T.E.A.E - BAKIġ. RIMSAL EKONOMĠ ARAġTIRMA ENSTĠTÜSÜ. GENETĠĞĠ DEĞĠġTĠRĠLMĠġ ORGANĠZMALAR. Z. Nihal GÜLAÇ/TEAE. 1.GiriĢ
|
|
- Aydin Karakaya
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 RIMSAL EKONOMĠ ARAġTIRMA ENSTĠTÜSÜ T.E.A.E - BAKIġ Sayı: 11 Nüsha: 11 Aralık 2010 GENETĠĞĠ DEĞĠġTĠRĠLMĠġ ORGANĠZMALAR 1.GiriĢ Z. Nihal GÜLAÇ/TEAE Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO), kendi türünden ya da kendi türü dışındaki bir canlıdan gen aktarılarak bazı özellikleri değiştirilen bitki, hayvan ya da mikroorganizmalara denilmektedir yani genetik özellikleri suni yollarla değiştirilmiş olan veya farklı genlerin birleştirilmesi ile oluşturulmuş organizmalarıdır. Modern biyoteknolojinin ürünü GDO lar sağlıkla ilgili (kırmızı biyoteknoloji), tarımla ilgili (yeşil biyoteknoloji), endüstriyle ilgili (beyaz teknoloji) ve deniz ürünleriyle ilgili (mavi biyoteknoloji) her alanda uygulanmaktadır (1). Muhtemel Fayda ve Zararları GDO lu ürünlerin faydalı yada zararlı olduğu konusunda bir görüş birliği bulunmamaktadır. GDO lu üretimin muhtemel faydaları; besin kalitesi ve sağlığa yönelik faydaların artırılması, meyve ve sebzelerin raf ömrünün uzatılması, organoleptik kalitelerinin artırılması, bitkisel-hayvansal ürün veriminin artırılması, yenilebilir aşı ve ilaç üretimi, bio-fabrikalar ve endüstriyel kullanım için ürün ham materyali olarak kullanımı, çevresel faydalar (daha az tarım ilacı kullanımına olanak sağlaması vb.) olarak sıralanabilir (2) yılı ISAAA GDO Global Durum Özetine göre; yılları arasında GDO lu ürün üretimi ile toplam 51,9 milyar dolarlık ilave bir gelir elde edilmiştir. Bu gelirin %50 si üretim maliyetlerinde ki azalmadan diğer %50 si ise verim artışı ile (167 milyon ton daha fazla üretim) oluşmuştur. Eğer GDO lu ürünler üretimde kullanılmasaydı söz konusu 167 milyon tonluk üretim artışını gerçekleştirmek için ilave 62,6 milyon hektar tarım arazisine daha ihtiyaç duyulacaktı. Yine yılları arasında pestisit kullanımındaki azalma 359 ton değerine ulaşmış, yani doğal yaşama zarar veren pestisit kullanımı %8,8 azalma sağlanmıştır yılında GDO lu ürünler sayesinde toprak işleme ve ilaçlama avantajları ile CO 2 salınımından elde edilen tasarruf 14,4 milyar kg. eşdeğer olup bu 7 milyon otomobilin 1 yılda yaydığı CO 2 karşılık gelmektedir (3). GDO larla ilgili üç temel konu tartışılmaktadır. Bunlar; Alerjik reaksiyonları tetikleme eğilimleri (alerjen olma durumu) Gen aktarımı Kendi soyu dışında üreme ISSN Alerjen olma durumu: Aktarılan genin bitkide oluşturduğu proteinin alerjen etkiye sahip olmadığı gösterilmedikçe yaygın olarak alerjik etkiye sahip gıdalardan gen aktarımı tavsiye edilmemektedir. Genetiği Değiştirilmiş gıdalar için test protokolleri Birleşmiş Milletlerin Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından değerlendirilmektedir (4). Yapılan bir çalışmada; alerjik özelliği olduğu bilinen Brezilya fındığından alınan bir gen, besin içeriğinin zenginleştirilmesi için soyaya aktarılmıştır. Ancak bu genin sentezlediği proteinin, Brezilya fındığındaki alerjik proteinlerden biri olduğu ortaya çıkmış ve bu transgenik soyanın geliştirilmesine son verilmiştir (5).
2 Gen aktarımı: GD gıdadan insan hücresine veya sindirim sistemindeki bakteriye gen aktarımı, antibiyotik direncinin oluşması gibi insan sağlığını olumsuz etkileyecek bir duruma neden olabilir. Her ne kadar bu gen aktarım olasılığı düşük olsa da FAO/WHO uzman paneli tarafından antibiyotik direnç geni aktarımı yapılmadan bu teknolojinin kullanılması önerilmiştir (4). Kendi soyu dıģından üreme (outcrossing): GD bitkilerden geleneksel ürünlere veya doğada doğal olarak yetişen yakın türlere gen hareketinin (kendi soyu dışından üreme olarak tanımlanır) yanı sıra geleneksel tohumlardan elde edilen ürünle GD bitkiden elden edilen ürünün karıştırılması gıda güvenliği ve gıda güvencesi üzerinde dolaylı bir etkide bulunabilir. GD ürün kullanımıyla ilgili ciddi bir çevresel etki rapor edilmemiştir. Hayvan ve bitki sayısını çarpıcı bir şekilde olmasa da hafif düzeyde etkilendiğine dair çeşitli çalışmalar bulunmaktadır (4). 2. Dünya da Durum 1996 yılından itibaren GDO üretimi yaygınlaşmaya başlamıştır yılında Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Kanada, Çin de 2,8 milyon hektarın üzerinde ekim yapılırken günümüzde 9 u sanayileşmiş, 16 sı gelişmekte olan ülke olmak üzere toplam 25 ülkede 134,2 milyon hektar alan üzerinde GDO üretimi yapılmaktadır. 32 ülkede ise gıda ve yem amaçlı tüketim için ithalat izni verilmiştir yılında GDO ekiminin %49 u ABD de, %16 sı Arjantin de, %16 sı Brezilya da yapılmıştır (Şekil 2.). Hindistan ve Çin de ise üretimde son yıllarda ciddi bir artış görülmektedir Yılında Üretilen Transgenetik Ürünlerin (GDO) Dünya Durum raporuna göre GDO lu ürünlerin 2015 yılında 40 ülkede 20 milyon üreticinin 200 milyon hektar üzerinde üretim yapacağı ve gelişmiş ülkelerin payının azalırken gelişmekte olan ülkelerde artış olacağı tahmin edilmektedir (3). Avrupa Birliği ülkelerinde ise İspanya, Çek Cumhuriyeti, Portekiz, Romanya, Polonya, Slovakya da 100 bin hektarın altında olmak üzere GDO üretimi yapılmaktadır. Şekil 1: Dünya GDO Ekim Alanı (mha) Şekil 2: Ülkelere Göre GDO Ekim Alanları (2009 yılı) Kaynak: (5) den yararlanılarak düzenlenmiştir. Kaynak: (5) den yararlanılarak düzenlenmiştir. 2
