Yaşlılarda Diyabet Yönetimi. Yeter KİTİŞ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yaşlılarda Diyabet Yönetimi. Yeter KİTİŞ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü yeterktis@gazi.edu.tr"

Transkript

1 Yaşlılarda Diyabet Yönetimi Yeter KİTİŞ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü

2 Sununun Amacı Diyabet hakkında kısa bilgi Diyabetin önemi Yaşlı ve diyabet Yaşlılarda diyabet yönetimi temel farklılıklar Hemşirelik bakımı

3 Diyabet Gerçeği Dünya çapında 347 milyon insan diyabetlidir yılında 2.4 milyon insanın yüksek kan şekeri nedeniyle öldüğü tahmin edilmiştir. Diyabetten ölümlerin %80 den fazlası orta ve düşük gelir grubu ülkelerde WHO 2030 yılında diyabetin 7. en büyük ölüm nedeni olacağını tahmin ediyor. Sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite, normal vücut ağırlığının korunması ve sigaradan kaçınmanın tip 2 diyabetin oluşmasını önleyeceği ya da geciktirebilir.

4 Diyabet Gerçeği-devam 2004 yılında Dünya Sağlık Örgütüne üye ülke verileri ile yapılan bir projeksiyon çalışmasında yılları arasında diyabetin ikiye katlayacağı hesaplanmıştır. Bu özellikle yaşlı nüfus artışının hızlanması ile gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde daha fazla olacaktır.

5 Diyabet Belirtileri İdrar miktarında artma Susama Tekrarlayan enfeksiyonlar/mantar Yorgunluk uyuklama Kilo kaybı Bulanık görme Hiperglisemi Dehidratasyon İdrarda keton Glukozüri

6 Yaşlılarda Diyabetin Önlenmesi Yetişkinler için önerilen genel ilkeler yaşlılar için de geçerlidir. Bozulmuş glukoz toleransı (BGT) durumunda yaşam şekli değişiklikleri (kilo verme ve egzersiz) aşikar diyabetin önlenmesinde etkilidir. Yüksek riskli yaşlılarda Akarboz, Rosiglitazon ve Pioglitazon kullanılması önerilmektedir. Metformin kullanımının ise etkili olmadığı bildirilmektedir. Diabetes Prevention Program Researcg Group 2009

7 Diyabet Tanısı A1C 6.5% veya Açlık Glukozu 126 mg/dl veya OGTT 2. Saat plazma glukozu 200 mg/dl veya RAslantısal kan glukozu 200 mg/dl ADA. I. Classification and Diagnosis. Diabetes Care 2013;36 (suppl 1):S13

8 Prediyabet (BAG, BGT ve HbA1C yüksekliği) Diyabet riskinde artış (prediyabetler) AKG mg/dl BAG Veya 75-g OGTT testinde 2. saat glukozu mg/dl BGT Veya A1C %

9 Asemptomatik kişilerde diyabet test önerileri BKI 25 kg/m 2 ) olan ve ilave bir ya da iki risk faktörü olanlarda, Risk faktörü olmayanlarda 45 yaşında test yapmaya başlanmalı, Test sonucu normal ise 3 yıl aralıkla tekrarlanmalı, Prediyabetlerde test kontrolü yıllık yapılmalı KVH risk durumu tanılanmalı ve gerekirse tedaviye geçilmesi önerilmektedir.

10 Yaşlılarda Diyabet Tanısı Yaşlanma ile birlikte Hb A1C de progressif bir artış görüldüğünden açlık kan şekerine dayalı tanı ile HbA1C ye dayalı tanı farklılık göstermektedir. Bu nedenle tanıda ilave testlere gereksinim duyulabilir. Türkiye Endokrin ve Metabolizma Derneği 2013; International Diabetes Federation (IDF) 2013).

11 Diyabet Tedavisinin Ana Hedefleri Semptomları ortadan kaldırmak Kısa süreli komplikasyonları önlemek Uzun süreli komplikasyonları önlemek Yaşam kalitesini yükseltmek

12 Yaşlılarda Düşkünlük (Kırılganlık) Kırılganlık, yaşlanma ile ilgili, sık kullanılan ve çok boyutlu bir sendromu ifade eden bir terimdir. Kırılganlık biyolojik bazlı klinik bir sendrom olarak görülebilir. Pek çok tanımı yapılmıştır.

13 Yaşlılarda Düşkünlük (Kırılganlık) -devam Fried in Kırılganlık Fenotipi en fazla kabul gören tanımlamadır. Bu tanımlamaya göre aşağıdaki üç kriteri taşıdığında hastanın kırılgan olduğu kabul edilir. Laubscher ve ark 2012; Canadian Diabetes Association (CDA) 2013 a). 1. İstemeden kilo verme ( >4.5 kilo son bir yılda ), 2. Tükenme ve bitkinlik ifade etme, 3. Yürüme hızında azalma ve düşük fiziksel aktivite

14 İlerleyici kırılganlık mortalitenin artması ve fonksiyonun azalması ile ilgilidir ve diyabetli yaşlılar kırlganlığa daha fazla eğilimlidirler. Diyabetli yaşlıda kırılganlık, komplikasyon ve ölümlülük göstergesi olarak kronolojik yaştan daha değerli kabul edilmektedir. IDF 2913; CDA 2013; Park ve ark 2006; Kirkman ve ark 2012

15 Rockwood ve arkadaşları tarafından geliştirilmiş dokuz puanlı Klinik Kırılganlık Skalası kişileri; çoklu komorbiditeli kişiler, yüksek düzeyde bağımlı olanlar ve yaşam beklentisi sınırlı olanlar şeklinde tanımlar. CDA 2013 a Bu gruplarda sıkı glisemik kontrolün yararının sınırlı olacağına işaret edilmektedir. IDF 2913; CDA 2013; Park ve ark 2006; Kirkman ve ark 2012.

16 Kronik beslenme yetersizliği göstergesi olarak kilo kaybı Toplam enerji harcaması Kırılganlık döngüsü klinik fenotip Sarkopeni Düşük fiziksel aktivite Metabolik hızda azalma Dayanıklılık ve güç Yürüme hızında azalma Egzersiz toleransı Tükenme

17 Oldukça zinde Ciddi derecede kırılgan İyi durumda Çok ciddi derecede kırılgan İyi kontrollü Terminal dönem hasta Hassas Hafif kırılgan Orta derecedekırılgan

18 Yaşlılarda Kırılganlık ve Diyabet Klinik açıdan kırılganlık düzeyi glisemik kontrol hedefini belirlemede dayanak noktasıdır. IDF Kırılganlık Kriterlerini Kullanarak Yaşlılarda Sağlık Durumunu Üç Kategoride Değerlendirmektedir.

