INTERNATIONAL JOURNAL OF POLITICAL SCIENCE RESEARCHES. July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "INTERNATIONAL JOURNAL OF POLITICAL SCIENCE RESEARCHES. July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor"

Transkript

1 INTERNATIONAL JOURNAL OF POLITICAL SCIENCE RESEARCHES July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor ULUSLARARASI İLİŞKİLER, YEŞİL KUŞAK TEORİSİ VE ÖRNEKLERİ Mehmet Kılıç 1 Özet Amerika Birleşik Devletleri nin bölgesel ve küresel politikalarında İslam ve Müslümanlar önemli yer tutmaktadır. Soğuk Savaş döneminde Orta Doğuda Arap Milliyetçiliğinin Sovyetler Birliği yanlısı tutum içermesi ve 1979 yılında Sovyetler Birliği nin Afganistan ı işgal etmesi Müslümanları ABD dış politikasında önemli bir unsur haline getirdi. Sovyetler Birliği Müslüman coğrafyada anti-emperyalist, Batı karşıtı, bağımsızlıkçı ve milliyetçi grupları destekleyerek etkin olmak isterken ABD de Afganistan örneğinde olduğu gibi İslamcı grupları doğrudan ve dolaylı şekilde şer imparatorluğu olarak tanımladığı Sovyetler Birliğine karşı destek vererek var olma yolunu seçti ve bir Yeşil Kuşak oluşturdu. ABD nin ortaya koyduğu bu proje, Soğuk Savaş sonrası dönemde sürdü ve ABD Radikal İslam ya da Siyasal İslam adı verilen akımlara karşı Ortadoğu toplumlarını daha rahat kontrol altında tutabileceği Ilımlı İslam olarak adlandırılan yeni bir İslami yorumu yaygınlaştırma çabasına girdi. Bu çalışmada Uluslararası bağlamda yeşil kuşak teorisi ve dönüşümü olan Ilımlı İslam ile ilgili değerlendirmeler yapılacak ve yaşanan bu sürecin Türkiye, Mısır, Fas, Cezayir gibi Orta Doğu ülkelerindeki yansımaları ve etkileri de izah edilecektir. Anahtar Kelimeler: Uluslararası ilişkiler, Yeşil Kuşak, İslam, ABD, Ilımlı İslam 1 Doktora Öğrencisi, mehmetkilic2@gmail.com. 50

2 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet Abstract Islam and Muslims have great importance in United States of America's regional and global policies. Since the Arabic Nationalism in Middle East had pro-soviets stance during Cold War Era and Soviet Union occupied Afghanistan; Muslims have become an important element in USA foreign policy. While the Soviet Union supported antiimperialist, anti-west, pro-independence and nationalist groups in Muslim geography to become more dominant; USA, like in Afghanistan example, chose to exist by directly and indirectly supporting Islamist groups against the Soviet Union, which USA defined as "Evil Empire", and created a "Green Belt". This project that was put forward by USA continued in the period after Cold War, and USA started to put efforts in disseminating a new Islamic interpretation called "Moderate Islam", which would allow Middle-Eastern people to be controlled in a much more easy way against the currents called "Radical Islam or Political Islam". Evaluations are going to be made in this study regarding the "green belt theory" as an international concept and "Moderate Islam" which is its transformation. What is more, the impacts and reflections of this process on Turkey, Egypt, Morocco, Algeria etc. Middle East countries are going to be explained. Keywords: International Relations, Green Belt, Islam, USA, Moderate Islam GİRİŞ II. Dünya Savaşı nda sonra oluşan iki kutuplu dünyada ABD nin Batı Dünyasında en güçlü devlet olarak ortaya çıkması ve İngiltere nin Orta Doğu dan çıkmasıyla bölgede oluşan boşluğu doldurması, ABD nin Müslüman dünyayla ciddi olarak ilk temaslarını kurmasına sebep oldu. II. Dünya Savaşı ndan sonra oluşan iki kutuplu dünyada Sovyetler Birliği ile ABD arasında Soğuk Savaş dönemi başladı. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliğine karşı yürütmüş olduğu savaşta İslam ve Müslümanlar ABD için önemli bir yer tuttu. Amerika Birleşik Devletleri ndeki düşünce kuruluşları Ortadoğu'ya komünizm tehdidine karşı öne sürdükleri ve köktendinci İslamcıları destekledikleri Yeşil Kuşak Projesi'ni revize ederek yerine ılımlı İslam ın desteklenmesi fikrini geliştirdiler. Buna göre ılımlı İslamcı grupların İslam coğrafyasında desteklenmesinin gerekliliği öne sürüldü. 51

3 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor Bu bağlamda ABD İslam coğrafyasında radikal İslam ın dışında olan diğer bütün gruplarla ilişki kurmaktan geri durmuyor. ABD, ılımlı Müslümanların, İslam coğrafyasında iyi çalışabilmeleri için bu bölgede çeşitli organizasyonlar kurmuştur. Amaç; İslam coğrafyasında radikal İslam ın etkisindeki siyasal söylemi kendi istekleri doğrultusunda yeniden şekillendirmek. Yani İslam dünyasında politik ve yasal çerçeveyi şekillendirmek istemektedir. Bunun için Batı ya iyi bakan ve Batı değerleriyle çatışmayan teslimiyetçi bir İslam hedeflenmektedir. Bu çalışmayla yeşil kuşak teorisi ve Ilımlı İslam ın genel olarak İslam dünyasında özelde ise Orta Doğu daki serüveni ele alınacak ve Türkiye, Mısır, Fas, Cezayir gibi ülkelerdeki yansımaları ortaya konacaktır. 1. YEŞİL KUŞAK TEORİSİNİN ORTAYA ÇIKIŞI Amerika Birleşik Devletleri nin bölgesel ve küresel politikalarında İslam ve Müslümanlar önemli yer tutmaktadır. Soğuk Savaş döneminde Orta Doğuda Arap Milliyetçiliğinin Sovyetler Birliği yanlısı tutum içermesi ve 1979 yılında Sovyetler Birliği nin Afganistan ı işgal etmesi Müslümanları ABD dış politikasında önemli bir unsur haline getirdi. Sovyetler Birliği Müslüman coğrafyada anti-emperyalist, Batı karşıtı, bağımsızlıkçı ve milliyetçi grupları destekleyerek etkin olmak isterken, ABD de Afganistan örneğinde olduğu gibi İslamcı grupları doğrudan ve dolaylı şekilde şer imparatorluğu olarak tanımladığı Sovyetler Birliğine karşı destek vererek var olma yolunu seçti ve bir Yeşil Kuşak oluşturdu. Afganistan da ABD nin de desteği ile Sovyetler Birliği ne karşı savaşan uluslararası bir cihatçı grup oluştu. Soğuk Savaş ın sona ermesi ve Sovyetler Birliği nin dağılmasından sonra başta Afganlı mücahitler olmak üzere cihatçılar sadece ABD nin gözünden düşmekle kalmadılar aynı zamanda tehdit olarak görüldüler. Soğuk Savaş ın iyi Müslümanları Soğuk Savaş sonrası dönemin kötü Müslümanları olarak görülmeye 52

4 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet başlandı. Günümüzde ise ABD, bu kötü Müslümanlarla mücadele etmek için yeni bir Yeşil Kuşak oluşturma çabası içindedir ILIMLI İSLAM PROJESİ Ilımlı İslam Projesi 1980 yıllarına kadar dayanır. Haçlılar, geçen yüzyılın başından itibaren İslam ülkelerine saldırmaya, Müslümanların can ve mallarına kastetmeye başlamalarından sonra, büyük bir tepki ile karşılaşıyorlardı 3. II. Dünya Savaşı nda sonra oluşan iki kutuplu dünyada ABD nin Batı Dünyasında en güçlü devlet olarak ortaya çıkması ve İngiltere nin Orta Doğu dan çıkmasıyla bölgede oluşan boşluğu doldurması, ABD nin Müslüman dünyayla ciddi olarak ilk temaslarını kurmasına sebep oldu. II. Dünya Savaşı ndan sonra oluşan iki kutuplu dünyada ateizmi savunan Sovyetler Birliği ile hür dünya nın öncüsü olduğunu savunan ABD arasında Soğuk Savaş dönemi başladı. Bu yeni dönemde her iki devlet de doğrudan silahlı çatışmaya girmeden kendi aralarındaki mücadeleyi vekil savaşları ve ideolojik yarışla yürüttüler. ABD nin Sovyetler Birliğine karşı yürütmüş olduğu bu savaşta İslam ve Müslümanlar önemli bir yer tuttu. Bunun en güzel örneğini 21 Aralık 1979 tarihinde Sovyetler Birliği nin Afganistan ı işgalinden sonra ABD nin Müslümanlarla sıkı işbirliğinde görmek mümkündür. ABD nin İslam la ilişkisi sadece Soğuk Savaş dönemiyle sınırlı kalmadı. Soğuk Savaş sonrası dönemde ABD Radikal İslam ya da Siyasal İslam a karşı Ilımlı İslam olarak adlandırılan yeni bir kuşak yaratma çabasına girdi SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ Soğuk Savaş döneminin başlamasıyla birlikte ABD ve Sovyet Rusya Ilımlı İslam, İslam ülkelerinde radikal İslami hareketlerle ilişkili istikrarsızlık ve bunun getireceği siyasi sonuçların, Amerikan ve Batı karşıtlığı hareketlerine, güvenlik zafiyetlerine ve olası 2 Şahin, M. (2008). ABD nin Müslüman Savaşçıları, Akademik ORTA DOĞU, Cilt 3, Sayı 1, s Küçüağa, A. (2012) Ilımlı İslam. İstanbul: Ravza Yayınları. S Küçükoğlu, B. (2003). Türk Dünyasında Misyoner Faaliyetleri. İstanbul: IQ Yayınevi. 53

5 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor menfaat kayıplarına sebep olmasının önüne geçmek için ABD düşünce kuruluşlarında geliştirilen modernist, Protestan İslam yorumu Amerika Birleşik Devletleri ndeki düşünce kuruluşları Ortadoğu'ya komünizm tehdidine karşı öne sürdükleri ve köktendinci İslamcıları destekledikleri Yeşil Kuşak Projesi'ni revize ederek yerine ılımlı İslam ın desteklenmesi fikrini geliştirdiler. Buna göre ılımlı İslamcı grupların İslam coğrafyasında desteklenmesinin gerekliliği öne sürüldü. ABD, soğuk savaş döneminde uygulamaya koyduğu ve Sovyet Birliği ni, İslamlaştırılmış ülkeler ile kuşatmayı öngören Yeşil Kuşak projesini yeniden gözden geçirdi; Yeni Dünya Düzeni politikasıyla bütünleştirerek, ılımlı İslam ya da siyasal İslam siyasetini gündeme getirdi. Jimmy Carter'ın Devlet Başkanı iken, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Zbigniev Brzezinsky tarafından geliştirilen ve dönemin Dışişleri Bakanı Henry Kissinger tarafından uygulamaya konulan bu tasarı, kaynağını Truman'ın devlet başkanlığı döneminde başlayan Sovyetleri kuşatma fikrinden almaktadır. Brzezinsky ve Kissinger 1977 yılında bu fikre yeni bir içerik kazandırıp projelendirmişlerdir. Buna göre de Sovyetler Birliği, yakın ve uzak çevresindeki Müslüman ülkelerde İslami eğilimler güçlendirilerek ve İslamcı yönetimler başa getirilerek kuşatılıp sıkıştırılacaktır. Düşmanı kuşatma ve kaleyi içten fethetme fikri elbette yeni bir savaş taktiği değildir. Merkezi uygarlıklar tarihi bu taktiklerin zengin örnekleriyle doludur. Ama ABD'li dönemle birlikte geliştirilen yeni sömürgecilik bu konuda merkezi uygarlığın egemenliği içi yeni ufuklar açıyordu. Buna göre de İslam ülkeleri klasik sömürge statülerinden çıkarılacaktı. Zaten o sömürgeciliğin sürdürüme şansı kalmamıştı. Eğer ısrar edilirse, o zaman bu ülkelerde Sovyetlerin etki alanını genişleten güçler devreye girecekti. Bunun 5 Taşgetiren, A. (2007) Alıntı: Ilımlı İslam teorisi Soğuk Savaş sonrasında, Amerika nın (genelde tüm Batı dünyasının, hatta Rusya nın) İslam coğrafyasında sömürgeciliğe karşı İslam la siyasi bilinci, yer yer de fiili mücadeleyi senkronize eden ve Radikal İslam, Siyasal İslam, Fundamentalist İslam gibi tanımlamalarla ifade edilen oluşumlara karşı geliştirmek istediği bir İslam formülü dür. ( ) 6 Cheryl B. (2003). Civil and democratic İslam, partners, resources and strategies, RAND National Security Research Division. 7 Fuller, Graham. (2003). The future of political Islam. New York: Palgrave. 54

