Genel Bilgi Grubu E itimi. Oturum 7:

Transkript

1 Genel Bilgi Grubu E itimi Oturum 7: Ki ilerin serbest dola na giri

2 ç Pazar ç pazar: 4 temel özgürlü ün Antla ma hükümlerine uygun olarak güvence alt na al nd iç rlar olmayan bölge Sermaye Mallar Hizmetler => Md ve Md. 49 AB nin leyi i Ant. Ki iler => i çiler => Md. 45 AB nin leyi i Ant. = payla lm yetki AB - ÜD Antla ma hükümleri: do rudan etki

3 çilerin ve hizmetlerin serbest dola çilerin serbest dola m Hizmetlerin serbest dola m ve kurulu hakk AB Vatanda lar Aile Üyeleri çiler Serbest meslek sahipleri irketler

4 Ki ilerin serbest dola Aile Üyeleri AB Vatanda lar AB vatanda lar n n ikamet etme ve özgürce dola ma hakk Aile üyeleri çiler Serbest meslek sahipleri çilerin Serbest Dola m Serbest meslek sahipleri için hizmetlerin serbest dola m ve kurulu hakk

5 çilerin Serbest Dola Md. 45 AB nin leyi i Ant. ÜD i çileri aras nda ne olursa olsun milliyete dayal ayr mc k yap lamaz stihdam Ödeme Çal ma ko ullar Kapsam : Yap lan i tekliflerini kabul etme hakk Bu amaç için ÜD s rlar içinde özgürce hareket etme stihdam amac yla ÜD de ikamet etme Orada i e al nd ktan sonra ÜD de kalma

6 çilerin Serbest Dola Md. 45 AB nin leyi i Ant. ÜD i çileri aras nda ne olursa olsun milliyete dayal ayr mc k yap lamaz stihdam Ödeme Çal ma ko ullar Kapsam : Yap lan i tekliflerini kabul etme hakk Bu amaç için ÜD s rlar içinde özgürce hareket etme stihdam amac yla ÜD de ikamet etme Orada i e al nd ktan sonra ÜD de kalma

7 çiler? Adalet Divan n tan ili kisi mevcut olmal : ba k Geni tan m Yar zamanl çiler, e itim görenler, dü ük maa la çal anlar arayanlar (tüm haklar de il) i sona eren ki iler (baz haklar korurlar) tlamalar Gerekçelendirme Baz kamu hizmetleri

8 Hizmetler <-> kurulu Md AB nin leyi i Ant.: hizmetlerin serbest dola serbest meslek faaliyetlerinin veya hizmet tedarikinin geçici takibi Md. 49 AB nin leyi i Ant.: kurulu hakk serbest meslek faaliyetlerinin veya irket kurulu lar n kal takibi

9 Hizmetlerin serbest dola Md AB nin leyi i Ant. Hizmetler ödeme kar nda sa land klar zaman hizmettir (ekonomik hizmetler) =>hizmet sa layan ki iler ev sahibi ülkenin kendi vatanda lar na uygulanan ko ullar alt nda faaliyetlerini takip edebilir Hizmet sa lama ve alma özgürlü ü tlamalar yasakt r fakat Gerekçelendirme!

10 Kurulu hakk Md. 49 AB nin leyi i Ant. Hizmetlerin serbest dola ile aradaki farklar: Faaliyetlerin süresi Devaml k Düzenlilik tlamalar yasakt r fakat Gerekçelendirme!

11 Ki ilerin serbest dola ndaki k tlamalar (1) Gerekçelendirme yoksa milliyete dayal ayr mc k yapmak yasakt r Do rudan ayr mc k Dolayl ayr mc k Gerekçelendirme yoksa ayr mc a dayal olmayan tlamalar da yasakt r Tarife düzenlemeleri, nicel k tlamalar, bölgesel tlamalar, belirli yasal formlar

12 tlama (2): Gerekçelendirme Genel ç kar hedefi Do rudan ayr mc a yaln zca gerekçesi AB nin leyi i Antla mas nda yer al yorsa izin verilebilir: kamu güvenli i kamu sa kamu politikas Dolayl ayr mc k ve ayr mc k içermeyen k tlamalar genel ç kar ile ilgili nedenlere dayanarak gerekçelendirilebilir Mahkeme Sosyal güvenlik sisteminin mali dengesine, çevre korunmas na, yol güvenli ine, tüketicilerin korunmas na zarar veren riskler

