 1 bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşme (SCID-I) ile eşlik eden depresyon ve anksiyete bozukluklarının belirlenmesi ve bu bozuklukların sosyodemografik ve klinik değişkenlerle ilişkisinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. YÖNTEM Örneklem Sağlık Bakanlığı Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği ne başvuran ve araştırma ölçütlerine uyan DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre şizofreni tanısı almış olan 78 hasta çalışmaya alındı. Çalışmaya alınma koşulu olarak eşlik eden fiziksel ve nörolojik hastalığı ya da zekâ geriliğinin olmaması, en az ilkokul düzeyinde eğitim görmüş olması öngörüldü. Ayaktan tedavi gören hastalar başvuru esnasında, yatarak tedavi gören hastalar ise akut psikotik belirtileri yatıştıktan sonra taburculuk öncesinde değerlendirmeye alındı. Tüm hastalar çalışma öncesinde Helsinki deklarasyonunda belirtilen ilkeler doğrultusunda, çalışma hakkında ayrıntılı olarak bilgilendirildi ve hastalardan gönüllü olarak çalışmaya katılacaklarına dair onam alındı. Veri Toplama Araçları Sosyodemografik bilgi formu: Hastaların sosyodemografik özellikleri, araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyodemografik bilgi formu ile değerlendirildi. Yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, meslek ve aylık gelir düzeyi değerlendirilecek olan sosyodemografik özellikler arasındaydı. Sosyodemografik bilgiler yanında, ailede psikiyatrik hastalık öyküsü, intihar girişimi, hastalığın başlangıç yaşı, has-

3 talık öncesi yaşam olayları gibi hastalık ile ilgili özellikler de değerlendirmeye alındı. DSM IV Eksen I Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I): Şizofreni ve eşlik eden eksen 1 tanıları SCID-I ile konuldu. DSM-IV Eksen I bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşme (SCID-I), majör DSM-IV Eksen I tanılarının konması için geliştirilmiş, yapılandırılmış bir klinik Tablo 1 görüşme ölçeğidir (First ve ark. 1997). Yapılandırılmış görüşme, tanısal değerlendirmenin standart bir biçimde uygulanmasını sağlayarak tanının güvenilirliğinin ve DSM- IV tanı ölçütlerinin taranmasını kolaylaştırarak tanıların geçerliliğinin arttırılması, belirtilerin sistematik olarak araştırılması için geliştirilmiştir. SCID-I in Türkiye için uyarlama ve güvenirlik çalışmaları Özkürkçügil ve arkadaşları tarafından yapılmıştır (1999). Pozitif Semptomları Değerlendirme Ölçeği (SAPS): Şizofreninin pozitif belirtilerinin düzeyini, dağılımını ve şiddet değişimini ölçmek için kullanılan görüşmecinin değerlendirdiği bir ölçektir. Toplam 4 alt ölçek ve 34 madde içermektedir. Bu alt ölçekler, varsanılar, hezeyanlar, garip davranış ve formel düşünce bozukluğudur. Her maddenin puanlaması 0-5 arasında değişmekte ve toplam puan arasında elde edilmektedir (Aydemir ve Köroğlu 2006). Ölçek Andreasen tarafından geliştirilmiş (1990), Türkçe formunun uyarlaması ise Erkoç ve arkadaşları tarafından yapılmıştır (1991a). Negatif Semptomları Değerlendirme Ölçeği (SANS): Şizofreninin negatif belirtilerinin düzeyini, dağılımını ve şiddet değişimini ölçmek için kullanılan görüşmecinin değerlendirdiği bir ölçektir. Toplam 5 alt ölçek ve 25 madde içerir. Bu alt ölçekler, affektif küntleşme, aloji, apati, anhedoni ve dikkat eksikliğidir. Her Olguların Sosyodemografik Özellikleri Yönünden Dağılımı Özellikler n:78 Yaş 35.3±8.5 (20-54) Cinsiyet Kadın 30 (%38.5) Erkek 48 (%61.5) Eğitim Durumu İlkokul 20 (%25.6) Ortaokul 11 (%14.1) Lise 31 (%39.7) Üniversite 16 (%20.5) Eğitim Süresi 11 (5-15) Medeni Durum Bekâr 44 (%56.4) Evli 22 (%28.2) Boşanmış 9 (%11.5) Dul 3 (3.8) Çalışma durumu İşsiz 39 (%50.0) Çalışan 31 (%39.7) Emekli 5 (%6.4) Öğrenci 3 (%3.8) Aylık Gelir Düzeyi <500 TL 52 (%66.7) TL 21 (%26.9) >1000 TL 5 (%6.4) maddenin puanlaması 0-5 arasında değişmekte ve toplam puan arasında elde edilmektedir (Aydemir ve Köroğlu 2006). Ölçek, Andreasen tarafından geliştirilmiş (1990), Türkçe formunun uyarlaması ise Erkoç ve arkadaşları tarafından yapılmıştır (1991b). İstatistiksel Analiz: Verilerin analizi SPSS for Windows 11.5 paket programında yapıldı. Kesikli sayısal değişkenlerin dağılımının normale yakın olup olmadığı Kolmogorov Smirnov testiyle araştırıldı. Tanımlayıcı kesikli sayısal değişkenler için ortalama ± standart sapma veya ortanca (minimum-maksimum) şeklinde, kategorik değişkenler için ise gözlem sayısı ve % biçiminde ifade edildi. Gruplar arasında ortalama değerler yönünden farkın önemliliği Student s t-testi ile değerlendirildi. Gruplar arasında ortanca değerler yönünden farkın önemliliği ise Mann Whitney U testi ile incelendi. Kategorik değişkenler Pearson un Ki-Kare veya Fisher in Kesin Sonuçlu Ki-Kare Testi ile değerlendirildi. p<0.05 için sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Sempozyum 23

