YOZGAT TA BUĞDAY ÜRETİMİ VE FİYAT İLİŞKİSİNİN KOYCK MODELİYLE ANALİZİ Sevim AKGÜL 1, Şaduman YILDIZ 2
|
|
- Ceren Şengül
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 YOZGAT TA BUĞDAY ÜRETİMİ VE FİYAT İLİŞKİSİNİN KOYCK MODELİYLE ANALİZİ Sevim AKGÜL 1, Şaduman YILDIZ 2 Özet Günümüzde buğday en yaygın olarak üretilen tarımsal üründür. Yozgat buğday üretiminin yoğun olarak yapıldığı illerden biridir. Buğday üretiminin fiyatlaması konusunda ülkemizde taban fiyat uygulaması yapılmaktadır. Bu araştırmada, ilk olarak Yozgat ın Türkiye buğday üretimindeki önemine değinilmiştir. İkinci olarak, Yozgat daki buğday üretimi ve buğday fiyatları arasındaki ilişki Koyck Modeli yaklaşımıyla belirlenmiştir. Yozgat, buğday üretiminin geriye doğru en fazla 3 yılın fiyatlarından etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, buğday fiyatlarında meydana gelen değişimin, buğday üretiminde hissedilir ölçüde bir etkiye neden olabilmesi için geçmesi gereken zamanın 0, yıl olduğu hesaplanmıştır. Anahtar kelimeler: Yozgat, Buğday Üretimi ve Fiyat, Koyck Modeli, Gecikmesi Dağıtılmış Model, Taban Fiyat Yozgat Abstract The Analysi s Of The Relati on Between Wheat Producti on And Pri ce Wi th Koyck Model İn Today wheat is the most commonly produced agricultural product. Yozgat is one of city that wheat production has been made intensely. About the pricing of wheat production the base price mechanism applied in our country. In this research first of all, the importance role of Yozgat in Turkey wheat production has been emphasized. Secondly, the relationship between wheat production and wheat prices in Yozgat has been identified by Koyck model. It ıs concluded that, wheat production in Yozgat has been effected at most 3 year previous prices of it. In additions, it was calculated that it 0, year that wheat production was affacted important level at wheat prices changes. Keywords: Yozgat, Wheat Production and Price, Koyck Model, Distributed Lag Model, Base Price I. Giriş Anadolu nun en eski yerleşim birimlerinden olan Yozgat ta, sırasıyla Hititler, Frigler, Lidyalılar, Persler, Makedonyalılar ve Romalılar hüküm sürmüşlerdir Malazgirt Savaşı ile Türk-İslâm izlerinin görüldüğü Yozgat, XI. Yüzyıldan sonra Anadolu Selçukluları nın, 1398 yılında ise Osmanlı Devleti nin hâkimiyetine girmiştir. 3 Yüz ölçümü km 2, nüfusu olan Yozgat ın nüfus yoğunluğu 30/km 2 dir. Türkiye nin on beşinci büyük ili olan Yozgat ta, karasal iklim hakim olup yüz ölçümünün %9 u ormanlıktır. Çam, kavak ve meşe ağaçlarının bulunduğu ormanlık bölge Çekerek ve Akdağmadeni sınırlarındadır. Ekonomisi tarım 1 Yrd. Doç. Dr., Bayburt Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, akgul@bayburt.edu.tr 2 Yrd. Doç. Dr., Bayburt Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, akgul@bayburt.edu.tr 3 Cansız, İ., Ünal, U., (2002), Kassam Defterlerine Göre Yozgat ta İdârî ve Kültürel Durum, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı 3 (2002) , s
2 ve hayvancılığa dayanan Yozgat, buğday üretiminde Türkiye genelinde beşinci sırada yer almakta olup İç Anadolu Bölgesi nin tahıl ambarı olarak bilinmektedir. 4 Yozgat ta üretimi yapılan başlıca buğdaygiller; buğday, arpa, çavdar ve yulaftır. Geleneksel yöntemler ile yapılan üretim son yıllarda Tarım İl Müdürlüğü nün başarılı çalışmaları neticesinde yerini modern tarım uygulamalarına bırakmıştır. Üretilen buğdaygillerin satışı büyük ölçüde Toprak Mahsulleri Ofisi ne yapılmaktadır. Tablo 1 de Yozgat ta buğdaygillerin ekili alan, verim ve üretim değerleri yer almaktadır. Tablo 1: Yozgat Buğday Ekili Alanı ve Verimlilik (2011) Ürünler Ekili Alan (ha) Verim (kg/da) Üretim (Ton) Buğday Arpa Çavdar Yulaf Kaynak: İl Tarım Müdürlüğü Tablo 1 de görüldüğü üzere Yozgat ta baklagillerden ekili alan, verim ve üretim değerleri açısından en yüksek değerler buğdaya aittir. Türkiye de halk, günlük protein ihtiyacının neredeyse yarısından fazlasını buğdaydan karşılamaktadır. Buğday gıda üretimi için çok önemli bir girdi kaynağı olmakla beraber buğdayın öğütülmesinden elde edilen un, Türk halkı için de gıda üretiminde vazgeçilmez bir yere sahiptir. İlk un fabrikası 1924 yılında Aksaray da kurulan Türkiye nin bugün artık tüm illerinde un fabrikaları mevcuttur. Türkiye nin, gerek buğday üretiminde gerekse un imalatında en önde gelen illerinden biri de Yozgat tır. 5 Tablo 2 de Yozgat ın buğday ekili alan ve dekar başına verimlilik değerleri yer almaktadır. Tablo 2: Yozgat Buğday Ekili Alanı ve Verimlilik ( ) Yıllar Ekili Alan (Dekar) Verimlilik (kg/da) Yıllar Ekili Alan (Dekar) Verimlilik (kg/da) Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Tablo 2 ye göre Yozgat ta yılları arasında ekili alan miktarı artmamış aksine azalmıştır. Dekar başına buğday üretiminden elde edilen verimlilik ise 1994 yılında 152 kg/da dan 2015 yılında 526 kg/ da a kadar artmıştır. 4 Erişim Tarihi: Un İmalatı Sektörü Sonuç Raporu, Konya da Tarımsal Sanayide Yapısal Özelliklerin Analizi Ve Rekabet Stratejilerinin Belirlenmesi, Tepav, Ağustos 2012, s
3 Tablo 3 de Yozgat ın buğday üretim değerleri yer almaktadır. Tablo 3: Yozgat Buğday Üretimi ( ) (Ton) Yıllar Buğday Üretimi Yıllar Buğday Üretimi Kaynak: TUİK Tablo 3 e göre Yozgat ta yılları arasında buğday üretim miktarı, zaman zaman inişli çıkışlı bir eğilim gösterse de 1994 yılında ton dan 2015 yılında ton a yaklaşık % oranında artmıştır. Tablo 4 te Türkiye nin buğday ekili alanı ve buğday üretim değerleri yer almaktadır. Tablo 4: Türkiye Buğday Ekili Alanı ve Üretim Miktarı ( ) Yıllar Ekim Alanı (1000 ha) Üretim (1000 ton) Kaynak: TUİK Tablo 4 e göre Türkiye de buğday ekim alanı, 2006 yılından 2014 yılına kadar azalan bir seyir gösterirken Türkiye buğday üretim miktarı inişli çıkışlı bir eğilim göstermiştir FAO verilerine göre, dünyada en fazla ekimi yapılan buğdayın toplam ekim alanı gittikçe azalmaktadır. Buğdayın toplam ekim alanı, 1990 yılında 231 milyon hektardan 2011 yılında 211 milyon hektara gerilemiştir. Bu durumun sebebi buğday fiyatlarındaki değişme olarak görülmektedir. Dünyada en büyük buğday ekim alanlarına sahip ülkeler; Hindistan, Çin ve Rusya iken dünya buğday üretiminde Çin Halk Cumhuriyeti, Avrupa Birliği ülkeleri, Hindistan ve ABD ilk sıralarda yer almakta olup buğday ekim alanlarındaki azalmaya rağmen toplam buğday üretimi artmaktadır. Dünya buğday üretimi 1990 yılında 588 milyon tondan, 2011 yılında 694 milyon tona yükselmiştir. Bu artışın nedenleri olarak dünya nüfusundaki artışlar, dünya buğday fiyatları ve buğday üretim verimliliği sayılabilir. Dünya buğday verimliliği, dekar başına 1990 yılında 255 ten 2011 yılında 313 kilograma ulaşmıştır. Sertifikalı tohumlar, bilinçli çiftçiler ve ileri teknoloji buğday verimliliğini arttırmıştır. 6 6 Un İmalatı Sektörü Sonuç Raporu, s