13 tlamalar (3): Gerekçelendirme Yasal olarak uygulanabilmeleri için ulusal k s tlay c önlemler yaln zca genel ç kara hizmet etmeleri de il ayn zamanda orant l olmalar gerekiyor hedefin uygulanmas n güvence alt na almaya uygun olmal ; o hedefe ula mak için gerekti inden öteye geçmemeli; ve o önlemleri ayn sonuca ula may amaçlayan daha az k s tlay c önlemlerle de i tirmek mümkün olmamal

14 tlamalar (4): ÜD ile Geçi Düzenlemeleri AB-8 / AB-2 Üyelik Antla malar Üye Devletlere geçici olarak serbest dola m k s tlama hakk verir yaln zca i bulma amac içeren i çilerin serbest dola m ile ilgilidir serbest meslek sahibi ki ilerin serbest dola m n etkilemez! kar l kl l k mümkündür ÜD üyelikten sonra 7 y la kadar k s tlay c önlemlerini koruyabilir (örn. çal ma izni) kat l gitgide artan 3 a amaya bölünmü tür (2+3+2)

15 tlamalar (5): ÜD için Geçi Düzenlemeleri AB-8 güncel durumu (3.a ama): yaln zca Almanya ve Avusturya halen k s tlama uygulamakta ( ngiltere, rlanda ve sveç hiç uygulamad ) AB-2 güncel durumu (2.a ama): yaln zca Finlandiya, sveç, Danimarka, Portekiz ve spanya k s tlamalar uygulam yor 30 Nisan 2011 (AB-8) ve 31 Aral k 2013 e (AB-2) kadar tüm k s tlamalar kald r lm olmal

16 Ekonomik olarak aktif olmayan ki ilerin serbest dola Madde 18 AB nin leyi i Ant.: genel ayr mc l kla mücadele maddesi Antla malar n uygulanmas kapsam nda ve orada yer alan özel hükümlere herhangi bir önyarg olmaks z n milliyete dayal her türlü ayr mc l k yasakt r. Madde 20 AB nin leyi i Ant.: Birlik vatanda l Birli in vatanda l bu Antla mada tan mlanm t r. Üye Devletlerden birinin vatanda olan herkes Avrupa Birli inin vatanda d r. Birlik vatanda l ektir ve ki inin ulusal vatanda l n n yerine geçmez. Madde 21 AB nin leyi i Ant.: Vatanda l n getirdi i haklar Her AB vatanda Antla malarda belirtilen k s tlamalara ve onlar etkin hale getirmek için al nan önlemlere tabi tutularak Üye Devletlerin s n rlar dahilinde özgürce hareket etme hakk na sahiptir.

17 Temel ikincil mevzuat serbest dola m çilerin serbest dola m yla ilgili 1612/68 numaral Tüzük i çileri etkiler 2004/38/EC numaral Direktif ( kamet Direktifi ) hizmetleri/kurulu u/i çileri + vatanda l etkiler 2006/123/EC numaral Direktif ( Hizmetler direktifi ) hizmetleri ve kurulu u etkiler Mesleki niteliklerin ortak tan nmas yla ilgili 2005/36/EC numaral Direktif hizmetleri/kurulu u/i çileri etkiler 96/71/EC numaral Direktif ( Görevlendirme Direktifi ) hizmetleri etkiler

18 Ki ilerin serbest dola çilerin serbest dola m yla ilgili tüzük Aile Üyeleri kamet Direktifi Aile Üyeleri AB Vatanda lar Hizmetler Direktifi çiler Serbest meslek sahipleri i letmeler Mesleki niteliklerin ortak tan nmas yla ilgili Direktif Görevlendirme Direktifi

19 Tüzük 1612/68 çilerin serbest dola 3 Bölüm Göçmen i çiler ve aileleri için istihdama eri im Kamu stihdam Kurumlar aras nda i birli i (bo pozisyonlar ve i ba vurular ) çilerin serbest dola alan nda Üye Devletler aras nda i birli i

20 Tüzük 1612/68 çilerin serbest dola çiler ve aileleri için istihdama eri im Ba ka bir Üye Devlette, o devletin vatanda lar yla ayn ko ullar alt nda i bulma ve takip etme hakk sözle melerinin görü ülmesi ve sonuçland r lmas yla ilgili e it muamele Ülke vatanda lar yla ayn artlar alt nda i piyasas na eri im göçmen i çiler için özel i e al m prosedürleri uygulanmaz göçmen i çiler için ayr bir kadro olu turulmaz i bulma kurumlar na kay t gereklili i yok bo pozisyonlar n ilan edilmesiyle ilgili k s tlama yok.