4 BULGULAR Tablo 2 Tablo 1' de çalışmaya alınan tüm olguların sosyodemografik özellikler açısından Obsesif kompülsif bozukluk Majör depresyon dağılımı görülmektedir. Obsesif-kompülsif belirtiler Çalışmaya alınan 78 Sosyal fobi hastanın 30 u (% Yaygın anksiyete bozukluğu 38.5) kadın, 48 i Travma sonrası stres bozukluğu (%61.5) erkekti. Hastaların yaş aralığı 20- BTA anksiyete bozukluğu 54, yaş ortalaması Anksiyete bozukluğu (total) 35.28±8.48 idi. Eğitim süresi 5-15 yıl arasında, ortanca değeri 11 yıl idi. Hastaların 20 si ilkokul (%25.6), 11 i ortaokul (%14.1), 31 i lise (39.7) ve 16 sı (%20.5) üniversite mezunuydu. 44 hasta bekâr (%56.4), 22 hasta evli (%28.2), 9 hasta boşanmış ya da ayrı (%11.5) ve 3 hasta (%3.8) duldu. Mesleki durumunu, 39 hasta işsiz (%50.0), 31 hasta (%39.7) çalışıyor, 5 hasta emekli (%6.4), 3 hasta (%3.8) öğrenci olarak belirtti. Gelir düzeyi açısından 52 hasta (%66.7), 500TL ve altı, 21 hasta TL (%26.9), 5 hasta (%6.4) 1000TL ve üzeri aylık gelir bildirdi. Tablo 2 de olguların DSM-IV Eksen I Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I) Kılavuzu na göre aldıkları eştanıların dağılımı görülmektedir. 25 hasta (%32.1) majör depresyon, 5 hasta (%6.4) obsesif-kompülsif bozukluk, 3 hasta (%3.8) eşik altı obsesifkompülsif belirtiler, 2 hasta (%2.6) yaygın anksiyete bozukluğu, 2 hasta (%2.6) sosyal fobi, 2 hasta (%2.6) travma sonrası stres bozukluğu ve 1 hasta (%1.3) başka türlü adlandırılamayan anksiyete bozukluğu tanısı aldı. Değerlendirme sırasında panik bozukluk, agorafobi ve özgül fobi tanı ölçütlerini karşılayan hasta olmadı. Tablo 3 te eş tanısı majör depresyon olan ve olmayan olguların sosyodemografik ve klinik özellikleri görülmektedir. Majör depresyon tanısı alan ve almayan olgular arasında, yaş, cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu ve aylık gelir düzeyi gibi demografik özellikler açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ek majör depresyonu olan olgularda eğitim düzeyi anlamlı olarak daha düşük (p<0.05), intihar girişimi oranları daha yüksek (p<0.05) bulundu. Ek anksiyete bozukluğu tanısı alan ve almayan olgularda, sosyodemografik ve klinik özellikler açısından anlamlı fark bulunmamıştır (Tablo 4). Sempozyum 24 Çalışmaya alınan olgularda eş tanı sıklığı Eştanı Sıklık (%) %32.1 (n=25) %6.4 (n=5) %3.8 (n=3) %2.6 (n=2) %2.6 (n=2) %2.6 (n=2) %1.3 (n=1) %19.2 (n=15) TARTIŞMA Literatürde, şizofreni hastalarında depresyon oranları, değerlendirilen hastalık evresi ve kullanılan tanı yöntemine bağlı olarak çalışmalar arasında farklılıklar göstermektedir. Çalışmalar daha çok kronik evre hastaları üzerinde olup akut dönemdeki hastalarla ilgili veriler kısıtlıdır. Akut dönem hastalarının yarıdan fazlasında depresif belirtiler bildirilirken, kronik evrede bu oranın %25 lere düştüğü görülmektedir (Mulholland ve Cooper 2000). Reine ve arkadaşları, 66 kronik dönem şizofreni hastasında CDSS ye (Calgary Depression Scale for Schizophrenia) göre depresyon oranını %30 bulmuşlardır (2003). Siris ve arkadaşları, post-psikotik dönemdeki 50 şizofreni hastasında RDC ye (Research Diagnostic Criteria) göre %6 majör depresyon, %22 minör depresyon tespit etmişlerdir (1981). Hafner ve arkadaşları, ilk psikotik atakta değerlendirdikleri şizofreni hastalarında depresif belirti oranını %71, ICD-10 tanı ölçütlerine göre depresif bozukluk sıklığını %23 bulmuşlardır (2005). Bizim çalışmamızda kronik dönemdeki şizofreni hastalarının %32.1 inde DSM-IV-TR ye göre majör depresyon saptanmıştır. Bu oran kronik dönemdeki şizofreni hastalarında belirtilen depresyon oranlarıyla uyumludur (Siris ve ark. 1981, Reine ve ark. 2003). Şizofrenide depresyonun artmış hastalık şiddeti, daha fazla nüks, yüksek intihar oranları ve psikososyal işlevsellikte bozulma ile ilişkili olduğu bilinmektedir (Mulholland ve Cooper 2000, Siris ve ark. 2001, Fialko ve ark. 2006). Şizofreninin kronik döneminde ortaya çıkan depresif belirtilerin diğer belirti boyutları özellikle de negatif belirtilerle ilişkili olduğu gösterilmiştir (Prasad 1986, Müller 2002, Lançon ve ark 2001). Majadas ve arkadaşları, kronik dönemde değerlendirdikleri şizofreni hastalarından depresyonda olanların olmayanlara göre Pozitif ve Negatif Semptom Ölçeği

5 Tablo 3 (PANNS) nin, toplam, genel psikopatoloji ve negatif belirti alanları ve SANS puanlarında anlamlı olarak yükseklik bulmuşlar, depresif belirtilerle pozitif belirtiler arasında bir ilişki saptamamışlardır (2012). Buna zıt olarak bazı yazarlar ise, akut psikotik dönemdeki depresyonun tedaviye iyi yanıt ve iyi prognoz ile ilişkili olduğunu öne sürmüşlerdir (Kay ve Lindenmayer 1987, Oosthuizen ve ark. 2001). Bu bulgular, şizofreninin kronik döneminde ortaya çıkan depresyonun ile hastalık şiddeti arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermektedir. Bizim çalışmamızda depresif belirtilerin şiddeti ile psikotik belirtilerin şiddeti arasındaki ilişkiye bakılmamıştır. Ancak eşlik eden depresyonu olan ve olmayan olguların SANS ve SAPS puanları karşılaştırılmış ve istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Bunun nedeni düşük psikopatolojiye sahip olguların seçimine bağlı bir yanlılıktan kaynaklanan SANS ve SAPS puanlarında genel olarak bir düşüklük olması olabilir. Çalışmamızda şizofreniye eşlik eden depresif bozukluğun artmış intihar oranları ile anlamlı olarak ilişkili olduğu saptanmıştır. Genel nüfusta depresyonun intihar için belirleyici bir etken olduğu bilinmektedir (Bosanac ve Castle 2012). Şizofrenide de depresif belirtilerin artmış intihar riski ile ilişkili olduğu birçok çalışmada gösterilmiştir (Mulholland ve Cooper 2000, Johnson 1981, Addington ve ark. 2002, Kasckow ve ark. 2007). Schwartz ve Cohen, 276 hastanın değerlendirildiği bir çalışmada, şizofreni hastalarında depresif belirtilerin intihar fikirlerinin %50 sinden sorumlu olduğunu bulmuşlardır (2001). Bizim çalışmamızda ek majör depresyon tanısı alan hastalarda intihar girişimi oranlarının eştanı Ek Majör Depresyon Tanısı Alan Olgular ile Almayan Olguların Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri Açısından Karşılaştırılması Özellikler Yok (n:53) Var (n:25) p Yaş 35.2± ± Cinsiyet Kadın 23 (%43.4) 7 (%28.0) Erkek 30 (%56.6) 18 (%72.0) Hastalık Başlama Yaşı 24.8± ± Hastalık Süresi 8 (0-29) 8 (2-19) Öğrenim Süresi (yıl) 11 (5-15) 10 (5-15) * Medeni Durum Bekâr 32 (%60.4) 12 (%48.0) Evli 15 (%28.3) 7 (%28.0) Boşanmış ya da dul 6 (%11.3) 6 (%24.0) Çalışma durumu Çalışan 21 (%39.6) 10 (%40.0) Çalışmayan 32 (%60.4) 15 (%60.0) Aylık Gelir Düzeyi <500 TL 38 (%71.7) 14 (%56.0) TL 12 (%22.6) 9 (%36.0) >1000 TL 3 (%5.7) 2 (%8.0) İntihar Girişimi * Yok 40 (%75.5) 13 (%52.0) 1 Kez 7 (%13.2) 6 (%24.0) 2 Kez 4 (%7.5) 3 (%12.0) 3 Kez 2 (%3.8) 3 (%12.0) SAPS puanı 5 (0-45) 6 (2-42) SANS puanı 20 (2-65) 20 (2-82) *P<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. almayanlara göre yüksek oluşu, şizofrenide depresif belirtiler ile intihar arasındaki ilişkiyi destekler niteliktedir. Çalışmamızda şizofreniye eşlik eden depresyonu olanlarda eğitim süresi, anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur. Genel toplumda düşük eğitim düzeylerinin depresyon oranlarında artış ile ilişkili olduğu bazı çalışmalarda gösterilmiştir (Bjelland ve ark. 2008, Lorant ve ark 2003). Şizofrenide düşük eğitim düzeyi ve psikopatoloji arasındaki ilişki bazı çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak şizofrenide düşük eğitim düzeyinin depresyon ile doğrudan ilişkisine işaret eden bir çalışmaya rastlanmamıştır. Levine ve Rabinowitz (2009), erkek şizofrenlerde düşük eğitim düzeyinin, hastanede yatış sürelerinin uzunluğu ve kötü prognoz ile ilişkili olduğunu bildirmişlerdir. Yine düşük eğitim düzeyinin şizofrenide negatif belirtilerin şiddetinde artış ile birlikte olduğu bildirilmiştir (Cernovsky ve ark. 1994, Swanson ve ark. 1998). Düşük eğitim düzeyine sahip hastalarda Sempozyum 25