4 Tablo 5 te Dünya buğday üretim, ticaret, tüketim ve stok miktarları yer almaktadır. Tablo 5: Dünya Buğday Üretim, Ticaret, Tüketim ve Stok Miktarları (Milyon Ton) Yıllar Üretim Ticaret Tüketim Stok Öngörü Projeksiyon Kaynak: IGC Nisan 2015 Tablo 5 e göre 2010 yılından 2013 yılına kadar dünya buğday üretimi, buğday tüketimini karşılamaya yetmemiş, aradaki fark stoklardan karşılanmış bu nedenle stoklar azalan bir seyir göstermiştir. Ancak 2013 yılından itibaren üretimin tüketimi karşılaması nedeniyle stoklar artan bir seyir göstermiştir. Türkiye de oluşan buğday fiyatları, arz eksenli olarak dünya buğday fiyatları ve TMO nun taban fiyat politikası tarafından etkilenmektedir. Buğdayın piyasa fiyatı, TMO nun fiyatlarının üzerine çıkmadığı için TMO fiyatları taban fiyat olarak alınmakta ancak buğday üreticileri devletin doğrudan gelir desteği neticesinde taban fiyatın çok üzerinde bir gelir elde etmektedirler. Tablo 6 te Türkiye buğday fiyatları yer almaktadır. Tablo 6: Türkiye Buğday Fiyatları ( ) (kg/tl) Yıllar Buğday Fiyatları Yıllar Buğday Fiyatları , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Kaynak: TUİK Tablo 6 da Türkiye buğday fiyatlarının 1994 yılından 2015 yılına kadar olan seyri görülmektedir. Buğday fiyatları, birkaç istisnai yıl dışında sürekli artan bir eğilim göstermiştir. Bu çalışmada, Koyck Modeli ile Yozgat buğday üretim ve fiyat ilişkisi yılları için analiz edilmiştir. Buğday fiyatlarındaki yükselişin ve fiyatlardaki gecikmeli değerlerin buğday üretimi üzerindeki etkileri ortaya konulduktan sonra buğday üretiminin artırılabilmesi için politika önerilerine yer verilmiştir. 2. Literatür Koyck Modeli, gecikmesi dağıtılmış modeller içerisinde en yaygın kullanılan modeldir. Literatürde 181
5 Koyck Modeli ile bitkisel ve hayvansal ürünler üzerine çalışmalar yapılmıştır. Yurdakul, ; pamuk üretimi ve fiyat ilişkisini yılları için Koyck Modeli ile analiz etmiştir. Dikmen, ; tütün üretim ve fiyat ilişkisini yılları için Koyck ve Almon Modelleri ile analiz etmiş ve Koyck Modeli sonuçlarına göre; tütün üretiminin geriye doğru en fazla üç yılın fiyatından etkilendiğini ortaya koymuştur. Erdal, ; domates üretimi ve fiyat ilişkisini yılları için Koyck Modeli ile analiz etmiş ve domatesin geriye doğru en fazla üç yılın fiyatlarından etkilendiğini ortaya koymuştur. Erdal, Erdal, ; kuru soğan üretimi ve fiyat ilişkisini yılları için Koyck Modeli ile analiz etmiş kuru soğanın geriye doğru en fazla beş yılın fiyatından etkilendiğini ortaya koymuşlardır. Doğan ve ark., ; patates üretimi ve fiyat ilişkisini yılları için gecikmesi dağıtılmış modellerden Koyck yaklaşımı ile analiz etmiş ve patatesin Cobweb (örümcek ağı) teoremine uygun bir ürün olarak geriye dönük en fazla iki yılın fiyatlarından etkilendiğini ortaya koymuşlardır. Çelik, (2014) 12 ; kabuklu fındık üretim ve fiyat ilişkisini yılları için Koyck yaklaşımı ile analiz etmiş ve kabuklu fındık üretiminin geriye doğru en fazla dört yılın fiyatından etkilendiğini ortaya koymuştur. Çelik, (2015) 13 ; manda sütü üretim ve fiyat ilişkisini yılları için gecikmesi dağıtılmış modellerden Koyck ve Almon yaklaşımı ile analiz etmiş ve manda sütü üretiminin geriye doğru en fazla sekiz yılın fiyatından etkilendiğini ortaya koymuştur. Çelik, (2015) 14 ; koyun sütü üretim ve fiyat ilişkisini yılları için Koyck ve Almon yaklaşımı ile analiz etmiş ve Koyck Modeli sonuçlarına göre; koyun sütü üretiminin geriye doğru en fazla dokuz yılın fiyatından etkilendiğini ortaya koymuştur. Buğday üretim ve fiyat ilişkisi üzerine Koyck Modeli ile Türkiye geneli buğday üretimi üzerine iki çalışma yapılmıştır. Özçelik ve Özer, ; buğday üretimi ve fiyat ilişkisini yılları için Koyck Modeli ile analiz etmiş ve buğday üretiminin geriye doğru en fazla 3 yılın fiyatından etkilendiğini ortaya koymuşlardır. Çetinkaya, ise; buğday üretim ve taban fiyat ilişkisini yılları için Koyck ve Almon yaklaşımı ile analiz etmiştir. 3. Metodoloji Gecikmesi dağıtılmış modeller, iktisat literatüründe iktisat teorilerinin açıklanmasında sağladıkları kolaylıklar nedeniyle önemli bir yer tutmaktadır. Zaman serileri analizinde bağımsız değişkenin sadece bugünkü değeri değil geçmiş değerleri de yer alıyorsa, buna gecikmesi dağıtılmış model denir. 17 İktisadi hayat statik değil dinamik olduğu için bugünkü üretim miktarı, sadece bugünkü fiyatlara bağlı olmayıp geçmiş yıllardaki fiyatlara da bağlıdır. 18 Gecikmesi dağıtılmış modeller, sonsuz ve sonlu gecikmesi dağıtılmış 7 Yurdakul, F., (1998), Pamuk üretimi ile pamuk fiyatları arasındaki ilişkinin Ekonometrik Analizi: Koyck-Almon Yaklaşımı, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 8: Dikmen, N., (2005), Koyck - Almon Yaklaşımı İle Tütün Üretimi ve Fiyat İlişkisi, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Mayıs 2005, İstanbul. 9 Erdal, G., (2006), Tarımsal Ürünlerde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı ile Analizi (Domates Örneği), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 23: Erdal, G,. Erdal, H., (2008), Kuru Soğanda Üretim Fiyat Etkileşimi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 25: Doğan, H. G., Gürler, A. Z., Ayyıldız, B., Şimşek, E., (2014), Patates Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analitik Olarak Değerlendirilmesi (TR71 Bölgesi Örneği), Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(1): Çelik, Ş., (2014), Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(4): Çelik, Ş., (2015), Koyck ve Almon Gecikme Modeli ile Manda Sütü Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Analizi, 9. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi (3-5 Eylül 2015 /KONYA), Çelik, Ş., (2015), Koyck Ve Almon Gecikme Modeli İle Koyun Sütü Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Analizi: Türkiye Örneği, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi S:50, Temmuz Ağustos 2015, Özçelik, A., Özer, O., (2006), Koyck Modeliyle Türkiye de Buğday Üretimi ve Fiyat İlişkisinin Analizi, Tarım Bilimleri Dergisi, 12: Çetinkaya, Ş., (2012), Türkiye nin Son On Yıllık Buğday Üretimdeki Miktar-Fiyat İlişkisinin Ekonometrik Analizi: Koyck Almon Tekniği, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt/Volume: 1 Sayı/Issue: 4 Ekim- Kasım- Aralık, Gujarati, N. D., Porter, C. D., (2009), Temel Ekonometri, 5.baskı, Çev. Ümit Şenesen Gülay Günlük Şenesen, 2012, Literatür Yayınları:656, İstanbul, s Tarı, R., (2005), Ekonometri, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı, Kocaeli Üniversitesi Yayınları, Kocaeli, s
