DİYABET CERRAHİSİ NEDİR? NE DEĞİLDİR?

Transkript

1 DİYABET CERRAHİSİ NEDİR? NE DEĞİLDİR? Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de obezite cerrahisi hızlı bir artış gösteriyor. Elde edilen son verilere göre dünyada her yıl yaklaşık 500 bin ameliyat yapılır duruma geldi, bu ameliyatların yaklaşık 300 bin nini ABD, geri kalanını ise diğer dünya ülkeleri yapıyor, ülkemizde de net veriler olmamakla birlikte yıllık bin ameliyat sayısını erişmiş bulunuyoruz. Bununla birlikte Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 1980 li yıllarda dünyada 108 milyon insan diyabetli iken, 2014 yılında bu sayı 500 milyon dolayına ulaştı. Bu sayının yaklaşık %90 nını Tip2 Diyabetli hastalar oluşturuyor. Obezite oranı arttıkça Tip2 Diyabetli hasta sayısıda artıyor, çünkü Tip2 Diyabetli hastaların %90 ı obezite grubunda bulunuyor. Beni tanıyan meslektaşlarımın büyük kısmı uzun yıllardır obezite cerrahisi ile ilgilendiğimi bilirler (Genel Cerrahi Uzmanlık Tezi; İstanbul Tıp Fak. Genel Cerrahi ABD, 1999, Tez Yayınlama; Coşkun, H., A.Bozbora, Y.Erbil, S.Özarmağan ve Y.Orhan, Morbid Obezite Cerrahisinde Ayarlanabilir Silikon Mide Bandı Uygulamalarımızın Sonuçları, Ulusal Cerrahi Dergisi, 18, 31-37, 2002). Obezite cerrahisi diyorum çünkü bu yıllarda Metabolik Cerrahi veya Diyabet Cerrahisi kavramı yoktu. Oysa bu işle uğraşan cerrahlar biliyordu ki obezite ameliyatlarından sonra bir çok hastamızın Tip2 Diyabetlerin de ciddi düzelmeler görüyorduk. Yani obezite ameliyatları sadece zayıflama sağlamıyor, kilo vermeden bağımsız başta Tip2 Diyabet olmak üzere bir çok metabolik hastalığın da gerilemesine hatta tamamen düzelmesine neden oluyordu. Tüm bu verilerin bir araya gelmesi sonucunda 2007 yılında American Society for Bariatric Surgery (ASBS) ve International Fedaration for the Surgery of Obesity (IFSO) elde edilen sonuçların neticesinde isim değişikliğine giderek, ASMBS

2 (American Society for Metabolic and Bariatric Surgery), IFSO ise isminin sonuna Metabolic Disorders ekini alarak yapılan ameliyatların artık sadece tek başına kilo kaybı ameliyatı olmadığını, hala araştırmaları devam etmekle birlikte başta Tip2 Diyabet olmak üzere Metabolik Hastalıkları düzelten bir cerrahi olduğunu onaylamış oldu. İşte bu tarihten itibaren işler biraz karmaşık bir durum almaya başladı. Çünkü bir grup araştırmacı özellikle tüm Tip2 Diyabeti bulunan hastaları bu ameliyat ile tedavi etmenin uygun olup olamayacağını sorgulamaya başladı. Aslında konuyla ilgili olarak tıbbi litaretür de ilk kez Pories WJ ve ark. Ann Surg 1992 yılında Is type II diabetes mellitus (NIDDM) a surgical disease? g pdf yapmış oldukları çalışmada morbid obez+tip2 Diyabetli hastalarda Gastrik Bypass ameliyatının olumlu etkilerini yayınlamışlardı ancak kişisel düşüncem o dönemde çok fazla bir etki uyandırmamıştı. Diyabet Cerrahisini bu kadar gündeme getiren asıl kişi ise Prof. Dr. Francesco Rubino oldu, kendisi gerçekten bu alanda ciddi akademik çalışmalar yaparak obezite ameliyatlarının Tip2 diyabet üzerinde nasıl düzelme meydana getirdiğini açıklığa kavuşturmaya çalıştı. Bu gün hala dünyada bu alanın önderliğini yapmaya devam etmektedir. Kendisi ve bu alanda çalışmalar yapan bir çok araştırmacı ile birlikte ilk kez 2007 yılının sonunda İtalya, Roma da 1. Diyabet Cerrahi Zirvesini, 2011 yılında ise ABD, New York da 2. Diyabet Cerrahi Zirvesini yaparak akademik dünyayı bir araya getirdi. En son olarak da 2015 yılında İngiltere, Londra da 3. Diyabet Cerrahi Zirvesini ( gerçekleştirerek tüm veriler bir araya toparlanarak 2016 yılı içerisinde Diabetes Care dergisinde bu alanla ilgili bir konsensus raporu yayınlandı. Raporun tüm detaylarına linkinden ulaşabilirsiniz. Yapılan son 2 toplantıya bende