6 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet için, ABD, bu ülkeleri Batılı değerlerle, misyonerlik yöntemleriyle dışarıdan ve zorla kontrol altında tutmak yerine, onları kendi değer yargılarıyla, kendi inanç ve etnik kimlikleriyle tutsak etmeyi daha uygun bulmuştu. Bu yaklaşım ile Cezayir'deki FİS' ten Mısır'daki Müslüman Kardeşlere, Ortadoğu'da Hamas ve Hizbullah'tan Afganistan'da Taliban-El Kaide'ye kadar birçok silahlı radikal İslami örgütün kurulup güçlenmesi sağlanmıştır. Bugün ise bu politikanın güncelleştirilmiş biçimi olarak yeni döneme uygun olan ılımlı İslam modeli radikal İslam'a alternatif olarak geliştirilmektedir. Ortadoğu toplumları bu yeni işbirlikçi modeliyle kontrol altında tutulmak istenmektedir. Yeşil Kuşak Projesi sadece Sovyetleri kuşatmaya hizmet etmemiştir. II. Dünya Savaşı sonrası Kral Faruk'u deviren Nasır, ulusalcı politikalarıyla ABD'ye ve Avrupa'ya sıkıntı verirken, 1960'lı yıllarda Irak ve Suriye'deki Baas ulusal solculuğu ABD çıkarlarına zarar vermeye başlamışlardı. İşte böyle bir dönemde hem Sovyetler Birliği'ni sıkıştırmak için, hem de bu ülkelerde Baasçılık ya da ulusalcılık şeklinde gelişen anti-amerikancı siyaseti engellemek amacıyla bu proje hayata geçirilmeye başlanmıştı. Benzeri bir durum Türkiye'de de yaşanmaktaydı. Batı değerlerini esas alarak kurulan laik cumhuriyetten onun değerlerini savunduğunu söyleyen sol sosyalist bir muhalefet ortaya çıkıyordu. 68 kuşağı sosyalist ideoloji ve teorik değerleri esas alırken, sol Kemalizm diyebileceğimiz bir etki de taşımaktadır. İşçiler, köylüler ve öğrenciler içinde bu eğilim güçlenirken ordu, yargı ve bürokraside de bu eğilimlere karşı bir ilginin olduğu görülmektedir. Bu nedenle Türkiye'deki gelişmeler ve bunlara karşı alınacak tedbirler 1970'lerin başında ABD için çok önemli olmaktadır. Çünkü ABD ve Batı'nın çıkarları sadece Türkiye'de değil tüm bölgede tehlikeye düşecektir. Böyle olursa Sovyet kuşatması başarıya ulaşamayacaktır. Çünkü Türkiye yoluyla Türki bölgelere ulaşmak mümkün olmayacaktır. Yani Yeşil Kuşak denilince ilk önce akla Türkiye'nin gelmesi kadar doğal bir şey yoktur. Bir de Türk devlet geleneği aynı zamanda bir yeşil kuşak geleneğidir. İslami siyasal çevreler esas olarak 60'larla, özel olarak da 70'lerle birlikte ABD tarafından iktidara hazırlanmıştır. Yani Yeşil Kuşak Projesi bugün ortaya çıkan halin zeminidir yılından sonra kurulan MTTB'nin Suudi Arabistan kökenli RABITA 55

7 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor tarafından finanse edildiği hep söylene gelmiştir. Yine aynı örgüt, Hamas, El Kaide, Taliban, hizbulkontra gibi örgütleri de finanse etmiştir. Dünya genelinde Yeşil Kuşak Projesi'nin nasıl hayata geçirildiğini ve bugün Ortadoğu'da ılımlı İslam ın nasıl en önemli siyasi güç haline geldiğini 1974 Ecevit- Erbakan hükümetinden itibaren ele almak gerekir. Bu hükümet ile ilk defa din laik sol çevrelerin ilgi alanı içine girerken laik solun temsil ettiği yoksul halk kitleleri de siyasal İslam ın çalışma alanı haline getirilmiş oldu. Yani sürekli birbirine cepheden saldırı içinde olan bu çevrelerin ittifakı altında siyasal İslam bugünkü kitlesel tabanına kavuşmak için hazırlanıyordu. Bu nedenle de Erbakan'dan bu yana İslamcı çevreler neredeyse sol sloganlar ve halkçı söylemler altında bir yürüyüşe çıktı. Bu çok önemli bir Yeşil Kuşak uygulamasıydı. 8 Şubat 2011 tarihli Akşam gazetesinde Şenay Yıldız imzalı ve Graham E. Fuller ile yapılan bir röportaj yayınlandı. CIA eski başkan yardımcısı olan ve Türkiye'nin yanında birçok Ortadoğu ülkesinde istasyon şefliği yapmış bulunan ve Ortadoğu'nun yanı sıra, Türkiye ile Fethullah Gülen hareketi üzerine de kitapları bulunan Fuller in bazı açıklamaları da konuya ışık tutmaktadır. Türkiye'nin geçmişte değil de neden bugün bölge için model ülke olduğunu Fuller şöyle açıklıyor; "Türkiye Batı, ABD ve İsrail yanlısı, NATO üyesi, radikal devletlerin karşısında ve iç siyasal dengeler açısından istikrarlı bir ülke olarak 'sadık' bir müttefikti. Ama bu haliyle Ortadoğu halkları veya gelişmekte olan ülkelerin çoğu için bir model değildi. Çünkü bu şekilde 'Batı'ya sadık' bir müttefikleri olsun istemediler... Kendi Müslüman geleneğine karşı düşmanca görünen bir devletle uzlaşmadılar. Bugünse, ironik bir biçimde, Türkiye Ortadoğu ve gelişmekte olan pek çok ülke için bir model oldu. Övgüye değer ekonomik ve demokratik başarıları ve bölgeyi çevreleyen Müslüman kültürlerin kabul edilmesi bunda çok önemli. Türkiye artık kendi dindar geçmişine veya bir zamanlar lideri olduğu bölgenin İslamcı kültürüne düşmanlık beslemiyor. Ayrıca, Türkiye ilk kez 'Batı'nın müttefiki' değil (pek çok diğer ülke bunu istemesine rağmen) 'egemen' olarak algılanmaya başlandı. Bazı konularda Washington'la çalışabilir, ama çıkarlarına uymayan bazı konularda da 56

8 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet Washington'a 'hayır' deme gücü var" diyerek Ortadoğu'da çekim merkezi olduğunu söylemektedir. 4. SOĞUK SAVAŞ SONRASI DÖNEM Soğuk Savaş döneminin başlamasıyla birlikte ABD ve Sovyetler Birliği arasında küresel ve bölgesel bazda bir yarış başladı. Sovyetler Birliği İslam coğrafyasında nüfuzunu artırmak için anti Amerikancı/Batıcı/bağımsızlıkçı olan yerel milliyetçi gruplara destek verirken, ABD ise buna karşılık Sovyetler Birliği ni etkisiz kılmak ve kendi nüfuzunu artırmak için İslamcı gruplarla çalışmayı kendi dış politik çıkarlarına uygun buldu yılında hem Sovyetler Birliğinin işgali hem de İran da İslam Devrimi nin gerçekleşmesi (11 Şubat 1979) ABD nin İslam dünyasıyla ilişkilerini derinden etkiledi yılında gerçekleşen İran İslam Devrimi ve Afganistan ın işgali olayları, bölge jeopolitiğinde önemli değişikliklerin meydana gelmesine sebep olduğu gibi, İslam coğrafyası sahip olduğu doğal kaynakların yanında stratejik bir değer de kazandı. Sovyetler Birliği nin Afganistan ı işgal etmesi üzerine ABD, Sovyetler Birliği ni çevrelemek ve güneye inmesini engellemek için Yeşil Kuşak Projesi ni devreye soktu. Yeşil Kuşak Projesi yle ABD, İslam ve Müslümanlardan faydalanma yolunu seçti. Bu bağlamda ABD, İslam ın radikal, cihatçı söylemine destek vererek cihad ın yıllarca Müslümanlar tarafından ihmal edilen bir görevleri olduğunu vurguladı. Afganistan ın işgali olayının, Müslümanlar için yıllarca ihmal ettikleri görevlerini yerlerine getirmek için çok iyi bir fırsat olduğu gündeme taşındı. Çünkü ABD ye göre Sovyetler Birliği Tanrı tanımaz, ateist, Allahsız ve şer imparatorluğu 9 idi ve bu imparatorluk bir Müslüman ülke olan Afganistan ı işgal etmişti. Müslümanların ihmal ettikleri görevleri ni yapmaları için bundan daha iyi fırsat olamazdı. ABD kendi dış politik çıkarları açısından çok tehlikeli gördüğü Sovyetler Birliği nin bu girişimini, Müslümanlara çok iyi satmasını bildi. ABD, Sovyetler Birliği ile girmiş olduğu çatışmayı, savaşı kendisi doğrudan müdahil olmayarak vekil savaşçılar la halletme yolunu seçti Bu konuda detaylı bilgi için bkz: Gilles Kepel, Cihat: İslamcılığın Yükselişi ve Gerilemesi, Doğan Kitap, 2. Baskı, İstanbul, 2001, s Leo Ribuffo. (2005) Religion in the History of U.S. Foreign Policy, Elliott Abrams, (Der.), The Influence of Faith:Religious Groups and U.S. Foreign Policy,Rowman&Littlefield Publishing Inc. New York s Mahmood, Mamdani. (2005). İyi Müslüman, Kötü Müslüman: Amerika, Soğuk Savaş ve Terörün Kökenleri. İstanbul: 1001 Kitap, s

9 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor Bu bağlamda İslam ın radikal, cihatçı yorumunu ön plana çıkaran ve ona göre hareket eden Müslüman savaşçılar oluşturuldu. İslam coğrafyası, Avrupa ve Amerika dan toplanan Müslümanlar, Afganistan ve Pakistan da dini, ideolojik ve askeri eğitimden geçirilerek Şer İmparatorluğu olarak tanımlanan Sovyetler Birliği ne karşı savaştırıldılar. ABD Siyasal İslam ı ön plana çıkararak hem Sovyetler Birliği ne hem de Sovyetler Birliği yanlısı ve Batı karşıtı, bağımsızlıkçı yerel milliyetçilere karşı İslamcı grupları destekledi. ABD, dini, hegemonik siyasetinin bir aracı olarak kullanma yolunu seçti. Bunu iç politikada Hıristiyanlığı ön plana çıkararak, İslam coğrafyasında ise İslam ın cihatçı yorumuna destek vererek ortaya koydu. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ne karşı gerekli her araçla mücadele etmeyi dış politik, hegemonik çıkarları açısından uygun buldu. Bu bağlamda en uygun araç olarak da İslam ın cihatçı yorumunu ve cihatçıları seçti. Soğuk Savaş döneminin iki karşıt süper güçleri ABD ve Sovyetler Birliği doğrudan karşı buldu yılında hem Sovyetler Birliğinin işgali hem de İran da İslam Devrimi nin gerçekleşmesi (11 Şubat 1979) ABD nin İslam dünyasıyla ilişkilerini derinden etkiledi yılında gerçekleşen İran İslam Devrimi ve Afganistan ın işgali olayları, bölge jeopolitiğinde önemli değişikliklerin meydana gelmesine sebep olduğu gibi, İslam coğrafyası sahip olduğu doğal kaynakların yanında stratejik bir değer de kazandı. Sovyetler Birliği nin Afganistan ı işgal etmesi üzerine ABD, Sovyetler Birliği ni çevrelemek ve güneye inmesini engellemek için Yeşil Kuşak Projesi ni devreye soktu. Yeşil Kuşak Projesi yle ABD, İslam ve Müslümanlardan faydalanma yolunu seçti. Bu bağlamda ABD, İslam ın radikal, cihatçı söylemine destek vererek cihat ın yıllarca Müslümanlar tarafından ihmal edilen bir görevleri olduğunu vurguladı. Afganistan ın işgali olayının, Müslümanlar için yıllarca ihmal ettikleri görevlerini yerlerine getirmek için çok iyi bir fırsat olduğu gündeme taşındı. Çünkü ABD ye göre Sovyetler Birliği Tanrı tanımaz, ateist, Allahsız ve şer imparatorluğu idi ve bu imparatorluk bir Müslüman ülke olan Afganistan ı işgal etmişti. Müslümanların ihmal ettikleri görevleri 11 Mamdani, a.g.e., s Mamdani, a.g.e., s. 135.