6 modeller olmak üzere iki şekilde ifade edilebilir. 19 Sonsuz gecikmesi dağıtılmış model aşağıdaki şekilde ifade edilir. Y t =α 0 +β 0 +β 1-1 +β ε t (1) Sonlu gecikmesi dağıtılmış model ise aşağıdaki şekilde ifade edilir. Y t =α 0 +β 0 +β 1-1 +β β k -k ε t (2) Gecikmesi dağıtılmış modellerin tahmininde kullanılan başlıca modeller, Almon ve Koyck Modelidir. Koyck Modelinde, bağımsız değişkenin gecikmeli değerleri bağımlı değişkeni etkilediği için Koyck Modelinin parametreleri β lar geometrik olarak sürekli azalan bir seyir göstermekte ve bu durum modeli indirgenmiş bir hale getirerek regresyon denklemi ile tahmin edilmesine olanak sağlamaktadır. 20 Modeli elde etmek için (1) no lu denklemde bağımsız değişkenin bütün gecikmeli değerlerinin β katsayılarının aynı işaretli olduğu ve geometrik olarak azaldığı aşağıdaki şekilde ifade edilir. β k λ^k k = 0,1,2 ( 0 < λ < 1 ) (3) λ ; dağıtılan gecikmenin azalma oranı, 1 λ ; uyarlanma hızı ve gecikme katsayısının değeridir. λ nın değeri 1 e yaklaşırsa değerindeki azalma oranı az olur, λ nın değeri 0 a yaklaşırsa değerindeki azalma oranı çok olur. Ortalama gecikme sayısı ise bağımsız değişkende meydana gelecek yüzde bir birimlik bir değişmenin bağımlı değişkende bir değişme meydana getirebilmesi için gerekli olan zaman dilimini göstermekte olup aşağıdaki gibi formüle edilebilir. 21 Ortalama Gecikme=λ (4) (1-λ) Açıklamalar ışığında (1) no lu sonsuz gecikmesi dağıtılmış model aşağıdaki şekilde ifade edilir. Y t =α 0 +β 0 +λ β 0-1 +λ^2 β ε t (5) (5) no lu denklem λ katsayılarının doğrusal olmaması ve sonsuz gecikmesi dağıtılmış model olmasından dolayı doğrusal regresyon ile çözülemez. Koyck bu sorunları ortadan kaldırmak için modelin bir dönem gecikmesini alıp aşağıdaki modeli elde etmiştir. λ Y t-1 =λ α 0 +λ β 0 +λ^2 β 0-1 +λ^3 β λ^n ε t-1 (6) Sonsuz gecikmesi dağıtılmış denklemden, bir dönem geriye çekilen denklem çıkarılırsa aşağıdaki denklem elde edilir. Y t -λ Y t-1 = α 0 (1-λ)+β 0 + ε t -λ ε t-1 (7) Bu model yeniden düzenlenirse aşağıdaki model elde edilir. Y_t= α 0 (1-λ)+β 0 +λ Y t-1 +v t (8) Böylelikle Koyck Modeli ile açıklayıcı değişkenin gecikmeli değerleri ortadan kaldırılmış ve 19 Gujarati, s Kutlar, A., (2005), Ekonometrik Zaman Serileri, Gazi Yayınları, Ankara, s Dikmen, s
7 modelde k=1 gecikme sayısı olduğundan dolayı da çoklu doğrusal bağlantı sorunu çözülmüş olur. Artık α 0, β 0 ve λ yı tahmin etmek suretiyle gecikmesi dağıtılmış bir model tahmin edilebilir. 4. Analiz Ve Bulgular Çalışmanın konusunu Yozgat buğday üretim ve fiyat ilişkisi oluşturmaktadır. Buğday üretim miktarı bağımlı değişken buğday fiyatları ise bağımsız değişken olarak alınmıştır. Bu çalışmada kullanılan veriler TUİK istatistiki göstergelerden alınmış olup buğday üretimi ton cinsinden, buğday fiyatları ise kg/tl olarak ifade edilmiştir. Çalışma dönemini kapsamaktadır ve değişkenlere ait veriler yıllık olarak alınmıştır. Yozgat buğday üretim miktarı Şekil 1 de, Türkiye buğday fiyatları Şekil 2 de verilmiştir. 1,000,000 Yozgat Buğday Üretimi (Ton) 900, , , , , , Şekil 1: Yozgat Buğday Üretim Miktarı (Ton) Şekil 2: Türkiye Buğday Fiyatları (kg/tl) Türkiye Buğday Fiyatları (kg/tl) Şekil 1 e göre Yozgat buğday üretim miktarı 1994 yılından günümüze kadar sürekli dalgalı bir seyir izlemiştir. Şekil 2 ye göre Türkiye buğday fiyatları 1994 yılından günümüze kadar sürekli yükselen bir seyir göstermiştir. Buğday üretim ve fiyat ilişkisinin gecikmesi dağıtılmış modellere uygunluğunu test etmek için değişkenler arasındaki grup korelasyon katsayısının hesaplanması gerekmektedir. Değişkenler arasındaki korelasyon katsayısı yüksek ise buğday üretim miktarı ve fiyat ilişkisinin gecikmesi dağıtılmış modellere uygun olduğu, korelasyon katsayısı yüksek değil ise gecikmesi dağıtılmış modellere uygun olmadığı anlaşılacaktır. Değişkenler arasındaki korelasyon katsayısı 0,5394 olarak hesaplanmıştır. Buna göre buğday üretim miktarı ve fiyat ilişkisinin gecikmesi dağıtılmış modellere uygun olduğuna karar verilmiş ve Koyck 184
8 Modeli aşağıdaki gibi oluşturulmuştur. Q t =α 0 +β 0 +β 1 P t +β 2 P t β n P t-k +ε t (1) Değişkenler; Q t buğday üretim miktarı (Ton) olarak, P t buğday fiyatı (TL/KG) olarak modeldeki yerlerini almışlardır. Koyck Modeli oluşturmak amacıyla Schwartz bilgi kriteri ile buğday fiyatının gecikmeli değerlerinden hareketle gecikme uzunluğu belirlenmiştir. Schwartz bilgi kriterine göre mutlak değerce en küçük değeri veren gecikme sayısı modelin uygun gecikme uzunluğudur. Buna göre modelin gecikme sayısı 3 olarak bulunmuştur. Yani buğday fiyatları buğday üretimini en fazla 3 yıl etkilemekte ve buğday fiyatlarının buğday üretimine olan etkisi 3 yıldan sonra sıfır olmaktadır. Tablo 1. Gecikme Uzunluğunun Belirlenmesi Gecikme uzunluğu k=0 k=1 k=2 k=3 k=4 k=5 k=6 Schwartz Bilgi Kriteri (SIC) * Elde edilen gecikme uzunluğuna göre yılları buğday üretim miktarı ile fiyatları arasındaki ilişki En Küçük Kareler yöntemi ile hesaplanmış ve aşağıdaki eşitlikte verilmiştir. Q t = P t P t P t P t-3 +ε t (2) Prob. (0.000) (0.070) (0.197) (0.878) (0.482) t-stat Eşitliğe göre, tahminin standart hatası , F testi , belirlilik katsayısı R olarak çıkmıştır. Buna göre t dönemindeki buğday fiyatı buğday üretimini negatif yönde etkilemektedir ve istatistiki açıdan %10 önem düzeyinde anlamlıdır. t-1, t-2, t-3, dönemi buğday fiyatları buğday üretimini pozitif yönde etkilemektedir ancak istatistiki açıdan anlamlı değildir. Buna rağmen model bütün olarak %5 önem düzeyinde anlamlı çıkmıştır. Gecikmesi dağıtılmış modellerde gözlem kaybı ve çoklu doğrusal bağlantı sorununun ortaya çıkmasından dolayı Koyck modeli kullanılarak yeniden tahmin yapılmış ve aşağıdaki eşitlik elde edilmiştir. Q t = P t Q t-1 (3) Prob. (0.000) (0.043) (0.930) t-stat Bu eşitlik kısa dönem buğday üretimi eşitliğidir. Eşitliğe göre tahminin standart hatası , F testi , belirlilik katsayısı R olarak çıkmıştır. Değişken katsayıları ve bir bütün olarak model istatistiki açıdan anlamlı çıkmıştır. Modelin açıklama gücünü ortaya koyan belirlilik katsayısı buğday üretiminde meydana gelen değişikliğin % 25 inin buğday fiyatları tarafından açıklanabileceğini göstermiştir. Elde edilen sonuçlara göre buğday fiyatlarındaki 1 liralık bir artış, buğday üretimini ton artırırken, bir önceki dönem buğday üretimindeki 1 tonluk artış cari yıldaki buğday üretimini ton artırmaktadır. Bu durumda ortalama gecikme sayısı aşağıdaki gibi bulunmuştur. λ ; dağıtılan gecikmenin azalma oranı, 1 λ ; uyarlanma hızı ve gecikme katsayısının değeridir. λ nın değeri 1 e yaklaşırsa değerindeki azalma oranı az olur, λ nın değeri 0 a yaklaşırsa değerindeki azalma oranı çok olur. Bu sonuca göre buğday fiyatlarında meydana gelen bir değişimin, buğday üretimini hissedilir ölçüde etkileyebilmesi için gereken zaman 0, yıldır. Koyck modeli ile ilk denkleme aşağıdaki gibi ulaşılabilir. 185 (4)