3 Çizelge 1: Ülkelere Göre GDO Ekim Alanları (mha) ABD 1,5 8,1 20,5 28,7 30,3 35, ,8 47,6 49,8 54,6 57,7 62,5 64 Arjantin 0,1 1,4 4,3 6, ,8 13,5 13,9 16,2 17, , ,4 Brezilya 3, ,4 11, ,8 21,3 Kanada 0,1 1,3 2, ,2 _ 4,4 5,4 5,8 6,1 7 7,6 8,2 Hindistan _ 0,1 _ 1,3 3,8 6,2 7,6 8,4 Çin 1,1 0,3 0,5 1,5 2,1 2,8 3,7 3,3 3,5 3,8 3,8 3,7 Paraguay 2 2,6 2,7 2,2 G. Afrika 1,4 1,8 1,8 2,1 Diğerleri* 0,1 0,2 0,2 0,1 0,2 0,2 0,3 1 0,7 1,5 1,6 2,4 2,9 0,3 Toplam 2,8 12,7 27,8 39,9 43,9 52,5 58,3 67,3 78,9 87,4 102,4 114,8 125,2 134,2 *Şili, Kolambiya, Honduras, Burkina Faso, Çek Cumhuriyeti, Portekiz, Polonya, Slovakya, Avustralya, Meksika, İspanya, Romanya Kaynak: (6) den yararlanılarak düzenlenmiştir. Günümüzde ticari amaçla tarımı yapılan başlıca GD tarım ürünleri soya, mısır, pamuk ve kanoladır. Bu ürünlerin dışında genetiği değiştirilen çok sayıda tarla bitkileri, meyve, sebze ve süs bitkileri bulunmaktadır yılları arasında üretiminde en fazla artış görülen ürünler soya ve mısırdır yılında 134,5 milyon hektar transgenetik bitki üretilen alanın %51 inde soya, %31 inde mısır, %16 sında pamuk ve %6,5 inde kolza üretilmiştir (Şekil 3.). ISAAA nın verilerine göre 2009 yılında ekimi yapılan soyanın %70 i, pamuğun %46 sı, mısırın %24, kolza tohumunun %21 i, kanolanın %20 si ve şeker pancarının %9 unda GD tohum kullanılmıştır (Çizelge 2.). Şekil 3. Önemli GD Ürünleri ve Ekim Alanları Çizelge 2: Toplam Ekim Alanı İçinde GDO Alanları (mha) Doğal Ürün Ekim Alanları (mha) GD Ekim Alanları (mha) GDO Ekim Alanı Payı (%) Soya Pamuk Mısır Konola 30 5,9 20 Kolza Tohumu 31 6,4 21 Şeker Pancarı 4,4 0,5 9 Kaynak: (6) den yararlanılarak düzenlenmiştir. Kaynak: (6) den yararlanılarak düzenlenmiştir. 3
4 Ülkelerin üretimlerine göre en fazla çeşitliliğin ABD ve Çin de olduğu görülmektedir. Soya, mısır ve pamuk hemen hemen tüm ülkeler tarafından üretilen transgenetik bitkilerdir. Çin de sebze olarak domates ve biber, Avusturalya, Şili ve Kolombiya da karanfil ve Çin de petunya üretimi yapılmaktadır (Çizelge 3). Çizelge 3: Ülkelere Göre Üretimi Yapılan GDO Çeşitleri Ülke Ürün ABD soya, mısır, pamuk, kanola, balkabağı, papaya, kabayonca, ş.pancarı Arjantin soya, mısır, pamuk Brezilya soya, mısır, pamuk Kanada, Burkina Faso pamuk Hindistan kanola,mısır,soya,ş.pancarı Çin pamuk, domates, kavak, petunya, papaya, çarliston biber Paraguay soya, mısır, pamuk G. Afrika mısır, soya, pamuk Uruguay soya, mısır Bolivya soya Filipinler, İspanya, Honduras, Çek Cumhuriyeti, Romanya, Portekiz, Polonya, Slovakya, Mısır, Kosta Rica Avustralya Meksika Şili Kolambiya Kaynak: (3) den yararlanılarak düzenlenmiştir. mısır Dünya da Biyoteknoloji Ar-Ge ÇalıĢmaları pamuk, kanola, karanfil pamuk, soya mısır, soya, kanola pamuk, karanfil Şekil 4: Biyoteknoloji Ar-Ge Giderleri Şekil 5: Biyoteknoloji Patent Payları Kaynak: (7) den yararlanılarak düzenlenmiştir. Kaynak: (7) den yararlanılarak düzenlenmiştir. Biyoteknoloji Ar-Ge çalışmalarında en fazla pay ayıran ülkeler sırasıyla Amerika, Fransa, Kanada ve İrlanda dır. Firmalar işletme giderleri içinde biyoteknoloji ürün Ar-Ge çalışmalarına ortalama %6 pay ayırmaktadır (Şekil 4.) yılında Patent İşbirliği Anlaşmasına (PCT) göre biyoteknolojik ürün olarak en fazla patent alan ülke Amerika dır ve ardından sırasıyla Japonya, Almanya, İngiltere, Fransa ve Kanada gelmektedir. Avrupa ülkelerinde GD ürünlerin ekimi ve tüketimi konusunda ciddi denetimleri olmasına karşın bu ülkelerin biyoteknoloji ürünlerle ilgili Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verdikleri görülmektedir (Şekil 5.). 4
5 Dünya ve Türkiye de Yasal Düzenlemeler Avrupa Birliğinde GDO ile ilgili düzenlemeler 2003 te yürürlüğe giren yasaya göre yürütülmektedir. 100 bin dekar ve altında kontrollü şekilde GDO üretimine izin verilmektedir. Ülkelerde üretilen ya da ithal edilen GDO lu ürünlerin tüm testleri ve risk değerlendirmeleri yapılmaktadır. %0.9 oranının üzerinde GDO içeren ürünlerin paketleri üzerine görünür şekilde GDO içerdiği yazılmak zorundadır. Bu orandan daha az GDO içeren ürünler için etiketleme kuralları uygulanmamaktadır. GDO lu ürünlerle beslenen hayvanlardan elde edilen et, süt ya da yumurtalar için GDO etiketlemesi yapılmamaktadır. AB ülkelerinden Almanya, Fransa, Macaristan, Avusturya, Lüksemburg ve Yunanistan da GDO suz ürünler, GDO içermemektedir şeklinde etiketlenebilmektedir (8). ABD, Kanada da GDO ile ilgili düzenlemelerde etiketleme isteğe bağlıdır. Üretici kendi isteğine göre GDO kullandığını belirtebilir ya da belirtmeyebilir. Karşılaştırmalı etiketleme yani GDO lu ürünler, eşdeğer normal ürünlerinden farklı özellikler gösteriyorsa etiketlenmesinin zorunlu hale getirilmesi öneri olarak sunulmuş ve tartışılmaktadır (8). Brezilya da GDO içeren ürünlerde, GDO oranı %1 in üzerinde ise etiketlenmesi zorunludur(8). Arjantin de GDO içeren ürünlerin etiketlenmesi isteğe bağlıdır(8). Türkiye de biyogüvenlik konusunda Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesine ek protokol olarak hazırlanan Cartagena Biyogüvenlik Protokolü nün hüküm ve öngörüleri kapsamında AB mevzuatı dikkate alınarak 26 Mart 2010 tarihli sayılı Resmi Gazetede 5977 nolu Biyogüvenlik Kanunu yayımlanmıştır. Kanun insan, hayvan, bitki sağlığı ile çevrenin biyolojik çeşitliliğin korunması göz önünde bulundurularak; GDO ve ürünlerinin araştırma, geliştirme, işleme, piyasaya sürme, izleme, kullanma, ithalat, ihracat, nakil, taşıma, saklama, paketleme, etiketleme, depolama ve benzeri faaliyetlere dair düzenlemeleri içermektedir. GDO ile ilgili tüm izinler oluşturulan bilimsel komiteler tarafından hazırlanan risk ve sosyo-ekonomik değerlendirme raporlarına göre Biyogüvenlik Kurulu tarafından verilmektedir. Kararların geçerlilik süresi 10 yıl olarak belirlenmiştir. GDO ve ürünlerin onay almadan piyasaya sürülmesi, kurul kararına aykırı olarak kullanılması veya piyasaya sürülmesi, GD bitki ve hayvan üretimi ile GDO ve ürünlerinin