10 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet ni yapmaları için bundan daha iyi fırsat olamazdı. ABD kendi dış politik çıkarları açısından çok tehlikeli gördüğü Sovyetler Birliği nin bu girişimini, Müslümanlara çok iyi satmasını bildi. ABD, Sovyetler Birliği ile girmiş olduğu çatışmayı kendisi doğrudan müdahil olmayarak vekil savaşçılar la halletme yolunu seçti.3 Bu bağlamda İslam ın radikal, cihatçı yorumunu ön plana çıkaran ve ona göre hareket eden Müslüman savaşçılar oluşturuldu. İslam coğrafyası, Avrupa ve Amerika dan toplanan Müslümanlar, Afganistan ve Pakistan da dini, ideolojik ve askeri eğitimden geçirilerek Şer İmparatorluğu olarak tanımlanan Sovyetler Birliği ne karşı savaştırıldılar. ABD Siyasal İslam ı ön plana çıkararak hem Sovyetler Birliği ne hem de Sovyetler Birliği yanlısı ve Batı karşıtı/bağımsızlıkçı yerel milliyetçilere karşı İslamcı grupları destekledi. Bu durumdan da anlaşıldığı üzere, ABD, dini, hegemonik siyasetinin bir aracı olarak kullanma yolunu seçti. Bunu iç politikada Hıristiyanlığı ön plana çıkararak, İslam coğrafyasında ise İslam ın cihatçı yorumuna destek vererek ortaya koydu. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ne karşı gerekli her araçla mücadele etmeyi dış politik/hegemonik çıkarları açısından uygun buldu. Bu bağlamda en uygun araç olarak da İslam ın cihatçı yorumunu ve cihatçıları seçti. Soğuk Savaş döneminin iki karşıt süper güçleri ABD ve Sovyetler Birliği doğrudan karşı ideolojik olarak kutsal savaş aleviyle doldurulup, gerilla taktikleri eğitimi aldılar. 13 Bu Savaşçılar sadece İslam dünyasının değil, Batı dünyasının da kutsal savaşçıları olarak görülmekteydiler. 14 ABD, Afganistan Savaşı sırasında mücahitleri o kadar kutsadı ki; Başkan Reagan mücahitlerin liderlerinden bazılarını Beyaz Saray da dünya basınına tanıtırken bu savaşçılar ABD nin kurucu babalarıyla aynı ahlak ve anlayışa sahipler 15 ifadesini kullandı yılının Mart ayında Reagan yönetimi artırılmış örtülü askeri yardımı onaylayan ve gizli Afganistan savaşının yeni bir hedefi Afganistan daki Sovyetler Birliği ni örtülü eylemle yenip, Sovyetler Birliği nin geri çekilmesini teşvik etmek olduğunu belirten 166 sayılı Ulusal Güvenlik kararı direktifini imzaladı. Bu bağlamda; 13 Mamdani, a.g.e., s Karlsson, I. (2005). Din, Terör ve Hoşgörü. İstanbul: Homer Kitabevi, s Roy, Arundhati. (2001). Savaş Barıştır, Ahmet Demirhan, (Der.), ABD, Terör ve İslam, İstanbul: Vadi Yayınları. s

11 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor 1) Mücahitlere Amerikan danışmanları ve Amerikan yapımı Stinger uçaksavar füzeleri tedarik edildi. 2) Savaş, Tacikistan ve Özbekistan a kaydırılmak istendi, fakat Sovyetler Birliği Pakistan ı işgal etmekle tehdit edince vazgeçildi. 3) Pakistan da eğitim vermek ve mücahitlerin yanında savaşmak için dünyanın her yanından radikal İslamcıları işe koşmak DÜNYA ÇAPINDAKİ TOPLUMSAL DEĞİŞİM 1990 da soğuk savaşın sona ermesiyle tek kutuplu dünya düzeni ekonomik modernleşme ve küreselleşme süreçleri, insanları milli kimlik ve milli devletten uzaklaştırmaya başlamıştır. Bu da kendilerini boşlukta hisseden kitlelerin dine karşı ilgi duymasına neden olmaktadır. Dünya genelinde Hristiyanlık, İslam, Musevilik, Budizm ve Hinduizme ilginin giderek yoğunlaştığı gözlenmektedir. 17 Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref Ocak 2008 tarihinde yapılan Dünya Ekonomik Forumu nda yaptığı konuşmada, Sovyetler Birliği ne karşı cihadı başlattık, tam on yıl boyunca bin mücahit eğittik. Bunları Afganistan a gönderdik. Orada Çarpıştılar. İyi bir iş yapmıştık, ama ne oldu? Savaş sonunda herkes gemiyi terk etti. Pakistan kullanıldı ve kaderine terk edildi. Biz 1979 yılında başta ABD olmak üzere, BM ve Batı nın uygulamaya soktuğu bir planın kurbanıyız 18 diyerek, Sovyetler Birliği ne karşı verilen savaşta Müslümanların nasıl kullanıldıklarını manidar bir şekilde açıklamış oldu. Sovyetler Birliği ne karşı yürütülen söz konusu savaşın, her ne kadar İslam dünyasında cihat olarak sunulsa da kurgulanışı, süreci ve sonucu itibariyle bir ABD savaşı olduğu açıkça ortadadır. 16 Mamdani, a.g.e., s Hand, Natalie. (2004). America and the Islamic Revival : Reconstituting US Foreign Policy in the Muslim World, Senior Capstone, American University, School of International Service, USA. 18 Hürriyet, 26 Ocak

12 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet Bu savaş esas itibariyle ABD nin Sovyetler Birliği ni yıpratma savaşıydı. ABD söz konusu savaş sırasında mücahitler arasındaki dağınıklığı giderdi ve savaşçı ideolojinin gelişmesine yardım etti. 19 İslami simgeler bu savaş sırasında yoğun bir şekilde kullanıldı. Savaş Afganistan la sınırlı tutulmadı. İslam dünyasının bir cihadıymış gibi sunuldu ve mücahitler de İslam savaşçıları olarak tanıtıldı. Afganistan savaşı için bütün İslam dünyasından toplanan cihatçılar ABD nin beklediği gibi Sovyetler Birliği ne karşı iyi bir mücadele verdiler. On yıllık savaş sonunda Sovyetler Birliği çekilmek zorunda kaldı(şubat 1989). Sovyetler Birliği nin çekilmesinden sonra ise uluslararası cihatçı grup terk edilmekle kalınmayıp, ABD nin yeni düşmanı ilan edildiler. Böylece Soğuk savaş döneminin kutsal savaşçıları, iyi Müslümanları, Sovyetler Birliği Afganistan dan çekildikten sonra Batı için kötü Müslümanlar ve yeni düşmanlar haline geldiler. Soğuk Savaş Sonrası Dönem Sovyetler Birliği nin 1989 yılında Afganistan dan çekilmesi ve daha sonra dağılması dünyada yeni bir düzenin ortaya çıkmasına sebep oldu. Afganistan savaşçıları Sovyetler Birliği nin dağılmasından sonra yeni dönemde ABD ve İsrail i düşman olarak gördüler. İslam ın radikal yorumuyla yetişmiş ve savaş eğitimi almış bu grup yıllardır birlikte çalıştıkları ABD ye karşı mücadeleye başladılar. Müslüman dünyanın çekmekte olduğu sıkıntıdan ABD yi ve onun bölgedeki temsilcisi olarak gördükleri İsrail i sorumlu tuttular. Tabi ki bu arada ABD ile sıkı ilişkiler içinde olan bölgedeki yöneticiler de bu durumdan nasiplerine düşeni aldılar. Artık ABD için Soğuk Savaş döneminin kızıl tehdit i gitmiş yerini yeşil tehdit almıştı. Artık ABD komünizmi, baş tehdit olarak görmüyor, onun yerine İslam coğrafyasında siyasal İslam ı tehdit olarak görüyordu. Afganistan savaşından sonra ülkelerine geri dönen cihatçılar, ABD nin bölge hegemonyasının önünde en büyük engel olarak ortaya çıktılar. Soğuk Savaş döneminde ABD nin iyi Müslümanları yeni dönemde kötü Müslümanlar olmuştu. ABD tehdit algılamasını kendi dış politika çıkarlarına göre değerlendirdiğinden siyasal İslamcılar yeni düşman olarak tanımlandılar. Günümüzde de Siyasal İslam ve onun temsilcileri siyasal İslamcılar ABD nin özellikle Büyük Orta Doğu ya yönelik politikasında en büyük engel olarak 19 Mamdani, a.g.e., s

13 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor görülmektedir. Çünkü ABD nin bölge politikalarına yönelik en güçlü direnç Siyasal İslam dan gelmektedir. 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra ABD cihatçı İslamcıları baş düşmanı olarak ilan etti ve teröre karşı savaş adı altında siyasal İslam la mücadele etmeye başladı. Bugün ABD Soğuk Savaş döneminde büyüttüğü, beslediği ve eğittiği cihatçılarla mücadele etmek için elinden geleni yapmaktadır. ABD karşısında düzenli bir yapı bulamadığından yürütmekte olduğu bu mücadelede oldukça zorlanmaktadır. Bu bağlamda, günümüzde ABD ye karşı olan siyasal İslamcı grupları, ABD kendi politikasının değil de İslam ın bir marazi durumu olarak sunma çabası içerisindedir. Radikal ya da Siyasal İslam ın, İslam ın kendi içyapısından ortaya çıktığı ileri sürülmektedir. 20 Nitekim Batıda Siyasal İslamcılar sadece Batı için değil aynı zamanda İslam dünyası için de bir tehdit olarak belirtilmektedir. 21 Gerçekte ise Siyasal İslam, İslam ın kendi içinden ve ideolojik yapısından çıkan bir sorun değil, küresel bazda ABD nin yürüttüğü güç mücadelesinin ve stratejik hesaplarının bir sonucudur. Günümüzde ABD nin eskinin iyi Müslümanlar ını günümüzün kötü Müslümanlar ını yenmek için yeni bir yol haritası belirlemekte olduğu anlaşılmaktadır. Siyasal İslam ın karşısına yine dinin farklı bir yorumu olan Sufi İslam ı ön plana alan Müslümanlar öne çıkarılmaya çalışılmaktadır. Bu bir anlamda, eski Yeşil Kuşak ın karşısına yeni bir kuşak çıkarılmaya çalışılması anlamına gelmektedir. Ortaya çıkarılmak ve desteklenmekte olan yeni kuşağı Açık Yeşil Kuşak diye adlandırabiliriz. Çünkü Soğuk Savaş dönemine göre yeni oluşturulmak istenen yapı, eskisine göre daha ılımlı, politik talebi olmayan ve Batının bölge politikalarıyla barışık özellikler taşımaktadır. Bu durumdan anlaşıldığı üzere, ABD bölge hegemonyasını sağlamak ve sürdürmek için yine Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi vekil savaşları ile düşmanlarıyla baş etmeye çalışmaktadır. Yani ABD yine yeni Müslüman Savaşçılar oluşturma çabasındadır. Politik talebi olmayan, Batı ile iyi anlaşan en azından çatışmayan İslam ın Sufi yorumuna dayanan Müslümanlar, günümüzde Radikal İslamcılara karşı ABD nin yeni müttefikleri olarak belirmektedirler. ABD nin Soğuk Savaş dönemindeki deneyimlerini de göz önünde 20 Mert, N. (2007). Yeni Soğuk Savaş. Doğudan, Yıl 1, Sayı 2, s Whelan, R. (2005). Al-Qaedaism: The Threat to Islam, The Threat to the Worl., Ashfield Press, Dublin. 62