9 β k λ k β 0 = λ = k = 0,1,2 (0 < λ < 1) β 0 λ 0 = ( ) ( ) 0 = β 1 λ 1 = ( ) ( ) 1 = β 2 λ 2 = ( ) ( ) 2 = β 3 λ 3 = ( ) ( ) 3 = α 0 =α/(1-λ) ise; α 0 = /( ) ve α 0 =590177,34 Q t =590177, P t P t P t P t-3 (5) Koyck Model sonuçlarına göre, λkatsayısı (0<λ<1) arasında olduğundan, gecikmeli fiyatlar buğday üretimi üzerinde azalan bir etkiye sahiptir. Fiyatlarda hiçbir değişiklik yokken üretim ton olarak gerçekleşmektedir. Cari dönemde fiyattaki 1 TL lik artış, üretimi ton arttırırken, 1 dönem önceki fiyatlardaki 1 TL lik artış üretimi ton, 2 dönem önceki fiyattaki 1 TL lik artış üretimi ton arttırmaktadır. Benzer şekilde, 3 dönem önceki fiyattaki 1 TL lik artış üretimi ton arttırmaktadır. Bu etki 3 yıl sürmekte olup 4. yılda sıfıra düşmektedir. 5. Sonuç Bu çalışmada Koyck Modeli ile Yozgat buğday üretim miktarı ve fiyat ilişkisi yılları için analiz edilmiş, fiyat ve fiyatın gecikmeli değerlerinin buğday üretimi üzerine etkisi ortaya konmuştur. Modelde buğday üretimi bağımlı değişken, fiyat ise bağımsız değişken olarak alınmıştır. Buğday üretiminin gecikmesi dağıtılmış modellere uygunluğunu test etmek için, değişkenler arasındaki ilişkinin korelasyon katsayısı incelenmiş ve 0,5394 değeri elde edilerek uygunluğa karar verilmiştir. Koyck Modeli oluşturmak amacıyla, Schwartz bilgi kriteri ile buğday fiyatının gecikmeli değerlerinden hareketle gecikme uzunluğu 3 olarak belirlenmiştir Elde edilen gecikme uzunluğuna göre üretimle fiyat arasındaki gecikmesi dağıtılmış bir model kurularak buğday fiyatlarının buğday üretimi üzerinde pozitif yönde etkide bulunduğu ancak istatistiki açıdan anlamlı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Gecikmesi dağıtılmış modellerde gözlem kaybı ve çoklu doğrusal bağlantı sorununun ortaya çıkmasından dolayı dönüşümlü Koyck Modeli kullanılarak yeniden tahmin yapılmıştır. Değişken katsayıları ve bir bütün olarak model istatistiki açıdan anlamlı çıkmıştır. Ve buğday fiyatlarında meydana gelen değişimin, buğday üretiminde hissedilebilir bir etkiye neden olabilmesi için geçmesi gereken zaman 0, yıl olarak hesaplanmıştır. Koyck Modelinden 3 gecikmeye göre elde edilen değerler modele konularak türetilmiş Koyck Model elde edilmiştir. Koyck Model sonuçlarına göre, λ katsayısı (0<λ<1) arasında olduğundan, gecikmeli fiyatların buğday üretimi üzerinde azalan bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen bulguların Türkiye geneli buğday üretimi üzerine yapılan iki çalışma ile uyumlu olduğu görülmüştür. Söz gelimi Özçelik ve Özer; buğday üretimi ve fiyat ilişkisini yılları için Koyck Modeli ile analiz etmiş ve buğday üretiminin geriye doğru en fazla 3 yılın fiyatından etkilendiğini, ortaya koymuşlardır. Bu çalışmada ise; Yozgat buğday üretiminin geriye doğru en fazla 3 yılın fiyatlarından etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. 6. Müzakere Katılımcı: İlk tabloda baklagiller denmesine rağmen buğdaygiller var. Yanlış mı gördüm bilemiyorum. İkincisi ise söz konusu olan modelde neden dünya bazında hangi ürün olursa olsun dolar üzerinden değerlendirilir. Hatta Euro olmasına rağmen. Biz bu modelde TL olarak nasıl değerlendiriyoruz? 186
10 Yani 2005 yılındaki buğday fiyatıyla 2015 yılındaki buğday fiyatını nasıl değerlendiriyoruz? Enflasyon oranımız çok yüksek, bunun Euro olarak değerlendirilmesi lazımdı. Benim görüşüm olduğu için, siz bu konuda ne söylemek istersiniz? Yrd. Doç. Dr. Şaduman YILDIZ: Oraya baklagiller yanlışlıkla yazılmış. İkinci soruya cevap olarak bununla ilgili olarak yapılmış olan çalışmalarda TL olarak kullanıldığı için biz de TL olarak kullanmayı tercih ettik. Katılımcı: Bu tür uygulamalarda her ulusun kendi parasına göre mi değerlendiriliyor? Yrd. Doç. Dr. Şaduman YILDIZ: Evet, bununla ilgili bir literatür vardır. Yrd. Doç. Dr. Sevim AKGÜL: Bu konu bağımlı değişken ve bağımsız değişken olarak ele alınabilir. Biz burada buğday üretim miktarını bağımlı değişken olarak aldık. Buğday üretim miktarı modelde değerler realize edilmeden verilmiştir. Literatürde bu şekilde olduğu için Türkiye geneli fiyatları etkilenmemektedir. Katılımcı: Bunu yapabilmek için 2000 yılındaki dolar fiyatlarıyla 2015 yılındaki fiyatların orantılanması gerekmektedir. Çünkü bizdeki enflasyon çok yüksek. Dünyada 1 kilo buğdayın fiyatı mesela kaç lira 800 lira, ona göre onun dolar karşılığı vardır ve aşağı yukarı aynıdır. Yrd. Doç. Dr. Sevim Akgül: Ben de şunu düzeltmek istiyorum. Biz iktisatçıyız normalde. Burada daha çok ziraatçılar bulunuyor. Biz iktisatçı olduğumuz için model bazlı gideriz. Dolayısıyla bizim çalışmış olduğumuz modelin özelliği değerler, enflasyon oranından ayrıştırılmadan çalışıldığı için biz literatürü takip ederek benzer çalışma yapıldığı için açıklamaya çalışıyoruz. Bu geneline uygulanmış biz bunu öze indirmeye çalışıyoruz. 7. Kaynakça Cansız, İ., Ünal, U., (2002), Kassam Defterlerine Göre Yozgat ta İdârî ve Kültürel Durum, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı 3 (2002) , s Çelik, Ş., (2014), Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(4): Çelik, Ş., (2015), Koyck ve Almon Gecikme Modeli ile Manda Sütü Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Analizi, 9. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi (3-5 Eylül 2015 /KONYA), Çelik, Ş., (2015), Koyck Ve Almon Gecikme Modeli İle Koyun Sütü Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Analizi: Türkiye Örneği, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi S:50, Temmuz Ağustos 2015, Çetinkaya, Ş., (2012), Türkiye nin Son On Yıllık Buğday Üretimdeki Miktar-Fiyat İlişkisinin Ekonometrik Analizi: Koyck Almon Tekniği, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt/Volume: 1 Sayı/Issue: 4 Ekim- Kasım- Aralık, Dikmen, N., (2005), Koyck - Almon Yaklaşımı İle Tütün Üretimi ve Fiyat İlişkisi, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Mayıs 2005, İstanbul. Doğan, H. G., Gürler, A. Z., Ayyıldız, B., Şimşek, E., (2014), Patates Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analitik Olarak Değerlendirilmesi (TR71 Bölgesi Örneği), Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(1):
11 Erdal, G., (2006), Tarımsal Ürünlerde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı ile Analizi (Domates Örneği), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 23: Erdal, G,. Erdal, H., (2008), Kuru Soğanda Üretim Fiyat Etkileşimi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 25: Gujarati, N. D., Porter, C. D., (2009), Temel Ekonometri, 5.baskı, Çev. Ümit Şenesen Gülay Günlük Şenesen, 2012, Literatür Yayınları:656, İstanbul, s Kutlar, A., (2005), Ekonometrik Zaman Serileri, Gazi Yayınları, Ankara, s Özçelik, A., Özer, O., (2006), Koyck Modeliyle Türkiye de Buğday Üretimi ve Fiyat İlişkisinin Analizi, Tarım Bilimleri Dergisi, 12: Tarı, R., (2005), Ekonometri, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı, Kocaeli Üniversitesi Yayınları, Kocaeli, s Un İmalatı Sektörü Sonuç Raporu, Konya da Tarımsal Sanayide Yapısal Özelliklerin Analizi Ve Rekabet Stratejilerinin Belirlenmesi, Tepav, Ağustos 2012, s. 11. Yurdakul, F., (1998), Pamuk üretimi ile pamuk fiyatları arasındaki ilişkinin Ekonometrik Analizi: Koyck- Almon Yaklaşımı, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 8: Erişim Tarihi:
Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi
Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(1): 42-46, 2014 Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi www.agrifoodscience.com Türk Bilim ve Teknolojisi Patates Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin
DetaylıThe Interaction between Production and Prices for Dry Onion
GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2008, 25 (1), 33-39 Kuru Soğanda Üretim - Fiyat Etkileşimi Gülistan Erdal 1 Hilmi Erdal 2 1- Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, 60240,
DetaylıAlmon Gecikme Modeli ile Kuru Soğan Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Analizi: Amasya İli Örneği
TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ www.turkjans.com TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES Almon Gecikme Modeli ile Kuru Soğan Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Analizi: Amasya İli Örneği
DetaylıFındık Arz Fonksiyonu Tahmin Modeli: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama
Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi TARGİD Özel Sayı 79-88 2016 DOI: 10.17100/nevbiltek.01203 URL: http://dx.doi.org/10.17100/nevbiltek.01203 Fındık Arz Fonksiyonu Tahmin Modeli: Türkiye Üzerine Ekonometrik
DetaylıBilimler Enstitüsü, Celalabat KIRGIZİSTAN TARIM ÜRÜNÜ ÜZERİNE UYGULANMASI (KURU SOĞANDA ALMON MODELİ ÖRNEĞİ)
Sayı: 39 Kasım Aralık 2013 Kırgız Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat KIRGIZİSTAN GECİKMESİ DAĞITILMIŞ EKONOMETRİK MODELİN SEÇİLMİŞ BİR TARIM ÜRÜNÜ ÜZERİNE UYGULANMASI (KURU SOĞANDA ALMON MODELİ
DetaylıTarımsal Ürünlerde Üretim Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi (Domates Örneği)
G.ERDAL Tarımsal Ürünlerde Üretim Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi (Domates Örneği) Gülistan Erdal Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi,Tarım Ekonomisi Bölümü, 60240, Tokat Özet: Tarımsal
DetaylıTÜRKİYE BUĞDAY ÜRETİMİNDE TARIM BÖLGELERİNE AİT ARZ ESNEKLİKLERİNİN TESPİTİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
TÜRKİYE BUĞDAY ÜRETİMİNDE TARIM BÖLGELERİNE AİT ARZ ESNEKLİKLERİNİN TESPİTİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Doç Dr. Fahri YAVUZ 1 Yrd. Doç Dr. Vedat DAĞDEMİR 1 Zir. Yük. Müh. Okan DEMİR 2 1. GİRİŞ Buğday üretimi,
DetaylıÜretim Fiyat İlişkisinde Almon Polinomial Tekniği Yaklaşımı (Samsun İli Çeltik Örneği) Hasan Gökhan DOĞAN 1 * Aslan Zafer GÜRLER 1 Bekir AYYILDIZ 1
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University http://ziraatdergi.gop.edu.tr/ Araştırma Makalesi/Reseach Article JAFAG ISSN: 1300-2910 E-ISSN:
DetaylıDünya Mısır Pazarı ve Türkiye
Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle
DetaylıTürkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı
Türkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı Makarna ve bulgurun üretiminde ana hammadde olarak kullanılan durum buğdayına olan talep giderek artmaktadır. 2013/14 sezonunda dünya durum buğdayı
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı (1. Tahmin Sonuçlarına göre) Bitkisel Üretim ve Bitkisel Ürün Denge İstatistikleri I. Bitkisel Üretim Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 26/08/2011 tarihinde
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2010 Yılı Bitkisel Üretim ve Bitkisel Ürün Denge İstatistikleri I. Bitkisel Üretim Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 25/03/2011 tarihinde açıklanan, 2010 yılı Bitkisel
DetaylıÖğr. Elemanı: Dr. Mustafa Cumhur AKBULUT
Ünite 10: Regresyon Analizi Öğr. Elemanı: Dr. Mustafa Cumhur AKBULUT 10.Ünite Regresyon Analizi 2 Ünitede Ele Alınan Konular 10. Regresyon Analizi 10.1. Basit Doğrusal regresyon 10.2. Regresyon denklemi
DetaylıPolonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı
Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen
DetaylıDünya buğday üretimi ve başlıca üretici ülkeler
DÜNYA TAHIL PAZARI Dünyanın her yerinde bulunan ve yaygın olarak tüketilen tahıllar, ekmek ve un gibi insan beslenmesinde son derece önemli temel gıda maddelerinin yapımında kullanılmaktadır. Genel olarak
DetaylıTÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ
TÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ Arş. Gör. Atilla KESKİN 1 Arş.Gör. Adem AKSOY 1 Doç.Dr. Fahri YAVUZ 1 1. GİRİŞ Türkiye ekonomisini oluşturan sektörlerin geliştirilmesi
DetaylıADANA İLİ TARIMSAL ÜRETİM DURUMU RAPORU
ADANA İLİ TARIMSAL ÜRETİM DURUMU RAPORU Ağustos 2013, Adana Hazırlayanlar Sabahattin Yumuşak; Adana Güçbirliği Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Sinem Özkan Başlamışlı; Çiftçiler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi
DetaylıAYÇİÇEĞİNİN STRATEJİK ÜRÜN KAPSAMINA ALINMASINA İLİŞKİN ARAŞTIRMA RAPORU
AYÇİÇEĞİNİN STRATEJİK ÜRÜN KAPSAMINA ALINMASINA İLİŞKİN ARAŞTIRMA RAPORU Prof. Dr. Hasan Kürşat GÜLEŞ (Proje Yürütücüsü) Prof. Dr. Menşure ÖZGÜVEN (Proje Koordinatörü) Sosyal ve Beşeri Bilimler Proje Uzmanları
Detaylı7.Ders Bazı Ekonometrik Modeller. Đktisat (ekonomi) biliminin bir kavramı: gayrisafi milli hasıla.
7.Ders Bazı Ekonometrik Modeller Đktisat (ekonomi) biliminin bir kavramı: gayrisafi milli hasıla. Kaynak: TÜĐK dönemler gayri safi yurt içi hasıla düzeyi 1987-1 8680793 1987-2 9929354 1987-3 13560135 1987-4
DetaylıKORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ. Doç. Dr. Bahar TAŞDELEN
KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ Doç. Dr. Bahar TAŞDELEN Günlük hayattan birkaç örnek Gelişim dönemindeki bir çocuğun boyu ile kilosu arasındaki ilişki Bir ailenin tükettiği günlük ekmek sayısı ile ailenin
DetaylıDünya Bakliyat Pazarı ve Son Gelişmeler
Dünya Bakliyat Pazarı ve Son Gelişmeler Bakliyat üretiminde artış trendi sonraki yıllarda da devam etmiş, 2013 yılında 77,2 milyon tona, 2014 yılında da 77,6 milyon tona çıkmıştır. Bu artışta hem ekim
DetaylıTEPGE BAKIŞ Temmuz 2011 / ISSN: 1303 8346 / Nüsha: 1
TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE BAKIŞ Temmuz 2011 / ISSN: 1303 8346 / Nüsha: 1 TARIM ÜRÜNLERİ FİYATLARINDA MEVSİMSEL DALGALANMALAR Kübra TAŞDEMİR TEPGE Dr. Kemalettin TAŞDAN TEPGE
Detaylı20/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/09/2018 Tarihli Ürün Raporları Mısır:
20/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/09/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Eylül 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve ticaretine
DetaylıABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları
17/07/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve
Detaylıİşte bu noktada, ülkemizin önemi ortaya çıkmaktadır. Türkiye, tarımsal potansiyeliyle açlığa son verecek ülkeler arasındadır.