3 katılarak çalışmaları yakından takip etme imkanı buldum yılında Diyabet Cerrahisinin detaylarını ve güncel çalışmaları takip edebilmek amacıyla F. Rubino nun o dönemde çalıştığı merkez olan ABD, Cornell Medical Center Diabetes Surgery Dept. da kendisiyle belli bir süre çalışma imkanı yakaladım. Temelde şunu söyleyebilirim ki Tip2 Diyabet için yapılan özel bir ameliyat şekli yoktu, halada yok maalesef, yapılan ameliyatlar obezite ameliyatlarının kendisi, tüm obezite ameliyatları belli oranda Tip2 Diyabetin düzelmesini sağlıyor. Ama buna rağmen günümüzde Obezite ve Diyabet Cerrahisi diye bir kavram gündeme geldi ve bende bunu 2012 yılından itibaren hem web sitelerimde hem de sosyal medya alanlarında kullanmaya başladım. Ancak şunu da itiraf etmeliyim ki, pekte doğru bir kullanım yapmamışım, nitekim son dönemde bu kavramdan vazgeçerek Obezite ve Metabolik Cerrahi kavramına tekrar geri dönüş yaptım. Bunun nedenlerini aşağıda maddeler halinde açıklayacağım; 1- Yukarıda linkini verdiğim Diabetes Care de yayınlanan makale bugün için 45 tıbbi organizasyonun onayladığı ve Tip2 Diyabet in cerrahi tedavisi ile ilgili güncel bilimsel verileri içermektedir ve bizler bu çıkarımlara etik değerlerimiz gereği uymak zorundayız. 2- Diabetes Care de yayınlanan makalede Diyabetin tedavisi için geçen ameliyat tipleri Gastrik Bypass, Sleeve Gastrektomi (Tüp Mide), Duedonal Switch ve Mide Bandı (Kelepçe) dan oluşmaktadır, başka bir özel ameliyat tarifi yapılmamaktadır. 3- Diyabet Cerrahisi kavramı bugün için obez (VKİ>30 kg/m 2 ) bireyler için geçerlidir, hiç bir şekilde normal kilolu hastalara uygulanması söz konusu değildir. 4- VKİ kg/m 2 olan Class 1 obez grup için eğer diyabet medikal tedavi ile kontrol altındaysa cerrahi tedavi gene önerilmemektedir (detaylar için makalenin kendisini incelemenizi öneririm).

4 5- Obezite ameliyatında uygulanan cerrahi yöntemler Tip2 Diyabeti %60-90 oranında tedavi etmektedir ancak her yöntem herkes de aynı etkiyi göstermemektedir, burada diyabetin süresi, diyabete bağlı komplikasyonların oluşup oluşmadığı, diyabetin kontrol altında olup olmadığı gibi bir çok değişken faktör rol oynamaktadır. 6- Yukarıda da belirttiğim gibi tek başına Diyabet Cerrahisi kavramını doğru bulmuyorum çünkü yapılan ameliyatlar sadece diyabeti değil diğer metabolik hastalıkları da ciddi oranda düzeltmektedir. Dolayısıyla yarın bir gün bir meslektaşım çıkıpta ben Hipertansiyon Cerrahisi yapıyorum derse, söyleyecek bir lafımız olamaz! Söylediğine yanlıştır diyecek hiç bir verimiz bulunmamaktadır çünkü obezite ameliyatları hipertansiyonu %50-85 oranında tedavi etmektedir. Şimdi bana sorabilirsiniz bu yazıyı neden yazma ihtiyacı hissettin diye! Son dönemde maalesef bir çok meslektaşımız ve hatta hastanelerimiz Diyabetin farklı bir şekilde tedavi etmekte olduklarını vurgulayan haberler ile gündeme gelmektedirler. Hele ki Diyabeti bitiriyoruz!, İnsülin iğnelerini kaldırıp atın! vs benzetmeli çıkarımlar son derece tehlikeli ve gereksiz sorunlarla karşılaşmamıza neden olabilir. Bugün için ülkemizde Sağlık Bakanlığı, SGK ve TTB bünyesinde diyabetin cerrahi tedavisine yönelik tariflenmiş hiç bir özel ameliyat tipi bulunmamaktadır. Uzun yıllardır bu alanda çalışmalar yapan, bir çok merkezde bir çok otör ile çalışmış birisi olarak Diyabet Cerrahisi kavramının yerine Metabolik Cerrahi kavramının kullanılmasını öneriyorum. Tabiki bu bir öneri, kimseyi buna zorlayamam ancak kendilerini özellikle Obezite ve Diyabet Cerrahı olarak tanımlayan meslektaşlarımın olası etik ve hukuki sorunlarda karşılaşacakları problemlere karşı dikkatlerini çekmeyi bir hekim olarak görev biliyorum. Prof. Dr. Halil COŞKUN