21 Tüzük 1612/68 çilerin serbest dola ayr mc l k içeren i e alma ko ullar yok i arayan yabanc lar i bulma kurumlar ndan ülke vatanda lar yla ayn deste i al rlar sendika üyeli i ve bunun getirdi i haklar n uygulanmas konusunda da e it muamele görürler i çilere tan nan bar nma haklar ve yard mlar yla ilgili e it muamele göçmen i çilerin çocuklar n n e itimi ve mesleki e itimi ile ilgili e it muamele.

22 Tüzük 1612/68 çilerin serbest dola. istihdam ko ullar yla ilgili e it muamele (ödeme, kovulma ), sosyal avantajlar ve vergi avantajlar, yeniden e itim ve mesleki e itim örn. bir çal an n firmas ndaki k demi hesaplan rken ki inin askerlik hizmetinin de hesaba kat lmas örn. ayr l k maa n n ödenmesi (evlerinden uzakta olan i çilerin maa lar na ek) => aksini içeren antla malar geçersiz ve etkisizdir ayn zamanda s n r i çileri için

23 Tüzük 1612/68 çilerin serbest dola.. sosyal avantajlar konusunda e it muamele (dvm.) çok geni bir kavram sosyal destek (örn. asgari sosyal yard m) okuma finansman kamu ula m araçlar nda indirim kartlar özel bir dilde dava talep etme hakk cenaze masraflar n n kar lanmas için yard m 883/2004 numaral Tüzük kapsam na giren veya girmeyen sosyal güvenlik yard mlar n da içerir ayr ca i çilerin aile üyelerine verilen haklar

24 EURES, Avrupa i hareketlili i portal çilerin serbest dola m yla ilgili 1612/68 numaral Tüzük (6) Ulusal i kurumlar aras nda i birli i

25 2004/38/EC numaral Direktif: kamet Direktifi Kendi vatanda olduklar bir Üye Devlet d ndaki üye bir ülkeye giden veya orada ikamet eden tüm AB vatanda lar ve aile üyeleri için geçerlidir Aile üyeleri: e i, kay tl partneri (ev sahibi Üye Ülkede evlilikle e de erse), 21 ya ndan küçük veya ba ml çocuklar, ba ml aile bireyleri (milliyet gözetmeksizin) unlar düzenler: AB vatanda lar ve aile üyelerinin bir Üye Ülkeye gitme ve orada ikamet etme haklar n kullanabilecekleri ko ullar Kamu politikas, kamu sa l ve kamu güvenli ine ba l olarak bu haklara getirilen k s tlamalar

26 2004/38/EC numaral Direktif: kamet Direktifi Giri ve ç yapma hakk & ikamet hakk < 3 ay Kimlik kart (ya da üçüncü ülke vatanda aile üyeleri için pasaport) kamet hakk > 3 ay & Kal kamet artlar Formaliteler

27 2004/38/EC numaral Direktif: kamet Direktifi kamet hakk > 3 ay artlar Ekonomik olarak aktif (çal an ve serbest meslek sahibi) => ko ul yok Ekonomik olarak aktif olamayan => hastal k sigortas ve yeterli kaynak sahibi olundu una dair kan t Formaliteler AB vatanda lar n kay t yapmas gerekebilir Kay t sertifikas kal ikamet sertifikas Üçüncü ülke vatanda aile üyeleri (Kal ) ikamet kart

28 2004/38/EC numaral Direktif: kamet Direktifi it Muamele Hakk ÜD de ikamet eden AB vatanda lar n ve aile üyelerinin o ülkenin vatanda lar yla e it muamele görme haklar vard r Sapmalar lk üç ay boyunca veya i arayan ki iler için sosyal yard m hakk yok lk 5 y l boyunca ö renciler için geçim yard hakk yok lgili haklar ÜD de ikamet hakk na sahip olan üçüncü ülke vatanda lar çal abilirler veya serbest meslek sahibi olabilirler