bebek mamaları, devam mamaları, bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması yasaklanmıştır (9). Bilimsel komite; gıda ve yem ürünlerinin GDO'lu olarak değerlendirilmesi ve etiketlenmesi için GDO eşik değerini yüzde 0,9 olarak belirlemiştir. Karar AB'nin ilgili kurulları ve Bilimsel Komite tarafından yem ve gıda olarak tüketimi uygun görülen GDO ürünlerinden kaynaklanan, önlenemeyen ve teknik olarak kaçınılmaz bulaşıklıklardan dolayı, eşik değerinin yüzde 0,9 olarak kabul edildiğini açıklanmıştır. Karar uyarınca belirlenen yüzde 0,9 eşik değerin altında GDO içeren ürünlerde etiketlenme şartı bulunmazken bu eşik değerinin üzerinde GDO içermesi halinde etikette GDO içeriğinin belirtilmesi gerekmektedir. Tanımlanmamış ve risk değerlendirmeleri yetkili kurullar (EFSA, Bilimsel Komite ve benzeri) tarafından yapılmamış olan GDO içeren ürünler için bu eşik değer yüzde 0,0 olarak kabul edilmiştir (10). Bilimsel Komite, çeşitlerle ilgili risk değerlendirmesi yapan muhtelif kurulusların, (EFSA, WHO, FAO) ve bilimsel araştırmalarının sonuçları (allerjenik ve toksijenik etki analizleri, genetik modifikasyonunun stabilitesi, morfolojik ve agronomik özellikler, hedef dışı organizmalara etkisi ve benzeri) ile farklı ürünlerde üretim ve tüketim durumlarını göz önünde bulundurarak GDO'lu 16 mısır, 3 kolza, 1 şekerpancarı, 1 patates, 6 pamuk çeşidi ile 1 bakteri biyokütlesi ve 1 mayanın belirtilen amaçlarla kullanılmasının insan ve hayvan sağlığı açısından istenmeyen bir etki oluşturmayacağı yönünde karar almıştır (10). Ekosistemlerin birbirlerinden çok farklı olması nedeniyle transgenetik ürünlerin çevre etkilerini değerlendirmek için her ülkede ayrı deneme parselleri ile araştırma yapılması gerekmektedir. Transgenetik ürünlerin çevresel etkilerini değerlendirmek insan sağlığı üzerindeki etkilerini değerlendirmekten daha zor ve uzun yılları gerektirmektedir. AB mevzuatına göre de her bir tarnsgenetik ürünün çevre üzerinde olası 5
6 etkileri ürün ekiminin yapılacağı her bir ülkede ayrı ayrı ve birbirinden bağımsız olarak daha önceden çerçevesi çizilmiş bilimsel yöntemlere göre yapılmaktadır. AB ülkelerinde 2404 saha denemesi yapılmıştır. Bu denemelerin büyük bölümü Fransa (598), İspanya (437), İtalya (295) da yapılmıştır. 66 çeşit içinde en fazla saha denemesi yapılan çeşitler; mısır (772), kolza tohumu (379), pancar (304) dır (9). Türkiye de tarnsgenetik bitkilerle ilgili saha denemeleri 1998 yılında Tarım Bakanlığı tarafından çıkarılan Transgenetik Kültür Bitkilerinin Alan Denemesi Hakkında Talimat a göre TAGEM tarafından yeterliliği belirlenen Araştırma Enstitüleri ve araştırma kuruluşları tarafından yapılmaktadır (10). Tüketicilerin GDO lara BakıĢı Toplum ve Bilim Kurumu Eurobarometer in 25 Avrupa Birliğine üye ülkede 1996, 1999, 2002 ve 2005 yılarında gerçekleştirdiği anket sonuçlarına göre; 1999 yılından bu yana AB de biyoteknoloji konusunda giderek iyimser bir eğilimin olduğu ve Biyoteknoloji Yönetmeliğinden sonra GDO lu ürünlere güvenin arttığı bulunmuştur. Ancak 2002 yılından itibaren gıdalar için görülen riskler yararlarından ağır bastığından GD gıdalara destek azalmıştır. Avrupa da beyaz biyoteknoloji olarak bilinen biyoteknoloji uygulamaları endüstriyel alanda desteklenirken (etenol yakıt uygulamaları, biyolojik olarak parçalanabilen plastik, ilaç üretmek için tasarlanmış transgenetik bitki), insan ve çevre sağlığı konusunda potansiyel risklerden dolayı endişe duyulduğu bulunmuştur (12). Araştırmada tüketicilerin GD ürünleri satın alma ya da almama nedenleri incelenmiştir. Satın alma nedenleri arasında sağlıklı olması ve ilaç kalıntısının az olması ilk sırada yer alırken fiyatının düşük olması son neden olarak bulunmuştur (Şekil 4.). Şekil 6. GD Ürünleri Satın Alma ya da Almama Nedenleri Kaynak: (10) den yararlanılarak düzenlenmiştir. Toplum ve Bilim Kurumu Eurobarometer in 2008 yılında yayımlanan ve Avrupa Birliği üye ülkelerini kapsayan Avrupa Birliği vatandaşlarının çevreye karşı tutum ve davranışlarının incelendiği araştırmada; tüketicilerin %58 inin GD ürünlere karşı çıktığı, %21 inin desteklediği, %9 unun ise hiç duymadığı belirlenmiştir. Slovenya %82, Kıbrıs %81 ile GD ürün kullanımına en fazla karşı çıkılan ülkeler olarak bulunmuştur. Malta, Portekiz ve İspanya da katılımcıların GD ürünlere daha olumlu baktıkları bulunmuştur(13). Yeni Zelandalı bilim adamlarının Belçika, Almanya, Fransa, İngiltere ve İsveç te 2736 tüketicinin doğal ve GD meyve tüketim tercihleri üzerine yaptıkları araştırmada; normal ürün ile GD ürün fiyatları aynı tutulduğunda Almanya da tüketicilerin %22 si GD ürün almaya karar verirken, en düşük pay %17 ile İngiltere de bulunmuştur. GD ürünlerin fiyatı düşürüldüğünde GD ürüne talebin arttığı, İsveç te tüketicilerin %43, Yeni Zelanda da %60, Almanya da %36 sının GD ürünü tercih ettiği bulunmuştur. Sadece Belçika da tüketicilerin büyük bir bölümü GD ürünlerin fiyatının düşük olması durumunda bile doğal ürünleri tercih etmektedir (11). Çek Cumhuriyeti, Estonya, Almanya, Yunanistan, Hollanda, Polonya, Slovenya, İspanya, İsveç ve İngiltere yi kapsayan ve Avrupalı tüketicilerin GD ürün satın alma konusunda tercihlerini inceleyen bir araştırma yapılmıştır. Bu ülkelerde araştırmanın yapıldığı son 20 ayı kapsayacak şekilde GD ürünlerle ilgili yayımlanan makaleler incelenmiştir. Araştırmaya katılan ülkelerde GDO ile ilgili aylık ortalama 14,2 6