5 GASTRİK BYPASS TİPLERİ NELERDİR? FARKI NEDİR? AMELİYAT DEĞİL İNSANIN KENDİSİ BİR MUCİZE RADİKAL GAZETESİ Doç. Dr. Halil Coşkun, obezite ameliyatları yapan bir genel cerrah. Tüp mide ameliyatı olarak bilinen obezite cerrahisi nin bir mucize olmadığını söyleyen Coşkun, işin ameliyat olmakla bitmediğini belirtiyor. Coşkun Ameliyatla hastalarımıza 0 kilometre araç veriyoruz, doğru yolu gösteriyoruz. Ama o doğru yoldan gitmek kişinin elinde diyor. Tüp mide ameliyatı nedir? Midemizin yaklaşık kapasitesi 1 buçuk-2 litre. Bu ameliyatla yemek borusu, mide, 12 parmak bağırsağı ve ince bağırsağa müdahale ediliyor. Midenin aşağı bölgesinden başlayıp, yemek borusunun kenarına gelecek şekilde, midenin içine kalibrasyon tüpü koyuyoruz ki herkeste eşit hacim olsun. Sonra da kesip dikerek dış parçayı çıkartıyoruz. Midenin görüntüsü tüpe benzediği için, ismi tüp mide ameliyatı olarak biliniyor.

6 Yoksa ortada bir tüp yok. Yani ml büyüklüğündeki bir alan e iniyor. Evet, ciddi anlamda azalıyor. Bununla birlikte yemek yiyiş ve vücuda giren kalori de azalıyor. Ameliyatın önemli bir etkisi daha var. Mideden çıkarılan parça, açlık hissini veren hormonun salgılanmasını sağlıyor. Midenin yüzde i devre dışı kalınca, hormon seviyesinde ciddi bir azalma meydana geliyor ve ameliyattan sonra hastamız kendini tok hissediyor. Eskiden çok acıkma, sürekli yemek yeme hissi varken, şimdi az acıkma hissi var. Bu yüzden hacimsel küçültmenin haricinde, hormonlar üzerinde de değişiklik oluyor. Bu da diyabet gibi yandaş hastalıkların azalmasını sağlıyor. Mide küçültme operasyonları nasıl hayatımıza girdi? Genel adıyla Obezite cerrahisi nden 5 yıl önce de kelepçe vardı ve aslında hepsi bir bütün. Mide küçültme, kelepçe ve adını son zamanlarda pek anmasak da fazlaca yapılmış olan gastrik by pass, yani mideyi küçültüp bir de ince bağırsağı yukarı çekmekle oluşan bir sistem. 5-6 farklı ameliyat var. Ama şu an en fazla bilineni mide küçültme. Sadece bizim ülkemizde değil, dünyada en fazla yapılan ameliyat bu. Yapılan ameliyatların yüzde 60 ı tüp mide ameliyatı. Bu ameliyatlar niye bu kadar görünür oldu? Eskiden de çok yapılırdı. Ben 10 yıl önce Amerika da çalışırken pek çok kişiye ameliyat yapılıyordu. Amerika ile Türkiye arasında çok fark yok. Herkes Amerikan tarzı yaşıyor. Fast food zincirleri, AVM ler, hareketsizlik Geçen sene Dünyada yaklaşık 400 bin ameliyat yapıldı. Türkiye de bu sayı 5-6 binde. Hangi tipteki hastalar ameliyat edilebilir? Eğer hasta morbit obezse ve en az 3 yıldır obezitesi varsa, hastanın kronik bağımlılığı yoksa, anestezi açısından da bir