6 hastalığın daha erken başlangıçlı, hastalık süresinin daha uzun, nöropsikolojik işlevlerin daha bozuk, genel psikopatolojinin daha kötü ve yaşam kalitesinin daha düşük olduğu bildirilmiştir (Swanson ve ark. 1998). Bu bulgular, şizofreni hastalarında düşük eğitim düzeyinin yüksek psikopatoloji ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Ek majör depresyonun psikopatolojiyi arttıran bir durum olduğu düşünülürse çalışmamızda ortaya çıkan bulgu anlamlıdır. Burada düşük eğitim düzeyi depresyon için yatkınlaştırıcı bir etken gibi durmaktadır. Çalışmamızda şizofreni hastalarının %19.2 si anksiyete bo- Tablo 4 zukluğu ölçütlerini karşılamıştır. Bu, Seedat ve arkadaşlarının bildirdiği orana (%22.9) yakındır (2007). Hastalarımızın %6.4 ünde OKB, %3.8 inde eşik altı obsesif-kompülsif belirtiler, %2.6 sında YAB, %2.6 sında sosyal fobi, %2.6 sında TSSB ve %1.3 ünde BTA anksiyete bozukluğu, saptanmıştır. Değerlendirilen hastalar arasında panik bozukluk ve agorafobi tanı ölçütlerini karşılayan olmamıştır. Seedat ve arkadaşları taburculuk öncesinde değerlendirdikleri 70 şizofreni hastasının %4.3 ünde OKB, %8.6 sında YAB, %5.7 sinde sosyal fobi, %4.3 ünde TSSB tespit etmişlerdir (2007). Tibbo ve arkadaşları, ayaktan takipli 32 şizofreni hastasının %3.3 ünde panik bozukluk, 16.7 sinde YAB, %13.3 ünde sosyal fobi, %16.7 sinde agorafobi bildirmişlerdir (2003). Pallanti ve arkadaşlarının yaptıkları çalışmada, ayaktan takipli 80 şizofreni hastasında OKB % 22.5, panik bozukluk %13.8, sosyal fobi %36.3, TSSB %1.3, YAB %2.5 ve agorafobi %3.8 oranında bildirilmiştir (2004). Goodwin ve arkadaşları, yatarak tedavi gören 60 şizofreni hastasında %5.4 OKB, %7.1 Sempozyum 26 Ek Anksiyete Bozukluğu Tanısı Alan ve Almayan Olguların Sosyodemografik ve Klinik Özelliklerinin Karşılaştırılması Özellikler Yok (n:63) Var (n:15) p Yaş 35.1± ± Cinsiyet Kadın 25 (%39.7) 5 (%33.3) Erkek 38 (%60.3) 10 (%66.7) Hastalık Başlama Yaşı 25.2± ± Hastalık Süresi 8 (0-29) 8 (0-19) Öğrenim Süresi (yıl) 11 (5-15) 11 (5-15) Medeni Durum Bekâr 35 (%55.6) 9 (%60.0) Evli 17 (%27.0) 5 (%33.3) Boşanmış ya da dul 11 (%17.5) 1 (%6.7) Çalışma durumu Çalışan 24 (%38.1) 7 (%46.7) Çalışmayan 39 (%61.9) 8 (53.3) Aylık Gelir Düzeyi <500 TL 44 (%69.8) 8 (%53.3) TL 17 (%27.0) 4 (%26.7) >1000 TL 2 (%3.2) 3 (%20.0) İntihar Girişimi Yok 42 (%66.7) 11 (%73.3) 1 Kez 10 (%15.9) 3 (%20.0) 2 Kez 6 (%9.5) 1 (%6.7) 3 Kez 5 (%7.9) 0 (%0.0) SAPS 5 (0-45) 5 (0-25) SANS 20 (2-82) 18 (2-77) panik bozukluk, %8.2 sosyal fobi, %8.2 agarofobi, %13.6 özgül fobi bildirmiştir (2003). Ülkemizde, Belene ve arkadaşları, ayaktan takip edilen şizofreni hastalarında yaşam boyu sıklık açısından %0.95 OKB, %4.76 panik bozukluk, %4.76 sosyal fobi, %14.28 özgül fobi, %2.85 BTA anksiyete bozukluğu, %0.95 agorafobi, %%47.61 mikst anksiyete bozukluğu bulmuşlardır (2010). Çalışmaların çoğu ayaktan takip edilen hastalar üzerinde yapıldığı, yatarak tedavi gören hastalarda ise anksiyete bozukluğu tanısı oranlarının düşük olduğu görülmektedir. Bizim çalışmamızda ortaya çıkan sonuçlar, tüm çalışmalardaki oranlara göre oldukça düşük görünse de Seedat ve arkadaşlarının taburculuk öncesi değerlendirdiği hastalardaki oranlara oldukça benzemektedir (2007). Bunun nedeni hastaların kesitsel değerlendirilmesi ve değerlendirilme esnasında tanı ölçütlerini karşılamıyor olması olabilir. Yine de, çalışmamız yapılandırılmış tanısal ölçütler kullanılarak yapılan değerlendirmelerde, şizofreni hastalarının