19 IDF Sınıflaması 1.Kategori: Fonksiyonel olarak bağımsız grup 2. Kategori: Fonksiyonel olarak bağımlı grup a) Kırılgan b) Demanslı 3. Kategori: Yaşam sonu bakım grubu

20 Kategori 1 Bu grupta birey günlük yaşam aktivitelerinde tam bağımsızdır. Bakıcı yardımına ya minimal gereksinim duyar ya da hiç gerek duymaz. Bu gruptakilerde sıklıkla temel sağlık sorunu diyabet olmakla birlikte diyabet bakımını etkileyen diğer komorbiditeleri de olabilir.

21 Kategori 2 Bu gruptaki bireyler fonksiyon kaybı ile birlikte günlük yaşam aktivitelerinde (banyo, giyinme ve kişisel bakımda) başkalarına bağımlıdır. İlave medikal ve sosyal bakım gereksinimleri artmıştır. Bakımlarının özel gereksinimleri göz önüne alınarak planlanması ve bakımda yer alacak bireylerin eğitilmesi gerekmektedir.

22 Kategori 3 Bu grup ağır kronik medikal durumlar ya da kanser nedeniyle yaşam beklentisi 1 yıldan az olan bireyleri içerir. Bu kişilerin ihtiyacı olan öz bakımın sürdürülmesi, ağrının azaltılması, dehidratasyondan korunma temel hedeflerdir. Diyabet diğer medikal sorunlar nedeniyle ikinci planda kalmıştır. Bununla birlikte diyabet bakımı semptom kontrolü, rahatlık ve yaşam kalitesi açısından önem taşır.

23 Yaşlılarda Diyabet Yönetimi

24 A- Glisemik Kontrol Genel sağlık durumu iyi ve beklenen yaşam süresi uzun olan yaşlılarda glisemik kontrol hedefleri yetişkin diyabetlilerdeki hedeflere benzerdir Hb A1C <%7 Ancak 10 yıllık yaşam beklentisi düşük, bilişsel bozulması olan ve eşlik eden hastalıkları bulunan yaşlı diyabetlilerde sıkı metabolik kontrol önerilmemektedir.

25 A- Glisemik Kontrol devam Yapılan çalışmalar yaşlı ve diyabet süresi 10 yılın üzerinde olan gruplarda sıkı metabolik kontrolün hipoglisemi, serebrovasküler olay ve ölüm riskini artırdığını göstermiştir. Yaşam Beklentisi ve diyabete eşlik eden hastalık varlığı göz önüne alınarak yaşlılar için özel glisemik hedefler önerilmektedir. Loubscher 2012; Kirkman 2012; CDA 2013 a; CDA 2013 b

26 Bunlardan Kanada Diyabet Derneği (CDA) nin önerileri: Yaşam beklentisi >15 yıl ve komorbidite yoksa A1C %7 Yaşam beklentisi 5-15 yıl ve orta derecede komorbidite var ise A1C %7.5-8 Yaşam beklentisi <5 yıl ve majör komorbidite var ise A1C %8-9 olarak hedeflenmesi şeklindedir. CDA 2013 a

27 B- Beslenme Diyabetli yaşlılarda hafif enerji kısıtlaması ve fiziksel aktivite artışı diyabet kontrolünde yarar sağlamaktadır. Yaşlılarda enerji gereksinmesi aynı ağırlıktaki genç bireylerden daha azdır. Diabetes Prevention Program Research Group 2013 Özellikle enerji alımı az olan yaşlı diyabetlilere günlük multivitamin takviyesi uygun olabilir. Loubscher 2012 Tartışmalı olmakla birlikte bu hastalarda aminoasit takviyesi metabolik kontrolü ve insülin duyarlılığını artırabileceği bildirilmektedir. Overland ve Brooks 2005

28 C- Fiziksel Aktivite Birçok yaşlıda diyabete eşlik eden durumlar fiziksel aktiviteyi engellemekle birlikte fiziksel aktivite programı başarıyla uygulanabilir. Egzersiz programı oluşturmadan önce yaşlı, kendisini bu programdan alıkoyabilecek olan gizli kardiyovasküler hastalıklar ya da kas iskelet problemleri açısından dikkatlice değerlendirilmelidir. Aerobik egzersizler ve direnç egzersizleri arteriyel direngenliği ve baroreflex duyarlılığı artırır. Schaffer ve ark 2013

29 Fiziksel aktivite -devam- Aerobik egzersiz programının glukoz ve lipit metabolizması üzerine etkileri çelişkili iken, direnç egzersizleri glisemik kontrolde orta derecede iyileşme sağlar. Direnç egzersizleri aynı zamanda dayanıklılıkta artma, vücut kompozisyonunda ve mobilitede ilerleme sağlar Overland ve Brooks 2005; Villareal ve ark 2011 Egzersiz programı düşme riskini azalmasında ve nöropatili hastalarda dengenin iyileşmesinde yarar sağlar Villareal ve ark 2011 Her şeye rağmen yaşlılarda bu yaşam şekli değişikliklerinin gözetimli alanların dışında sürdürülmesi zordur.

30 D- Oral Antihiperglisemiklerle Tedavi Tip 2 diyabetli kişiler yaşlandıkça başlıca metabolik defekt glukozla indüklenen insülin sekresyonunda azalmadır. Bu nedenle bu kişilerde başlangıçta tedavisi insülin salgılatıcılar tercih edilir. Obez yaşlılarda ise ana defekt insülin sekresyonunun nispeten korunduğu, insüline bağlı glukoz taşınmasına karşı direncin oluştuğu bir metabolik defekttir American Diabetes Association (ADA) 2014 Obez yaşlılarda başlangıç tedavisi olarak insüline duyarlılığı artıran ilaçlar tercih edilir.

