HABER BÜLTENĐ. Haber Özetleri. Irak. 31 Ocak 2006

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 31 Ocak 2006 Haber Özetleri Irak Amerikan Newsweek dergisinde yayınlanan habere göre, üst düzey Amerikalı yetkililer Suriye, Ürdün ve Anbar da bazı Sünni direnişçi gruplarla görüştü. Irak Ulusal Diyalog Cephesi Başkanı Salih El-Mutlak direnişçilerin siyasi operasyona katılması için çağrıda bulundu. Aynı zamanda, ABD Büyükelçisi Zalmay Halilzad dergiye yaptığı açıklamada, Sünni grupların siyasete katılması gerektiğini söyledi. ( Irak Ulusal Diyalog Cephesi Başkanı Salih El-Mutlak Newsweek dergisine yaptığı açıklamada Cepheyle Sadr örgütünün arasında direnişin meşru olarak görülmesi, işgal güçlerinin çekilmesi için takvim hazırlanması gerektiği ve direnişçileri siyasi duruma ve operasyona katılması konularında görüş birliği içinde olduklarını belirtti. ( Iraklı kaynaklar, Birleşik Irak Đttifakı nın, Başbakanlık için dört aday (Đbrahim El-Caferi, Adil Abdulmehdi, Nedim El-Cabiri ve Hüseyin El-Şehristani) arasından seçim yapma konusunda başarısız olduğunu bildirdi. ( New York Times gazetesi, Irak'taki yabancı asker sayısının bu yılın sonuna kadar 100 binin altına düşeceğini yazdı. Gazetenin internet sitesinde 30 Ocak Pazartesi günü yayınlanan habere göre, Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı ve Amerikalılardan Iraklılara güvenliğin devredilmesinden sorumlu ortak Irak- Amerikan grubunun başkanı Muvaffak El-Rubai, 2007 sonuna kadar da yabancı askerlerin büyük çoğunluğunun Irak'tan çıkacağını söyledi. Rubai, Times'a yaptığı açıklamada, çekilmeye ilişkin detaylı planların tamamlandığını belirtti. New York Times, Rubai'nin bu açıklamalarının, Bush yönetiminin, bu yıl içinde Amerikan askerlerinin sayısını önemli miktarda azaltmaya hazırlandığının en güçlü göstergesi olduğunu bildirdi. Times'a göre, Irak'ta yaklaşık 160 bin yabancı asker bulunuyor. Bu askerlerin 140 binini Amerikalılar oluşturuyor. (AA)(REU) Birleşik Irak Đttifakı üyesi ve Dava partisi üyesi Cevat El-Maliki, yaptığı açıklamada başbakanlık adaylığı konusunda teknik sıkıntıların yaşandığını belirtti. Bu konunun hafta sonu çözüleceğini söyledi. ( 1

2 Irak'ın Kerkük kenti yakınlarında, Türk kamyonlarından oluşan bir konvoyun geçtiği sırada bomba yüklü bir aracın infilak ettiği bildirildi. Polis, Kerkük'ün 20 kilometre kadar kuzeyinde, Süleymaniye-Kerkük karayolunda meydana gelen patlamada ölen ya da yaralanan olmadığını belirtti. Bu arada, Tikrit kentinde, Amerikan sivil toplum kuruluşu Research Triangle Institute International'da (RTI) görev yapan Faten Müfid Hamid adlı Türkmenin 30 Ocak pazartesi günü akşamı kaçırıldığı bildirildi. (AA)(AFP) Japonya da yayınlanan Sanky Gazetesi, Irak ın güneyinde bulunan Japon kuvvetlerinin Mart 2006 dan Mayıs 2006 ya kadar Irak tan çekileceğini bildirdi. ( El-Şark El-Avsat Gazetesi nde yayınlanan habere göre, uluslar arası ve Iraklı örgütler, Unicef, BBC ve Irak Sağlık Bakanlığı raporlarına dayanarak, Irak ın genel durumu ve Đbrahim El-Caferi nin dönemi hakkında yayınladıkları bilgide, El-Caferi döneminde Irak ın genel durumunun kötü olduğunu belirttiler. ( Orta Doğu BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, Đngiltere ve Fransa, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) Đran'ın nükleer programıyla ilgili sorunu, Güvenlik Konseyi'ne taşıması gerektiğini açıkladı. Konseyin 5 daimi üyesi ile Almanya'nın da desteklediği açıklamada, UAEK'ya, Đran nükleer programıyla ilgili kararını konseye taşıması için çağrı yapıldı. Ortak açıklamada, Güvenlik Konseyi'nin muhtemel yaptırımlara karar vermesi için, UAEK'nın Đran'ın nükleer programıyla ilgili raporunu Mart ayında sunmasını bekleyeceği belirtildi. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve diğer ülkelerin dışişleri bakanları, Đngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw'ın evinde konuyu görüşmek üzere bir araya gelmişlerdi. 4 saat süren toplantının ardından açıklama yapan bakanlar, UAEK'ya, konuyu Perşembe günü konseye taşıması çağrısı yaptı. Konuyla ilgili konuşan Fransız hükümeti sözcüsü ise Rusya ve Çin'in, Đran'ı Güvenlik Konseyi'ne götürme konusunda ''isteksiz'' olduklarını; ancak konsey üyelerinin tek bir tavır koyması gerektiği konusunda ikna olduklarını belirtti. (AA)(REU) Venezuela, nükleer programı yüzünden Batı yla sorun yaşayan Đran'ı destekleyeceği sözünün arkasında olduğunu bildirdi. Petrol Bakanı Rafael Ramirez, Avusturya'nın başkenti Viyana'da Petrol Đhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) petrol bakanlarının bugün yapacağı toplantıdan önce gazetecilere, Venezuela'nın, Đran'ı, nükleer anlaşmazlık konusunda destekleyeceğini söyledi. Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, geçen martta, Đran'ın kendi nükleer enerjisini geliştirmek için her hakka sahip olduğunu söylemişti. Venezuela, geçen eylülde Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nda (UAEK) Đran'ın BM Güvenlik Konseyi'ne havale edilmesini öngören bir tasarıya karşı oy kullanan tek ülke olmuştu. (AA)(REU) Filistin seçimlerinden zaferle çıkan Filistinli radikal örgüt Hamas'ın lideri Đsmail Haniye, Ortadoğu Dörtlüsü'ne Hamas ile ''koşulsuz'' diyalog yapması çağrısında bulundu. Haniye, Gazze kentinde düzenlediği basın toplantısında, 2

3 Ortadoğu barışı için kurulan ve ABD, Rusya, AB ve BM'den oluşan Ortadoğu Dörtlüsü'ne Filistin halkına mali yardım aktarmaya devam etmesi çağrısında da bulundu. Filistin'e yapılan yardımların terörün finansmanında kullanılacağı kaygılarına da değinen Haniye, tüm gelirlerin maaşların ödenmesinde, günlük yaşamda ve altyapı yatırımlarına harcanacağı garantisi verdi. (AA)(AFP-AP) AB dışişleri bakanları, radikal örgüt Hamas'ın Filistin seçimlerinden zaferle çıkmasının ardından, ''Filistin'de demokratik bir devlet oluşturulmasını ve ekonomik gelişmeyi desteklemeyi sürdürme'' kararı verdiler. Belçika Dışişleri Bakanı Karel De Gucht, AB'nin mali yardımı, ''yeni hükümetin kuruluş sürecinde'' devam ettireceğini bildirerek, bir ''ikilem'' yaşandığını, Hamas hükümetine desteğin kesilmesi halinde bu hükümetin Đran'a veya Arap dünyasının monarşist petrol üreticilerine yönelebileceğini, bu durumda Đsrail ile ilişkilerin daha da bozulacağını söyledi. AB, 2005 yılında, kurum ve üye ülke bütçelerinden Filistin'e yaklaşık 500 milyon avro yardım tahsis etti. Kurumsal destek olan 210 milyon avroluk dilimin büyük bölümü sivil toplum örgütleri kanalıyla aktarıldı. (AA) Kafkasya ve Orta