7 sorun yoksa, ameliyat edilebilir. Aynı zamanda vücut kitle indeksi 35 in üzerinde olan hastalara da bu ameliyatları öneriyoruz. Vücut kitle endeksi 40 ın üzerindeyse direkt ameliyat Ama obezitenin 1. aşaması olan aralığında vücut kitle endeksine sahip kişilerde diyabetin durumuna bakmak gerekiyor. Kaç yıldır diyabeti var, şekeri son üç aydır ne düzeyde gibi sorular soruyoruz. Bununla ilgili çalışmalar devam ediyor, ama ben kendi hastalarımda da 35 in altındakilerde ameliyat önermiyorum. YANDAŞ HASTALIKLARI ENGELLİYOR! Türkiye de obezite tehlikeli bir noktada mı? Çok! Birçok Avrupa ülkesinden daha obez bir ülkeyiz. Toplumumuzun 3 te 2 si fazla kilolu, 3 te 1 i normal. Fazla kilolular normal, normaller zayıf, obezitenin başındakiler fazla kilolu ama bir şey olmaz şeklinde algılanıyor. Ama tıp diyor ki, fazla kiloluysan yandaş hastalığın artıyor. Obez isen ciddi problemler seni bekliyor. Zayıflama sektörü bize obezite cerrahisini dayatıyor diyebilir miyiz? Diyelim ki yılda 10 bin ameliyat yapıyoruz. Türkiye nin 3 te 1 i obez, 3 te 1 i de fazla kilolu Ülke 70 milyon dersek, sektörde 40 milyon gibi bir alan var. Dünya ortalamasına bakıldığında, ameliyat edilebilecek kişilerin yaklaşık yüzde 1-yüzde 2 sini ameliyat edebiliyoruz. Türkiye de ise bu oran çok düşük O kadar kötü durumda olan hastalar var ki Bu hastalar bize daha güzel olmak için gelmiyorlar. Uyku apnesinden, hiper tansiyondan, diyabete kadar pek çok sağlık problemleri olduğu için geliyorlar. Bir de işi magazinleştiren ve suistimal eden bir grup var ama, bu zaten hayatın her alanında var. 5 YIL SONRA ÖLÜM VAKASI KALMAYACAK Bu ameliyatlarda ölüm riski var mı?

8 Her ameliyatta olduğu gibi, bunlarda da var. Türkiye deki ölüm oranları dünyadakilere oranla bir parça daha yüksek gözükebilir. Bazı hekimlerin başarı oranları yüksek olabilir ama, yeni başlayan hekimler var. Adını duymadığınız x hastanesinde de bu ameliyat yapılıyor ve doktorun bir pratik kazanması lazım. Yani bu bir süreç. Eminim ki bundan 5 yıl sonra ölüm vakalarını duymazsınız. Ameliyatlar pahalı mı? Evet. Eskiden obezite ameliyatları devlet hastanelerinde ücretsiz yapılabiliyordu. Ameliyat yaptıranların sayısı artınca, Sağlık Bakanlığı ve SGK Ocak ayında bu ameliyatları zorunlu sağlık hizmetinden çıkardı ve hastanelerin ameliyatlardan 3 kata kadar ücret alabilmesi kuralını getirdi. Şimdi ameliyat fiyatları 10 bin liradan 50 bin liraya kadar değişiyor. Bu biraz hangi hastanede ve hangi doktorda ameliyat olduğunuza da bağlı. Türkiye de sağlık problemleri olmayan insanlar da ameliyat ediliyor mu? Olabilir, ama bu sayı çok düşüktür. Bu ameliyatla ilgili haberleri ya insanlar çok kilo verirse, ya da ölürse okuyoruz. Mesela safra kesesinden, bademcik ameliyatından ölenleri hiç görmüyoruz. Bu daha çok görsel bir sektör olduğu için bunların haberleri yapılıyor. MİDE ESKİ HALİNE DÖNEMEZ! Küçültülmüş midenin eski haline gelme şansı var mı? Tüp mide ameliyatı için mümkün değil. Ameliyattan bir süre sonra mide biraz büyüyebilir ama hiçbir zaman eski büyüklüğüne gelmez. Kilo alınabilir mi peki? Evet, belli olanlarda kilo alımı oluyor. Hastaları, özellikle ameliyatın 2. yılında dikkat etmeleri ve kilo almamaları için

9 uyarıyoruz. O yüzden beslenme uzmanının temel görevi ona yeni beslenme düzenini öğretmektir. Hastaların ameliyattan önce eğitim alması gerekiyor. Biz de ameliyattan sonraki ilk 1 ayda hastalarımızı sık sık kontrol ediyoruz ve gerekirse psikiyatristimize gösteriyoruz. PSİKİYATRİK SORUNLARA YOL AÇABİLİR Ameliyat olduktan sonra rahata eriyor mu insan? By pass ameliyatı olunca her şey bitmiyor. Alkol tüketmeyeceksin, sigara içmeyeceksin, yağlı yemeyeceksin. Hayatta her şeye sahip olamıyoruz. Hem çok zayıf olacağız, hem çok yemek yiyeceğiz, hem mutlu olacağız, hem de istediğimizi giyeceğiz Böyle bir dünya yok. Obez konumuna gelmiş hasta artık tedavi görmek zorundadır. Kilo almaya başlayan bir insanı eski haline getirmek de bir koruma yöntemidir. Sağlık Bakanlığı nın aslında bugün yapmaya çalıştığı korumadır. Bakanlık yürünmesi için tavsiyede bulunuyor. Obezseniz yürüyerek kilo veremezsiniz, ama yeni doğan nesli kilo almamak için koruyabilirsiniz. Morbit obez olan insanın tabii ki diyet yapması lazım. Ama doktora gözüküp, altta yatan hastalıklara bakıp, doktorunun kontrolünde bir program ile diyet yapılmalı. Ameliyat olduktan sonra o yemek yeme isteğini giderememesi, ileride hastada psikiyatrik sorunlara yol açabilir mi? Ameliyat olan kişide yemek yeme bağımlılığı varsa, ameliyattan sonra bunun yerine başka bağımlılıklar gelebilir. Bunun oranı yüzde Ben ameliyatla kilo kaybettirebilirim ama kişinin aile ya da iş hayatına karışamam. Eğer siz daha önce stresten yemek yemişseniz, bu yine olabilir. Örneğin alkol almayan ya da az alan kişinin alkol düzeyi, ameliyat sonrasında artabilir. Ya da alışveriş bağımlılığı artabilir. Yüksek kilolu insanlar yandaş hastalıklarından kurtulup sağlıklı yaşasın diye ameliyat ediyoruz. Ameliyat olan