7 önemli oranda anksiyete bozukluğu tanısı alabileceklerini doğrulamaktadır. Çalışmamızda, anksiyete bozukluklarının varlığı, yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi ile ilişkili bulunmamıştır. Lysaker ve Salyers, şizofreni ve şizoaffektif bozukluk tanısına sahip hastalarda, kadın hastaların erkek hastalara göre daha yüksek anksiyete puanlarına sahip olduğunu belirtmişlerdir (2007). Ancak birçok çalışmada yaş ve cinsiyet ile anksiyete bozukluğu arasında bir ilişki gösterilememiştir (Cosoff ve Hafner 1998, Braga ve ark. 2005, Belene ve ark. 2010). Eğitim düzeyi ile anksiyete bozuklukları arasındaki ilişki konusunda ise literatürde yeterli veri yoktur. Bu nedenle anksiyete bozuklukları ile cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyi gibi sosyodemografik değişkenler arasında kesin bir ilişki olduğunu söylemek uygun görünmemektedir. Bizim çalışmamızda, eşlik eden anksiyete bozukluğunun varlığı ile SANS ve SAPS puanları arasında anlamlı bir ilişki gösterilememiştir. Birçok çalışmada şizofreniye eşlik eden anksiyetenin pozitif ve negatif belirtilerle ilişkili olduğu gösterilmiştir (Cunill ve ark. 2009, Docherty ve ark. 2011, Goodwin ve Davidson 2002, Ulas ve ark. 2007). Bazı çalışmalarda ise, eşlik eden anksiyete bozukluğu tanısı ile pozitif ve negatif belirtiler arasında anlamlı bir ilişki kurulamamıştır (Tibbo ve ark. 2003, Braga ve Petrides 2004, Huppert ve Smith 2005, Belene ve ark. 2010). Bizim çalışmamızda, anksiyete bozuklukları varlığı ile SANS ve SAPS puanları arasında anlamlı bir ilişki kurulamamış olması, anksiyete bozuklukları oranlarının düşük olması ile ilgili olabilir. Yine daha önce belirttiğimiz gibi, SAPS ve SAPS puanlarının genel olarak düşük olması da psikotik belirti puanları ile anksiyete bozukluğu arasında ilişki kurulmasını engellemektedir. Yine de literatürdeki çelişkili bulgular, şizofrenide anksiyete belirtileri ile psikotik belirti şiddeti arasında ilişki kurmayı güçleştirmektedir. Bu çalışmanın güçlü yanlarından biri, hasta değerlendirmelerinin yüz yüze yapılması ve dosya kayıtlarına dayanan değerlendirmelere göre daha doğru ve yeterli veri sağlıyor olmasıdır. İkincisi, eşlik eden tanıların SCID-I gibi yapılandırılmış bir görüşme ile konulmuş olması ve buna bağlı olarak öz bildirim ile doldurulan tanı ölçeklerine göre daha doğru ve ayrıntılı değerlendirme sağlama olasılığıdır. Bu çalışmanın kısıtlılıklarından birisi, kesitsel olması ve buna bağlı olarak uzunlamasına çalışmalara göre yetersiz veri sağlamasıdır. İkincisi, depresyon ve anksiyete bozukluklarına özgü ölçeklerin kullanılmamış olması ve eş tanının şiddeti ile ilgili değerlendirmelerin yapılamamasıdır. Üçüncüsü de, yukarıda belirttiğimiz gibi görece düşük psikopatolojiye sahip hastaların çalışmaya dâhil edilmesi nedeni ile eştanıların psikopatoloji düzeyi ile ilişkisinin uygun değerlendirilememiş olma olasılığıdır. SONUÇ Sonuç olarak, çalışmamızdan elde edilen bulgular, diğer çalışmalar ile birlikte değerlendirildiğinde, şizofrenide depresyon ve anksiyete bozuklukları oldukça yüksek oranlarda görülmektedir. Ayrıca şizofreniye eşlik eden depresif bozukluk, daha yüksek intihar oranları ile ilişkili durmaktadır. Düşük eğitim düzeyi de şizofreni hastalarında depresyona yatkınlığı arttıran bir etken gibi durmaktadır. Bu bulgular, şizofreniye eşlik eden depresyon ve anksiyete bozukluğu tanılarının şizofrenin gidiş ve tedavisinde önemli olabileceğine işaret etmektedir. Yapılandırılmış tanısal görüşmeler, şizofreni hastalarında ek tanının konulmasını ve tedavisinin sağlanmasını kolaylaştırabilir. Şizofreniye eşlik eden tanıların etyopatogenezini anlamak ve tedavi yanıtı ile tedavinin prognoz üzerindeki etkilerini belirlemek için ileri çalışmalara ihtiyaç vardır. REFERENCES Addington DD, Azorin JM, Falloon IR, Gerlach J, Hirsch SR, Siris SG (2002) Clinical issues related to depression in schizophrenia: an international survey of psychiatrists. Acta Psychiatr Scand; 105: Alpay N, Karşıdağ Ç (2006) Şizofrenide Anksiyete Bozuklukları Komorbiditesi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 19: American Psychiatric Association (APA) (2000) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth edition, Text Revision. Washington, DC: American Psychiatric Association. Andreasen NC (1990) Methods for assessing positive and negative symptoms. Mod Probl Pharmacopsychiatr; 24: Aydemir Ö, Köroğlu E (2006) Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler. Hekimler Yayın Birliği; Belene E, Belene A, Algın F, Samancı A, Erkmen H (2010) Şizofrenide Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 23: Bermanzohn PC, Porto L, Arlow PB, Pollack S, Stronger R, Siris SG (2000) Hierarchical diagnosis in chronic schizophrenia: a clinical study of co-occurring syndromes. Schizophr Bull; 26: Bjelland I, Krokstad S, Mykletun A, Dahl AA, Tell GS, Tambs K (2008) Does a higher educational level protect against anxiety and depression? The HUNT study. Soc Sci Med; 66: Bosanac P, Castle DJ (2012) Schizophrenia and depression. MJA; 1: Braga RJ, Mendlowicz MV, Marrocos RP, Figueira IL (2005) Anxiety disorders in outpatients with schizo- Sempozyum 27

8 phrenia: prevalence and impact on the subjective quality of life. J Psychiatr Res; Braga RJ, Petrides G (2004) Anxiety disorders in schizophrenia. Compr Psychiatry; 45: Buckley PF, Miller BJ, Lehrer DS, Castle DJ (2009) Psychiatric comorbidities and schizophrenia. Schizophr Bull; 35: Cernovsky ZZ, Landmark J, Helmes E (1994) Are schizophrenic symptoms different in patients with higher education? Psychol Rep; 75: Cosoff SJ, Hafner RJ (1998) The prevalence of comorbid anxiety in schizophrenia, schizoaffective disorder and bipolar disorder. Aust N Z J Psychiatry; 32: Cunill R, Castells X, Simeon D (2009) Relationships between obsessive-compulsive symptomatology and severity of psychosis in schizophrenia: a systematic review and meta-analysis. J Clin Psychiatry; 70: Docherty NM, StHilaire A, Aakre JM, Seghers JP, McCleery A, Divilbiss M (2011) Anxiety interacts with expressed emotion criticism in the prediction of psychotic symptom exacerbation. Schizophr Bull; 37: Erkoç Ş, Arkonaç O, Ataklı C, Özmen E (1991a) Pozitif semptomları değerlendirme ölçeğinin güvenilirliği ve geçerliliği. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 4: Erkoç Ş, Arkonaç O, Ataklı C, Özmen E (1991b). Negatif semptomları değerlendirme ölçeğinin güvenilirliği ve geçerliliği. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 4: Fialko L, Freeman D, Bebbington PE, Kuipers E, Garety PA, Dunn G, Fowler D (2006) Understanding suicidal ideation in psychosis: findings from the Psychological Prevention of Relapse in Psychosis (PRP) trial. Acta Psychiatr Scand; 114: First MB, Spitzer RL, Gibbon M, Williams JBW (1997) Structed Clinical interview for DSM IV Axis Disorders (SCID-1) Clinical version. Washington D.C. and London: American Psychiatric Press. Goodwin R, Davidson L (2002) Panic attacks in psychosis. Acta Psychiatr Scand; 105: Goodwin RD, Amador XF, Malaspina D Yale SA, Goetz RR, Gorman JM (2003) Anxiety and substance use comorbidity among inpatients with schizophrenia. Schizophr Res; 61: Hafner H, Maurer K, Trendler G, Heiden W, Schmidt M, Konnecke R (2005) Schizophrenia and depression: Challenging the paradigm of two separate diseases A controlled study of schizophrenia, depression and healthy controls. Schizophr Res; 77: Sheet.pdf. Huppert JD, Smith TE (2005) Anxiety and schizophrenia: the interaction of subtypes of anxiety and psychotic symptoms. CNS Spectrums; 10: Johnson DA (1981) Studies of depressive symptoms in schizophrenia. Br J Psychiatry; 139: Johnson DA (1988) The significance of depression in the prediction of relapse in chronic schizophrenia. Br J Psychiatry; 152: Kasckow J, Montross L, Golshan S, Mohamed S, Patterson T, Sollanzano E, Zisook S (2007) Suicidality in middle aged and older patients with schizophrenia and depressive symptoms: relationship to functioning and quality of life. Int J Geriatr Psychiatry; 22: Kay SR, Lindenmayer JP (1987) Outcome predictors in acute schizophrenia. Prospective significance of background and clinical dimensions. J Nerv Men Dis; 175: Lançon C, Auquier P, Reine G, Bernard D, Addington D (2001) Relationships between depression and psychotic Sempozyum 28 symptoms of schizophrenia during an acute episode and stable period. Schizophr Rew; 47: Levine SZ, Rabinowitz J (2009) A population-based examination of the role of years of education, age of onset, and sex on the course of schizophrenia. Psychiatry Res; 168: Lorant V, Deliege D, Eaton W, Robert A, Philippot P, Ansseau M (2003) Socioeconomic inequalities in depression: A meta-analysis. Am J Epidemiol; 157: Lysaker PH, Salyers MP (2007) Anxiety symptoms in schizophrenia spectrum disorders: associations with social function, positive and negative symptoms, hope and trauma history. Acta Psychiatr Scand; 116: Majadas S, Olivares J, Galan J, Diez T (2012) Prevalence of depression and its relationship with other clinical characteristics in a sample of patients with stable schizophrenia. Compr Psychiatry; 53: Mulholland C, Cooper S (2000) The symptom of depression in schizophrenia and its management. Adv Psychiatr Treat; 6: Müller MJ (2002) Overlap between emotional blunting, depression, and extrapyramidal symptoms in schizophrenia. Schizophr Res; 57: Oosthuizen P, Emsley RA, Roberts MC, Turner J, Keyter L, Keyter N, Torreman M (2001) Depressive symptoms at admission predict fewer negative symptoms at follow-up in patients with first episode schizophrenia. Schizophr Res; 58: Özkürkçügil A, Aydemir Ö, Yıldız M, Esen Danacı A, Köroğlu E (1999) DSM-IV Eksen I bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşmenin Türkçeye uyarlanması ve güvenilirlik çalışması. İlaç ve Tedavi Dergisi; 12: Pallanti S, Quercioli L, Hollander E (2004) Social anxiety in outpatients with schizophrenia: a relevant cause of disability. Am J Psychiatry; 161: Prasad AJ (1986) Attempted suicide in hospitalized schizophrenics. Acta Psychiatr Scand; 74: Reine G, Lançon C, Di Tucci S, Sapin C, Auquier P (2003) Depression and subjective quality of life in chronic phase schizophrenic patients. Acta Psychiatr Scand; 108: Sands JR, Harrow M (1999) Depression during the longitudinal course of schizophrenia. Schizophr Bull; 25: Schwartz RC, Cohen BN (2001) Psychosocial correlates of suicidal intent among patients with schizophrenia. Compr Psychiatry; 42: Seedat S, Fritelli V, Oosthuizen P, Emsley RA, Stein DJ (2007) J Nerv Ment Dis; 195: Siris SG, Addington D, Azorin JM, Falloon IR, Gerlach J, Hirsch SR (2001) Depression in schizophrenia: recognition and management in the USA. Schizophr Res; 47: Siris SG, Harmon GK, Endicott J (1981) Postpsychotic depressive symptoms in hospitalized schizophrenic patients. Arch Gen Psychiatry; 38: Swanson CL, Gur RC, Bilker W, Petty RG, Gur RE (1998) Premorbid Educational Attainment in Schizophrenia: Association with Symptoms, Functioning, and Neurobehavioral Measures. Biol Psychiatr; 44: Tibbo P, Swainson J, Chue P, LeMelledo JM (2003) Prevalence and relationship to delusions and hallucinations of anxiety disorders in schizophrenia. Depress Anxiety; 17: Ulas H, Alptekin K, Akdede BB, Tumuklu M, Akvardar Y, Kitis A, Polat S (2007) Panic symptoms in schizophrenia: comorbidity and clinical correlates. Psychiatr Clin Neurosci; 61:

Anksiyetenin şizofreni psikopatolojisinde önemli. Şizofrenide Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi

Anksiyetenin şizofreni psikopatolojisinde önemli. Şizofrenide Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010;23:18-24 Şizofrenide Anksiyete Bozuklukları Eştanısı: Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi Araştırmalar / Researches Emine Belene

Detaylı

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,

Detaylı

Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M.

Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M. DEPRESYON-ANKSİYETE BOZUKLUKLARI İLE ALKOL BAĞIMLILIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M. ÖZET Alkol bağımlılığı ve diğer psikiyatrik

Detaylı

Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya

Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya Þizofrenide Prodromal Belirtiler Prof. Dr. Ýsmet KIRPINAR* Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya da yazýlarýn çoðu; þizofreninin heterojen bir sendrom olduðunu, bu hastalýk için hiçbir patognomonik

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,

Detaylı

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ* İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 25 TÜRKİYE DE SIK KARŞILAŞILAN PSİKİYATRİK HASTALIKLAR Sempozyum Dizisi No:62 Mart 2008 S:25-30 PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD Çalışmalarda birinci basamak sağlık kurumlarına başvuran hastalardaki psikiyatrik hastalık sıklığı, gerek değerlendirme ölçekleri kullanılarak

Detaylı

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Suat Yalçın, Sevda Bağ SBÜ Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, 3.psikiyatri Kliniği,

Detaylı

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok*

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* *İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.B.D. **İstanbul Üniversitesi DETAE Sinirbilim A.B.D. Şizofreni

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Dr.ERHAN AKINCI Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Ekim 2010, İZMİR Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok GREGOR MENDEL

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Kurum ve kuruluşla ilişki bildirimi Bulunmamaktadır. Şiddet ve Suç Saldırganlık Şiddet Bireyin

Detaylı

Eksiklik Sendromu Olan ve Olmayan Şizofreni Tanılı Hastalarda İçgörü ve Sosyal İşlevsellik Düzeyleri

Eksiklik Sendromu Olan ve Olmayan Şizofreni Tanılı Hastalarda İçgörü ve Sosyal İşlevsellik Düzeyleri Türk Psikiyatri Dergisi 2014;25(3):157-62 Eksiklik Sendromu Olan ve Olmayan Şizofreni Tanılı Hastalarda İçgörü ve Sosyal İşlevsellik Düzeyleri Dr. Ferdi KÖŞGER 1, Dr. Hatice ŞAHİN 2, Dr. Altan EŞSİZOĞLU

Detaylı

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Lohusalık döneminde ruhsal hastalıklar: risk etkenleri ve klinik gidiş Doç.Dr. Leyla Gülseren 25 Eylül 2013 49. Ulusal

Detaylı

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Emine Çölgeçen 1, Ali İrfan Gül 2, Kemal Özyurt 3, Murat Borlu 4 1 Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dermatoloji Ana Bilim

Detaylı

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Kriz Dergisi 2(1): 235-240 EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Erol ÖZMEN, M.Murat DEMET, İlkin İÇELLİ, Gürsel

Detaylı

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004)

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofrenide Yasam Kalitesi Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofreni: Temel Belirti Kümeleri Pozitif Sanri Varsani Dezorganize konusma Katatoni Sosyal/Mesleksel

Detaylı

Prof.Dr. Hatice ÖZYILDIZ GÜZ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Psikiyatri ABD

Prof.Dr. Hatice ÖZYILDIZ GÜZ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Psikiyatri ABD Prof.Dr. Hatice ÖZYILDIZ GÜZ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Psikiyatri ABD İÇERİK ALT TİPLENDİRMEDEKİ SORUNLAR KLİNİĞE YANSIMASI ÇEKİNGEN KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN ETKİSİ Tanısal bakı Sosyal fobi DSM-I de "Fobik

Detaylı

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Sedat Batmaz 1, Emrah Songur 1, Mesut Yıldız 2, Zekiye Çelikbaş 1, Nurgül Yeşilyaprak 1, Hanife

Detaylı

Şizofrenide Sosyal Bunaltı Bozukluğu Eştanısı; Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi 2

Şizofrenide Sosyal Bunaltı Bozukluğu Eştanısı; Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi 2 Türk Psikiyatri Dergisi 2012;23(1): 1-8 Şizofrenide Sosyal Bunaltı Bozukluğu Eştanısı; Sosyodemografik ve Klinik Özellikler ile İlişkisi 2 Dr. Oya GÜÇLÜ 1, Dr. Murat ERKIRAN 2, Dr. Emine Ebru AKSU 3, Dr.