Asya Gürcistan'ın ''ayrılıkçı bölgelerden sorumlu'' Devlet Bakanı Giorgi Haindrava, Ahıska Türklerinin vatanlarına geri dönüşü süreciyle ilgili olarak, ''Önemli olan geri dönüşün başlaması, ne zaman tamamlanacağını ise kimse bilemez'', dedi. Haindrava, Bakü'de düzenlediği basın toplantısında, Azerbaycan'ı ziyaretinin Ahıska Türklerinin geri dönüşüyle ilgili olduğunu anlatarak, ''Geri dönüşün 1992'de başladığını, ancak geçen süre içinde Gürcistan'a dönenlerin sayısının bin civarında olduğunu'' bildirdi. Gürcistan'dan 1944'te 92 bin Ahıska Türkü'nün sürgün edildiğini belirten Haindrava, ''Halen Kazakistan'da 160 bin, Özbekistan'da 70 bin, Azerbaycan'da 70 bin, Rusya'da 50 bin, Kırgızistan'da 40 bin, Türkiye'de 35 bin, Ukrayna'da ise 12 bin Ahıska Türkü'nün yaşadığını'' anlattı. (AA) Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, ''Rusya'ya olan enerji bağımlılığından tamamen kurtulmak istediklerini'' söyledi. Enerji krizini yaşadıkları dönemde Azerbaycan ve Đran'ın alternatif enerji kaynağı oluşturduğunu, Türkiye'nin elektrik yardımında bulunduğunu anlatan Saakaşvili, ''Rusya'ya alternatif kaynaklarımız, dostlarımız olduğunu gösterdik'', ifadesini kullandı. Gürcistan'ın, Avrupa Birliği'ne (AB) üye olacağını ifade eden Saakaşvili, bağımsız bir devlet olarak her geçen gün daha da güçlendiklerini ve geliştiklerini kaydetti. (AA) Gürcistan'ın, Rus askeri uçaklarına hava sahasını kapadığı bildirildi. Gürcistan hava trafik kontrolü bölümü sözcüsü, Gürcistan'ın hava sahasının Rus tarafının borcu sebebiyle Rus askeri uçaklarına üç gündür kapalı olduğunu belirtti. Sözcü, bu kararın siyasi değil ekonomik olduğunu belirterek, borç ödendiği zaman hava sahasının yeniden açılacağını bildirdi. (AA)(REU-AFP) Dünya Basını 3

4 Đngiltere basınında bu sabah Filistin seçimlerinde Hamas'ın elde ettiği zafer, Afganistan'ın yeniden yapılandırılması için Londra'da toplanan uluslararası zirve öne çıkıyor. Financial Times, Amerika'nın Hamas konusunda ciddi bir ikilemle karşı karşıya olduğunu yazıyor. Bush yönetimi ve müttefikleri, Hamas Đsrail'i tanımadığı sürece Filistin halkına mali yardımları keseceğini açıklamıştı. Gazeteye göre Filistinli Đslamcı örgüt pragmatik bir yaklaşım sergilerse, ABD de aynı tavrı benimsemeli: "Başkan Bush, geçen yılki ülkenin durumu konuşmasında, Orta Doğu'ya demokrasiyi getirecek ve dünyada diktatörlüğe son verecek tüm demokratik hareketlerin güçlendirilmesi için, bölgedeki demokratik müttefiklere destek verileceğini söylemişti. Ancak Amerika'nın Arap topraklarına özgürlük çanlarını çalmasından bu yana, bu tür seçimleri kazanıp göreve gelenler Amerikan yandaşları değil, Đslamcı yenilik yanlıları oldu. Bush bugün yapacağı ulusal hitap konuşmasında bu konuya girmeyebilir ama Amerika'nın çıkmaza düştüğü bir gerçek Kısa vadede Hamas'ın yapması gereken ateşkesin süresini uzatmak ve sivillere saldırmamak. Đsrail'i tanıması şu aşamada mühim değil, önemli olan sorumluluk sahibi bir hükümet olmayı başarması." Guardian gazetesi ise Hamas'ın zaferi ardından Amerika'nın, Arap ülkelerini Filistinlilere yardımları sürdürmeye çağırdığını aktarıyor. Gazetenin yorum sayfalarında ise Hamas'ın sürgündeki lideri Halid Meşal'ın yazısı göze çarpıyor. Meşal, 'Dış Yardımlar