7 makale yayımlandığı bulunmuştur ve yayımlanan makalelerin %22 si olumlu, %40 ı olumsuz, %38 i ise nötr olarak bulunmuştur. Aynı araştırmada Almanya da tüketicilerin %74,4 ünün GD ürün almayacağı, İspanya da %73 ünün insan sağlığı ve çevre için tehdit olarak gördüğü, %92 sinin ise etiketlemenin zorunlu yapılması gerektiğini düşündüğü bulunmuştur. Polonya da katılımcıların %21 inin GD ürün alabilecekleri, %26 sının karşı olduğu, %46 sının kayıtsız olduğu bulunmuştur. Yine Polanya da tüketicilerin %25 i riskli olabileceğini, %14 ü çevre için tehlikeli olduğunu, %13 etik olmadığını ve %4 ü ise ürün kalitesinin düşebileceğini düşünmektedir. Slovenya da tüketicilerin %75 inin GD ürün almayacağı, %49 unun GD ürünlerde tek avantajın düşük fiyat ve daha az pestisit kullanımı olduğu, %71 inin insan sağlığını etkileyeceğinden endişe duyduğu bulunmuştur. Ayrıca Slovenya da tüketicilerin %80 i hayvan yemlerinde GD ürün kullanılması durumunda bu etleri tercih etmeyeceğini belirtmiştir (14). Türkiye de ise GDO lara toplumun bakış açısını saptamak amacıyla yapılan çalışmada 439 u bayan 474 ü erkek, toplam 913 kişi ile anket görüşmesi yapılmıştır. Katılımcıların %41 i GDO terimini ilk kez televizyondan duyduğunu, % 29 u anket çalışmasında duyduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %46 sı GDO ların sağlık sorunları yaratabileceğini belirtmiştir. Yine katılımcıların %96 sı ürün etiketinde GDO olup olmadığının belirtilmesi gerektiğini belirtirken, %86 sı üzerinde GDO olduğu belirtilen ürünü satın almayacağını belirtmiştir (15). Ankara İl merkezinde 120 hekim, 120 mühendis ve 120 sosyal bilimcinin katılımı ile gerçekleşen tüketicilerin tarımsal ve tıbbi biyoteknolojiye yönelik tutumları ile fayda ve risk algılarının incelendiği araştırmada biyoteknolojik ürünlerin gelecekteki etkileri ile ilgili belirsizliklerin tüketicilerin kaygı duymasına neden olduğu bulunmuştur. Genel olarak tüketiciler tıp alanında gerçekleşen biyoteknolojik uygulama ve ürünlere olumlu yaklaşmakta, tarım sektörü söz konusu olduğunda sağlık, güvenlik ve etik kaygıları ile değerlerinin dikkate alınmasını istemekledir (16). Genel Değerlendirme Dünyada hızla artan nüfus ve oluşan gıda açığı nedeniyle tarım ürünlerinde verim arttırıcı yöntemler öne çıkmaktadır. Bu yöntemlerden biri olan ve son yıllarda en fazla öne çıkan yöntem modern biyoteknolojidir. Dünyada ilk defa ticari olarak üretimine 1996 yılında başlanan GDO lu ürünlerin ekim alanı 80 kat artarak bugün 134 milyon hektara ulaşmıştır. Günümüzde 9 u sanayileşmiş, 16 sı gelişmekte olan toplam 25 ülkede üretim, 32 ülkede ise gıda ve yem amaçlı tüketim için ithalat izni bulunmaktadır. Üretimi en fazla yapılan başlıca GD tarım ürünleri soya, mısır, pamuk ve kanoladır. Bu ürünlerin dışında genetiği değiştirilip üretimi yapılan ve hala çalışmaları devam eden çok sayıda tarla bitkileri, meyve, sebze ve süs bitkileri bulunmaktadır (3). Amerika başta olmak üzere gelişmiş bir çok ülkede biyoteknoloji konusunda Ar-Ge araştırmaları devam etmektedir. GD ürün tüketimi ile ilgili yapılan araştırmalarda tüketicilerin özellikle tarımsal alanda GD ürün kullanımında insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri, çevresel etkileri ve uzun vadede yarattığı belirsizlik nedeniyle olumlu bakmamaktadır. Araştırmalarda tüketiciler GD ürünlerin etiketlerde belirtilmesini istemektedir. GDO larla ilgili yaşanan hızlı gelişmeler dünyada biyolojik güvenlik konusunu öne çıkartmıştır. İnsan sağlığı üzerindeki riskler göz önünde bulundurularak ve özellikle sınır ötesi hareketler üzerinde odaklanarak, biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımı üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilecek ve modern biyoteknoloji kullanılarak elde edilmiş olan GDO ların güvenli bir şekilde taşınması, işlenmesi ve kullanımı alanında yeterli bir koruma düzeyinin sağlanmasına katkıda bulunmak olan ve Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan Cartagena Biogüvenlik Protokolü Türkiye tarafından 2000 yılında imzalanmıştır. Protokolün kabulünden sonra 5977 nolu Biyogüvenlik Kanununun 18 Mart 2010 tarihinde kabul edilmesiyle yürürlüğe giren Biyogüvenlik Kanunu ile GDO ve ürünlerinin araştırma, geliştirme, işleme, piyasaya sürme, izleme, kullanma, ithalat, ihracat, nakil, taşıma, saklama, paketleme, etiketleme, 7
8 depolama ve benzeri faaliyetlere dair düzenlemeler oldukça sıkı düzenlemelerle yapılmaktadır. AB hükümlerine uyumlu olarak GDO larda eşik değeri yüzde 0,9 olarak belirlenmiştir. Türkiye de gerçekleştirilen saha denemeleri oluşturulan komisyondan çıkan karara bağlı olarak değerlendirilmekte ve komisyon kararına bağlı olarak yurt içi üretime izin verilmektedir. Üretimi hızla devam eden GDO larla ilgili tartışmalar günümüzde hala devam etmektedir. Şu ana kadar yapılan bilimsel araştırmalarda insan sağlığı ve çevresel etki açısından önemli bir olumsuzluğa rastlanamasa da kullanılan ana materyali canlıların oluşturması bu konudaki tartışmaların devam edeceğini göstermektedir. Bu konuda ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerin önlenmesi geliştirilen yeni çeşitlerin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerinin uzun süre incelenmesi ile ortadan kaldırılabilir. Özellikle, yapılan saha denemelerinin üretimin yapılacağı her ekosistemde ayrı ayrı yapılması büyük önem taşımaktadır. Yine yapılan bilimsel araştırmaların ve yasal düzenlemelerin tüm yönleri ile kamuoyuyla paylaşılması, tüketicilerin GD ürünlerle ilgili bilgilendirilmesi bu konuda bilinç düzeyini ve tercih durumunu olumlu etkileyebilir. Kaynaklar 1. Çetiner, S., Enine Boyuna GDO Gerçeği. Ankara Sanayi Odası Yayın Organı Kasım/Aralık 2009, Ankara. 2. Ünal, A., Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ve Biyogüvenlik Yasa Tasarısı Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Derneği, Ekonomi ve Politika Haber Analizi, İstanbul. 