31 E- İnsülin tedavisi Yaşlıda insülin tedavisi bireyselleştirilmeli ve hasta güvenliğini dikkate alarak seçilmelidir. Bilişsel gerilemesi olan yaşlılarda insülinin doğru satalerde uygulanması için gerekli önlemler alınmalıdır. Tanwani 2011 Premix insülin analoglarının(premix lispro % 25, premix lispro % 50 gibi) kullanılmasının yaşlı diyabetlilerde glisemik kontrolün sağlanmasında ilerleme sağladığı ve daha uygun olduğu belirtilmektedir. Tanwani 2011

32 E- İnsülin tedavisi-devam Ayrıca konvansiyonel şırıngaların kullanımının zorluğundan dolayı, doldurulabilir insülin kalemleri doz hatalarını azaltmak ve glisemik kontrolü iyileştirmek için önerilmektedir. Villareal 2011; Schafer 2013;Tanwani 2011

33 Diyabetli Yaşlıda Komplikasyonların Önlenmesi ve Tedavisi

34 A- Hipertansiyon Diyabetli yaşlılarda hipertansiyonun önlenmesi serebrovasküler olay ve mikrovasküler olayları önler. Tuz kıstlaması tansiyon kontrolünde önemlidir İzole sistolik tansiyonun tedavisi yaşlı bireyde renal fonksiyonların korunmasında önemlidir. Pek çok antihipertansif ajan serebrovasküler olay ve son dönem böbrek yetmezliğini etkili şekilde azaltmaktadır. Birden fazla risk faktörü olan diyabetli yaşlılarda anjiotensin koverting enzim (ACE) inhibitörleri kullanımı koruyucudur

35 A- Hipertansiyon Bununla birlikte hipertansiyonun sıkı kontrolü ilaç yan etkilerine bağlı sorunlara yol açabileceğinden sistolik kan basıncı sınır değerinin 140 mm Hg olarak yükseltilmesi önerilmektedir. CDA 2013 a

36 B-Dislipidemi Kolesterol içeriğinin azaltılması, yağ tercihi önemlidir Dislipideminin statinlerle (Ör Atorvastatin) tedavisinin SVO ların primer ve sekonder önlenmesinde etkili olduğu pek çok çalışmada elde edilmiştir. Fibratların (ör. Lipanthyl) da bu hastalarda kullanımı nın SVO önlenmesi açısından benzer etkiye sahip olduğu, ancak fibratların glomerüler filrasyonda azalma ve albuminüriye neden olabileceği bildirilmektedir. CDA 2013 a

37 Diyabetli Yaşlılarda Geriatrik Problemler Bilişsel Bozulma Depresyon Çoklu ilaç kullanımı Düşmeler Üriner inkontinans

38 A- Bilişsel Bozulma Yapılan çalışmalar diyabetli yaşlılarda demans sıklığının diyabet olmayan akranlarına göre daha yüksek olduğunu göstermektedir Hill ve ark 2013 Özellikle erken evrelerde demanslı birçok hastaya tanı konulmamaktadır. Bilişsel bozulma yaşlı diyabetlilerde hastalığın kontrolünü zorlaştırmakta, hipoglisemi, tedaviye bağlılıkta azalma, glisemik kontrolde açıklanamayan bozulma ile sonuçlanmaktadır. CDA 2013 a; CDA 2013 b

39 B- Depresyon Diyabetli olmayan akranlarıyla karşılaştırıldığında diyabetli olanlarda depresyon daha sık görülmektedir. Depresyon bu yüksek risk grubunda sıklıkla tanısız ve tedavisiz kalmaktadır. Depresyon kötü glisemik kontrolle ilişkili ve koroner arter hastalığını artıran bir faktördür. Erken tanılanması ve tedavi edilmesi daha iyi glisemik kontrol sağlamaya, yaşam kalitesini artırmaya ve mortaliteyi azaltmaya yardımcı olur. Chao ve ark 2011

40 C-Çoklu İlaç Kullanımı Çoklu ilaç kullanımı yaşlılarda çok sıktır. Diyabetli yaşlılarda kullanılan ilaçların sayısı da artışa neden olan faktörlerin başında gelmektedir. İlaç yan etkileri eşlik eden başka sağlık sorunlarının oluşmasına ve diyabet kontrolünün bozulmasına neden olabilir. İlaç yan etkilerini kontrol altına almak için ilaç tedavisinin bireyselleştirilmesi gerekir. İlaçlar yaşlılarda düşmelerin, konfüzyonun ve diğer kognitif değişikliklerin, acil başvurularının en önemli nedenidir. İlaç listelerinin her vizite değerlendirilmesi önemlidir. Villareal 2011; Loubscher 2012; IDF 2013

41 D- Düşmeler Diyabetli yaşlılarda düşme sıklığının fazla olması multifaktöriyel bir durumdur. Periferik ve otonom nöropati, renal fonksiyonda azalma, kas güçsüzlüğü, çoklu ilaç kullanımı, görmede zayıflama, osteoartritler ve hipoglisemi bu nedenler arasındadır.

42 D- Düşmeler Sıkı glisemik kontrolün yararlarına rağmen düşmelere yol açacağı göz önünde bulundurularak dengelenmesi önemlidir. Yapılan bir çalışmada sıkı glisemik kontrolün (HbA1C 6->8) insülin kullanan yaşlılarda düşme riskini 1.3 kat artırdığı saptanmıştır. Park ve ark 2006; Tanwani 2011;CDA 2013 a; Schafer ve ark2013

43 E- Üriner İnkontinans Diyabetli kadınlarda Üİ sıklığı artmaktadır. Risk faktörleri üriner enfeksiyonlar, vajinal enfeksiyonlar, otonomik nöropatidir. Otonomik nöropati fekal inkontinansa da neden olmaktadır. Yaşam kalitesini iyileştirilmesi için tedavisi gereklidir Kuchel GA. DuBeau C E. 2009

44 DÖY Bilgi Davranış: Kan şekeri izlemi Diyet Sigara Fiziksel aktivite Pisikososyal bel: İnaçlar Tutumlar Başetme becerisi Kısa süreli çıktılar Kan basıncı Lipit düzeyi Glisemik kontrol Ağırlık Uzun süreli çıktılar Morbiditye Mortalite Yaşam kalitesi

45 Diyabet Öz yönetim Eğitimi DÖYE yaşlının yaşam beklentisi, fonksiyonel durumu, bilişsel durumu, yaşlının tercih edeceği öğrenme şekli, okuryazarlık durumu, eğitim durumu göz önüne alınarak planlanmalıdır. Bireysel gereksinimlere göre özelleştirilen eğitim basit ve adım adım yapılmalıdır. Yaşlı bireye bakım veren aile üyeleri ve bakıcılar eğitime dahil edilmelidir. Yaşlının öz bakım davranışları DÖYE nin çerçevesini belirler. DÖYE geliştirilirken glisemik hedefler de dikkate alınmalıdır. TEMD 2003; IDF 2013; Overland ve Brooks 2005; Schafer ve ark 2013

46 Diyabet Öz Yönetim Eğitimi Yapılandırılmış hasta eğitimi programı diyabet yönetiminin bir parçasıdır Uygun kişi tarafından Uygun ortamda Uygun teknikler kullanılarak Hasta ve bakım vericilerin aktif katılımı ile yapılmalıdır. SÜREKLİ OLMALIDIR WHO ve IDF DÖYE nin minimum ve optimal standartlarını belirlemişlerdir. TEMD 2003; IDF 2013; Overland ve Brooks 2005; Schafer ve ark 2013