Detaylı

BASKIDA. Şizofrenide Sosyal Bunaltı Bozukluğu Eştanısı; Sosyodemografik ve Klinik Özellikler İle İlişkisi

BASKIDA. Şizofrenide Sosyal Bunaltı Bozukluğu Eştanısı; Sosyodemografik ve Klinik Özellikler İle İlişkisi Türk Psikiyatri Dergisi 2011;22( ): Şizofrenide Sosyal Bunaltı Bozukluğu Eştanısı; Sosyodemografik ve Klinik Özellikler İle İlişkisi BASKIDA Dr. Oya GÜÇLÜ 1, Dr. Murat ERKIRAN 2, Dr. Emine Ebru AKSU 3,

Detaylı

PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ

PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ Ahmet Zihni SOYATA Selin AKIŞIK Damla İNHANLI Alp ÜÇOK İ.T.F. Psikiyatri

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

Serhat Tunç 1, Yelda Yenilmez Bilgin 2, Kürşat Altınbaş 3, Hamit Serdar Başbuğ 4 1

Serhat Tunç 1, Yelda Yenilmez Bilgin 2, Kürşat Altınbaş 3, Hamit Serdar Başbuğ 4 1 53. Ulusal Psikiyatri Kongresi, (TPD, 2017) 3-7 Ekim 2017 Bursa, Türkiye SS: 0167 5 Ekim, 2017 18.00 Özkıyım girişimi öyküsü olan ve olmayan bipolar bozukluk olgularının mizaç ve klinik özelliklerinin

Detaylı

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Araştırmacılar: As. Dr. Simge Seren KIRLIOĞLU As. Dr. Sinem ACAR Doç. Dr. Pınar ÇETİNAY AYDIN Prof.

Detaylı

Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi. Evaluation of psychiatric office studies for six years in Samsun

Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi. Evaluation of psychiatric office studies for six years in Samsun 154 Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi Ömer BÖKE, 1 Servet AKER, 2 ÖZET Amaç:

Detaylı

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şizofreniye bağlı davranım bozuklukları bireyi ve toplumları olumsuz etkilemekte Emosyonları Tanıma Zorluğu Artmış İrritabilite Bakımverenlerin

Detaylı

Doğum Ardı Psikoz Tanısı Konulan Hastaların Uzun Süreli İzlemi

Doğum Ardı Psikoz Tanısı Konulan Hastaların Uzun Süreli İzlemi Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18(3):223-230 Doğum Ardı Psikoz Tanısı Konulan Hastaların Uzun Süreli İzlemi Dr. Cebrail KISA 1, Dr. Çiğdem AYDEMİR 2, Dr. Aydın KURT 3, Dr. Sema GÜLEN 4, Dr. Erol GÖKA 2

Detaylı

Şizofrenide Depresyon ve İntihar

Şizofrenide Depresyon ve İntihar Şizofrenide Depresyon ve İntihar M.Güney **, A. Özden 1 özet: 1991 yılında A. Ü. Tıp Fakültesi Psikiyatri kliniği açık erkek psikoz katına yatırılarak incelenen kronik şizofren hastalarda, depresyon görülme

Detaylı

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 2008 2009 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK SİLAHLI ÇATIŞMA İLE İLİŞKİLİ TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞUNDA DİĞER BİYOLOJİK TEDAVİ SEÇENEKLERİ Dr. Cemil ÇELİK Sunumun hedefleri Silahlı

Detaylı

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu ÖTİMİK BİPOLAR HASTALARDA ve AİLELERİNDE YAŞAM KALİTESİ: DİYABETİK HASTALAR ve NORMAL KONTROLERLE KAŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA A. Özerdem a, B. Çakaloz a, Ş.Topkaya a, A. Koçyiğit b, M.Yılmaztürk b, B.B.

Detaylı

Ruhsal Travma Değerlendirme Formu. APHB protokolü çerçevesinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından hazırlanmıştır

Ruhsal Travma Değerlendirme Formu. APHB protokolü çerçevesinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından hazırlanmıştır Ruhsal Travma Değerlendirme Formu APHB protokolü çerçevesinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından hazırlanmıştır A. SOSYODEMOGRAFİK BİLGİLER 1. Adı Soyadı:... 2. Protokol No:... 3. Başvuru Tarihi:...

Detaylı

POSTPARTUM BAŞLANGIÇLI DEPRESYONDA GİDİŞ VE SONLANIM

POSTPARTUM BAŞLANGIÇLI DEPRESYONDA GİDİŞ VE SONLANIM POSTPARTUM BAŞLANGIÇLI DEPRESYONDA GİDİŞ VE SONLANIM DR FARUK UĞUZ KONYA N.E.Ü MERAM TIP FAKÜLTESI PSIKIYATRI A.D. ÖĞR. ÜYESI Açıklama Son iki yıl içinde ilaç endüstrisi vd sivil toplum kuruluşları ile

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği

DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği 68 DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği Araştırma / Original article DSM-5 Psikoz Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği Ahmet HERDEM, 1 Didem SÜCÜLLÜOĞLU Dİ

Detaylı

Obsesif kompulsif bozukluk, DSM-IV sınıflandırmasında. Obsesif kompulsif bozukluk hastalar nda sosyodemografik özellikler ve komorbidite

Obsesif kompulsif bozukluk, DSM-IV sınıflandırmasında. Obsesif kompulsif bozukluk hastalar nda sosyodemografik özellikler ve komorbidite Obsesif kompulsif bozukluk hastalar nda sosyodemografik özellikler ve komorbidite Araflt rmalar / Researches O uz Karamustafal o lu 1, Yasemin Cengiz Ceylan 2, Bahad r Bak m 2, Sinem Gönenli Toker 2, Sibel

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi *Kenar İ. Ayşe Nur, **Sezai Üstün Aydın, *Alper Zıblak *Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

Obsesif kompulsif bozukluk için yardım aramada ilk başvuru yerlerinin değerlendirilmesi

Obsesif kompulsif bozukluk için yardım aramada ilk başvuru yerlerinin değerlendirilmesi Obsesif kompulsif bozukluk için yardım aramada ilk başvuru yerlerinin değerlendirilmesi Faruk Uğuz, Fatih Karababa, Rüstem Aşkın Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Konya

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( ) HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı

Detaylı

Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 2015-2016 Güz Dönemi

Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 2015-2016 Güz Dönemi Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 2015-2016 Güz Dönemi Dersin Adı ve Kodu: Psik 302 Psikopatoloji Dersin ön koşulları: Yok Ders yeri(sınıf): 312 nolu sınıf Ders Günü ve Saati: Salı: 08:30-11:20 Kredisi:

Detaylı

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet Emin Demirkol Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Bu çalışmada

Detaylı

Yatarak Tedavi Görmüş Geriyatrik Unipolar Depresyon ve Bipolar Bozukluk Hastaların Klinik ve Sosyodemografik Özelliklerinin Karşılaştırılması

Yatarak Tedavi Görmüş Geriyatrik Unipolar Depresyon ve Bipolar Bozukluk Hastaların Klinik ve Sosyodemografik Özelliklerinin Karşılaştırılması DOI: 10.5455/NYS.20151221025259 10.5455/NYS20160314054530 Yatarak Tedavi Görmüş Geriyatrik Unipolar Depresyon ve Bipolar Bozukluk Hastaların Klinik ve Sosyodemografik Özelliklerinin Karşılaştırılması Ender

Detaylı

Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması

Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması Deniz Ceylan, Berna Binnur Akdede, Emre Bora, Ceren Hıdıroğlu,

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem

Detaylı

OKB DE KOMORBİDİTENİN VARLIĞI TEDAVİYİ NASIL ETKİLER? Dr.Abdulkadir Tabo

OKB DE KOMORBİDİTENİN VARLIĞI TEDAVİYİ NASIL ETKİLER? Dr.Abdulkadir Tabo OKB DE KOMORBİDİTENİN VARLIĞI TEDAVİYİ NASIL ETKİLER? Dr.Abdulkadir Tabo OKB DE KOMORBİDİTE Komorbiditenin değerlendirilmesi klinisyen için çok önemli. Komorbid durumların varlığı hastalığın klinik seyrini,

Detaylı

İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü

İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü Dr. Fatma Fariha Cengiz, Dr. Gülhan Cengiz, Dr. Sermin Kesebir Erenköy RSHEAH, İstanbul 29 Mayıs Hastanesi,

Detaylı

Kronik Psikiyatrik Bozukluğu Bulunan Hastaların ve Bakım Verenlerinin Bakım Yükü Açısından Değerlendirilmesi

Kronik Psikiyatrik Bozukluğu Bulunan Hastaların ve Bakım Verenlerinin Bakım Yükü Açısından Değerlendirilmesi Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2012;25:330-337 DOI: 10.5350/DAJPN2012250405 Kronik Psikiyatrik Bozukluğu Bulunan Hastaların ve Bakım Verenlerinin Bakım Yükü Açısından Değerlendirilmesi

Detaylı

Nöroloji servisine yatan hastalarda yüksek oranda psikiyatrik hastalıklar görülür. Prevalans %39-64 arasındadır.