10 hastaların yaşam süresi, ameliyattan sonra uzuyor. Bu yüzden herkese ameliyat yapmıyorum. AMELİYAT DEĞİL İNSANIN KENDİSİ BİR MUCİZE Mide küçültme ameliyatları bu yıl bir anda popüler oldu sanki Bir akademisyen olarak artık obez cerrahisinin azalmasının mümkün olmadığını düşünüyorum. Belki bir düzenleme yapılabilir, ya da başka bir ameliyat yapılmaya başlanacaktır. Ama şunu biliyoruz ki biz diyet, egzersiz ve ilaç tedavileriyle elde edilen başarı düşük. Obezite cerrahisiyle sağlanan başarı yüzde 100 değil ama, daha etkili kilo kaybettirip, daha etkili koruma sağlıyor. Hasta yakınları çoğu zaman bu ameliyata karşı. Ama hastalar öyle bir noktadalar ki, artık hızlıca kilo vermek istiyorlar. İnsanoğlu hep bir medet umuyor ve beklentiye giriyor. Halbuki mucize diyetisyende değil, aslında insanın kendisinde. Bu ameliyat da bir sihirli değnek değil, bir araç. Biz bu ameliyatla hastalarımıza 0 kilometre araç veriyoruz, doğru yolu gösteriyoruz. Ama o doğru yoldan gitmek kişinin elinde. OBEZİTENİN ÇARESİ: FAST FOOD U YASAKLAYIN, AVM LERİ YAPMAYIN! Ünlülerin tüp mide ameliyatı olması Türkiye de talebi arttırdı mı? Medyada bilinirliği arttırıyor ama genelde başarılı vakaları görenler geliyor ameliyat yaptırmaya. Ameliyat sayısıyla beraber başarı da yükseldi. Herhalde 5 yıl içinde ameliyat yaptıranların sayısı yılda 10 bin-15 bin olabilir. Bu yine de çok yüksek bir sayı değil. Obezitenin artma sebebi ne? Geçen gün bir makale okudum; İngiltere obezite konusunda 1980 lere geri dönmek istiyormuş. Bunun sağlanabilmesi, Sağlık Bakanlığı nın değil siyasi otoritenin ciddi anlamda kararlar almasıyla olur. Fast food zincirlerini yasaklayın, AVM leri

11 yapmayın. AVM ile şişmanlık arasındaki ilişki nedir? Çünkü her işimizi AVM lerde görüyoruz ve yeterince yürümüyoruz. Artık çok az yerde Pazar kuruluyor. AVM ler eskiden daha lüks semtlerdeydi. Şimdi her yerde Televizyonda bazı insanlar diyetle ilgili konuşmalar yapıyorlar, ancak diyetisyen değiller. Bunlara Sağlık Bakanlığı nın bir şey demesi gerekmiyor mu? Bence demesi gerekiyor. O kişiler yaşam koçluğunu danışmanlık olarak ele alıyorlar. Bu iş birileri şikâyet etmeden olmuyor. Kilo vermenin matematiksel bir işlemi var. Aldığınız kaloriden, harcadığınız kaloriyi çıkarırsınız, sonuç negatifse kilo verirsiniz. Diyetisyen burada onları uygulatmaya çalışıyor, organize ediyor. Ama danışman adı altında ortalığa çıkan insanların hiçbir işlevi yok. AMELİYATTAN ÖNCE TAHLİLLER GEREKİYOR! Tüp mide ameliyatı yaptırmak isteyen hastalar hangi aşamalardan geçiyor? İndeksiniz 40 ın üzerindeyse, ameliyata tamam diyorum. Kan ve vitamin tahlillerinizi istiyoruz. Çünkü ameliyat sonrası midenin büyük kısmı alındığı için ya da emilimle ilgili sıkıntılar yaşandığı için, bazı vitamin emilimleri azalıyor. Ameliyat sonrası bazı vitaminleri takviyeleri etmek gerekiyor. O yüzden önceden bilmek gerek. Bunların dışında karaciğer enzimleriniz, kolesterolünüze, kan şekerinize bakıyoruz. Mutlaka endoskopi yaptırıyoruz. Çünkü midenin içini görmemiz lazım. Karaciğerinizin yağlanmasına ve safra kesenize bakıyoruz. Sigara kullanıyorsanız solunum fonksiyon testi yapıyoruz. Apneniz varsa, gece nefesiniz kesiliyor veya makine kullanma durumunuz varsa uyku testi yaptırıyoruz. Apnesi olan hastalar gece oksijen alamıyor. Sabahları yorgun kalkıyor, işe gittiğinde yorgun oluyor, gündüz uyukluyor O yüzden önce bu