29 2006/123/EC numaral Direktif: Hizmetler Direktifi Hedefler (Büyüme ve i olanaklar için Lizbon stratejisi) Hizmetlerin serbest tedarikinin ve kurulu hakk n iyile tirilmesi Hizmet al lar n haklar n kuvvetlendirilmesi Hizmetlerin kalitesinin desteklenmesi Üye Devletler aras nda etkili idari i birli i Kapsam Haricinde tutulmayan tüm hizmetler (ekonomik kayg lar için yap lan) Pek çok hizmet kapsam n d nda kal r Mali hizmetler, ula rma hizmetleri, yay nc k hizmetleri, sa k hizmetleri, sosyal konut alan nda sosyal hizmetler, çocuk bak ve ailelere destek

30 2006/123/EC numaral Direktif: Hizmetler Direktifi dari sadele tirme ÜD uygulanabilir prosedürlerini ve formalitelerini bir hizmet faaliyetinin uygulan n inceler ve gerekli olup olmad klar n, baz prosedürlerin kald r l p kald r lamayaca n veya daha az yük te kil eden alternatiflerle de i tirilip de i tirilemeyece ini ara t r r ÜD hizmet sa lay c lar n n elektronik yoldan- faaliyetlerinin uygulanmas na eri im için tüm prosedürleri ve formaliteleri tamamlamalar n sa layacak tek irtibat noktalar kurar Bu tek irtibat noktalar sa lay c lar n ve al c lar n bilgiye eri imlerini güvence alt na al r (örn. gereklilikler) ve onlara bu gerekliliklerin uyguklanmas nda/yorumlanmas nda yard mc olmak

31 2006/123/EC numaral Direktif: Hizmetler Direktifi Kurulu hakk Yetkilendirme programlar ÜD yetki vermek için gereken yetkilendirme programlar n ve ko ullar n belirlemelidir ve ayr mc l k içermediklerinden, objektif olarak gerekçelendirildiklerinden, gerekli ve orant sal olduklar ndan emin olmal d r Yasaklanm gerekliliklerin listesi Milliyet gereklilikleri, birden fazla ÜD de kurulu olu turma hakk, ekonomik testler Ayr mc l a kar tl k, gereklilik ve orant sall k kriterlerine göre de erlendirilmesi gereken gerekliliklerin listesi (ayr mc l a kar ) S n rsal veya nicel k s tlamalar, belirli bir yasal form alma yükümlülü ü, sabit minimum/maksimum tarifeler, minimum çal an say s

32 2006/123/EC numaral Direktif: Hizmetler Direktifi Hizmetlerin serbest dola m ÜD yaln zca s n rl say da durumda gelen hizmet sa lay c lar na ko ullar n uygulayabilir kamu politikas, kamu güvenli i, kamu sa l ve çevre korumas nda ayr mc olmamas, gerekli ve orant l olmas durumunda belirli sektörler için örn. kamu hizmetleri, posta hizmetleri, mesleki niteliklerin tan nmas, belirli mesleklere ayr lm faaliyetler e er genel ç kar ev sahibi ülkenin mevzuat taraf ndan yeterli bir biçimde korunmuyorsa hizmetlerin güvenli iyle ilgili durumlara özel sapmaya dayanarak Prensipte yasaklanm olan gereklilik örnekleri örn. ev sahibi ÜD de kurulu sahibi olma yükümlülü ü

33 Direktif 2005/36/EC: mesleki niteliklerin tan nmas Mesleki niteliklerin ortak tan nmas : Ev sahibi ÜD ki inin ülkede mevcut olan ayn mesle e eri imine izin verir ve mesle in kendi vatanda lar na uygulanan ko ullar alt nda takibini sa lar düzenlenmi meslekler: mesle e eri im ve mesle in takibi yasalarla, tüzüklerle veya idari hükümlerle, mesleki niteliklere sahip olma ko ullar na göre düzenlenir

34 Direktif 2005/36/EC: mesleki niteliklerin tan nmas Geçici hizmet tedariki ve kal c kurulu için çe itli sistemler sistem mesleklerini yurtd nda geçici olarak takip etmek isteyen ki iler için daha esnektir (çal an veya serbest meslek sahibi ki i olarak) Baz meslekler dahil edilmemi tir (bilhassa avukatlar)