Nöroloji servisine yatan hastalarda yüksek oranda psikiyatrik hastalıklar görülür. Prevalans %39-64 arasındadır. 1 2 + Nöroloji servisine yatan hastalarda yüksek oranda psikiyatrik hastalıklar görülür. Prevalans %39-64 arasındadır. + + Üçüncü basamak nöroloji yataklı servisinde psikiyatrik görüşme ile tespit edilen

Detaylı

Ayaktan Psikiyatri Hastalarında Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Yaygınlığı ve Ek Tanılar

Ayaktan Psikiyatri Hastalarında Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Yaygınlığı ve Ek Tanılar Türk Psikiyatri Dergisi 2006; 17(4):276-285 Ayaktan Psikiyatri Hastalarında Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Yaygınlığı ve Ek Tanılar Dr. Murat ÖZCAN 1, Dr. Faruk UĞUZ 2, Dr. Ali Savaş ÇİLLİ 3 ÖZET Amaç:

Detaylı

Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi

Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi B. Sancak, G. Özgen, Ü. Özer Bir Akut Psikoz Kliniğinde Yatan Erkek Hastalarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Klinik Değişkenler Üzerine Etkisi Psychoactive Substance Use in Male Patients Hospitalized in

Detaylı

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin Psikopatolojisi Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin psikopatolojisi içerik: Sınıflandırma sistemleri Duygudurum bozuklukları Anksiyete bozuklukları

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem V Psikiyatri Staj Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Baran GENCER Yrd. Doç. Dr. Oğuz GÜÇLÜ Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

fiizofreni Tan s Alm fl Poliklinik Hastalar nda Psikiyatrik Efl Tan lar

fiizofreni Tan s Alm fl Poliklinik Hastalar nda Psikiyatrik Efl Tan lar Araflt rmalar/researches fiizofreni tan s alm fl poliklinik hastalar nda psikiyatrik efl tan lar fiizofreni Tan s Alm fl Poliklinik Hastalar nda Psikiyatrik Efl Tan lar Ahmet Tiryaki 1, Evrim Özkorumak

Detaylı

BİPOLAR YAŞAM DERNEĞİ http://www.bipolaryasam.org/ Bipolar II Bozukluk

BİPOLAR YAŞAM DERNEĞİ http://www.bipolaryasam.org/ Bipolar II Bozukluk BİPOLAR YAŞAM DERNEĞİ http://www.bipolaryasam.org/ Bipolar II Bozukluk Doç. Dr. Sibel Çakır İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri A.D Duygudurum Bozuklukları Birimi Açıklama 2012-2013 Araştırmacı: ELAN Danışman:

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu

Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu ARAÞTIRMA Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu Depression and Anxiety Among First Trimester Pregnancies Pýnar Yücel 1, Yasemin Çayýr 2, Mehmet Yücel 3 1 Uz.Dr., Siyavuþpaþa Aile

Detaylı

BASKIDA. İntihar Girişimi Öyküsü Olan Şizofreni Olgularında Şimdiki Klinik Değişkenler

BASKIDA. İntihar Girişimi Öyküsü Olan Şizofreni Olgularında Şimdiki Klinik Değişkenler Türk Psikiyatri Dergisi 2016;27(): İntihar Girişimi Öyküsü Olan Şizofreni Olgularında Şimdiki Klinik Değişkenler BASKIDA 2 Demet SAĞLAM AYKUT 1, Filiz CİVİL ARSLAN 2, Evrim ÖZKORUMAK KARAGÜZEL 3, Serdar

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL.

Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL. Dr Ali Bozkurt Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL. The bereavement of the widowed. Dis Nerv Syst 1971;32:597

Detaylı

Major Depresyon Tanýsý Alan Hastalarda Somatik Belirtilerin Yoðunluðunun Ýntihar Düþüncesi, Davranýþý ve Niyetine Etkisi

Major Depresyon Tanýsý Alan Hastalarda Somatik Belirtilerin Yoðunluðunun Ýntihar Düþüncesi, Davranýþý ve Niyetine Etkisi ARAÞTIRMA Major Depresyon Tanýsý Alan Hastalarda Somatik Belirtilerin Yoðunluðunun Ýntihar Düþüncesi, Davranýþý ve Niyetine Etkisi Ozan Pazvantoðlu 1, Tuncer Okay 2, Nesrin Dilbaz 3, Cem Þengül 1, Göksel

Detaylı

Özkıyım girişimi nedeni ile acil servise başvuran hastalarda hazırlayıcı etkenler 1

Özkıyım girişimi nedeni ile acil servise başvuran hastalarda hazırlayıcı etkenler 1 Kekeç ve ark. 157 Özkıyım girişimi nedeni ile acil servise başvuran hastalarda hazırlayıcı etkenler 1 Zeynep KEKEÇ, 2 Cuma YILDIRIM, 2 İbrahim İKİZCELİ, 3 Ali Saffet GÖNÜL, 4 Erdoğan M. SÖZÜER, 5 ÖZET

Detaylı

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞUNDA BAŞA ÇIKMA TUTUMLARI

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞUNDA BAŞA ÇIKMA TUTUMLARI Anatol J Clin Investig 2008:2(3):101-105 YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞUNDA BAŞA ÇIKMA TUTUMLARI COPING STRATEGIES IN ADAPTATION TO DISTRESSING SITUATIONS 1 Jandarma Genel K.lığı Anıttepe Dispanseri, Ankara

Detaylı

Bipolar bozuklukta cinsiyete göre klinik ve. ve sosyodemografik özelliklerin karşılaştırılması

Bipolar bozuklukta cinsiyete göre klinik ve. ve sosyodemografik özelliklerin karşılaştırılması ARAŞTIRMA Gülhane Tıp Derg 2012; 54: 279-283 Gülhane Askeri Tıp Akademisi 2012 doi:10.5455/gulhane.14940 Bipolar bozuklukta cinsiyete göre klinik ve sosyodemografik özelliklerin karşılaştırılması Süleyman

Detaylı

TEŞHİS İLİŞKİLİ GRUPLAR VERİLERİNİN İSTATİSTİKSEL ANALİZİ

TEŞHİS İLİŞKİLİ GRUPLAR VERİLERİNİN İSTATİSTİKSEL ANALİZİ TEŞHİS İLİŞKİLİ GRUPLAR VERİLERİNİN İSTATİSTİKSEL ANALİZİ Bilindiği üzere, Teşhis İlişkili Gruplar (İngilizce DRG) hastaların klinik ve maliyet verilerinin kullanılarak gruplandırılmasını ve benzer hastalıkların

Detaylı

ŞİZOFRENİDE ENDOFENOTİP ALTERNATİF FENOTİP ARAYIŞI:LİSAN BOZUKLUKLARI

ŞİZOFRENİDE ENDOFENOTİP ALTERNATİF FENOTİP ARAYIŞI:LİSAN BOZUKLUKLARI ŞİZOFRENİDE ENDOFENOTİP ALTERNATİF FENOTİP ARAYIŞI:LİSAN BOZUKLUKLARI Uzm. Dr. Erguvan Tuğba ÖZEL KIZIL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Nöropsikiyatri Araştırma Birimi Şizofreni, etyolojisinde

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 145 Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Investigation of the Relationship between Burnout