Uğruna Prensiplerimizden Vazgeçmeyiz" başlıklı yorumunda özetle şu görüşü dile getiriyor: "Filistinliler Hamas'ı seçti; çünkü biz onların haklarını korumaktan asla vazgeçmiyoruz. Ama barış yapmaya da hazırız. Hamas'ın seçimi kazandığı gün, dünyanın önde gelen demokratik ülkeleri demokrasi sınavında başarısız oldu. Müslüman ve Arap dünyasına mesajımız şu: Filistin davasına destek verip Filistin halkının ihtiyacı olan yardımları sağlamanızı umuyoruz. Filistin halkına da mesajımız şu: Özgürlük ve eve dönüş çabamızda kimse bizi yoldan çıkaramaz. Đsraillilere mesajımız ise şu: Sizinle dini değil, siyasi nedenlerle çatışıyoruz. Hamas barışın adalet temeline dayandırılmasıyla gerçekten ilgilenenlere elini uzatmaktadır." Times gazetesi, Afganistan'a yardımlar konusunda bugün Londra'da başlayacak iki günlük bağış konferansı konusunda "Hedefler dozunu aşıyor ama uyuşturucuyu tartışan yok", diye yazıyor: "Afganistan'ın yeniden yapılandırılması için konan hedefler, bugünkü konferansta ilan edilecek. Harcanacak para, eğitilecek polislerin durumu, elektrik ulaştırılan ev sayısı, her şey tamam ama uyuşturucu ticaretiyle mücadele konusunda ayrıntılı bir plandan bahsedilmiyor Ülke ekonomisi son dört yıldır uyuşturucu trafiğine dayanıyor; öyle ki haşhaşı Afganistan'dan alıp götürmek, Suudi Arabistan'daki tüm petrolü çekmeye benziyor Hedefler arasında atlanan çok daha önemli bir mesele var ki o da yolsuzluk yapan çok sayıda kişinin olması, üstelik bu kişiler son dört yıllarını parlamentoya ya da bölgesel yönetimlere sızarak geçirdi." New York Times ( ), Kuzey Irak taki anti-demokratik uygulamaları gündeme getiriyor ve Kemal Seyid Kadir adlı bir gazetecinin, Barzani ailesini eleştirdiği için 30 yıl hapse mahkum olduğunu hatırlatıyor. Kürdistan Demokrat Partisi ile Kürdistan Yurtseverler Birliğini aşiret temelli partiler olarak 4

5 tanımlayan Gazete, basına yönelik baskıların sadece Kuzey Irak la sınırlı olmadığına da dikkat çekiyor: "Irak ın doğusunda iki gazeteci, bir valiyi eleştirdikleri için yargılanıyor. Ülkenin güneyinde Şii milisler, kendi Đslam anlayışlarını dayatırken yerel yöneticilerden destek görüyor. Irak ın seçilmiş liderlerinin özgür basından korkmaları için bir neden yok ama Iraklıların kendisini eleştiren insanları cezaevine gönderen yetkililerden korkması için yeterince nedeni var." Christian Science Monitor ( ) ise Afganistan daki NATO birliklerinin görev kapsamının genişletilmesi konusunu ele alıyor. Başta Hollanda olmak üzere Avrupa ülkelerinin bu talebe kaygıyla yaklaştığını kaydeden Gazete, Hollanda parlamentosundan çıkacak bir hayır kararının teröristlere cesaret vereceğini savunuyor. Yapılan yorumda, hayır kararının Soğuk Savaş sonrasında NATO nun yeni görev tanımına da zarar vereceği ifade ediliyor: "Soğuk Savaş sonrasındaki siyasi ve stratejik değişime ayak uydurmak kolay bir iş değil. Demokrasilerde, liderler ikna edici tezler öne süremedikleri sürece kamuoyunun düşüncelerine aykırı davranamaz. Avrupalı liderler, bugün böyle bir sorunla karşı karşıya. Eğer başarısız olurlarsa, tıpkı Avrupa Birliği anayasasının kabul edilmemesi gibi, NATO da görevini yapamayacak bir duruma gelecektir. Bundan, Avrupalı liderlerin kendileri de zarar görecektir." 5