14 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet bulundurarak yeni bir İslam yorumu ve Müslüman tanımı yapma çabası içerisinde olduğu anlaşılmaktadır. 22 ABD nin ortaya koymak istediği, Ilımlı İslam, Kültürel İslam, Sufi İslam, Liberal İslam ve Demokratik İslam gibi değişik tanımlamalarla anılsa da, bununla, politik talebi olmayan Batı ile çatışmayan İslam kastedilmektedir. 23 ABD ılımlı İslam ı destekleyerek hem ABD nin baş düşmanı olarak tanımladığı siyasal İslam la hem de anti-amerikancı/bağımsızlıkçı seküler yönetimleri aşmaya çalışıyor. Bu bağlamda ılımlı İslamcılar İslam dünyasında ABD nin yeni Müslüman savaşçıları olarak ortaya çıkmaktadır. Fakat yaratılmak istenen ABD nin yeni Müslüman savaşçıları nın, Soğuk Savaş dönemindeki gibi başarılı olacağının beklenmesi çok fazla iyimserlik olur. Çünkü Sovyetlere karşı savaşan Müslüman savaşçılar ateist ve işgalci bir devlete karşı motive edilmişlerdi. Günümüzde ise, yeni Müslüman savaşçılar kendi dinlerinin yorumuna göre hareket eden Müslümanlara karşı mücadele etmeleri istenmektedir. Bundan dolayı ılımlı İslamcılar dan ABD için ciddi başarılar beklemek doğru gözükmemektedir. Sovyetler Birliği ne karşı Müslümanlar iyi motive edilmişlerdi. Sonuç olarak, ABD nin Yeşil Kuşak Projesi tutmuştu. Günümüzde ise Açık Yeşil Kuşak Projesi Müslümanlar tarafından fazla destek bulmadığı gibi bazı Müslümanlar Tarafından şüpheyle hatta tepkiyle karşılanmaktadır ve ABD nin küresel siyasetinin bir aracı olarak görülmektedir. ABD, ortaya çıkan ve her geçen gün yükselen Siyasal İslam ı hem Ulusal çıkarları hem de Batı değerleri açısından tehdit olarak görmektedir. Siyasal İslam ı bir güvenlik meselesi olarak algılamaktadır. Bundan dolayı İslam coğrafyasında kendi çıkarları açısından uygun gördüğü İslam ın yeni yorumunu yaymaya çalışmaktadır. Bu amacına ulaşabilmek içinde yeni/iyi Müslümanlar ın nasıl çalışmaları gerektiği konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Siyasal İslam ın sadece Batı için değil, İslam ve 22 Şahin, a.g.m. 23 ABD de bu konuda yapılan çalışmalar için bkz: Angel Rabasa (et al.) Building Moderate Muslim Networks, RAND Corporation, 2007, Angel M. Rabasa. (et al.) U.S. Strategy in the Muslim World After 9/11, RAND Corporation, 2004, Cheryl Benard, Civil Demokratic İslam: Partners, Resources and Strategies, RAND Corporation, 2003, 63

15 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor Müslümanlar için de ciddi bir tehdit olduğunu ileri sürerek cihatçılarla olan mücadelesinde ılımlı İslamcılar ı yanına çekmek istemektedir. Tabi ki ılımlı İslamcılar da bu durumdan fayda sağlamaktadırlar. Başta ABD olmak üzere Batı nın desteğiyle bulundukları ülkelerde önemli kazanımlar elde etmektedirler. Fakat işin ilginç yanı, Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi Müslümanların iyisi ve kötüsü, yapmış oldukları dini ritüellerle tanımlanmamakta, ABD ile uyumlu olup olmadıklarına göre iyi ve kötü olabilmekteler. Bu durumdan da anlaşıldığı üzere, din yine ulusal ve uluslararası siyasetin bir aracı olmaktadır. Yani din siyasetin gereklerine ve ihtiyaçlarına göre şekillendirilmektedir. 24 Uygulanan politikalar ve dine yaklaşım göz önüne alındığında din burada din olarak değil, siyasetin bir aracı olarak ele alınmaktadır. Bu durumda Müslümanların da dinleri için değil başka amaçlar için kullanıldıkları ortadadır. ABD, İslam dünyasını kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmek istemektedir. 25 Bu doğrultuda kendiyle çatışmayan Müslümanlar oluşturma çabası içindedir. Günümüzde ABD nin Siyasal İslam ı tek taraflı olarak alt edemeyeceğini anladığından, Müslümanların içinden kendine yakın yeni bir İslami grup çıkarma çabası içinde olduğu anlaşılmaktadır. Bu yaratılmak isten İslam değil, 64 Batı nın hizmetine sunulmuş dini-politik bir yapıdır. Bu bağlamda, ABD dışarıdan bir katalizör olarak bu yeni gruba alan yaratma çabasındadır. ABD İslam coğrafyasında yapmak istediklerini direk kendisi yapmaya kalktığında kötü imajından dolayı İslam coğrafyasında kabul görmediği gibi tepkiyle karşılanmaktadır. Bundan dolayı ABD isteklerini yeni Müslüman müttefikleriyle dillendirmeye çalışmaktadır. Oluşturulmaya çalışılan bu yeni grup için ABD, para, organizasyon ve alan tedarikinde destek vermektedir. ABD, radikal İslam ı başarısız kılmak için Ilımlı İslam ın başarısını desteklemektedir. ABD, jeopolitiğin değişimine göre İslam ın yorumunu da değiştiriyor. Temel yaklaşım budur. Bugün ABD, Siyasal İslam a karşı hem silahlı olsun hem de fikirler bazında olsun savaş yürütmektedir. Fikirler bazında savaş açıktan değil, başka programlar adı altında yürütülmektedir. 24 Şahin, a.g.e. 25 Onat ile söyleşi, 2023, 15 Eylül 2004, Sayı 41, s. 12.

16 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet Bu bağlamda ABD İslam coğrafyasında radikal İslam ın dışında olan diğer bütün gruplarla ilişki kurmaktan geri durmuyor. 26 ABD, ılımlı Müslümanların, İslam coğrafyasında iyi çalışabilmeleri için bu bölgede çeşitli organizasyonlar kurmuştur. 27 Amaç; İslam coğrafyasında radikal İslam ın etkisindeki siyasal söylemi kendi istekleri doğrultusunda yeniden şekillendirmek. Yani İslam dünyasında politik ve yasal çerçeveyi şekillendirmek istemektedir. Bunun için Batı ya iyi bakan ve Batı değerleriyle çatışmayan teslimiyetçi bir İslam hedeflenmektedir. Bütün bu yapılanlardaki temel amaç; ABD ye karşı olan direnci kırmaktır. ABD bölgedeki kötü şöhretinden dolayı bölgedeki politik söylem değişikliğini direk kendisi değil de, yerel medya ve yeni Müslüman müttefikleri aracılığıyla yapmaya çalışmaktadır. 28 Tabi ABD, cihatçı İslamcıları kötülerken bunun İslam ın bir iç sorunu olduğunu ileri sürmektedir. Esasında ise, Siyasal İslamcılar, Batının şer imparatorluğu na karşı sürdürdüğü kutsal savaş ın ideolojik çocukları dır. Şimdi bu çocuklar yeni Müslüman savaşçılarla yenilmek istenmektedir. 6. MISIR DA SİYASAL İSLAM IN DOĞUŞU Soğuk savun ardından başlayan süreçte İslamcı akımlar tek bir formda gelişmedi. İran örneği dışında, İslamlaştırma- siyasal İslam bağlamında beslenilen kaynak tek olsa da süreçleri ülkelerin tarihine, toplumsal yapısına ve kültürüne göre farklılıklar gösterdi. Ancak, bütün süreçler, küresel sermaye baronlarının çıkarları doğrultusunda gelişti. Mısır, gerek Arap ülkelerinin lideri durumunda bulunması, gerek Afrika ile Ortadoğu üzerinden Asya yı birbirine bağlaması, Akdeniz in Hint Okyanusu ve Uzakdoğu ya açılan kapısı Süveyş Kanalı nı denetim altında bulundurması nedeniyle jeopolitik ve jeostratejik açıdan çok önemli bir konumdadır Karagül, İ. (2004). Amerika İslamcı Dernek ve Vakıflardan Ne İstiyor. Yeni Şafak, 9 Mart RAND, Building Moderate Muslim Networks, S. XVIII. 28 RAND, Building Moderate Muslim Networks, S. XXIV. 29 Selim, Dilek Bahadır. (2008). Küresel Tuzak (Ilımlı İslam), Ankara: Ulus Dağı Yayınları, s

17 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor 6.1.İngiliz Etkisi İngiltere nin ilk girişimi, 1922 de Liberal Anayasacı Parti kurulması oldu. Ekonomik çıkarlarının yanı sıra Süveyş Kanalı nın denetimini güvence altına almak isteyen İngiltere, kendisine uygun bir anlaşmayı imzalayacak olan, güçlü ve istikrarlı bir yönetimin oluşmasından yanaydı ve büyük ödünler koparmak için tarafları birbirine karşı kullanmaktan da kaçınmıyordu. Ocak 1924 teki ilk genel seçimi Vafd Partisi nin kazanması üzerine Saad Zaglul un kurduğu hükümet, İngilizlerle yapılan görüşmelerin sonuçsuz kalması ve kralla ortaya çıkan gerginlikler yüzünden ancak birkaç ay başta kalabildi. İngilizlerle yapılan anlaşma taslağını meclisten geçiremeyen yeni hükümet Mart 1928 de çekilmek zorunda kaldı Vafd ın yeni önderi Mustafa Nahhas ın başbakan olması üzerine, kral parlamentoyu dağıttı. Aralık 1929 daki dördüncü seçimin ardından yeniden bu görevi üstlenen Nahhas ın başlattığı anlaşma görüşmeleri Sudan sorunu nedeniyle kesintiye uğradı. Kral Faruk 2. Dünya Savaşı nın başlarında İngilizlerin Mısır daki üsleri kullanmasına ses çıkarmamakla beraber tarafsız kalmaya çalıştı. İngiliz karşıtı eğilimlerin giderek güçlenmesinden kaygılanan İngilizler, Almanya nın Mısır a saldırmaya hazırlandığı 1942 başlarında krala baskı yaparak İngilizlerle işbirliğinden yana olan Nahhas ı başbakanlığa getirmesini sağladırlar. 30 ABD yanlısı politikalarla Hüsnü Mübarek, ülkesindeki radikal İslam a karşı ılımlı İslam ile mücadele etmeye kalkınca, Mısır toplumunun dinselleştirilmesinin de önü açılmıştı lerde dinsel söylem, resmi siyasal söylemin içine girdi, siyasal tartışmalarda öne çıktı; en üst düzey bürokratların görevlendirilmesinde önemli rol oynamaya başladı. Kuran a ve Hadislere gittikçe daha sık gönderme yapılır oldu; siyasette laik söylem geriledi. Mısır toplumu geri dönüşü çok zor olan bir dinselleşme kıskacına girdi. Siyasal İslam, devleti ortadan kaldıramıyordu, ama onu içten ele geçiriyor; ele geçirmekle de kalmıyor, onu küresel sermaye baronlarının çıkarları doğrultusunda değiştiriyor ve dönüştürüyordu. Ayrıca Müslüman Kardeşler in 2007 yılının Mart ayındaki Mısır Anayasa sındaki değişikliklerine yönelik muhalefet örgütlerinin siyasal 30 Selim, a.g.e., s