47 DÖYE Çekirdek ekip Hekim Hemşire Diyetisyen Gerekli durumlarda diğer sağlık profesyonelleri katılabilir.

48 Tip 2 Diyabetli Bireyin Yıllık Muayenesinde Kontrol Edilmesi Gereken Başlıklar Özbakım bilgi ve inançları Yaşam tarzı, uyumu ve istekleri (beslenme, fiziksel aktivite ve sigara kullanımıa) Psikolojik durum Kendi kendine izlem ve ekipmanın durumu Vücut ağırlığı Kan glukoz kontrolü

49 Tip 2 Diyabetli Bireyin Yıllık Muayenesinde Kontrol Edilmesi Gereken Başlıklar Kan yağları kontrolü Kardiyovasküler risk değerlendirmesi Erektil disfonksiyon Nöropati Ayakların durumu (ısı, renk, görünüm) Gözler Böbrekler İlaç tedavisinin gözden geçirilmesi

50 Diyabetli Yaşlılarda Ayak Bakımı Diyabetli yaşlılarda ayak problemleri sıktır. Görme bozukluğu ve güçsüzlük ayak kontrolü ve bakımını zorlaştırır. Her vizitte ayak kontrolü yapılması önerilir. Doğru ayakkabı seçimi ve Ayak bakımının öğretilmesi önemlidir. Bulton ve ark 2008 Diabetes Care ; 31(8):

51 Ayak deformiteleri ayakta bası noktalarını değiştirir Bulton ve ark 2008 Diabetes Care ; 31(8):

52 Monoflament İle Duyu Kontrolü Bulton ve ark 2008 Diabetes Care ; 31(8):

53 Ankle Brakial İndeks Bulton ve ark 2008 Diabetes Care ; 31(8):

54 Diyabetli Bireyin Ayağında Oluşan Bası Yarası

55 KAYNAKLAR Abdelhafiz AH. Sinclair AJ(2013) Management of Type 2 Diabetes in Older People Diabetes Ther; 4 (1):13 26 DOI /s American Diabetes Association Standards of Medical Care in Diabetes. Diabetes Care; 37 (Supple 1): Boulton A. Armstrong, DG.Albert Robert G. Frykberg RG. Hellman R. KirkmanSM. Lavery LA. LeMaster JW. Mills JL. Mueller MJ. Sheehan P. Wukich DK (2008) Comprehensive Foot Examiantion and Risk Assessment Diabetes Care. ; 31(8): doi: /dc Canadian Diabetes Association. (2013) Diabetes in the Elderly Canadian Journal of Diabetes 37 (1):

56 Chau PH. Woo J. Lee CH. Cheung WL. Chen J. Chan WM. Hui L. McGhee SM.(2011) Diabetes Prevention Program Research Group (2009) 10-year follow-up of diabetes incidence and weight loss in the Diabetes Prevention Program Outcomes Study. The Lancet 374(14): doi: /S (09) International Diabetes Federation (2013). Global Guideline For Managing Older People With Type 2 Diabetes Belgium. ISBN Kırkman MS. Briscoe VJ. Clark N. Haas LB: Halter JB. Huang ES. Korytkowski MT. Hunshi MN. Odegard PS: Pratley RE. Swift CS. Diabetes in Oder Adults (Concensus Report) Diabetes Care 2012 (1):1-15. Kuchel GA. DuBeau C E. (2009) Urinary Incontinence in the Elderly Geriatric Nephrology Curriculum

57 Laubscher T. Regier L. Bareham J. Diabetes in the frail elderly; Individualization of glycemic management Canadian Family Physician 2012; 58 (5): Older people with diabetes have higher risk of depression, cognitive and functional impairments: implications for diabetes services. J Nutr Health Aging.; 15(9): Overland J. Brooks B. (2005) Diabetes Nurse Practitioner Guidelines Role and Scope of Practice.URL nesfinal_april2005.pdf Park SW. Goodpaster BH. Strotmeyer ES. Rekeneire N. Harris TB. Schwartz AV. Tylavsky FA. Newman AB. (2006) Decreased muscle strength and quality in older adults with type 2 diabetes: the health, aging, and body composition study. Diabetes;55(6): Park SW. Goodpaster BH. Strotmeyer ES. Rekeneire N. Harris TB. Schwartz AV. Tylavsky FA. Newman AB. (2006) Decreased muscle strength and quality in older adults with type 2 diabetes: the health, aging, and body composition study. Diabetes;55(6):

58 Registered Nurses Association Of Ontario (2013) Assessment and Management of Foot Ulcers for People with Diabetes; 37, 121, Schafer R. Pharm NL. Randal D. Dorey C. Haas L. Barrier P. (2013) (American Association of Diabetes Position Statement Educators) Special Considerations in the Management and Education of Older Persons with Diabetes; URL: Tanwani LK 2011 Insulin Therapy in the Elderly Patient With Diabetes The American Journal of Geriatric Pharmacotherapy; 9(1): Türkiye Endokrin ve Metabolizma Derneği (2013) Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu Ankara ISBN: Villareal, DT. Chode S. Parimi N. Sanicore DR: Hilton T. Armamaento Villareal R. Napoli N. Qualls C, Shah K. M (2011); Weight Loss, Exercise, or Both and Physical Function in Obese Older Adults. New England Journal of Medicine 364 (3): DOI: /NEJMoa Wild S. Roglic G. Green A. Sicree R. King H.(2004) Global Prevalence of Diabetes; Estimates for the year 2000 and projections for 2030 Diabetes Care; 27(5:

Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler

Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr Miraç Vural Keskinler Önce sentez DM ve MS Akılcı İlaç Kullanımı Oral antidiyabetik ajanlar İnsülin Glp-1 analogları Antihipertansif ilaçlar Hipolipidemik

Detaylı

DİYABET ŞEKER HASTALIĞI

DİYABET ŞEKER HASTALIĞI DİYABET ŞEKER HASTALIĞI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç ve Arş. Gör. Dr. Selim Güler tarafından

Detaylı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili

Detaylı

PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY

PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI Prof. Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı DİABETES MELLİTUS 415 milyon erişkinde diyabet var.

Detaylı

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi

Detaylı

Diyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli

Diyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Diyabetik Hasta Takibi Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Amaç Bu oturum sonunda katılımıcı hekimler birinci basamakta Diyabet hastalığının yönetimi konusunda bilgi sahibi olacaklardır.