3. James, C Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2009 ISAAA, Brief No: Eştürk, O., Eştürk, E., Ören M.N., Ayhan, Z., Gıda Güvenliği ve Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO). Türkite IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, Şanlıurfa. 5. Kaynar, P., Genetik Olarak Değiştirilmiş Organizmalar (Gdo) a Genel Bir Bakış. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66-4, Ankara. 6. Anonmymous, 2010., ISAAA Briefs No: 12,21,23,24,25,34,37,39,41. (20/10/2010) 7. Anonmymous,2009., OECD Biotechnology Statistics. 8. Selin, A., Türkiye, GDO ile Ekonomik ve Sosyal Açıdan Nasıl Getiri Sağlar? Türkiye Ekonomi Politikalrı Vakfı, TEPAV Bilgi Merkezi Sayı: 29, Ankara Biyogüvenlik Kanunu (26 Mart 2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete). 10. TAGEM, 2010., Bilimsel Komite Kararları. ( ) Anonmymous, 2006., Europeans and Biyotechnology in 2005 Potterns and Trends. Eurobarometer Anonmymous,2008.,Attitudes of European Citizens Towards the Envinonment.Eurobarometer Anonmymous,2008., Do European Consumers Buy GM Foods?. European Commıssıon: Fromework Demir A, Pala A. Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara Toplumun Bakış Açısı. Hayvansal Üretim, 2007; 48 (1): Bayoğlu, A., Özgen, E., Tüketicilerin Tarımsal ve Tıbbi Biyoteknolojiye Yönelik Tutumları İle Fayda ve Risk Algılarının İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. TARIMSAL EKONOMİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Kampüsü Lodumlu/Ankara Eskişehir Yolu 9.Km 1 No lu Kapı Lodumlu/Ankara Tel:
TÜRKİYE DE BİYOGÜVENLİK KONUSUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER VE UYGULAMALAR
GIDA TARIM ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR ve POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE BİYOGÜVENLİK KONUSUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER VE UYGULAMALAR Dr. İsa ÖZKAN Daire Başkanı 5. Gıda Güvenliği
DetaylıProf. Dr. Birol Akgün - Selçuk Üniversitesi, İİBF - k.edu.tr
Prof. Dr. Birol Akgün - Selçuk Üniversitesi, İİBF - bakgun@selcu k.edu.tr Tarım Bakanlığınca 26 Ekim de Resmi Gazete de yayınlanan genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar (GDO) ve bitkisel ürünlerin
DetaylıGENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ÜRÜNLER (GDO) ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME. Mahmut ARIKAN
GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ÜRÜNLER (GDO) ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME Mahmut ARIKAN GENETİK YAPISI DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizma (GDO) nedir? GDO lar, biyoteknolojik
DetaylıMeyve ve Sebze ile ilgili kavramlar ve GDO
Meyve ve Sebze ile ilgili kavramlar ve GDO Doğal Ürünler! Bu ürünler tamamen doğal koşullarda üretilen ürünlerdir. Kimyasal gübre ve tarım ilacı kullanmadan, doğal tohumlarla üretilirler. Organik Ürünler!
DetaylıGDO VE DĠĞER BĠYOTEKNOLOJĠLERDE RĠSK DEĞERLENDĠRMESĠ
GDO VE DĠĞER BĠYOTEKNOLOJĠLERDE RĠSK DEĞERLENDĠRMESĠ 29 MAYIS 2013 / ANKARA Mazlum BEKTAġ GIDA MÜHENDĠSĠ GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim ile İlgili Bilgiler Avrupa Komisyonu Sağlık ve Tüketiciyi
DetaylıModern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi
Modern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi Emine OLHAN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü GDO GMO Transgenik Biyoteknolojik yöntemlerle
DetaylıAR&GE BÜLTEN 2009 EKĠM SEKTÖREL
GIDA VE YEM AMAÇLI GENETĠK YAPISI DEĞĠġTĠRĠLMĠġ ORGANĠZMALAR VE ÜRÜNLERĠNĠN ĠTHALATI, ĠġLENMESĠ, ĠHRACATI, KONTROL VE DENETĠMĠNE DAĠR YÖNETMELĠK YAYINLANDI ANCAK SAĞLIĞIMIZ AÇISINDAN RĠSKLERĠYLE BĠRLĠKTE..
DetaylıMehmet Emin Turgut Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Yem Dairesi Başkanı. Antalya-18 Nisan 2016
Mehmet Emin Turgut Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Yem Dairesi Başkanı Antalya-18 Nisan 2016 Yem Mevzua*! 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu çerçevesinde uygulamaya esas
Detaylı2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ DÜNYA TUTARI DÜNYADAKİ 1.264.850 452.261 36% DÜNYA 1 1 Amerika Birleşik MEVCUT YE TUTARI NİN NİN DÜNYA MEVCUT DEKİ LAR TUTAR TUTAR
DetaylıYUMURTA ÜRETİMİ VE İHRACAT Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler DERYA PALA YUM-BİR HAZİRAN 2010 ANKARA
YUMURTA ÜRETİMİ VE İHRACAT Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler DERYA PALA YUM-BİR HAZİRAN 2010 ANKARA YUM-BİR Kuruluş :2006 Üye Sayısı: 15 Birlik 500 üretici Misyonu:Üreticilerin hak ve menfaatlerini
DetaylıAVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 22 Aralık 2015 Pazar 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı yüzde 12 artış göstererek 1 milyon 956 bin adet seviyesine ulaştı.
DetaylıAVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 2 Ekim 2017 Pazar 2017 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 0,3 artarak 159 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
DetaylıOECD TARIMSAL POLİTİKALAR VE PİYASALAR ÇALIŞMA GRUBU 31.07.2013
OECD TARIMSAL POLİTİKALAR VE PİYASALAR ÇALIŞMA GRUBU 31.07.2013 İÇERİK OECD Hakkında Genel Bilgi OECD Çalışma Şekli OECD Teşkilat Yapısı OECD Ticaret ve Tarım Direktörlüğü OECD ve Tarım 2 OECD HAKKINDA
Detaylıİçindekiler İçindekiler... 2 Şekil Listesi Bağ Ve Bağ Ürünleri Sektörü Dünya da Bağ ve Bağ Ürünleri Sektörü Bağ Alanı...
1 İçindekiler İçindekiler... 2 Şekil Listesi... 3 1. Bağ Ve Bağ Ürünleri Sektörü... 4 2. Dünya da Bağ ve Bağ Ürünleri Sektörü... 4 2.1. Bağ Alanı... 4 2.2. Üzüm Üretimi... 5 2.3. Üzüm Üretimi Verimi...
DetaylıPazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 14 Temmuz 2017 Pazar 2017 yılı Mayıs ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 9,4 artış göstererek 213 bin adet seviyesinde
DetaylıOrganik Tarım ve Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar
Organik Tarım ve Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ICEA (Etik ve çevresel Sertifikasyon Enstitüsü) Zir.. Yük. Müh. Ramazan AYAN email: info@icea-tr.comicea-tr Organik (=Ekolojik, biyolojik) Tarım
DetaylıSERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI
SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en
DetaylıPazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 27 Şubat 2018 Pazar 2017 yılı Aralık ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 4,2 azalarak 213 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
Detaylı2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ TUTAR 1000$ 'NİN DAKİ 1.203.101 466.269 38,756% YE 'NİN TUTAR BİRİM TUTAR 1 1 Çin 755.033 399.367 62,7572% Dünya 755.033 3.857.570 196
DetaylıA.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123
Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1 EK TABLOLAR Tablolar, - (129) Dünya Sağlık Örgütü: WHO Dünya Sağlık Raporu - (123) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: UNDP İnsani Gelişme Raporu - (128) Dünya Bankası: WB
DetaylıPazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
DetaylıTR33 Bölgesi nin Üretim Yapısının ve Düzeyinin Tespiti ve Analizi. Ek 5: Uluslararası Koşulların Analizi
TR33 Bölgesi nin Üretim Yapısının ve Düzeyinin Tespiti ve Analizi Ek 5: Uluslararası Koşulların Analizi Sektörün genel özellikleri Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı Ürünler dünyada ortalama
DetaylıRAKAMLARLA DÜNYA TARIMI
KÜRESEL KRİZ VE TARIM SEKTÖRÜ RAKAMLARLA DÜNYA TARIMI İzmir Ticaret Borsası Ar-Ge Müdürlüğü Nisan 2014 İZMİR TİCARET BORSASI Sayfa 0 ÇALIŞMAYA İLİŞKİN NOTLAR Bu çalışmada yer alan istatistiklerden; Dünya
DetaylıTürkiye, GDO ile Ekonomik ve Sosyal Açıdan Nasıl Getiri Sağlar? Selin Arslanhan Araştırmacı
Türkiye, GDO ile Ekonomik ve Sosyal Açıdan Nasıl Getiri Sağlar? Selin Arslanhan Araştırmacı TEPAV Politika Notu Şubat 2010 Türkiye, GDO ile Ekonomik ve Sosyal Açıdan Nasıl Getiri Sağlar? 26 Ekim 2009 tarihinde
DetaylıAVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 16 Ekim 2016 Pazar 2016 yılı Ağustos ayında AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı 2015 yılı aynı ayına göre yüzde 31,2 artış göstererek 157 bin adet seviyesinde
DetaylıGDM 402 YAĞ TEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. Aziz TEKİN
GDM 402 YAĞ TEKNOLOJİSİ Prof. Dr. Aziz TEKİN GİRİŞ Yağ ve yağ çözücülerde çözünen bileşiklerin genel adı lipid dir. Büyük oranlarda yağ asitlerinden oluşmuşlardır. Bu kapsama; trigliseritler, yağ asitleri,
DetaylıAVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 3 Ocak 2017 Pazar 2016 yılı Kasım ayında AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı 2015 yılı aynı ayına göre yüzde 12,8 artış göstererek 211 bin adet seviyesinde
DetaylıKatılım Öncesi Risk İletişim Semineri 6-7 Mayıs 2014 Belgrad/Sırbistan
Katılım Öncesi Risk İletişim Semineri 6-7 Mayıs 2014 Belgrad/Sırbistan Seminerin Amacı? Aday ve potansiyel aday ülkelere, AB Gıda Güvenlik Otoritesi (EFSA) tarafından AB üye ülkelerinde risk iletişiminin
DetaylıBATMAN TİCARET BORSASI
BATMAN TİCARET BORSASI 10-14 KASIM 2014 EURO TIER 2014 TARIM VE HAYVANCILIK FUARI & HANNOVER/ALMANYA İŞ SEYAHATİ RAPORU 1.EURO TIER 2014 TARIM VE HAYVANCILIK FUARI 1.1. FUAR İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER Euro
DetaylıAVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 30 Mart 2016 Pazar 2016 yılı Ocak-Şubat döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı, 2015 yılındaki pozitif performansını sürdürdü ve yüzde 15 artış
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2017 0 YAŞ MEYVE VE SEBZE DÜNYA ÜRETİMİ Dünya Yaş Sebze Üretimi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) nün en güncel verileri olan 2013 yılı verilerine göre;
Detaylı2009 Yılında Üretilen Transgenik Ürünlerin (GDO) Global Durumunun Özeti. Clive James ISAAA Kurucusu ve Yöneticisi
Clive James ISAAA Kurucusu ve Yöneticisi Nobel Ödüllü Bilim Adamı Norman BORLAUG a ithaf edilmiştir ISAAA Özet 41, hazırlayan tarafından Transgenik (GDO lu) ürünlerin ilk defa üretime sokulduğu 1996 yılından
DetaylıEmtia Fiyatları No 27 Ağustos 2014. Avrupa Birliği 28. Dünya. Tarımsal Emtia Fiyatları - Ağustos 2014
Emtia Fiyatları No 27 Ağustos 2014 AB Komisyonu nun tarımsal emtia fiyat bülteninin İSTİB tarafından yapılan çevirisidir. Tarımsal Emtia Fiyatları - Ağustos 2014 Yayın tarihi: 19.09.2014 Avrupa Birliği
DetaylıAvrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat)
Rapor No: 1/ Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (13/1 Şubat) Şubat 1 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (7) ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 13 yılı Şubat ayında
DetaylıAvrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)
Rapor No: 213/18 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (212/213 Ağustos) Ağustos 213 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB () ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 212 yılı
DetaylıDÜNYA, AB ve TÜRKİYE ŞEKER İSTATİSTİKLERİ
Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği DÜNYA, AB ve TÜRKİYE ŞEKER İSTATİSTİKLERİ MAYIS 2015 ANKARA Ulus. İliş. ve İş Geliş. Müdürlüğü Cem KAPTAN Mithatpaşa Cad. 19/3 06420 ANKARA TÜRKİYE Tel: + 90 312
DetaylıBu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır.
1992 yılına gelindiğinde çevresel endişelerin sürmekte olduğu ve daha geniş kapsamlı bir çalışma gereği ortaya çıkmıştır. En önemli tespit; Çevreye rağmen kalkınmanın sağlanamayacağı, kalkınmanın ihmal
DetaylıTARIMSAL EMTİA FİYATLARI
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 58 Mart 2017 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir. Yayım Tarihi: 28.04.2017 Tarımsal Emtia AVRUPA BİRLİĞİ
DetaylıBölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı
Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı Üretim ve Verim Katkısı Toplum Beslenmesine Katkı Sanayi Sektörüne Katkı Milli Gelire Katkı Dış Ticaret Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı
DetaylıDÜNYA, AB ve TÜRKİYE ŞEKER İSTATİSTİKLERİ
Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği DÜNYA, AB ve TÜRKİYE ŞEKER İSTATİSTİKLERİ NİSAN 2017 ANKARA Mithatpaşa Cad. 19/3 06420 ANKARA TÜRKİYE Tel: + 90 312 435 56 20 Fax: + 90 312 435 62 83 E-mail:panko@pankobirlik.com.tr
DetaylıAvrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim)
Rapor No: 212/23 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (211/212 Ekim) Kasım 212 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (27) ve EFTA Ülkeleri nde otomobil pazarı 211 yılı
DetaylıTARIMSAL EMTİA FİYATLARI
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 59 Nisan 2017 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir. Yayım Tarihi: 31.05.2017 Tarımsal Emtia DÜNYA BİRLİĞİ
DetaylıTEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris)
TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris) Dr. A. Alev BURÇAK Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Sunu Planı OECD Hakkında