18 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet faaliyette bulunma olanaklarının kısıtlanmasına rağmen, siyasal eylemlerine devam edeceği sinyali veriyordu Mısır ın Ticaret Ortağı ABD Mısır, Amerikan buğdayının en büyük alıcısı ve diğer tarım ürünlerinin makine ve donanımının önemli ithalatçısı durumunda. Mısır daki yatırımcı ülkelerin başında ABD ve İngiltere geliyor. Washington un 2004 te Mısır a yaptığı askeri olmayan yardım miktarı, yaklaşık 575 milyon ABD dolar. Bu rakamlar bile Washington yönetiminin Mısır a verdiği önemi açıkça gösteriyor yılından bugüne kadar yapılan araştırmalar sonucunda keşfedilen doğalgaz rezervler, 62 trilyon metreküpe ulaştı. Ülkede enerji kullanımının doğalgaza kaydırılarak petrolün ihraç edilmesi eğilimi bulunuyor. Ancak petrolün büyük kısmı ülke içinde tüketildiği için ihracata kalan kısmın süreç içinde azalacağı, ülkenin ihracatçı konumundan çıkacağı yorumları öne çıkmıştır. Mısır ın sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatı ise 2003 ortasında başladı. Ürdün ile imzalanan 30 yıllık bir anlaşma gereğince Mısır bu ülkeye deniz altına döşenmiş borularla doğalgaz satmaya başladı. Port Said de Domiatta da da bir tesis yaptı. Mısır Avrupa ya da 2005 yılından bu yana doğalgaz ihracat yapıyor. Süveyş Kanalı Süveyş Kanalı gelirleri de, Mısır ın döviz kazandıran dört ana sektöründen birini oluşturuyor FAS TA ILIMLI İSLAM SÜRECİ VE TÜRKİYE İLE MÜNASEBETİ Yeni muhafazakâr sıfatlı ABD stratejistlerine göre Büyük Ortadoğu Projesi ni (BOP) kapsayan coğrafyanın en Batı noktası olan Fas ta tipik bir siyasal İslam deneyimi yaşanıyor. Bugüne kadar çok farklı siyasal ve tarihsel deneyimlere sahip Türkiye ile Fas ı aynı çerçeve içinde yan yana düşünmek kimsenin aklına gelmemişti; ancak, Fas ta yaşanan ılımlı İslam pratiği, hem içerik hem de şekil açısından Türkiye ile yakından benzemekte. Ülkenin resmi adı El-Memleketü l Magribiye, yani Mağrib Ülkesi. Türkiye de Fas olarak biliniyor. Fas ise sadece ülkedeki bir şehrin adı; ama başkentin değil. Ülkenin başkenti Rabat tır. 31 Gürseler, C. (2007). Müslüman Kardeşler Mısır da Sistemi Zorluyor. ASAM. 32 Selim, a.g.e. s Süveyş Kanalı Trafiği ve Gelirleri için bkz. Selim, a.g.e. (Ekler) 67

19 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor Türkiye de bugün yaşanmakta olan ılımlı İslam veya Siyasal İslam ın en önemli uygulama alanlarından birisi Fas tır. Fas ın soğuk savaş döneminden bu yana ABD ile stratejik ilişkileri bulunuyor. Bu stratejik ilişkilerin daha da gelişmesi, 11 Eylül saldırılarının ardından oldu. Radikal İslam terörüne karşı Fas ile ABD stratejik işbirliğini sıkılaştırıldı. Siyasal olarak Ilımlı İslam modeli etkinleştirildi. 34 Washington ile Fas arasındaki ilişkiler, 2003 yılında Kazablan daki terörist saldırıların ardından daha da ileri bir noktaya taşında. Gelişmeler tersinden değerlendirildiğinde, bu terörist saldırı ABD nin Fas ile stratejik ilişkilerini güçlendirmesi için gerekçe oluşturmuştu yılından sonra Washington yönetimi için Fas, başta El Kaide olmak üzere radikal İslamcı teröristlerle mücadelesinde Afrika daki en önemli dayanak noktasıydı. Fas ile ABD arasında kurulan yakın ilişki ülkedeki siyasal sistemi de Washington un görüşleri doğrultusunda biçimlendirdi. İslamiyet in genel olarak ülkenin dokusuna damgasını vurmuş olması, radikal İslam yani şeriat yönetimi ile ılımlı İslam yani siyasal İslam arasında bir tercih arayışını ortaya çıkardı CEZAYİR DE YEŞİL KUŞAK PROJESİNİN ETKİSİ Soğuk savaş döneminde Sovyetler Birliği nin yayılmacı politikasının önüne geçmek için oluşturulan Yeşil Kuşak projesi ve 11 Eylül saldırılarının ardından Radikal İslam tehdidine karşı Büyük Ortadoğu Projesi içinde Siyasal İslam uygulamaya konulurken hedefteki ülkelerden biri de Cezayir di. Cezayir de son yaşanan gelişmeler dikkate alındığında çelişki gibi görünse de ülke, Fransa nın laik etkisi ile ülkenin tarihi köklerinden gelen İslamcı geleneği arasında sıkışmış durumdadır. Bu sıkışma, ılımlı İslam politikasının yarattığı baskı ile birlikte ülkenin yakın tarihine damgasını vurmuştur. 34 Fas Ülke Bülteni ( Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) 35 Selim, s

20 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet Cezayir in gerek Yeşil Kuşak gerekse Ilımlı İslam dinselleştirilmesi veyahut da dönüştürülmesi açısından kırılma noktasını İkinci Dünya Savaşı sonrası dönem oluşturdu. Ülkede Selefi inancına sahip radikal bir tabanın bulunması, İslamlaştırma sürecini kolaylaştırdı. İkinci Dünya Savaşı sonrası dönem oluşturdu. Ülkede Selefi inancına sahip radikal bir tabanın bulunması, İslamlaştırma sürecini kolaylaştırdı. İkinci Dünya Savaşı sonrası Fransızların yerel kültürü yok etme çabası, İslam a karşı bir saldırı olarak algılandı. Cezayir in bağımsızlık mücadelesi böylece İslam esaslarına oturtuldu. Bu durum sonraki yıllarda, ülkenin dinselleştirilmesinde önemli bir unsur olarak kullanıldı. 36 SONUÇ Küreselleşme sendromu 37, ulus devletlerinin zayıflatılması, sınırların ortadan kalkacağı ve evrenselleşmenin esas olacağı hususlarının kamuoyunda işlenmesi, buna bağlı olarak BOP ve AB (Avrupa Birliği) müzakerelerinin Türk ulusu üzerinde yaptığı psikolojik ve sosyolojik etki tamamen Ilımlı İslam ve misyoner faaliyetlerinin yürütülmesi için uygun ortamı oluşturmaktadır. Paul Wolfowitz, 38 Francis Fukuyama 39, Samuel P. Huntington 40, Richard Perle, Graham Fuller 41, Marc Grosman, Paul Henze 42 ve diğer batılı stratejistler 43 tarafından ana hatları çizilen BOP la bu projenin temel desteğini teşkil eden Ilımlı İslam Modelinde Türkiye nin Orta Asya ve Ortadoğu nun yeniden 36 Selim, a.g.e. s Turhan, K. (2012). Ilımlı İslam (Misyonerlik), İstanbul: Togan Yayıncılık. 38 Irak savaşının mimarı olarak bilinen Wolfowıtz, Saıs ( The Paul H. Nitze School of Advanced International Studies) isimli düşünce kuruluşunun yedi yıl boyunca başkanlığını yapmıştır. Şu anda SAIS in başkanı Medeniyetler Çatışması nın mimarlarından olan Francis Fukuyama dır. Saıs ve John Hopkıns Üniversitesi, 19 Nisan 2004 tarihinde 7. Washington da düzenlenen Abant Platformu nda önemli rol üstlenmişlerdir Chicago doğumlu olan Fukuyama, son yılların en etkili emperyalizm teorisyenlerindendir de yayımlanan Tarihin Sonu ve Son Adam başlıklı kitabıyla dikkatleri üzerine toplamıştır. ABD Dışişleri Bakanlığı nın Planlama Dairesi nde çalıştığı yıllarında Ortadoğu üzerine uzmanlaşan ilk bürokrat olmuştur. BOP önünde evrensel hedeflere ulaşmada İslamın tek engel olduğunu söyleyen Fukuyama, bunun İslamın liberalleştirilmesiyle önlenebileceğini öne sürmektedir. John Hopkins Üniversitesi Siyaset Bilimi bölümünden öğretim üyesidir. 40 Medeniyetler Çatışması kitabının yazarıdır. Huntington a göre bu çatışma, dünyanın zirvesindeki Hristiyan Batı ile Batılı olmayan medeniyetler, yani ötekiler arasında olacaktır. 41 CIA nın Ankara daki eski İstasyon Şefi ve Rand Corporation adlı Think Tank (Düşünce Kuruluşunun) başındaki şahıs. 42 Marc Grosman ve Paul Henze nin her ikisi de CIA nın Türkiye deki istasyon şefleridir. 43 Bernard Levis, Robert Kaplan, CSIS dan (Stratejik Araştırmalar Merkezi) Dr. Bülent Ali Rıza, Zeyno Baran, Yahudi Kuruluşu Jınsa, Washington Institu den Türkiye Uzmanı Alan Makowsky, Henry Barkley, James Woolsey bu stratejistlerden bazılarıdır. 69

21 Internatıonal Journal of Polıtıcal Scıence Researches July, 2015 Volume: 1 Issue: 1 P: dergipark.ulakbim.gov.tr/ijopor yapılandırılmasında anahtar rol üstleneceği öngörülmektedir. 44 Burada dikkatleri çeken sorun, model ülke olarak tespit edilen Türkiye nin rolüne uygun hale dönüştürülmesidir. ABD kendi dış politik çıkarları doğrultusunda Müslüman savaşçılardan destek bulabilmektedir. Kendi çıkarına göre bir İslam yorumunu ön plana çıkararak Soğuk Savaş döneminde İslam ın radikal yorumu işine geldiği için onu destekledi ve ondan destek aldı. Soğuk Savaş tan özellikle 11 Eylül 2001 olaylarından sonra ise, ABD yeni tehlikeyi(siyasal İslam) ortadan kaldırmak için bunu yeni Müslüman savaşçılarla halletme yolunu seçmiş gözükmektedir. Bugün Radikal İslam, Afganistan, Pakistan ve İslam coğrafyasının genelinde bir çıkmaz sorun olarak görülmekte ve İslam ın içsel bir sorunu olarak anlatılmaya çalışılmaktadır. Ancak, esas itibariyle bunun küresel rekabet politikasının bir sonucu olduğu aşikârdır. Nasıl Soğuk Savaş döneminde ABD, Batı ittifakını bir arada tutmada ve sürdürmede Sovyetler Birliği tehdidini kullanmışsa bugün de yine aynı ülke, Siyasal İslam tehdidini Batı ittifakını bir arada tutmanın bahanesi olarak kullanmaktadır. Ortak düşmana karşı ortak hareket etme mantığını kullanılmaktadır. Günümüzde ABD Siyasal İslam ve bunun resmi temsilcisi olarak gördüğü İran ı hem dünyaya hem de İslam dünyasına tehdit olarak satmaya çalışmaktadır. Ilımlı İslam ı ise, Müslüman dünyada bir alternatif olarak sunma çabası içindedir. Ortada olan ise din değil politik amaçlara göre şekillenmiş politikanın hizmetine verilmiş dinin yorumlarıdır. Bu bağlamda Müslüman ın iyisi ile kötüsü arasındaki ayırım da dine olan bağlılıkları veya ritüellere uyup uymamalarıyla değil politik tavırlarıyla ölçülmektedir. ABD her dönemde İslam coğrafyasında kendine yeni müttefikler bulma çabasında olmuştur ve bu çabasını halen sürdürmektedir. 44 Benard, C. (2003). Civil Democratic Islam, Partners, Resources and Strategies, Supported by the Smith Richardson Foundation, Rand, National Security Research Division, Santa Monica, USA. 70