Detaylı

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI Hazırlayan : Julie A. KUENZİ, RN,MSN,CDE,CPT Medical College of Wisconsin Çeviren: Doç.Dr. Nermin OLGUN Marmara Üniversitesi Hemşirelik

Detaylı

Algoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi

Algoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi Algoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi TEMD Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi TIBBİ BESLENME TEDAVİ ALGORİTMASI Tip 1 Diyabetli Tip 2 Diyabetli Gestasyonel Diyabetli Diyabetik Gebe Prediyabet

Detaylı

DİYABETES MELLİTUS. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC

DİYABETES MELLİTUS. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC DİYABETES MELLİTUS Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC İ NORMAL FİZYOLOJİ İnsan vücudu enerji olarak GLUKOZ kullanır Alınan her besin vücudumuzda glukoza parçalanır ve kana verilir Kandaki glukozun enerji kaynağı olarak

Detaylı

YAŞLILARDA DİYABET Glisemik Hedef

YAŞLILARDA DİYABET Glisemik Hedef YAŞLILARDA DİYABET Glisemik Hedef Doç. Dr. Ayşegül Atmaca Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı 26 Nisan 2014, Antalya 50. Ulusal Diyabet Kongresi Yaş Ortalama İnsan Ömrü Ortalama

Detaylı

BIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D.

BIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D. BIRINCI BASAMAKTA NE ZAMAN TEDAVI, NE ZAMAN SEVK? DOÇ. DR. ÖZLEM TANRIÖVER YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ VE TIP EĞİTİMİ A.D. Amaç: Bu oturumun sonunda katılımcıların birinci basamakta

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

Çağın Salgını. Aile Hekimliğinde Diabetes Mellitus Yönetimi

Çağın Salgını. Aile Hekimliğinde Diabetes Mellitus Yönetimi Çağın Salgını Aile Hekimliğinde Diabetes Mellitus Yönetimi Epidemiyoloji, Tanı, İzlem Uzm. Dr. İrfan Şencan Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Başasistanı Sunum Planı Tanım

Detaylı

DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI:

DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: Hedef ne olmalı? İntensif tedavi gereklimi? PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı 2003 JNC-VII Hipertansiyon Sınıflandırması

Detaylı

DİYABETES MELLİTUS. Dr. Aslıhan Güven Mert

DİYABETES MELLİTUS. Dr. Aslıhan Güven Mert DİYABETES MELLİTUS Dr. Aslıhan Güven Mert DİYABET YÖNETİMİ Kan şekeri ayarını sağlamaktır. Diyabet tedavisinde hedef glukoz değerleri NORMAL HEDEF AKŞ (mg/dl)

Detaylı

Bireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım

Bireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım Bireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım Dr. Erman ÇAKAL Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

Detaylı

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite Düzenli fiziksel aktivite ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi artışı özellikle yaşlı nüfusta önemli görülmektedir. Bu kısımda yaşlılar için egzersiz programı oluşturulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği

Detaylı

Klavuzlar ve Tip 2 Diyabet Tedavisi. Prof. Dr. Mustafa Kemal BALCI Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi

Klavuzlar ve Tip 2 Diyabet Tedavisi. Prof. Dr. Mustafa Kemal BALCI Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Klavuzlar ve Tip 2 Diyabet Tedavisi Prof. Dr. Mustafa Kemal BALCI Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çıkar Çatışması Danışma Kurulu Üyelikleri Novo Nordisk, Sanofi, Lily, MSD, Astra Zeneca, Sponsor Destekli

Detaylı

Geriatrinin yeni kavramları

Geriatrinin yeni kavramları Geriatrinin yeni kavramları Fiziksel kırılganlık ve kas kütlesi kaybının (sarkopeni); nın engellilik (disabilite) ve otonomi kaybı gibi yaşla ilişkili durumların belirleyicisi olduğuna inanılmaktadır.

Detaylı

Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II

Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II 47. ULUSAL DİYABET KONGRESİ 11-15 Mayıs 211, Rixos Sungate Hotel, Antalya Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu İstanbul Üniversitesi

Detaylı

KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET

KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLULARI DIABETES MELLITUS Diabetes mellitus, direkt olarak insülin direnci, yetersiz insülin salımı veya aşırı glukagon salımı

Detaylı

Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr. Ahmet KAYA TRABZON

Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr. Ahmet KAYA TRABZON Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr. Ahmet KAYA 06.10.2016 TRABZON AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına

Detaylı

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler Diyabet nedir? Diyabet hastalığı, şekerin vücudumuzda kullanımını düzenleyen insülin olarak adlandırdığımız hormonun salınımındaki eksiklik veya kullanımındaki yetersizlikten

Detaylı

Diyabetlilerin sadece %37 sinde hedef glikoz değerine ulaşılabiliyor

Diyabetlilerin sadece %37 sinde hedef glikoz değerine ulaşılabiliyor 37 yılda (1980-2017) Her 11 kişiden 1 i diyabet İki diyabetliden biri tanı almamış Diyabetlilerin sadece %37 sinde hedef glikoz değerine ulaşılabiliyor Komplikasyonlar önlemiyor Diyabetli kişilerin üçte

Detaylı

Diyabetes Mellitus. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Diyabetes Mellitus. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Diyabetes Mellitus Komplikasyonları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Diyabetes mellitus komplikasyonlar Mikrovasküler Makrovasküler Diyabetik retinopati Diyabetik

Detaylı

Diyabetik Nefropati Tanı ve Tedavide Güncelleme. Dr. Gültekin Süleymanlar Dr. Alper Sönmez

Diyabetik Nefropati Tanı ve Tedavide Güncelleme. Dr. Gültekin Süleymanlar Dr. Alper Sönmez Diyabetik Nefropati Tanı ve Tedavide Güncelleme Dr. Gültekin Süleymanlar Dr. Alper Sönmez Diyabetik Nefropati Tanısında Güncelleme Dr. Alper Sönmez GATA Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim

Detaylı

TÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2.

TÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2. TÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2. UDAİS, İstanbul SERDAR GÜLER Amasya Trabzon Samsun Anadolu Lisesi Hacettepe

Detaylı

DİABETES MELLİTUS DİYABET (Şeker )HASTALIĞI. ATASAM HASTANESİ Kalite Yönetim Birimi

DİABETES MELLİTUS DİYABET (Şeker )HASTALIĞI. ATASAM HASTANESİ Kalite Yönetim Birimi DİABETES MELLİTUS DİYABET (Şeker )HASTALIĞI ATASAM HASTANESİ Kalite Yönetim Birimi BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? DİYABET(ŞEKER HASTALIĞI) NEDİR? Diyabet vücutta yeterince insülin üretilememesi veya etkili

Detaylı

Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.

Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların

Detaylı

Metabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay

Metabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay Metabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay Metabolik Sendrom İnsülin direnci (İR) zemininde ortaya çıkan Abdominal obesite Bozulmuş glukoz toleransı (BGT) veya DM HT Dislipidemi Enflamasyon, endotel

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

Diyabet Nedir? Diyabetin iki tipi vardır:

Diyabet Nedir? Diyabetin iki tipi vardır: Diyabet Nedir? Kan şekeri, glukoz vücut için gerekli olan enerjiyi sağlar. İhtiyaçtan fazla şeker, gerektiğinde kullanılmak üzere karaciğer ve yağ hücrelerinde depolanır. Şekerin vücutta enerji olarak

Detaylı

Tıbbi Beslenme Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar. Uzm Dyt. Ceren Yolaçan İşeri

Tıbbi Beslenme Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar. Uzm Dyt. Ceren Yolaçan İşeri Tıbbi Beslenme Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar Uzm Dyt. Ceren Yolaçan İşeri Yaşam tarzı değişikliği Eğitim Tıbbi Beslenme Tedavisi Fiziksel aktivite İlaç (OAD ve/veya insülin) Diyabetin önlenmesi (birincil

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar. Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi

Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar. Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Dünya Sorunu Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre kronik hastalıklar

Detaylı

FAZ I. Değerlendirme Eğitim Fiziksel aktivite Psikososyal yaklaşım. Bileşenler. Tanım. Değerlendirme. Koroner yoğun bakım

FAZ I. Değerlendirme Eğitim Fiziksel aktivite Psikososyal yaklaşım. Bileşenler. Tanım. Değerlendirme. Koroner yoğun bakım Bileşenler KORONER YOĞUN BAKIMDA KARDİYAK REHABİLİTASYON NASIL OLMALIDIR? Prof. Dr. Mehmet Uzun GATA Haydarpaşa Hastanesi Psikososyal yaklaşım 1 4 Tanım Koroner yoğun bakım merkezi = coronary care unit

Detaylı

24 Ekim 2014/Antalya 1

24 Ekim 2014/Antalya 1 Kronik Böbrek Hastalığının Kontrolü ve Yönetimi Doç. Dr. Öznur USTA YEŞİLBALKAN Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği o.u.yesilbalkan@ege.edu.tr 24 Ekim 2014/Antalya 1 SUNUM

Detaylı

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya

Detaylı

Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği

Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği Ayfer Bayındır Şeyda Özcan İlhan Satman Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Koç Üniversitesi Hemşirelik

Detaylı

Prof. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

Prof. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı DM TEDAVİSİNDE KOMPLİKASYONLAR DM TEDAVİSİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR Prof. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Slide 1 Sunum planı DM ve kardiyovasküler hastalık-riskleri

Detaylı

İleri Obez Diyabetiklerde Tedavi Yaklaşım Bariatrik Cerrahinin Zamanlaması

İleri Obez Diyabetiklerde Tedavi Yaklaşım Bariatrik Cerrahinin Zamanlaması İleri Obez Diyabetiklerde Tedavi Yaklaşım Bariatrik Cerrahinin Zamanlaması Prof.Dr.Volkan Genç Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi ABD Meme-Endokrin ve Metabolizma Cerrahisi ÇOK BİLİNENLER

Detaylı

İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri

İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH, İç Hastalıkları Kliniği Sunum akışı Kılavuzlar ışığında; Glisemik tanımlamalar ve

Detaylı

Prediyabet kavramı, tanı, sınıflandırma ve epidemiyolojisi. Okan BAKINER

Prediyabet kavramı, tanı, sınıflandırma ve epidemiyolojisi. Okan BAKINER Prediyabet kavramı, tanı, sınıflandırma ve epidemiyolojisi Okan BAKINER 1.TANIM Prediyabet; plazma glukoz düzeylerinin normalin üzerinde olduğu ancak diyabet sınırlarına ulaşmadığı durumlardır. Prediyabet

Detaylı

DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. İlknur ÖZTÜRK ÜNSAL 2. Diyabet Tedavisi Sempozyumu 2017

DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. İlknur ÖZTÜRK ÜNSAL 2. Diyabet Tedavisi Sempozyumu 2017 DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. İlknur ÖZTÜRK ÜNSAL 2. Diyabet Tedavisi Sempozyumu 2017 Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır.

Detaylı

DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI

DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. Asena GÖKÇAY CANPOLAT SBÜ Ankara Numune Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği 3. Diyabet Tedavisi Sempozyumu 16.11.2018-

Detaylı

AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF. Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi

AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF. Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi Diyabet Dünya çapında ve Avrupa da halk sağlığı sorunu AVRUPADA DİYABET YÜKÜ 20-79 yaşları 2003 2025

Detaylı

VAY BAŞIMA GELEN!!!!!

VAY BAŞIMA GELEN!!!!! VAY BAŞIMA GELEN!!!!! DİYABET YÖNETİMİNDE İNSÜLİN POMPA TEDAVİSİNİN KAN ŞEKERİ REGÜLASYONUNA OLUMLU ETKİSİ HAZIRLAYAN: HEM. ESRA GÜNGÖR KARABULUT Diyabet ve Gebelik Diyabetli kadında gebeliğin diyabete

Detaylı

YAŞLI DİYABETİK HASTADA EĞİTİM. Prof. Dr. Teslime Atlı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı

YAŞLI DİYABETİK HASTADA EĞİTİM. Prof. Dr. Teslime Atlı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı YAŞLI DİYABETİK HASTADA EĞİTİM Prof. Dr. Teslime Atlı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı PURE çalışması-dm (Türkiye sonuçları) 2 Yaşlı nüfus oranındaki değişim (1935-2023) 23 Çok Yönlü

Detaylı

Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur.

Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Basit ve ucuz bazı testlerle erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karģın,

Detaylı

VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği

VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği 21.Yüzyılın sağlık krizi: DİYABET Diyabet yaşadığımız yüzyılın en önemli sağlık sorunlarından

Detaylı

TALASEMİDE OSTEOPOROZ EGZERSİZLERİ

TALASEMİDE OSTEOPOROZ EGZERSİZLERİ TALASEMİDE OSTEOPOROZ EGZERSİZLERİ DR. FZT. AYSEL YILDIZ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI Talasemi; Kalıtsal bir hemoglobin hastalığıdır. Hemoglobin

Detaylı

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ

Detaylı

Diyabet ve Kemik. Prof. Dr. Erdinç Ertürk Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı

Diyabet ve Kemik. Prof. Dr. Erdinç Ertürk Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Diyabet ve Kemik Prof. Dr. Erdinç Ertürk Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı 25 Nisan 2015 51. Ulusal Diyabet Kongresi Antalya Diyabet ve Kemik Kırık

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

HİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI

HİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI HİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI Prof. Dr. Reyhan ERSOY Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HİPOGLİSEMİ VE DİYABETES MELLİTUS Hipoglisemi Diyabetes

Detaylı

GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK

GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK Master Yoda: 900 yıl 546 yıl Jean Louise Calment 122 yaş Tanrılar yaşlandıkça hayatı daha mutsuz ve hoş olmayan bir hale getirerek ne kadar merhametli olduklarını gösteriyor.