12 hastanın oksijenlenmesi lazım. Gerekli olan hastalarda kardiyoloji istiyoruz. Mutlaka göğüs hastalıklarına gösteriyoruz. Bunlar artık çok hızlı yapılabiliyor. En fazla 1 buçuk haftada tüm sonuçlar hazır olabilir. Tüm bu tahlillerden sonra ameliyata alabiliyoruz. Ama hastayı gördükten sonraki hazırlık sürecim 3-4 haftayı buluyor. 14/04/2015 Radikal Gazetesi, Armağan Çağlayan röportajıdır. OBEZİTE CERRAHİSİNDE SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS) Ameliyattan sonra ne kadar süreyle işimden uzak kalacağım? Ameliyattan sonra çoğu hasta bir veya en fazla iki hafta içinde işe dönebilmektedir. Ameliyattan sonra bir süreliğine enerjinizin azaldığını hissedebilirsiniz ve işe döndüğünüz ilk hafta yarım gün veya iki günde bir işe gidip çalışmanız gerekebilir. Ameliyattan sonra ne zaman egzersiz yapmaya başlayabilirim? Hemen! Hastanedeyken bile, kısa ve hafif yürüyüşler yapmanız iyileşme süreciniz için önemlidir. Burada kilit nokta yavaş yavaş başlamaktır. Vücudunuza ve hekiminize kulak verin. Ağırlık kaldırıyorsanız ilk 6 ay düşük profil de kalın. Egzersiz konusunda acele etmeyin, kendinizi yavaş yavaş geliştirin. Yüzüyorsanız, suya girmeden önce yaralarınızın muhakkak iyileşmesi gerekir. Dolayısıyla yüzmeyi en erken gün sonunda düşünmelisiniz. Geçmişte karın ameliyatı geçirdiysem veya fıtık varsa laparoskopik ameliyat geçirebilir miyim?

13 Buna genel cevap evet dir. Hekiminize ve anestezi uzmanınıza, özellikle karın ve pelvis dahil daha önceki bütün cerrahi müdahaleleri anlatmalısınız. Çoğumuz çocukluk operasyonlarını unuturuz. Sizin için çok yıllar önce geçirdiğiniz ufak bir cerrahi müdahale olabilir ancak cerrahınız için önemlidir. Tip 2 diyabet imin olması ameliyatı daha riskli hale getirebilir mi? Evet. Ameliyat zamanında cerrahınızın diyabetinizin yönetimiyle ilgili bütün talimatlarına uyun. Tip 2 diyabeti olan hemen herkes ameliyattan sonra büyük bir gerileme veya hatta tamamen gerileme görmektedir. Kalp hastalığım varsa, laparoskopik ameliyat geçirebilir miyim? Evet, ama kardiyoloğunuzdan onay almanız gerekebilir. Obezite cerrahisi aşağıdakiler de dahil çoğu kalp hastalığı ile ilgili problemlerin düzeltilmesine yardımcı olabilir; Yüksek tansiyon (hipertansiyon) Kolesterol Lipid ile ilgili sorunlar Kalpte büyüme (dilate kalp veya anormal kalınlaşma) Vasküler (atardamar ve damar) ve koroner (kalp arter) hastalığı Ameliyat öncesi, hekiminize kalbinizin durumu hakkında mutlaka bilgi verin. Atriel fibrilasyonu olan, kalp kapakçığı değiştirilmiş veya daha önce stent veya kalp baypas ameliyatı geçirmiş kişilerde bile başarılı olunmaktadır. Herhangi bir türde kan sulandırıcı alıyorsanız, ameliyattan önce ve sonra size özel talimatlar verilecektir. Ameliyattan sonra ne zaman hamile kalabilirim? Bebek sağlıklı olacak mı? Çoğu kadın ameliyattan sonra, orta denilebilecek düzeyde kilo