2017 EKONOMİK RAPORU Tarım ve hayvancılık artan nüfus ve insanların yeme-içme tercihlerinin değişmesi nedeniyle ağırlığı her geçen gün artan, stratejik sektörler arasında ilk sıradaki yerini korumaktadır.
DetaylıAkdeniz Üniversitesi
F. Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili EKONOMETRİ I Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x ) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (x ) İkinci Örgün Öğretim
DetaylıTürkiye`de Hububat Alanları
BUĞDAY DOSYASI Türkiye, birçok ürünün yetiştirilmesine imkan veren iklim ve ekolojik özellikleri nedeniyle tarımsal üretim açısından avantajlı bir ülke olup, toplam istihdamın %24,6`sı tarım sektöründe
DetaylıÖrnek. Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız.
Örnek Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız. i. ii. X 1 2 3 4 1 2 3 4 Y 2 3 4 5 4 3 2 1 Örnek Aşağıdaki veri
DetaylıS.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) KONYA İLİNDE KIRMIZI ET FİYATLARINDAKİ GELİŞMELER
S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (24) 35-4 KONYA İLİNDE KIRMIZI ET FİYATLARINDAKİ GELİŞMELER Arzu KAN Mithat DİREK Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü,Konya ÖZET Bu çalışmada,
DetaylıZaman Serisi Verileriyle Regresyon Analizi
Zaman Serisi Verileriyle Regresyon Analizi Hüseyin Taştan 1 1 Yıldız Teknik Üniversitesi Iktisat Bölümü Textbook: Introductory Econometrics (4th ed.) J. Wooldridge 13 Mart 2013 Ekonometri II: Zaman Serisi
DetaylıTOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
TOHUMCULUK ÜRETİM Tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli ve rekabet
Detaylıİspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı
İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya da 120 un değirmeni olduğu bilinmektedir. Bu değirmenlerin çok büyük bir çoğunluğu yılda 2000 tonun üzerinde kapasiteyle çalışmaktadır. Pazarın yüzde 75
Detaylıİstatistik ve Olasılık
İstatistik ve Olasılık KORELASYON ve REGRESYON ANALİZİ Doç. Dr. İrfan KAYMAZ Tanım Bir değişkenin değerinin diğer değişkendeki veya değişkenlerdeki değişimlere bağlı olarak nasıl etkilendiğinin istatistiksel
DetaylıCORRELATION BETWEEN PRODUCTION AND PRICE IN AGRICULTURAL PRODUCTS
313 TARIM ÜRÜNLERİNDE ÜRETİM VE FİYAT İLİŞKİSİ Zeki BAYRAMOĞLU' Erdemir GÜNDOĞMUŞ2 Orhan G Ü N D Ü / Özet Bu çalışmada tarımsal ürünlerin fiyatlarındaki dalgalanmanın üretici kararları üzerindeki etkisi,
DetaylıAvrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu
Avrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu Prof. Dr. Ahmet BurçinYERELİ Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,
DetaylıTürkiye Üretici Fiyatlarıyla 7. Büyük Tarım Ülkesi
Türkiye Üretici Fiyatlarıyla 7. Büyük Tarım Ülkesi Genel ekonomide üst sıralarda yer alan Çin, 2009'da, dünya tarımsal hasılasında liderliğini sürdürdü ve dünya tarımsal hasılanın yüzde 23,4'ünü tek başına
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2014 YILI Türkiye İstatistik Kurumu 25/12/2014 tarihinde 2014 yılı Bitkisel haber bültenini yayımladı. 2014 yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre; Tahıllar ve diğer
DetaylıGRAFİK 1 : ÜRETİM ENDEKSİNDEKİ GELİŞMELER (Yıllık Ortalama) (1997=100) Endeks 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0. İmalat Sanayii
TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALAT SANAYİİ Hazırlayan Ömür GENÇ ESAM Müdür Yardımcısı 78 1. SEKTÖRÜN TANIMI Tütün ürünleri imalatı ISIC Revize 3 sınıflandırmasına göre, imalat sanayii alt ayrımında 16 no lu gruplandırma
DetaylıABD Tarım Bakanlığının 12/10/2018 Tarihli Ürün Raporları
20/10/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/10/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Ekim 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve ticaretine
DetaylıTÜRKİYE DE KIRMIZI ET PAZARLAMASI VE FİYAT DALGALANMALARININ ÜRETİM VE TÜKETİM ÜZERİNE ETKİSİ Avni BİRİNCİ 1 Vedat DAĞDEMİR 1 Tecer ATSAN 1
TÜRKİYE DE KIRMIZI ET PAZARLAMASI VE FİYAT DALGALANMALARININ ÜRETİM VE TÜKETİM ÜZERİNE ETKİSİ Avni BİRİNCİ 1 Vedat DAĞDEMİR 1 Tecer ATSAN 1 I. GİRİŞ Tarımsal pazarlama, tarım ürünlerinin üreticiden hatta
DetaylıÇELTİK DOSYASI TÜRKİYE ÇELTİK EKİLİŞ ÜRETİM TÜKETİM VERİM
ÇELTİK DOSYASI Bileşiminde az miktarda protein bulundurmasına karşın beslenme için gerekli amino asitlerce zengin olması nedeniyle çeltik, insan beslenmesinde buğdaydan sonra en çok kullanılan tahıl ürünüdür.
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2015 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 25/12/2015 tarihinde 2015 yılı Bitkisel haber bültenini yayımladı. 2015 yılında bir önceki yıla göre üretim miktarları; Tahıllar ve diğer
DetaylıKONYA DA TARIMSAL SANAYİDE YAPISAL ÖZELLİKLERİN ANALİZİ VE REKABET STRATEJİLERİNİN BELİRLENMESİ. Sonuç Raporu Un İmalatı Sektörü
KONYA DA TARIMSAL SANAYİDE YAPISAL ÖZELLİKLERİN ANALİZİ VE REKABET STRATEJİLERİNİN BELİRLENMESİ Sonuç Raporu Un İmalatı Sektörü Ağustos 2012 1 İçindekiler Yönetici Özeti... 5 Bölüm 1. Giriş... 11 Bölüm
DetaylıYrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
Mühendislikte İstatistiksel Yöntemler Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 1 Araştırma sonuçlarının açıklanmasında frekans tablosu
DetaylıKorelasyon, Korelasyon Türleri ve Regresyon
Korelasyon, Korelasyon Türleri ve Regresyon İçerik Korelasyon Korelasyon Türleri Korelasyon Katsayısı Regresyon KORELASYON Korelasyon iki ya da daha fazla değişken arasındaki doğrusal ilişkiyi gösterir.
DetaylıHAZIRLAYAN. Mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) beklentilerin üzerinde arttı.
ÖZET MART AYI ENFLASYON RAPORU 03.04.2014 HAZIRLAYAN Yrd. Doç. Dr. Sema ULUTÜRK AKMAN - İstatistik Araştırma Merkezi Arş. Gör. Hakan BEKTAŞ - İktisat Fakültesi Ekonometri Bölümü ÖZET Mart ayında Tüketici
DetaylıAĞUSTOS AYI FİYAT GELİŞMELERİ 6 EYLÜL 2017
.... AĞUSTOS AYI FİYAT GELİŞMELERİ EYLÜL 17 ÖZET Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde, oranında artmış ve yıllık enflasyon, puan yükselerek yüzde 1, olmuştur. Bu dönemde gıda yıllık enflasyonu, işlenmemiş
DetaylıTÜRKİYE DE TARLA ARAZİSİ DEĞERLERİNDEKİ DEĞİŞMELERİN ANALİZİ
TÜRKİYE DE TARLA ARAZİSİ DEĞERLERİNDEKİ DEĞİŞMELERİN ANALİZİ Okan DEMİR Avni BİRİNCİ Ayşe SEZGİN okandemir@atauni.edu.tr abirinci@atauni.edu.tr asezgin@atauni.edu.tr Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi
DetaylıBölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı
Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı Üretim ve Verim Katkısı Toplum Beslenmesine Katkı Sanayi Sektörüne Katkı Milli Gelire Katkı Dış Ticaret Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı
DetaylıÖrneklemden elde edilen parametreler üzerinden kitle parametreleri tahmin edilmek istenmektedir.