Detaylı

Dt. İSMAİL SERDAROĞLU SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SOSYAL GÜVENLİK UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANI

Dt. İSMAİL SERDAROĞLU SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SOSYAL GÜVENLİK UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANI Dt. İSMAİL SERDAROĞLU SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SOSYAL GÜVENLİK UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANI Sağlık Bakanlığı Yaklaşımı ve Son Ulusal Veriler A-Rakamlarla Diyabet B-Sağlık Bakanlığınca Yapılanlar

Detaylı

İkili Oral Antidiyabetik Kombinasyonları

İkili Oral Antidiyabetik Kombinasyonları İkili Oral Antidiyabetik Kombinasyonları Prof.Dr.Mustafa ARAZ Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji BD 51.Ulusal Diyabet Kongresi, Antalya Kime İkili Kombinasyon? Kime İkili Kombinasyon? Klavuz

Detaylı

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI DEDBT01944 Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg Mümkün olduğunca normal bir yaşam www.lilly-pharma.de www.lilly-diabetes.de

Detaylı

Basın bülteni sanofi-aventis

Basın bülteni sanofi-aventis Basın bülteni sanofi-aventis 7 Kasım 2007 ULUSLARARASI DİYABET TEDAVİ PRATİKLERİ KAYIT ÇALIŞMASI NIN (IDMPS) TÜRKİYE SONUÇLARI HEDEF TEDAVİ KALİTESİNİ ARTIRMAK ÇALIŞMANIN AMACI ve YÖNTEMİ Uluslararası

Detaylı

Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması

Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması 20 24 Mayıs 2009 tarihleri arasında Antalya da düzenlenen 45. Ulusal Diyabet Kongresinde

Detaylı

Diyabette Bakım,Takip ve İzleme. İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji,Diyabet ve Metabolizma Uzm.Hem.

Diyabette Bakım,Takip ve İzleme. İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji,Diyabet ve Metabolizma Uzm.Hem. Diyabette Bakım,Takip ve İzleme İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji,Diyabet ve Metabolizma Uzm.Hem.Alev Kahraman Kan Glukozunun Diyabetli Birey Tarafından Takibi Kan glukozunun

Detaylı

Klinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı

Klinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı Klinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı Diyetisyen Sevde Kahraman Biruni Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü 10.11.2018, İstanbul Sunum Planı Karbonhidrat

Detaylı

OBEZİTE İLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI & TÜRKİYE DİYABET KONTROL PROGRAMI -TGDF-

OBEZİTE İLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI & TÜRKİYE DİYABET KONTROL PROGRAMI -TGDF- OBEZÝTE (ÞÝÞMANLIK) ÝLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI EYLEM PLANI (2010-2014) OBEZİTE İLE MÜCADELE VE KONTROL PROGRAMI & TÜRKİYE DİYABET KONTROL PROGRAMI -TGDF- Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve

Detaylı

Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar

Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar Prof. Dr. Lemi İbrahimoğlu İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Perinatoloji Bilim Dalı Gestasyonel Diyabetes

Detaylı

TİP 2 DİYABETES MELLİTUS TA AGRESİF TEDAVİ GEREKLİ DEĞİLDİR ANTALYA

TİP 2 DİYABETES MELLİTUS TA AGRESİF TEDAVİ GEREKLİ DEĞİLDİR ANTALYA T GEREKLİ DEĞİLDİR 24.04.2014 ANTALYA Prof.Dr.Halil Önder ERSÖZ Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Trabzon Diyabetes Mellitusun Klinik Önemi Diabet Kardiyo Vasküler Mortalitede 2-4 Kat Artış Son

Detaylı

K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ. UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi

K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ. UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi Dünya genelinde 4.ölüm nedenidir. Her yıl diyabete bağlı

Detaylı

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan

Detaylı

KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plan Kan basıncı kontrolünün önemi ve kardiyovasküler sonuçlar üzerine etkisi Kan basıncı

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

DİABETİK DİSLİPİDEMİ TEDAVİSİNDE DİET VE EGZERSİZİN ROLU. Dr Banu Aktaş Yılmaz

DİABETİK DİSLİPİDEMİ TEDAVİSİNDE DİET VE EGZERSİZİN ROLU. Dr Banu Aktaş Yılmaz DİABETİK DİSLİPİDEMİ TEDAVİSİNDE DİET VE EGZERSİZİN ROLU Dr Banu Aktaş Yılmaz T2DM KVH FHS: Diyabetik hastalarda klinik ateroskleroz riski 2-3 kat artmıştr. Haffner ve ark: MI öyküsü olmayan T2DM lu hastalarda,

Detaylı

Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu

Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyb. Hemş. Dr. Selda ÇELİK İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim

Detaylı

ÜÇLÜ ORAL ANTİDİYABETİK TEDAVİSİ. Derun Taner Ertuğrul KEAH Endokrinoloji

ÜÇLÜ ORAL ANTİDİYABETİK TEDAVİSİ. Derun Taner Ertuğrul KEAH Endokrinoloji ÜÇLÜ ORAL ANTİDİYABETİK TEDAVİSİ Derun Taner Ertuğrul KEAH Endokrinoloji NİYE KOMBİNE EDİYORUZ? ADA ve EASD basamak tedavisi öneriyor. Önce metformin, sonra diğer ilaçları ekle: OAD, GLP1 agonistleri veya

Detaylı

Kontrolü Zor Diyabetin Sırları. Dr.Kubilay Karşıdağ İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi

Kontrolü Zor Diyabetin Sırları. Dr.Kubilay Karşıdağ İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Kontrolü Zor Diyabetin Sırları Dr.Kubilay Karşıdağ İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Kontrolü Zor Diyabetin Sırları - 1 A. Ben ne kadar uygunum 1. Hayat umursayanların sınavıdır 2. Tanıyı ne kadar doğru

Detaylı

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon HİPERTANSİYON Dr. Hatice ODABAŞ Yüksek Kan Basıncının Nasıl Bir Tehlikesi Vardır?

Detaylı

YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI. Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ

YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI. Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ Dünyada 13.5 milyon koroner kalp hastası var. Yılda 1.5 milyon insan kalp krizi geçiriyor.