14 kaybıyla bile, çok daha fazla doğurgandırlar. Kilolu hastalarda doğum kontrol hapları çok etkili OLMAZLAR. Kilonuzun değiştiği dönemde de doğum kontrol hapları çok güvenilir değildir. Bu nedenle, BÜTÜN cinsel ilişkilerde bir rahim içi araç veya prezervatif kullanılması önerilmektedir. Adet dönemleri çok düzensiz olabilir ve hiç beklemediğiniz bir anda hamile kalabilirsiniz! Çoğu hekim ameliyattan sonra hamile kalmak için ay beklemeyi tavsiye etmektedir. Ameliyattan sonra kilo kaybıyla birlikte, hamilelik ve doğumda sorun yaşama riski çok daha azdır. Aynı zamanda ameliyat geçirmemiş ve kilo vermemiş aşırı kilolu hamile kadınlara kıyasla daha az düşük ve ölü doğuma rastlanmaktadır. Estetik ameliyat geçirmem gerekli olacak mı? Çoğu hastada gevşeme veya sarkma görülecektir ama bu durum beklenen bir durumdur. Ameliyattan sonra 6 ila 18 ay arasında pek çok değişiklik yaşayacaksınız. Kişisel görüntünüz ne kadar kilo verdiğiniz, kalıtım, egzersiz yapıp yapmamanız veya sigara içip içmediğiniz de dahil birçok şeye bağlıdır. Genel olarak sarkan cilt giysilerle saklanabilir. Birçok hasta, görünümleri açısından internette de bulunabilen sıkılaştırıcı giysiler giymektedirler. Bazı hastalar sarkan fazla cilt için estetik operasyonu tercih edeceklerdir. Cerrahlar genellikle en az 18 ay beklemeyi tavsiye etmektedirler, ama bu süreden önce de durumunuz değerlendirilebilir. Ameliyattan sonra saçlarım dökülecek mi? Ameliyattan sonra 3 ila 6 ay arasında saç dökülmesine sıkça rastlanmaktadır. Bunun sebebi tamamen anlaşılamamıştır. Bütün tavsiye edilen destekleyici ilaçları alsanız da, saç dökülmesi meydana gelecektir. Saç dökülmesi hemen her zaman geçicidir. Yeterli miktarda alınan protein, vitaminler ve mineraller

15 saçınızın tekrar uzamasını sağlayacak ve uzun dönemde azalmasına engel olacaktır. Ameliyattan sonra vitamin ve mineral almak gerekli olacak mı? Multivitamin almanız gerekecektir. Bazı vitamin ve minerallerden, özellikle Demir, Kalsiyum ve D Vitaminini daha yüksek dozlarda almanız gerekli olabilir. Aynı zamanda belli aralıklarla laboratuvar kontrollerinden geçmeniz gerekecektir. Alacağınız vitamin takviyeleri kan tahlillerinizi inceledikten sonra hekiminiz tarafından verilmelidir. Ameliyattan önce perhiz yapmam gerekecek mi? Evet. Birçok hekim, ameliyat geçirecek hastalarının -kişisel medikal durumuna bağlı olmak üzere- ameliyattan 1 veya 2 hafta önce özel bir perhiz yapmasını isteyebilir. Bu ameliyat öncesi rejimin sebebi karaciğeri küçültmek ve karındaki yağları azaltmaktır. Bu durum cerrahi prosedüre yardımcı olur ve daha güvenli hale getirir. Ameliyattan sonra perhiz ve spor yapmam gerekir mi? Hayır ve Evet. Çoğu kişi perhizi insanı aç bırakan bir plan olarak düşünür. Ameliyattan sonra insanlar kendini böyle hissetmez. Ameliyattan ay sonra birçok hasta iştahını kısmen geri kazanacaktır. Ama iştahınız eskiye kıyasla çok daha az olacak ve artık daha kolay doyduğunuzu fark edeceksiniz. Bu her istediğinizi her zaman yiyebileceğiniz anlamına gelmez. En iyi sonuçları elde etmek için sağlıklı yiyecekler seçilmesi çok önemlidir ama çoğu hasta yine de tadı iyi yiyecekleri, hatta atıştırmalıkları yemek ister. Çoğu hasta egzersizi yoğun ve acı veren bir şey olarak düşünmektedir. Düzenli ve aşırı olmayan aktiviteler uzun vadede çok daha yararlıdır. Egzersiz bazen çalışma da olabilir ama cezalandırıcı, sonu gelmeyen bir mücadeleye dönüşürse,