ÇIKARSAMALI İSTATİSTİKLER Çıkarsamalı istatistikler, örneklemden elde edilen değerler üzerinde kitleyi tanımlamak için uygulanan istatistiksel yöntemlerdir. Çıkarsamalı istatistikler; Tahmin Hipotez Testleri
DetaylıİHRACATTA VE İTHALATTA TL KULLANIMI
İHRACATTA VE İTHALATTA TL KULLANIMI Gizem ERİM Araştırma Raporu Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü KONYA Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü Ağustos, 2017 1 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 3 2. DIŞ
DetaylıBÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL
BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU Doç.Dr.Tufan BAL GİRİŞ Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında kurulan, o tarihten bu güne kadar ekonomik ve sosyal yapısını değiştirme anlayışı içinde gelişmesini sürdüren ve gelişmekte
DetaylıKONULAR. 14 Ekim 2012. Ders Kitabı: Introductory Econometrics: A Modern Approach (2nd ed.) J. Wooldridge. 1 Yıldız Teknik Üniversitesi
ÇOKLU REGRESYON ANALİZİNDE EK KONULAR Hüseyin Taştan 1 1 Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Ders Kitabı: Introductory Econometrics: A Modern Approach (2nd ed.) J. Wooldridge 14 Ekim 2012 Ekonometri
DetaylıAVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI
AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI Avusturya da un üretimi sağlayan 180 civarında değirmen olduğu tahmin edilmektedir. Yüzde 80 kapasiteyle çalışan bu değirmenlerin ürettiği un miktarı 500 bin
Detaylı3 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI
ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 İSTATİSTİK ve SAYISAL BİLGİ 11 1.1 İstatistik ve Önemi 12 1.2 İstatistikte Temel Kavramlar 14 1.3 İstatistiğin Amacı 15 1.4 Veri Türleri 15 1.5 Veri Ölçüm Düzeyleri 16 1.6
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2013 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak
Detaylıİçindekiler. Ön Söz... xiii
İçindekiler Ön Söz.................................................... xiii Bölüm 1 İstatistiğe Giriş....................................... 1 1.1 Giriş......................................................1
Detaylı2016 Özalp Tarihçesi: Özalp Coğrafyası: İlçe Nüfus Yapısı: Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam 0-14 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş
Özalp Tarihçesi: Özalp ilçesi 1869 yılında Mahmudiye adıyla bu günkü Saray ilçe merkezinde kurulmuştur. 1948 yılında bu günkü Özalp merkezine taşınmış ve burası ilçe merkezi haline dönüştürülmüştür. Bölgede
DetaylıÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...
.11.11 1.11.... 1..13.13.13.11.11 1.11.... 1..13.13.13.11.11 1.11.... 1..13.13.13.11.11 1.11.... 1..13.13.13 ÖZET Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde,7 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde,3 a
DetaylıİÇİNDEKİLER. BÖLÜM 1 Değişkenler ve Grafikler 1. BÖLÜM 2 Frekans Dağılımları 37
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Değişkenler ve Grafikler 1 İstatistik 1 Yığın ve Örnek; Tümevarımcı ve Betimleyici İstatistik 1 Değişkenler: Kesikli ve Sürekli 1 Verilerin Yuvarlanması Bilimsel Gösterim Anlamlı Rakamlar
Detaylı7. Orta Vadeli Öngörüler
7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç
DetaylıEkonomi. Doç.Dr.Tufan BAL. 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat
Ekonomi 3.Bölüm: Fiyat Mekanizması: Talep, Arz ve Fiyat Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 Fiyat Mekanizması:Talep,
DetaylıÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...
ÖZET Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde, oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde,1 e yükselmiştir. Bu yükselişte enerji fiyatlarından kaynaklanan baz etkisi belirleyici olurken temel enflasyon göstergeleri
Detaylı2015 Ayçiçeği Raporu
2015 Ayçiçeği Raporu İçindekiler 1.AYÇİÇEĞİ EKİM ALANI... 2 1.1. Türkiye de Ayçiçeği Ekim Alanı... 2 1.2. TR83 Bölgesinde Ayçiçeği Ekim Alanı... 5 1.3. Samsun da Ayçiçeği Ekim Alanı... 6 1.3.1. Samsun
DetaylıGSMH (Gayri Safi Milli Hasıla) GSYH (Gayri Safi Yutiçi Hasıla) GSMH = GSYH ± NDAFG
GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla) GSYH (Gayri Safi Yutiçi Hasıla) GSMH = GSYH ± NDAFG 2 = Çifte hesaplama sorunu NİHAÎ mal ve hizmetlerin fiyatlarının toplamı. Hammadde, ara ve yatırım mallarının fiyatları
DetaylıÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...
ÖZET Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 1,2 oranında artmış ve yıllık enflasyon 1,1 puan yükselerek yüzde 11,2 olmuştur. Bu dönemde, Mart ayı Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti nde belirtildiği üzere,
DetaylıYILI DANE MISIR DURUMU TARSUS TİCARET BORSASI ŞAHİN MAHALLESİ 3294 SOKAK NO:1 / TARSUS
1.8.2018 TARSUS TİCARET BORSASI 2018 YILI DANE MISIR DURUMU ŞAHİN MAHALLESİ 3294 SOKAK NO:1 / TARSUS GĠRĠġ Son 4 yıldır Durum ve Tahmin Raporları konusunda yayınlanmış, çalışma faaliyeti içinde devam eden
DetaylıHUBUBAT BÜLTENİ. 2008/09 dönemi TMO emanet alım fiyatları Tablo:1 de belirtilmektedir. 2008/09 DÖNEMİ TMO EMANET ALIM FİYATLARI
HUBUBAT BÜLTENİ 1-) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FİYATLARI TMO, 2008/2009 Hububat Alım Döneminde 21 mayıs tarihi itibariyle taahhütname karşılığı alım yapılması konusunda işyerlerine talimat vermiştir. Bu bağlamda
Detaylı2011 yılı dünya buğday üretimi, bir önceki yıla göre 42 milyon tonluk rekor bir artışla 695 milyon ton olarak gerçekleşmişti.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Mehmet Mehdi EKER'in 2012 Dönemi Hububat Politikaları Kamuoyu Açıklaması Değerli Basın Mensupları ve Değerli Katılımcılar, 2011 yılı dünya buğday üretimi, bir önceki
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2013 YILI Türkiye İstatistik Kurumu 27/12/2013 tarihinde 2013 yılı Bitkisel Üretim İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılında bitkisel üretim bir önceki yıla göre
DetaylıBALIKESİR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU YILI Türkiye İstatistik Kurumu 27/12/ tarihinde yılı Bitkisel Üretim İstatistikleri haber bültenini yayımladı. yılında bitkisel üretim bir önceki yıla göre artmıştır. Tahıl üretimi
Detaylı2017 OCAK-HAZİRAN AYLARI TÜRKİYE VE MALATYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER. Doç. Dr. Ahmet UĞUR Malatya Ticaret Borsası Akademik Danışmanı
217 OCAK-HAZİRAN AYLARI TÜRKİYE VE MALATYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER Doç. Dr. Ahmet UĞUR Malatya Ticaret Borsası Akademik Danışmanı Dış Ticaret Verileri (Milyon Dolar) Dış Ticaret Verileri (Milyon Dolar)
DetaylıTÜRKİYE DE VE DÜNYADA YEM SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ, BEKLENTİLER, FIRSATLAR. Prof. Dr. Nizamettin Şenköylü Genel Sekreter
TÜRKİYE DE VE DÜNYADA YEM SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ, BEKLENTİLER, FIRSATLAR Prof. Dr. Nizamettin Şenköylü Genel Sekreter Gıda Üretimindeki Küresel Güçlükler Nüfus artışı İklim değişikliği Kuraklık Su kaynaklarının
DetaylıYEMEKLİK BAKLAGİLLERİN EKONOMİK ÖNEMİ
YEMEKLİK BAKLAGİLLERİN EKONOMİK ÖNEMİ Dünyada 2016 yılı yemeklik baklagiller ekim alanı, üretim ve verim değerleri (FAO 2018) Ekim alanı (ha) Üretim (ton) Verim (kg/ha) Fasulye 29 392817 26 833817 913
DetaylıTOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
TOHUMCULUK ÜRETİM Bilindiği üzere, tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli
DetaylıTalebin fiyat esnekliği talep edilen miktarın malın kendi fiyatındaki değişimine olan hassasiyetini ifade eder.