35 Direktif 2005/36/EC: mesleki niteliklerin tan nmas Geçici hizmet tedariki A a daki artlar alt nda mesleki niteliklerle ilgili k s tlama yap lmaz Hizmet tedarikçisi ayn meslek için di er ÜD de yasal olarak kurulmu sa (yaln zca meslek ev sahibi ÜD de düzenlenmedi inde) hizmet tedarikçisi son 10 y lda mesle i en az 2 y l sürdürmü se. yetkiden/kay ttan profesyonel bir kurumun veya örgütün üyeli inden muafiyet Ev sahibi ÜD ilk hizmet tedariki için bildirim talep edebilir Ev sahibi ÜD yaln zca kamu sa l /güvenli i ile ilgili mesleklerin niteliklerini kontrol edebilir (sektörel bazda de il) Hizmet sa lay c s ev sahibi ÜD nin mesleki titri alt nda i lerini yürütür ve hizmet sa lay c s n bilgilendirme yükümlülü ü vard r

36 Direktif 2005/36/EC: mesleki niteliklerin tan nmas Kurulu Sektörel sistem AB düzeyinde uyumla t r lm minimum e itim gereklilikleri ÜD minimum standartlarla paralel olarak niteliklere tabi olan mesle e eri imi sa lamak durumundad r Genel sistem 5 nitelik kategorisi veya düzeyi (farkl e itim süreleri ve düzeyleri ile); ÜD lerdeki sektörel meslekler 5 düzeyden birine göre s n fland r lmazlar E itim gereklilikleri aras nda önemli farklar yoksa mesle e eri ime izin verilmelidir stisnai durumlarda ret olabilir

37 Direktif 96/71/EC : Görevlendirme Direktifi çilerin görevlendirilmesi bir ÜD de kurulmu olan bir i letmenin ba ka bir ÜD de genelde kurulmu oldu u ülkedeki i gücünü kullanarak geçici hizmetler sa lamas d r Hizmetlerin serbest dola m (i letmeler i gücünü yurtd na yollar): i çilerin serbest dola m de il! Görevlendirme Direktifi i hukuku yönlerini kapsar (sosyal güvenlik de il)

38 Direktif 96/71/EC : Görevlendirme Direktifi Görevlendirilmi i çilere ev sahibi ÜD hukukunun çekirde i uygulan r: maksimum çal ma süreleri ve minimum dinlenme süreleri; minimum y ll k ücretli izinler*; minimum ücret oranlar, mesai ücretleri dahil*; i çi kiralaman n ko ullar, özellikle de i çilerin geçici istihdam sa layan i letmeler taraf ndan tedariki; i sa l, güvenli i ve hijyeni; hamile kad nlar n, yeni do um yapm kad nlar n, çocuklar n ve genç insanlar n istihdam ko ullar yla alakal koruyucu önlemler; kad nlar ve erkekler aras nda e it muamele ve ayr mc l kla mücadele ile ilgili di er hükümler. *küçük sapmalar olas d r, özellikle de ara ajanslar taraf ndan yürütülmeyen k sa süreli veya önemsiz i lerde

39 Direktif 96/71/EC : Görevlendirme Direktifi Ev sahibi ÜD nin mevzuat n n di er hükümleri yaln zca nesnel olarak gerekçelendirilmesi durumunda görevlendirilmi i çilere uygulanabilir (ayr mc l k içermeyen, genel ç karlar nda gerekli olan ve orant l ) birli i ve bilgi Direktif i hukukunun çekirde ine uyumu izleyecek farkl ulusal otoriteler aras nda i birli ini öngörür ÜD bu hükümlerin özüyle ilgili bilgileri eri ilebilir k lmak durumundad r ÜD Direktife uymak konusunda ba ar s z olunmas durumunda uygun önlemleri almak durumundad r

40 ÇSGB, SGK, KUR için dersler? çilerin serbest dola m Ulusal ko ullar (do rudan ayr mc l k veya dolayl -gizli ayr mc l k ekilleri) ile alakal mevzuat n, tüzüklerin ve idari hükümlerin kontrolü kanunlar (istihdam ko ullar ) Geçi düzenlemeleri Hizmetlerin serbest dola m