22 Uluslararası İlişkiler, Yeşil Kuşak Teorisi ve Örnekleri Kılıç, Mehmet KAYNAKÇA Benard, C.(2003). Civil Democratic Islam, Partners, Resources and Strategies, Supported by the Smith Richardson Foundation, Rand, National Security Research Division, Santa Monica, USA. Çelenk, N. (2006). Amerika nın İslam ı. İstanbul: İlgi Yayınları. Selim, Dilek Bahadır. (2008). Küresel Tuzak (Ilımlı İslam), Ankara: Ulus Dağı Yayınları. Fas Ülke Bülteni (2007). Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK). Fuller, G. (2003). The future of political Islam. New York: Palgrave. Gilles Kepel. (2001). Cihat: İslamcılığın Yükselişi ve Gerilemesi. İstanbul: Doğan Kitap, 2. Baskı. Gürseler C. (2007). Müslüman Kardeşler Mısır da Sistemi Zorluyor. ASAM. Karagül, İ. (2004). Amerika İslamcı Dernek ve Vakıflardan Ne İstiyor. Yeni Şafak, 9 Mart Karlson, I. (2005.) Din, Terör ve Hoşgörü. İstanbul: Homer Kitabevi. Kepel, G. (2001). Cihat: İslamcılığın Yükselişi ve Gerilemesi. İstanbul: Doğan Kitap, 2. Baskı Küçükağa, A. (2012). Ilımlı İslam, Ravza Yayınları. Küçükoğlu B. (2003).Türk Dünyasında Misyoner Faaliyetleri. İstanbul: IQ Yayınevi. Mamdanı, M. (2005). İyi Müslüman, Kötü Müslüman: Amerika, Soğuk Savaş ve Terörün Kökenleri. İstanbul: 1001 Kitap. Nuray M. (Kasım-Aralık 2007).Yeni Soğuk Savaş. Doğudan, Yıl 1, Sayı 2. Onat, H. (Eylül 2004). (söyleşi), 2023 Dergisi, Sayı

ABD NİN MÜSLÜMAN SAVAŞÇILARI

ABD NİN MÜSLÜMAN SAVAŞÇILARI ABD NİN MÜSLÜMAN SAVAŞÇILARI Mehmet ŞAHİN Özet Amerika Birleşik Devletleri nin bölgesel ve küresel politikalarında İslam ve Müslümanlar önemli yer tutmaktadır. Soğuk Savaş döneminde Orta Doğu da Arap Milliyetçiliğinin

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ INSTITUTE FOR STRATEGIC STUDIES S A E STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KASIM, 2003 11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ 11 EYLÜL SALDIRISI SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ FİZİKİ SONUÇ % 100 YIKIM

Detaylı

ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016

ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.12, ARALIK 2016 ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI 30 Kasım 2016 Çarşamba günü Ortadoğu Stratejik

Detaylı

SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ,

SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, Araştırma grubumuza destek amacıyla 2000-2015 seneleri arasındaki konuları içeren bir ARŞİV DVD si çıkardık. Bu ARŞİV ve VİDEO DVD lerini aldığınız takdirde daha önce takip edemediğiniz

Detaylı

Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek!

Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek! Cezayir'den yükselen bir ses: Yalnızca İslam hükmedecek! Cezayir'de 1990'lı yıllardaki duvar yazıları, İslamcılığın yükseldiği döneme yönelik yakın bir tanıklık niteliğinde. 10.07.2017 / 18:00 Doksanlı

Detaylı

TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ

TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ Dr. Tuğrul BAYKENT Baykent Bilgisayar & Danışmanlık TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK GÜCÜ Düzenleyen: Dr.Tuğrul BAYKENT w.ekitapozeti.com 1 1. TÜRKİYE NİN JEOPOLİTİK KONUMU VE ÖNEMİ 2. TÜRKİYE YE YÖNELİK TEHDİTLER

Detaylı

İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN

İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGIN SETA Abdullah YEGİN İstanbul

Detaylı

1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN

1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN i 1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ Ömer Faruk GÖRÇÜN ii Yayın No : 2005 Politika Dizisi: 1 1. Bası Ağustos 2008 - İSTANBUL ISBN 978-975 - 295-901 - 9 Copyright Bu kitabın bu basısı

Detaylı

Devrim Öncesinde Yemen

Devrim Öncesinde Yemen Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün

Detaylı

İhvanı Müslimin'in kısa tarihi

İhvanı Müslimin'in kısa tarihi On5yirmi5.com İhvanı Müslimin'in kısa tarihi Askeri darbeyle devrilen Muhammed Mursi'nin bir yıl önceki seçim zaferi, hareketin doğduğu ve onlarca yıl boyunca yasaklı kaldığı Mısır'da Müslüman Kardeşler

Detaylı

İÇİNDEKİLER. YAZAR HAKKINDA... v SÖZE BAŞLARKEN...vii İÇİNDEKİLER... xv KISALTMALAR LİSTESİ...xxi GİRİŞ... 1

İÇİNDEKİLER. YAZAR HAKKINDA... v SÖZE BAŞLARKEN...vii İÇİNDEKİLER... xv KISALTMALAR LİSTESİ...xxi GİRİŞ... 1 İÇİNDEKİLER Küresel Terörizmin Yeni Yüzü Canlı Bombalar YAZAR HAKKINDA... v SÖZE BAŞLARKEN...vii İÇİNDEKİLER... xv KISALTMALAR LİSTESİ...xxi GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM KÜRESELLEŞME ÇAĞININ TEHDİTLERİ VE

Detaylı

BLOG ADRESİ :

BLOG ADRESİ : BLOG ADRESİ : http://ozel-buro.tumblr.com ÖZEL BÜRO İSTİHBARAT GRUBUNA AİT TUMBLR BLOGUNDA HALEN İŞLENEN VE İLERİDE İŞLENECEK OLAN KONULAR AŞAĞIDA GAYET AÇIK VE BİR ŞEKİLDE YER ALMAKTADIR. MAKALE VE ARAŞTIRMA

Detaylı

Halk devriminin düşmanları: diktatör rejim ve karşıdevrimci gerici güçler

Halk devriminin düşmanları: diktatör rejim ve karşıdevrimci gerici güçler Halk devriminin düşmanları: diktatör rejim ve karşıdevrimci gerici güçler Geçtiğimiz ay Suriye de Irak Şam İslam Devleti ve diğer muhalif güçler arasında yaşanan çatışmaya ilişkin, Suriye Devrimci Sol

Detaylı

Güncel Jeo-Politik ve D-8 Cuma, 08 Aralık :55

Güncel Jeo-Politik ve D-8 Cuma, 08 Aralık :55 Dünya da politik dengeler dinamik bir yapıya sahiptir. Yüzyıllar boyunca dünyada haritalar, rejimler ve politikalar değişim içerisindedirler. Orta çağ Avrupa sı ve Fransız ihtilali ile birlikte 17. Yüzyılda

Detaylı

Gaz rezervleri kimin elinde?

Gaz rezervleri kimin elinde? Gaz rezervleri kimin elinde? Diğer % 28.8 Rusya % 23.4 43.3 trilyon metre küp OECD % 9 İran % 16.0 Dış yatırımları sınırlayan O. Doğu ülkeleri % 9 Katar % 13.8 Rusya gaz üretimi: 601 milyar metre küp/yıl

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Fatma ÇOBAN Doğum Tarihi: 1983 Öğrenim Durumu: Doktora Yabancı Dil : İngilizce Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler

Detaylı

Milli Devlete Yönelik Tehdit Değerlendirmesi

Milli Devlete Yönelik Tehdit Değerlendirmesi Milli Devlete Yönelik Tehdit Değerlendirmesi tarafından tam algılanmadığı, diğer bir deyişle aynı duyarlılıkla değerlendirilmediği zaman mücadele etmek güçleşecek ve mücadeleye toplum desteği sağlanamayacaktır.

Detaylı

İktisat Tarihi

İktisat Tarihi İktisat Tarihi 7.5.18 SAVAŞLAR VE EKONOMİK PERFORMANS Savaş 10 milyon askerin ölümüne, 20 milyonunun yaralanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan uzun dönemde fizik yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik

Detaylı

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, (1)

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, (1) BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI, 1914-1918 (1) Topyekûn Savaş Çağı ve İlk Büyük Küresel Çatışma Mehmet Beşikçi I. Dünya Savaşı nın modern çağın ilk-en büyük felaketi olarak tasviri Savaşa katılan toplam 30 ülkeden

Detaylı

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ...

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ... ÖRNEK SORU: 1 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti açısından, 30 Ekim 1918 de, yenilgiyi kabul ettiğinin tescili niteliğinde olan Mondros Ateşkes Anlaşması yla sona erdi. Ancak anlaşmanın,

Detaylı

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Fransa Cumhurbaşkanı Macron

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Fransa Cumhurbaşkanı Macron İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Fransa Cumhurbaşkanı Macron Komple saldırı mı komplo tezgâh mı? -PARİS- İki devlet düşünün. Biri, güçlü ve etkili bazı devletler tarafından kuşatılmak istenirken, diğeri ise

Detaylı

MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ

MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ İÇİNDEKİLER TAKDİM...VII ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM Başlangıç Kavramı

Detaylı

PINAR ÖZDEN CANKARA. İLETİŞİM BİLGİLERİ: Doğum Tarihi: 25.07.1980 E-Posta: pinar.cankara@bilecik.edu.tr. EĞİTİM BİLGİLERİ: Doktora/PhD 2008-2013

PINAR ÖZDEN CANKARA. İLETİŞİM BİLGİLERİ: Doğum Tarihi: 25.07.1980 E-Posta: pinar.cankara@bilecik.edu.tr. EĞİTİM BİLGİLERİ: Doktora/PhD 2008-2013 PINAR ÖZDEN CANKARA İLETİŞİM BİLGİLERİ: Doğum Tarihi: 25.07.1980 E-Posta: pinar.cankara@bilecik.edu.tr EĞİTİM BİLGİLERİ: Doktora/PhD Yüksek Lisans/MA Lisans/BA İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Siyaset

Detaylı

Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik)

Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Uzun yıllar süren iç savaşlar ve dış müdahaleler sonucu istikrarsızlaşan Afganistan, dünya afyon üretiminin yaklaşık olarak yüzde 90'ını karşılıyor. 28.04.2016

Detaylı

Avrupa da Yerelleşen İslam

Avrupa da Yerelleşen İslam Avrupa da Yerelleşen İslam Doç. Dr. Ahmet Yükleyen Uluslararası İlişkiler Bölümü Ticari Bilimler Fakültesi İstanbul Ticaret Üniversitesi İçerik Medeniyetler Sorunsalı: İslam ve Avrupa uyumsuz mu? Özcü

Detaylı

Title of Presentation. Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL

Title of Presentation. Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL Title of Presentation Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL İçindekiler 1- Yeni Büyük Oyun 2- Coğrafyanın Mahkumları 3- Hazar ın Statüsü Sorunu 4- Boru Hatları Rekabeti 5- Hazar

Detaylı

İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ (TÜRKÇE LİSANS PROGRAMI) 4 YILLIK DERS PLANI

İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ (TÜRKÇE LİSANS PROGRAMI) 4 YILLIK DERS PLANI İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ 2017-2018 BÖLÜMÜ (TÜRKÇE LİSANS PROGRAMI) 4 YILLIK DERS PLANI (Eğitim planı toplamda 135 Kredi ve 241 AKTS den oluşmaktadır. Yarıyıllara göre

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018 DÜŞÜNCE KURULUŞLARI Şubat 2018 Düşünce kuruluşları nedir? Nasıl çalışır? Özellikleri nelerdir? Dünyadaki düşünce kuruluşları Türkiye deki düşünce kuruluşları DÜŞÜNCE KURULUŞLARI NEDİR? DÜŞÜNCE KURULUŞLARI

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ Furkan Güldemir, Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Tarihsel Süreç Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık

Detaylı

Araştırma Notu 15/179

Araştırma Notu 15/179 Araştırma Notu 15/179 27.03.2015 2014 ihracatını AB kurtardı Barış Soybilgen* Yönetici Özeti 2014 yılında Türkiye'nin ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 3,8 artarak 152 milyar dolardan 158 milyar dolara

Detaylı

TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Fransa İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen ekonomisi

Detaylı

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik

Detaylı

İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN DIŞ PİYASALARDAKİ DURUMU

İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN DIŞ PİYASALARDAKİ DURUMU İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN DIŞ PİYASALARDAKİ DURUMU Nurel KILIÇ Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri, doğrudan hizmet ihracatını gerçekleştirmenin yanısıra, mal ve servis ihraç eden birçok sektörün yeni pazarlar bulmasına

Detaylı

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 ( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 Yeni Dönem Türkiye - Suudi Arabistan İlişkileri: Kapasite İnşası ( 2016, İstanbul - Riyad ) Türkiye 75 milyonluk nüfusu,

Detaylı

Amerikan Stratejik Yazımından...