16 devam edemezsiniz. Onun yerine, hekiminizle birlikte size uygun değişik aktivitelerden oluşan bir program belirleyin. Egzersizde herkese uyan tek beden gibi bir plan yoktur. İlerledikçe öğrenecek ve değişeceksiniz! Birçok hasta için (normal kilodaki insanlar için de) egzersiz, sadece kalori yakmak için değil, düzenli stres kontrolü ve iştah kontrolü için de çok önemlidir. Yaşımız ilerledikçe, hareketsizlik kırılganlığa sebep olur ki bu da genel olarak sağlığımız için oldukça tehlikelidir. Sağlıklı kemikler ve kas kaybını önlemek bir ölçüde haftalık ağırlık kaldırma egzersizleri, yürüyüş veya kas direnç egzersizleri yapılmalıdır. Ameliyattan sonra daha önce kullandığım ilaçların bazılarını bırakabilir miyim? Kilo verdikçe, yüksek taniyon, kalp hastalığı, artirit, kolesterol ve diyabet için aldığınız ilaçlara olan ihtiyacınız ya azalacak yada çoğunlukla tamamen ortadan kalkacaktır. Doç. Dr. Halil Coşkun *Bu makale AMBS kaynakları temel alınarak hazırlanmıştır. GASTRİK BYPASS NEDİR? NASIL KİLO KAYBEDİLİR?

17 DOÇ. DR. HALİL COŞKUN MİLLİYET GAZETESİ / KADİR ZEREY İki yılda 69 kilo verdi! İstanbul da yaşayan 145 kilo ağırlığındaki Kadir Zerey, mide küçültme ameliyatıyla 2 yılda 69 kilo verdi. İstanbul da web tasarım ve yazılım firmasında çalışan 27 yaşındaki Kadir Zerey, 5 yaşından itibaren hızla kilo almaya başladı. Yaşıtlarına göre oldukça kilolu olan Zerey, lise öğrencisiyken 165 kiloya ulaştı. Bu sırada Zerey de aşırı kilolara bağlı Tip 2 diyabet başladı. Şeker hastalığı nedeniyle Zerey, günde 3 kez insülin kullanmak zorunda kaldı. Zayıflamak için diyetisyene başvuran Zerey, sadece 20 kilo verebildi. Diyet ve spor yapmakla kilo veremeyen Zerey, 2 yıl önce mide küçültme ameliyatı olmaya karar verdi. İstanbuldaki bir hastanede görev yapan Doç. Dr. Halil Coşkun a başvuran Zerey e, yapılan tetkiklerin ardından Mini Gastric Bypass yöntemi uygulandı. Ameliyat ile midesi küçültülen Zerey, hızla zayıflamaya başladı ve 2 yılda 69 kilo verdi. Hem kilodan hem de diyabetten kurtuldu

18 145 kilodan 76 kiloya inen Zerey in şeker değerleri de normale döndü. Zerey, hem kilolarından hem de diyabetten kurtulmuş oldu. AA muhabirine, ameliyatın ardından hayatının tam anlamıyla değiştiğini vurgulayan Zerey, kiloluyken yürümenin bile zor geldiğini ancak şimdi kendisini çok zinde hissettiğini ifade etti. Şeker hastalığı nedeniyle sürekli uyku hali ve şeker krizi tuttuğunu anlatan Zerey, Dolaptaki iğneleri bırakıp dışarı çıkamıyordum. Büyük beden satan mağazalarda kalite oranı çok düşük ve fiyatlar el yaktığı için kıyafet bulmakta zorluk çekiyordum. Şimdi kaybettiğim öz güvenimi kazandım. Hayata artık daha pozitif bakıyorum dedi. Hedefinin 6 kilo daha vermek olduğunu dile getiren Zerey, kendisine sağlıklı beslenme ve spora dayalı bir hayat kurduğunu kaydetti. Zerey, Yıllarca vücudumda şekerpare taşıdım. Şekerpareleri baklavalara çevirme zamanı geldi. Hayatımda birçok değişiklik yapıyorum. Yarım bıraktığım sinema ve tiyatro hayatıma devam etmek istiyorum diye konuştu. Minis Gastric Bypass nedir? Obezite cerrahisinde en çok uygulanan ameliyatların başında gelen Mini Gastric Bypass ameliyatıyla hastada küçük bir mide hacmi oluşturuluyor. Daha sonra küçük olan midenin ince bağırsak ile bağlantısı yapılıp gelen besinlerin büyük mideyi bypass ederek ince bağırsağa geçmesi sağlanıyor. Küçük mideleri yüzünden hastalar hem daha az besin alıyor hem de bağırsaklardaki emilim bozulduğu için gıdalardan aldıkları kalori miktarı düşüyor. Daha az yemek ve daha az emilim olması kişilerde kilo kaybını sağlıyor. Milliyet Gündem /