Detaylı

Tip 2 Diabetes Mellitusta Hangi Hastaya Ne Zaman Hangi İnsülin

Tip 2 Diabetes Mellitusta Hangi Hastaya Ne Zaman Hangi İnsülin Tip 2 Diabetes Mellitusta Hangi Hastaya Ne Zaman Hangi İnsülin Dr. Füsun Törüner Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma B.D, Ankara 22-23.Kasım.2013 -TEKİRDAĞ Tip 2 DM progresif bir

Detaylı

HİPERTANSİYON & EGZERSİZ

HİPERTANSİYON & EGZERSİZ HİPERTANSİYON & EGZERSİZ HTN %27.8 (ABD DE) 140/90 mmhg PREHİPERTANSİYON SBP:120-139 mmhg DBP:80-89 mmhg Kan basıncı sınıflaması Sistolik kan basıncı(mmhg) Diyastolik kan basıncı (mmhg) İdeal

Detaylı

Yakınması: Efor sonrası nefes darlığı, sabahları şiddetli olan ense ağrısı, yorgunluk

Yakınması: Efor sonrası nefes darlığı, sabahları şiddetli olan ense ağrısı, yorgunluk 62 y., kadın, emekli bankacı İzmir de oturuyor. Yakınması: Efor sonrası nefes darlığı, sabahları şiddetli olan ense ağrısı, yorgunluk Öykü: 12 yıldır hipertansif. İlaçlarını düzenli aldığını ve diyete

Detaylı

POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ

POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ Transplant İlişkili Hiperglisemi (TAH) Posttransplant Diabetes Mellitus

Detaylı

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Dünyada Hipertansiyon

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA DİYABET TEDAVİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA DİYABET TEDAVİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA DİYABET TEDAVİSİ Dr. Mürvet YILMAZ Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi KIŞ OKULU-2014 DM, genel popülasyonun % 3-6 20 yaş ve üzeri nüfus: 47.467.350 (%65.4) TURDEP-II

Detaylı

İleri obez diyabetiklerde antidiyabetik ajan seçimi. Dr. Mustafa ÖZBEK Dışkapı YBEAH Endokrinoloji Kliniği ANKARA

İleri obez diyabetiklerde antidiyabetik ajan seçimi. Dr. Mustafa ÖZBEK Dışkapı YBEAH Endokrinoloji Kliniği ANKARA İleri obez diyabetiklerde antidiyabetik ajan seçimi Dr. Mustafa ÖZBEK Dışkapı YBEAH Endokrinoloji Kliniği ANKARA 16.11.2018 Genel bilgiler Obezite: özellikle son 20 yıldır tüm dünyada prevalansı giderek

Detaylı

Gebelikte diyabet taraması. Prof. Dr. Yalçın Kimya

Gebelikte diyabet taraması. Prof. Dr. Yalçın Kimya Gebelikte diyabet taraması Prof. Dr. Yalçın Kimya Gestasyonel diyabet İlk defa gebelik sırasında saptanan diyabet Diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care 2010;33(Suppl 1):S62 9.

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

METABOLİK CERRAHİ İLE TİP 2 DİYABET NASIL TEDAVİ EDİLİR? (VİDEO) OBEZİTE CERRAHİSİ TİP 2 DİYABETİ TEDAVİ EDEBİLİR!

METABOLİK CERRAHİ İLE TİP 2 DİYABET NASIL TEDAVİ EDİLİR? (VİDEO) OBEZİTE CERRAHİSİ TİP 2 DİYABETİ TEDAVİ EDEBİLİR! METABOLİK CERRAHİ İLE TİP 2 DİYABET NASIL TEDAVİ EDİLİR? (VİDEO) http://www.obezitecerrahisi.com/wp-content/uplo ads/2014/09/metabolik-cerrahi-ile-tip-2- diyabet-seker-hastaligi-nasil-tedaviedilir_qtp1.mp4

Detaylı

Prediyabette Tedavi Yönetimi

Prediyabette Tedavi Yönetimi Prediyabette Tedavi Yönetimi Prof.Dr.Mustafa ARAZ Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji BD 53.Ulusal Diyabet Kongresi, Kıbrıs, 20.04.2017 Tedavi Hedefleri Prediyabetten diyabete ilerleyiş

Detaylı

DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINDA EVDE BAKIM HİZMETİ

DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINDA EVDE BAKIM HİZMETİ IV. ULUSAL DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI SİMPOYUMU, Mayıs 2016 DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINDA EVDE BAKIM HİZMETİ Doç. Dr. S. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

Detaylı

DİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ

DİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ DİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ Uz. Dr. M. Masum CANAT Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Kliniği DİYABET (ŞEKER HASTALIĞI) NEDİR? İnsülin eksikliği ya da var olan

Detaylı

İnsülin Pompa Tedavisi Başlangıç, Temel Bilgiler, İzlem

İnsülin Pompa Tedavisi Başlangıç, Temel Bilgiler, İzlem İnsülin Pompa Tedavisi Başlangıç, Temel Bilgiler, İzlem Doç. Dr. Özlem ÜSTAY TARÇIN Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları BD DÜNYADA TİP 1 DM POMPA KULLANIMI 25

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki

Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki Ayşe Ağbaş 1, Emine Sönmez 1, Nur Canpolat 1, Özlem Balcı Ekmekçi 2, Lale Sever 1, Salim Çalışkan 1 1. İstanbul Üniversitesi,

Detaylı

HİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı

HİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı HİPERTANSİYON Prof. Dr. Mustafa ARICI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı ve Halk Sağlığı Enstitüsü Öğretim Üyesi

Detaylı

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından da obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından da obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır. Obezite Nedir? Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Obezite genel olarak bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artması

Detaylı

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI Kronik böbrek hastalığı-tanım Glomerül filtrasyon hızında (GFH=GFR) azalma olsun veya olmasın, böbrekte

Detaylı

KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI

KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI Hipertansiyon (HT) çağımızın en önemli sağlık sorunu olup mortalite ve morbidite nedenlerinin başında gelmektedir. Türkiye de de tüm

Detaylı

ATRİYAL FİBRİLASYON Atriyal fibrilasyon En sık görülen aritmi Epidemiyoloji Aritmiye bağlı hastaneye yatanların 1/3 ü AF li. ABD de tahmini 2.3 milyon, Avrupa da 4.5 milyon insan AF ye sahip. Sıklığı

Detaylı

DİYABETLİ GEBE. Uzm. Hem. Hülya GÜLYÜZ DEMİR Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Direktörlüğü

DİYABETLİ GEBE. Uzm. Hem. Hülya GÜLYÜZ DEMİR Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Direktörlüğü DİYABETLİ GEBE Uzm. Hem. Hülya GÜLYÜZ DEMİR Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Direktörlüğü TURGEP Çalışması: Gebelikte Diyabet Prevelansı %16,2 Aydın H et al. Yayınlanmamış veri Diyabet

Detaylı

TND Böbrek Sağlığı Otobüsü

TND Böbrek Sağlığı Otobüsü Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Detaylı

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar

Detaylı