Amerikan Stratejik Yazımından... Amerikan Stratejik Yazımından... DR. IAN LESSER Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Jeopolitik Aldatma veya bağımsız bir Kürt Devletinden yana olmadığını ve NATO müttefiklerinin bağımsızlığını

Detaylı

Sudan'da Türk-Sudan İlişkileri Sempozyumu düzenlendi

Sudan'da Türk-Sudan İlişkileri Sempozyumu düzenlendi 28.11.2016-22:02 Sudan'da Türk-Sudan İlişkileri Sempozyumu düzenlendi Sudan'da Türk-Sudan İlişkileri Sempozyumu düzenlendi - Sudan Stratejik Çalışma ve Araştırmalar Merkezi Başkanı Dr. Hüseyin: - "Türkiye,

Detaylı

JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI

JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI 1. ve Terörizm (UGT) Yüksek Lisans (YL) Programında sekiz

Detaylı

Bu yüzden de Akdeniz coğrafyasına günümüz dünya medeniyetinin doğduğu yer de denebilir.

Bu yüzden de Akdeniz coğrafyasına günümüz dünya medeniyetinin doğduğu yer de denebilir. Sevgili Meslektaşlarım, Kıymetli Katılımcılar, Bayanlar ve Baylar, Akdeniz bölgesi coğrafyası tarih boyunca insanlığın sosyal, ekonomik ve kültürel gelişimine en çok katkı sağlayan coğrafyalardan biri

Detaylı

tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki

tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki 14.11.2013 tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki Tablo 1 Sosyal BilimlerEnstitüsü İletişim Bilimleri Doktora Programı * 1. YARIYIL 2. YARIYIL İLT 771 SİNEMA ARAŞTIRMALARI SEMİNERİ 2 2 3 10 1

Detaylı

Kuzey Irak ta Siyasi Dengeler ve Bağımsızlık Referandumu Kararı. Ali SEMİN. BİLGESAM Orta Doğu ve Güvenlik Uzmanı

Kuzey Irak ta Siyasi Dengeler ve Bağımsızlık Referandumu Kararı. Ali SEMİN. BİLGESAM Orta Doğu ve Güvenlik Uzmanı Orta Doğu Kuzey Irak ta Siyasi Dengeler ve Bağımsızlık Referandumu Kararı Ali SEMİN BİLGESAM Orta Doğu ve Güvenlik Uzmanı 56 Stratejist - Temmuz 2017/2 Orta Doğu da genel olarak yaşanan bölgesel kriz ve

Detaylı

TÜRKİYE ve IRAK. I I. TARİHSEL ARKA PLAN: ABD İŞGALİNE KADAR TÜRKİYE-IRAK İLİŞKİLERİ İngiliz Ordusu, 30 Ekim 1918'de imzaladığı Mondros Mütarekesi'ne rağmen, kuzeye doğru yaptığı son bir hamle ile Musul

Detaylı

Eslen: Stratejik İnisiyatif Ayrılıkçılarda

Eslen: Stratejik İnisiyatif Ayrılıkçılarda Eslen: Stratejik İnisiyatif Ayrılıkçılarda Zeynep Fazlılar Açılım sürecinin, ayrılıkçı Kürtlerin siyasi taleplerinin karşılanamaz olduğunu gösterdiğini belirten Tuğgeneral (E) Nejat Eslen; şiddet riskini

Detaylı

ULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ

ULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ STRATEJİK VİZYON BELGESİ ULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ Ekonomi, Enerji ve Güvenlik; Yeni Fırsatlar ( 20-22 Nisan 2016, Pullman İstanbul Otel, İstanbul ) Karadeniz - Kafkas coğrafyası, tarih boyunca

Detaylı

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ Dersin Öğrenme Çıktıları ve Yeterlilikleri Dersin Hedefi Dersin Amacı ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ. ANABİLİM DALI DERS TANITIM FORMU Dersin Adı TR ENG Cumhuriyet Dönemi Kültür ve Eğitim

Detaylı

Dr. Serdar GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU

Dr. Serdar GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU Dr. Serdar GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR... XVII TABLOLAR LİSTESİ... XIX ŞEKİLLER LİSTESİ...XXIII GİRİŞ...1 Birinci Bölüm

Detaylı

Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor!

Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor! Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor! BAE Washington büyükelçisi Yusuf el-uteybe'ye ait olduğu iddia edilen ve bazı hacker gruplar tarafından yayınlanan

Detaylı

Siyasi Parti. Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir.

Siyasi Parti. Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir. SİYASAL PARTİLER Siyasi Parti Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir. Siyasi partileri öteki toplumsal örgütlerden ayıran

Detaylı

Kafiristan nasıl Nuristan oldu?

Kafiristan nasıl Nuristan oldu? Kafiristan nasıl Nuristan oldu? Afganistan'ın doğusunda Nuristan olarak anılan bölgenin Kafiristan geçmişi ve İslam diniyle tanışmasının hikayesi hayli ilginç. 10.07.2017 / 13:21 Hindikuş Dağları'nın güneydoğusunda

Detaylı

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 GELECEK İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 SARIKONAKLAR İŞ TÜRKĠYE MERKEZİ C. BLOK ĠÇĠN D.16 BÜYÜME AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE ÖNGÖRÜLERĠ 02123528795-02123528796 2025 www.turksae.com Nüfus,

Detaylı

Dr. Zerrin Ayşe Bakan

Dr. Zerrin Ayşe Bakan Dr. Zerrin Ayşe Bakan I. Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Yeni Güvenlik Teorilerine Bir Bakış: Soğuk Savaş'ın bitimiyle değişen Avrupa ve dünya coğrafyası beraberinde pek çok yeni olgu ve sorunların doğmasına

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS PLANLARI Z ULI5302 ULI5328

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS PLANLARI Z ULI5302 ULI5328 EK: 1/7 SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS PLANLARI ULUSLARARASI İLİŞKİLER BİLİM DALI / PROGRAMI ULUSLARARASI İLİŞKİLER/ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI I. YARIYIL / GÜZ II. YARIYIL

Detaylı

Yükselen Güç: Türkiye-ABD İlişkileri ve Orta Doğu Tayyar Arı, Bursa: MKM Yayıncılık, 2010, 342 sayfa, 18,00 TL ISBN:

Yükselen Güç: Türkiye-ABD İlişkileri ve Orta Doğu Tayyar Arı, Bursa: MKM Yayıncılık, 2010, 342 sayfa, 18,00 TL ISBN: Alternatif Politika, Özel Sayı 1, 113-117, Kasım 2010 113 Yükselen Güç: Türkiye-ABD İlişkileri ve Orta Doğu Tayyar Arı, Bursa: MKM Yayıncılık, 2010, 342 sayfa, 18,00 TL ISBN: 978-605-5911-19-5 Veysel AYHAN

Detaylı

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı.

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı. MUSUL SORUNU VE ANKARA ANTLAŞMASI Musul, Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmadan önce Osmanlı Devleti'nin elinde idi. Ancak ateşkesin imzalanmasından dört gün sonra Musul İngilizler tarafından işgal edildi.

Detaylı

ÖN SÖZ... XI KISALTMALAR... XIII KAYNAKLAR VE ARAŞTIRMALAR... XV GİRİŞ... 1 I. ARNAVUTLUK ADININ ANLAM VE KÖKENİ...

ÖN SÖZ... XI KISALTMALAR... XIII KAYNAKLAR VE ARAŞTIRMALAR... XV GİRİŞ... 1 I. ARNAVUTLUK ADININ ANLAM VE KÖKENİ... İçindekiler ÖN SÖZ... XI KISALTMALAR... XIII KAYNAKLAR VE ARAŞTIRMALAR... XV GİRİŞ... 1 I. ARNAVUTLUK ADININ ANLAM VE KÖKENİ... 5 I.1. Arnavutluk Adının Anlamı... 5 I.2. Arnavutluk Adının Kökeni... 7 I.3.

Detaylı

1. ABD Silahlı Kuvvetleri dünyanın en güçlü ordusu

1. ABD Silahlı Kuvvetleri dünyanın en güçlü ordusu 2016 yılında 126 ülkenin ordusu değerlendirilmiş ve dünyanın en güçlü orduları sıralaması yapılmıştır. Ülkenin sahip olduğu silahlı gücün yanında nüfusu, savaşabilecek ve askerlik çağına gelen insan sayısı,

Detaylı

Kerkük, Telafer, Kerkük...

Kerkük, Telafer, Kerkük... Kerkük, Telafer, Kerkük... P R O F. D R. Ü M İ T Ö Z D A Ğ A L A E D D İ N PA R M A K S I Z BAĞIMSIZ TÜRKMENELİ CUMHURİYETİ Kerkük Krizi ve Türkiye'nin Irak Politikası gerekçelerden vazgeçerek konuyu

Detaylı

Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU

Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER... XIII KISALTMALAR... XIX TABLO LİSTESİ... XXI

Detaylı

MISIR IN SİYASAL HARİTASI

MISIR IN SİYASAL HARİTASI MISIR IN SİYASAL HARİTASI GÖKHAN BOZBAŞ Kırklareli Üniversitesi Afrika Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi MISIR IN SİYASAL HARİTASI HAZIRLAYAN GÖKHAN BOZBAŞ Kapak Fotoğrafı http://www.cbsnews.com/

Detaylı

KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1

KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1 Rapor No: 41, Mart 2011 KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1 UNDERSTANDING IRAQ THROUGH CARTOONS Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Center for Mıddle Eastern Strategıc Studıes mezhepçilik Irak

Detaylı

TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - İTALYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - İtalya İlişkileri: Fırsatlar ve Güçlükler ( 2014 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

1915 OLAYLARINI ANLAMAK: TÜRKLER VE ERMENİLER. Mustafa Serdar PALABIYIK

1915 OLAYLARINI ANLAMAK: TÜRKLER VE ERMENİLER. Mustafa Serdar PALABIYIK 1915 OLAYLARINI ANLAMAK: TÜRKLER VE ERMENİLER Mustafa Serdar PALABIYIK Yayın No : 3179 Araştırma Dizisi : 12 1. Baskı - Şubat 2015 ISBN: 978-605 - 333-207 - 7 Mustafa Serdar Palabıyık 1915 Olaylarını Anlamak:

Detaylı

Trinidad ve Tobago 1990: Latin Amerika'nın ilk ve tek İslam devrimi

Trinidad ve Tobago 1990: Latin Amerika'nın ilk ve tek İslam devrimi Trinidad ve Tobago 1990: Latin Amerika'nın ilk ve tek İslam devrimi 1990 yılında Latin Amerika'nın ada ülkesinde bir grup Müslüman ülkedeki yönetimi ele geçirmek için silahlı darbe girişiminde bulunmuştu.