21 Bölüm 4: ESNEKLİKLER 1.Talebin fiyat esnekliği 2. Talebin gelir esnekliği 3. Talebin çapraz esnekliği 4. Arzın fiyat esnekliği Talebin fiyat esnekliği talep edilen miktarın malın kendi fiyatındaki değişimine
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak
DetaylıABD Tarım Bakanlığının 08/03/2018 Tarihli Ürün Raporları
12/03/2018 ABD Tarım Bakanlığının 08/03/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 8 Mart 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve ticaretine
DetaylıTARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA
TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA İç Anadolu Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Çok fazla engebeli bir yapıya sahip olmayan
DetaylıTÜRKİYE DE PAMUK ÜRETİMİ VE BAKANLIK POLİTİKALARI. Dr. Mehmet HASDEMİR Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü
TÜRKİYE DE PAMUK ÜRETİMİ VE BAKANLIK POLİTİKALARI Dr. Mehmet HASDEMİR Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü 21. YÜZYILDA PAMUK ÇALIŞTAYI 23-24 MART 2016 SUNUM PLANI KÜRESEL PAMUK SEKTÖRÜ TÜRKİYE PAMUK SEKTÖRÜ
Detaylı2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI Tanım
2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI 2.1. Tanım Regresyon analizi, bir değişkenin başka bir veya daha fazla değişkene olan bağımlılığını inceler. Amaç, bağımlı değişkenin kitle ortalamasını, açıklayıcı
DetaylıÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR
ÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR GİRİŞ Solanaceae familyasına ait olduğu bilinen patatesin Güney Amerika`nın And Dağları nda doğal olarak yetiştiği; 16. yüzyılın ikinci yarısında
DetaylıMURAT EĞİTİM KURUMLARI
2013 KPSS de Testlerin Kapsamları Değişti ÖSYM tarafından yapılan açıklamaya göre 2013 KPSS de uygulanacak testlerin içeriğinde bir takım değişiklikler yapıldı. Bu değişikler başta Genel Yetenek - Genel
DetaylıHUBUBAT PİYASALARINA BAKIŞ
T.C. TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HUBUBAT PİYASALARINA BAKIŞ 1 HAZİRAN 2013 MARDİN 1 TMO NUN GÖREVLERİ Kuruluş: 1938 Hububat piyasalarını düzenlemek, Afyon ve uyuşturucu maddelere konulan devlet
DetaylıEkonometri I VARSAYIMLARI
Ekonometri I ÇOK DEĞİŞKENLİ REGRESYON MODELİNİN VARSAYIMLARI Hüseyin Taştan Temmuz 23, 2006 İçindekiler 1 Varsayım MLR.1: Parametrelerde Doğrusallık 1 2 Varsayım MLR.2: Rassal Örnekleme 1 3 Varsayım MLR.3:
DetaylıKoşullu Öngörümleme. Bu nedenle koşullu öngörümleme gerçekleştirilmelidir.
Koşullu Öngörümleme Ex - ante (tasarlanan - umulan) öngörümleme söz konusu iken açıklayıcı değişkenlerin hatasız bir şekilde bilindiği varsayımı gerçekçi olmayan bir varsayımdır. Çünkü bazı açıklayıcı
Detaylı2017 OCAK-EYLÜL AYLARI TÜRKİYE VE MALATYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER. Doç. Dr. Ahmet UĞUR Malatya Ticaret Borsası Akademik Danışmanı
2017 OCAK-EYLÜL AYLARI TÜRKİYE VE MALATYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER Doç. Dr. Ahmet UĞUR Malatya Ticaret Borsası Akademik Danışmanı Dış Ticaret Verileri (Milyon Dolar) Dış Ticaret Verileri (Milyon Dolar)
DetaylıABD Tarım Bakanlığının 12/08/2018 Tarihli Ürün Raporları
01/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/08/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Ağustos 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve
DetaylıT.C. TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
HUBUBAT 30.06.2015 2015 yılında buğday üretiminin bir önceki seneye göre %18 oranında artış göstererek 22,5 milyon ton seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2015 yılında arpa üretiminin bir önceki
DetaylıEKONOMİK GÖSTERGELER
EKONOMİK GÖSTERGELER 1. özel SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİLER 2. HANE HALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ 3. KISA VADELİ DIŞ BORÇLARIN GELİŞİMİ 4. SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ Dr. Adem KORKMAZ 1. ÖZEL SEKTÖRÜN
DetaylıREGRESYON ANALİZİ VE UYGULAMA. Yrd. Doç. Dr. Hidayet Takcı
REGRESYON ANALİZİ VE UYGULAMA Yrd. Doç. Dr. Hidayet Takcı htakci@cumhuriyet.edu.tr Sunum içeriği Bu sunumda; Lojistik regresyon konu anlatımı Basit doğrusal regresyon problem çözümleme Excel yardımıyla
DetaylıGap Bölgesinde Sulanan Alanlarda Buğdayın Yılları Arasındaki Üretim Girdi Ve Maliyetindeki Değişimler
Gap Bölgesinde Sulanan Alanlarda Buğdayın 2000-2009 Yılları Arasındaki Girdi Ve ndeki Değişimler Tali MONĐS 1 Ahmet ÇIKMAN 1 Şeyda ĐPEKÇĐOĞLU 1 Özet: GAP Bölgesi toplam arazi miktarı 7 541 000 ha. dır.
Detaylı3. TAHMİN En Küçük Kareler (EKK) Yöntemi 1
3. TAHMİN 3.1. En Küçük Kareler (EKK) Yöntemi 1 En Küçük Kareler (EKK) yöntemi, regresyon çözümlemesinde en yaygın olarak kullanılan, daha sonra ele alınacak bazı varsayımlar altında çok aranan istatistiki
DetaylıAralık Ayı Fiyat Gelişmeleri 4 Ocak 2018
Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri Ocak 21 Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri Ocak 21 Özet Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde,9 oranında artmış ve yıllık enflasyon 1, puan gerileyerek yüzde 11,92 olmuştur. Bu
Detaylı2017 OCAK-TEMMUZ AYLARI TÜRKİYE VE MALATYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER. Doç. Dr. Ahmet UĞUR Malatya Ticaret Borsası Akademik Danışmanı
2017 OCAK-TEMMUZ AYLARI TÜRKİYE VE MALATYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER Doç. Dr. Ahmet UĞUR Malatya Ticaret Borsası Akademik Danışmanı Dış Ticaret Verileri (Milyon Dolar) Dış Ticaret Verileri (Milyon Dolar)
DetaylıTÜRKİYE DE TARIM FİNANSMANI KONFERANSI
TÜRKİYE DE TARIM FİNANSMANI KONFERANSI Türkiye de Tarım Finansmanı Konferansı 18 Nisan 2012 İstanbul Dedeman Oteli, Türkiye Bu proje Avrupa Birliği tarafından desteklenmektedir Bu proje EBRD tarafından
Detaylıİstatistik ve Olasılık
İstatistik ve Olasılık Ders 8: Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Tanım Tahmin (kestirim veya öngörü): Mevcut bilgi ve deneylere dayanarak olayın bütünü hakkında bir yargıya varmaktır. Bu anlamda, anakütleden çekilen
Detaylı2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ. Zafer YÜKSELER. (19 Haziran 2017)
2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ Zafer YÜKSELER (19 Haziran 2017) TÜİK, 2017 yılı ilk çeyreğine ilişkin GSYH büyüme hızını yüzde 5 olarak açıklamıştır. Büyüme hızı, piyasa beklentileri olan
DetaylıEnerji ve İklim Haritası
2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.
DetaylıMakro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120
Makro İktisat II Örnek Sorular 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Tüketim harcamaları = 85 İhracat = 6 İthalat = 4 Hükümet harcamaları = 14 Dolaylı vergiler = 12
Detaylı