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

Prof.Dr. İBRAHİM FERHAN DEREBOY

Prof.Dr. İBRAHİM FERHAN DEREBOY Prof.Dr. İBRAHİM FERHAN DEREBOY Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri 1975-1982 Lisans Hacettepe Üniversitesi Tıp Pr. Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Ruh 1985-1990

Detaylı

14 YAŞ VE ÜZERİ BİREYLERİN ANKSİYETE VE GENEL SAĞLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

14 YAŞ VE ÜZERİ BİREYLERİN ANKSİYETE VE GENEL SAĞLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ DOSYA / ARAŞTIRMA MAKALESİ 14 YAŞ VE ÜZERİ BİREYLERİN ANKSİYETE VE GENEL SAĞLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ DETERMINATION LEVEL OF ANXIETY AND GENERAL HEALTH OF INDIVIDUALS OVER 14 YEARS OF AGE Birgül ÖZKAN*

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Ventilatörle İlişkili Pnömonili Hastalarda Serum C-Reaktif Protein, Prokalsitonin, Solubl Ürokinaz Plazminojen Aktivatör Reseptörü (Supar) Ve Neopterin Düzeylerinin Tanısal

Detaylı

İlk Psikoz Atağı: Belirtiler, Tedavi Başlangıcı ve Klinik Yanıt İlişkisi BASKIDA

İlk Psikoz Atağı: Belirtiler, Tedavi Başlangıcı ve Klinik Yanıt İlişkisi BASKIDA Türk Psikiyatri Dergisi 2014;25( ): İlk Psikoz Atağı: Belirtiler, Tedavi Başlangıcı ve Klinik Yanıt İlişkisi BASKIDA Dr. Eren YILDIZHAN 1, Dr. Ahmet TÜRKCAN 2, Dr. Sibel İNAN 3, Zehra ERENKUŞ 4, Dr. Özhan

Detaylı

Şizofreni Hastalarında Özkıyım Girişimi ve Özkıyım Düşüncesinin, Hastalık Şiddeti, Depresyon ve İçgörü ile İlişkisi

Şizofreni Hastalarında Özkıyım Girişimi ve Özkıyım Düşüncesinin, Hastalık Şiddeti, Depresyon ve İçgörü ile İlişkisi Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2013;26:341-350 DOI: 10.5350/DAJPN2013260403 Araştırma / Research Şizofreni Hastalarında Özkıyım Girişimi ve Özkıyım Düşüncesinin, Hastalık

Detaylı

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Giriş DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk çağının en sık görülen

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI

ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI -ÖN ÇALIŞMA- Dr. Nasibe ÜNSALAN*, Dr. Özkan PEKTAŞ**, Dr. Ayhan KALYONCU**, Dr. Devran TAN*, Dr. Hasan MIRSAL**, Dr. Mansur

Detaylı

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Hastalarda Tanı Dağılımları

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Hastalarda Tanı Dağılımları Araştırma Yazısı Selçuk Tıp Derg 2014;30(3): 118-122 SELÇUK TIP DERGİSİ Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Hastalarda Tanı Dağılımları Diagnosis of Patients Referring to a Child and Adolescent

Detaylı

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA İNTİHAR DAVRANIŞININ ARAŞTIRILMASI*

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA İNTİHAR DAVRANIŞININ ARAŞTIRILMASI* ALKOL BAĞIMLILIĞINDA İNTİHAR DAVRANIŞININ ARAŞTIRILMASI* The Research of Suicidal Behaviour in Alcohol Dependence Dr.Hasan Mırsal 1, Dr.Özkan Pektaş 1, Dr.Ayhan Kalyoncu 1, Dr.Nursel Mırsal 2, Dr.Mansur

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Yrd. Doç. Dr. Esengül Kayan Beykent Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü 04.10.2017 Çalışmanın Amacı 1.Üniversite öğrencilerinde

Detaylı

Kronik Solunum ve Kalp Hastalıklarında Anksiyete ve Depresyon Sıklığı ve İlişkili Özelliklerin Değerlendirilmesi

Kronik Solunum ve Kalp Hastalıklarında Anksiyete ve Depresyon Sıklığı ve İlişkili Özelliklerin Değerlendirilmesi ARAŞTIRMA MAKALESİ / Research Article DOI: 10.5505/sakaryamedj.2015.24392 Kronik Solunum ve Kalp Hastalıklarında Anksiyete ve Depresyon Sıklığı ve İlişkili Özelliklerin Değerlendirilmesi Evaluation of

Detaylı

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY GİRİŞ Yaşlılık Dünya Sağlık Örgütü tarafından 65 yaş ve üzeri dönem olarak tanımlamakta; Fiziksel görünüm, güç ve rol kaybı yaşanılan, yaşlılık dönemindeyeti

Detaylı

Doğum sonrası anksiyete bozukluğu için riskli dönem. Sıklığı?? Klinik seyir??

Doğum sonrası anksiyete bozukluğu için riskli dönem. Sıklığı?? Klinik seyir?? Doğum sonrası anksiyete bozukluğu için riskli dönem Sıklığı?? Klinik seyir?? Çocuğun ilk travmatik yaşam olayı emzirme bağlanma olumsuz sağlık koşulları yetersiz bakım Doğum Değişim İyi anne olabilecek

Detaylı

Projede istatistik analiz planı

Projede istatistik analiz planı Projede istatistik analiz planı Prof Dr Belgin Ünal Analiz planı Proje yazımı sırasında oluşturulur Araştırmanın /projenin amaçları doğrultusunda kurgulanmalıdır. Araştırmanın yanıtlamayı planladığı sorular

Detaylı

ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA CİNSEL SORUNLAR. Dr. Özay Özdemir

ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA CİNSEL SORUNLAR. Dr. Özay Özdemir ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA CİNSEL SORUNLAR Dr. Özay Özdemir Anksiyete ve cinsellik arasındaki ilişki net değildir Bir süreklilik içinde zıt iki kutup olarak anksiyete kaçma, cinsel uyarılma ise yaklaşma

Detaylı

KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Funda KAVAK 1 Mine EKİNCİ 2 ÖZET Bu araştırma hastanede

Detaylı

Yatarak tedavi gören obsesif kompulsif bozukluk hastalarının klinik özellikleri

Yatarak tedavi gören obsesif kompulsif bozukluk hastalarının klinik özellikleri Cukurova Medical Journal Cukurova Med J 2017;42(1):140-146 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DOI: 10.17826/cutf.280163 ARAŞTIRMA/RESEARCH Yatarak tedavi gören obsesif kompulsif bozukluk hastalarının

Detaylı

Bu bozukluk madde kullanımına veya genel tıbbi durumdaki bir bozukluğa bağlı değildir.

Bu bozukluk madde kullanımına veya genel tıbbi durumdaki bir bozukluğa bağlı değildir. Psikiyatrinin en önemli hastalıklarından biridir. Bu hastalıkta gerçeği değerlendirme yetisinde bozulma, acayip tuhaf davranışlar, hezeyanlar ( mantıksız, saçma, olması mümkün olmayan veya olması mümkün

Detaylı

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan: PSİKİYATRİ Anabilim Dalı 1 PSİKİYATRİ STAJI TANITIM REHBERİ Ders Kodu Dersin

Detaylı

Bilim Uzmanı İbrahim BARIN

Bilim Uzmanı İbrahim BARIN ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİNDE YATAN HASTALARIN HASTANE HİZMET KALİTESİNİ DEĞERLENDİRMELERİ Bilim Uzmanı İbrahim BARIN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri AMAÇ Hasta memnuniyeti verilen

Detaylı

Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar. Doç Dr Selim Tümkaya

Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar. Doç Dr Selim Tümkaya Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar Doç Dr Selim Tümkaya ANKSİYETE BOZUKLUKLARI Anksiyete bozukluklarının yaşam boyu prevalansı yaklaşık %29 dur. Kessler ve ark 2005 Uzunlamasına çalışmalar

Detaylı