DetaylıModern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi
Modern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi Emine OLHAN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü GDO GMO Transgenik Biyoteknolojik yöntemlerle
DetaylıRAKAMLARLA DÜNYA ÜLKELERİ
İSTANBUL YAYIN NO: 1991-22 TİCARET ODASİ RAKAMLARLA DÜNYA ÜLKELERİ Hazırlayan BİRGÜL ACARI Reklamcılık ve Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Haznedar, Menderes Cad. 25/2 34600 Bakırköy/İSTANBUL Tel: 556 04
DetaylıSERAMİK SEKTÖRÜ NOTU
1. Dünya Seramik Sektörü 1.1 Seramik Kaplama Malzemeleri SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU 2007 yılında 8,2 milyar m 2 olan dünya seramik kaplama malzemeleri üretimi, 2008 yılında bir önceki yıla oranla %3,5 artarak
DetaylıDünya Halı Pazarları ve Türkiye nin Durum Tespiti. Fazıl ALKAN Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi 2008
Dünya Halı Pazarları ve Türkiye nin Durum Tespiti Fazıl ALKAN Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi 2008 Dünya Halı İthalatı (Milyon $) 12.000 10.000 8.000 7.621 8.562 9.924 10.536 11.241 6.000 4.000 2.000 0 2002 2003
DetaylıDÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV
DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU 2016 PAGEV 1. DÜNYA PLASTİK MAMUL SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER 1.1. DÜNYA PLASTİK MAMUL ÜRETİMİ Yüksek kaynak verimi, düşük üretim ve geri kazanım maliyeti ve tasarım ve uygulama zenginliği
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak
DetaylıDÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ
DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ Hazırlayan ve Derleyen: Zehra N.ÖZBİLGİN Ar-Ge Şube Müdürlüğü Kasım 2012 DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİNDE ÜRETİM VE TÜKETİM yılında 9.546 milyon
DetaylıBiyoteknoloji Sektörel İnovasyon Sistemi Kavramlar, Dünyadan Örnekler ve Türkiye İçin Çıkarımlar Projesi: BİYOEKONOMİ
tepav Economic Policy Research Foundation of Turkey Biyoteknoloji Sektörel İnovasyon Sistemi Kavramlar, Dünyadan Örnekler ve Türkiye İçin Çıkarımlar Projesi: BİYOEKONOMİ Selin Arslanhan Memiş 03 Nisan
DetaylıGTİP 392310: PLASTİKTEN KUTULAR, KASALAR, SANDIKLAR VB. EŞYA
GTİP 392310: PLASTİKTEN KUTULAR, KASALAR, SANDIKLAR VB. EŞYA TEMMUZ 2009 Hazırlayan: Mesut DÖNMEZ 1 GENEL KOD BİLGİSİ: 392310 GTIP kodunun üst kodu olan 3923 GTİP koduna ait alt kodlar ve ürünler aşağıda
DetaylıTarımsal Emtia Fiyatları
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 56 Ocak 2017 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir. Yayım Tarihi: 01.03.2017 Tarımsal Emtia DÜNYA BİRLİĞİ
DetaylıTÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA
DetaylıDEĞİŞEN DÜNYA-DEĞİŞEN ÜNİVERSİTE:YÜKSEKÖĞRETİMİN GELECEĞİ TÜRKİYE İÇİN BİR ÖNERİ
DEĞİŞEN DÜNYA-DEĞİŞEN ÜNİVERSİTE:YÜKSEKÖĞRETİMİN GELECEĞİ TÜRKİYE İÇİN BİR ÖNERİ Kemal Gürüz Atılım Üniversitesi 12 Mart 2012 Yirmi beş yaş üstü nüfus içinde ortaöğrenim görmüş olanların oranı, %. 2007.
DetaylıKURU ÜZÜM ÜRETİM. Dünya Üretimi
KURU ÜZÜM ÜRETİM Dünya Üretimi Dünyada üretilen taze üzümlerin belirli bir kısmı her yıl kurutularak 1,2 milyon tona yakın miktarda kurutulmuş üzüm elde edilmektedir. Dünya kuru üzüm üretiminde ülkemiz
DetaylıTürkiye İleri Teknolojiye Sıçramayı Nasıl Yapar? Dün Nerede Hata Yaptık?
tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye İleri Teknolojiye Sıçramayı Nasıl Yapar? Dün Nerede Hata Yaptık? Ankara, 29 Nisan 2015 Slayt 2 Çerçeve Şimdi neredeyiz? Türkiye nin geçirdiği
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2017 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan itibaren ekimi yapılarak üretilen besin grubudur.
DetaylıABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları
17/07/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve
DetaylıPazar AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ. Ekim 2018
AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ Ekim 2018 Pazar 2018 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında toplam otomotiv pazarı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26,4 artarak 1 milyon 342 bin adet
DetaylıHALI SEKTÖRÜ. Ekim Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1
2015 HALI SEKTÖRÜ Ekim Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2015 EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI Ülkemizin halı ihracatı 2014 yılını % 7,3 oranında
DetaylıYEM den GIDA ya (FEED to FOOD)
TÜRKİYE de YEM ÜRETİMİ SORUNLARI ve GDO lu HAMMADDELERİN TÜRKİYE ve AB de KULLANIMI M.ÜLKÜ KARAKUŞ TÜRKİYE YEM SANAYİCİLERİ BİRLİĞİ 10 Şubat 2005 / ANKARA YEM den GIDA ya (FEED to FOOD) 2003 2004 700 600
DetaylıTÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Mayıs - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN
DetaylıKURU ÜZÜM ÜRETİM. Dünya Üretimi
KURU ÜZÜM ÜRETİM Dünya Üretimi Dünyada, önde gelen üretici ülkeler tarafından üretilen üzümlerin belirli bir kısmı her yıl kurutularak 1,2 milyon tona yakın miktarda kurutulmuş üzüm elde edilmektedir.
DetaylıAVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI.
28 Şubat 2014 BASIN BÜLTENİ AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre otomotiv pazarı 2014 yılı Ocak ayında 2013 yılı aynı ayına göre %5 büyüdü ve toplam
DetaylıTÜİK VERİLERİNE GÖRE ESKİŞEHİR'İN SON 5 YILDA YAPTIĞI İHRACATIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (ABD DOLARI) Ülke
TÜİK VERİLERİNE GÖRE ESKİŞEHİR'İN SON 5 YILDA YAPTIĞI İHRACATIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (ABD DOLARI) Ülke 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı 2011 Yılı 2012 Yılı Sayısı Ulke adı İhracat Ulke adı İhracat Ulke
Detaylı2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ DÜNYA DÜNYA PAZARINDA 1.406.544 2.178 0,155% DÜNYA ÇI ÇI NİN MEVCUT YE ÇI NİN DÜNYA INDAKİ ÇI MEVCUT DEKİ RAKİP ÇILAR MİKTAR 1 - Çin 521.837 0
DetaylıKALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ
Yükseköğretim Sisteminin Uluslararasılaşması Çerçevesinde Türk Üniversitelerinin Uluslararası Öğrenciler İçin Çekim Merkezi Haline Getirilmesi Araştırma Projesi KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI
DetaylıTOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
TOHUMCULUK ÜRETİM Tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli ve rekabet
DetaylıGENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR. Araş. Gör. Dr. Süleyman Utku UZUN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR Araş. Gör. Dr. Süleyman Utku UZUN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Genetiği Değiştirilmiş Organizma-GDO Frankenstein Gıda Transgenik Ürün
DetaylıPAGEV - PAGDER. Dünya Toplam PP İthalatı
1 DÜNYA ve TÜRKİYE POLİPROPİLEN ( PP ) DIŞ TİCARET ANALİZİ Barbaros Demirci ( Genel Müdür ) Neslihan Ergün ( Teknik Uzman Kimya Müh. ) PAGEV - PAGDER DÜNYA TOPLAM PP İTHALATI : Dünya toplam PP ithalatı
DetaylıSAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU
SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU İçindekiler DÜNYA ÜRETİMİ... 3 DÜNYA TİCARETİ... 4 TÜRKİYE DE İLAÇ ve ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ... 5 Türkiye de Sağlık Harcamaları... 5 TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET... 6 İhracat... 7 İthalat...
DetaylıGıda Fiyatları Endeksi Ocak AB, Eurostat endeksi, 2005=100. Aylık ortalama GIDA % 0.5% Aylık ortalama GIDA % 0.