Detaylı

İktisat Tarihi II. 13 Nisan 2018

İktisat Tarihi II. 13 Nisan 2018 İktisat Tarihi II 13 Nisan 2018 Modern Çağ ın Başlangıcında Avrupa Ekonomisi 11 yy başından itibaren Avrupa Rostow'un deyimiyle kalkışa geçmiştir. Bugünün ölçütleriyle baktığımızdaavrupa gelişmemiş bir

Detaylı

Türkiye nin Milli Güvenliği: Durum ve Gelecek

Türkiye nin Milli Güvenliği: Durum ve Gelecek Türkiye nin Milli Güvenliği: Durum ve Gelecek Prof. Dr. Sadi Çaycı Başkent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürü 07/11/14 1 Dünya: Jeopolitik Anormallikler 07/11/14 2 ABD - Türkiye Asimetrik

Detaylı

ULUSLARARASI FİLİSTİN ZİRVESİ 2018

ULUSLARARASI FİLİSTİN ZİRVESİ 2018 VİZYON BELGESİ ULUSLARARASI FİLİSTİN ZİRVESİ 2018 Filistin de İsrail Yerleşimi ve Batı Şeria Duvarı ( 13-14 Eylül 2018, İstanbul ) Batı Şeria da İsrail yerleşimi günden güne genişlemekte olup daha önce

Detaylı

1979 Kabe Baskını'nın yeni görüntüleri ortaya çıktı

1979 Kabe Baskını'nın yeni görüntüleri ortaya çıktı 1979 Kabe Baskını'nın yeni görüntüleri ortaya çıktı 1979'da Mekke'de gerçekleşen ve günümüzde hala bazı yönleri gölgede kalan olaya ilişkin yeni görüntüler ortaya çıktı. 03.06.2017 / 11:26 20 Kasım 1979

Detaylı

Temmuz Ayı Tekstil Gündemi

Temmuz Ayı Tekstil Gündemi Temmuz Ayı Tekstil Gündemi 05.08.2016 Temmuz Ayı Tekstil Gündemi «Bangladeş de 5 yeni denim firması kuruluyor» «Etiyopya devasa endüstriyel tekstil parkı açacak» «Hindistan, İran tekstil pazarını keşfediyor»

Detaylı

1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ

1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... iii KISALTMALAR...xiii TABLOLAR LİSTESİ... xv ŞEKİLLER LİSTESİ... xvii GİRİŞ... 1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ 1.1. ANTİK VE ORTA ÇAĞ... 9 1.1.1. Antik Çağ... 9 1.1.2.

Detaylı

DÜNYA SIRALAMSINDA USTAD

DÜNYA SIRALAMSINDA USTAD DÜNYA SIRALAMSINDA USTAD Dünyanın en iyi Düşünce Kuruluşları Ocak 2016, Mardin / TURKEY DÜŞÜNCE KURULUŞLARI 2015 KÜRESEL ENDEKS RAPORU (USTAD, 2015 Yılında da Dünyanın Önde Gelen Etkili Düşünce Kuruluşları

Detaylı

Körfez'in petrol zengini ülkesi: Kuveyt

Körfez'in petrol zengini ülkesi: Kuveyt Körfez'in petrol zengini ülkesi: Kuveyt Kuveyt, dünyada bilinen ham petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 10 una sahip ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliğinin (OPEC) 5. büyük petrol üreticisi konumunda.

Detaylı

Değerli S. Arabistan Cidde Uluslararası Türk Okulu

Değerli S. Arabistan Cidde Uluslararası Türk Okulu Uzun yıllar boyunca baskıcı rejimler ve zorba yönetimlere sahne olan çift başlı kartalların ülkesi Arnavutluk, şimdi yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Özellikle dini ve kültürel açıdan büyük bir yıkımın

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 017-018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı 1. 1. XIV. yüzyıl başlarında

Detaylı

1 İSMAİL GASPIRALI HER YIL BİR BÜYÜK TÜRK BİLGİ ŞÖLENLERİ. Mehmet Saray

1 İSMAİL GASPIRALI HER YIL BİR BÜYÜK TÜRK BİLGİ ŞÖLENLERİ. Mehmet Saray Mehmet Saray 1942'de Afyon'un Dinar kazasında doğdu. Orta öğrenimini Çivril ve Isparta'da yapan Saray, 1961-1966 arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nü bitirdi. 1968-1978 yılları

Detaylı

AK PARTi Genel Başkanı ve Başbakan Erdoğan Bosna-Hersek te

AK PARTi Genel Başkanı ve Başbakan Erdoğan Bosna-Hersek te AK PARTi Genel Başkanı ve Başbakan Erdoğan Bosna-Hersek te Mart 25, 2008-12:00:00 AK PARTi Genel Başkanı ve Başbakan Erdoğan Bosna-Hersek te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bölücü terör örgütüne yönelik

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 112 3 3 + 0 3 5

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 112 3 3 + 0 3 5 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 2 3 3 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri PSIR Dersin Dili İngilizce Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

İran neden 'milis güçlere' fon sağlıyor? (Birinci Bölüm)

İran neden 'milis güçlere' fon sağlıyor? (Birinci Bölüm) İran neden 'milis güçlere' fon sağlıyor? (Birinci Bölüm) Arap Baharı sürerken, devam eden çatışmalarda İran'ın yabancı militan kullanımını dış siyasetinin odağına alması dikkat çekiyor. 11.10.2016 / 13:29

Detaylı

Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler

Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler Açılış Tarihi Kapanış Tarihi Sona Eriş Nedeni 1 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 17.11.1924 05.06.1925

Detaylı

Hükümet ile Gülen cemaatinin tartışması neyi ifade ediyor?

Hükümet ile Gülen cemaatinin tartışması neyi ifade ediyor? Hükümet ile Gülen cemaatinin tartışması neyi ifade ediyor? Gezi olaylarından bu yana Hükümetin dikişlerinin tutmadığını ve sadece patronlar tarafından değil, çeşitli cemaatler ve muhafazakar sektörler

Detaylı

YAPI FUARI TURKEYBUILD İSTANBUL FUARI ZİYARET ORGANİZASYONU SONUÇLARI

YAPI FUARI TURKEYBUILD İSTANBUL FUARI ZİYARET ORGANİZASYONU SONUÇLARI YAPI FUARI TURKEYBUILD İSTANBUL FUARI ZİYARET ORGANİZASYONU SONUÇLARI Övgü PINAR-Nurel KILIÇ Yapı fuarları; mal ve hizmet üreten kuruluşlar ile yine bu sektörde çalışan yöneticiler, mimarlar, mühendisler,

Detaylı

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem NEDEN Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem YERLi VE MiLLi BiR SiSTEM Türkiye, artık daha büyük. Dünyada söz söyleyen ülkeler arasında. Milletinin refahını artırmaya başladı. Dünyanın en büyük altyapı

Detaylı

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır.

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. MÜFREDAT ADI: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler 2015 Bu program 2015-2016 akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL Dersin Dersin

Detaylı

5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI

5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI 5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ Prof. Dr. Atilla SANDIKLI Karadeniz bölgesi; doğuda Kafkasya, güneyde Anadolu, batıda Balkanlar, kuzeyde Ukrayna ve Rusya bozkırları ile çevrili geniş bir havzadır.

Detaylı

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci

Detaylı

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Kıbrıs açıklarında keşfedilen doğal gaz rezervleri, adada yıllardır süregelen çatışmaya barışçıl bir çözüm getirmesi umut edilirken, tam tersi gerilimi tırmandırmıştır.

Detaylı

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 0. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI. OSMANLI DEVLETİ NİN KURULUŞU (00-5). XIV. yüzyıl başlarında Anadolu, Avrupa ve Yakın

Detaylı

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır.

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. MÜFREDAT ADI: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler 2018 Bu program 2018-2019 akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL Dersin Dersin

Detaylı

IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum

IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum Piyasalarda Öne Çıkanlar GBPUSD USDTRY ALTIN EURUSD BRENT PETROL Frexit Piyasaları Tedirgin Etti Fransa da Başkan adayı Le Pen seçim kampanyasını başlattı.

Detaylı

21. YÜZYILDA TEMEL RİSKLER KÜRESEL EKONOMİYİ ROTASINDAN ÇIKARABİLECEK 10 BÜYÜK TEHLİKE

21. YÜZYILDA TEMEL RİSKLER KÜRESEL EKONOMİYİ ROTASINDAN ÇIKARABİLECEK 10 BÜYÜK TEHLİKE 21. YÜZYILDA TEMEL RİSKLER KÜRESEL EKONOMİYİ ROTASINDAN ÇIKARABİLECEK 10 BÜYÜK TEHLİKE ÜLKELERİN MAKRO DENGELERİNDE İSTİKRARSIZLIK VE ÇÖZÜMSÜZLÜK (BÜTÇE VE CARİ İŞLEMLER AÇIĞI) İSTİKRARSIZ BÜYÜME VE DALGALANMA

Detaylı

Avrupa Siyasi Tarihi (IR505) Ders Detayları

Avrupa Siyasi Tarihi (IR505) Ders Detayları Avrupa Siyasi Tarihi (IR505) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Avrupa Siyasi Tarihi IR505 Güz 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i yok Dersin Dili

Detaylı

KIRGIZİSTAN DAKİ YABANCI DESTEKLİ ÜNİVERSİTELER VE DİĞER EĞİTİM KURUMLARI

KIRGIZİSTAN DAKİ YABANCI DESTEKLİ ÜNİVERSİTELER VE DİĞER EĞİTİM KURUMLARI KIRGIZİSTAN DAKİ YABANCI DESTEKLİ ÜNİVERSİTELER VE DİĞER EĞİTİM KURUMLARI Yrd. Doç. Dr. Yaşar SARI Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Kırgızistan Giriş Kırgızistan Orta Asya bölgesindeki toprak ve

Detaylı

MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI

MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI MARUF VAKFI İSLAM EKONOMİSİ ENSTİTÜSÜ AÇILDI Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Maruf Vakfı Genel Merkezinin Açılışına Katıldı. Maruf Vakfı Genel Merkez açılışı, Vakfımızın Zeytinburnu ndaki merkezinde

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI I. ULUSLARARASI İLİŞKİLER I (3.0.3) Uluslar arası sistem/ Temel Kavramlar/ Devlet/ Sivil Toplum Örgütleri/

Detaylı

ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI

ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI Tarihte ilk kez bir imparatorluk(sscb) büyük bir savaş vermeden dağıldı. Bunun sonucunda SSCB den ayrılan devletler savaşmadan bağımsız oldular. Kendilerinin

Detaylı

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü

Detaylı

Türk Elitlerinin Türk Dış Politikası ve Türk-Yunan İlişkileri Algıları Anketi

Türk Elitlerinin Türk Dış Politikası ve Türk-Yunan İlişkileri Algıları Anketi Türk Elitlerinin Türk Dış Politikası ve Türk-Yunan İlişkileri Algıları Anketi Araştırma üç farklı konuya odaklanmaktadır. Anketin ilk bölümü (S 1-13), Türkiye nin dünyadaki konumu ve özellikle ülkenin

Detaylı

Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti

Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti 05.02.2013 Toplam 26.2 trilyon metreküp ispat edilen doğalgaz rezervleriyle dünyadaki ispat edilen doğalgaz kaynaklarının yüzde 11,7 sini elinde bulunduran Türkmenistan,

Detaylı

değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir

değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir Yalnız z ufku görmek g kafi değildir. Ufkun ötesini de görmek ve bilmek gerekir 1 Günümüz bilgi çağıdır. Bilgisiz mücadele mümkün değildir. 2 Türkiye nin Jeopolitiği ; Yani Yerinin Önemi, Gücünü, Hedeflerini

Detaylı

Değerli Çekmeköy Anadolu İmam Hatip Lisesi Öğrencileri

Değerli Çekmeköy Anadolu İmam Hatip Lisesi Öğrencileri Tarihi boyunca bağımsızlığını koruyabilmiş ve Afrika Kıtası'nın Avrupa devletlerince sömürge yapılamamış tek ülkesi olan Etiyopya (Habeşistan) dünya tarihinin en eski medeniyetlerinden biri olarak biliniyor.

Detaylı