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 68 - Ocak 2018 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir Yayım Tarihi: 27.03.2018 Tarımsal Emtia Fiyatları Ocak
DetaylıULUSAL BİYOGB. Protokolü. Cartagena Biyogüvenlik. ü ne dayanır
ULUSAL BİYOGB YOGÜVENLİK ÇERÇEVESİ (UBÇ) Cartagena Biyogüvenlik Protokolü ü ne dayanır PROTOKOL İHTİYATLILIK PRENSİBİNİ TEMEL ALIR Protokolün n amacı Çevre ve Kalkınma Hakkındaki Rio Deklarasyonunun 15
DetaylıBETON SANTRALİ SEKTÖRÜ NOTU
BETON SANTRALİ SEKTÖRÜ NOTU Bu çalışmada beton santrali sektörü olarak GTIP tanımları aşağıda belirtilen kalemlerin toplamı olarak ele alınmıştır. GTIP GTIP TANIMI 847431 BETON/HARÇ KARIŞTIRICILAR 847490
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2010 Yılı Bitkisel Üretim ve Bitkisel Ürün Denge İstatistikleri I. Bitkisel Üretim Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 25/03/2011 tarihinde açıklanan, 2010 yılı Bitkisel
DetaylıTARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 77 - Ekim 2018
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 77 - Ekim 2018 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir Yayım Tarihi: 29.11.2018 Tarımsal Emtia Fiyatları Ekim
DetaylıTARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 65 - Ekim 2017
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 65 - Ekim 2017 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir Yayım Tarihi: 24.11.2017 Tarımsal Emtia AVRUPA BİRLİĞİ
DetaylıTARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 61 Haziran 2017
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 61 Haziran 2017 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir Yayım Tarihi: 28.07.2017 Tarımsal Emtia AVRUPA BİRLİĞİ
DetaylıTablo 1: Dünya Çekirdeksiz Kuru Üzüm Üretimi ( Kuş üzümü ve diğer türler dahil, Bin Ton) Yunanis tan ABD
KURU ÜZÜM ÜRETİM Dünya Üretimi Dünyada, önde gelen üretici ülkeler tarafından üretilen üzümlerin belirli bir kısmı her yıl kurutularak 1,2 milyon tona yakın miktarda kurutulmuş üzüm elde edilmektedir.
Detaylı2019 MART DIŞ TİCARET RAPORU
2019 MART DIŞ TİCARET RAPORU ATSO AR-GE VE DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2019
DetaylıSıra Ürün Adı 2010 2011
YAŞ MEYVE VE SEBZE DÜNYA ÜRETİMİ Dünya Yaş Sebze Üretimi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) nün en güncel verileri olan 2011 yılı verilerine göre; 2011 yılında dünyada 56,7 milyon hektar alanda
DetaylıHALI SEKTÖRÜ. Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1
2016 HALI SEKTÖRÜ Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2016 KASIM AYI İHRACAT PERFORMANSI 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde Türkiye nin toplam
DetaylıHABER BÜLTENİ Sayı 28
HABER BÜLTENİ 10.02.2015 Sayı 28 Konya Ticaret Odası ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN) ile Konya da inşaat
DetaylıTARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 44 OCAK 2016
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 44 OCAK 2016 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir. Yayın Tarihi: 18.04.2016 AVRUPA BİRLİĞİ 28 DÜNYA Tarımsal
DetaylıAB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.
AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi
DetaylıTOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
TOHUMCULUK ÜRETİM Bilindiği üzere, tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli
DetaylıGTİP 580610 KADIFE, PELUS VE TIRTIL MENSUCAT, DOKUNABILIR MADDELERDEN KURDELE
Avrupa İşletmeler Ağı İstanbul ULUSLARARASI TİCARET MERKEZİ (ITC) ÜRÜN ANALİZLERİ GTİP 580610 KADIFE, PELUS VE TIRTIL MENSUCAT, DOKUNABILIR MADDELERDEN KURDELE MAYIS 2012 Hazırlayan: ÖZGE SARIÇAY İSTANBUL
DetaylıUNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL
UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü nün (UNCTAD) Uluslararası Doğrudan Yatırımlar
DetaylıTürkiye Bilişim Sektörü:
TÜBİSAD Raporu Tanı1m Toplan1sı TÜRKİYE NİN DİJİTAL EKONOMİYE DÖNÜŞÜMÜ Türkiye Bilişim Sektörü: Yeri, Önemi, Evrimi ve Yetenekleri Yılmaz Kılıçaslan Anadolu Üniversitesi İktisat Bölümü Eskişehir 14 Şubat
DetaylıNo 64 Eylül 2017 AVRUPA BİRLİĞİ 28. Aylık. Ekmeklik Buğday % -1.2% (2) % 6.3% (3) % 1.8%
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 64 Eylül 2017 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir Yayım Tarihi: 26.10.2017 Tarımsal Emtia AVRUPA BİRLİĞİ
Detaylı2018 ŞUBAT DIŞ TİCARET RAPORU
2018 ŞUBAT DIŞ TİCARET RAPORU ATSO AR-GE VE DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2018
Detaylı"GDO Yönetmeliði" tamam:gdo'suza GDO'suz demek yasak!.
"GDO Yönetmeliði" tamam:gdo'suza GDO'suz demek yasak!. GDO Yönetmeliði Resmi Gazete de yayýnlandý. Üreticileri ve tüketicileri büyük tehdit altýna sokacak yönetmenliði yayýnlýyoruz. Tarým ve Köyiþleri
DetaylıKANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU
KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ Dünyada 0207 Gümrük Tarife Pozisyonlu (GTP) kanatlı eti ve ürünleri üretiminde başı çeken ülkeler sırasıyla ABD (17,5 milyon ton), Çin Halk Cumhuriyeti
DetaylıTARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 67 - Aralık 2017
TARIMSAL EMTİA FİYATLARI No 67 - Aralık 2017 İstanbul Ticaret Borsası, Araştırma Proje ve İş Geliştirme Şubesi tarafından yapılan gayriresmi tercümedir Yayım Tarihi: 25.01.2018 Tarımsal Emtia AVRUPA BİRLİĞİ
DetaylıTürkiye de Bankacılık Sektörünün Son Beş Yıllık Görünümü 2011
Türkiye de Bankacılık Sektörünün Son Beş Yıllık Görünümü 2011 Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu,
DetaylıTOHUMLUKLARDA GDO ANALİZİ İÇİN NUMUNE ALMA TALİMATI Amaç
TOHUMLUKLARDA GDO ANALİZİ İÇİN NUMUNE ALMA TALİMATI Amaç Madde 1 -Bu Talimatın amacı, tohumluklarda GDO (Genetik yapısı değiştirilmiş organizma) tespiti amacıyla yapılacak analizler için numune alınmasının
DetaylıAB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.
AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi
DetaylıDünya Mısır Pazarı ve Türkiye
Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle
DetaylıMÜCEVHER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ MAL GRUBU ÜLKE RAPORU (TÜRKİYE GENELİ) - (KÜMÜLATİF)
ALTINDAN MAMUL MÜCEVHERCİ VE KUYUMCU EŞYASI 1 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİ 269.665.223,68 305.580.419,69 13,32 ALTINDAN MAMUL MÜCEVHERCİ VE KUYUMCU EŞYASI 2 IRAK 155.240.675,64 92.044.938,69-40,71 ALTINDAN MAMUL
Detaylı